de toepassing van het internationaal verdrag ... - Kinderrechten.nl

108
DE TOEPASSING VAN HET IVRK IN DE NEDERLANDSE RECHTSPRAAK
Verdragsconforme uitleg en toepassing
In de lagere rechtspraak speelt artikel 3 IVRK doorgaans een rol via de toetsing aan
de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. 41 De rechter betrekt artikel 3 IVRK
voornamelijk bij de toetsing aan het motiveringsbeginsel, het zorgvuldigheidbeginsel
en het evenredigheidsbeginsel.
Aan de hand van een aantal voorbeelden wordt deze verdragsconforme toepassing
toegelicht. Het eerste voorbeeld betreft een uitspraak van de rechtbank Den Haag van
20 april 2004. 42 Hier speelt artikel 3 IVRK een rol via de rechterlijke toetsing aan het
evenredigheidsbeginsel, neergelegd in artikel 3:4 Awb. De rechtbank beoordeelt het
beleid in het licht van artikel 3 IVRK, nadat de rechter heeft overwogen dat de bepaling
geen rechtstreekse werking heeft:
Art. 3 IVRK dient veeleer als ‘kapstokbepaling’ bij de uitleg van andere bepalingen van
het IVRK. De kapstokbepaling zal door uitwerking in wet en beleid zijn weerslag moeten
hebben in de Nederlandse rechtsorde. De wetgever heeft op bepaalde plaatsen expliciet
aandacht besteed aan de positie van minderjarige vreemdelingen, terwijl ook het beleid
van verweerder in bepaalde gevallen expliciet voorschrijft de belangen van kinderen
mee te wegen (zie b.v. B2/13.2.4 van de Vc2000). De regelgeving en het beleid waarop
verweerder in deze zaak zijn standpunt baseert, zijn neergelegd in art. 3.71, vierde lid,
Vb 2000 respectievelijk in B1/2.2.1 Vc2000. Op grond van dat beleid zal in dit geval alleen
dan [woord ‘geen’ weggelaten, red.] toepassing worden gegeven aan de hardheidsclausule
als is aangetoond dat sprake is van een medische noodsituatie.
Bij het oordeel over de vraag of dat beleid de toets van art. 3:4, tweede lid, Awb kan
doorstaan, zal de rechtbank betrekken of art. 3 IVRK hiermee voldoende doorwerking
heeft gekregen als hiervoor bedoeld. Ook indien art. 3 IVRK bij die toets wordt betrokken
ziet de rechtbank geen grond dit beleid kennelijk onredelijk te oordelen. Nu geen
noodsituatie zal ontstaan, is namelijk geen sprake van onevenredig nadeel voor het betrokken
kind in verhouding tot de met het mvv-vereiste gediende belangen.
41 Rb. ’s-Gravenhage (zittingsplaats Haarlem) 1 maart 2002, LJN AE5499; Rb. ’s-Gravenhage (zittingsplaats
Haarlem) 19 maart 2002, LJN AE6297; Rb. ’s-Gravenhage (zittingsplaats Haarlem) 29 augustus
2002, LJN AF2534; Rb. ’s-Gravenhage (zittingsplaats Haarlem) 12 september 2002, AWB 02/66904;
Rb. ’s-Gravenhage 10 april 2003, LJN AF7908; Rb. ’s-Gravenhage (zittingsplaats Alkmaar) 4 augustus
2003, AWB 03/40870; Rb. ’s-Gravenhage (zittingsplaats Middelburg) (vzr.) 8 april 2004, AWB
04/12173, 04/13176; Rb.’s-Gravenhage (zittingsplaats Breda) (vzr.) 7 december 2004, AWB 04/13687;
Rb. ’s-Gravenhage 20 april 2004, LJN AO8609; Rb. ’s-Gravenhage (zittingsplaats Assen) 25 januari
2005, AWB 04/12984, 04/12988, 04/12991, 04/12995, 04/12999; Rb. ’s-Gravenhage 9 februari 2005,
LJN AS6592; Rb. ’s-Gravenhage (zittingsplaats Amsterdam) 19 december 2005, AWB 04/19508; Rb.
’s-Gravenhage (zittingsplaats Assen) 20 maart 2006, AWB 05/33588; Rb. ’s-Gravenhage (zittingsplaats
Amsterdam) 29 juni 2006, LJN AZ2545; Rb. ’s-Gravenhage (zittingsplaats Haarlem) (vzr.) 2 maart
2007, JV 2007/207; Rb. ’s-Gravenhage (zittingsplaats Breda) 7 december 2007, LJN BC2933; Rb. ’s-
Gravenhage (zittingsplaats ’s-Hertogenbosch) 17 november 2009, LJN BK5003; Rb. ’s-Gravenhage
15 december 2010, LJN BQ1750; Rb. ’s-Gravenhage (zittingsplaats Zwolle) 17 december 2010, LJN
BO9130; Rb. ’s-Gravenhage (zittingsplaats Almelo) 10 maart 2011, AWB 09/34371.
42 Rb. ’s-Gravenhage 20 april 2004, LJN AO8609.