de toepassing van het internationaal verdrag ... - Kinderrechten.nl

104
DE TOEPASSING VAN HET IVRK IN DE NEDERLANDSE RECHTSPRAAK
Rechtstreekse werking
Uit vaste jurisprudentie van de Afdeling volgt dat artikel 3 IVRK – los van de vraag
of aan deze bepaling rechtstreekse werking toekomt – niet tot meer strekt dan dat
rekening moet worden gehouden met de belangen van het kind. 29 Daarbij overweegt
de Afdeling dat het eerste lid van artikel 3 IVRK, wat betreft het gewicht dat aan het
belang van het kind in een concreet geval moet worden toegekend, gelet op de formulering
van de bepaling, geen norm bevat die zonder nadere uitwerking in nationale
wet- en regelgeving direct toepasbaar is. Aan de hand van een uitspraak van de Afdeling
van 23 september 2004 zal dit standpunt worden toegelicht. 30 In deze zaak klagen
appellanten, mede namens hun minderjarige kinderen, dat de rechtbank ten onrechte
heeft overwogen dat op artikel 3 IVRK geen rechtstreeks beroep kan worden gedaan.
De Afdeling overweegt dat deze grief faalt:
2.1.2. Voorzover het eerste lid al een direct toepasbare norm zou inhouden, zou deze
tot niet meer strekken dan dat bij alle maatregelen betreffende kinderen de belangen
van het desbetreffende kind dienen te worden betrokken. Niet is gesteld dat dit niet is
gebeurd. Wat betreft het gewicht dat aan het belang van het kind in een concreet geval
moet worden toegekend, bevat de in het eerste lid opgenomen bepaling, gelet op haar
formulering, geen norm die zonder nadere uitwerking in nationale wet- en regelgeving
door de rechter direct toepasbaar is. De in het tweede en het derde lid opgenomen bepalingen
doen dat naar hun aard evenmin. De rechtbank heeft het desbetreffend betoog
van appellanten dan ook terecht niet gevolgd. De grief faalt.
De Afdeling lijkt hier te bedoelen dat zij alleen kan toetsen of de belangen van het kind
bij de beoordeling zijn betrokken en niet of de belangen van het kind op een juiste
wijze bij de beoordeling zijn betrokken.
Tussen de periode 2005 en 2007 komt in de rechtspraak van de Afdeling een
enigszins andere standaardoverweging naar voren. 31 Hier overweegt de Afdeling dat
artikel 3 IVRK geen rechtstreekse werking heeft, omdat deze bepaling, gelet op de
formulering ervan, geen norm bevat die vatbaar is voor rechtstreekse toepassing door
de rechter. Volgens de Afdeling is de norm niet voldoende concreet en behoeft deze
daarom uitwerking in nationale wet- en regelgeving. In drie van deze uitspraken geeft
de Afdeling uitleg aan de woorden ‘de eerste overweging’ in artikel 3 lid 1 IVRK. 32 De
Afdeling overweegt dat het belang van het kind een eerste overweging is, maar ruimte
laat voor het prevaleren van andere belangen. Daarbij heeft de Afdeling de bewoordingen
‘a primary consideration’ in de Engelstalige versie van het Verdrag mede in
aanmerking genomen.
29 ABRvS 23 september 2004, JV 2004/449; ABRvS 22 februari 2006, JV 2006/132; ABRvS 27 november
2008, LJN BG6945; ABRvS 29 februari 2008, LJN BC6604; ABRvS 13 oktober 2010, LJN BO0794;
ABRvS 3 maart 2011, LJN BP7481; ABRvS 22 februari 2011, LJN BP5932; ABRvS 16 juni 2011, LJN
BQ9503.
30 ABRvS 23 september 2004, JV 2004/449 m.nt. Boeles.
31 ABRvS 13 september 2005, JV 2005/409; ABRvS 12 april 2007, LJN BA3394; ABRvS 15 februari
2007, LJN AZ9524; ABRvS 13 juni 2007, LJN BA7088; ABRvS 26 november 2007, LJN BB9998. Vgl.
ABRvS 8 oktober 2010, LJN BO0685.
32 ABRvS 12 april 2007, LJN BA3394; ABRvS 15 februari 2007, LJN AZ9524; ABRvS 13 juni 2007, LJN
BA7088.