de toepassing van het internationaal verdrag ... - Kinderrechten.nl

TEN GELEIDE
Hoe een bescheiden inventarisatie van de doorwerking van het Internationaal Verdrag
inzake de Rechten van het Kind (IVRK) in het familierecht heeft kunnen leiden tot een
omvangrijk onderzoek als het onderhavige, laat de publicatie zoals deze thans voorligt
duidelijk zien. Deze eerste inventarisatie v an uitspraken op dit rechtsgebied werd uitgevoerd
door Nusrut Bahadur in het kader van het mastervak European Family Law.
De inventarisatie vormde vervolgens de directe impuls om het Ministerie van
Volksgezondheid, Welzijn en Sport te benaderen met de vraag of het bereid zou zijn
om te investeren in een – volledig – onderzoek naar de toepassing van het IVRK in
de Nederlandse rechtspraak. Dit verzoek werd onderbouwd met een verwijzing naar
het laatste uitvoerige jurisprudentieoverzicht, dat dateerde uit 2003. Een overzicht van
jurisprudentie sindsdien leek alleszins wenselijk geacht, zeker gezien de toezegging
van de regering in de derde landenrapportage aan het VN-Kinderrechtencomité dat het
onderzoek uit 2003 geregeld zou worden aangevuld en geactualiseerd.
De opdrachtomschrijving van het onderzoek, waarmee het ministerie akkoord
ging, luidde als volgt: ‘Het Centre for Children’s Rights Amsterdam (hierna: CCRA)
zal in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een jurisprudentieonderzoek
naar de toepassing van het Internationaal Verdrag inzake de Rechten
van het Kind (IVRK) in de Nederlandse rechtspraak uitvoeren’.
Dit heeft geresulteerd in een onderzoek over de periode van 1 januari 2002 tot
1 september 2011, waar in totaal 1028 uitspraken zijn geanalyseerd. Het betreft een
onderzoek op de rechtsgebieden personen-, familie- en civiel jeugdrecht, vreemdelingenrecht,
socialezekerheidsrecht en strafrecht. Doel van het onderzoek was om te
achterhalen welke effecten het Verdrag heeft gehad op de Nederlandse rechtspraak.
Wat is de meerwaarde van het Verdrag voor Nederland is geweest?
Was het aan Nusrut Bahadur te danken dat het onderzoek van start heeft kunnen gaan,
het staat op het conto van Manuela Limbeek dat het onderzoek ook op een zo zorgvuldige
wijze is afgerond. Niet alleen heeft zij de hoofdstukken over het vreemdelingenrecht
en het socialezekerheidsrecht voor haar rekening genomen, zij heeft ook
gedurende de onderzoeksperiode aan het onderzoek voortreffelijk leiding gegeven.
Nusrut Bahadur heeft haar onderzoek naar de toepassing van het Verdrag in het personen-,
familie- en civiele jeugdrecht verder kunnen vervolgen. Dat betekent dat ook
zij een aanzienlijk deel van de uitspraken op haar naam heeft staan. Nienke van der
Meij had in zekere zin de ondankbare taak het strafrecht voor haar rekening te nemen.
In het strafrecht is het Verdrag minder toegepast dan op de andere rechtsgebieden en
heeft het ook een minder positieve invloed kunnen uitoefenen. Wat zij allen gemeen
hebben is dat zij aanzienlijk meer tijd en energie aan het onderzoek hebben besteed dan
op basis van hun aanstelling viel te verwachten. Maar het resultaat is er dan ook naar.
Gezegd kan worden dat de studenten – inmiddels allen meesters – met dit onderzoek
monnikenwerk hebben verricht.
Een kring van meelezers heeft bij de totstandkoming van de onderzoekspublicatie om
de redactie heen gestaan. Dat zijn Michiel van Emmerik en Coby van der Kooi (DCI)