de toepassing van het internationaal verdrag ... - Kinderrechten.nl

DE TOEPASSING VAN HET IVRK IN STRAFZAKEN 243
Ook in die bepalingen wordt het in algemene termen omschreven uitgangspunt van een
voortvarende behandeling uitgedrukt, terwijl bij de toepassing ervan rekening dient te
worden gehouden met de persoonlijke omstandigheden van de verdachte, zijn eventuele
jeugdige leeftijd daaronder begrepen (vgl. HR 3 oktober 2000, NJ 2000, 721, rov 3.15
en 3.16).
3.6. Het voorgaande strookt ook met hetgeen is opgemerkt in de Memorie van Toelichting
bij het wetsvoorstel dat heeft geleid tot de Wet van 24 november 1994, Stb. 862, tot
goedkeuring van voormeld verdrag, alwaar voor zover hier van belang is opgenomen:
“dat enkele verdragsbepalingen van het Verdrag inzake de rechten van het kind rechten
betreffen die in andere verdragen zijn vervat in bepalingen ten aanzien waarvan
rechtstreekse werking mogelijk moet worden geacht of reeds is vastgesteld (…). Dit is
bijvoorbeeld het geval (…) met het recht op een rechtvaardige behandeling in strafzaken
in artikel 40, tweede lid (vergelijk artikelen 9, 14 en 15 van het IVBP [lees: IVBPR, red.]
en artikelen 5, 6 en 7 van het EVRM)”;
En voorts is gesteld:
“In artikel 40 staan enkele bepalingen die reeds ten aanzien van het kind voortvloeien
uit bestaande verdragen, zij het op een enkel punt meer toegespitst op de belangen van
het kind.”
(Kamerstukken II 1992-1993, 22 855 (R1451), nr. 3, blz. 9 en blz. 49). 44
Door aansluiting te zoeken bij het standpunt van de wetgever, lijkt de Hoge Raad de
rechtstreekse werking van artikel 40 lid 2 IVRK aan te nemen. Duidelijk is dat de Hoge
Raad – naar aanleiding van de wetsgeschiedenis – geen ruimere toepassing heeft willen
toekennen aan artikel 40 lid 2 van het IVRK dan aan de bepalingen van het EVRM
en het IVBPR.
Ook in latere lagere rechtspraak wordt niet aangenomen dat artikel 40 IVRK een
kortere redelijke termijn met zich meebrengt dan ingevolge artikel 6 EVRM. 45 De
Hoge Raad heeft in zijn arrest van 3 oktober 2000 geoordeeld dat als uitgangspunt
voor minderjarigen geldt dat de zaak ter terechtzitting met een eindvonnis dient te
zijn afgerond binnen zestien maanden nadat jegens de betrokkene een handeling is
verricht waaraan deze in redelijkheid de verwachting kan ontlenen dat tegen hem een
strafvervolging door het Openbaar Ministerie zal worden ingesteld. 46 Wanneer de zestien
maanden niet zijn overschreden is de termijn niet onredelijk en is de strafzaak
behandeld zonder vertraging.
In vijf zaken wordt de redelijke termijn van zestien maanden overschreden. 47 In
deze zaken oordeelt de rechter dat mede op grond van artikel 3 IVRK het Openbaar
Ministerie niet-ontvankelijk kan worden verklaard. De rechter onderzoekt of het bijzondere
karakter van het jeugdstrafrecht en het IVRK ertoe zou moeten leiden dat de
offi cier van justitie het vervolgingsrecht in deze zaken verliest. De rechtbank Amsterdam
neemt in een drietal uitspraken het standpunt in dat de belangen van het kind de
44 HR 16 december 2003, LJN AL9062, r.o. 3.5 en 3.6.
45 Rb. Zwolle 6 april 2004, LJN AO7290; Rb. Groningen 13 september 2007, LJN BB4075.
46 HR 3 oktober 2000, LJN AA7309, r.o. 3.12 en 3.15.
47 Rb. Roermond 22 december 2008, LJN BG7851; Rechtbank Rotterdam 16 februari 2010, LJN BL4514;
Rb. Amsterdam 12 mei 2010, LJN BM5290; Rb. Amsterdam 12 mei 2010, LJN BM5292; Rb. Amsterdam
20 mei 2010, NBSTRAF 2011/14.