Opfris ASO3 - Provinciaal Onderwijs Vlaanderen

opzicht ze verschillen of overeenstemmen, wat je de beste verklaring of voorstelling van feiten lijkt en
dergelijke;
• op het productieve vlak: je stemt de inhoud en de vorm van je eigen tekst af op informatie die door
anderen in de communicatie werd ingebracht, bijvoorbeeld in een discussie of in een 'polemisch' artikel.
Een leerder kan op elk moment in zijn loopbaan instructies voor handelen te lezen of te schrijven krijgen. Maar terwijl
van een 12-jarige in het lager onderwijs slechts verwacht wordt dat hij een instructie kan neerschrijven op
beschrijvend niveau (waarbij bijvoorbeeld een opsomming van de uit te voeren handelingen volstaat), wordt in de
eindtermen van de derde graad vereist dat hij dat louter opsommende niveau overstijgt.
4.4.10 Coördinatie
Zoals bedoeld bij de formulering van de eindtermen vraagt ook het leerplan de nodige zorg voor de samenhang.
Verticale samenhang
De verticale samenhang is gerealiseerd door visie, uitwerking en ordening van de leerplandoelen en de inhouden af te
stemmen op de eindtermen van het voltijds secundair onderwijs, die op hun beurt aansluiten bij de eindtermen van
het lager onderwijs.
Horizontale samenhang
Naast de verticale is ook de horizontale samenhang belangrijk. De zorg voor deze samenhang komt tot uiting in de
band met:
• moderne vreemde talen;
• de andere vakken;
• de aandacht voor het leerproces.
4.4.11 Uitgangspunten
De rol van de evaluatie
Evalueren is nagaan of bepaalde doelstellingen bereikt worden. Men wil de doeltreffendheid van het leerproces
onderzoeken en er passende conclusies uit trekken om:
− te bepalen in welke mate de cursisten erin geslaagd zijn de leerplandoelen te
− bereiken;
− waargenomen tekorten te remediëren;
− het leergedrag van de cursisten en het eigen onderwijsgedrag te optimaliseren;
− te helpen de cursisten correct te oriënteren naar een verdere studiekeuze;
In het ideale geval kent een leerkracht zijn cursist zo goed dat hij op ieder moment van zijn ontwikkeling weet hoever
die cursist staat. Een individuele leerkracht-cursistrelatie kan dat ideaal het dichtst benaderen. In de loop van het leer-
en begeleidingsproces heeft de leerkracht immers alle kans om zijn cursist te volgen en om zijn begeleiding te richten
en bij te stellen (permanente evaluatie). Aan het einde van het leerproces kan hij met zijn cursist voor de dag treden
en hem bijvoorbeeld een proefstuk laten maken, waardoor hij voor de buitenwereld zijn bekwaamheid kan
demonstreren.
Klassikaal onderwijs staat daar een eind van af. Toch kan het beeld ons helpen, zeker voor een vak als Nederlands,
waarin allerlei vaardigheden een grote rol spelen. Het leert ons bijvoorbeeld zien hoe belangrijk het is dat
moedertaalleerkrachten zich 'observationeel' opstellen, dit is hun leerlingen observeren bij de uitvoering van hun
taaltaken. Zelfs zonder proefwerk moeten ze het peil van hun cursisten kennen.
Dat neemt niet weg dat eindevaluatie op gezette tijden nodig is. Vooral met verschillende groepen cursisten is het
niet mogelijk om zich zonder toetsen of examen van elke cursist bestendig een betrouwbaar beeld te vormen. Maar
ook hebben de cursisten en de overheid een onvervreemdbaar recht op objectieve 'proefstukken'.
De centra voor Tweedekansonderwijs zijn onderworpen aan de wettelijke verplichting ervoor te zorgen dat de grote
meerderheid van de cursisten de door de overheid opgelegde eindtermen bereikt. Examens, toetsen en andere
vormen van evaluatie kunnen aantonen dat deze verplichting is nagekomen. Zij moeten een afspiegeling zijn van wat
de cursisten moeten kennen en kunnen en van de vooropgestelde attitudes.
Leerplan Algemene Vorming – Opfris Derde Graad ASO 2007-03-01
35