Jaarverslag Zaan Primair 2010

Jaarverslag
2010

02
Ontmoet ~ Ontdek ~ Ontwikkel
Wij streven naar hoogwaardig onderwijs voor ieder kind. De ontmoeting staat daarin centraal,
met aandacht en respect voor verschillen tussen kinderen, ouders en medewerkers.
Ieder ontdekt in een veilige en uitdagende omgeving kwaliteiten en talenten.
Competente medewerkers helpen kinderen en elkaar deze te ontwikkelen vanuit het perspectief
van zelfstandigheid en eigenverantwoordelijkheid

Voorwoord
Aan alle medewerkers, ouders en andere belangstellenden,
Met plezier bied ik u het jaarverslag 2010 van Zaan Primair.
2010 was een intensief jaar. Allereerst omdat, onder meer als gevolg van een teruglopend
leerlingenaantal, per 1 augustus 2011 meerdere functies moesten gaan vervallen. Voor
de medewerkers betekende dit een periode van onzekerheid, die lang niet altijd makkelijk
was. Schooldirecties en medewerkers van de afdeling personeel & organisatie hebben het
op hun beurt als emotioneel belastend ervaren dat zij beslissingen moesten nemen over
collega’s. Gelukkig kunnen we nu, halverwege 2011, vaststellen dat er geen gedwongen
ontslagen hoefden vallen.
Op onderwijsgebied is in 2010 hard gewerkt. Onze scholen slagen er in steeds meer opbrengstgericht
te werken. Samen met de clusterdirecteuren weten directeuren en intern
begeleiders de opbrengsten steeds beter te vertalen in een lesaanbod dat aansluit bij de
leerlingen. Onze ambitie is dat in de toekomst ook leerkrachten vertrouwder raken met het
opbrengstgericht werken. Het succes van de rekenpilots op negen van onze scholen toont
aan dat we door scholing, gerichte aandacht en enthousiaste inzet van een team veel kunnen
bereiken. Uitstekende prestaties zijn niet het hele verhaal. Daarnaast willen wij, als
stichting voor openbaar onderwijs, al onze leerlingen die vaardigheden meegeven, waarmee
ze later een positieve rol in de samenleving kunnen spelen.
Verder kunt u in dit jaarverslag lezen hoe Zaan Primair op twee onderwijsinhoudelijke
speerpunten belangrijke vooruitgang boekte: passend onderwijs en de brede school. We
proberen op die terreinen de voorwaarden te creëren, waaronder elke school het onderwijs
zo goed mogelijk kan afstemmen op de leerlingen en hun ouders, en de buurt.
Belangrijk is ook dat wij samen met de gemeente Zaanstad en andere schoolbesturen in
het primair onderwijs een concept meerjarenplan voor huisvesting hebben opgesteld. Met
zo’n plan kunnen we in de toekomst sneller en makkelijker nieuw- en verbouwplannen voor
onze scholen realiseren.
Op onze scholen hebben leerlingen in 2010 een fantastische schooltijd gehad. Medewerkers
gaven met hart en ziel onderwijs en stimuleerden op die manier onze kinderen hun
talenten zo goed mogelijk te ontwikkelen en te gebruiken. Ook ouders toonden zich betrokken.
Daarom een woord van dank aan allen die hebben bijgedragen aan het uitvoeren van
onze gezamenlijke missie.
Niko Persoon,
voorzitter college van bestuur
september 2011
03

Leeswijzer
In dit jaarverslag treft u informatie over
Onderwijs en leren (1), Personeel (2), Huisvesting (3), Bestuur en organisatie (4) en Financiën
(5).
Naast een algemene verslag van ontwikkelingen binnen Zaan Primair in 2010 vindt u in
interviews een illustratie van de onderwijspraktijk.
05

06
Interview | Interview over kwaliteitsverbetering
‘Als je weet waar
de pijnpunten zitten,
kun je naar een oplossing
zoeken’
Linda Meijer, directeur / De Zoeker (550 leerlingen), Zaandijk
‘Het team had aandacht nodig’
November 2009 oordeelde de Onderwijsinspectie dat de kwaliteit van basisschool De Zoeker onder
de maat was. Onder leiding van een nieuwe directeur werd veel werk verzet en nog geen jaar later,
in 2010, was de school van het etiket ‘zeer zwak’ af.
“We startten met elkaar met een plan van aanpak. Dat gaf houvast en richting aan het team. Het
eerste jaar heb ik vooral ook veel geluisterd naar leerkrachten en ouders. Iedereen moest z’n zegje
kunnen doen. Als je weet waar de pijnpunten zitten, kun je naar oplossingen zoeken. Ouders waren
bezorgd en verbolgen en sommigen vroegen zich af: ‘Krijgt mijn kind nog wel goed onderwijs?’ Of
dat terecht is of niet, met die vraag moet je rekening houden. Een paar gezinnen vertrok.”
“Technisch de zorgstructuur op orde krijgen en bijhouden, was heel zwaar voor de leerkrachten.
Maar we hebben een geweldig team van bouw- en zorgcoördinatoren. Een externe begeleider van
de Vliegende Brigade hielp met analyses van de opbrengsten, keek met ons mee en was bij meerdere
gesprekken met het team. De feedback naar elkaar had stilgelegen. Als mensen zich veilig
genoeg voelen om irritaties uit te spreken, geeft dat lucht en krijgen ze nieuwe energie. Af en toe is
een zetje gegeven. Het team had aandacht nodig, mensen willen gezien worden.”
“Het is goed om zacht in contact te zijn, maar in het proces moet je doelgericht zijn. Wie het even
niet weet, kan hulp krijgen, maar ‘niet willen’ is geen optie. First things first. Soms willen collega’s
graag ook met iets anders aan de slag, maar je moet de focus niet verliezen. Als je één ding aanpakt,
bewegen andere radertjes meestal vanzelf mee.”

1 Onderwijs en leren
Onderwijskwaliteit
Opbrengstgericht werken begon in 2010 meer en meer gemeengoed te worden op de
scholen van Zaan Primair. Alle scholen weten intussen hoe ze hun tussen- en eindopbrengsten
goed in beeld kunnen brengen en daarop kunnen sturen. Op de meeste scholen
vertonen de resultaten een stijgende lijn. Alle leerlingen van Zaan Primair-scholen worden
tweemaal per jaar getoetst op taal en rekenen. Intern begeleiders (ib’ers) en directeuren
bekijken de resultaten op kind- en groepsniveau. Vooral dat laatste is nieuw.
De twee clusterdirecteuren gaan jaarlijks met alle scholen in gesprek over opbrengsten.
Daarbij draait het om de kunst van het analyseren, het naar boven halen van het verhaal
achter de cijfers. Hoe hebben de resultaten zich de laatste jaren ontwikkeld? Wat zeggen
de uitkomsten over de lesmethode, het pedagogisch handelen en de effectieve leertijd?
Wat heeft een groep of hebben individuele leerlingen nodig om tot betere prestaties te
komen? Kennis van opbrengsten leidt tot nieuwe teamafspraken over bijvoorbeeld onderwijsaanbod
en tot bewuste, meetbare keuzes.
Een kind is meer dan cognitie. Daarom streeft Zaan Primair naar een lesaanbod van hoge
kwaliteit en niet naar nog meer taal- en rekenlessen. Voor wereldoriëntatie en motorische,
culturele en sociale ontwikkeling moet voldoende ruimte overblijven.
Voor kinderen die juist wel een grotere intellectuele uitdaging kunnen gebruiken, is Zaan
Primair in 2010 op proef de eerste Plusklassen gaan draaien.
Negen scholen volgden een driejarig verbetertraject voor rekenen van de PO-Raad. De
raad had veel lof voor de zichtbare verbeteringen die Zaan Primair bereikte. Scholing
speelde een grote rol in de aanpak. Voor elke school werd een rekencoördinator opgeleid.
Scholen wisselden uit en werkten waar mogelijk samen.
Dit succes was voor Zaan Primair aanleiding om reken- en taalcoördinatoren te gaan opleiden
voor iedere school. Een andere reden hiervoor is, dat rekenen en taal speerpunten zijn
van de overheid. Leerlingen van groep 8 krijgen vanaf 2013 een eindtoets en voor taal en
rekenen worden referentieniveaus ingevoerd, omschrijvingen van wat leerlingen op welk
moment moeten kennen en kunnen.
Jaarlijks beoordeelt de Onderwijsinspectie opbrengsten en onderwijsprocessen op alle
scholen. Soms leidt dat tot een negatief oordeel. Hoewel allerlei interne en externe factoren
hun weerslag kunnen hebben op de resultaten van een school - onrust in het team
of snelle veranderingen in een wijk – doet Zaan Primair er alles aan om de opbrengsten
op peil te houden. Wanneer dat niet lukt, wordt snel een goed plan van aanpak gemaakt,
zodat een school gericht kan werken aan kwaliteitsverbetering.
07

07
‘Ict is dynamisch en vluchtig,
dus voor de verdieping hebben we
drama en muziek in ons profiel’
Interview | over het opzetten van een nieuwe school
Babs Schipper, directeur | De Delta (230 leerlingen), Assendelft
‘We willen een school voor de toekomst zijn’
“Er is niets. Daar kom je al doende achter. Van lesmethodes tot meubilair tot schoolgids tot formulieren
tot schoolmelk, alles moet gemaakt en geregeld.” Het team dat vanaf augustus 2010 de Delta
ging vormgeven (directeur, leerkracht, intern begeleider voor een halve dag), deed alles tegelijk,
invulling geven aan het onderwijsconcept, lesmaterialen aanschaffen en leerlingen werven.
September 2011 begon de school volgens planning aan het eerste hele schooljaar met 230 leerlingen
en 18 leerkrachten.
“De Delta wil school voor de toekomst zijn. Met taal en rekenen als primaire pijlers en een combinatie
van techniek en creativiteit, om kinderen toe te rusten voor de digitale maatschappij. Het onderwijs
heeft met ict een enorme inhaalslag te maken. Ict biedt gigantisch veel mogelijkheden voor
kwaliteitsverbetering van het onderwijs. Ict is bovendien geen middel meer, maar a way of life, een
puber gebruikt sociale media om zich te uiten. Wij zetten alle kanalen open, want Internet, Twitter,
Facebook en Hyves zijn ook uit het leven van jonge kinderen niet meer weg te denken. Wij willen
leerlingen vaardig, kritisch en zelfredzaam maken.”
“Als je wilt dat kinderen complete mensen worden, hebben ze creatieve vaardigheden nodig. Ict is
dynamisch en vluchtig, dus voor de verdieping hebben we drama en muziek in ons profiel. Muziek is
een verbindende factor en vraagt van kinderen discipline en samenwerking. Drama leert ze om zichzelf
te presenteren én om te kijken en luisteren naar anderen. Voor taal en rekenen hebben we de allernieuwste
methodes, met bewijsbaar hoogste opbrengsten. Daarnaast kozen we bijvoorbeeld voor
‘Topondernemers’, waarin leerlingen (binnen kaders) eigen leervragen stellen. In alles zoeken we
de balans tussen ambitie en haalbaarheid. We zijn een groeischool en moeten het nog waarmaken.”

Passend Onderwijs
Per 1 augustus 2012 zal de wet Passend Onderwijs in werking treden. Passend onderwijs
houdt in dat reguliere basisscholen de opdracht krijgen meer kinderen met specifieke onderwijsbehoeften
op te vangen. Zaan Primair bereidde zich daar in 2010 op verschillende
niveaus op voor: op basisscholen, in het speciaal basisonderwijs en in het overkoepelende
beleid.
De leerkrachten op basisscholen zijn gaan werken met groepsplannen en ontwikkelingsperspectieven
voor individuele kinderen. Zo krijgen ze beter zicht op de behoeften van
leerlingen. Ib’ers hebben zich geschoold in ‘handelingsgericht werken’, een didactische
benadering die de nadruk legt op het positieve. In hun ondersteuning van leerkrachten en
onderwijsondersteuners die te maken hebben met lastige situaties richten ze zich op de
mogelijkheden. Wat gaat goed? Wat zijn de sterke kanten van het kind? Wat werkt wél?
De twee scholen van Zaan Primair voor speciaal basisonderwijs (sbo), Het Dok en De
Boei, zijn in 2010 hun expertise actief gaan aanbieden aan de basisscholen. Doel is dat
kinderen voldoende ondersteuning krijgen, zodat ze op de reguliere basisscholen in hun
eigen buurt kunnen blijven. Op afroep geven de sbo-specialisten advies over adequate ondersteuning
aan leerkrachten, intern begeleiders en (zorg)teams. Ook is tijdelijke plaatsing
mogelijk in de hulpklas voor kinderen met taal- en leesproblemen, in de lees-en spellingwerkplaats
of kunnen bijvoorbeeld observaties worden aangevraagd van jonge kinderen
(kleuters met een leerachterstand en/of gedragsproblemen). Verder verzorgen Het Dok
en De Boei workshops, presentaties en teamscholingen, observaties en afname van een
pedagogisch-didactisch onderzoek (PDO) bij jonge kinderen.
Regulier basisonderwijs, sbo én Dynamica Onderwijs (dat een aanbod heeft voor leerlingen
met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking) van zullen nooit alle kinderen passend
onderwijs kunnen bieden. Daarnaast blijven andere, regionale voorzieningen voor
speciaal onderwijs noodzakelijk. Daarom begon Zaan Primair, samen met de stichting voor
bijzonder primair onderwijs Agora en de Spoor-scholen, in 2010 met de ontwikkeling aan
een visie op deze ‘dieptezorg’ in samenhang met de ‘breedtezorg’ (basisscholen en sbo).
Geleidelijk aan ontstaan de contouren voor een ‘Centrum Passend Onderwijs Zaanstreek’.
Gedacht wordt aan functies als advies en ondersteuning, scholing en tijdelijke onderwijsopvang.
De vorm waarin, functies en financiering liggen nog niet vast.
08

09
Interview | over passend onderwijs
‘Een team kan veel leren van
rugzakleerlingen’
Ineke Brinkkemper, intern begeleider | De Kroosduiker (281 leerlingen),
Westzaan
‘Als ouders voor jouw school kiezen, ben je trots’
“Passend onderwijs voelt dubbel. We hebben een paar kinderen met een ‘rugzakje’ van de kleuters
tot groep 8 gebracht en dat waren heel goede ervaringen, maar het is niet altijd makkelijk. Zeker met
een grote groep of in een combinatieklas loop je tegen problemen aan. Soms voel je onmacht omdat
je onvoldoende middelen of expertise hebt om deze unieke kinderen goed te ondersteunen. Maar
een team kan wel veel leren van rugzakleerlingen. In de besprekingen met het (zorg)team leer je
ook als collega’s van elkaar hoe je met kinderen kunt omgaan.” Om de kennis te vergroten, volgden
enkele leerkrachten in 2010 een workshop over autisme bij het speciaal basisonderwijs en was er
een teamvoorlichting.
“Als ouders voor jouw school kiezen, ben je trots. Of het met een ‘rugzak’-kind lukt hangt sterk af
van de omstandigheden en de samenwerking met de ouders. Als ouders of kinderen verwachtingen
hebben die de school niet kan waarmaken of alles aan ons overlaten, is het moeilijk. Maar we hebben
hier bijvoorbeeld een heel actieve moeder gehad, die zelf een praatje hield over de handicap
van haar zoon. Daardoor ontstond meer begrip bij de leerkrachten en vooral bij de andere ouders.
Als hij voldoende ondersteuning kreeg, zou hij op grond van zijn intelligentie naar de havo kunnen
en dat is ons gelukt. Ondanks alle problemen heeft dat het hele team echt een stimulans gegeven.”

‘De leerkracht is een
rolmodel, die moet
inoefenen en herhalen’
Interview | over passend onderwijs
Alaine Rijkenberg, coördinator extern aanbod lezen en spellen |
sbo De Boei / Het Dok
(256 leerlingen) Wormerveer/Koog aan de Zaan en Zaandam
‘Hier ervaren ze hun eerste successen’
In schooljaar 2010-2011 ging op sbo De Boei een Taalhulpklas van start. Kinderen die op
de gewone basisscholen achter blijven, krijgen hier twee dagdelen per week intensief les
in lezen en spellen. Dat gebeurt alleen als extra aandacht op de basisschool niet werkt,
want het kind is wel twee dagdelen weg van de eigen school. Maar de voordelen wegen op
tegen dat nadeel. “Kinderen zijn vaak gedemotiveerd, omdat ze al een aantal jaren tegen
hun eigen onkunde aanlopen. In de hulpklas zijn ze niet de enige en ervaren ze hun eerste
successen.”
De gebruikte methodiek draagt bij aan het succes van de Taalhulpklas. “In mijn opleiding
heb ik onderzoek gedaan naar een methodiek, waarmee zelfs zeer moeilijk lerende-kinderen
leren lezen. Die methodiek heeft een vaste opbouw en dat vinden kinderen prettig. Ze
krijgen elke dag intensief lezen en dictee en de zintuigen worden aangesproken, visueel
en auditief.”
Het effect van de extra taalhulp hangt mede af van de inzet van de ouders en leerkrachten
van de basisschool. “Kinderen krijgen een werkblad mee naar huis om te oefenen met
tekst en woordjes en wekelijks hebben we contact met de leerkracht. Die is een rolmodel
en moet inoefenen en herhalen.” Doel is het kind zo ver te krijgen, dat het weer aansluiting
heeft bij het taalniveau van de eigen groep. Het hele traject duurt maximaal tien maanden.
Daarna biedt De Boei nazorg, met eventueel enkele lesobservaties en evaluatiegesprekken.
“De Taalhulpklas heeft vol gezeten en we hebben goede resultaten geboekt. Alleen
weten collega’s vaak nog te weinig wat we doen, dus dat gaan we in de toekomst nog beter
bekend maken.”
10

11
Interview | over passend onderwijs
‘Je ziet heel mooi
de sterke punten van
het kind’
Anousjka Langereis, intern begeleider / Dynamica voortgezet speciaal onderwijs
(110 leerlingen), Kogerveld
’Vaak zit er meer in een kind’
“Onze leerlingen gaan nu volwaardig naar school, ze werken met een agenda, hebben vakkenpakketten
en halen certificaten. Dat was voor veel leerkrachten wel even wennen, maar vaak zit er meer
in een kind. Daarbij, we gaan sterk uit van mogelijkheden en interesses van een kind en kijken heel
specifiek wat het nodig heeft. Sommige leerlingen lukt het niet bepaalde sommen te maken, maar
in de keuken hebben ze geen enkel probleem met ingrediënten afwegen. Anderen kunnen juist op
papier keurig rekenen, maar klappen dicht als ze in de winkel achter de kassa staan.”
Dynamica voortgezet speciaal onderwijs ontwikkelt een lesprogramma vanuit vier uitstroomniveaus:
van leerlingen voor wie zelfredzaamheid het belangrijkste doel is, tot degenen die zullen meedraaien
in het vrije bedrijf. De kerndoelen uit het reguliere onderwijs (wat moeten leerlingen kennen en kunnen
bij het examen) worden aangepast aan de Dynamica-leerlingen en uitgewerkt in lessen. De
leerkrachten registreren de vorderingen van leerlingen: de zelfredzaamheid, de cognitieve, sociale
en creatieve ontwikkeling. “Je moet veel doen voordat er een individueel handelingsplan uitrolt, maar
dan zie je wel heel mooi de sterke punten van het kind en de hiaten. Zo krijg je inzicht hoe je de
sterke punten kunt inzetten om meer met een leerling te bereiken.”
Leerlingen krijgen nu les van meerdere leerkrachten en dat maakt samenwerking heel belangrijk,
leerkrachten zijn samen verantwoordelijk voor een leerling. Goed registreren is daarbij van belang
voor de halfjaarlijkse leerlingenbesprekingen. “Dan hebben we bij zo’n overleg allemaal een goed
beeld van het kind, kunnen we meteen ervaringen uitwisselen en snel beslissen hoe we verder gaan
met een leerling. In de toekomst willen we externe instanties en vooral ook leerlingen zelf en hun
ouders nog meer betrekken bij het bepalen van het onderwijsaanbod. Toch hebben we in enkele
jaren veel bereikt.”

14
Voor- en vroegschoolse educatie
De Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) in Zaanstad is van goede kwaliteit. Dat concludeerde
de Onderwijsinspectie najaar 2010 na bezoeken aan peuterspeelzalen en groepen 1 en 2 van VVEscholen.
Zaan Primair en andere organisaties werken prima samen en hebben een goede structuur
opgezet voor evaluatie en verdere ontwikkeling van VVE. Teambijeenkomsten over VVE, begeleiding
van leerkrachten en leerlingenbesprekingen dragen bij aan de kwaliteit. Punt van aandacht
vond de inspectie wel de ouderbetrokkenheid. Dat advies is door Zaan Primair opgepakt.
Brede school
In 2010 heeft Zaan Primair zich met succes ingespannen om de gemeente en andere schoolbesturen
op één lijn te krijgen voor actuele doelstellingen voor de brede school. Uitgangspunt is dat brede
schoolactiviteiten in de buurt worden aangeboden, dicht bij huis en school. Belangrijk is ook dat
scholen de vrijheid krijgen om een profiel te kiezen en de partners met wie ze samenwerken. In 2011
worden de gezamenlijke uitgangspunten definitief geformuleerd en vastgesteld.

‘Voor kinderen is het
prettig als de regels bij
alle activiteiten
hetzelfde zijn’
Interview | over de brede school
Adrienne Frans, adjunct-directeur en leerkracht | Ayundo
(280 leerlingen), Assendelft
‘Ieder werkt vanuit eigen professie’
“Het is onze ambitie om van ’s ochtends half 8 tot half 7 ’s avonds onderwijs en opvang
te verzorgen. Met flexibele arrangementen, zodat ouders allerlei keuzes kunnen maken.”
Het gebouw dat Ayundo tien jaar geleden betrok, was ontworpen voor een brede school.
Het biedt behalve aan Ayundo (binnenkort officieel school voor Daltononderwijs) onderdak
aan basisschool Octant en een kinderopvang. Andere partners in de brede schoolcoalitie
zijn Centrum Jong, stichting Welsaen, de dienst Sport en Centrum voor de kunsten Fluxus.
“Onze deuren staan open. We hebben multifunctionele lokalen, die we in een handomdraai
geschikt kunnen maken voor een andere activiteit. Maar iedere partner organiseert die
activiteiten zelf en onderhoudt zelf de contacten met ouders. Dat ieder werkt vanuit eigen
professie vinden we erg belangrijk. Wel stemmen we veel af met elkaar. In elk overleg gaat
het even over het pedagogisch klimaat, welke waarden en normen willen we uitstralen. Zo
zoeken we verbinding, want voor kinderen is het prettig als de regels bij alle activiteiten
hetzelfde zijn.”
“Wij vinden het belangrijk dat ouders de weg kunnen vinden. Daarna stopt het voor ons en
nemen de professionals het over.” Een succes was de ouderavond, waarin centrum Jong
een voorlichting hield over een opvoedingsthema. In 2010 organiseerde stichting Welsaen
voor het eerst naschoolse sport en kunstactiviteiten. Zo volgt steeds een volgende stap.
Na een ouderpeiling is besloten schooljaar 2011-2012 een continurooster in te voeren. Kinderen
eten dan op school en zijn ’s middags eerder uit. “Lukt het om ouders die dat willen
zelfs voor dat ene uur opvang aan te bieden? Dat is heel spannend.”
15

16
2 Personeel
Minder personeel
In 2010 bleek dat het personeelsbestand van Zaan Primair moest inkrimpen, onder meer omdat het
leerlingenaantal terugliep. Een aantal personeelsleden werd tot 1 augustus 2011 in het risicodragend
deel van de formatie geplaatst (RDDF). Vrij vertaald is dit een aanzegging van ontslag, maar
feitelijk is de RDDF-plaatsing een ontslagbeschermende maatregel uit de CAO. Door de plaatsing
krijgen medewerkers en organisatie de tijd om alternatieven te bespreken en mogelijk te maken,
zoals een baan elders of bijvoorbeeld prepensioen. Door individuele begeleiding, diverse maatregelen
(zoals een sociaal plan, dat werd overeengekomen met de vakbonden), en eigen initiatief van
personeelsleden, konden gedwongen ontslagen worden voorkomen.
Inhuren externen stopgezet
De reorganisatie van het bestuursbureau is in 2010 voltooid. Het inhuren van externen voor het
uitvoeren van de personeelsadministratie en voor een aantal beleidsfuncties is stopgezet. Enkele
functies zijn vervallen, voor andere heeft Zaan Primair zelf medewerkers in dienst genomen, zoals
voor de personeelsadministratie en de afdeling personeel en organisatie. Op die manier zijn de kosten
voor het bestuursbureau teruggedrongen en heeft Zaan Primair zaken volledig in eigen beheer.
In het bestuurs- en managementstatuut dat is vastgesteld, is geregeld dat de twee clusterdirecteuren
officieel leidinggeven aan de schooldirecteuren. De formele verantwoordelijkheid voor het beleid
ligt nu niet meer uitsluitend bij de voorzitter van het college van bestuur.
Oprichting Zaan Primair Academie
Voor een stichting als Zaan Primair is het de moeite waard scholing van het eigen personeel zelf
te organiseren. Voordelen zijn het flexibel kunnen inspelen op specifieke scholingsvragen en beter
beheer van het budget. Bovendien biedt de academie de kans om trainingen en cursussen beter af
te stemmen op onderwijsvisie en doelenstellingen, van zowel het bestuursbureau als de scholen.
Eigen medewerkers zullen in de toekomst vaker worden ingezet bij interne scholingen. Zo kunnen
ib’ers, (gedrags)specialisten en anderen, met expertise op een bepaald terrein, hun kennis delen. In
2010 is oprichting van de Zaan Primair Academie voorbereid.
In 2010 werd de scholing al wel centraal gecoördineerd. Verschillende ib’ers deden de master Special
Educational Needs. Verder werden ib’ers en (adjunct)directeuren getraind in het analyseren
van opbrengstgerichtgegevens, waren er diverse andere managementtrainingen en scholingen in
gedragsspecialismen, tussenschoolse opvang en bedrijfshulpverlening.

Ziekteverzuim
In de eerste helft van 2010 liet het (ziekte)verzuim een daling zien om in de tweede helft
weer licht te stijgen. Over het hele jaar gezien zette de trend van de afgelopen jaren echter
door: het ziekteverzuim daalt gestaag. Sinds 2010 zijn de direct leidinggevenden/schooldirecteuren
verantwoordelijk voor de verzuim- en reïntegratiebegeleiding van medewerkers.
De afdeling personeel & organisatie biedt hen hierbij ondersteuning.
Medezeggenschap
Op iedere school van Zaan Primair functioneert een medezeggenschapsraad (MR), waarin
ouders en personeelsleden zitting hebben. De MR heeft overleg met de schooldirecteur,
als vertegenwoordiger van het bestuur. Bovenschools is er een gemeenschappelijke medezeggenschapsraad
(GMR), die in principe uit zeven ouders en zeven personeelsleden
bestaat. De GMR voert overleg met de voorzitter van het college van bestuur. Over inhoudelijke
thema’s, zoals brede school en passend onderwijs, bestuurlijke zaken en alles wat
het personeel aangaat. In de wet staat op welke beleidsterreinen een MR of GMR instemmings-
of adviesrecht heeft. Daarnaast maakt bijvoorbeeld een van de GMR-leden deel
uit van de benoemingsadviescommissie voor een nieuwe voorzitter van het college van
bestuur.
17

18
Interview | over de GMR
Ineke Brinkkemper, secretaris
‘Je merkt dat je er in
goede harmonie met alle
partijen toch uitkomt’
‘In de voorlichting zijn zeker stappen gemaakt’
“Hot item was in 2010 natuurlijk het bestuursformatieplan. Als GMR probeerden we eraan bij te
dragen dat de communicatie daarover goed verliep, zodat er meer begrip ontstond. Dat een aantal
personeelsleden in de RDDF geplaatst werd, was een zakelijke kwestie, maar het was ook een beladen
onderwerp. Soms duurde het wachten lang. Leerkrachten wilden meer weten over de stand
van zaken, ook al was er niet veel gebeurd.
Naar onze mening kon veel onrust worden weggenomen, als wat vaker over achterliggende gedachten
met de achterban werd gesproken. Later werd er meer gecommuniceerd, was dat helder
en voelde de GMR zich serieus genomen. Dan merk je dat je er in goede harmonie met alle partijen
toch uitkomt. Of het mede door de onze inzet kwam, is moeilijk te zeggen, maar in de voorlichting
zijn zeker stappen gemaakt.”
De GMR gebruikte de Zaan Primeur om bepaalde punten bij ouders en personeel onder de aandacht
te brengen. Net als voorgaande jaren haalde de GMR in 2010 zelf meer kennis in huis en
organiseerde vervolgens scholing voor de medezeggenschapsraden van de scholen. Dat ging over
de rol van de MR, over vergadertechnieken en over hoe een MR de relatie met het bevoegd gezag
kan onderhouden.

3 Huisvesting
Huisvestingsplan voor vijf jaar
Het Zaanse primair onderwijs begon qua huisvesting in 2010 aan een inhaalslag. Zaan
Primair ontwikkelde samen met de andere schoolbesturen in Zaanstad en de gemeente,
die wettelijk verplicht is de huisvesting van alle scholen te financieren, een visie voor vijf
jaar. Op zo’n meerjarenplan had Zaan Primair al jaren aangedrongen, omdat planning van
bouwprojecten op langere termijn nooit mogelijk was. Met het Integraal Huisvestingsplan
(IHP) zal aanpassing, uitbreiding en nieuwbouw makkelijker worden. Voor het plan is in
totaal 82 miljoen euro uitgetrokken.
In afwachting van de officiële goedkeuring van het IHP in 2011 is een lijst van meest urgente
projecten vastgesteld. Bovenaan staan scholen met ruimtetekort, daarna de locaties
die niet meer aan de eisen van de moderne tijd voldoen. Belangrijk uitgangspunt is ook
dat elke wijk en, liever nog elke buurt, een eigen school heeft. Enkele projecten die al
jaren spelen, kregen de hoogste prioriteit. Dat gaat om uitbreiding van Et Buut (groeiend
leerlingaantal) en nieuwbouw voor De Spiegel. In het nieuwe gebouw komen ook een kinderopvang
en peuterspeelzalen.
Mijlpaal in 2010 was de ingebruikname van het nieuwe schoolgebouw voor Dynamica.
In Dynamica werkt Zaan Primair samen met Heliomare (revalidatie) en Odion (zorg) om
kinderen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking goed onderwijs te kunnen
bieden. De school heeft een watergewenningsbad, een goede ruimte voor fysiotherapie
en til-liften. Ook door bijvoorbeeld uitgekiende kleurkeuze is de inrichting afgestemd op de
leerlingen. Zo kunnen leerkrachten en begeleiders de kinderen nog beter in hun ontwikkeling
ondersteunen.
19

20
4 Bestuur en organisatie
Reglement Raad van Toezicht
Als zelfstandige stichting heeft Zaan Primair een raad van toezicht (RvT). De leden van de RvT zijn
deskundig op terreinen als onderwijs en leren, financiën en maatschappelijke ontwikkelingen. Om
hun onafhankelijkheid te waarborgen, worden leden aangesteld via een open sollicitatieprocedure.
De RvT ziet erop toe dat het college van bestuur het personeel en de financiële middelen adequaat
inzet en goed inspeelt op onderwijskundige en maatschappelijke ontwikkelingen. De raad toetst de
kwaliteit, schat risico’s in en signaleert eventuele problemen, maar het bestuur maakt - samen met
de scholen - de inhoudelijke en organisatorische keuzes. Deze scheiding tussen bestuur en toezicht
werd in 2010 officieel vastgelegd in een ‘Reglement Raad van Toezicht’.

22
5 Financiën
Toelichting
De jaarcijfers voor 2010 gaven een negatief exploitatieresultaat te zien van ruim € 200.000. Dat
negatieve resultaat hing samen met de kosten van de RDDF-plaatsing en de lagere rentevergoedingen.
Vermogensbeheer
Om tegenvallers op korte en middellange termijn te kunnen opvangen, hanteert Zaan Primair een
financiële buffer van vijf procent van de totale jaarlijkse baten van de instelling. Dit komt overeen
met het percentage dat is geadviseerd door de Commissie Don in 2009.
Wilt u het officiële verslag met cijfers en kengetallen inzien, waarmee Zaan Primair zich heeft
verantwoord tegenover het ministerie van Onderwijs? U kunt een exemplaar aanvragen door een
mail te sturen aan info@zaanprimair.nl, onder vermelding van ‘Jaarverslag, Balans en Staat baten
& lasten 2010 –EFJ’ (Elektronisch Financiële Jaarrekening)

Balans
De balans geeft de financiële en materiele positie van Zaan Primair
weer aan het eind van 2010. Met ‘de passiva’ financiert de stichting ‘de
activa’. De activa verwijzen naar onderwijsmethodes, apparatuur, meubilair
en dergelijke, maar ook naar lopende geldtransacties (uitstaande
rekeningen, afschrijvingen en leningen).
1 | Balans Zaan Primair 2010
Activa
31-12-2010 31-12-2009
x € 1.000 % x € 1.000 %
Materiele vaste activa 4.836 45,0 4.034 35,2
Vorderingen 3.791 35,3 3.578 31,2
Liquide middelen 2.113 19,7 3.842 33,5
10.740 100,0 11.454 100,0
Passiva
Eigen vermogen 4.729 44,0 5.021 43,8
Voorzieningen 968 9,0 1.013 8,8
Kortlopende schulden 5.043 47,0 5.420 47,3
10.740 100,0 11.454 100,0
23

24
Jaarrekening
In de jaarrekening (formele naam: ‘De staat van baten en lasten’) is te zien
hoe Zaan Primair in 2010 haar beleid en beheer heeft gefinancierd.
Uit de jaarrekening, zoals die in z’n geheel in het EFJ staat, zijn de volgende
kengetallen af te leiden.
2 | Exploitatie JR 2010 - Jaarrekening Zaan Primair
Rekening Begroting Rekening
2010 2010 2009
Baten
1 Rijksbijdragen OCW 36.773.988 36.422.000 37.677.136
2 Gemeentelijke bijdragen 1.029.572 890.000 1.058.086
3 Overige baten 2.277.539 2.740.000 2.359.989
Totaal baten 40.081.099 40.052.000 1.095.211
Lasten
4 Personele lasten 34.161.398 34.752.000 35.533.773
5 Afschrijvingen 941.769 855.000 746.562
6 Huisvestingslasten 2.125.610 1.916.000 2.255.367
7 Leermiddelen 1.090.350 1.000.000 1.178.632
8 Overige instellingskosten 2.105.118 1.901.000 2.185.373
Totaal Lasten 40.424.245 40.424.000 41.899.708
Saldo Baten minus Lasten 343.146- 372.000- 804.497-
Financiële (rente) baten 50.899 150.000 66.939
Financiële (rente) lasten
Saldo Financiële baten en lasten 50.899 150.000 66.939
Res. gewone bedrijfsvoering 292.248- 222.000- 737.557-

Kerngetallen
A Balanskengetallen 2010 2009
1 Solvabiliteit 1 44,0% 43,8%
(eigen vermogen / totale passiva*100%)
2 Solvabiliteit 2 53,0% 52,7%
(eigen vermogen + voorzieningen /
totale passiva*100%)
3 Liquiditeit (Current ratio) 1,2 1,4
(Vlottende activa / kortlopende schulden)
4 Kapitalisatiefactor 26,8% 27,9%
(Totale activa - gebouwen / Totale baten * 100%)
B Exploitatiekengetallen 2010 2009
1 Rentabiliteit -0,7% -1,8%
(Totaal resultaat / Totale baten * 100%)
2 Personele lasten / Totale lasten 84,5% 84,8%
3 Materiele lasten / Totale lasten 15,5% 15,2%
4 Personele kosten per leerling € 4.764 € 4.922
5 Materiele kosten per leerling € 873 € 882
6 Totaal kosten per leerling € 5.637 € 5.692
7 Baten per leerling € 5.589 € 5.803
C Aantallen leerlingen 2010 2009
1 Speciaal Onderwijs 181 164
2 Speciaal Basisonderwijs 256 244
3 Basisonderwijs 6734 6812
Totalen 7171 7220
25

26
Schoolbestuur 2010
Raad van toezicht
Voorzitter Marco Snoek
Vice-voorzitter Annemiek Rol
Leden Karel Basjes
Gerbrand Kruijver
M.A.M. Postma-van Kemenade
Rob Vaessen
Ron Witbaard
Voorzitter college van bestuur Jaap Willem Kuit (a.i.)
Niko Persoon (vanaf maart 2010)
Dagelijks bestuur gemeenschappelijke
medezeggenschapsraad
Voorzitter Ruud Korver, ouder
Secretaris Ineke Brinkkemper, leerkracht

Colofon
Veel dank aan alle geïnterviewden en de medewerkers van het bestuursbureau!
Uitgave Zaan Primair, 2011
Tekst Truus Groenewegen, Amsterdam
Vormgeving Gabriëlle van Vilsteren, Amsterdam
Fotografie Petra Spiljard, Amsterdam
Vragen en opmerkingen over dit jaarverslag kunt u mailen naar info@zaanprimair.nl
Meer exemplaren kunt u downloaden van www.zaanprimair.nl
27