de toepassing van het internationaal verdrag ... - Kinderrechten.nl

12
DE TOEPASSING VAN HET IVRK IN DE NEDERLANDSE RECHTSPRAAK
voort uit hetgeen is bepaald in artikel 3. De kinderrechter is dan ook van oordeel dat artikel
3 van het IVRK naar haar aard, inhoud en strekking rechtstreekse werking toekomt.
Als een gevolg hiervan dienen nationale bepalingen die met deze bepaling in strijd zijn
buiten toepassing gelaten te worden, zo blijkt uit artikel 94 van de Grondwet. In het
onderhavige geval is er echter geen bepaling die de kinderrechter de bevoegdheid geeft
of onthoudt een beslissing te geven op hetgeen is verzocht. 19
Veel vaker is de rechtstreekse werking van artikel 3 IVRK uit de uitspraak af te leiden.
Het artikel wordt in deze zaken rechtstreeks toegepast wanneer een nationale bepaling
op grond van artikel 3 IVRK buiten toepassing wordt gelaten of wanneer er sprake
is van strijdigheid met deze verdragsbepaling. Opvallend is dat deze uitspraken met
name het kinderbeschermingsrecht betreffen.
In ruim tien zaken stelt de rechter op basis van artikel 3 IVRK een nationale bepaling
terzijde. 20 Zo heeft de rechtbank Utrecht in twee adoptiezaken, waarin de beginseltoestemming
in de zin van de Wet opneming buitenlandse kinderen ter adoptie (hierna:
Wobka) ontbrak, overwogen of het nationale recht terzijde gesteld dient te worden op
grond van artikel 3 IVRK. 21 Ondanks het ontbreken van voornoemde beginseltoestemming
kunnen de adoptanten via de procedure van de Vreemdelingenwet het verblijf
van de minderjarige in Nederland doen legaliseren. 22 Dit onderwerp bevindt zich op
het snijvlak van het personen-, familie- en civiele jeugdrecht en het vreemdelingenrecht.
Kinderrechters zijn zich hiervan bewust:
Als het verzoek tot adoptie dat in deze procedure aanhangig is gemaakt, zou worden
toegewezen, zou dat betekenen dat een uitspraak van de vreemdelingenrechter met betrekking
tot hetzelfde onderwerp teniet zou worden gedaan.
Op het eerste gezicht lijkt dit onwenselijk. 23
Het bovenstaande neemt niet weg dat een kinderrechter bereid kan zijn om adoptie
uit te spreken, ook al is aan het vereiste van de beginseltoestemming niet voldaan.
In de eerste uitspraak van de rechtbank Utrecht hebben de adoptanten een verblijfsvergunning
voor de minderjarige verzocht, maar is dit verzoek in alle instanties afgewezen.
24 De Utrechtse kinderrechter stelt vast dat het uitspreken van de adoptie
ertoe kan leiden dat de uitspraak van de vreemdelingenrechter gepasseerd wordt.
Dit laatste brengt met zich mee dat via de weg van adoptie het vreemdelingenbeleid
ondergraven wordt, aldus de kinderrechter. De kinderrechter overweegt voorts dat
19 Rb. Utrecht 27 september 2010, LJN BP5703.
20 Rb. Utrecht 24 juli 2002, LJN AN9168; Rb. Utrecht 5 november 2003, LJN AN9156; Rb. Assen 9 juni
2004, RFR 2004/19; Rb. Maastricht 5 augustus 2005, LJN AU1654; Rb. Amsterdam 28 januari 2008,
LJN BD1954; Rb. Amsterdam 28 januari 2008, LJN BD4545; Rb. Amsterdam 28 januari 2008, LJN
BD4576; Rb. Maastricht 21 februari 2008, LJN BC6106; Rb. ’s-Gravenhage 29 februari 2008, LJN
BC6277; Rb. Zutphen (vzr.) 7 maart 2008, LJN BC6654; Rb. Roermond 16 april 2008, LJN BC9696;
Rb. Roermond 26 november 2009, LJN BK5011; Rb. Roermond 2 december 2009, LJN BK5155; Rb.
Middelburg 10 november 2010, LJN BP5097.
21 Rb. Utrecht 24 juli 2002, LJN AN9168; Rb. Utrecht 5 november 2003, LJN AN9156.
22 Rb. Utrecht 5 november 2003, LJN AN9156.
23 Rb. Utrecht 24 juli 2002, LJN AN9168. Vgl. Rb. Utrecht 5 november 2003, LJN AN9156.
24 Rb. Utrecht 24 juli 2002, LJN AN9168.