de toepassing van het internationaal verdrag ... - Kinderrechten.nl

236
DE TOEPASSING VAN HET IVRK IN DE NEDERLANDSE RECHTSPRAAK
De rechtbank Zutphen kent geen rechtstreekse werking toe aan de artikelen 3 lid 1
en 40 lid 1 van het IVRK. 18 In twee zaken oordeelt de rechtbank Zutphen dat de artikelen
3 lid 1 en 40 lid 1 IVRK dusdanig algemeen geformuleerd zijn dat zij geen normen
bevatten die zonder nadere uitwerking in de nationale wet- en regelgeving door
de rechter rechtstreeks toegepast kunnen worden. De rechtbank Zutphen overweegt
verder dat de artikelen geen rechtstreekse werking hebben omdat in de parlementaire
geschiedenis van de Goedkeuringswet van het IVRK deze artikelen niet zijn besproken
als eventueel rechtstreeks werkend.
In twee uitspraken is niet expliciet ingegaan op de rechtstreekse werking van artikel
40 IVRK in DNA-zaken, maar lijkt de rechtstreekse werking van artikel 40 IVRK te
worden aangenomen. 19 De rechtbank Middelburg overweegt dat bij een confl ict met de
Wet DNA, artikel 40 IVRK voorrang heeft. Onverkorte toepassing van de Wet DNA is
wegens een stigmatiserend effect niet zonder meer te verenigen met artikel 40 IVRK,
aldus de rechtbank Middelburg. Er dient een belangenafweging te worden gemaakt op
grond van artikel 40 IVRK. De rechtbank komt echter niet tot een gegrondverklaring
van het bezwaar omdat zich niet één van de uitzonderingen van de Wet DNA voordoet.
In acht zaken laat de rechter de vraag naar de rechtstreekse werking van de artikelen
3 en 40 IVRK in het midden, maar past hij wel artikel 2 lid 1 sub b Wet DNA
verdragsconform toe. 20 Steeds wordt nagenoeg eenzelfde overweging gebezigd:
Nog daargelaten de vraag of de artikelen 3, eerste lid en 40, eerste lid IVRK rechtstreekse
werking hebben, is de rechtbank van oordeel dat zij gehouden is de bepalingen
van de Wet [lees: Wet DNA, red.] in aanmerking te nemen en uit te leggen in het licht
van de bewoordingen en het doel van het IVRK.
De rechtbank Haarlem laat in het midden of het IVRK überhaupt rechtstreekse werking
toekomt, maar ook daar wordt de Wet DNA in het licht van de artikelen 3 en 40
IVRK uitgelegd. 21
Ook in een aantal andere uitspraken wordt de Wet DNA in het licht van artikel 3
en/of 40 IVRK uitgelegd. 22 Hiervoor zijn reeds drie uitspraken aan bod geweest van
18 Rb. Zutphen 15 december 2006, LJN AZ5992; Rb. Zutphen 15 juni 2007, NBSTRAF 2007/481.
19 Rb. Middelburg 29 juni 2005, NBSTRAF 2005/313; Rb. Middelburg 15 maart 2006, NBSTRAF
2006/233.
20 Rb. Amsterdam 14 februari 2006, LJN AV1627; Rb. Amsterdam 14 februari 2006, LJN AV1630; Rb.
Amsterdam 14 februari 2006, LJN AV1664; Rb. Amsterdam 14 februari 2006, LJN AV1668; Rb. Arnhem
11 april 2006, NBSTRAF 2006/221; Rb. Amsterdam 14 april 2006, NBSTRAF 2006/301; Rb. Alkmaar
26 maart 2007, NJFS 2007, 170; Rb. Alkmaar 26 maart 2007, NJFS 2007, 171.
21 Rb. Haarlem 11 januari 2007, LJN BB3707. In deze zaak wordt daarnaast – anders dan door de raadsman
wordt betoogd – geen schending aangenomen van artikel 40 lid 2 sub b onder v IVRK, omdat naar
het oordeel van de rechtbank aan de vereiste beoordeling door een rechterlijke instantie wordt voldaan
door het voeren van onderhavige procedure.
22 Rb. Groningen 25 januari 2006, LJN AV0355; Rb. Maastricht 7 februari 2006, NBSTRAF 2006/230;
Rb. Middelburg 5 april 2006, NBSTRAF 2006/232 (in deze uitspraak gaat de rechter slechts in op het
beroep op artikel 40 IVRK, het beroep op artikel 3 IVRK laat de rechter onbesproken); Rb. Groningen
10 januari 2007, NBSTRAF 2007/75; Rb. Amsterdam 2 juli 2007, NBSTRAF 2007/316 (in deze zaak
gaat de rechter slechts in op het beroep op artikel 3 IVRK, het beroep op artikel 40 IVRK laat de rechter
onbesproken); Rb. Groningen 5 september 2007, LJN BB3041.