de toepassing van het internationaal verdrag ... - Kinderrechten.nl

Hoofdstuk 3
DE TOEPASSING VAN HET IVRK IN VREEMDELINGENZAKEN
Inleiding
M.M.C. Limbeek
In dit hoofdstuk wordt toegelicht op welke wijze de rechter de afzonderlijke bepalingen
van het IVRK in de periode van 1 januari 2002 tot 1 september 2011 in vreemdelingenzaken
heeft toegepast. Nadat de onderzoeksresultaten verkregen waren, viel
op dat de bepalingen van het IVRK vaker zijn ingeroepen in het vreemdelingenrecht
dan in andere rechtsgebieden. Dit werd ook al in eerdere onderzoeken opgemerkt door
Ruitenberg en Van Emmerik. 1
In totaal zijn 430 vreemdelingenzaken onderzocht. 2 Het gaat hier om vreemdelingenzaken
in de meest ruime zin van het woord. Het betreft in eerste instantie uitspraken
die gebaseerd zijn op de Vreemdelingenwet 2000 en aanverwante regelgeving, maar
ook enkele civielrechtelijke uitspraken waarin de rechtsbetrekking tussen de (minderjarige)
vreemdeling en de Staat centraal staat. 3 De uitspraken waarin het recht van de
vreemdeling op sociale zekerheid ter discussie staat, komen echter in hoofdstuk 4 aan
bod. Het socialezekerheidsrecht is immers een specifi ek terrein van het bestuursrecht
met als hoogste rechtsinstantie de Centrale Raad van Beroep. De hoogste rechtsinstantie
in het vreemdelingenrecht is daarentegen de Afdeling bestuursrechtspraak van de
Raad van State (hierna: de Afdeling).
De Afdeling is pas sinds 1 april 2001, met de invoering van de Vreemdelingenwet
2000 (hierna: Vw 2000), aangewezen als hoogste vreemdelingenrechter. 4 Tot die tijd
bestond in het vreemdelingenrecht geen mogelijkheid tot het instellen van hoger beroep.
Wel was er een Rechtseenheidskamer vreemdelingenzaken, die echter met de
komst van de nieuwe Vw 2000 is opgehouden te bestaan. Het is dan ook interessant
om juist in het vreemdelingenrecht te onderzoeken op welke wijze de Afdeling het
IVRK toepast.
Ook wordt gekeken naar de lagere rechtspraak. In het vreemdelingenrecht is de
lagere rechtspraak gecentraliseerd bij de rechtbank Den Haag. Ingevolge artikel 71
Vw 2000 is alleen de rechtbank Den Haag bevoegd om kennis te nemen van beroepen
1 G.C.A.M. Ruitenberg, Het Internationaal Kinderrechtenverdrag in de Nederlandse rechtspraak, Amsterdam:
SWP 2003; M.L. van Emmerik, ‘Toepassing van het Kinderrechtenverdrag in de Nederlandse
rechtspraak’, NJCM-Bulletin 2005, jrg. 30, nr. 6, p. 700-716.
2 Zie bijlage III. Jurisprudentieoverzicht vreemdelingenzaken.
3 De meeste uitspraken zijn terug te vinden via rechtspraak.nl, andere uitspraken zijn terug te vinden
via de databanken Rechtsorde, Kluwer Navigator en Vluchtweb. Indien het gaat om een Vluchtwebuitspraak
wordt in de noot steeds verwezen naar het zaaknummer. Uitspraken van de Afdeling daterend
van na 2007 kunnen met dit zaaknummer ook worden geraadpleegd via de openbare databank van de
Raad van State: . Uitspraken daterend van vóór 2007 zijn echter niet altijd te
vinden via deze databank, omdat de Raad van State destijds niet alle uitspraken publiceerde.
4 Stb. 2001, 144.