de toepassing van het internationaal verdrag ... - Kinderrechten.nl

DE TOEPASSING VAN HET IVRK IN SOCIALEZEKERHEIDSZAKEN 189
Rechtstreekse werking
In een uitspraak van 9 april 2008 heeft de Afdeling bepaald dat artikel 9 IVRK geen
rechtstreekse werking heeft. 50 Volgens de Afdeling bevat artikel 9 IVRK, gelet op de
formulering, geen norm die door de rechter rechtstreeks als toetsingsmaatstaf voor
besluiten toepasbaar is, omdat deze bepaling niet voldoende concreet is voor een zodanige
toepassing en daarom nadere uitwerking in nationale wetgeving behoeft.
De Centrale Raad heeft zich daarentegen niet uitgesproken over de rechtstreekse
werking van dit artikel. In twee uitspraken laat de Centrale Raad de rechtstreekse werking
van artikel 9 uitdrukkelijk in het midden en overweegt de Centrale Raad dat
dit artikel geen verdere strekking heeft dan artikel 8 EVRM. 51 Aangezien de Centrale
Raad hier constateert dat het beroep op artikel 8 EVRM niet kan slagen, behoeft artikel
9 IVRK geen verdere bespreking.
Verdragsconforme uitleg en toepassing
Uit twee uitspraken volgt dat de rechter naar aanleiding van onder meer een beroep
op artikel 9 IVRK de zaak mede in het licht van het IVRK beoordeelt. 52 Aangezien de
rechter hier alleen in algemene termen naar het IVRK verwijst – en dus niet specifi ek
naar artikel 9 – is de toepassing van deze bepaling niet direct zichtbaar.
Illustratief is een uitspraak van 6 april 2010, waarin de voorzieningenrechter van
de rechtbank Utrecht, mede in het licht van het IVRK, bepaalt dat de gemeente Utrecht
op grond van de Wmo tijdelijk opvang moet bieden aan een uitgeprocedeerde asielzoekster
en haar dochtertje. 53 De gemeente heeft de aanvraag tot opvang afgewezen
met als reden dat de voorzieningen van de Wmo alleen zijn bedoeld voor personen
die rechtmatig in Nederland verblijven. Verzoekster beroept zich op de beschermende
werking van het Europees Sociaal Handvest (hierna: ESH), in het bijzonder de artikelen
17 en 31 ESH, en wijst in dit verband op een uitspraak van het Europees Comité
voor Sociale Rechten (ECSR) van 20 oktober 2009. 54 Zij brengt daarbij naar voren dat
opvang van moeder en dochter, als voorwaarde om enig privéleven te kunnen hebben,
valt onder artikel 8 EVRM, in verbinding met het ESH, artikel 12 Vrouwenrechtenverdrag
en de artikelen 9 en 24 IVRK. Als bijzondere omstandigheid stelt verzoekster
dat haar dochter astmatisch is en epilepsie heeft en dat de gemeente Utrecht daarom de
opvang aan moeder en kind samen moet bieden. De voorzieningenrechter benadrukt
dat de afwezigheid van volkenrechtelijke binding van de uitspraken van het ECSR
niet betekent dat deze niet van betekenis zijn bij de beoordeling van de toepassing van
nationaal recht, mede bezien in het licht van internationaal recht. Volgens de voorzie-
50 ABRvS 9 april 2008, LJN BC9087.
51 CRvB 11 juni 2009, LJN BI9325; CRvB 15 april 2010, LJN BM3583. Vgl. Rb. Amsterdam 22 december
2010, LJN BP7642.
52 Rb. Utrecht (vzr.) 6 april 2010, LJN BM0846; CRvB 20 oktober 2010, LJN BO3581. Laatstgenoemde
uitspraak is reeds toegelicht bij artikel 6 IVRK onder het kopje ‘Verdragsconforme uitleg en toepassing’.
53 Rb. Utrecht (vzr.) 6 april 2010, LJN BM0846. Zie ook de uitspraken over ‘tijdelijke opvang aan uitgeprocedeerde
asielzoekers en hun kinderen’ waarin de voorzieningenrechter, naar aanleiding van een
beroep op artikel 9 IVRK, geen aanleiding ziet een voorlopige voorziening te treffen, omdat volgens
de voorzieningenrechter geen sprake is van een spoedeisend belang: Rb. Groningen (vzr.) 14 juli 2010,
LJN BN2935; Rb. Zwolle-Lelystad (vzr.) 3 mei 2011, LJN BQ5114.
54 Zie: ESCR 20 oktober 2009, nr. 47/2008, JV 2010, 150 (DCI/The Netherlands).