de toepassing van het internationaal verdrag ... - Kinderrechten.nl

DE TOEPASSING VAN HET IVRK IN SOCIALEZEKERHEIDSZAKEN 209
met artikel 8 EVRM buiten toepassing en vernietigt het besluit wegens strijd met het
in artikel 7:12 Awb neergelegde motiveringsbeginsel.
Van andere orde is een uitspraak van de voorzieningenrechter van de rechtbank
Leeuwarden. 120 In deze uitspraak zoekt de voorzieningenrechter aansluiting bij recente
jurisprudentie van de Centrale Raad waarin het IVRK een belangrijke rol speelt. De
voorzieningenrechter komt tot de conclusie dat verzoeker en zijn minderjarige zoons
in de gegeven omstandigheden niet op grond van hun verblijfsstatus mogen worden
uitgesloten van het recht op bijstand.
Tot slot blijkt uit twee kinderbijslagzaken dat de rechtbank niet toekomt aan een
bespreking van het beroep op het IVRK. 121 Het beroep op het IVRK behoeft geen
verdere bespreking, omdat de rechtbank reeds van oordeel is dat de kinderbijslag ten
onrechte is geweigerd. De uitspraak valt daarmee al in het voordeel van eiser(s) uit.
Samenvatting en conclusie
In dit hoofdstuk is onderzocht op welke wijze de rechter de artikelen van het IVRK in
socialezekerheidszaken heeft toegepast. Daarbij ging het om 113 uitspraken over de
periode van 1 januari 2002 tot 1 september 2011. Gedurende deze periode is de rechter
in toenemende mate geconfronteerd met het IVRK. Met name uit de rechtspraak vanaf
het jaar 2005 blijkt een groeiende aandacht voor het IVRK. Deze aandacht voor het
IVRK ontstond in een aantal bijstandszaken, waarin aan de rechter de vraag werd voorgelegd
of aan minderjarigen wegens ‘zeer dringende redenen’ een zelfstandig recht op
bijstand toekomt. Na de uitspraak van de Centrale Raad van 24 januari 2006 122 lijkt de
doorwerking van het IVRK in een stroomversnelling te zijn geraakt.
Zowel hogere als lagere rechtspraak is terughoudend in het rechtstreeks toepassen
van de bepalingen van het IVRK. De Centrale Raad heeft zich als (voornaamste)
hoogste rechter op het terrein van de sociale zekerheid expliciet uitgelaten over de
rechtstreekse werking van de artikelen 2 lid 1, 3, 5, 7, 18 en 27 IVRK. Hij heeft alleen
aan artikel 2 lid 1 IVRK rechtstreekse werking toegekend. Volgens de Centrale Raad
vormt dit artikel een ‘een ieder verbindende bepaling’ in de zin van artikel 94 Grondwet,
omdat het gaat om een onvoorwaardelijk en nauwkeurig bepaalbaar subjectief
recht op non-discriminatie dat op één lijn te stellen is met artikel 14 EVRM en artikel
26 IVBPR, welke bepalingen rechtstreekse werking hebben. Aan de andere artikelen
– 3, 5, 7, 18 en 27 IVRK – heeft de Centrale Raad rechtstreekse werking ontzegd. Opmerkelijk
is een uitspraak van 19 februari 2010 123 waarin de Centrale Raad het IVRK
als één geheel ziet waaraan geen rechtstreekse werking toekomt. Aangezien in deze
uitspraak artikel 28 IVRK ter bespreking voorlag, lijkt de Centrale Raad van oordeel
dat rechtstreekse werking van dit artikel niet voor de hand ligt.
Behalve de Centrale Raad heeft ook de Afdeling zich op het terrein van de sociale
zekerheid uitgelaten over de rechtstreekse werking van een aantal artikelen. Volgens
de Afdeling hebben de artikelen 2, 9 en 26 IVRK geen rechtstreekse werking. Deze
120 Rb. Leeuwarden (vzr.) 3 augustus 2011, LJN BR4238. Vgl. CRvB 15 juli 2011, LJN BR1905.
121 Rb. ’s-Gravenhage 13 april 2011, LJN BQ1622; Rb. Haarlem 23 augustus 2011, LJN BS8954.
122 CRvB 24 januari 2006, LJN AV0197.
123 CRvB 19 februari 2010, LJN BL4587.