Jaarverslag - Actium
Jaarverslag - Actium
Jaarverslag - Actium
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Jaarverslag</strong><br />
2011<br />
<strong>Actium</strong>, juni 2012
Inhoud<br />
Bestuursverslag<br />
Verslag van de raad van commissarissen<br />
Kwaliteit van wonen<br />
Realiseren, verhuren, onderhouden en verkopen van woningen<br />
Leefbaarheid<br />
Wonen en zorg<br />
Betrekken van bewoners bij beleid en beheer<br />
Financieel beleid<br />
Interne organisatie<br />
Jaarrekening<br />
Accountantsverklaring
Bestuursverslag<br />
In dit jaarverslag over 2011 leggen we verantwoording af over ons werk bij <strong>Actium</strong>. Het gaat hier over begrote en<br />
verwachte werkzaamheden en over werkzaamheden waarin we in de begroting geen of minder rekening hebben<br />
gehouden. In onze nog jonge organisatie is de leercurve in het hanteren van de begrotingscyclus in 2011 verder<br />
verbeterd en verankerd in de werkprocessen.<br />
In formele zin leggen we verantwoording af over de volgende aandachtsvelden:<br />
■ de kwaliteit en beschikbaarheid van woningen;<br />
■ de leefbaarheid;<br />
■ wonen en zorg;<br />
■ het aanbieden, verhuren en vervreemden van woningen;<br />
■ het betrekken van bewoners bij beleid en beheer;<br />
■ het fi nancieel beleid.<br />
Feitelijk gaat het om de uitvoering van wat we ons hebben voorgenomen in het Activiteitenoverzicht 2011 en van wat in<br />
het Bedrijfsplan 2009-2012 aan beleidskader is vastgelegd.<br />
De dienstverlening aan huurders en woningzoekenden is – zoals we ons hadden voorgenomen – verder verbeterd.<br />
Het lukte nog beter direct te communiceren met klanten en belanghebbenden en sneller antwoord te geven op<br />
vragen. Naast telefoon en internet werd eind 2011 gekozen voor de invoering van social media (twitter, facebook) als<br />
aanvullend communicatiekanaal.<br />
Dat we het houderschap van het KWH Huurlabel kregen, onderstreept de erkenning van de kwaliteit van onze<br />
dienstverlening.<br />
In februari is de tweejaarlijkse leefbaarheidsprijs ‘Bouwen aan de Buurt’ uitgereikt. Projecten waarmee bewoners<br />
op basis van zelfwerkzaamheid bijdragen aan de kwaliteit van de leefbaarheid en het samen wonen in wijken en<br />
buurten kwamen in aanmerking voor fi nanciële ondersteuning. Er werd een groot aantal projecten van hoge kwaliteit<br />
ingediend. Het beschikbare bedrag van € 75.000 werd toebedeeld aan projecten verspreid over het hele werkgebied.<br />
In 2011 is weer een stap gezet in het realiseren van de ambitie om honderden woningen op energielabel C te brengen.<br />
De besparing op de energiekosten die deze woningverbetering met zich meebrengt, komt volledig ten goede aan de<br />
huurder, omdat geen huurverhoging in rekening wordt gebracht.<br />
Gestart is met de opstelling van enkele gebiedsvisies. In 2012 vindt verdere ontwikkeling plaats. De gebiedsvisies<br />
worden gebruikt in overleg met betrokkenen over de gewenste en haalbare ontwikkelingen in een gebied.<br />
Begin 2011 is de evaluatie van de fusie (sinds juli 2008) afgerond en aangeboden aan de minister van Binnenlandse<br />
Zaken en Koninkrijksrelaties. In een schriftelijke reactie hierop geeft de minister aan dat hij positief is over de<br />
behaalde resultaten. <strong>Actium</strong> is op de goede weg in het bereiken van de bij de fusie bepaalde ambities en heeft voldaan<br />
aan de gestelde randvoorwaarden bij de goedkeuring van de fusie. De minister verwacht dat <strong>Actium</strong> aandacht blijft<br />
geven aan de beheersing van de bedrijfslasten en dat de uitkomst van de evaluatie van de fusie betrokken wordt bij de<br />
visitatie van <strong>Actium</strong>.<br />
Niet begroot, maar toch uitgevoerd is een projectmatige doorlichting van alle werkprocessen. Doel is om te komen<br />
tot een betere verhouding tussen inkomsten en uitgaven bij een gelijkblijvende kwaliteit van dienstverlening. Tot dit<br />
project is besloten na afronding van de begroting voor 2011. Toen bleek dat er bij invoering van de door het Kabinet<br />
voorziene heffi ng onder verhuurders op termijn een negatieve kasstroom zou ontstaan. Naar schatting gaat de<br />
heffi ng <strong>Actium</strong> vanaf 2014 jaarlijks € 4,3 miljoen kosten. Inzet is om dit bedrag al zoveel mogelijk in te verdienen in de<br />
komende kosten en baten. In een breed georganiseerd proces is het project Doorontwikkeling <strong>Actium</strong> gestart en in het<br />
najaar afgerond met een zogenaamde Verbeteragenda. Deze bevat tientallen maatregelen om kosten te vermijden en<br />
inkomsten te vergroten. Naast ‘laaghangend fruit’ zijn er veel maatregelen bedacht die eerst nog verder onderzocht<br />
moeten worden voordat tot invoering wordt overgegaan.<br />
Het gevolg van dit proces is al zichtbaar in de begroting voor 2012. Hierin is € 1 miljoen minder begroot aan kosten<br />
ten opzichte van de jaarrekening over 2010. Het grootste deel van deze besparing werkt door in lagere beheerslasten<br />
per woning.<br />
P 3
<strong>Actium</strong> heeft zich in 2011 laten visiteren. Als start van de visitatie heeft <strong>Actium</strong> een uitgebreide zelfevaluatie<br />
uitgevoerd. Deze is samen met verschillende documenten, ter beeldvorming opgestuurd naar de visitatiecommissie.<br />
Vervolgens heeft de visitatiecommissie gesprekken gevoerd met de raad van commissarissen, directie, management<br />
en medewerkers van <strong>Actium</strong>, alsmede met het huurderplatform MEVM, diverse zorg- en welzijnorganisaties,<br />
gemeenten en collega-corporaties. In het najaar zijn de uitkomsten gepresenteerd De visitatiecommissie waardeerde<br />
<strong>Actium</strong> met het cijfer 7,5 (afgerond een 8). Een waardering waar we blij mee zijn. Het werk van <strong>Actium</strong> blijkt goed<br />
aan te sluiten bij de verwachtingen en de waardering van belanghebbenden. We zijn in staat gebleken te voldoen aan<br />
allerlei redelijk en objectief te stellen eisen aan ons werk.<br />
De vraag naar betaalbare huurwoningen bleef in 2011 onverminderd groot. Het aantal nieuw ingeschreven<br />
woningzoekenden liep verder op. In totaal hebben we bijna 14.000 woningzoekenden. Het aantal opzeggingen was<br />
met bijna 1.400 stabiel. Dit komt overeen met 8,7%, wat boven het landelijke gemiddelde ligt. Dit kunnen we deels<br />
verklaren door het beschikbaar komen van relatief veel nieuwbouwwoningen in 2011.<br />
De gemiddelde wachttijd – het aantal maanden tussen inschrijfdatum en ondertekening van het (nieuwe)contract<br />
– bleef met ongeveer 2,5 jaar aan de hoge kant. Het totale beeld geeft aan dat huurwoningen van <strong>Actium</strong> voor<br />
woningzoekenden gewild zijn en blijven. Wie eenmaal huurt, blijft dit ook graag doen.<br />
Totale beoordeling<br />
Presteren naar Ambities<br />
4,0<br />
Governance Presteren naar Opgaven<br />
Presteren naar Vermogen<br />
10 ,0<br />
8,0<br />
6,0<br />
2,0<br />
0,0<br />
Presteren volgens<br />
Belanghebbenden<br />
De verkoop van bestaande huurwoningen leed in 2011 onder de verslechterende markt. Het begrote aantal<br />
woningverkopen (125) werd niet gehaald: 103 woningen gingen over in andere handen. Relatief gezien is dit nog aan<br />
de hoge kant, dit is het resultaat van de gebruikte – deels vernieuwde – wijze van aanbieden en een meer op de koper<br />
toegespitste behandeling.<br />
Ronduit verontrustend is het gemak waarmee in de landspolitiek wordt omgegaan met het verhogen van het aantal<br />
te verkopen woningen. Dat wekt de indruk van een volstrekte onderschatting van de absorptiecapaciteit van de markt<br />
voor koopwoningen in ons werkgebied.<br />
Volgens de Europese richtlijn moest in 2011 minimaal 90% van de sociale huurwoningen worden toegewezen aan<br />
woningzoekenden met een jaarinkomen tot € 33.614,-. Over het hele jaar is dit uitgekomen op ruim 93%.<br />
Per brief hebben we antwoord gegeven op vragen van de minister van BZK over onze ervaringen met de invoering<br />
van de staatssteunregels bij de toewijzing van woningen naar inkomen. Hierin is aangegeven dat wij geen problemen<br />
hadden met de toepassing van de 10% norm (boven een jaarinkomen van € 33.614,- en maximaal € 38.000,-).<br />
Schrijnende voorbeelden in het nieuwe toewijzingsbeleid hebben zich niet voorgedaan. Wel merken we dat mensen<br />
creatief zoeken naar hen passende oplossingen.<br />
Met acht gemeenten is in 2011 op regelmatige basis bestuurlijk overleg gevoerd over het woonbeleid, de leefbaarheid<br />
P 4
en projectontwikkeling. Dit overleg voltrok zich in een positieve en constructieve sfeer, gericht op het boeken van<br />
concrete resultaten. Dit is ook van toepassing op het overleg met het bestuur van het huurdersplatform MEVM. In de<br />
drie bijeenkomsten met belanghebbenden in december is in een constructieve dialoog gesproken over het gevoerde<br />
en te voeren beleid en over de uitkomsten van de visitatie.<br />
Alles overziend is er in 2011 veel tot stand gebracht. Graag spreek ik mijn grote waardering uit voor de managers<br />
en medewerkers van <strong>Actium</strong>. Dankzij hun motivatie en inzet is een majeure bijdrage geleverd aan het naar behoren<br />
uitvoeren van de activiteiten en het leveren van de vereiste prestaties.<br />
Verklaring<br />
De directeur van <strong>Actium</strong> verklaart dat alle uitgaven in het boekjaar 2011 in het belang van de volkshuisvesting zijn<br />
gedaan (conform artikel 26 BBSH). De jaarstukken 2011 zijn opgesteld in overeenstemming met de Governancecode<br />
woningcorporaties.<br />
Assen, juni 2012<br />
Drs. K. Stol, directeur-bestuurder<br />
P 5
Verslag van de raad van commissarissen<br />
Algemeen<br />
In dit jaarverslag legt de raad van commissarissen, als toezichthouder van een maatschappelijk ondernemende<br />
organisatie, publiekelijk verantwoording af over de wijze waarop invulling is gegeven aan de uitvoering van zijn taken<br />
en bevoegdheden in het afgelopen jaar.<br />
De raad spreekt zijn waardering uit voor <strong>Actium</strong>. Het jaar 2011 was een jaar waarin geoogst kon worden. Op meerdere<br />
vlakken heeft <strong>Actium</strong> goed gepresteerd: de visitatie werd afgerond met een acht, het KWH Huurlabel werd behaald en<br />
met het traject Doorontwikkeling is een betere verhouding tussen inkomsten en uitgaven ontstaan.<br />
Het traject Doorontwikkeling was voor de raad aanleiding te kijken naar de eigen uitgaven. Besloten is een bijdrage te<br />
leveren door op termijn het aantal leden terug te brengen. Ook is kritisch gekeken naar lidmaatschappen en heeft de<br />
raad voor bepaalde activiteiten een eigen bijdrage geleverd (bijvoorbeeld voor studie en opleiding).<br />
Samenstelling raad van commissarissen<br />
De samenstelling van de raad is zodanig dat de leden ten opzichte van elkaar, het bestuur en welk deelbelang dan<br />
ook onafhankelijk en kritisch kunnen opereren. De voltallige raad voldoet aan de algemene kenmerken en aan de<br />
kennisgebieden zoals benoemd in de profi elschets.<br />
Naam Geboortejaar<br />
Functie Huurdersvoordracht<br />
(H)<br />
Benoemd<br />
tot eind<br />
december<br />
Zittingstermijn<br />
De heer G.J. Eerland 1947 Voorzitter H 2012 2e termijn<br />
Mevrouw J. Daling-Feijen 1950 Vicevoorzitter<br />
Mevrouw E.M.M. van<br />
Dinteren<br />
2013 2e termijn<br />
1946 Lid H 2013 2e termijn<br />
Mevrouw G. Schievink 1954 Lid 2015 2e termijn<br />
De heer W. Urlings 1950 Lid 2012 1e termijn<br />
De heer L. van Gent 1950 Lid H 2012 1e termijn<br />
De heer W. Nekeman 1943 Lid 2011 afgetreden<br />
De heer J.N.M. Verhaar 1950 Lid 2011 afgetreden<br />
Zittingstermijn<br />
Uitvoering is gegeven aan de in juli 2011 vernieuwde Governancecode woningcorporaties. De leden van de raad<br />
hebben volgens de code een maximale zittingstermijn van acht jaar (maximaal twee perioden van vier jaar). In verband<br />
met de benoeming van een nieuwe bestuurder in 2012 en de daarmee samenhangende overdracht en continuïteit, is<br />
besloten de zittingstermijn van de voorzitter met een half jaar te verlengen. Hiervoor is gebruik gemaakt van de in de<br />
code opgenomen overgangsregeling.<br />
Benoemingen en afscheid<br />
Eind 2011 hebben de heer Verhaar en de heer Nekeman afscheid genomen van de raad. Mevrouw Daling-Feijen heeft<br />
in december haar functie als vicevoorzitter neergelegd. Mevrouw Schievink is in december herbenoemd voor een<br />
tweede zittingstermijn. Zij is benoemd tot vicevoorzitter en gaat deze functie vanaf 1 januari 2012 vervullen. Er is in<br />
oktober 2011 een vacature voor een commissaris opengesteld. Het is echter niet gelukt om deze vacature in 2011 in te<br />
vullen.<br />
Nevenactiviteiten<br />
In 2011 hebben de commissarissen opgave gedaan van hun nevenactiviteiten.<br />
P 6
Naam Beroep/Nevenfuncties<br />
De heer G.J. Eerland Voorzitter raad van toezicht Centrale Huisartsendienst Drenthe<br />
Mevrouw J. Daling-Feijen Geen nevenfuncties<br />
Mevrouw E.M.M. van Dinteren PR -adviseur (ZZP)<br />
De heer W. Nekeman Vrijwilliger Voedselbank<br />
De heer J.N.M. Verhaar Adviseur milieu en ruimtelijke ordening Gemeente Groningen<br />
- Secretaris Dorpsraad Smilde<br />
- Voorzitter Veilig Verkeer Midden Drenthe<br />
- Beheer onroerend goed<br />
Mevrouw G. Schievink Interim-manager (ZZP)<br />
- Lid RvT Caleidoscoop<br />
- Bestuurslid Museum Willem van Haren<br />
De heer W. Urlings Maatschappelijk zelfstandig ondernemer<br />
- Waarnemend burgemeester gemeente Dalfsen<br />
- Voorzitter bestuurscommissie Dwingelerveld<br />
De heer L. van Gent Stadsdeel-coördinator Gemeente Groningen<br />
Reglement<br />
De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de raad van commissarissen zijn in artikel 12 van de<br />
statuten van <strong>Actium</strong> omschreven. Dit is verder uitgewerkt in het reglement voor de raad van commissarissen, dat 12<br />
september 2011 opnieuw is vastgesteld. Dit reglement bevat onder meer een profi elschets voor leden van de raad,<br />
regels over herbenoemingen, schorsing en/of ontslag van leden van de raad, onverenigbaarheden en taken van de<br />
raad.<br />
Werkwijze en activiteiten raad van commissarissen<br />
In 2011 heeft de raad tien keer vergaderd met de directeur/bestuurder, de managers en de controller. Daarnaast vond<br />
eenmalig overleg plaats met de ondernemingsraad. Met het huurdersplatform MEVM werd tweemaal overlegd, een<br />
keer plenair en eenmaal door een delegatie van de raad.<br />
De jaarlijkse zelfevaluatie vond met ondersteuning van een extern deskundige plaats op 28 november 2011 in bijzijn<br />
van de voltallige raad. Het verslag van de evaluatie is geplaatst op de website van <strong>Actium</strong>, www.actiumwonen.nl.<br />
De raad heeft in 2011 onder meer (goedkeurende) besluiten genomen over de jaarstukken 2010, het<br />
activiteitenoverzicht 2012, de meerjarenbegroting, de reglementen van de commissie, de samenstelling<br />
en de profi elschets van de raad, het treasurystatuut en het treasury jaarplan 2011, de procuratieregeling<br />
en initiatiefdocumenten voor nieuwbouw. Ook is instemmend gesproken over het risicomanagement en de<br />
informatievoorziening, mede aan de hand van de kwartaalrapportages.<br />
Het onderwerp integriteit is op verschillende manieren aan de orde gekomen. Bijvoorbeeld met de behandeling<br />
van het rapport Lessons Learned van de VROM-inspectie, dat op meerdere momenten is besproken, zowel plenair<br />
als in werkgroepverband. Daarnaast is meegewerkt aan de pilot Gedragsscan, op verzoek van het Centraals Fonds<br />
Volkshuisvesting en onder begeleiding van de Compliance en Governance Group. Deze aandacht voor integriteit heeft<br />
concreet geleid tot de meer onafhankelijke positionering van de controller in de organisatie, de blijvende aandacht<br />
voor de “tone at the top” inzake integer handelen en tot het willen tonen van voorbeeldgedrag. De auditcommissie zal<br />
jaarlijks het auditprogramma van de controller bespreken.<br />
In 2011 heeft de raad een reeks activiteiten ondernomen, waaronder deelname aan de bijeenkomsten met<br />
belanghebbenden, een excursie door het werkgebied (de jaarlijkse schouw), bijeenkomsten in relatie tot de visitatie,<br />
interne masterclasses (onder andere over integriteit) en deelname aan bijeenkomsten van VTW, Aedes, CFV en het<br />
Kennisnetwerk Drenthe-Groningen. De laatstgenoemde activiteiten dragen bij aan het kennisniveau van de raad met<br />
betrekking tot de ontwikkelingen die spelen binnen <strong>Actium</strong> in relatie tot de sector.<br />
Commissies<br />
REMUNERATIECOMMISSIE<br />
De remuneratiecommissie bestond in 2011 uit de heren Eerland en Nekeman en mevrouw Schievink en mevrouw<br />
Daling-Feijen. De commissie kwam in 2011 twee keer bijeen. De volgende onderwerpen werden behandeld: jaarlijkse<br />
toetsing functiecontract bestuurder, honorering raad en toetsing reglement remuneratiecommissie, opstellen<br />
P 7
emuneratierapport en bezoldiging bestuurder, jaarplanning 2012, honorering raad en beoordeling functioneren<br />
bestuurder.<br />
AUDITCOMMISSIE<br />
De auditcommissie werd gevormd door de heren Eerland, Urlings en Van Gent en mevrouw Daling-Feijen. In 2011<br />
kwam de auditcommissie vier keer bij elkaar. Bij deze vergaderingen waren ook de bestuurder, de controller en<br />
de manager Bedrijfsdiensten aanwezig. Bij de behandeling van de jaarrekening 2010 en de management letter<br />
2011 nam de accountant aan de vergadering deel. Daarnaast zijn de volgende onderwerpen aan de orde geweest:<br />
werking interne risicobeheersing- en controlesystemen, treasurystatuut, procuratieregeling, naleving relevante<br />
wet en regelgeving, werking integriteitscode en integriteitsbeleid, werking klokkenluiderregeling, werking<br />
intern controleplan, audit programma 2011 en bevindingen, toetsing reglement auditcommissie, begroting en<br />
activiteitenoverzicht 2012, jaarplanning 2012 en meerjarenbegroting 2012-2016.<br />
In relatie tot de Governancecode onder III 5 heeft de auditcommissie er in 2011 van afgezien om een overleg te hebben<br />
met de accountant buiten aanwezigheid van het bestuur. Hiertoe was geen aanleiding omdat in de reguliere contacten<br />
alle van belang zijnde zaken voldoende en adequaat aan de orde zijn gekomen.<br />
SELECTIECOMMISSIE<br />
De selectiecommissie bestond uit de heren Eerland en Verhaar en mevrouw Van Dinteren en mevrouw Daling-Feijen.<br />
In 2011 is de selectiecommissie twee keer bijeen geweest om de vacature voor een nieuwe commissaris voor te<br />
bereiden en selectiegesprekken te voeren.<br />
Daarnaast heeft de commissie de raad geadviseerd over het effect van de vernieuwde Governancecode<br />
woningcorporaties op de samenstelling van de raad en het rooster van aftreden.<br />
Tevens is het reglement getoetst op actualiteit en relevantie.<br />
VOORZITTERSCHAP EN SAMENSTELLING<br />
Om reden van onafhankelijkheid is in 2011 besloten elke commissie zelf te laten bepalen wie als voorzitter fungeert.<br />
Daarmee kwam een einde aan de praktijk dat de voorzitter van de raad deze functie vervult en dat de vicevoorzitter lid<br />
is van alle commissies.<br />
In december is besloten de commissies niet meer uit vier maar uit drie leden te laten bestaan. Reden hiervoor is dat<br />
de bespreking van commissie-adviezen in de raad aan betekenis kan winnen, als een meerderheid van de raad zich<br />
niet al in een commissie gecommitteerd heeft aan een advies.<br />
Bezoldiging raad van commissarissen<br />
De honorering van de raad van commissarissen is vastgesteld binnen de kaders van de normering van de Vereniging<br />
van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW). In onderstaand overzicht zijn de in 2011 uitgekeerde vergoedingen<br />
weergegeven. De bedragen zijn in euro’s.<br />
Naam Functie Honorering Onkosten-<br />
Vergoeding<br />
onbelast<br />
Bruto<br />
Onkostenvergoeding<br />
Totaal<br />
Dhr. G.J. Eerland voorzitter 15.563 - - 15.563<br />
Mevr. J. Daling-Feijen vice-voorzitter 11.413 59 120 11.592<br />
Mevr. E. van Dinteren lid 10.375 135 246 10.757<br />
Mevr. G. Schievink lid 10.375 560 1.133 12.068<br />
Dhr. L. van Gent lid 10.375 - - 10.375<br />
Dhr. W.P.M. Urlings lid 10.375 573 1156 12.104<br />
Dhr. W. Nekeman lid 10.375 397 785 11.557<br />
Dhr. J.H.M. Verhaar lid 10.375 220 452 11.047<br />
In onderstaand overzicht zijn de begrote en werkelijke kosten van de raad van commissarissen weergegeven. Dat<br />
de werkelijke kosten fors hoger zijn dan begroot, is voor een belangrijk deel het gevolg van de procedure opvolging<br />
bestuur.<br />
P 8
Begroting Werkelijk<br />
Vergoedingen 90.589 89.226<br />
Zelfevaluatie 7.105 5.530<br />
Verzekeringen 2.030 2.091<br />
Reis- en verblijfskosten 2.538 5.885<br />
Vergaderkosten 4.060 1.441<br />
Representatiekosten 2.538 794<br />
Opleidingen en excursies 10.404 10.334<br />
Overige 13.216 68.512<br />
Totaal 132.480 183.814<br />
Directeur-bestuurder<br />
In afwijking op het artikel II.2.1 is de benoeming van de huidige bestuurder voor onbepaalde tijd. De raad van<br />
commissarissen hecht hieraan in verband met de continuïteit van de organisatie en het belang van het uitvoeren<br />
van een meerjarig beleidsplan. In 2012 wordt in verband met het pre-pensioen van de bestuurder een nieuwe<br />
bestuurder benoemd. Het gaat hier om een benoeming voor een periode van vier jaar. Hiermee wordt vanaf 2012 de<br />
Governancecode woningcorporaties gevolgd.<br />
De raad stelt de bezoldiging van de bestuurder vast en toetst deze jaarlijks. Uitleg over de totstandkoming van de<br />
bezoldiging is vastgelegd in het remuneratierapport, dit is op de website van <strong>Actium</strong> gepubliceerd.<br />
Bezoldiging directeur-bestuurder en nevenfuncties<br />
De bezoldiging is vastgesteld binnen het kader van de sectorbrede beloningscode Bestuurders Woningcorporaties<br />
Totaal vast inkomen 181.758<br />
Variabel inkomen n.v.t.<br />
Inkomen op termijn n.v.t.<br />
Werkgeverslasten (o.a. pensioen): 41.496<br />
Uitkering bij beëindiging dienstverband n.v.t.<br />
Totaal 223.254<br />
De directeur bestuurder maakt gebruik van een leaseauto, de fi scale consequenties daarvan worden verwerkt in de<br />
opgave in het kader van de WOPT.<br />
In 2011 vervulde de directeur-bestuurder geen bezoldigde nevenfuncties die voortvloeien uit de functie, noch<br />
bezoldigde nevenfuncties die niet voorvloeien uit de functie. Hij vervulde enkele onbezoldigde nevenfuncties die<br />
voortvloeien uit de functie zoals comparant in Dingspel Assen BV en participant in Treanth Consortium. Verder<br />
vervulde hij enkele onbezoldigde nevenfuncties die niet voortvloeien uit de functie, maar die daar wel mee<br />
samenhangen, zoals voorzitter van het Kennisnetwerk Drenthe-Groningen, voorzitter van de Stichting Farkas en<br />
ambassadeur van de Stichting Mondiale Woonhulp.<br />
Governance en statuten<br />
In september is besloten pas over te gaan tot aanpassing van de statuten, noodzakelijk geworden als gevolg van de<br />
vernieuwde governancecode woningcorporaties, als dit na vaststelling van de Herzieningswet Woningwet aan de orde<br />
komt.<br />
Klokkenluidersregeling<br />
In het verslagjaar zijn er geen meldingen in het kader van de Klokkenluidersregeling bij de voorzitter van de raad van<br />
commissarissen gedaan.<br />
P 9
Goedkeuring van de jaarstukken<br />
In dit verslag treft u het volkshuisvestingsverslag en de jaarrekening 2011 aan. Het verslag is vastgesteld door het<br />
bestuur. De jaarrekening is door Ernst & Young Accountants onderzocht en van een goedkeurende verklaring voorzien.<br />
Daarnaast heeft Ernst & Young Accountants het volkshuisvestingverslag beoordeeld.<br />
In de vergadering van de raad van commissarissen op 11 juni 2012 heeft de raad de jaarstukken goedgekeurd. Deze<br />
goedkeuring strekt tot décharge van de directeur-bestuurder voor het gevoerde beleid. De raad heeft geconstateerd<br />
dat de directeur-bestuurder en de medewerkers van <strong>Actium</strong> zich het afgelopen jaar bijzonder hebben ingezet voor<br />
<strong>Actium</strong>. De raad spreekt hiervoor zijn waardering uit.<br />
de heer G.J. Eerland, voorzitter mevrouw G. Schievink, vicevoorzitter<br />
mevrouw J. Daling-Feijen mevrouw E.E.M. van Dinteren<br />
de heer L. van Gent de heer W.P.M. Urlings<br />
mevrouw A.J. Roos de heer E.H.C. van der Laan<br />
P 10
Kwaliteit van wonen<br />
De woningmarkt in 2011<br />
In 2011 heeft de woningmarkt in het werkgebied van <strong>Actium</strong> geen herstel laten zien. De economische crisis is nog<br />
steeds duidelijk voelbaar. Volgens het CBS zijn het consumentenvertrouwen en het vertrouwen in de economie scherp<br />
gedaald. Ook de bereidheid van consumenten tot het kopen van een woning is teruggelopen. De onduidelijkheid over de<br />
hypotheekrenteaftrek is niet bevorderlijk voor de koopbereidheid van de consument. Daarbij komt nog dat het bankwezen<br />
in verband met de kredietcrisis hogere drempels opwerpt bij het verstrekken van hypotheken. De tijdelijke verlaging van<br />
de overdrachtsbelasting (van 6% naar 2%) heeft in het werkgebied van <strong>Actium</strong> niet geleid tot een toename van het aantal<br />
woningverkopen. Ten opzichte van 2010 is het aantal verkochte woningen gedaald, ondanks het feit dat een groter aantal<br />
huurwoningen te koop werd aangeboden.<br />
De effecten van de stagnerende koopmarkt zijn ook voelbaar in de sociale huursector. Omdat de doorstroming naar<br />
de koopsector stagneert, komen sociale huurwoningen minder frequent beschikbaar. Tegelijkertijd is het aantal<br />
ingeschreven woningzoekenden gestegen. Dit ondanks de strengere eisen die aan het toewijzen van woningen worden<br />
gesteld in verband met het Europese dossier betreffende staatssteun. De toename van het aantal woningzoekenden<br />
wordt mede veroorzaakt door een vraagverschuiving van koop naar huur. Ongeveer 23% van de ingeschreven<br />
woningzoekenden beschikt over een eigen woning en wil in aanmerking komen voor een sociale huurwoning.<br />
Het groeiend aantal ingeschreven woningzoekenden in combinatie met het dalend aantal vrijkomende sociale<br />
huurwoningen leidt tot langere wachttijden. De gemiddelde inschrijfduur is opgelopen van 43 maanden in 2008 tot 51<br />
maanden in 2011.<br />
Strategisch voorraadbeleid<br />
In 2011 is de ontwikkeling van de woningvraag in het werkgebied onder de loep genomen, in samenwerking met ABF-<br />
Research. Uit deze analyse is gebleken dat <strong>Actium</strong> rekening moeten houden met:<br />
■ een sterke toename van het aantal 65 + -huishoudens;<br />
■ een afname van het aantal jongere huishoudens (tot 30 jaar);<br />
■ een afname van het aantal huishoudens in de middencategorie (30 tot 64 jaar);<br />
■ een toenemend aandeel 1- en 2-persoonshuishoudens op het totaal aantal huishoudens;<br />
■ een toenemend aantal zorg- en servicevragers in verband met de verdergaande vergrijzing.<br />
De komende jaren krijgt <strong>Actium</strong> te maken met een toenemende vraag van huishoudens die zijn aangewezen of zich<br />
oriënteren op een woning op de sociale huurmarkt. Het gaat tot en met 2022 om een nettotoename van de vraag van<br />
naar schatting 500 tot 700 woningen. Om hier aan te kunnen voldoen, is een nieuwbouwproductie noodzakelijk van<br />
gemiddeld 290 woningen per jaar.<br />
Onderzocht is in hoeverre <strong>Actium</strong> deze netto-toename van de vraag naar sociale huurwoningen in de toekomst kan<br />
faciliteren. Dit heeft geleid tot een scenario, waarin het fi nancieel mogelijk is om gemiddeld 200 nieuwe woningen per<br />
jaar te realiseren en 200 woningen per jaar te renoveren.<br />
Ook zijn uitgangspunten geformuleerd voor het onttrekken van sociale huurwoningen aan de voorraad door:<br />
■ sloop/vervanging : gemiddeld 85 woningen per jaar;<br />
■ verkoop in de periode 2012 t/m 2015 : gemiddeld 115 woningen per jaar;<br />
■ verkoop in de periode vanaf 2015 : gemiddeld 125 woningen per jaar.<br />
<strong>Actium</strong> houdt er sinds 2010 rekening mee dat woningen doorgaans langer dan vijftig jaar in exploitatie blijven. Voor<br />
de berekeningen wordt uitgegaan van een gemiddelde levensduur van ongeveer 65 jaar. Dit betekent dat <strong>Actium</strong> de<br />
komende periode rekening moet houden met een lichte daling van de totale woningvoorraad in het werkgebied.<br />
In 2011 is het instrumentarium voor het strategisch voorraadbeleid verder ontwikkeld en uitgebreid. Vanaf dit jaar<br />
worden woningcomplexen jaarlijks in meetbare termen gekwalifi ceerd op het gebied van:<br />
■ verhuurbaarheid;<br />
■ woontechnische staat;<br />
■ bouwtechnische staat;<br />
■ kosten mutatie-onderhoud;<br />
P 11
■ kosten reparatie-onderhoud;<br />
■ bedrijfswaarde;<br />
■ leefbaarheid.<br />
Met deze kritische prestatie-indicatoren wordt een productsterkte berekend. Bij de indelingen in productsterktes<br />
worden vier kwalifi caties gehanteerd: slecht, matig, voldoende en goed. Hiermee kan inzicht worden verkregen in<br />
welke gebieden en complexen <strong>Actium</strong> door middel van gebiedsgericht werken en beheermaatregelen regulerend kan<br />
optreden. Bijna 80% van het woningbezit heeft een kwalifi catie voldoende of goed. In ruim 20% van de woningvoorraad<br />
(de categorieën slecht en matig) zijn beheermaatregelen gewenst om de prestatie van woningcomplexen te<br />
verbeteren. Op een aantal locaties zijn deze werkzaamheden reeds gestart, dan wel in voorbereiding.<br />
In 2011 is voor 194 woningen in de woningvoorraad de strategie gewijzigd. Deze wijzigingen zijn grotendeels het<br />
resultaat van een herbezinning op de toekomstige strategie van woningcomplexen. Voor ruim duizend woningen is het<br />
onderzoek naar het toekomstig strategisch perspectief in 2011 niet afgerond.<br />
Woonbeleid, woonplannen en prestatieafspraken met gemeenten<br />
<strong>Actium</strong> heeft prestatieafspraken gemaakt met verschillende gemeenten in haar werkgebied. In enkele gemeenten<br />
heeft een evaluatie of het verlopen van deze prestatieafspraken geleid tot een herziening. Om tot nieuwe<br />
prestatieafspraken te komen zijn woningmarktonderzoeken uitgevoerd en worden woonplannen ontwikkeld. <strong>Actium</strong><br />
zoekt hierin de samenwerking met gemeenten. Het onderstaande overzicht geeft per gemeente de stand van zaken<br />
van woonplannen en prestatieafspraken weer aan het einde van 2011.<br />
Gemeente Woonplan opgesteld in Prestatieafspraken over periode<br />
Assen 2010 2010-2020<br />
Hoogeveen 2011 2008-2014, nieuwe afspraken zijn in ontwikkeling<br />
Meppel Nieuw plan is in ontwikkeling Kaderafspraken vastgesteld voor 2009-2013<br />
Midden-Drenthe 2010 Kaderafspraken vastgesteld in 2010, prestatieafspraken zijn in<br />
ontwikkeling<br />
Noordenveld 2005 2009-2014<br />
Ooststellingwerf 2011 2006-2009, verlengd tot 2012. Nieuwe prestatieafspraken worden in het<br />
eerste kwartaal 2012 vastgesteld.<br />
Westerveld 2005 2006, verlengd tot eind 2012<br />
De Wolden 2004, nieuw plan is in ontwikkeling 2004, verlengd tot eind 2012<br />
De huidige woningmarkt vertoont eenzelfde beeld als in 2010. Het aantal verkopen van nieuwbouwwoningen<br />
stagneert, evenals de doorstroming op de woningmarkt. In verschillende plattelandsgemeenten wordt al rekening<br />
gehouden met een aanstaande krimp in het bevolkingsaantal. Omdat de gemeentelijke woonplannen de basis vormen<br />
voor het beleid van <strong>Actium</strong> is het van belang dat deze tijdig worden geactualiseerd, bij voorkeur gebaseerd op een<br />
actueel woningmarktonderzoek op gemeentelijk niveau. <strong>Actium</strong> wil graag dat gemeenten de impact van een negatieve<br />
bevolkings- en huishoudenontwikkeling meenemen in het woonplan. Ook is het belangrijk de leefbaarheid in dorpen<br />
en wijken te onderzoeken. Op basis hiervan kan <strong>Actium</strong> accenten leggen in het gebiedsgericht werken en extra<br />
aandacht schenken aan kernen die dit nodig hebben.<br />
GEMEENTE ASSEN<br />
In 2011 werden prestatieafspraken voor een periode van tien jaar vastgesteld, gebaseerd op het woonplan 2010-2030.<br />
GEMEENTE HOOGEVEEN<br />
In Hoogeveen heeft de gemeente in samenwerking met de drie in de gemeente actieve corporaties gewerkt aan een<br />
actualisatie van de woonvisie. Deze is verschenen in 2011.<br />
GEMEENTE MEPPEL<br />
Op basis van de uitkomsten van een grootscheeps woonwensenonderzoek in 2009 is in 2011 gestart met het opstellen<br />
van een nieuw woonplan. Dit wordt in 2012 afgerond. Aan de hand van het woonplan worden de prestatieafspraken<br />
opgesteld.<br />
P 12
GEMEENTE MIDDEN-DRENTHE<br />
In 2011 is een nieuw woonplan vastgesteld. Op basis hiervan worden in 2012 prestatieafspraken gemaakt.<br />
GEMEENTE NOORDENVELD<br />
In Noordenveld zijn prestatieafspraken voor de periode tot en met 2014 vastgesteld. Hierin worden onder meer de<br />
thema’s wonen, welzijn en zorg, leefbaarheid en duurzaamheid benoemd.<br />
GEMEENTE OOSTSTELLINGWERF<br />
In 2011 is gewerkt aan het ontwikkelen van nieuwe prestatieafspraken. Eind 2011 zijn deze in concept besproken. Naar<br />
verwachting worden de afspraken in het eerste kwartaal van 2012 defi nitief vastgesteld.<br />
GEMEENTE WESTERVELD<br />
De gemeente Westerveld is gestart met het ontwikkelen van het woonplan 2010-2015. De bestaande<br />
prestatieafspraken zijn met een jaar verlengd en lopen tot en met 2012.<br />
GEMEENTE DE WOLDEN<br />
In de gemeente De Wolden is de nieuwe woonvisie voor de periode 2011-2015 vastgesteld. <strong>Actium</strong> is betrokken<br />
geweest bij de opzet van de structuurvisie en de aanzet tot het maken van dorpsvisies. De prestatieafspraken zijn in<br />
onderling overleg verlengd tot 2012 en worden in de komende periode vernieuwd.<br />
Regionale samenwerking<br />
DRENTSE WONINGMARKT BERICHTEN<br />
Net als in voorgaande jaren is ook in 2011 meegewerkt aan de publicatie van de Drentse Woningmarktberichten,<br />
uitgebracht door onderzoeksbureau Asree BV. In deze berichten wordt een breed spectrum aan cijfers, feiten en<br />
inzichten met betrekking tot de vraag- en aanbodontwikkelingen op de Drentse woningmarkt gepresenteerd. Deze<br />
publicatie werd gerealiseerd in samenwerking met de Drentse corporaties, en dankzij bijdragen van de Provincie<br />
Drenthe en andere betrokken partners zoals gemeenten, makelaars en het bouwend bedrijfsleven.<br />
PROVINCIALE SAMENWERKING<br />
In 2011 is meegewerkt aan de uitvoering van een mede door <strong>Actium</strong> ondertekend provinciaal convenant op het terrein<br />
van duurzaamheid en energie. Dit heeft onder meer geleid tot de jaarlijkse publicatie over de energielabeling van de<br />
Drentse woningvoorraad.<br />
Verder is bijgedragen aan de uitvoering van gemaakte afspraken in het Platform Wonen, Welzijn en Zorg in Zuidwest-<br />
Drenthe en de daarbij gekozen pilot over nog te realiseren voorzieningen.<br />
REGIOVISIE GRONINGEN-ASSEN<br />
In de Regiovisie Groningen-Assen heeft in bestuurlijke sfeer afstemming over wenselijke en mogelijke ontwikkelingen<br />
in de woningproductie plaatsgevonden met andere betrokken woningcorporaties. De contacten met de provinciale<br />
en gemeentelijke bestuurders hierover zijn geïntensiveerd. Met name is gekeken naar het vinden van een nieuwe<br />
aansluiting tussen de teruglopende koopmarkt en de sterker in de belangstelling gekomen huurmarkt. Het is de<br />
bedoeling te komen tot de opstelling van een regionaal woonplan voor het regiovisiegebied. Hieraan voorafgaand zal<br />
bestuurlijke afstemming plaatsvinden over het aantal nieuw te bouwen woningen per gemeente.<br />
KENNISNETWERK DRENTHE-GRONINGEN<br />
Deelname aan het activiteitenprogramma van het Kennisnetwerk Drenthe-Groningen heeft in 2011 geleid tot nuttige<br />
informatie-uitwisseling en afstemming over relevante ontwikkelingen in het betaalbaar wonen in onze regio.<br />
Matching<br />
In 2004 is na een verzoek van de minister van VROM besloten tot matching door collegiale fi nanciering. De matching<br />
is aangegaan met DUWO te Delft en de Stichting Studentenhuisvesting Utrecht (SSHU), beide voor vijf miljoen euro en<br />
daarmee in totaal voor tien miljoen euro. Dankzij de bemiddeling van het WSW (Waarborgfonds Sociale Woningbouw)<br />
is vanaf het begin een steunconstructie zonder bestuurlijke belemmeringen ontwikkeld. <strong>Actium</strong> heeft niet 10 miljoen<br />
euro (door)geleend, maar vergoedt een jaarlijkse bijdrage in de rentelast voor de duur van tien jaar.<br />
Op basis van het met DUWO gesloten leningcontract is in 2011 een zevende termijn van<br />
€ 51.250,- betaald.<br />
De ontwikkeling in Utrecht is wat later op gang gekomen. In 2011 heeft <strong>Actium</strong> voor de citycampus Max in Utrecht de<br />
vijfde termijn van € 40.275,- betaald. Citycampus Max is speciaal voor studenten en net afgestudeerden ontwikkeld en<br />
bestaat uit honderden zelfstandige woningen. In 2011 is het complex bezocht door de raad van commissarissen en de<br />
directeur van <strong>Actium</strong>.<br />
P 13
Een aantal studenten uit het werkgebied van <strong>Actium</strong>, afkomstig uit de kring van bewoners en woningzoekenden, is in<br />
2011 via bemiddeling van <strong>Actium</strong> met voorrang geplaatst in studentenwoningen in Amsterdam (via DUWO), Delft, Den<br />
Haag en Utrecht. In 2011 is er op <strong>Actium</strong> geen nieuw beroep tot matching gedaan.<br />
Buitenlandse activiteiten<br />
Binnen het kader van de ministeriële regelgeving mag <strong>Actium</strong> maximaal drie promille van haar balanstotaal besteden<br />
aan projecten in het buitenland. <strong>Actium</strong> gebruikt deze beleidsruimte in structurele zin door steunverlening aan de<br />
activiteiten van de stichting Farkas en van de stichting Mondiale Woonhulp. Leidend is de ministeriële eis dat de<br />
steunverlening wordt verstrekt in de vorm van een schenking of garantie.<br />
STICHTING FARKAS<br />
Aan de stichting Farkas is in 2011 geen bijdrage verstrekt. In 2010 werd een bijdrage verstrekt, bestemd voor<br />
versterking van de exploitatie en continuïteit van Kft Drenthe, de Hongaarse besloten vennootschap die het<br />
woongebouw voor senioren in Szekesfehervar in eigendom heeft. Deze bijdrage werkte in 2011 in positieve zin door.<br />
De exploitatie van het woongebouw in Szekesfehervar loopt al enkele jaren moeizaam en kent een ongunstig<br />
toekomstperspectief. Men heeft te maken met tegenvallende inkomsten (onder andere door leegstand) en hoge<br />
uitgaven (onder andere de vergoeding aan de lokale beheerder).<br />
In 2011 is een nieuwe lokale beheerder aangetrokken, waarmee kostenbesparende afspraken zijn gemaakt. Ook is<br />
een nieuwe huismeester voor het wooncomplex aangetrokken, die door permanente bewoning dagelijks toezicht en<br />
zorg aan de (oudere) bewoners kan leveren.<br />
Verder is er een makelaarskantoor geselecteerd waarmee in 2012 contracten worden gesloten over bemiddeling tot<br />
verhuur en verkoop (voor het totale complex en per appartement).<br />
Via de lokale beheerder is contact gelegd met een advocaat die enkele fi nanciële claims tegen de voormalige<br />
beheerder bij de rechtbank bepleit.<br />
STICHTING MONDIALE WOONHULP<br />
Het door de stichting Mondiale Woonhulp (SMW) geadopteerde woonproject in Haïti is in 2011 voorzien van een<br />
fi nanciële dotatie. <strong>Actium</strong> participeert in SMW en heeft in 2011 afgezien van het beschikbaar stellen van een fi nanciële<br />
bijdrage. De heer Ruurd van der Meulen is uit het bestuur van SMW getreden en vervult vanaf 2012 met de heer Klaas<br />
Stol de rol van ambassadeur.<br />
Bezwaar tegen bijdrageheffi ng bijzondere projectsteun<br />
In 2011 is in collectief verband verder geprocedeerd in het formeel gemaakte bezwaar tegen de bijdrageheffi ng<br />
voor de bijzondere projectsteun wijkenaanpak. Kern van het bezwaar is voor <strong>Actium</strong> het ontbreken van het<br />
gelijkheidsbeginsel tussen corporaties. De heffi ng wordt niet opgelegd aan corporaties die bezit hebben in de<br />
veertig wijken en ook commerciële verhuurders hoeven geen bijdrage te leveren. In combinatie met de invoering<br />
van de integrale belastingplicht (VPB) in 2008 is er een sterk gevoel onrechtvaardig behandeld te worden. Met een<br />
overtuigende probleemanalyse en een beroep op matching door de corporaties had het probleem van de veertig<br />
wijken passender aangepakt kunnen worden.<br />
Eind 2010 heeft de rechtbank uitspraak gedaan en het bezwaar toegekend. Daarna is het Centraal Fonds<br />
Volkshuisvesting tegen deze uitspraak in hoger beroep gegaan. In hoger beroep is het bezwaar afgewezen en is<br />
de heffi ng rechtmatig gebleken. Begin 2012 heeft <strong>Actium</strong> besloten zich hierbij neer te leggen en geen verdere<br />
procesvoering te steunen of zoeken.<br />
In 2011 heeft <strong>Actium</strong> ruim € 508.000,- betaald als bijdrageheffi ng voor de bijzondere projectsteun wijkenaanpak.<br />
Daarnaast is bijna € 376.000,- bijgedragen als saneringssteun.<br />
Beleidsbeïnvloeding door belanghebbenden<br />
Onder goedkeuring van de raad van commissarissen heeft de directie in december drie bijeenkomsten met<br />
belanghebbenden belegd. De drie bijeenkomsten kenden een goede opkomst. Aan de hand van het jaarverslag<br />
2010, het activiteitenplan 2012, de uitkomsten van de visitatie en het bedrijfsplan 2009-2012 is gesproken over het<br />
functioneren, de rol en het beleid van <strong>Actium</strong>. De mogelijkheid om het beleid te beïnvloeden is de belanghebbenden<br />
aangeboden en op inbreng besproken en beoordeeld. In de bijeenkomsten is verantwoording afgelegd over de<br />
manier waarop <strong>Actium</strong> is omgegaan met de uitspraken en aanbevelingen die belanghebbenden eind 2010 hadden<br />
gedaan. Verder is tijdens bijeenkomsten constructief gesproken over het aangaan van allianties, vernieuwing van<br />
huurdersparticipatie, meer doen met minder middelen en de sociale en fi nanciële gevolgen van de economische<br />
crisis.<br />
Het verslag van de bijeenkomsten met belanghebbenden en het document positiebepaling belanghebbenden staan op<br />
de website van <strong>Actium</strong>.<br />
P 14
Realiseren, verhuren, onderhouden en verkopen van<br />
woningen<br />
Realiseren van woningen<br />
NIEUWBOUW EN HERSTRUCTURERING<br />
In 2011 zijn meerdere nieuwbouwprojecten opgeleverd, gestart en voorbereid. Hiermee speelt <strong>Actium</strong> in op de nog<br />
steeds grote vraag naar betaalbare huurwoningen in haar werkgebied. Daarnaast vindt een verbreding plaats naar de<br />
ontwikkeling van maatschappelijk vastgoed en met nieuwbouwplannen ten behoeve van wonen en zorg.<br />
In 2011 werden 106 sociale huurwoningen, 57 zorgeenheden en 20 koopwoningen (waarvan zes onder koopgarant)<br />
opgeleverd. Tevens zijn er zes vrije-sector huurwoningen opgeleverd. In totaal werden 44 woningen en/of zorgplaatsen<br />
gerenoveerd. Ook werden 34 nieuwbouw koopwoningen omgezet naar huurwoningen.<br />
In 2011 opgeleverde projecten: Financiële<br />
afwikkeling<br />
Appelscha, Riemsoord, zorg 31 nieuwe zorgeenheden<br />
Nieuwbouw en bestaande bouw zijn gekoppeld zodat één groot zorgcomplex is<br />
ontstaan.<br />
Meppel, Berggierslanden,fase 3 4 sociale huurwoningen aan de Roef in Meppel. 2011<br />
Meppel, het Vledder Nieuwbouw van 29 sociale huurwoningen in het centrum met verschillende<br />
gevels.<br />
Oosterwolde, de Melkweg 22 nieuwe sociale huurwoningen op het terrein van de voormalige melkfabriek. 2011<br />
Renovatie Bouwstroom 2011 10 sociale huurwoningen. 2012<br />
Appelscha, Riemsoord bestaand 2011 1 woning geschikt gemaakt voor zorgverlening 2012<br />
Zuidwolde, Koninginnehof (Julianaplein) 33 sociale huurwoningen, 2 vrije sector huurwoningen, 6 koopappartementen, 6<br />
sociale koopwoningen, 6 koopwoningen en 26 zorgplaatsen voor Promens Care.<br />
Dwingeloo, de Weijert – deel 1 Renovatie van 33 zorgplaatsen voor zorgcentrum De Weijert. 2012<br />
Assen, Het Palet I – Lila 18 sociale huurwoningen in een appartementencomplex met drie woonlagen. 2011<br />
Hoogezand, 4 woningen (Lefi er) 4 woningen gekocht van Lefi er. Tevens is een beheerovereenkomst opgesteld.<br />
Oplevering begin 2011.<br />
Assen, omzetting van koop naar huur 16 woningen omgezet van koop naar huur 2011<br />
Koekange, omzetting van koop naar huur 2 woningen omgezet van koop naar huur 2011<br />
Nijeveen, omzetting van koop naar huur 7 woningen omgezet van koop naar huur 2011<br />
Haulerwijk, omzetting van koop naar huur 9 woningen omgezet van koop naar huur 2011<br />
In 2011 zijn 242 huurwoningen en 6 koopwoningen fi nancieel afgewikkeld. Het verschil met het aantal opgeleverde<br />
woningen is te verklaren vanuit het feit dat 73 woningen in 2010 technisch werden opgeleverd, terwijl de fi nanciële<br />
afwikkeling in 2011 plaatsvond. Dit verschil is er ultimo 2011 niet meer. Alle technisch opgeleverde projecten in 2011<br />
zijn ook in 2011 fi nancieel afgewikkeld. Geen van voorgenoemde projecten bevat opgeleverd onroerend goed, waarvan<br />
de stichtingskosten hoger zijn geweest dan € 200.000.<br />
ONRENDABELE INVESTERING<br />
In 2011 is in totaal voor € 13 miljoen aan waardeveranderingen in de materiële vaste activa ten laste van het resultaat<br />
gebracht. Dit bedrag bestaat voor € 12 miljoen aan nieuw opgestarte projecten in 2011. Het betreft onder andere<br />
projecten in Assen, Peize en Roden.<br />
Een bedrag á € 4,1 miljoen is vrijgevallen ten gunste van het resultaat door lagere onrendabele toppen op opgeleverde<br />
projecten.<br />
Een bedrag van € 0,5 miljoen is toe te schrijven aan gewijzigde normen en parameters in de berekening van de<br />
onrendabele top. Een bedrag van € 2,5 miljoen is toegevoegd als gevolg van koop naar huur.<br />
€ 2,1 miljoen heeft betrekking op de commerciële ruimte van de Nieuwe Kolk, dit bedrag is ten onrechte als<br />
onrendabele top genomen in voorgaande jaren.<br />
1 Bron: http://www.woningmarktcijfers.nl/nieuws/crisis woningmarkt vanaf 2006 in beeld.htm<br />
2011<br />
2011<br />
2011<br />
2011<br />
P 15
PROJECTEN IN UITVOERING<br />
In 2011 werd gestart met de bouw van of verder gebouwd aan de volgende projecten:<br />
Projecten in uitvoering<br />
Ansen, Kerkdijk 1-3 6 sociale huurwoningen onder één kap in de uitstraling van een boerderij. Dit is afgestemd op het<br />
landelijke dorpsbeeld van Ansen. Start bouw in 2011, geplande oplevering in het eerste kwartaal van<br />
2012.<br />
Appelscha Riemsoord Mutatiegewijs zorgproof maken van 36 bestaande seniorenwoningen. Tot eind 2010 zijn 16 woningen<br />
zorgproof gemaakt en is één woning omgebouwd tot bedrijfsruimte die periodiek wordt gebruikt door<br />
een pedicure, kapper en dergelijke. In 2011 is 1 woning zorgproof gemaakt. Dit project loopt door tot<br />
alle woningen zijn gerenoveerd..<br />
Assen, De Nieuwe Kolk Op de locatie van de voormalige Kolk realiseert de gemeente Assen een theater en bioscoopzalen,<br />
een centrum voor beeldende kunst en een openbare bibliotheek. <strong>Actium</strong> bouwt 65 sociale huur<br />
appartementen en 1.600m² bedrijfsruimte. Er wordt gewerkt volgens het “Design and Build” concept.<br />
Dat houdt in dat de voorbereiding en het bouwen tegelijkertijd plaats vinden. De bouw is gestart in juli<br />
2009. Verwachte oplevering tweede kwartaal van 2012.<br />
Assen, Jan Fabriciusstraat 42 sociale huurappartementen. In januari 2011 is de bouw – die kort daarvoor was gestart – stilgelegd<br />
in verband met ingediende bezwaren tegen de bouwvergunning. Er is besloten om het project aan te<br />
passen en een nieuwe vergunning aan te vragen. De bouw is inmiddels herstart. Verwachte oplevering<br />
eind 2012.<br />
Assen, Amber (Het Palet II) 11 sociale huurwoningen. Start bouw september 2011, geplande oplevering zomer van 2012.<br />
Assen, Baggelhuizen (fase 1) 16 sociale huurwoningen. Start bouw september 2011. Het project van in totaal 16 woningen wordt in<br />
twee fasen gebouwd, in de eerste fase 11 woningen, daarna de resterende 5. Op de locatie waar de<br />
5 woningen in de tweede fase worden gerealiseerd, staat nog een gymlokaal. Dit lokaal wordt naar<br />
verwachting in de loop van 2012 gesloopt.<br />
Assen. Ceresplein (Mercurius) Dit project wordt gerealiseerd in samenwerking met ING Real Estate. <strong>Actium</strong> bouwt een<br />
verzorgingshuis met 54 zorgwoningen, een verpleeghuis met 23 verpleegplaatsen en een zorgcentrum<br />
voor Stichting Icare. ING realiseert winkels en commerciële ruimten. Start bouw eind 2011, geplande<br />
oplevering voorjaar 2013.<br />
Dwingeloo, De Weijert Verbouw 45 bestaande zorgplaatsen, nieuwbouw 12 verpleegplaatsen, aanpassing entree en<br />
restaurant. In 2011 zijn er in de eerste fase 33 zorgplaatsen opgeleverd. De verbouw van de overige<br />
12 woningen en de nieuwbouw van eveneens 12 woningen is gestart. Waarschijnlijk wordt het gehele<br />
project in juli 2012 opgeleverd.<br />
Een, Veldkampen 8 sociale huurwoningen en 4 sociale koopwoningen Alle koopwoningen zijn verkocht. Start bouw<br />
tweede kwartaal van 2011, oplevering in het eerste kwartaal van 2012.<br />
Hoogersmilde, A. Pauwstraat<br />
(fase 1)<br />
Sloop 36 woningen. In twee fasen wordt er teruggebouwd. In de eerste fase worden 20 sociale<br />
huurwoningen gebouwd (2-onder-één-kap). Start bouw tweede kwartaal van 2011, verwachte<br />
oplevering tweede kwartaal van 2012. Daarna start de tweede fase van dit project.<br />
Nieuw-Roden, De Carre 30 woningen: 22 sociale huurwoningen voor <strong>Actium</strong>, en 8 koopwoningen die door de aannemer van het<br />
project voor eigen rekening en risico worden gerealiseerd.<br />
Start bouw eind 2011, verwachte oplevering begin 2013.<br />
Nijeveen, Centrumplan (fase 1) Op deze locatie sloopt <strong>Actium</strong> 14 woning en 10 garageboxen. Daarvoor worden 10 sociale<br />
huurwoningen en 3 sociale koopwoningen teruggebouwd. Start bouw september 2011, verwachte<br />
oplevering tweede kwartaal 2012.<br />
Peize, Lange Streeken II In dit project worden 20 sociale huurwoningen en 10 sociale<br />
koopwoningen (twee-onder–één-kap) gerealiseerd. Start bouw eind 2011, verwachte oplevering juli<br />
2012.<br />
Smilde, Beurtschip (fase C) Beurtschip fase C is het derde deel van het nieuwe complex ’t Beurtschip. Fase A (12 sociale<br />
huurappartementen) is in 2008 opgeleverd. In 2010 is fase B (52 sociale huurappartementen)<br />
opgeleverd. In fase C worden 41 woningen gesloopt en worden 20 sociale huurappartementen, 24<br />
verpleegplaatsen en een sociale ruimte van 1.452m² teruggebouwd. De bouw is eind 2011 gestart en<br />
neemt ongeveer een jaar in beslag.<br />
Voordat de bouw van nieuwe woningen echt van start gaat, wordt een voorbereidingstraject doorlopen. Zo wordt<br />
gekeken naar haalbaarheid van het project, wordt overleg gevoerd met de gemeente en eventueel met zorgpartijen<br />
over wensen en eisen en wordt het ontwerp ter toetsing voorgelegd aan de verschillende partijen.<br />
P 16
Projecten in voorbereiding /in onderzoek:<br />
Gemeente Assen Veningerlanschool/Mercuriustheater – sloop van 20 woningen en bouw van 60 sociale huurwoningen.<br />
Gomaruscolllege/Molenstraat – 27 zorgwoningen voor Promens Care.<br />
Havenkwartier – haalbaarheidsstudie Dingspel Assen BV met gemeente Assen voor herontwikkeling tot<br />
woongebied.<br />
Nobellaan/Talmastraat – stedenbouwkundige invulling locatie.<br />
Hof van Assen – 48 nieuwe sociale huurwoningen.<br />
Kanaal Zuidzijde (Pimpelaer) – sloop van 32 huurwoningen, nieuwbouw van 37 energieneutrale sociale<br />
huurwoningen.<br />
Assen Oost (Pelikaanstraat) – sloop van 48 woningen, nieuwbouw van 16 nieuwe sociale huurwoningen en 8<br />
sociale koopwoningen.<br />
Assen Oost (Eiberstraat eo) – sloop van 96 woningen, nieuwbouw van 45 sociale huurwoningen en 8 sociale<br />
koopwoningen.<br />
Gemeente Hoogeveen Fluitenberg – nieuwbouwwoningen Fluitenbergseweg en Schuine Dijk.<br />
Hoogeveen, Schutlanden (oude Wendacker locatie) – 40 sociale huurwoningen.<br />
Gemeente Meppel Meppel Grote Oever – herontwikkeling van de voormalige kerk.<br />
Nijeveen, Julianastraat (fase twee) – sloop van 36 woningen, nieuwbouw van 36 sociale huurwoningen.<br />
Gemeente Midden-Drenthe Hoogersmilde Mr. M. Alewijnstraat en Adriaan Pauwstraat – herstructurering fase 2.<br />
Smilde, Prinses Irenestraat – herstructurering.<br />
Hooghalen Geelbroekerweg – nieuwbouw in ontwikkeling voor Van Boeijen.<br />
Bovensmilde, Dijkstrastraat – herstructurering.<br />
Gemeente Noordenveld Norg Brinkhofweide – 18 huurappartementen, 12 huurwoningen en 12 koopappartementen.<br />
Norg Dorpshuisstraat, herstructurering, vertraging door archeologisch onderzoek.<br />
Roderveld – nieuwbouw van in totaal 36 huurwoningen en 6 sociale koopwoningen.<br />
Gemeente Ooststellingwerf Oosterwolde Rikkingahof – in onderzoek met Et Bientwark.<br />
Oosterwolde Elsjeshof – 10 sociale huurwoningen.<br />
Oldeberkoop, Grietmansstraat – sloop van 8 woninge, nieuwbouw van 7 sociale huurwoningen.<br />
Donkerbroek, Herenwal – renovatie van 4 sociale huurwoningen.<br />
Appelscha, Harambe – nieuwbouw van 9 sociale huurwoningen.<br />
Gemeente Westerveld Diever, Kloosterstraat/Binnenes/Veentjesweg – 27 woningen worden gesloopt en maken plaats voor<br />
nieuwbouw.<br />
Havelte, Beukenlaan – sloop van 14 oude huurwoningen, nieuwbouw van 16 sociale huurwoningen.<br />
Havelte, v. Riemsdijkweg en Molenweg – vervanging van 8 oude huurwoningen door 10 sociale huurwoningen.<br />
Havelte, Hofweg en Molenhof – sloop van 22 woningen, nieuwbouw van 45 sociale huurwoningen, 6<br />
zorgplaatsen en 12 verpleegplaatsen.<br />
Vledder, Pr. Beatrixstraat – sloop en vervangende nieuwbouw van<br />
4 woningen.<br />
P 17
Projecten in voorbereiding /in onderzoek:<br />
Gemeente De Wolden De Wijk, Parkweg/Wilhelminaweg/Briëtweg – sloop van 46 woningen, nieuwbouw van 16 sociale<br />
huurappartementen, 27 sociale huurwoningen en 12 sociale koopwoningen.<br />
Ruinerwold, t’Vonder – nieuwbouw 30 sociale huurwoningen.<br />
Ruinen, de Priensenije – herontwikkeling van de locatie met 40 zorgplaatsen en 29 aanleunwoningen.<br />
Zuidwolde, Middelveen IV – 6 sociale huurwoningen.<br />
Zuidwolde, Koninginnehof (Julianaplein e.o) – 8 koopwoningen.<br />
Kernvoorraad per gemeente<br />
De kernvoorraad is de voorraad woningen die als goedkoop en betaalbaar beschouwd worden. In onderstaande tabel<br />
ziet u de kernvoorraad per gemeente op 31 december 2011.<br />
Gemeente Goed koop<br />
< €361,66<br />
Betaalbaar<br />
€ 361,66 –<br />
€ 554,76<br />
Tot huurtoeslag<br />
< € 652, 52<br />
> € 652,52<br />
boven<br />
huurtoeslag<br />
Totaal<br />
AA en Hunze 13 7 20<br />
Assen 2.462 5.190 234 23 7.909<br />
De Wolden 313 1.298 92 2 1.705<br />
Hoogeveen 41 217 35 1 294<br />
Meppel 74 250 84 7 415<br />
Midden Drenthe 260 820 3 7 1.090<br />
Noordenveld 100 157 10 8 275<br />
Ooststellingwerf 911 1.322 58 4 2.295<br />
Westerveld 237 1.155 78 1 1.471<br />
Hoogezand-Sappemeer 4 4<br />
Totaal 4.411 10.409 594 64 15.478<br />
De kernvoorraad per 31 december 2011 telt 15.478 woningen. Het percentage woningen dat in de prijsklasse binnen<br />
de grenzen van de huurtoeslag valt is daarmee in 2011 meer dan 99 procent.<br />
Mutaties in het bezit<br />
Het totale bezit op 31 december 2011 omvat 17.346 eenheden.<br />
Een specifi catie naar aantallen wooneenheden staat weergegeven in onderstaande tabel. In 2011 zijn vier woningen<br />
en drie garages gesloopt in de gemeentes Midden Drenthe en Noordenveld. In het totaal zijn 103 woningen uit de<br />
bestaande voorraad verkocht. Door splitsing van garages en huurwoningen zijn zes los te verhuren garages aan het<br />
bezit toegevoegd.<br />
Totaal in beheer per 31 december 2009 2010 2011<br />
Woningen 15.520 15.385 15.478<br />
Overige woongelegenheden 48 97 104<br />
Intramurale zorgcomplexen 460 460 517<br />
Bedrijfsruimten 53 50 50<br />
Garages, parkeerplaatsen e.d. 1201 1.181 1.184<br />
Totaal bezit 17.282 17.173 17.333<br />
Woningen in beheer, maar niet in eigendom 15 15 13<br />
Totaal in beheer 17.297 17.188 17.346<br />
P 18
Aanbieden van woningen<br />
In 2011 zijn alle vrijkomende woningen aangeboden via het aanbodmodel. Woningzoekenden kunnen wekelijks via<br />
onze website reageren op woningen. In 2011 is het woonruimteverdeelsysteem geëvalueerd. Woningzoekenden werd<br />
gevraagd via een enquête hun mening te geven. De resultaten van dit intern uitgevoerde onderzoek laten zien dat de<br />
wijze waarop <strong>Actium</strong> haar woningen verdeelt en aanbiedt wordt gewaardeerd met een 8,3.<br />
Woningzoekenden<br />
Het aantal ingeschreven woningzoekenden bij <strong>Actium</strong> blijft stijgen. Op 31 december 2011 stonden 13.624<br />
woningzoekenden ingeschreven, op 31 december 2010 waren dit er 13.303. De gemiddelde inschrijftijd steeg van 1.547<br />
dagen (4,2 jaar) naar 1.578 dagen (4,3 jaar). De gemiddelde huishoudgrootte van de ingeschreven woningzoekenden is<br />
ongeveer 1,5.<br />
Het informatiesysteem - primair systeem - van <strong>Actium</strong> (dat werd ingevoerd op 1 januari 2011) maakt het mogelijk<br />
woningzoekenden specifi eker in beeld te brengen. Onderstaande tabellen geven inzicht in de herkomst, de leeftijd en<br />
de huidige woonsituatie van woningzoekenden.<br />
WONINGZOEKENDEN: HERKOMST EN INSCHRIJFDUUR<br />
Het merendeel van de ingeschreven woningzoekenden is op het moment woonachtig in de provincies Drenthe (78,3%)<br />
en Friesland (9,9%). De overige woningzoekenden wonen verspreid over heel Nederland. Ruim een derde van het<br />
totaal aantal woningzoekenden woont in Assen. Hier staat ook het grootste deel van het woningbezit van <strong>Actium</strong>.<br />
In onderstaande tabel ziet u het aantal woningzoekenden uit de gemeenten in het werkgebied.van <strong>Actium</strong>, met de<br />
gemiddelde inschrijfduur.<br />
Gemeente Aantal inschrijvingen Gemiddelde<br />
inschrijfduur in<br />
dagen<br />
Gemiddelde<br />
inschrijfduur in jaren<br />
Assen 4.974 1.643 4,5<br />
De Wolden 1.582 2.011 5,5<br />
Hoogeveen 400 1.982 5,4<br />
Meppel 669 1.607 4,4<br />
Midden Drenthe 710 1.348 3,7<br />
Noordenveld 360 1.302 3,6<br />
Westerveld 1.483 2.001 5,5<br />
Ooststellingwerf 1.052 1.414 3,9<br />
In totaal komen 2404 woningzoekenden niet uit het werkgebied van <strong>Actium</strong>.<br />
WONINGZOEKENDEN: LEEFTIJD<br />
Leeftijd Aantal woningzoekenden<br />
% van het totaal<br />
22 en jonger 822 6,0%<br />
23 of 24 798 5,8%<br />
25 tot 35 2.567 18,8%<br />
35 tot 45 1.731 12,7%<br />
45 tot 55 1.678 12,3%<br />
55 tot 65 1850 13,5%<br />
65 tot 75 2159 15,8%<br />
75 tot 85 1598 11,7%<br />
85 en ouder 421 3,4%<br />
P 19
Het aantal woningzoekenden is redelijk gelijkmatig verdeeld vanaf 35 jaar. De categorieën 25 tot 35 jaar en 65 tot<br />
75 jaar zijn iets sterker vertegenwoordigd. Het aantal woningzoekenden jonger dan 25 jaar en ouder dan 85 jaar ligt<br />
aanmerkelijk lager.<br />
WONINGZOEKENDEN: HUIDIGE WOONSITUATIE<br />
Van de woningzoekenden woont bijna een derde (30,1%) op dit moment in een huurwoning en bijna een kwart (23,4%)<br />
in een koopwoning. Van bijna 25% is de huidige woonsituatie niet bekend bij <strong>Actium</strong>.<br />
Huidige woonsituatie aantal inschrijvingen % van totaal ingeschreven<br />
13.624 100%<br />
Huurwoning 4.121 30,10%<br />
Inwonend bij familie/kennissen 481 3,50%<br />
Inwonend bij ouders 1.890 13,80%<br />
Kamerbewoner 200 1,50%<br />
Kamerbewoner bij instelling 132 1,00%<br />
Koopwoning 3.200 23,40%<br />
Onbekend 3.215 23,50%<br />
Overig 383 2,80%<br />
Sloopwoning 49 0,40%<br />
Urgent woningzoekenden<br />
Het aantal urgent woningzoekenden bedroeg op 31 december 2011 107. Dit is een stijging ten opzichte van vorig jaar<br />
(2010: 55). Deze toename wordt onder andere veroorzaakt door het aantal urgent woningzoekenden als gevolg van<br />
voorgenomen sloop. Een groot aantal van hen heeft ondertussen een andere woning gevonden.<br />
<strong>Actium</strong> kent een sociaal plan voor door herstructurering urgent woningzoekenden. De verhuiskostenvergoeding die<br />
wordt gehanteerd bedraagt ruim € 5.570,-. Dit is ruim boven de wettelijke norm. In 2011 is voor € 106.000,- aan<br />
verhuiskostenvergoeding uitgekeerd.<br />
Sinds 2011 kent <strong>Actium</strong> ook economische urgentie toe. Woningzoekenden die vanwege fi nanciële omstandigheden<br />
dringend andere woonruimte nodig hebben en hierin niet zelfstandig kunnen voorzien, komen hiervoor in aanmerking.<br />
Gemeente Economische<br />
urgentie<br />
Medische<br />
urgentie<br />
Sloop urgentie Sociale<br />
urgentie<br />
Totaal<br />
Assen 3 9 1 48 61<br />
De Wolden 1 3 4<br />
Meppel 1 4 5<br />
Midden-Drenthe 1 4 5<br />
Noordenveld 1 2 3<br />
Westerveld 3 3<br />
Ooststellingwerf 5 21 26<br />
Totaal 5 11 6 85 107<br />
Het verhuren van woningen<br />
In het kader van het dossier staatssteun geldt dat woningcorporaties vanaf 1 januari 2011 90% van hun vrijgekomen<br />
sociale woningen (met een huur beneden de liberalisatiegrens) moeten toewijzen aan huishoudens met een inkomen<br />
tot € 33.614. <strong>Actium</strong> moet kunnen aantonen dat zij aan deze eis voldoet. In dat kader moet het inkomen van de<br />
huurder worden getoetst bij het toewijzen van de woning. <strong>Actium</strong> heeft de interne norm voor woningtoewijzingen<br />
bepaald op € 38.000.<br />
P 20
Aantal afgesloten huurovereenkomsten<br />
Gemeente Inkomen<br />
t/m € 33.614<br />
Inkomen van<br />
€ 33.615 t/m € 38.000<br />
Inkomen<br />
> € 38.000<br />
Assen 649 18 17<br />
De wolden 133 10 0<br />
Hoogeveen 20 2 0<br />
Meppel 71 3 3<br />
Midden-Drenthe 67 4 0<br />
Noorderveld 9 1 1<br />
Oosterwolde 193 22 1<br />
Westerveld 100 2 1<br />
Eindtotaal 1242 62 23<br />
Totaal 93,60% 4,70% 1,70%<br />
In 2011 zijn 1327 huurovereenkomsten afgesloten, 93,6% van de nieuwe huurovereenkomsten werd afgesloten met<br />
woningzoekenden met een inkomen dat lager is dan € 33.614. De mutatiegraad was 8,7% in 2011. In 2010 was dit<br />
8,1%. Het aantal verhuringen is in 2011 dus licht gestegen.<br />
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de afgesloten overeenkomsten naar gezinsgrootte en inkomen.<br />
Afgesloten huurovereenkomsten naar inkomen huurders en gezinsgrootte*<br />
Samenstelling<br />
huishouden<br />
Leeftijd Inkomen Huurprijs<br />
< € 361,66<br />
Huurprijs<br />
€ 361,66 –<br />
€ 554,76<br />
Huurprijs<br />
> € 554,76<br />
Aantal<br />
1 persoons- =65 20325 1 25 11 37<br />
2 persoons- =65 27750 0 17 14 31<br />
3 persoons- =65 27750 0 0 0 0<br />
270 776 303 1349<br />
P 21
Huurprijsbeleid<br />
De jaarlijkse huurverhoging per 1 juli 2011 bedroeg 1,3%. Daarmee hebben wij ons geconformeerd aan het<br />
infl atievolgend huurbeleid.<br />
Wij streven naar een huursom van gemiddeld 65% van de maximaal redelijke huur, berekend over het gehele<br />
bezit. Dit proberen wij te realiseren door een gestaffelde huurprijsverhoging bij mutatie, rekening houdend met de<br />
volkshuisvestelijke doelstellingen. Over 2011 heeft dit uiteindelijk geresulteerd in een gemiddelde van 61,5% van de<br />
maximaal redelijke huur.<br />
Huurtoeslag<br />
Per december 2011 zijn er 3.617 huurders die via <strong>Actium</strong> huurtoeslag ontvangen met een gemiddeld toeslagbedrag<br />
van € 165,29 per maand. Dit aantal geeft niet het werkelijk aantal huurders weer dat huurtoeslag ontvangt. Een<br />
steeds groter deel van de huurders ontvangt de huurtoeslag rechtstreeks van de Belastingdienst op eigen rekening.<br />
Huisuitzetting<br />
In 2011 werd 155 keer huisuitzetting aangezegd. In 2010 was dit 165. Deze daling komt deels door het convenant dat is<br />
afgesloten met de Gemeentelijke Kredietbank. Onderstaande tabel geeft een overzicht van het aantal huisuitzettingen<br />
per gemeente.<br />
Gemeente Aangezegd Ontruimd %<br />
Assen 94 29 31<br />
Midden Drenthe 18 1 6<br />
Noordenveld 5 1 20<br />
Ooststellingwerf 14 2 14<br />
Westerveld 9 1 11<br />
De Wolden 5 1 20<br />
Meppel 8 1 13<br />
Hoogeveen 2 2 100<br />
Totaal 155 38 25<br />
Per saldo heeft ongeveer een kwart van het aantal aanzeggingen ook daadwerkelijk geleid tot ontruiming.<br />
Huurincasso<br />
De totale huurachterstand bedroeg in 2011 € 2.613.000,-. Hiervoor is een voorziening getroffen van € 1.454.000,-. In<br />
2010 bedroeg de achterstand € 1.795.000,-. Een vergelijking met voorgaande jaren is moeilijk te maken, in verband<br />
met het boeken van voorstanden.<br />
Huurderving en leegstand<br />
De kosten van leegstand bedroegen in 2011 € 924.000,-. Huurderving als gevolg van leegstand van te verkopen<br />
woningen ad € 356.000,- is ten laste van het verkoopresultaat gebracht. Leegstand als gevolg van sloop bedroeg in<br />
2011 € 78.000,-. De totale leegstand (inclusief woningen, goederen en diensten) ten laste van de exploitatie bedraagt<br />
€ 568.000.<br />
Het onderhouden van woningen<br />
In 2011 bedroegen de totale lasten voor het onderhoud bijna € 26,7 miljoen. In de begroting voor 2011 was een bedrag<br />
van ruim € 30,6 miljoen opgenomen. De lager uitgevallen onderhoudskosten worden met name verklaard door<br />
een gunstiger markt. Ook bleek een aantal geplande activiteiten niet nodig. Zo was er rekening gehouden met een<br />
aanzienlijke kostenpost in verband met houtrot. Tijdens het werk bleek de schade echter minder dan verwacht.<br />
SERVICEONDERHOUD<br />
De kosten van het serviceonderhoud kwamen in 2011 uit op ruim € 4 miljoen, marginaal lager dan de afgelopen jaren.<br />
De kosten van het mutatieonderhoud daarentegen zijn aanmerkelijk gedaald ten opzichte van de afgelopen jaren en<br />
kwamen uit op bijna € 2,7 miljoen. De stappen die zijn gezet om de kostenstijging van de laatste jaren om te buigen<br />
bleken succesvol.<br />
P 22
Omschrijving Begroot (miljoen €) Realisatie (miljoen €) Realisatie per vhe (€/<br />
vhe)<br />
Serviceonderhoud 2011 3.115 4.086 236<br />
Mutatieonderhoud 2011 2.577 2.691 155<br />
CONTRACT EN PROJECTMATIG ONDERHOUD<br />
Voor planmatig onderhoud is ruim € 16 miljoen uitgegeven. Aan de post contractonderhoud is € 120.000 minder<br />
uitgegeven dan begroot.<br />
Omschrijving Begroot (miljoen €) Realisatie (miljoen €)<br />
Contractonderhoud 2.291 2.170<br />
Planmatig onderhoud excl.E-labelling 20.714 16.371<br />
WTW-installaties<br />
Een zaak die veel aandacht vraagt is de problematiek van WTW-installaties. Meest in het oog springend hierbij is de<br />
kwestie Brunel in Meppel. Onderzoek van TNO in 2010 noemt een aantal fouten bij de aanleg van het systeem tijdens<br />
de bouw als oorzaak van de problemen. Hierdoor is er te weinig capaciteit aanwezig om de lucht af te voeren. Ook<br />
werd geconstateerd dat de hoeveelheid geluid die de WTW-unit produceert als hinderlijk wordt ervaren. De installatie<br />
zou meer moeten afzuigen en minder geluid moeten maken. Om een passende en duurzame oplossing te vinden zijn,<br />
in samenspraak met een aantal betrokken bewoners Adviesbureau Nieman uit Zwolle en Bureau BBA uit Rotterdam<br />
ingeschakeld. Het ziet er naar uit dat een passende aanpak voor het oplossen van de problemen is ontwikkeld.<br />
Uitvoering vindt plaats in 2012.<br />
Ook in het project Marturia heeft TNO onderzoek verricht. Hier kwamen enkele kleinere gebreken aan het licht.<br />
Overlegd wordt of deze gebreken onder garantie hersteld worden.<br />
ISOLATIEPROJECT RUINEN EN PESSE<br />
In Ruinen en Pesse heeft het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie een isolatieproject stilgelegd<br />
vanwege een overtreding van de Flora- en Faunawet. Dit is opmerkelijk, aangezien door de betrokken gemeenten<br />
toestemming was verleend voor de werkzaamheden. De ingreep van het ministerie heeft geleid tot nader onderzoek<br />
en uitstel van het werk tot in 2012. Voor de bewoners was dit, net als voor <strong>Actium</strong>, een onaangename verrassing.<br />
Energielabeling<br />
<strong>Actium</strong> heeft als doelstelling om al haar woningen minimaal op energielabel C te hebben. Hiervoor is een<br />
investeringsprogramma opgesteld. In 2011 is € 4.238 miljoen geïnvesteerd in de energielabeling. Ultimo 2011 voldoet<br />
ruim 60% van het bezit van <strong>Actium</strong> aan de doelstelling. Bij de start van het programma (medio 2008) was dit 36%.<br />
Energielabeling woningbezit (in %)<br />
Label ultimo medio<br />
2011 2008<br />
A 5 1<br />
B 14 8<br />
C 42 27<br />
D 23 28<br />
E 11 20<br />
F 4 11<br />
G 1 5<br />
%<br />
45<br />
40<br />
35<br />
30<br />
25<br />
20<br />
15<br />
10<br />
5<br />
0<br />
a b c d<br />
label<br />
e f g<br />
ultimo 2011<br />
ultimo 2008<br />
P 23
Veiligheidscheck<br />
In 2011 is bij 2.183 woningen een veiligheidscheck uitgevoerd. Daarbij werden met name de gasleiding en de<br />
elektrische installatie aan een kritische inspectie onderworpen en werden gevaarlijke situaties zoals gaslekkages en<br />
aardingsgebreken verholpen.<br />
Tegelijkertijd werd uitvoering gegeven aan een verbeterprogramma, dat waar nodig voorzag in het vervangen van<br />
de groepenkast (32,7%), het aanbrengen/verbeteren van aarde (56,8%) en het realiseren van een eigen groep voor<br />
aansluiting van de wasmachine (4%). Ook werden bakelieten wandcontactdozen en metalen achterplaten vervangen.<br />
Er werden 195 gaslekkages (8,9%) hersteld. Per woning werd gemiddeld € 512,- besteed aan het veiliger maken van<br />
het wonen.<br />
Woningaanpassing<br />
Het aantal aanpassingen op grond van de WMO lag met 170 aanmerkelijk lager dan het voorgaand jaar (2010: 222).<br />
Per gemeente ziet het beeld er als volgt uit:<br />
Gemeente Aantal aangepaste woningen Totale kosten aanpassingen<br />
in €<br />
Gemiddelde kosten van<br />
aanpassing per woning in €<br />
Assen 85 68.315 804<br />
De Wolden 18 12.088 672<br />
Hoogeveen 5 4.494 899<br />
Meppel 4 8.712 2.178<br />
Midden Drenthe 4 6.631 1.658<br />
Noordenveld 2 1.604 802<br />
Ooststellingwerf 35 33.914 969<br />
Westerveld 17 7.272 428<br />
Totaal 170 143.030 841<br />
Het verkopen van bestaande huurwoningen<br />
<strong>Actium</strong> verkoopt naast nieuwbouwwoningen ook bestaande huurwoningen. Een belangrijke reden hiervoor is het<br />
genereren van opbrengsten om daarmee investeringen te kunnen doen in nieuwbouw. Daarnaast ontstaat door<br />
verkoop van bestaand bezit een mix van huur- en koopwoningen in een wijk/dorp. Dit komt ten gunste aan de<br />
leefbaarheid.<br />
In 2011 zijn enkele nieuwbouw koopwoningen omgezet naar huur. In de praktijk was nauwelijks vraag naar deze<br />
koopwoningen, terwijl de vraag naar huurwoningen groeit. Door het omzetten van koop naar huur voorziet <strong>Actium</strong> in<br />
de behoefte op de woningmarkt.<br />
JAARDOEL<br />
In 2011 was het streven om 125 woningen uit de bestaande voorraad te verkopen. Dit begrotingsdoel is niet<br />
gehaald. <strong>Actium</strong> heeft 103 bestaande woningen en één bouwkavel verkocht. Daarnaast werd één koopgarantwoning<br />
doorverkocht. De (gevolgen van de) kredietcrisis, de onzekerheid over de hypotheekrenteaftrek en de nog steeds<br />
dalende huizenprijzen leiden tot onrust op de woningmarkt. Deze factoren zorgen ervoor dat de koper terughoudender<br />
is geworden. Bovendien was het aanbod van koopwoningen in 2011 groot, waardoor de koper kritischer kon worden.<br />
VERKOPEN VERDEELD NAAR GEMEENTE<br />
In 2011 zijn er 389 nieuwe woningen aan de verkoopvijver toegevoegd. Deze woningen zijn te koop aangeboden aan de<br />
zittende huurder. <strong>Actium</strong> heeft hieraan een speciale actie gekoppeld; huurders konden hun woning vrij op naam kopen.<br />
Dit heeft geresulteerd in 19 verkochte woningen. Eind 2011 heeft <strong>Actium</strong> aan 53 huurders een aanbieding gedaan, hieruit<br />
zijn nog geen verkopen voortgekomen. Er zijn nog 75 woningen aangewezen voor verkoop. Deze zijn nog niet te koop<br />
aangeboden omdat hierover nog overeenstemming bereikt moet worden met de gemeente.<br />
P 24
Gemeente Totaal verkocht Koopgarant (mutatiewoning) Aan zittende huurder<br />
Assen 42 4<br />
Westerveld 18 4<br />
Ooststellingwerf 15 2 4<br />
De Wolden 16 1 7<br />
Hoogeveen 1 -<br />
Meppel - -<br />
Midden-Drenthe 10 3<br />
Noordenveld 1 1<br />
Totaal 103 3 23<br />
De gemiddelde verkoopprijs per rayon is:<br />
Rayon Gemiddelde verkoopprijs<br />
Assen € 107.700,-<br />
Oosterwolde € 123.000,-<br />
Ruinen € 139.000,-<br />
Gemiddeld € 122.635,-<br />
AANTAL VERKOPEN, INCLUSIEF BOUWKAVEL EN DOORVERKOOP NAAR TYPE KOPER<br />
In 2011 zijn de meeste woningen verkocht aan starters en zittende huurders.<br />
Type koper Aantal<br />
Huurder 7<br />
Zittende huurder 23<br />
Starter 26<br />
Starter vrije markt 19<br />
Vrije markt 27<br />
Overig 3<br />
Totaal 105<br />
P 25
Leefbaarheid<br />
Leefbaarheid<br />
Elke stad, dorp, wijk en buurt heeft zijn eigen kenmerken en problematiek. Om goed in te kunnen spelen op de<br />
lokale situatie, richt <strong>Actium</strong> zich op deze specifi eke kenmerken en problematiek. Dit willen en kunnen we niet alleen.<br />
<strong>Actium</strong> werkt daarom samen met onder andere welzijn-, zorg-, veiligheidsorganisaties en gemeenten. Om de situatie<br />
in specifi eke gebieden te stabiliseren of te verbeteren, investeert <strong>Actium</strong> concreet in leefbaarheidsprojecten en<br />
neemt hiervoor waar nodig het initiatief.<br />
Gebiedsgericht werken<br />
In 2011 heeft <strong>Actium</strong> in de gemeenten Assen, Meppel en Hoogeveen geparticipeerd in projecten gebiedsgericht<br />
werken. Het doel van deze samenwerking is het verbeteren van de leefkwaliteit en het leefmilieu in wijken en<br />
dorpen door het met elkaar verbinden van fysieke ontwikkelingen en leefbaarheid. Voor Havelte (Westerveld),<br />
Haerenkwartier (Oosterwolde) en de Smildes (Midden Drenthe) heeft <strong>Actium</strong> gebiedsvisies ontwikkeld. Hiermee zet<br />
<strong>Actium</strong> nog breder in op de gebiedsgerichte aanpak.<br />
ASSEN<br />
De gemeente Assen en <strong>Actium</strong> hebben gezamenlijk ‘robuuste gebieden’ benoemd: Assen-Oost (blauwe en rode<br />
dorp, Vredeveld), Noorderpark (gebied Oude Moldenbuurt) en de Lariks (hele wijk). Hier wordt specifi ek aandacht<br />
geschonken aan de gebiedsgerichte aanpak. Zo is als pilot een gebiedsvisie ontwikkeld voor Assen-Oost en is een<br />
aanzet gemaakt tot het ontwikkelen van de visies voor Noorderpark en de Lariks. Ook zijn in het kader van het<br />
gebiedsgericht werken de volgende project afgerond:<br />
■ Schildersbuurt Assen-Oost: Activiteiten in het kader van het Schildershuis en opschoondag;<br />
■ L. Napoleonplein Assen-Oost: Opschoondag in samenwerking bewoners;<br />
■ Pittelo-Midden: Aanpak tuinen, woonomgeving en overlastsituaties;<br />
■ Noorderpark: Feestelijk opening nieuwe speeltuin en afronding fysieke aanpak.<br />
HOOGEVEEN<br />
In Hoogeveen is in samenwerking met verschillende professionals en bewoners gewerkt aan de doorontwikkeling<br />
van de Smederijen. Hierbij werd vooral de nadruk gelegd op het sociale aspect. Ook werd gedacht aan een andere<br />
verdeling van het Korte Klap budget. Er is gestart met het uitwerken van ideeën om het beschikbare budget optimaal<br />
te benutten.<br />
MEPPEL<br />
Het Wijk- en Dorpsgericht Werken (WDW) in Meppel heeft in 2011 meer vorm gekregen. Op initiatief van de gemeente<br />
wordt samengewerkt met Woonconcept en Stichting Welzijn Meppel/Westerveld. Inmiddels is een communicatieplan<br />
opgesteld, een beeldmerk ontwikkeld en zijn pilots benoemd. Ook zijn er wijkschouwen uitgevoerd, is de woonbeleving<br />
in beeld gebracht door middel van een enquête en zijn er al verschillende verbeteracties uitgevoerd.<br />
WOONWAGENLOCATIES WESTERVELD<br />
In 2011 is specifi ek aandacht besteed aan de fysieke en sociale problematiek op de woonwagenlocaties in de<br />
gemeente Westerveld. <strong>Actium</strong> werkt hierin samen met de gemeente, de bewoners en de politie en richt zich<br />
voornamelijk op thema’s als brandveiligheid en leefbaarheid. Dit heeft geleid tot een positieve ontwikkeling in de<br />
woonbeleving van bewoners.<br />
Wijkschouw<br />
Een wijkschouw is een gezamenlijke actie van <strong>Actium</strong> met bewoners, gemeente, politie of welzijnsinstellingen. Samen<br />
lopen we door de wijk en kijken we of er in de openbare ruimte verbeteringen noodzakelijk of gewenst zijn. Hierbij<br />
wordt gedacht aan wegen en paden, verlichting, groenvoorziening en speelterreinen. Wijkschouwen dragen bij aan de<br />
leefbaarheid, doordat er directe acties aan de uitkomsten van de wijkschouw worden gekoppeld.<br />
In 2011 heeft <strong>Actium</strong>, naast de wijkschouwen die onderdeel uitmaken van een gebiedsgerichte aanpak, ook<br />
wijkschouwen gehouden in de Asser wijken Noorderpark, Baggelhuizen, Schildersbuurt en de Molukse wijk.<br />
P 26
Participatie<br />
Participatie staat voor actieve deelname. <strong>Actium</strong> vindt het belangrijk dat de bewoners van de wijken en dorpen in het<br />
werkgebied zo goed mogelijk kunnen deelnemen aan de maatschappij. Wij proberen dit te realiseren door initiatieven<br />
die hieraan bijdragen te steunen en door actief aan projecten deel te nemen.<br />
Zo levert <strong>Actium</strong> een fi nanciële bijdrage aan Stichting Present in Assen. Stichting Present helpt, met behulp van<br />
vrijwilligers, mensen die wat extra hulp kunnen gebruiken in of om de woning (schilderen, schoonmaken, opruimen,<br />
tuinieren, etcetera.). In 2011 werden ook huurders van <strong>Actium</strong> in Assen regelmatig geholpen.<br />
Daarnaast draagt <strong>Actium</strong> bij aan de bij aan de huisvesting van de voedselbanken in Ooststellingwerf en Midden-<br />
Drenthe. De voedselbank helpt mensen met een zeer krappe portemonnee. De voedselbank Midden Drenthe kent ook<br />
cliënten uit Assen en Smilde.<br />
Buurtbemiddeling<br />
Buurtbemiddeling wordt ingezet bij confl icten tussen buren. Uitgangspunten zijn het herstel van de communicatie<br />
en (het ontwikkelen van) de kracht van mensen om zelf confl icten op te lossen. Onafhankelijke, onpartijdige<br />
bemiddelaars helpen buren om zelf, in gezamenlijkheid tot een oplossing te komen. <strong>Actium</strong> ondersteunt<br />
buurtbemiddelingsprojecten in Assen, Midden-Drenthe en Hoogeveen.<br />
Meedoen en Sociale Activering<br />
In samenwerking met de gemeente en Woonservice Drenthe wordt er in Midden-Drenthe gewerkt aan de projecten<br />
Meedoen en Sociale activering. Het project Meedoen is gericht op de inzet van moeilijk bemiddelbare werkzoekenden<br />
bij klussen die de gemeente, maar ook <strong>Actium</strong> en Woonservice voor handen hebben. Met het project Sociale Activering<br />
worden burgers gestimuleerd om vrijwilligerswerk te verrichten in de gemeente.<br />
OGGZ-netwerken en kernteams<br />
Een lokaal OGGZ-netwerk is een multidisciplinair samenwerkingsverband van signalerende en zorgbiedende partners<br />
voor de aanpak van meervoudige probleemsituaties. Het doel van een OGGZ-netwerk is een vroegtijdige signalering<br />
en gerichte aanpak, zodat betrokkenen een samenhangend pakket van hulp, zorg en dienstverlening ontvangen, dat<br />
bij de persoonlijke leefsituatie past. <strong>Actium</strong> participeert in alle gemeenten in het werkgebied in het OGGZ-netwerk.<br />
KERNTEAMS<br />
Naast de OGGZ-netwerken werkt men in Assen met kernteams. Deze zijn op wijkniveau georganiseerd. <strong>Actium</strong><br />
werkt hierin samen met de politie, Noordermaat en gemeente om de wijk veilig en leefbaar te houden. Doel is het<br />
signaleren van problemen en aandachtspunten in de wijken, waarvoor een brede aanpak nodig is. Hierbij kunnen de<br />
deelnemers van het kernteam een beroep doen op de in de wijk actieve partijen uit hun netwerk. Zo is sprake van een<br />
dekkend “zorg”-netwerk, waarmee problemen adequaat opgepakt kunnen worden.<br />
ONTRUIMINGEN<br />
In 2011 heeft <strong>Actium</strong> in Assen op het gebied van ontruimingen nauw samengewerkt met het OGGZ-netwerk. Het<br />
doel was vooral het voorkomen van de daadwerkelijke uitzetting. De hiervoor ontwikkelde werkwijze werd in 2011<br />
geëvalueerd en bleek een succes. In 2011 konden 46 uitzettingen worden voorkomen. De stuurgroep OGGZ is erg<br />
positief over de samenwerking tussen OGGZ en <strong>Actium</strong> op dit terrein.<br />
TRAININGSDAG<br />
In 2011 heeft een trainingsochtend plaatsgevonden voor de leden van de OGGZ-netwerken..Het doel van de training<br />
was om de samenwerking tussen de netwerkleden te optimaliseren.<br />
Preventie huisuitzettingen<br />
<strong>Actium</strong> voert een actief en persoonlijk incassobeleid om huurachterstanden zo snel mogelijk op te lossen of deze niet<br />
te hoog op te laten lopen. Dit kan bijvoorbeeld door het afsluiten van een betalingsregeling. Huurschulden zijn echter<br />
vaak een signaal van grotere fi nanciële problemen. Als een huurachterstand te ver oploopt, dreigt huisuitzetting en<br />
dit wil <strong>Actium</strong> zoveel mogelijk voorkomen. Hiervoor werken wij samen met andere organisaties. Belangrijke schakel<br />
is de samenwerking met de Gemeenschappelijke Kredietbank. Deze richt zich op het gezamenlijk voorkomen van<br />
(oplopende) huurachterstanden en een juiste doorverwijzing naar schuldhulpverlening. Tijdige signalering kan<br />
betalingsproblemen bij huurders en het aantal huisuitzettingen terugdringen.<br />
TWEEDE KANS BELEID<br />
Om huisuitzetting te voorkomen heeft <strong>Actium</strong> in 2011 ook gewerkt met het ‘tweede kans beleid’. Voordat<br />
daadwerkelijke ontruiming plaatsvindt, kan <strong>Actium</strong> bewoners een tweede kans aanbieden. Dit gebeurt alleen<br />
P 27
als de huurder voldoet aan een aantal voorwaarden, zoals het betalen van de lopende huur en het accepteren<br />
van begeleiding. De huurder kan dan in de eigen woning blijven wonen en de aangezegde ontruiming wordt niet<br />
geëffectueerd. Begeleiding wordt in de meeste gevallen geboden door het GKB, maar ook door andere organisaties<br />
zoals GGZ, maatschappelijk werk of Verslavingszorg.<br />
Zichtbaarheid in de wijken<br />
<strong>Actium</strong> vindt het belangrijk om zichtbaar te zijn in haar wijken en dorpen. De medewerkers Wonen en Wijkbeheer<br />
zijn een belangrijke schakel hierin. Zij zijn aanwezig in de wijk en bemiddelen bij burenruzies of andere vormen van<br />
overlast. De medewerkers Wijkbeheer kijken met een kritische blik naar de woonomgeving en de medewerkers<br />
Wonen participeren in lokale netwerken en leefbaarheidsprojecten. Ook in 2011 is <strong>Actium</strong> gedurende een aantal<br />
dagdelen fysiek aanwezig geweest in verschillende buurten. Bewoners konden langskomen om vragen te stellen en<br />
samen met <strong>Actium</strong> te debatteren over de toekomst van de buurt.<br />
Bouwen aan de buurt<br />
In 2011 vond de fi nale plaats van de leefbaarheidsprijs “Bouwen aan de Buurt”. Van de 23 buurtinitiatieven die de<br />
fi nale haalden, vielen er twaalf in de prijzen. Speeltuinvereniging Oens Hoekie uit Linde was de grootste winnaar met<br />
een prijs van € 8.900,- voor de realisatie van een nieuw peuterspeelhuisje. De andere winnende buurtinitiatieven en<br />
presentaties werden beloond met geldprijzen variërend van € 1.000,- tot € 9.000,-. De overige fi nalisten kregen allen<br />
een cheque van € 500,- aangeboden. In totaal werd € 75.000,- verdeeld.<br />
De winnaars op een rij:<br />
Winnaars Assen<br />
Bewoners Lodewijk Napoleonplein, Assen Aanbrengen van bloembakken, kunst en kleur op het<br />
plein.<br />
€ 8.000,-<br />
Bewonersoverleg De Lariks, Assen Realisatie van een natuurpad in het Lariksbos. € 8.000,-<br />
Brede School Peelo, Assen (samen met Bewonersoverleg Peelo<br />
en OBS De Veldkei)<br />
Realiseren van een speel- en ontmoetingsplaats. € 8.000,-<br />
Ekke Faber Flat, Assen Renovatie van de binnentuin en deze<br />
rolstoeltoegankelijk maken.<br />
€ 8.000,-<br />
Bewoners Hunsingostraat, Assen Herinrichten van het hofje achter de woningen. € 1.330,-<br />
Stichting Present Assen Aanhangwagen tbv het vrijwilligerswerk. € 1.250,-<br />
Winnaars Ruinen<br />
Speeltuinvereniging Oens Hoekie, Linde Realiseren van een peuterspeelhuisje. € 8.900,-<br />
Plaatselijk belang en Dorpshuis Vledderveen Afsluitend feest voor vrijwilligers in Vledderveen en<br />
aanschaf van betonnen picknicktafel en zitbanken voor<br />
het jeugdwerk.<br />
€ 5.400,-<br />
Jeugdsoos ’t Keldertje, Pesse Organisatie van een straatfeestdag. € 2.500,-<br />
Winnaars Oosterwolde<br />
Bewonerscommissie Oosterwolde-Zuid Organiseren van een multicultureel feest en<br />
openluchtbioscoop in de wijk.<br />
Buurtbewoners Prinsenbuurt, Smilde Groener maken van de buurt en plaatsen van een<br />
speelvoorziening.<br />
Museum Oold Ark en korenmolen De Weijert, Makkinga Inrichten van het museum en deze voorzien van<br />
verlichting.<br />
€ 6.000,-<br />
€ 7.500,-<br />
€ 3.000,-<br />
P 28
Convenanten<br />
<strong>Actium</strong> heeft een collectief convenant afgesloten voor de toetsing van de gebruikskwaliteit van woningen. Met de<br />
betreffende partijen zijn afspraken vastgelegd over de werkwijze en vergoeding bij het adviseren over nieuwbouw,<br />
verbouw of renovatie van woningen. De leden van de adviesorganen zijn vrijwilligers, die vanuit hun professie of de<br />
dagelijkse praktijk kennis inbrengen vanuit het oogpunt van de toekomstige gebruiker. In een vroegtijdig stadium<br />
worden bouwplannen onder andere getoetst op veiligheid, duurzaamheid, hygiëne, onderhoudsvriendelijkheid en<br />
gebruikersgemak. De partijen die het convenant met <strong>Actium</strong> hebben ondertekend zijn:<br />
Stichting VAC Assen, Adviescommissie wonen, Stichting WAC Hoogeveen, Stichting VAC Wonen Meppel, Woonkeur<br />
Advies Groep Noordenveld, Stichting VAC Ooststellingwerf, Stichting VAC De Wolden.<br />
Sponsoring<br />
<strong>Actium</strong> beperkt zich op het gebied van sponsoring in principe tot activiteiten die een directe relatie hebben met<br />
zorg, wijken en buurten en die bijdragen aan de leefbaarheid. De fi nanciële lasten die hieruit voortvloeien worden<br />
verantwoord in de jaarrekening.<br />
P 29
Wonen en zorg<br />
Snelle ontwikkelingen aan de ene kant, en de relatief grote infl exibiliteit van vastgoed aan de andere kant, leveren<br />
op het gebied van wonen en zorg niet alleen kansen op, maar kunnen ook voor problemen zorgen. Nieuwbouw<br />
van zorggerelateerd vastgoed is al langer een veelgehoorde wens. <strong>Actium</strong> werkt daarom aan een goed aanbod van<br />
zorgvoorzieningen, zonder hierbij het risico te lopen op leegstand van bestaande voorzieningen. Op 31 december 2011<br />
had <strong>Actium</strong> 517 intramurale zorgeenheden in 11 zorgcentra in haar bezit.<br />
Centrum Zorgaanbieder Locatie Aantal plaatsen<br />
Rikkingahof Zorggroep Liante Oosterwolde 73<br />
Riemsoord Zorggroep Liante Appelscha 31<br />
Weyert St. Zorgcentra ZW Drenthe Dwingeloo 60<br />
J.T. Seinehof Zorgcentra Noorderboog Diever 60<br />
Molenhof St. Zorgcentra ZW Drenthe Havelte 55<br />
Kerspel St. De Stouwe Nijeveen 20<br />
Priensenije St. Zorgcentra ZW Drenthe Ruinen 55<br />
Vonder St. De Stouwe Ruinerwold 30<br />
Dunninge St. De Stouwe De Wijk 20<br />
Tonckenshuys St Zorgpalet Zuidwolde 87<br />
Koninginnehof St Promens Care Zuidwolde 26<br />
In 2011 zijn meerdere projecten gestart en gerealiseerd op het gebied van wonen en zorg:<br />
KONINGINNEHOF ZUIDWOLDE<br />
Aan het Julianaplein in Zuidwolde heeft <strong>Actium</strong> een groot project gerealiseerd met koopwoningen, sociale<br />
huurwoningen en vrije sector huurwoningen. Tevens zijn hier 26 zorgappartementen met een gemeenschappelijke<br />
ruimte gerealiseerd voor Stichting Promens Care. Deze stichting biedt zorg en ondersteuning aan volwassenen met een<br />
verstandelijke beperking, psychische aandoening en/of psychiatrische problematiek en mensen die gebruik maken van<br />
maatschappelijke opvang.<br />
APPELSCHA, RIEMSOORD<br />
Het project omvat het geschikt maken voor het geven van zorg van de 36 bestaande seniorenwoningen, inclusief de<br />
aanpassing van de algemene ruimten en het overkappen van de galerij. De aanpassing van de bestaande woningen<br />
zal mutatiegewijs gebeuren. Op dit moment zijn 17 van de 36 woningen geschikt voor het verlenen van zorg is er één<br />
omgebouwd tot kantoor. Het project loopt door tot alle woningen zijn aangepast. De overkapping van de galerij is in<br />
mei 2011 gerealiseerd. In 2011 werden op deze locatie ook 32 nieuwe zorgplaatsen gerealiseerd. De nieuwbouw en het<br />
bestaand deel zijn met elkaar verbonden, waardoor één groot zorgcomplex ontstaat.<br />
DWINGELOO, DE WEIJERT<br />
<strong>Actium</strong> verbouwt 45 bestaande zorgplaatsen en realiseert 12 nieuwe verpleegplaatsen voor zorgcentrum De Weijert.<br />
Ook worden de entree en het restaurant voorzien van een eigentijdse uitstraling en voorzieningsniveau. De Weijert is een<br />
zorgcentrum dat gebouwd is in 1971. Het merendeel van de sanitaire ruimten voldeed niet meer aan de eisen van de<br />
moderne tijd. Door de verbouw en nieuwbouw kan beter worden ingespeeld op de behoeften van cliënten en bewoners<br />
uit de wijk. Van de 45 te verbouwen zorgplaatsen zijn er in 2011 33 opgeleverd. De verbouw van de resterende 12<br />
woningen en de nieuwbouw van eveneens 12 woningen is gestart. Naar verwachting wordt het gehele project in juli 2012<br />
opgeleverd.<br />
SMILDE, ’T BEURTSCHIP<br />
Wooncentrum ’t Beurtschip te Smilde wordt volledig vernieuwd. Het nieuwe Beurtschip is een modern wooncentrum<br />
voor senioren, dat ook onderdak biedt aan verschillende zorgaanbieders: Stichting Welzijn Ouderen Midden-Drenthe,<br />
517<br />
P 30
GGZ Drenthe en Icare. Daarnaast wordt er een woonwinkel voor <strong>Actium</strong> ingericht. In het Beurtschip worden 84<br />
appartementen gerealiseerd, alsmede een verpleeghuis met 24 zorgplaatsen ten behoeve van cliënten van GGZ<br />
Drenthe. Fase A en B zijn opgeleverd. In fase C worden 20 huurappartementen en 24 verpleegplaatsen. De bouw is<br />
gestart eind 2011.<br />
HAULERWIJK, SINNEHIEM<br />
Het huidige verzorgingshuis Sinnehiem stamt uit de jaren ’70 en voldoet niet meer aan de huidige eisen en<br />
woonwensen. Door een grondruil met Stichting Habion is het mogelijk om op het terrein naast het huidige Sinnehiem<br />
een geheel nieuw complex te realiseren. Dit betekent voor de huidige bewoners van Sinnehiem dat zij straks<br />
rechtstreeks in hun nieuwe appartement kunnen trekken en dat tijdelijke huisvesting dus niet nodig is. Als het nieuwe<br />
complex klaar is, wordt het oude verzorgingshuis gesloopt en overweegt <strong>Actium</strong> hier seniorenwoningen bouwen.<br />
P 31
Betrekken van bewoners bij beleid en beheer<br />
Communicatiemiddelen<br />
<strong>Actium</strong> vindt het belangrijk om huurders en woningzoekenden zo goed mogelijk te informeren over ontwikkelingen en<br />
voorzieningen die <strong>Actium</strong> biedt en om hen te betrekken bij het beleid. Hiervoor, wordt gebruik gemaakt van meerdere<br />
communicatiemiddelen. Een belangrijk instrument is het blad <strong>Actium</strong> over de vloer, dat twee keer per jaar verschijnt.<br />
In dit magazine kunnen huurders en woningzoekenden lezen wat <strong>Actium</strong> doet, of er beleidswijzigingen zijn en hoe<br />
andere huurders het huren bij <strong>Actium</strong> ervaren. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van foldermateriaal, persoonlijke<br />
mailingen, beurzen en de website.<br />
Social Media<br />
In 2011 is <strong>Actium</strong> gestart met twee Social Media projecten voor de locaties ’t Vledder in Meppel en het Koninginnehof<br />
in Zuidwolde. Via facebookpagina’s worden bewoners uitgenodigd om elkaar digitaal te ontmoeten en tips, vragen en<br />
ervaringen over hun buurt digitaal uit te wisselen. De groepen worden beheerd door de wijkbeheerders van <strong>Actium</strong>.<br />
Bewoners kunnen hierdoor ook met algemene vragen op de facebookpagina’s terecht. Ook wordt informatie die van<br />
belang is voor de bewoners (van de gemeente, nieuwsbrieven, persberichten over de buurt en dergelijke) geplaatst.<br />
Deze nieuwe manier van communiceren is met name in Meppel goed ontvangen.<br />
Daarnaast is <strong>Actium</strong> gestart met Twitteren.<br />
Bewonersparticipatie<br />
In 2011 hebben MEVM en <strong>Actium</strong> een projectgroep participatie opgericht, die werkt op basis van het principe Co-<br />
Making. We richten ons op het delen en benutten van elkaars kennis en ervaring, zodat het belang van een zo groot<br />
mogelijke groep huurders kan worden gediend. Het doel van de projectgroep is om een kwaliteitsslag te maken op het<br />
gebied van participatie.<br />
HUURDERSPLATFORM MEVM<br />
In 2011 hebben MEVM en <strong>Actium</strong> meerdere keren vergaderd. Tijdens deze vergaderingen zijn verschillende<br />
beleidszaken aan de orde gekomen. Belangrijke onderwerpen waren onder andere het huurbeleid, het urgentiebeleid<br />
en het participatiebeleid.<br />
BEWONERSCOMMISSIES<br />
<strong>Actium</strong> heeft regelmatig overleg met de Huurdersraad Smilde, Huurdersbelangenvereniging Norg en plaatselijke<br />
belangenorganisaties in de verschillende dorpen en wijken. Tijdens deze overleggen wordt de lokale situatie in de<br />
dorpen en wijken besproken.<br />
Ook is er regelmatig overleg met bewonerscommissies. Deze commissies zijn georganiseerd op complex of<br />
buurtniveau. De medewerkers Wonen zijn de contactpersonen voor deze organisaties.<br />
In 2011 waren binnen het werkgebied de volgende aantallen bewoners/huurdersorganisaties actief:<br />
3 niveaus Aantal bewoners-/huurdersorganisaties<br />
Complex of straat 26<br />
Dorp en wijk 20<br />
Organisatie 1<br />
Totaal 47<br />
Verder werden de volgende initiatieven ontplooid:<br />
Assen Oosterwolde Ruinen<br />
In zes wijken GGW-projecten.<br />
Dit houdt onder andere in:<br />
-tentbijeenkomsten<br />
-wijkschouwen<br />
-opschoondagen<br />
2x <strong>Actium</strong> in de straat<br />
5x wijkschouw<br />
1x opschoondag<br />
(fi nanciële) ondersteuning voor bewonersinitiatieven zoals, buurtfeesten,<br />
straatspeeldagen, en initiatieven vanuit Bouwen aan de Buurt<br />
1x <strong>Actium</strong> in de straat<br />
Diverse projecten vanuit<br />
Smederijen<br />
2x Social media<br />
P 32
BEWONERSCOMMISSIEDAG<br />
<strong>Actium</strong> heeft de bewonerscommissiedag gefaciliteerd die door de MEVM is georganiseerd. Het doel van deze dag<br />
was het met elkaar in contact laten komen van bewonerscommissies onderling en het versterken van de band van de<br />
commissies met het MEVM.<br />
De bewonerscommissies werden uitgenodigd voor een rondgang door het werkgebied van <strong>Actium</strong>. Ook werd een<br />
training gegeven, waarin de overlegwet en de rol van een bewonerscommissie aan de orde kwamen.<br />
Seniorweb<br />
Vanaf 2011 kunnen huurders van 45 jaar en ouder in de gemeente Ooststellingwerf deelnemen aan<br />
computercursussen. <strong>Actium</strong> heeft hen de basiscursus Windows, Internet en email aangeboden. De cursisten<br />
werden ook wegwijs gemaakt met de diensten die <strong>Actium</strong> aanbiedt via www.actiumwonen.nl, zoals het downloaden<br />
van brochures en het indienen van reparatieverzoeken. Het doel van de computercursus is het versterken van het<br />
computer- en internetgebruik en de zelfredzaamheid van bewoners. Inmiddels hebben ruim 5.000 Stellingwervers een<br />
of meerdere cursussen met plezier gevolgd.<br />
Klanttevredenheid<br />
<strong>Actium</strong> heeft ook in 2011 de klanttevredenheid over de dienstverlening laten meten door KWH (Kwaliteitscentrum<br />
Woningcorporaties Huursector). In 2010 behaalde <strong>Actium</strong> het KWH Huurlabel.<br />
In 2011 zijn de onderdelen corporatie bellen, woning onderhouden, klachten afhandelen en woning verlaten gemeten.<br />
Alle vier onderdelen zijn behaald en hiermee wordt het KWH Huurlabel verlengd. Op de vier onderdelen scoren we<br />
gemiddeld een 7,6.<br />
Onderdeel Cijfer 2011 Cijfer 2010 Criteria<br />
Corporatie bellen 7,4 7,3 7<br />
Woning onderhouden 7,9 7,6 7<br />
Klachten afhandelen 6,8 7,0 6,5<br />
Woning verlaten 8,1 8,3 7<br />
Aandachtspunten uit de meting worden gebruikt voor de optimalisering van de werkprocessen en het bijstellen van<br />
beleid. Vanaf 2012 gaat <strong>Actium</strong> aan de slag met KWH 2.0, een nieuwe manier van meten die zich nog meer richt op<br />
klantbeleving en klantbehoefte.<br />
In 2011 werd ook een eigen onderzoek uitgevoerd naar de beleving van het digitaal inschrijven als woningzoekende<br />
en het via de website reageren op woningen. Omdat de digitale enquête een te lage respons had, is aanvullend een<br />
telefonische steekproef uitgevoerd. De uitkomsten van dit onderzoek zijn begin 2012 bekend gemaakt. De resultaten<br />
worden gebruikt voor de optimalisatie van het digitaal zoeken en vinden van een huurwoning bij <strong>Actium</strong>.<br />
<strong>Actium</strong> registreert sinds 2010 alle meldingen van ontevredenheid. In 2011 zijn 216 klachten binnengekomen. Eind 2011<br />
zijn de klachten en het proces van klachtenafhandeling geëvalueerd. Dit leidt tot actualisering van het werkproces en<br />
aanpassing in de communicatie richting de klanten. Een aantal klachten is niet naar tevredenheid afgehandeld, deze<br />
zijn bij de geschillenadviescommissie gemeld.<br />
Geschillenadviescommissie<br />
<strong>Actium</strong> werkt met een Geschillenadviescommissie, die een onafhankelijke positie inneemt ten opzichte van de<br />
organisatie. De commissie behandelt klachten over het handelen of nalaten van <strong>Actium</strong> of van door <strong>Actium</strong> bij haar<br />
werkzaamheden ingeschakelde personen. Doel is binnen twee maanden hierover advies uit te brengen aan het<br />
bestuur van <strong>Actium</strong>.<br />
De Geschillenadviescommissie bestaat in principe uit vijf personen. Twee leden worden benoemd op voordracht<br />
van huurdersorganisatie MEVM, twee leden op voordracht van de RvC en een lid wordt benoemd op voordracht<br />
van de andere leden van de geschillenadviescommissie. Dit lid is voorzitter van de commissie. Conform<br />
het in 2010 vastgestelde rooster van aftreden zijn in het verslagjaar twee leden afgetreden, waardoor de<br />
Geschillenadviescommissie in 2011 uit drie leden bestond. Er is gezocht naar opvolgers en begin 2012 heeft dit geleid<br />
tot de benoeming van een vierde lid.<br />
In 2011 is ingezet op een toetsing van het reglement aan de hand van het voorbeeldreglement van Aedes. Ook wordt<br />
afstemming gezocht met enkele andere corporaties in de regio.<br />
P 33
GESCHILLEN 2011<br />
In het verslagjaar heeft de commissie 32 geschillen ontvangen. 19 geschillen zijn niet ontvankelijk verklaard. Reden<br />
hiervan is dat niet alle mogelijkheden van overleg met de eindverantwoordelijke medewerkers van <strong>Actium</strong> volledig<br />
waren benut. Een tiental geschillen heeft geleid tot een zitting. In een aantal gevallen heeft het bestuur van <strong>Actium</strong> het<br />
advies van de commissie overgenomen, in enkele gevallen niet. Bij één geschil is tijdens de zitting een afspraak over<br />
een mogelijke oplossing gemaakt.<br />
De geschillenadviescommissie rapporteert jaarlijks over de afgehandelde geschillen. Het verslag wordt integraal<br />
opgenomen op de website van <strong>Actium</strong>.<br />
Vereniging van Eigenaren (VvE’s)<br />
<strong>Actium</strong> was in 2011 actief in 27 Verenigingen van Eigenaren (exclusief hoofdsplitsingen). Het technisch en<br />
administratief beheer van de VvE’s is volledig uitbesteed aan externe beheerders. Op 1 februari 2011 heeft <strong>Actium</strong> een<br />
interne coördinator VvE-beheer aangesteld. De coördinator vertegenwoordigt <strong>Actium</strong> in haar rol als (groot)eigenaar<br />
binnen de VvE’s en zorgt dat knelpunten binnen en buiten de organisatie worden gesignaleerd en opgelost.<br />
Overzicht VvE’s 2011 (exclusief hoofdsplitsingen)<br />
Omschrijving VVE Eigenaren Huurders Totaal<br />
Grunostaete Assen 6 17 23<br />
Ceresplein/Apollopad Assen 41 15 56<br />
Van Houtenstraat Assen 16 16 32<br />
Echtenstraat 2 t/m 42 Assen 13 8 21<br />
Molenstraat 229 t/m 269 Assen 8 13 21<br />
Jan Fabriciusstraat Assen 1 30 31<br />
De Gijsbrecht Assen 54 0 54<br />
Gouwe 28 t/m 68 Assen 13 8 21<br />
Gouwe 70 t/m 110 Assen 10 11 21<br />
Gouwe 53 t/m 93 Assen 12 9 21<br />
Smetanalaan 182 t/m 356 Assen 68 20 88<br />
Gravenlanden 35 t/m 69 Assen 15 3 18<br />
Scharmbarg 129 t/m 211 Assen 32 10 42<br />
Thorbeckelaan 233 t/m 361 Assen 15 50 65<br />
Kloosterpoort Assen 17 57 74<br />
De Wieken Smilde 8 18 26<br />
De Meestershof Bovensmilde 6 21 27<br />
Lesturgeonplein Vledder 14 13 27<br />
Hof van Koekange Koekange 11 22 33<br />
Alteveerstraat Hoogeveen 5 45 51<br />
Princenhof Hoogeveen 17 61 78<br />
Broekemastraat Diever 1 1 2<br />
Martenskamp Oosterwolde 2 4 6<br />
Veenbaas Haulerwijk 5 20 25<br />
Kroonjuweel Het Loo Zuidwolde 8 0 8<br />
Het Vledder 1 (parkeren) Meppel 18 22 40<br />
Het Vledder 2 (parkeren) Meppel 12 7 19<br />
428 501 929<br />
P 34
Financieel beleid<br />
Algemeen<br />
Het doel van het fi nanciële beleid en beheer van <strong>Actium</strong> is het waarborgen van de fi nanciële continuïteit om de<br />
gestelde doelen te bereiken en blijvend onze maatschappelijke taken uit te voeren. Ter ondersteuning maken we<br />
gebruik van een fi nanciële meerjarenprognose voor een periode van vijf jaar, een jaarbegroting en een managementinformatie<br />
systeem. De pijlers van het fi nanciële beleid zijn:<br />
■ Het aanhouden van een fi nanciële buffer: solvabiliteit van 8% op basis van de minimum waarderingsregel;<br />
solvabiliteit op basis van bedrijfswaarde is tenminste 20%;<br />
■ Loan to value: verhouding tussen vreemd vermogen en de bedrijfswaarde van het bezit van <strong>Actium</strong>: maximaal 75%;<br />
■ De grootte van de leningportefeuille mag maximaal 50% van de WOZ waarde van het bezit bedragen;<br />
■ Tegen goede voorwaarden toegang houden tot de kapitaalmarkt: positieve kasstroom in de meerjarenbegroting<br />
met de interne interest dekkingsratio tussen 1 en 1,3, een positieve faciliteringsruimte te verkrijgen bij het WSW en<br />
daarbij voldoen aan de minimum solvabiliteitseis van het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting;<br />
■ Beheersing van beïnvloedbare risico’s;<br />
■ Het waarborgen van de continuïteit van <strong>Actium</strong> zodat we onze werkzaamheden kunnen uitvoeren op een kwalitatief<br />
zo hoog mogelijk niveau, met de daarvoor beschikbare fi nanciële en materiële middelen.<br />
Financiële positie<br />
De fi nanciële positie wordt weergegeven door middel van een aantal kengetallen:<br />
Kengetallen 2011 2010 2009<br />
Solvabiliteit<br />
1 eigen vermogen + voorzieningen / totaal vermogen 20,7% 20,4% 20,9%<br />
2 eigen vermogen / totaal vermogen 16,1% 15,8% 14,6%<br />
Liquiditeitsratio<br />
1 Quick ratio = vlottende activa–voorraden/ kortlopende schulden 0,39 0,25 0,49<br />
2 Current ratio = vlottende zctiva / kortlopende schulden 0,50 0,55 0,92<br />
Rentabiliteit<br />
1 REV = resultaat na belasting / EV + VZ 5,51% 6,08% -1,94%<br />
2 RTV = resultaat na belasting + betaalde rente / TV 4,18% 4,56% 2,83%<br />
Rentedekking (conform WSW) ICR 1.62% 1.64% 1.67%<br />
Loan to value (verhouding vreemd vermogen t.o.v. bedrijfswaarde, incl. RW correctie) 56,9% 56,0% 57,3%<br />
Grootte leningportefeuille t.o.v. WOZ waarde (max. 50%) 20,7% 19,1% 18,7%<br />
Noot: In 2011 zijn in de balans een aantal posten verschoven. Dit is ook doorgevoerd in de balans 2010 voor vergelijkingsdoeleinden.<br />
De gemeenten hebben de waarde van het bezit voor de onroerend zaak belasting in 2012 getaxeerd op € 2.032 miljoen<br />
(prijspeil 1-1-2011). In 2011 was dit € 2.048 miljoen (prijspeil 1-1-2010).<br />
De totale bedrijfswaarde (incl. rentabiliteitswaardecorrectie van 28,5 miljoen en een grondwaarde van 77 miljoen) van<br />
het bezit bedraagt per 31 december 2011 € 738 miljoen. Ultimo 2010 bedroeg de totale bedrijfswaarde € 699 miljoen,<br />
een stijging van € 39 miljoen. De stijging wordt veroorzaakt door:<br />
Autonome ontwikkelingen 2,3 miljoen<br />
Voorraadmutaties 19,2 miljoen<br />
Parameterwijzigingen -1,0 miljoen<br />
Niveauwijzigingen 13,6 miljoen<br />
Mutatie rentabiliteitswaardecorrectie 4,9 miljoen<br />
Totaal 39,0 miljoen<br />
P 35
<strong>Actium</strong> kent op basis van de jaarrekeningen de volgende ontwikkeling van de kengetallen:<br />
Kengetallen per VHE in € 2011 2010 2009<br />
1 Eigen vermogen 5.628 5.266 4.767<br />
2 Voorzieningen 1.595 1.503 2.038<br />
3 Rentelasten –baten 1.010 980 1.032<br />
4 Lasten onderhoud, inclusief energielabeling 1.658 1.914 1.597<br />
5 Algemeen Beheer (incl. bel, verzek en ov.lasten) 1.420 1.455 1.442<br />
6 Netto bedrijfslasten 1.352 1.385 1.377<br />
7 WOZ waarde 125.828 128.064 129.202<br />
8 Bedrijfswaarde (incl. RW correctie) 45.705 43.709 42.224<br />
9 Boekwaarde 30.097 28.835 28.419<br />
Noot: 2011 is de definitie voor vhe’s aangepast. Deze is ook gebruikt voor 2009 en 2010.<br />
Het eigen vermogen van <strong>Actium</strong> is in 2011 gestegen met € 7.6 miljoen (inclusief € 1.2 miljoen in verband met<br />
stelselwijziging) en bedraagt € 90,9 miljoen. Van deze stijging vormt € 6,4 miljoen het resultaat van 2011. Het hogere<br />
resultaat over 2011 ten opzichte van de begroting laat zich als volgt verklaren:<br />
Meer resultaat ( x € 1.000) wegens:<br />
Minder afschrijvingen 300<br />
Minder waardeverandering materiële vaste activa 15.100<br />
Minder lasten onderhoud 3.800<br />
Minder overige bedrijfslasten 500<br />
Minder rentelasten 1.900<br />
Minder vennootschapsbelasting 7.700<br />
Minder directe exploitatielasten 200<br />
Minder resultaat ( x € 1.000) wegens:<br />
Minder huuropbrengsten/vergoedingen 300<br />
Minder resultaat verkoop onroerende goederen 1.100<br />
Minder rentebaten 700<br />
Minder overige bedrijfsopbrengsten 1.100<br />
Overig 200<br />
Benchmarking<br />
Op het terrein van bedrijfsvergelijking en benchmarking maakt <strong>Actium</strong> primair gebruik van de uitkomsten van de<br />
analyse van het Centraal Fonds Volkshuisvesting: ‘Corporatie in Perspectief!’. Deze rapportage is gebaseerd op de<br />
cijfers van 2010. <strong>Actium</strong> kenmerkt zich als een fi nancieel gezonde woningcorporatie met een voor de huurder en<br />
woningzoekende aantrekkelijke huurprijsstelling.<br />
De netto bedrijfslasten van <strong>Actium</strong> zijn in verhouding met het sectorgemiddelde. De benutting van de potentiële<br />
huurprijsruimte en de bedrijfswaarde zijn in vergelijking met de landelijke score relatief laag.<br />
Het plan van de regering om corporaties te laten bijdragen aan de huurtoeslag zal een forse aanslag op de<br />
kasstromen van <strong>Actium</strong> betekenen. Om dit op te kunnen vangen is gestart met een project om resultaatverbeterende<br />
maatregelen in beeld te krijgen. Een van de doelen is om de netto bedrijfslasten van <strong>Actium</strong> onder het<br />
29.500<br />
3.400<br />
26.100<br />
P 36
sectorgemiddelde te brengen. Een eerste stap hiertoe is al gezet in de begroting 2012. Andere resultaatverbeterende<br />
maatregelen worden in 2012 verder uitgewerkt en doorgerekend.<br />
Bij het toetsen van de bedrijfsresultaten maakt <strong>Actium</strong> gebruik van de Bedrijfstakinformatie die jaarlijks wordt<br />
opgesteld door Aedes.<br />
Interne risicobeheersing- en controlesystemen<br />
Het bestuur is verantwoordelijk voor de interne risicobeheersing- en controlesystemen en het bespreken van de<br />
risico’s en impact van mogelijke incidenten. In de jaarlijkse notitie ‘risicomanagement en informatievoorziening’ zijn<br />
het risico vanuit de rijksoverheid, het marktrisico, het projectrisico, het renterisico, het omgevingsrisico en het interne<br />
organisatierisico omschreven. Om risico’s zoveel mogelijk te beheersen zijn interne beheersing- en controlesystemen<br />
ingevoerd.<br />
AO/IC<br />
Eén van de belangrijkste componenten van de interne beheersing- en controlesystemen is de AO/IC. Op operationeel<br />
niveau is een intern controleplan vastgesteld dat tot doel heeft de juistheid, tijdigheid en volledigheid van de fi nanciële<br />
vastlegging te borgen. Dit plan zorgt ook voor afdekking van risico’s op oneigenlijk gebruik van middelen van <strong>Actium</strong><br />
en let op naleving van relevante wet en regelgeving. Maandelijks wordt gerapporteerd aan de directie.<br />
De werkprocessen zijn leidraad bij het auditplan dat jaarlijks door de controller wordt opgesteld en uitgevoerd.<br />
Hierover wordt gerapporteerd aan de raad van commissarissen.<br />
Werkprocessen zijn ook leidend bij de inrichting van het primaire systeem. In overleg met de accountant zijn<br />
application controls benoemd en ingericht. De autorisatieregeling is leidend bij het toekennen van bevoegdheden. Om<br />
eenduidige managementinformatie te verkrijgen is het van belang om de verschillende prestatie-indicatoren goed te<br />
defi niëren. In 2011 is hierin een verbeterslag gemaakt, zodat in 2012 met betere stuurinformatie kan worden gewerkt.<br />
PLANNING EN CONTROL CYCLUS<br />
<strong>Actium</strong> rapporteert elk kwartaal over alle activiteiten. De kwartaalrapportage wordt door de directieraad en de raad<br />
van commissarissen behandeld.<br />
ACCOUNTANT<br />
De raad van commissarissen benoemt de externe accountant en besluit elk jaar tot een beschreven<br />
opdrachtverlening. Eens in de vier jaar besluit de raad over continuering of stopzetting van de relatie met de zittende<br />
accountant op basis van de beoordeling van het functioneren in de diverse entiteiten en capaciteiten. In verband met<br />
de aanstaande bestuurswisselingen is in 2011 besloten om de vier-jaarlijkse beoordeling van de accountant in 2013<br />
ter hand te nemen.<br />
Ontwikkelingen<br />
RJ645<br />
Op 31 januari 2011 heeft de Raad voor de jaarverslaggeving (RJ) de vernieuwde Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen<br />
Volkshuisvesting gepubliceerd. Mede door een aantal belangrijke wijzigingen ten aanzien van de indeling en de<br />
waardering van het vastgoed, kan de RJ-645 gevolgen hebben voor de fi nanciële rapportages en de refl ectie daarvan<br />
op onze toezichthouders en overige stakeholders. De richtlijn is voor het eerst van kracht voor het boekjaar 2012.<br />
De nieuwe richtlijn geeft richting aan de wijze waarop het jaarverslag en de waardering van het vastgoed worden<br />
vormgegeven op basis van de gekozen kwalifi catie van het vastgoed. Voor dit laatste kan gekozen worden uit twee<br />
methoden: vastgoed als bedrijfsmiddel of vastgoed als vastgoedbelegging. <strong>Actium</strong> heeft de keus gemaakt om haar<br />
vastgoed te kwalifi ceren als bedrijfsmiddel.<br />
BEDRIJFSWAARDE<br />
Gezien de toekomstige ontwikkeling van de kasstromen is het voor <strong>Actium</strong> noodzakelijk voortdurend een afweging<br />
te maken tussen de inzet van fi nanciële middelen en de zorg voor fi nanciële continuïteit op langere termijn. Door<br />
in de waardering van het bezit de gevolgen van het gevoerde beleid en de ambitie zichtbaar te maken, worden de<br />
consequenties voor de fi nanciële continuïteit direct zichtbaar.<br />
Op dit moment is de waarde van het vermogen van <strong>Actium</strong> bepaald zonder dat het te voeren beleid hier invloed op<br />
heeft. Het bezit is gewaardeerd op basis van de historische kostprijs of lagere bedrijfswaarde (minimumwaardering).<br />
P 37
Fiscale ontwikkelingen<br />
TAX CONTROL FRAMEWORK<br />
In 2011 is een start gemaakt met het opstellen van een Tax Control Framework. Een Tax Control Framework omvat<br />
onder andere een vaststelling en beschrijving van de fi scale strategie, fi scale afdeling en belasting gerelateerde<br />
processen van een onderneming. Verder bevat dit een fi scale risicoanalyse met daarbij de maatregelen die zijn<br />
genomen om de risico’s te beheersen en af te dekken. Het uiteindelijke doel van een Tax Control Framework is<br />
beheersing van de totale fi scaliteit, het komen tot juiste, volledige en tijdige aangifte voor alle belastingen en een<br />
juiste weergave van de fi scale positie in de jaarrekening. In 2011 is een nul-meting uitgevoerd en zijn alle risico’s in<br />
beeld gebracht. Als eerste worden de meest kritische risico’s aangepakt.<br />
HORIZONTAAL TOEZICHT<br />
De fi scus heeft een nieuwe wijze van toezicht ontwikkeld die aansluit bij bovengenoemde ontwikkelingen, het<br />
zogenaamde Horizontaal Toezicht. De beginselen van deze werkwijze zijn wederzijds vertrouwen, begrip en<br />
transparantie. Deze beginselen worden vastgelegd in een handhavingsconvenant. Een belangrijke voorwaarde om<br />
een dergelijk convenant te kunnen opstellen, is het op orde hebben van het Tax Control Framework. Voordelen<br />
van Horizontaal Toezicht zijn o.a. geen controles van de boeken en zekerheid bij de fi scus. In 2012 zal een<br />
intentieverklaring voor Horizontaal Toezicht met de belastingdienst worden getekend.<br />
Financiering<br />
BELEID<br />
De doelstellingen van het treasurybeleid zijn:<br />
1. Het beheersen van de inkomende en uitgaande geldstromen, waarbij de basis gevormd wordt door goed op elkaar<br />
afgestemde processen, naast een liquiditeitsprognose op korte en lange termijn.<br />
2. Het zoveel mogelijk intern fi nancieren van de behoefte aan middelen.<br />
3. Het waarborgen van een effi ciënte, blijvende toegang tot de geld- en kapitaalmarkt teneinde voldoende fi nanciële<br />
middelen voor de bedrijfsactiviteiten op korte en lange termijn te garanderen.<br />
4. Het beheersen van rente- en rendementsrisico’s die samenhangen met de fi nanciering, beleggingen en<br />
liquiditeitenbeheer.<br />
5. Het, binnen de kaders van het treasurystatuut, realiseren van:<br />
- Een optimaal rendement op liquide en belegde middelen,<br />
- Een zo laag mogelijke vermogenskostenvoet van het vreemd vermogen met als resultaat zo laag mogelijke<br />
rentelasten.<br />
6. Het realiseren van effi ciënt betalingsverkeer.<br />
Bedrijfsactiviteiten worden in eerste instantie gefi nancierd met eigen middelen. Het aantrekken van middelen<br />
is afhankelijk van het tempo waarin verkopen van bestaande woningen worden geëffectueerd, investeringen in<br />
nieuwbouw en herstructurering plaatshebben en verkopen van nieuw te bouwen koopwoningen plaatsvinden. Dit<br />
houdt in dat fi nanciering op maat gewenst en noodzakelijk is. De fi nancieringsbehoefte wordt bepaald door de<br />
fi nanciële meerjarenprognose voor vijf jaar. Vanuit de jaarlijkse begroting vloeit een prognose voor één jaar voort.<br />
Deze prognose wordt verwerkt in het treasury jaarplan. Het vormt de basis voor de uitvoering, de aansturing van en de<br />
controle op de treasury werkzaamheden voor het komende jaar. In de kwartaalrapportages wordt aangegeven wat de<br />
nieuwe prognose met betrekking tot de liquiditeitsbehoefte tot het einde van het jaar wordt. Hierbij wordt een analyse<br />
van de verschillen ten opzichte van het jaarplan gegeven.<br />
LENINGENPORTEFEUILLE<br />
Ultimo 2011 zijn onze materiële vaste activa voor 80% gefi nancierd met vreemd vermogen. Van het schuldrestant<br />
van € 419,7 miljoen (inclusief afl ossingsverplichting 2012 van € 38,2 miljoen) eind 2011, wordt € 394,0 miljoen (94%)<br />
geborgd door het WSW. € 25,7 miljoen wordt geborgd door gemeenten.<br />
Naar aanleiding van de beoordeling van de fi nanciële positie heeft het WSW op 14 november 2011 verklaard<br />
dat <strong>Actium</strong> voldoet aan hun eisen van kredietwaardigheid. De vrijgegeven faciliteringsruimte bedraagt in totaal<br />
€ 194,8 miljoen en is gebaseerd op de investerings- en herfi nancieringsprognose 2011 - 2014. Hiervan is in 2011<br />
€ 79,5 miljoen opgenomen zodat op balansdatum een bedrag van € 115,3 aan faciliteringsruimte aanwezig is. Het<br />
solvabiliteitsoordeel van Centraal Fonds Volkshuisvesting was een A1-oordeel.<br />
In 2011 is er een totaal van 29,5 miljoen aan leningen afgelost: als gevolg van einde contractdatum € 13,0 miljoen,<br />
€ 7,2 miljoen reguliere afl ossingen en vervroegde afl ossingen € 9,3 miljoen. Hiertegenover staan per saldo een<br />
opname op rollover leningen van € 7,0 miljoen en het ontvangen van € 50,5 miljoen aan nieuwe leningen.<br />
Van een tweetal leningen die in 2010 zijn aangetrokken is op balansdatum nog niets gestort. Het gaat om een<br />
totaalbedrag van € 22,0 miljoen met stortingen in 2013.<br />
P 38
Van één lening die in 2011 is aangetrokken, is op balansdatum een deel nog niet gestort. Het gaat om een bedrag van<br />
€ 7 miljoen voor een variabele roll-over lening die in 2012 over gaat in een fi xe lening.<br />
De leningenportefeuille bestaat uit 137 leningen van in totaal 8 geldverstrekkers.<br />
Renterisicobeheer<br />
BESCHERMING TEGEN RENTERISICO<br />
Flexibiliteit in fi nanciering is wenselijk en daarvoor worden mogelijkheden binnen onze leningenportefeuille<br />
gecreëerd. <strong>Actium</strong> kan op gewenste momenten afl ossen en weer tot maximaal de hoofdsom volgestort krijgen.<br />
Daarbij wordt gebruik gemaakt van rollover leningen met een variabele hoofdsom. Ultimo 2011 bestaat de<br />
leningenportefeuille voor 14% uit dit soort leningen. Deze kennen veelal een renteconversie-moment van één of drie<br />
maanden. Hieruit kunnen dan ook grote renterisico’s volgen. Om deze risico’s af te dekken, maakt <strong>Actium</strong> gebruik van<br />
de volgende derivaatproducten: caps, fl oors en twee renteswaps. Het grootste gedeelte van de renterisico´s is op deze<br />
wijze afgedekt.<br />
De variabele rollover leningen zijn op balansdatum voor 88% gevuld. De kredietcrisis heeft geresulteerd in een lage<br />
één- en driemaandsrente, wat een negatief effect heeft op de waardering van swaps en fl oors. De actuele waarde<br />
van de derivaten komt op balansdatum uit op -/- € 4,9 miljoen. <strong>Actium</strong> heeft een algemene kredietovereenkomst<br />
afgesloten met Fortis Bank Nederland. Hierin is een bijstortingsverplichting opgenomen in geval van een<br />
negatieve waarde van de derivatenportefeuille, waarbij een totale threshold (drempelbedrag) van € 10 miljoen is<br />
overeengekomen. Uit de stresstest van het Centraal Fonds Volkshuisvesting blijkt dat <strong>Actium</strong> voldoende buffer heeft.<br />
ONTWIKKELING RENTERISICO<br />
<strong>Actium</strong> wil ten hoogste een renterisico lopen tot 15% van de leningenportefeuille. Hierbij spelen de randvoorwaarden<br />
van het WSW mede een rol. In de grafi ek is het absolute renterisico, inclusief en exclusief investering, afgezet tegen<br />
het verwachte toekomstige verloop van de leningenportefeuille.<br />
In het treasurystatuut is een norm voor het relatieve renterisico opgenomen van 15% (inclusief investeringen).<br />
In de jaren 2012 en 2013 komt het renterisico hoger uit dan deze norm, respectievelijk 20% en 16%. Hierbij dient<br />
wel opgemerkt te worden dat het risico grotendeels wordt veroorzaakt door (onzekere) investeringen. Exclusief<br />
investeringen bedraagt het risico in deze jaren 8% en 6% en is dus lager dan de gestelde norm. Eén van de activiteiten<br />
in 2012 is het renterisico in de jaren 2012 - 2013 verder terug te brengen.<br />
Excl. investeringen<br />
Incl. investeringen<br />
Norm<br />
2012 2013 2014 2015 2016<br />
-8% -6% -6% -4% -2%<br />
-20% -16% -9% -7% -5%<br />
-15% -15% -15% -15% -15%<br />
0<br />
-5<br />
-10<br />
-15<br />
-20<br />
P 39
Meerjarenperspectief<br />
In onderstaand overzicht is het eigen vermogen aangepast op het resultaat van 2011 en doorgerekend naar latere<br />
jaren. In de tabel zijn de investeringen verwerkt waartoe <strong>Actium</strong> heeft besloten. De faciliteringsruimte biedt voldoende<br />
perspectief voor de fi nanciering van de toekomstige projecten.<br />
Meerjaren perspectief begroting 2012-2016<br />
(bedragen x € 1.000) 2012 2013 2014 2015 2016<br />
Huursomstijging* 1,50% 1,50% 1,50% 1,50% 1,50%<br />
Eigen vermogen (x 1000) 73.273 65.105 63.545 54.192 42.166<br />
Jaarresultaat voor belasting -15.612 -6.168 440 -7.353 -10.026<br />
Jaarresultaat na belasting -17.612 -8.168 -1.560 -9.353 -12.026<br />
Onrendabele investeringen 21.007 13.046 10.416 10.416 18.825<br />
Onderhoudslasten 30.500 30.021 26.412 31.513 28.663<br />
Solvabiliteit 12,6% 10,7% 10,7% 9,1% 7,0%<br />
Rentabiliteit eigen vermogen -21,3% -9,5% 0,7% -13,6% -23,8%<br />
Bovenstaand overzicht is opgesteld op basis van waardering historische kostprijs of lagere bedrijfswaarde.<br />
* Huursomstijging is exclusief huurharmonisatie en is gebaseerd op het verhogingspercentage van 2011.<br />
Belangrijke risicofactoren die op het meerjarenperspectief zowel een gunstige als ongunstige invloed kunnen<br />
uitoefenen zijn:<br />
■ de renteontwikkeling;<br />
■ de fasering en inhoud van investerings- en herstructureringsprojecten;<br />
■ de realisatie van geprognosticeerde verkopen;<br />
■ de mogelijkheden tot realisatie van de geplande huursomstijgingen.<br />
Verbindingen<br />
DE MADE PARTICIPATIE BV<br />
<strong>Actium</strong> heeft in 2011 De Made Participatie BV ontbonden. <strong>Actium</strong> had een 100% deelneming in De Made Participatie<br />
BV, die als doel had werkzaam te zijn binnen de volkshuisvesting. Sinds 2003 waren binnen de rechtspersoon geen<br />
activiteiten ontplooid. Het aanwezige aandelenkapitaal ter waarde van € 18.000 is in 2012 overgeboekt naar Stichting<br />
<strong>Actium</strong>.<br />
DINGSPEL ASSEN BV<br />
Dingspel Assen BV is bij notariële akte opgericht op 15 maart 2007. Vennoten van deze besloten vennootschap waren<br />
Woonstichting <strong>Actium</strong>, Stichting Woningbeheer Assen en Credo Integrale Planontwikkeling BV. Door fusie per 1<br />
juli 2008 van Stichting Woningbeheer Assen en Woonstichting <strong>Actium</strong> is de aandelenverhouding gewijzigd. Credo<br />
Integrale Planontwikkeling BV heeft 33,33% van de geplaatste aandelen en Stichting <strong>Actium</strong> 66,66% van de geplaatste<br />
aandelen.<br />
Credo Integrale Planontwikkeling BV en Stichting <strong>Actium</strong> zijn een samenwerking aangegaan om de transformatie tot<br />
stedelijk woongebied van een gedeelte van het oude stadsbedrijventerrein te Assen te initiëren. Deze samenwerking is<br />
vastgelegd in het Treanth Consortium.<br />
Dingspel Assen BV heeft ten doel de aan- en verkoop van onroerende zaken alsmede het beheren van de verworven<br />
locaties. <strong>Actium</strong> bezit 2/3 deel van het geplaatste aandelenkapitaal van € 18.000,-. Er zijn tot nu toe geen woningen<br />
in de verbinding gerealiseerd. Ter gedeeltelijke fi nanciering van de door Dingspel Assen BV verrichte aankopen heeft<br />
<strong>Actium</strong> geldleningen verstrekt van in totaal € 1.110.138,-. Voorwaarden zijn dat deze geldleningen uitsluitend bestemd<br />
zijn voor de fi nanciering van locaties binnen het plangebied Havenkwartier en dat de geldleningen uiterlijk lopen tot 1<br />
januari 2020. Dingspel Assen BV is niet geconsolideerd meegenomen in de jaarrekening. In 2011 hebben geen nieuwe<br />
verwervingen plaatsgevonden, evenmin zijn er opstallen verkocht. Het verschuldigde rentepercentage bedraagt de<br />
jaarlijks op 1 januari geldende 1-jaars euribor, die verhoogd wordt met 1%, hetgeen verschuldigd is aan het einde van<br />
elk kwartaal. De verdeling hiervan vindt plaats conform de leningverhouding. Het resultaat over het boekjaar 2011<br />
bedraagt € 19.980,- (in 2010 € 9.476,-) en wordt toegevoegd aan het eigen vermogen van Dingspel Assen BV. Voor het<br />
aandeel in het negatieve vermogen van Dingspel heeft <strong>Actium</strong> geen voorziening opgenomen omdat <strong>Actium</strong> zich niet<br />
P 40
aansprakelijk heeft gesteld voor de schulden die door Dingspel zijn aangegaan. Om de fi nanciële risico’s voor <strong>Actium</strong><br />
zoveel mogelijk te beperken, is actief gezocht naar een derde partij, die de helft van de aandelen van <strong>Actium</strong> zou kunnen<br />
overnemen.<br />
Voor alle verbindingen geldt dat de directeur-bestuurder van <strong>Actium</strong> tevens bestuurder is van de verbindingen.<br />
Daarmee vallen de verbindingen ook onder het toezicht van de raad van commissarissen van <strong>Actium</strong>. De<br />
jaarrekeningen van de verbindingen worden goedgekeurd door de raad van commissarissen, net als activiteiten die in<br />
de verbindingen plaatsvinden.<br />
Deelneming Dingspel Assen BV wordt gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode, te weten tegen de nettovermogenswaarde<br />
ultimo boekjaar. Dit betekent dat de deelneming wordt gewaardeerd op dezelfde grondslagen als<br />
die van <strong>Actium</strong>.<br />
Doordat het aandeel van de deelnemende rechtspersonen een negatieve netto-vermogenswaarde betreft wordt in het<br />
jaarverslag van <strong>Actium</strong> hier geen voorziening voor meegenomen (RJ252.402).<br />
Naam Zetel Maatsch.<br />
Kapitaal<br />
Gestort<br />
kapitaal<br />
Deelname Type deelneming<br />
Dingspel Assen BV Assen € 90.000,- € 12.000,- 66,67% vastgoedontwikkeling<br />
Onbebouwde gronden<br />
<strong>Actium</strong> heeft sinds 1998 in de gemeente Hoogeveen in en rond Fluitenberg ca. 50 hectare aan onbebouwde gronden in<br />
bezit. Voor deze grondposities zijn samenwerkingsverbanden afgesloten met een tweetal aannemers. In overleg met<br />
deze partijen is <strong>Actium</strong> bezig met een exitstrategie, waarbij het uiteindelijke doel is deze gronden te verkopen.<br />
Beleggingen<br />
KOOPSOMMEN KAPITAALSTORTING<br />
In 1999 zijn koopsommen bij Nationale Nederlanden gestort in verband met het vervroegd kunnen uittreden van een<br />
deel van het personeel. Als gevolg van gewijzigde regelgeving kan hiervan geen gebruik meer worden gemaakt. Er is<br />
nog één koopsom met een totaalbedrag van € 171.000,-. Deze loopt nog door tot expiratiedatum 1 januari 2013.<br />
P 41
Interne organisatie<br />
Plannen en evalueren<br />
Het jaar 2011 stond voornamelijk in het teken van de invoering van de methodiek Functioneren en beoordelen. De<br />
methodiek heeft de naam ‘Plannen en evalueren’ gekregen. De implementatie heeft het gehele jaar 2011 in beslag<br />
genomen.<br />
Begin 2011 maakten zowel leidinggevenden als medewerkers in een training kennis met het afsprakengesprek;<br />
hoe verloopt zo’n gesprek, hoe maak je afspraken en vooral: hoe maak je ze SMART. Na de trainingen volgden de<br />
afsprakengesprekken tussen leidinggevende en individuele medewerker. Het voortgangsgesprek volgde in de nazomer<br />
van 2011. In november werd de opleiding voor de beoordeling, het evalueren-gesprek, georganiseerd. Het evaluerengesprek<br />
van 2011 zal gecombineerd worden met het afsprakengesprek van 2012. In overleg met de ondernemingsraad<br />
is besloten de proef met deze methodiek minimaal met één jaar te verlengen.<br />
Medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO)<br />
In het vierde kwartaal van 2011 is het medewerkers tevredenheids onderzoek (MTO) onder de medewerkers van <strong>Actium</strong><br />
uitgezet. Aan de orde kwamen onderwerpen als inhoud van het werk, collega’s/ sfeer, communicatie/ planning,<br />
leidinggeven, persoonlijke ontwikkeling, arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden. De vragenlijst is aan 176<br />
medewerkers toegestuurd. Ruim 76% van de medewerkers heeft deelgenomen aan het onderzoek. Zij waardeerden<br />
<strong>Actium</strong> met het totaalcijfer 7,6.<br />
CAO en arbeidsvoorwaarden <strong>Actium</strong><br />
Begin 2011 is de nieuwe CAO Woondiensten afgesloten. De CAO kent een looptijd van één jaar. <strong>Actium</strong> heeft in 2011<br />
haar arbeidsvoorwaarden getoetst aan wet- en regelgeving en aan de CAO. Uitkomst is een voorstel voor een nieuw<br />
pakket aan arbeidsvoorwaarden. Dit voorstel is in december ter instemming voorgelegd aan de ondernemingsraad,<br />
met als streven om in het eerste kwartaal van 2012 tot invoering over te gaan.<br />
Werkgelegenheid<br />
Op 31 december 2011 had <strong>Actium</strong> 185 medewerkers in dienst (168,2 fte) en werkten er 10 uitzendkrachten/<br />
gedetacheerden (8,8 fte). Vier van deze medewerkers (3,7 fte) zijn tijdelijk aangetrokken ten behoeve van de<br />
implementatie van Alom.<br />
In 2011 hebben 8 medewerkers en 22 uitzendkrachten/gedetacheerden <strong>Actium</strong> verlaten.<br />
In 2011 zijn 19 vacatures ontstaan, waarvan er 17 zijn ingevuld. Van 2 vacatures loopt de procedure nog. De vacatures<br />
zijn in tegenstelling tot voorgaande jaren voornamelijk door eigen inspanning ingevuld. Hiervoor maakte <strong>Actium</strong><br />
gebruik van het loopbaaninitiatief (een samenwerkingsverband van de noordelijke corporaties), Noorderlink en<br />
social media. Slechts drie vacatures zijn ingevuld door gebruik te maken van de diensten van een werving- en<br />
selectiebureau.<br />
STAGIAIRES EN LEERWERKPLEKKEN<br />
Ten behoeve van de realisatie van voldoende opleidingsplaatsen in de bouw is in het voorjaar van 2010 het convenant<br />
met de titel “afspraak = afspraak” afgesloten. Deelnemende partijen zijn zeven corporaties, het OCB te Ruinen,<br />
het Alfa College te Hoogeveen en het Drenthe College te Emmen. De corporaties garanderen gezamenlijk 50<br />
leerwerkplekken ten behoeve van het opleidingsbedrijf. <strong>Actium</strong> heeft daarvan elf voor haar rekening genomen: tien<br />
plaatsen worden gerealiseerd door inzet bij projectmatig onderhoud, en één is rechtstreeks in de onderhoudsdienst<br />
van <strong>Actium</strong> ondergebracht.<br />
Daarnaast bood <strong>Actium</strong> twee stageplekken op WO-niveau, drie op HBO-niveau en twee op MBO-niveau, verdeeld<br />
over verschillende afdelingen. In totaal heeft <strong>Actium</strong> in 2011 aan 18 stagiaires ruimte geboden. Op 31 december 2011<br />
waren van deze 18 stagiaires nog vijf bezig met hun stage.<br />
P 42
Opbouw personeelsbestand<br />
Leeftijdsgroep Aantal<br />
0-20 0<br />
20-25 1<br />
25-30 16<br />
30-35 18<br />
35-40 33<br />
40-45 25<br />
45-50 28<br />
50-55 28<br />
55-60 24<br />
60 eo 12<br />
De gemiddelde leeftijd bedroeg eind 2011 43,6 jaar (2010: 43,6 jaar)<br />
Dienstjarengroep Aantal<br />
0-5 81<br />
5-10 28<br />
10-15 16<br />
15-20 11<br />
20-25 12<br />
25-30 12<br />
30-35 16<br />
35-40 7<br />
40+ 2<br />
De gemiddelde arbeidsduur bedroeg eind 2011: 12,5 jaar (2010: 11,8 jaar)<br />
Ziekteverzuim<br />
Het ziekteverzuim bij <strong>Actium</strong> (exclusief zwangerschapsverlof) bedroeg over 2011 3,96%<br />
(2010: 5,89%). De ziekmeldingsfrequentie was 1,23. De gemiddelde ziekteverzuimduur was 9,3 dagen.<br />
Het ziekteverzuimpercentage werd in 2011 beïnvloed door enkele langdurige ziektegevallen. Er is in 2011 geen<br />
instroom geweest in de WIA.<br />
Opleidingen<br />
In 2011 is voor ongeveer € 322.000,- besteed aan opleidingen. Van dit bedrag is ruim € 14.000,- uit het<br />
loopbaanbudget bekostigd. In een groot aantal opleidingen stond het vergroten van kennis en/of vaardigheden<br />
centraal. Enkele medewerkers werden in 2011 gecoacht door externe coaches. De totale kosten van individuele<br />
coaching bedroegen in 2011 ongeveer € 37.750,-.<br />
Ook de opleidingen ten behoeve van de methodiek voor Plannen & Evalueren zijn in de opleidingskosten inbegrepen.<br />
Jubilea en vroegpensioen<br />
In 2011 heeft één medewerker het 12,5 dienstjubileum gevierd en twee medewerkers het 25-jarig dienstjubileum. Eén<br />
medewerker vierde in 2011 het 40-jarig dienstverband.<br />
In 2011 hebben twee medewerkers gebruik gemaakt van de vroegpensioenregeling.<br />
Oud-medewerkers<br />
Met de oud-medewerkers is in 2011 een rondvaart door het gebied ‘de Weerribben’ gemaakt. Er gingen 69 oudmedewerkers<br />
met partners mee.<br />
P 43
<strong>Actium</strong>dag<br />
De jaarlijkse personeelsdag van <strong>Actium</strong> is in 2011 defi nitief omgedoopt tot ‘<strong>Actium</strong>dag’.De <strong>Actium</strong>dag met het thema<br />
‘Samen uit, samen thuis’ stond in het teken van de doorontwikkeling en procesmatig- en samenwerken. Gedurende de<br />
dag konden medewerkers deelnemen aan tal van workshops. De workshops waren een mix van leuk en nuttig. Denk<br />
bijvoorbeeld aan een kookworkshop, een workshop feedback geven of brainstormen. Wel stond bij iedere workshop<br />
het thema doorontwikkeling, procesmatig- en/ of samenwerken centraal.<br />
Ondernemingsraad<br />
De ondernemingsraad heeft in 2011 zes keer overleg gevoerd met de directie. De ondernemingsraad brengt jaarlijks<br />
een eigen verslag uit waarin zij vertelt over haar activiteiten en de onderwerpen waarover is gesproken.<br />
Integriteitsbeleid<br />
Ook in 2011 heeft <strong>Actium</strong> een actief en organisatiebreed integriteitsbeleid gevoerd. Zo golden de integriteitscode<br />
en de klokkenluiderregeling. Beide documenten zijn te vinden op de website. In de arbeidsovereenkomsten met<br />
nieuwe medewerkers komt het integriteitsbeleid naar voren. Het integriteitsbeleid wordt de komende jaren aan de<br />
hand van de uitgevoerde risicoanalyse (2009) nog verder uitgewerkt en versterkt. In 2011 werd aandacht besteed<br />
aan het onderwerp integriteit tijdens een theatervoorstelling en dilemma-discussie voor alle medewerkers. Ook<br />
werd deelgenomen aan de Pilot gedragsscan van het CFV. In 2011 zijn geen meldingen gedaan van schending van<br />
integriteit.<br />
Organisatieschema<br />
strategie &<br />
beleid<br />
controlling<br />
Raad van<br />
commissarissen<br />
directeur- Ondernemingsraad<br />
bestuurder<br />
manager manager manager manager<br />
Projectontwikkeling Wonen Onderhoud Bedrijfsdiensten<br />
- staf<br />
- administratie<br />
- projectleiding<br />
- opzichters<br />
- wooninformatie - serviceonderhoud - financiën<br />
- administratie - planmatig - personeel &<br />
wonen onderhoud organisatie<br />
- klant & markt - bedrijfsbureau - communicatie<br />
- rayon Assen - juridische zaken<br />
- rayon Oosterwolde/ - ICT<br />
Smilde - facilitaire zaken<br />
- rayon Ruinen<br />
P 44
Jaarrekening<br />
Balans<br />
Bedragen x € 1.000<br />
ACTIVA<br />
Werkelijk<br />
2011<br />
Werkelijk<br />
2010<br />
Vaste activa<br />
Materiële vaste activa<br />
Onroerende en roerende zaken in exploitatie 486.031 461.132<br />
Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling 26.543 20.080<br />
Onroerende en roerende zaken tdv de exploitatie 9.990 11.073<br />
Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden 5.406 4.488<br />
527.970 496.773<br />
Financiële vaste activa<br />
Deelnemingen 0 28<br />
Leningen u/g 4.623 4.652<br />
Derivaten 103 186<br />
Beleggingen 0 164<br />
Te vorderen subsidies overheid 105 119<br />
Latente belastingvordering 860 863<br />
5.691 6.011<br />
Vlottende activa<br />
Voorraden<br />
Voorraad magazijn 417 475<br />
Voorraad koopwoningen 5.921 15.258<br />
Voorraad onderhanden werk 12 0<br />
Onderhanden projecten -197 0<br />
6.153 15.733<br />
Vorderingen<br />
Huurdebiteuren 1.159 201<br />
Overige debiteuren 558 411<br />
Overige vorderingen en overlopende activa 8.437 3.154<br />
10.154 3.766<br />
Liquide middelen 13.278 9.550<br />
TOTAAL ACTIVA 563.246 531.833<br />
P 45
Balans<br />
Bedragen x € 1.000<br />
PASSIVA<br />
Werkelijk<br />
2011<br />
Werkelijk<br />
2010<br />
Eigen vermogen<br />
Kapitaal 0 0<br />
Overige reserves 90.884 84.213<br />
90.884 84.213<br />
Voorzieningen<br />
Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw 24.997 23.326<br />
Voorziening jubilea 222 224<br />
Voorziening loopbaanontwikkeling 533 479<br />
25.752 24.029<br />
Langlopende schulden<br />
Leningen overheid/kredietinstellingen 381.548 366.236<br />
Verplichtingen uit hoofde van VOV-contracten 5.438 4.510<br />
Overige schulden 49 91<br />
387.035 370.837<br />
Kortlopende schulden<br />
Schulden aan leveranciers en kredietinstellingen 45.241 36.298<br />
Belastingen en premies sociale verzekeringen 3.143 3.065<br />
Aangegane verplichtingen 0 475<br />
Overige schulden en overlopende passiva 11.191 12.916<br />
59.575 52.754<br />
TOTAAL PASSIVA 563.246 531.833<br />
P 46
Winst- en verliesrekening<br />
Bedragen x € 1000<br />
Bedrijfsopbrengsten<br />
Werkelijk 2011 Begroting 2011 Werkelijk 2010<br />
Huren 79.555 79.816 77.561<br />
Vergoedingen 1.972 2.084 1.933<br />
Overheidsbijdragen 161 172 406<br />
Verkoop onroerende goederen bestaand bezit<br />
Verkoop onroerende goederen nieuwbouw<br />
10.777 11.840 11.396<br />
koop -107 0 739<br />
Geactiveerde productie t.b.v. eigen bedrijf 440 662 273<br />
Overige bedrijfsopbrengsten 550 1.611 2.931<br />
Som der bedrijfsopbrengsten 93.348 96.185 95.239<br />
Bedrijfslasten<br />
Afschrijving materiële vaste activa 17.171 17.486 16.628<br />
Waardeveranderingen activa 6.467 21.526 -4.257<br />
Erfpacht 20 30 20<br />
Lonen en salarissen 9.557 9.398 9.992<br />
Overige personeelskosten 1.319 1.422 1.351<br />
Sociale lasten 1.109 1.094 1.044<br />
Pensioenlasten 1.471 1.554 1.473<br />
Lasten onderhoud 26.778 30.615 30.615<br />
Directe exploitatielasten 8.189 8.406 10.456<br />
Overige bedrijfslasten 4.228 4.732 4.077<br />
Som der bedrijfslasten 76.309 96.264 71.399<br />
Bedrijfsresultaat 17.039 -79 23.840<br />
Financiële baten en lasten<br />
Rentebaten en soortgelijke opbrengsten 825 1.503 2.067<br />
Waardeveranderingen fi nanciële vaste activa 41 42 41<br />
Mutaties deelnemingen 13 0 4<br />
Rentelasten en soortgelijke kosten 17.113 19.047 17.697<br />
Totaal fi nanciële baten en lasten<br />
(per saldo last)<br />
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor<br />
16.316 17.586 15.675<br />
belasting 723 -17.664 8.165<br />
Vennootschapbelasting -5.709 2.000 1.584<br />
JAARRESULTAAT 6.432 -19.664 6.581<br />
P 47
Waarderingsgrondslagen<br />
Algemeen<br />
Woningcorporatie <strong>Actium</strong> is een stichting met de status van “toegelaten instelling volkshuisvesting”. Zij heeft specifi eke<br />
toelating in 10 bezitsgemeenten in de regio Drenthe en Zuidoost Friesland en is werkzaam binnen de juridische<br />
wetgeving van uit de Woningwet en het Besluit Beheer Sociale Huursector. De hoofdvestigingsplaats is Assen.<br />
CONSOLIDATIE<br />
<strong>Actium</strong> stelt op grond van artikel 2:407 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek (gezien de relatief beperkte fi nanciële<br />
betekenis van de deelnemingen) geen geconsolideerde jaarrekening op.<br />
STELSELWIJZIGING<br />
In 2011 heeft zich de volgende stelselwijziging voorgedaan:<br />
In de Richtlijn 645 (2011) is een alinea opgenomen over de verwerking van opbrengsten van onroerende zaken<br />
verkocht onder voorwaarden (RJ645.3). Hierin zijn bepalingen opgenomen, die nadere invulling geven aan de<br />
generieke richtlijnen die voorheen van toepassing waren. Deze bepalingen uit deze alinea zijn toegepast in deze<br />
jaarrekening.<br />
Op basis van deze stelselwijziging is het eigen vermogen in 2010 toegenomen met € 970 k en in 2011 toegenomen<br />
met € 239 k in totaal een toename van € 1,2 miljoen.<br />
De actief post Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden is door de toepassing van de stelselwijziging in<br />
2010 toegenomen met € 970K en in 2011 toegenomen met € 239 k in totaal een toename van € 1,2 miljoen door<br />
waardering op actuele waarde vanaf 2011.<br />
Grondslagen voor waardering van activa en passiva<br />
REGELGEVING<br />
De jaarrekening is opgesteld conform het gestelde in Boek 2, titel 9 van het Burgerlijk Wetboek. Hierbij wordt<br />
de Richtlijn voor de <strong>Jaarverslag</strong>geving Toegelaten Instellingen (RJ 645) gevolgd. In 2011 is een herziene richtlijn<br />
uitgebracht met een verplichte ingangsdatum voor verslagjaren vanaf 2012. Omdat de handreiking voor het toepassen<br />
van de nieuwe richtlijn pas in februari 2012 gereed is gekomen, hebben wij besloten de nieuwe richtlijn nog niet in<br />
2011 toe te passen.<br />
Tenzij anders vermeld zijn alle bedragen opgenomen tegen nominale waarde. Het kasstroomoverzicht is opgesteld in<br />
overeenstemming met de directe methode zoals opgenomen in RJ 360.<br />
Vaste activa<br />
Materiële vaste activa<br />
ONROERENDE EN ROERENDE ZAKEN IN EXPLOITATIE<br />
De gronden zijn gewaardeerd op aanschafprijs en bijkomende kosten. Onder de bijkomende kosten zijn begrepen de<br />
bijbehorende transactiekosten, mogelijke sloopkosten en kosten voor het bouw- en woonrijp maken. Op de waarde<br />
van de grond wordt niet afgeschreven. Bij na-investeringen worden alleen kosten geactiveerd, wanneer deze kosten<br />
leiden tot uitbreiding van de capaciteit, verlenging van de gebruiksduur, toename van de restwaarde of een gevolg zijn<br />
van wettelijke verplichtingen.<br />
De woningen en woongebouwen met bijbehorende installaties, garages, verbeteringen, aanpassingen en overige<br />
ingrepen in het onroerend goed zijn gewaardeerd op verkrijgingsprijs- of vervaardigingsprijs. Deze wordt bepaald<br />
als de som van alle direct toe te rekenen uitgaven verminderd met cumulatieve afschrijvingen en (naar verwachting<br />
duurzame) bijzondere waardeverminderingen.<br />
De complexindeling is gebaseerd op een indeling die aansluit op het interne beleid en de bedrijfsvoering van <strong>Actium</strong><br />
en aldus als kasstroomgenererende eenheden kunnen worden aangemerkt. De complexindeling is ook de basis<br />
voor de indeling die gehanteerd wordt binnen de huuradministratie en de onderhoudsadministratie (voor zowel het<br />
dagelijks als het planmatig onderhoud). Bij het bepalen van de complexindeling wordt rekening gehouden met locatie,<br />
bouwjaar en woningtype.<br />
P 48
De roerende en onroerende zaken in exploitatie hebben de volgende afschrijvingstermijnen:<br />
Grond geen afschrijving<br />
Woningen en woongebouwen aximaal 50 jaar / incidenteel markttechnische levensduur<br />
Zorgcentra maximaal 40 jaar<br />
Garages maximaal 50 jaar<br />
Commercieel onroerend goed o.b.v. inschatting exploitatieperiode per complex<br />
Herstructurering wijken (nieuwe) restant levensduur<br />
Renovatie (nieuwe) restant levensduur<br />
Aanbrengen c.v. installaties maximaal restant levensduur woning<br />
Isolerende maatregelen maximaal restant levensduur woning<br />
Aanpassing keuken-douche e.d. maximaal restant levensduur woning<br />
BEDRIJFSWAARDE<br />
De bedrijfswaarde van een complex wordt gevormd door de contante waarde van het saldo van de geprognosticeerde<br />
kasstromen, verbonden met de toekomstige inkomsten en uitgaven voor de geraamde resterende markttechnische<br />
levensduur van het complex plus de historische kostprijs van de grond. De kasstroomprognoses zijn gebaseerd op<br />
redelijke en onderbouwde veronderstellingen die de beste schatting van de directie weergeven van de economische<br />
omstandigheden die van toepassing zijn gedurende de resterende levensduur van het actief. De kasstromen zijn<br />
gebaseerd op de eind 2011 intern geformaliseerde meerjaren begroting.<br />
De bedrijfswaarde geeft een globaal inzicht, of de (geactiveerde) investeringen kunnen worden terugverdiend op<br />
basis van de verwachte (netto) opbrengsten. De bedrijfswaarde van het onroerend goed is een indicatie van de<br />
terugverdiencapaciteit op langere termijn. De realisatie wordt in belangrijke mate beïnvloed door het voorraadbeheer,<br />
de huur- en lastenontwikkeling, verhuurbaarheidsrisico’s en renterisico’s.<br />
Basis voor de bepaling van de waarde is het bezit van <strong>Actium</strong> per 31-12-2011 en de op dat moment geldende actuele<br />
situatie van dat bezit. De bestaande complexindeling is het uitgangspunt. Hierbij wordt rekening gehouden met de<br />
actuele plannen voor dit bezit qua huur, onderhoud etc. In de bedrijfswaardeberekeningen wordt geen rekening<br />
gehouden met de netto kasstromen van toekomstige sloop, woningverbeteringen, renovaties, huurharmonisatie met<br />
betrekking tot gereedgekomen nieuwbouw 2011 alsmede toekomstige nieuwbouw binnen het complex. De netto<br />
kasstromen voortvloeiende uit verkopen binnen het complex worden voor een periode van 5 jaar meegerekend.<br />
De exploitatieduur van een complex wordt verondersteld op een markttechnische levensduur. De markttechnische<br />
levensduur is gebaseerd op een combinatie van technische en markteconomische levensduur. De technische<br />
levensduur vertegenwoordigt de onderhoudstoestand van het onroerend goed en de markteconomische levensduur de<br />
marktpositie van dat moment van het onroerend goed.<br />
De bedrijfswaarde is per complex berekend. De uitgangspunten voor de bedrijfswaarde ultimo 2011 zijn:<br />
Disconteringsvoet 5,25%<br />
Infl atie<br />
2012 1,50%<br />
2013 t/m 2016 1,50%<br />
2017 ev 3% (WSW norm)<br />
Huurstijging woningen<br />
2012 (exclusief harmonisatie) 1,50%<br />
2013 t/m 2016 (exclusief harmonisatie) 1,50%<br />
2017 ev (exclusief harmonisatie) 2% (WSW-norm)<br />
Harmonisatie huurharmonisatie tot 65% van maximaal<br />
redelijk op corporatieniveau. Maximale verhoging € 55<br />
Huurderving woningen Norm 1%<br />
Planmatig onderhoud uit MOP<br />
Contract onderhoud 2012 kosten begroting, daarna indexering<br />
P 49
Disconteringsvoet 5,25%<br />
Overig onderhoud norm per vhe<br />
Algemene lasten norm per vhe<br />
ONROERENDE EN ROERENDE ZAKEN IN ONTWIKKELING<br />
De onroerende en roerende zaken in ontwikkeling zijn gewaardeerd tegen de tot balansdatum bestede bedragen,<br />
onder aftrek van eventuele eenmalige subsidies en het eventuele onrendabele deel van de investering. Eventuele<br />
onrendabele investeringen worden verwerkt wanneer de interne besluitvorming omtrent de te plegen investering<br />
en de externe communicatie hierover heeft plaatsgevonden. Aanvullend hierop geldt dat in het initiatiefdocument<br />
van een project opgenomen wordt aan welke eisen en externe risicovoorwaarden moet worden voldaan voordat de<br />
onrendabele top wordt genomen i.v.m. het aangaan van verplichtingen in de jaarrekening. Het streven is om het<br />
verlies één jaar na goedkeuring van het initiatiefdocument door de directie te nemen.<br />
Renteverlies wordt geactiveerd bij de ingebruikname van het onroerend goed. Daarnaast wordt een opslag voor kosten<br />
voor algemeen beheer geactiveerd. Onder dit item zijn eveneens onze grondposities opgenomen, waarop nog geen<br />
ontwikkeling plaatsvindt. Deze zijn opgenomen tegen aanschafwaarde, behalve de grondposities waarop nog geen<br />
bouwbestemming rust. Deze zijn in 2010 getaxeerd en tegen lagere taxatiewaarde opgenomen.<br />
ONROERENDE EN ROERENDE ZAKEN TEN DIENSTE VAN DE EXPLOITATIE<br />
Deze activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs verminderd met lineaire afschrijvingen bepaald op basis van de<br />
verwachte gebruiksduur.<br />
De roerende en onroerende zaken ten dienste van exploitatie hebben de volgende afschrijvingstermijnen:<br />
Kantoren 50 jaar<br />
Na-investeringen kantoren restant levensduur<br />
Kantoorinventaris (meubilair) 5 jaar<br />
Kantoorinventaris (overige) 5 jaar<br />
Hardware automatisering (servers, pc’s e.d. 5 jaar<br />
Software automatisering 5 jaar<br />
Werkplaatsinventaris 5 jaar<br />
Vervoermiddelen 5 jaar<br />
ONROERENDE ZAKEN VERKOCHT ONDER VOORWAARDEN<br />
Onroerende zaken die in het kader van de regeling Verkoop onder Voorwaarden (VOV) zijn overgedragen aan een derde<br />
en waarvoor de woningcorporatie een terugkoopplicht kent, worden aangemerkt als fi nancieringsconstructie. De<br />
betreffende onroerende zaken worden gewaardeerd tegen actuele waarde.<br />
Voor de in de regeling overeengekomen overdrachtswaarde wordt aan de creditzijde van de balans een<br />
terugkoopverplichting opgenomen. Deze terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd en getoetst aan de bij<br />
overdracht ontstane verplichting rekening houdend met de contractvoorwaarden.<br />
De mogelijke per saldo toename van de terugkoopverplichting ten opzichte van de bij overdracht ontstane verplichting<br />
wordt geactiveerd, een per saldo afname wordt als resultaat verantwoord.<br />
Financiële vaste activa<br />
DEELNEMINGEN<br />
Onder de deelnemingen worden verstaan rechtspersonen waarin <strong>Actium</strong> voor eigen rekening kapitaal verschaft en dat<br />
die rechtspersonen duurzaam zijn verbonden voor de eigen activiteiten en doelstellingen.<br />
De deelnemingen worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode, te weten tegen de nettovermogenswaarde<br />
ultimo boekjaar. Dit betekent dat de deelnemingen worden gewaardeerd op dezelfde grondslagen<br />
als die van <strong>Actium</strong>.<br />
Doordat het aandeel van de deelnemende rechtspersonen een negatieve netto-vermogenswaarde betreft, is de<br />
voorziening op de vordering afgeboekt per 1 januari 2009 (RJ252.402).<br />
LENINGEN U/G<br />
Verstrekte leningen<br />
<strong>Actium</strong> participeert voor 2/3 deel in een drietal bedrijfsobjecten welke door Dingspel Assen BV zijn aangekocht. Het<br />
betreft de objecten Havenkade 3 te Assen aangekocht op 13 juni 2007, Havenkade 4 te Assen per 15 maart 2007<br />
P 50
en Storkweg 7 te Assen per 4 juli 2008. De aankopen zijn gedaan in het kader van toekomstige planontwikkeling<br />
van het gebied Havenkwartier te Assen. Ter gedeeltelijke fi nanciering van de door Dingspel Assen BV verrichte<br />
aankopen heeft <strong>Actium</strong> een tweetal geldleningen verstrekt van in totaal € 1.110.138 onder de voorwaarden dat deze<br />
geldleningen uitsluitend bestemd zijn voor de fi nanciering van locaties binnen het plangebied Havenkwartier en de<br />
geldleningen uiterlijk lopen tot 1 januari 2020. De rentevergoeding die is overeengekomen bedraagt 1,00% boven de<br />
op 1 januari van ieder contractjaar geldende 1 jaars euribor rente per jaar, welke rente zal moeten worden betaald bij<br />
achterafbetalingen per kwartaal.<br />
Verstrekte leningen personeel<br />
De verstrekte leningen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Vanaf 1-1-2011 worden deze leningen niet meer<br />
verstrekt door <strong>Actium</strong>.<br />
Uitgestelde betalingen<br />
De leningen u/g wegens uitgestelde betaling zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Deze leningen hebben<br />
betrekking op een uitgestelde betaling van een gedeelte van de verkoopprijs van een aan een huurder verkochte<br />
huurwoning of in sommige gevallen een aan een koper verkochte koopwoning. Het toegekende bedrag wordt in de<br />
vorm van een tweede hypotheek op de verkoopprijs in mindering gebracht. Afl ossing van deze uitgestelde betaling<br />
vindt plaats bij “vervreemding” van de woning of na maximaal 30 jaar. Maximaal kan deze vordering € 22.689,- per<br />
woning bedragen. Vanaf 2010 is <strong>Actium</strong> gestopt met het verstrekken van uitgestelde betalingen.<br />
DERIVATEN<br />
Ten einde rente risico’s op bestaande leningen af te dekken, beschikt <strong>Actium</strong> over rente instrumenten in de vorm<br />
van caps, fl oors en renteswaps. Alle instrumenten zijn gekoppeld aan bestaande leningen en worden uitsluitend om<br />
bedrijfseconomische redenen aangehouden.<br />
De rente instrumenten worden op basis van voldoen aan de daarvoor geldende voorwaarden volgens het systeem<br />
van kostprijs hedge-accounting verwerkt op basis van RJ290, waarbij zowel de afgedekte post als het instrument<br />
tegen kostprijs in de balans is verwerkt. Vermelding van de marktwaarde vindt plaats in de toelichting. Voor zover de<br />
instrumenten ineffectief zijn, worden de effecten in de resultatenrekening verwerkt.<br />
De caps zijn gewaardeerd tegen de historische kostprijs onder aftrek van de daarop gepleegde afschrijvingen. De<br />
afschrijvingen vinden evenredig naar de looptijd van het contract plaats.<br />
De fl oors zijn gewaardeerd tegen de historische kostprijs onder aftrek van de daarop gepleegde afschrijvingen. De<br />
afschrijvingen vinden evenredig naar de looptijd van het contract plaats.<br />
BELEGGINGEN<br />
Koopsommen kapitaalstorting<br />
De belegging is gewaardeerd tegen aankoopwaarde, vermeerderd met de verwachte inmiddels opgebouwde<br />
resultaten. Voor zover de koopsommen vervallen binnen 1 jaar zijn de bedragen opgenomen onder de vlottende activa.<br />
BWS-SUBSIDIES<br />
De nog te ontvangen subsidies volgens de verordening woninggebonden subsidies vervallen in 2013.<br />
LATENTE BELASTINGVORDERING<br />
Voor de verschillen tussen de fi scale en commerciële waardering van leningen is een latente belastingpositie<br />
opgenomen. Voor beschikbare voorwaartse verliescompensatie is een latente belastingvordering opgenomen voor<br />
zover het waarschijnlijk is dat er fi scale winst beschikbaar zal zijn voor verrekening.<br />
De latente belastingpositie in verband met de leningen is gewaardeerd tegen contante waarde.<br />
De latente belastingvordering wegens een verliescompensatie is gewaardeerd tegen nominale waarde.<br />
De (niet-)latente belastingvorderingen en -verplichtingen worden gesaldeerd indien is voldaan aan de algemene<br />
voorwaarden voor saldering.<br />
Vlottende activa<br />
Voorraden<br />
VOORRAAD MAGAZIJN<br />
De voorraden materialen zijn gewaardeerd op basis van laatst bekende inkoopprijs. Hierbij wordt rekening<br />
gehouden met lagere waarderingen voor incourante goederen. Het voorraadverschil wordt verantwoord onder de<br />
onderhoudslasten in de winst- en verliesrekening.<br />
P 51
VOORRAAD KOOPWONINGEN<br />
De voorraad koopwoningen is gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs of lagere opbrengstwaarde.<br />
VOORRAAD ONDERHANDEN WERK<br />
De voorraad onderhanden werk (onverkochte koopwoningen uit projectontwikkeling) wordt gewaardeerd tegen<br />
de vervaardingsprijs of lagere opbrengstwaarde. De vervaardigingsprijs omvat alle kosten die samenhangen met<br />
de vervaardiging, alsmede de gemaakte kosten om de voorraden op hun huidige plaats en in hun huidige staat te<br />
brengen. De opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs onder aftrek van direct toerekenbare verkoopkosten. Aan<br />
de in aanbouw zijnde, niet verkochte koopwoningen wordt renteverlies toegerekend en kosten algemeen beheer.<br />
Onderhanden projecten<br />
ONDERHANDEN PROJECTEN<br />
Onderhanden projecten in opdracht van derden wordt gewaardeerd tegen de gerealiseerde project opbrengsten<br />
(bestaande uit gerealiseerde projectkosten en toegerekende winst). Indien van toe passing, worden hierop de verwerkte<br />
verliezen en reeds gedeclareerde termijnen in mindering gebracht.<br />
Vorderingen<br />
De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van voorzieningen wegens oninbaarheid. De<br />
voorziening wegens oninbaarheid wordt volgens de statische methode bepaald. Dit betekent dat de individuele posten<br />
ultimo boekjaar op hun inbaarheid worden beoordeeld.<br />
De overlopende activa uit hoofde van onze grondpositie in Fluitenberg worden inclusief de contractueel opgenomen<br />
jaarlijks toe te rekenen rente verantwoord.<br />
Liquide middelen<br />
LIQUIDE MIDDELEN<br />
Het betreft vrij beschikbare middelen in contanten en rekeningcourantsaldi bij bancaire instellingen. Liquide middelen<br />
worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.<br />
Niet in de balans opgenomen rechten<br />
Hieronder worden voorwaardelijke, niet verwerkte en meerjarige fi nanciële rechten verantwoord. Het betreft veelal<br />
rechten waarvan het bestaan afhankelijk is van het in de toekomst al dan niet zich voordoen van één of meer onzekere<br />
gebeurtenissen, of het bedrag van de verplichtingen is niet met voldoende betrouwbaarheid vast te stellen.<br />
Passiva<br />
Eigen Vermogen<br />
OVERIGE RESERVES<br />
De overige reserves komen tot stand door toevoeging van de jaarlijkse resultaten binnen maatschappelijk aanvaarde<br />
richtlijnen en specifi eke volkshuisvestelijke bepalingen, zoals genoemd in Boek 2 Titel 9 en het BBSH.<br />
Voorzieningen<br />
ALGEMEEN<br />
Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum<br />
bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte<br />
redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden tegen nominale waarde opgenomen.<br />
VOORZIENING ONRENDABELE INVESTERINGEN NIEUWBOUW<br />
Verwachte verliezen als gevolg van onrendabele investeringen nieuwbouw worden als bijzondere waardeverandering<br />
in mindering gebracht op de boekwaarde van het complex waartoe de investeringen gaan behoren. Indien<br />
en voor zover de verwachte verliezen de boekwaarde van het betreffende complex overtreffen wordt voor dit<br />
meerdere een voorziening gevormd. Onder verwachte verliezen wordt in dit verband verstaan het verschil tussen<br />
de investeringsuitgaven en de netto contante waarde van alle verwachte toekomstige exploitatie-inkomsten en<br />
exploitatie-uitgaven.<br />
VOORZIENING JUBILEA<br />
Het betreft hier de (toekomstige) verplichting ten aanzien van jubileumuitkeringen van de op balansdatum in dienst<br />
zijnde werknemers van <strong>Actium</strong>. Bij de bepaling van de hoogte van de voorziening is rekening gehouden met verwachte<br />
salarisstijgingen en de kans dat een medewerker niet in dienst blijft t/m de pensioensgerechtigde leeftijd. De<br />
P 52
waardering vindt plaats tegen netto contante waarde. Uitgegaan is van een rekenrente van 5,25%.<br />
VOORZIENING LOOPBAANONTWIKKELING<br />
De CAO kent een budget voor loopbaanontwikkeling. Werknemers die op 1 januari 2010 een 36-urige werkweek hadden<br />
en 5 jaar of langer in dienst waren, hebben € 4.500,- te besteden. Werknemers die op 1 januari 2010 een dienstverband<br />
van minder dan 36 uur hadden en 5 jaar of langer in dienst waren, hebben recht op een budget naar evenredigheid van<br />
het aantal uren. Het budget zal altijd tenminste € 2.250,- bedragen. Werknemers die op 1 januari 2010 korter dan 5 jaar<br />
in dienst waren hebben recht op een budget naar rato van het aantal maanden in dienst tot 1 januari 2010. Dit is het<br />
aantal maanden gedeeld door 60 maanden. Werknemers die minder dan 36 uur werken hebben recht een budget naar<br />
evenredigheid van het aantal gewerkte uren. Het minimumbudget zal altijd 50% bedragen. Werknemers in dienst na 1<br />
januari 2010 bouwen bij een 36-urige werkweek € 900,- per jaar op. De opbouw begint op 1 januari van het jaar volgend<br />
op het jaar van indiensttreding. Ook hier geldt dat de opbouw naar rato van het aantal gewerkte uren gaat met een<br />
minimum van € 450,- per jaar.<br />
Langlopende schulden<br />
LENINGEN OVERHEID/KREDIETINSTELLINGEN<br />
De leningen zijn gewaardeerd op nominale waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving<br />
van de schulden worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen. De voorkomende leningsvormen zijn<br />
annuïtaire, lineaire, fi xe en basisrente en roll over leningen. De afl ossingsverplichtingen van de leningen o/g voor het<br />
komend boekjaar zijn verantwoord onder de kortlopende schulden.<br />
VERPLICHTINGEN UIT HOOFDE VAN VOV-CONTRACTEN<br />
In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting<br />
die mede afhankelijk is van de ontwikkeling van de waarde van de woningen in het economisch verkeer. De<br />
terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd tegen actuele waarde. Indien de verwachting bestaat dat de<br />
terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder kortlopende schulden verantwoord.<br />
Kortlopende schulden<br />
De kortlopende schulden zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.<br />
Niet in de balans opgenomen verplichtingen<br />
Hieronder worden voorwaardelijke, niet verwerkte en meerjarige fi nanciële verplichtingen verantwoord. Het betreft<br />
veelal verplichtingen waarvan het bestaan afhankelijk is van het in de toekomst al dan niet zich voordoen van één of<br />
meer onzekere gebeurtenissen, of het bedrag van de verplichtingen is niet met voldoende betrouwbaarheid vast te<br />
stellen.<br />
RESULTAATBEPALING<br />
Algemeen<br />
Het resultaat is bepaald met inachtneming van de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen. De baten en lasten<br />
zijn toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Als baten worden die opbrengsten aangemerkt,<br />
die op balansdatum geïnd, contractueel zijn overeengekomen of invorderbaar waren; als lasten die kosten, die<br />
op balansdatum betaald, verschuldigd of voorzienbaar waren c.q. waarvoor de verplichting is aangegaan. Alle<br />
opbrengsten en kosten zijn gewaardeerd op nominale waarden.<br />
Bedrijfsopbrengsten<br />
HUREN<br />
Deze post betreft de te ontvangen huuropbrengsten, exclusief de van huurders te ontvangen vergoedingen voor<br />
levering van goederen en diensten en verminderd met eventuele huurderving en afgeboekte vorderingen. De huren<br />
zijn onderworpen aan overheidsvoorschriften rondom de jaarlijkse huurverhoging.<br />
Bij in exploitatiename wordt de huurprijs vastgesteld op basis van interne uitgangspunten en volgens van toepassing<br />
zijnde wettelijke voorschriften. De verantwoorde huurprijzen zijn bij aanvang kostendekkend. Huurprijsveranderingen<br />
tijdens de exploitatie worden doorgevoerd op basis van voorcalculatie met intern vastgestelde parameters. Jaarlijks<br />
vindt per 1 juli een algemene huuraanpassing plaats.<br />
VERGOEDINGEN<br />
Dit betreft ontvangen vergoedingen van huurders die naast de netto huur verschuldigd zijn, verminderd met<br />
vergoedingsderving. De vergoedingen betreffen ontvangen bijdragen voor de levering van goederen en diensten aan<br />
huurders. De vergoedingen zijn gebaseerd op de geraamde kosten en vloeien voort uit (huur)overeenkomsten. De<br />
P 53
vergoedingen bestaan voor een deel uit niet verrekenbare en een deel verrekenbare vergoedingen. De verrekenbare<br />
vergoedingen worden periodiek afgerekend. De kosten worden verantwoord onder de overige bedrijfslasten.<br />
OVERHEIDSBIJDRAGEN<br />
Verantwoord zijn de overheidsbijdragen vanuit BWS-bijdragen en de jaarlijkse bijdragen met betrekking tot<br />
woningaanpassing van gehandicapten. De verantwoorde bijdragen worden verkregen op grond van verstrekte<br />
toekenningen.<br />
VERKOOP ONROERENDE GOEDEREN BESTAAND BEZIT<br />
Deze post bevat de behaalde opbrengsten die voortvloeien uit de verkoop van bestaande woningen minus de<br />
boekwaarde.<br />
De verkoopopbrengst van de verkoop van huurwoningen wordt als gerealiseerd geacht op het moment dat de<br />
juridische levering heeft plaatsgevonden.<br />
VERKOOP ONROERENDE GOEDEREN NIEUWBOUW KOOP<br />
Deze post betreft het saldo van de verkoopopbrengst minus de vervaardigingsprijs van voor verkoop ontwikkelde<br />
woningen. De verkoopopbrengst van de verkoop van woningen wordt als gerealiseerd geacht op het moment dat de<br />
juridische levering heeft plaatsgevonden. Tevens staan hieronder de resultaten op woningen die verkocht zijn, maar<br />
nog onderhanden. Deze resultaten worden middels de POC-methode bepaald. De opbrengst uit woningen verkocht<br />
onder voorwaarden wordt niet verantwoord als verkoopopbrengst daar de belangrijkste economische rechten niet zijn<br />
overgedragen aan de koper. De gegarandeerde terugkoopverplichting wordt opgenomen onder de post Langlopende<br />
schulden.<br />
GEACTIVEERDE PRODUCTIE T.B.V. EIGEN BEDRIJF<br />
De toe te rekenen interne directe kosten en rente in het kader van voorfi nanciering ten behoeve van onroerende zaken<br />
in ontwikkeling worden hieronder verantwoord.<br />
OVERIGE BEDRIJFSOPBRENGSTEN<br />
De overige bedrijfsopbrengsten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Dit betreft<br />
inschrijfgelden, vergoedingen VvE-beheer en andere niet structureel voorkomende opbrengsten uit de normale<br />
bedrijfsvoering.<br />
Bedrijfslasten<br />
AFSCHRIJVING MATERIËLE VASTE ACTIVA<br />
De afschrijvingen op materiële vaste activa in exploitatie en ten dienste van exploitatie worden gebaseerd op<br />
verkrijgings- of vervaardigingsprijs. De afschrijvingen vinden op lineaire basis plaats. De toegepaste methodiek en<br />
de uitgangspunten met betrekking tot levensduur zijn vermeld onder materiële vaste activa. Over grond wordt niet<br />
afgeschreven.<br />
Waardeveranderingen materiële vaste activa<br />
Hieronder worden de onrendabele investeringen van investeringsprojecten, de effecten van complexgerichte<br />
waardering en eventuele herwaarderingen van het onroerend goed verantwoord.<br />
De onrendabele investeringen van investeringsprojecten betreffen het verschil tussen de vervaardigingsprijs en de<br />
lagere bedrijfswaarde van de investering. Bij een gecombineerd bouwproject (investeren in nieuwe huurwoningen<br />
gecombineerd met de verkoop van bestaande of nieuw te bouwen woningen) worden de verwachte verkoopwinsten<br />
betrokken bij de bepaling van de onrendabele investering. De onrendabele investering wordt als last genomen, zodra<br />
deze intern is geformaliseerd en extern is gecommuniceerd. Aanvullend hierop geldt dat in het initiatiefdocument<br />
van een project opgenomen wordt aan welke eisen en externe risicovoorwaarden moet worden voldaan voordat de<br />
onrendabele top wordt genomen i.v.m. het aangaan van verplichtingen in de jaarrekening. Het streven is om het<br />
verlies één jaar na goedkeuring van het initiatiefdocument door de directie te nemen.<br />
De onrendabele investering wordt in mindering gebracht op de reeds geactiveerde kosten. Indien de afwaardering<br />
hoger is dan de aanwezige boekwaarde, wordt het restant opgenomen in een voorziening onrendabele investeringen.<br />
Jaarlijks vindt een ‘impairment’ toets (complexwaardering) van de waarde van ons bestaand bezit plaats. Hierbij wordt<br />
op complexniveau de aanwezige historische kostprijs minus afschrijvingen vergeleken met de recente bedrijfswaarde.<br />
Aangezien wij waarderen op de laagste van deze twee, kan dit leiden tot aanvullende af- of bijboekingen. Deze bij- of<br />
afboekingen worden verantwoord onder deze post in de winst- & verliesrekening.<br />
P 54
LONEN EN SALARISSEN<br />
Onder deze post zijn verantwoord de salariskosten van het personeel in dienst van <strong>Actium</strong>, de kosten van het inhuren<br />
van uitzendkrachten en ontvangen ziektegelden. Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de<br />
arbeidsvoorwaarden verwerkt in de Winst- & Verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers.<br />
OVERIGE PERSONEELSKOSTEN<br />
Onder deze post zijn o.m. de reis- en verblijfkosten, opleidingskosten, gratifi caties en de toevoeging aan de<br />
voorziening jubilea opgenomen.<br />
SOCIALE LASTEN<br />
De sociale lasten hebben betrekking op verschuldigde premies aan de belastingdienst en worden volgens de<br />
arbeidsvoorwaarden verwerkt.<br />
PENSIOENLASTEN<br />
De pensioenlasten hebben betrekking op verschuldigde premies aan het pensioenfonds.<br />
LASTEN ONDERHOUD<br />
Onder deze post worden alle direct aan het verslagjaar toe te rekenen kosten van onderhoud verantwoord. Van<br />
toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden. Het<br />
betreft de kosten voor het jaarlijks terugkerend klachten- en mutatieonderhoud, het contractonderhoud, alsmede het<br />
planmatig onderhoud.<br />
In de winst- en verliesrekening zijn de lasten van de eigen organisatie betreffende het onderhoud verantwoord onder<br />
de posten lonen en salarissen en de overige bedrijfslasten.<br />
Het voor- of nadelige verschil van de voorraden komen ten gunste of ten laste van deze kosten.<br />
DIRECTE EXPLOITATIELASTEN<br />
De overige exploitatielasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.<br />
OVERIGE BEDRIJFSLASTEN<br />
De overige bedrijfslasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.<br />
Financiële baten en lasten<br />
RENTEBATEN EN SOORTGELIJKE OPBRENGSTEN<br />
Rentebaten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa<br />
en passiva.<br />
WAARDEVERANDERINGEN FINANCIËLE VASTE ACTIVA<br />
Waardeveranderingen van afgeleide fi nanciële instrumenten worden rechtstreeks verwerkt in de winst- en<br />
verliesrekening.<br />
RENTELASTEN EN SOORTGELIJKE KOSTEN<br />
Hieronder worden alle lasten die samenhangen met het aantrekken van fi nanciering verantwoord. De rentelasten<br />
betreffen de betaalde rente over de uitstaande leningen. Eventueel verschuldigde boeterente bij vervroegde afl ossing<br />
en de disagio die aan het WSW is betaald, worden hier ook opgenomen.<br />
VENNOOTSCHAPSBELASTING<br />
De belastingen in de winst- en verliesrekening worden berekend op basis van het verantwoorde resultaat, rekening<br />
houdend met fi scaal vrijgestelde posten en geheel of gedeeltelijk niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt daarbij<br />
rekening gehouden met wijzigingen in latente belastingvorderingen en –verplichtingen uit hoofde van wijzigingen in<br />
het belastingtarief, een herbeoordeling van de realisatiemogelijkheid van latente belastingvorderingen of een wijziging<br />
in de verwachte realisatie van een actief.<br />
T.a.v. de belastinglast in de jaarrekening heeft <strong>Actium</strong> in de aangifte over 2009 t/m 2010 de herbestedingsreserve<br />
toegepast en zal dit ook voor 2008 en 2011 doen. Als gevolg hiervan kan mogelijk de jaarlijkse winst voor de heffi ng<br />
van vennootschapsbelasting - afhankelijk van het investeringsniveau - worden teruggebracht naar nihil en hoeft er<br />
dus geen vennootschapsbelasting te worden afgedragen, op voorwaarde dat <strong>Actium</strong> blijft investeren.<br />
P 55
Toelichting Balans<br />
Bedragen x € 1.000 Werkelijk 2011 Werkelijk 2010<br />
Activa<br />
Vaste activa<br />
Materiële vaste activa<br />
Onroerende en roerende zaken in exploitatie<br />
Aanschafwaarde 699.663 691.233<br />
Investeringen boekjaar 51.385 15.173<br />
Desinvesteringen boekjaar -2.459 -6.743<br />
Cumulatieve afschrijvingen -262.558 -238.531<br />
Boekwaarde boekjaar 486.031 461.132<br />
Mutaties in het boekjaar<br />
Investeringen<br />
Nieuwbouw 41.724 13.718<br />
Verbeteringen 130 267<br />
Renovatie 0 150<br />
Omzetting koop - huur 7.445 0<br />
Energiebesparende maatregelen 2.082 1.038<br />
Overige 4 0<br />
Desinvesteringen<br />
Verkoop -2.393 -2.810<br />
Sloop -53 -1.012<br />
Omzetting huur naar koop 0 -1.818<br />
Vrijval 0 -1.104<br />
Overig -13 1<br />
Bedrijfswaarde<br />
De bedrijfswaarde 2011 gaat uit van het aantal verhuureenheden dat per 1-1-2012 in exploitatie is In de bedrijfswaarde is<br />
voor geheel <strong>Actium</strong> rekening gehouden met 5 jaar verkopen.<br />
De totale bedrijfswaarde (incl. rentabiliteitswaardecorrectie) van het bezit bedraagt per 31 december 2011 € 738 miljoen.<br />
Ultimo 2010 bedroeg de totale bedrijfswaarde € 699 miljoen, een stijging van € 39 miljoen.<br />
In 2011 heeft de levensduurverlenging geen effect gehad op de bedrijfswaardestijging. De stijging wordt veroorzaakt door:<br />
Mutaties bedrijfswaarde<br />
Autonome waardemutatie 2,3 15,0<br />
Voorraadmutaties 19,2 - 0,7<br />
Parameterwijzigingen - 1,0 7,7<br />
Niveauwijzigingen 13,6 15,7<br />
Rentabiliteitscorrectie 4,9 - 17,5<br />
39,0 20,2<br />
De bedrijfswaarde is per complex berekend. De uitgangspunten voor de bedrijfswaarde ultimo 2011 zijn:<br />
Disconteringsvoet 5,25%<br />
Infl atie<br />
2012 1,50%<br />
2013 t/m 2016 1,50%<br />
2017 ev<br />
Huurstijging woningen<br />
3% (WSW norm)<br />
2012 (exclusief harmonisatie) 1,50%<br />
2013 t/m 2016 (exclusief harmonisatie) 1,50%<br />
2017 ev (exclusief harmonisatie) 2% (WSW-norm)<br />
harmonisatie<br />
huurharmonisatie tot 65% van maximaal<br />
redelijk op corporatieniveau.<br />
Maximale verhoging € 55<br />
Huurderving woningen Norm 1%<br />
P 56
Bedragen x € 1.000 Werkelijk 2011 Werkelijk 2010<br />
Planmatig onderhoud uit MOP<br />
Contract onderhoud 2012 kosten begroting, daarna indexering<br />
Overig onderhoud norm per vhe<br />
Algemene lasten norm per vhe<br />
Algemeen<br />
De gemeenten hebben de waarde van het bezit voor de onroerend zaak belasting in 2012 getaxeerd op € 2.032 miljoen<br />
(prijspeil 1-1-2011). In 2011 was dit € 2.048 miljoen (prijspeil 1-1-2010).<br />
Het actief is verzekerd op basis van een vast premiebedrag per eenheid, waarbij onderverzekering contractueel is<br />
uitgesloten.<br />
Onroerende zaken in ontwikkeling<br />
Huurwoningen en bedrijfspanden 19.969 14.889<br />
Gronden en panden 6.574 5.191<br />
Totaal onroerende zaken in ontwikkeling 26.543 20.080<br />
Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie<br />
Boekwaarde 1 januari 11.073 8.196<br />
Investeringen boekjaar 2.457 4.042<br />
Desinvesteringen boekjaar -2.398 -752<br />
Afschrijvingen boekjaar -1.773 -1.166<br />
Waardeveranderingen boekjaar 632 752<br />
Boekwaarde boekjaar 9.990 11.073<br />
Boekwaarde 31 december 9.990 11.073<br />
Cumulatieve afschrijvingen -6.120 -4.979<br />
Aanschaffi ngswaarde per 31 december 16.110 16.052<br />
Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden<br />
Waarde per 31 december verkoop bestaand bezit 1.492 1.095<br />
Waarde per 31 december verkoop nieuwbouw koopwoningen 3.914 3.393<br />
Totaal onroerende zaken verkocht onder voorwaarden 5.406 4.488<br />
Saldo onr. zaken verkocht onder voorwaarden 31-12-2010 4.488 3.518<br />
Stelselwijziging (RJ 645 2011) per 1-1-2011 239 970<br />
Saldo onroerende zaken verkocht onder voorwaarden 1-1-2011 4.727<br />
Mutaties 2011 679<br />
Saldo onroerende zaken verkocht onder voorwaarden 31 december 5.406 4.488<br />
Aanpassing vergelijkende cijfers 2011 en 2010 na stelselwijziging<br />
Waarde per 31 december verkoop bestaand bezit tot 2010 1.067 1.095<br />
Waarde per 31 december verkoop bestaand bezit 2011 425 0<br />
1.492 1.095<br />
Waarde per 31 december verkoop nieuwbouw koopwoningen 3.914 3.393<br />
Totaal 5.406 4.488<br />
De stelselwijziging die is toegepast is het waarderen van de on roerende zaken verkocht onder voorwaarden tegen actuele<br />
waarde vanaf 2011.<br />
Financiële vaste activa<br />
Deelnemingen<br />
Deelneming De Made Participatie BV (100% deelneming) 0 28<br />
Totaal deelnemingen 0 28<br />
Leningen u/g<br />
Verstrekte leningen overig<br />
Dingspel BV (<strong>Actium</strong> is voor 2/3 eigenaar) bezit de panden:<br />
Havenkade 3 te Assen 175 175<br />
P 57
Bedragen x € 1.000 Werkelijk 2011 Werkelijk 2010<br />
Havenkade 4 te Assen 657 657<br />
Storkweg 7 te Assen 135 135<br />
Overige leningen 2007/2008 144 144<br />
In mindering gebracht aandeel resultaat deelnemingen -123 -136<br />
Verstrekte leningen personeel<br />
988 975<br />
Saldo per 1 januari 61 61<br />
Mutaties boekjaar 11 0<br />
72 61<br />
Cumulatieve afl ossing -43 -34<br />
Saldo per 31 december 29 27<br />
Uitgestelde betalingen<br />
Strategische en projectmatige verkopen<br />
Saldo per 1 januari 3.651 3.744<br />
Verstrekte betalingen<br />
Ontvangen betalingen -45 -136<br />
Mutaties (correcties voorgaande jaren) 43<br />
Saldo per 31 december 3.606 3.651<br />
Totaal aantal uitgestelde betalingen per 1 januari 207 210<br />
Mutaties -2 -3<br />
Totaal aantal uitgestelde betalingen per 31 december 205 207<br />
Derivaten<br />
Cap<br />
Saldo per 1 januari 186 268<br />
Afschrijvingen -82 -82<br />
Saldo per 31 december 103 186<br />
Eind 2011 beschikken wij over een 7-tal caps. De caps zijn afgesloten op leningen met een variabele hoofdsom. Hierdoor<br />
is het tot een maximaal rentepercentage afgedekt. Insteek is om de contracten tot het einde van de contractduur aan te<br />
houden. Van de caps is de volgende aanvullende informatie te geven:<br />
boekwaarde marktwaarde<br />
31-12-2011 31-12-2011<br />
Average rate 5,5% voor € 5.316.671 (10 jaar looptijd) 9 0<br />
Standaard 5,5% voor € 5.316.671 (10 jaar looptijd) 14 0<br />
Average rate 4,55% voor € 6.897.460 (10 jaar looptijd) 22 0<br />
Standaard 5,5% voor € 8.100.000 (8 jaar looptijd) 2 0<br />
Average rate 5,5% voor € 1.404.257 (9 jaar looptijd) 3 0<br />
Average rate 5,5% voor € 4.781.030 (9 jaar looptijd) 12 0<br />
Average rate 5,5% voor € 9.587.524 (10 jaar looptijd) 41 0<br />
103 0<br />
Beleggingen<br />
Koopsommen kapitaalstorting<br />
Saldo per 1 januari 260 418<br />
Af: Vrijval -100 -175<br />
Bij: toegerekende rente 11 17<br />
Subtotaal 171 260<br />
Af: Naar kortlopende vordering (< 1 jaar) -171 -96<br />
Saldo per 31 december 0 164<br />
BWS subsidies<br />
Te vorderen subsidies overheid<br />
Saldo per 1 januari 119 119<br />
Vrijval -13<br />
Saldo per 31 december 105 119<br />
Latente belastingvordering<br />
Saldo per 1 januari 823 787<br />
P 58
Bedragen x € 1.000 Werkelijk 2011 Werkelijk 2010<br />
Mutaties -3 36<br />
Saldo per 31 december 820 823<br />
De looptijd van bovenstaande vorderingen is > 5 jaar<br />
Latent compensabel verlies Vpb 2006 205 205<br />
Latent compensabel verlies Vpb 2007 399 399<br />
Mutaties compensabel verlies -563 -563<br />
Saldo per 31 december 40 40<br />
Totaal latente belastingvordering 860 863<br />
Vlottende activa<br />
Voorraad<br />
Voorraad magazijn 417 475<br />
Voorraad koopwoningen 5.921 15.180<br />
Onderhanden werk koopprojecten 12 0<br />
Onderhanden projecten koopprojecten -197 0<br />
Winstneming koopprojecten 0 78<br />
Totaal voorraad 6.153 15.733<br />
Voorraad magazijn<br />
Gemiddelde voorraad 446 441<br />
Materiaal verbruik 419 387<br />
Omloopsnelheid 1 0,88<br />
Onderhanden projecten koopprojecten<br />
Verkocht 15 woningen met een negatief resultaat -460 0<br />
Verkocht 6 woningen met een positief resultaat 263 0<br />
Per saldo negatief resultaat -197 0<br />
Vorderingen<br />
Huurdebiteuren<br />
De huurachterstand bestaat uit:<br />
Huurdebiteuren 2.613 1.795<br />
Af: Voorziening dubieuze debiteuren -1.454 -1.594<br />
Totaal huurdebiteuren 1.159 201<br />
Overige debiteuren<br />
Overige debiteuren 559 1.120<br />
Overige vorderingen rijk en gemeenten 0 74<br />
Af: Voorziening dubieuze overige debiteuren -1 -783<br />
Totaal overige debiteuren 558 411<br />
Vlottende activa<br />
Koopsommen kapitaalstortingen<br />
De vrij te vallen koopsommen zijn als volgt opgebouwd:<br />
Koopsommen 171 96<br />
Totaal koopsommen 171 96<br />
Overige vorderingen en overlopende activa<br />
Vennootschapsbelasting 6.425 925<br />
Overige overlopende activa 1.841 2.133<br />
Totaal overige vorderingen en overlopende activa 8.267 3.058<br />
Liquide middelen<br />
Kas 3 2<br />
Rekening courant banken 769 1.392<br />
P 59
Bedragen x € 1.000 Werkelijk 2011 Werkelijk 2010<br />
Rekening courant deposito 5.500 3.154<br />
Spaarrekeningen banken 7.000 5.000<br />
Overig 6 3<br />
Totaal liquide middelen 13.278 9.551<br />
Niet uit de balans blijkende rechten<br />
Stichting Woonservice Zuidwest Drenthe<br />
In het verleden heeft <strong>Actium</strong> een hypothecaire lening verstrekt aan Stichting Woonservice Zuidwest Drenthe.<br />
Middels deze fi nanciering heeft deze stichting gronden aangekocht in het bestemmingsplan Berggierslanden in de<br />
gemeente Meppel.<br />
In 2001 zijn deze gronden tegen kostprijs in combinatie met een claim terugverkocht aan de gemeente Meppel. De claim<br />
betreft een bouwclaim op 60 kavels door de gemeente om niet beschikbaar stellen in het genoemde<br />
bestemmingsplan ten behoeve van de bouw van 60 huurwoningen. Inmiddels zijn er op 40 kavels huurwoningen gebouwd in<br />
2006 en 2007. Na een juridische toetsing is geconcludeerd dat de bouwclaim niet toereikend is om (na)levering te vorderen<br />
van extra kavels om niet. In 2011 zijn op de laatste kavels 4 woningen gebouwd.<br />
Grondruil Holdert Haulerwijk<br />
In 2011 heeft er een grondruil plaats gevonden tussen Stichting <strong>Actium</strong> en Stichting Habion te Utrecht. Het betreft het<br />
perceel grond, plaatselijk bekend Holdert 2 tot en met 46 (even) te Haulerwijk groot 61 are.<br />
<strong>Actium</strong> ontvangt voor het ter beschikking stellen van de grond € 800.000. Uiterlijk 2014 zal Habion haar verplichting tot<br />
levering van de grond nakomen.<br />
Passiva<br />
Eigen vermogen<br />
Kapitaal 0 0<br />
Totaal overige reserves 90.884 84.213<br />
Totaal eigen vermogen 90.884 84.213<br />
Overige reserves<br />
Saldo boekjaar per 31 december 84.213 76.662<br />
Stelselwijziging per 1 januari 2011 239 970<br />
Saldo begin boekjaar 84.452 77.632<br />
Resultaat boekjaar 6.432 6.581<br />
Totaal overige reserves 90.884 84.213<br />
Als gevolg van de herziening RJ 645 (2011) heeft er een stelselwijziging plaatsgevonden op de onroerende zaken verkocht<br />
onder voorwaarden. De stelselwijziging die is toegepast is het waarderen van de onroerende zaken verkocht onder<br />
voorwaarden tegen actuele waarde vanaf 2011. Door de stelselwijziging is het vermogen in 2010 toegenomen met € 970 k en<br />
in 2011 toegenomen met € 239 k.<br />
Voorzieningen<br />
Voorziening onrendabele investeringen 24.997 23.326<br />
Voorziening jubilea 222 224<br />
Voorziening loopbaanbudget 533 479<br />
Totaal voorzieningen 25.752 24.029<br />
De voorzieningen onrendabele investeringen en jubilea zijn overwegend langlopend<br />
De voorziening loopbaanbudget loopt nog 3 jaar.<br />
Voorziening jubilea/gratifi catie<br />
Saldo boekjaar 1 januari 224 264<br />
Mutaties in het boekjaar -2 -40<br />
Saldo boekjaar 31 december 222 224<br />
Voorziening loopbaanontwikkeling<br />
Saldo boekjaar 1 januari 479 503<br />
Mutaties in het boekjaar 54 -24<br />
Saldo boekjaar 31 december 533 479<br />
Langlopende schulden<br />
Leningen overheid en kredietinstellingen<br />
P 60
Bedragen x € 1.000 Werkelijk 2011 Werkelijk 2010<br />
Saldo boekjaar 1 januari 391.749 389.208<br />
Bij: Nieuwe leningen/mutaties 57.500 10.000<br />
Bij: Opname/vervroegde afl ossingen 0 9.565<br />
Subtotaal 449.249 408.773<br />
Af: Afl oop geheel afgeloste leningen -22.419 -6.592<br />
Af: Reguliere afl ossing boekjaar -7.093 -10.432<br />
Saldo 419.737 391.749<br />
Saldo per 31 december 419.737 391.749<br />
Afl ossingen boekjaar -38.189 -25.513<br />
Totaal leningen overheid en kredietinstellingen 381.548 366.236<br />
Gespecifi ceerd zien deze leningen er als volgt uit:<br />
Leningen overheid 10.533 10.688<br />
Leningen kredietinstellingen 371.015 355.549<br />
De gemiddelde vermogenskostenvoet 4 4<br />
Gemiddelde restant looptijd 21 20<br />
Aantal leningen 137 144<br />
Leningen restant looptijd < 5 jaar 127.742 127.995<br />
Leningen restant looptijd > 5 jaar 291.994 263.754<br />
Verplichtingen uit hoofde van VOV-contracten<br />
Waarde per 31 december verkoop uit bestaand bezit 1.517 1.110<br />
Waarde per 31 december verkoop uit nieuwbouw koopwoningen 3.921 3.400<br />
Totaal verplichtingen uit hoofde van VOV-contracten 5.438 4.510<br />
Overige schulden<br />
Floor<br />
Saldo per 1 januari 91 132<br />
Vrijval -41 -41<br />
Totaal fl oor 49 91<br />
Eind 2011 beschikt <strong>Actium</strong> over een 6-tal fl oors en twee swaps. Van de zes fl oors kennen een vijftal een knock in. De fl oors<br />
zijn afgesloten op leningen met een variabele hoofdsom. Insteek is om de contracten aan te houden tot het einde van de<br />
contractduur.<br />
<strong>Actium</strong> heeft een algemene kredietovereenkomst afgesloten met Fortis Bank Nederland. Hierin is een<br />
bijstortingsverplichting opgenomen in geval van een negatieve waarde van de derivatenportefeuille waarbij een totale<br />
threshold van € 10 miljoen is overeengekomen. Uit de stresstest van het Centraal Fonds Volkshuisvesting volgt dat <strong>Actium</strong><br />
voldoende buffer heeft.<br />
Van de fl oors en swaps is de volgende aanvullende informatie te geven:<br />
boekwaarde marktwaarde<br />
31-12-2011 31-12-2011<br />
Floor Knock in 3,95% voor € 5.316.671 (looptijd 10 jaar) 9 68<br />
Floor Knock in 4,45% voor € 5.316.671 (looptijd 10 jaar) 14 83<br />
Floor Standaard 2,88% voor € 6.897.460 (looptijd 10 jaar) 11 150<br />
Floor Knock in 3,5% voor € 702.128 (looptijd 8 jaar) 1 25<br />
Floor Knock in 3,5% voor € 2.396.881 (looptijd 9 jaar) 3 98<br />
Floor Knock in 3,5% voor € 4.793.762 (looptijd 10 jaar) 12 223<br />
Swap € 10.709.340 bet. 4,4975% / ontv. EUR 3M (looptijd 30 jaar) - 4.187<br />
Swap € 8.100.000 bet. EUR 12M / ontv. EUR 1M (looptijd 8 jaar) - 61<br />
Kortlopende schulden<br />
49 4.894<br />
Schulden aan leveranciers en kredietinstellingen<br />
Schulden kredietinstellingen 38.189 25.513<br />
Schulden aan leveranciers 7.052 10.785<br />
Totaal schulden aan leveranciers en kredietinstellingen 45.241 36.298<br />
P 61
Bedragen x € 1.000 Werkelijk 2011 Werkelijk 2010<br />
Belastingen en premies sociale verzekeringen<br />
Pensioenpremie/loonheffi ng en sociale lasten -2 397<br />
Omzetbelasting koop huur 300 136<br />
Omzetbelasting regulier 2.845 2.532<br />
Totaal belastingen en premies sociale verzekeringen 3.143 3.065<br />
Aangegane verplichtingen 0 475<br />
Overlopende passiva<br />
Niet vervallen rente 6.430 6.624<br />
Vooruitontvangen huren 712 4.085<br />
Accountanskosten 43 51<br />
Sociaal personeelsbeleid 0 77<br />
Huurtoeslag 553 549<br />
Waarde verlofuren 326 244<br />
Diverse fondsen 54 115<br />
Te verrekenen servicekosten 43 243<br />
Overige posten 3.030 928<br />
Totaal overlopende passiva 11.191 12.916<br />
Niet uit de balans blijkende verplichtingen<br />
Pensioenen<br />
Op grond van de RJ 271, paragraaf 310 voor de fi nanciële verslaglegging mag de pensioenregeling van SPW als een<br />
toegezegde bijdrageregeling (DC-regeling) gekwalifi ceerd worden. De volgende punten worden hiervoor meegenomen.<br />
De pensioenregeling van SPW is een toegezegde-pensioenregeling.<br />
De omstandigheid dat <strong>Actium</strong> in het geval van een tekort bij SPW geen verplichting heeft tot het voldoen van aanvullende<br />
bijdragen anders dan hogere toekomstige premies.<br />
Als en voor zover een overschot of tekort in het fonds van invloed is op in de toekomst door <strong>Actium</strong> te betalen premies:<br />
De beschikbare informatie omtrent het overschot of tekort;<br />
De mogelijke gevolgen voor <strong>Actium</strong><br />
Dekkingsgraad SPW per 31 december 2011 was 101%<br />
Met het huidige beleid van het SPW verwacht men ruim binnen 5 jaar weer op een dekkingsgraad van 105% te komen.<br />
Volgens de berekeningen in het herstelplan zal SPW hierin slagen.<br />
Vooralsnog verwacht SPW dus geen extra maatregelen nodig te hebben.<br />
Onroerende zaken in ontwikkeling - gronden<br />
<strong>Actium</strong> heeft gronden in haar bezit, waaronder gronden in Fluitenberg. Het ministerie heeft via MG-circulaires aangegeven<br />
dat op het moment dat grond 10 jaar of langer in eigendom is van een woningcorporatie<br />
verondersteld wordt dat het speculatieve aankopen zijn. De 10-jaarstermijn is bij de gronden Fluitenberg in 2008 verlopen.<br />
In overleg met de partijen waarmee de gronden zijn aangekocht, is <strong>Actium</strong> bezig met een exitstrategie voor deze gronden,<br />
waarbij het uiteindelijke doel verkoop is.<br />
WSW<br />
Op 9 maart 1998 heeft het WSW de borging van de oorspronkelijk door de gemeente geborgde leningen overgenomen.<br />
Per 31-12-2011 betreft het een bedrag van € 423 miljoen aan (overgenomen) leningen. Vorig jaar was dit € 371 miljoen. In<br />
2011 is € 9,3 miljoen volledig afgelost<br />
Door <strong>Actium</strong> dient een obligo van 3,85% over het schuldrestant van de leningen per 31-12-2011 (exclusief leningen met<br />
een variabele hoofdsom) aan te houden. Voor type lening met variabele hoofdsom is bepaald dat over 75% van de maximale<br />
hoofdsom obligo is verschuldigd.<br />
De obligo bedraagt derhalve € 15,7 miljoen. Het obligo is opeisbaar indien blijkt dat het garantievermogen van het WSW niet<br />
voldoende is om de aanspraken van de fi nanciers op het WSW te dekken<br />
Financieringen<br />
In het kader van matching van taken en middelen heeft <strong>Actium</strong> een deel van de fi nancieringslasten van SSH Utrecht voor een<br />
door SSH aan te trekken kapitaalmarktlening ad € 5 miljoen voor haar rekening genomen.<br />
<strong>Actium</strong> vergoedt jaarlijks 25% van de rente van deze lening aan SSH.<br />
Daarnaast heeft <strong>Actium</strong> in dit kader een deel van de fi nancieringslasten van Stichting Duwo te Delft voor een door Duwo<br />
aangetrokken kapitaalmarktlening ad € 5 miljoen voor haar rekening genomen. <strong>Actium</strong> vergoedt jaarllijks 25% van de rente<br />
aan Duwo.<br />
P 62
Resultaatanalyse<br />
Analyse resultaat werkelijk 2011 t.o.v. de begroting 2011<br />
Bedragen x € 1.000<br />
Resultaat volgens begroting 2011 -19.664<br />
Resultaat werkelijk 2011 6.432<br />
Verschil t.o.v. begroting 2011 26.096<br />
De belangrijkste afwijkingen zijn: bijdrage resultaatverschil<br />
Verkoop onroerende goederen -1.063<br />
Strategische verkopen lager dan begroot. 105 t.o.v. 125<br />
Overige bedrijfsopbrengsten -1.061<br />
Minder schades, daardoor minder verzekeringskosten<br />
Vergoedingen onderhoud vertrokken bewoners niet meer onder onderhoud<br />
Waardeveranderingen materiële vaste activa 15.059<br />
Waardecorrectie a.g.v. minimumwaardering (niet begroot)<br />
Overige waardecorrecties<br />
Lagere ORT dan begroot<br />
Lasten onderhoud 3.837<br />
Lager planmatige onderhoud door o.a. scherpere inkoop, niet<br />
uitgevoerde projecten.<br />
Overige bedrijfslasten 504<br />
Lagere kosten eigen dienst<br />
Rentebaten -678<br />
Lagere rente tijdens bouw doordat er minder projecten zijn opgeleverd dan begroot.<br />
Rentelasten 1.934<br />
Minder nieuwe leningen aangetrokken dan begroot.<br />
Vennootschapsbelasting 7.709<br />
Teruggave 2008 a.g.v. herbestedingsreserve € 1,9 miljoen<br />
Teruggave 2009 a.g.v. herbestedingsreserve € 1,9 miljoen<br />
Teruggave 2010 a.g.v. herbestedingsreserve € 1,4 miljoen<br />
Mutatie latentie verrekenbare verliezen<br />
P 63
Toelichting Winst en Verliesrekening<br />
Bedragen x € 1000 Werkelijk<br />
2011<br />
BEDRIJFSOPBRENGSTEN<br />
Begroting<br />
2011<br />
Werkelijk<br />
2010<br />
Huren<br />
Woningen en niet zijnde woningen 80.123 80.575 78.365<br />
Totaal huren 80.123 80.575 78.365<br />
Huurderving<br />
Derving ivm leegstand 184 759 253<br />
Derving ivm mutatie 239 0 154<br />
Derving ivm sloop 78 0 299<br />
Derving ivm wisselwoning -2 0 33<br />
Derving ivm renovatie 44 0 49<br />
Overige leegstand 25 0 17<br />
Totaal huurderving 568 759 804<br />
Niet verrekenbare vergoedingen<br />
Niet verrekenbare vergoedingen 683 693 673<br />
Derving 7 7 13<br />
Totaal niet verrekenbare vergoedingen 676 686 660<br />
Verrekenbare vergoedingen<br />
Verrekenbare vergoedingen 1.315 1.412 1.309<br />
Derving 19 14 36<br />
Totaal verrekenbare vergoedingen 1.296 1.398 1.273<br />
Totaal vergoedingen 1.972 2.084 1.933<br />
De reguliere derving over 2011 bedraagt<br />
(uitgedrukt in een percentage van de huren en vergoedingen) 0,72 1,07<br />
Overheidsbijdragen<br />
BWS subsidies 161 172 390<br />
Woningaanpassingen 0 0 16<br />
Totaal overheidsbijdragen 161 172 406<br />
Verkoop onroerende goederen bestaand bezit<br />
Verkoopopbrengsten 14.765 13.241 13.721<br />
Boekwaarde -3.048 -893 -1.766<br />
Kosten wegens leegstand -416 -508 -336<br />
Taxatiekosten -55 0 -33<br />
Overige verkoopkosten -469 0 -190<br />
Totaal verkoop onroerende goederen bestaand bezit 10.777 11.840 11.396<br />
De gerealiseerde boekwinst van de verkoop van het kantoorgebouw Industrieweg 15 bedraagt € 1.766.400. Het pand wordt<br />
op basis van operationele huur teruggehuurd tot 31 december 2013. De jaarhuur bedraagt € 81.375.<br />
Verkoop onroerende goederen nieuwbouwkoop<br />
Resultaat projectmatige verkoop -93 0 739<br />
Leegstandskosten projectmatige verkoop -14 0 0<br />
Totaal verkoop onroerende goederen nieuwbouwkoop -107 0 739<br />
Geactiveerde productie tbv het eigen bedrijf<br />
Toezicht 193 662 47<br />
Directie 160 0 207<br />
Algemeen beheer 59 0 13<br />
P 64
Bedragen x € 1000 Werkelijk<br />
2011<br />
Begroting<br />
2011<br />
Werkelijk<br />
2010<br />
Car verzekering 28 0 6<br />
Bewonersbeleiding 0 0 0<br />
Totaal geactiveerde productie tbv het eigen bedrijf 440 662 273<br />
Overige bedrijfsopbrengsten<br />
Vergoedingen bedrijfslasten<br />
Inschrijfgeld 91 117 103<br />
Beheervergoedingen 0 0 119<br />
Vergoedingen WMO onbelast 32 0 30<br />
Overige vergoedingen bedrijfslasten<br />
Vergoedingen onderhoudslasten<br />
377 184 2.057<br />
Vergoedingen bewoners onderhoud 0 727 622<br />
Vergoedingen WMO 3 197 0<br />
Vergoedingen verzekeringen 0 365 0<br />
Vergoedingen planmatig onderhoud 34 11 0<br />
Vergoedingen geriefsverbeteringen 13 10 0<br />
Totaal overige bedrijfsopbrengsten 550 1.611 2.931<br />
BEDRIJFSLASTEN<br />
Afschrijvingen materiële vaste activa<br />
Activa in exploitatie 15.398 15.925 15.462<br />
Activa ten dienste van de exploitatie 1.773 1.561 1.166<br />
Totaal afschrijvingen materiële vaste activa 17.171 17.486 16.628<br />
Waardeveranderingen activa<br />
Dotatie voorziening onrendabele investeringen 12.798 21.526 6.498<br />
Waardeveranderingen materiële vaste activa woningen -5.570 0 -13.841<br />
Waardeveranderingen materiële vaste activa zorgcomplexen -309 0 -939<br />
Waardeveranderingen materiële vaste activa niet zijnde woningen -924 0 417<br />
Waardeveranderingen verkoop onder voorwaarden 5 0 66<br />
Waardeveranderingen grond -222 0 3.542<br />
Waardeveranderingen koopwoningen 689 0 0<br />
Totaal waardeveranderingen activa 6.467 21.526 -4.257<br />
Erfpacht<br />
Erfpacht 20 30 20<br />
Totaal erfpacht 20 30 20<br />
Lonen en salarissen<br />
Salarissen 9.557 9.398 9.992<br />
Overige personeelskosten 1.319 1.422 1.351<br />
Totaal lonen en salarissen 10.876 10.820 11.343<br />
Specifi catie lonen en salarissen<br />
Bruto salarissen 7.957 8.421 7.780<br />
Waarde verlofuren 83 0 13<br />
Uitzendkrachten en stagiaires 1.583 1.033 2.393<br />
Af: Ontvangen ziekengeld/wao -45 -41 -134<br />
Af: Detachering eigen personeel -21 -15 -60<br />
Totaal salarissen 9.557 9.398 9.992<br />
Stand fte’s per 31-12-2011 fte headcount<br />
eigen personeel 168,2 175<br />
uitzendkracht/detachering 8,8 10<br />
totaal 177,0 185<br />
Specifi catie overige personeelskosten<br />
P 65
Bedragen x € 1000 Werkelijk<br />
2011<br />
Begroting<br />
2011<br />
Werkelijk<br />
2010<br />
Vergoedingen personeel 564 541 632<br />
Gratifi caties onbelast 10 0 14<br />
Contracten lease auto’s 73 0 84<br />
Eindheffi ng loonheffi ng 19 36 24<br />
Opleidingskosten 308 634 402<br />
Mutatie voorziening jubilea -2 0 -40<br />
Mutatie voorziening loopbaanbudget 75 0 0<br />
Diversen overige personeelskosten 272 212 235<br />
Totaal overige personeelskosten 1.319 1.422 1351<br />
Sociale lasten<br />
Sociale lasten 1.109 1.094 1.044<br />
Totaal sociale lasten 1.109 1.094 1.044<br />
Pensioenlasten<br />
Pensioenlasten 1.471 1.554 1.473<br />
Totaal pensioenlasten 1.471 1.554 1.473<br />
Lasten onderhoud<br />
Klachtenonderhoud 4.085 3.115 4.203<br />
Mutatie onderhoud 2.691 2.577 3.470<br />
Contractonderhoud 2.170 2.291 2.836<br />
Planmatig onderhoud 16.371 20.714 20.006<br />
Energielabeling 2.156 2.004 872<br />
Overige onderhoudslasten 395 1.081 356<br />
Subtotaal lasten onderhoud 27.868 31.782 31.743<br />
Af: doorbelasting onderhoudslasten -1.090 -1.167 -1.128<br />
Totaal lasten onderhoud 26.778 30.615 30.615<br />
De cijfers van het onderhoud over het jaar 2010 zijn voor vergelijkingsdoeleinden aangepast<br />
Directe exploitatielasten<br />
Belastingen 3.654 3.487 3.154<br />
Verzekeringen 138 158 143<br />
Contributie Aedes 114 122 116<br />
Bijzondere projectsteun Vogelaarheffi ng 884 1.200 790<br />
Bijdrage servicekosten VVE 896 406 359<br />
Energiekosten leegstaande woningen 76 127 99<br />
Goederen en diensten 1.950 1.877 1.752<br />
Kosten sociaal statuut 106 20 64<br />
Matchingskosten 92 97 92<br />
Dotatie dubieuze debiteuren 63 355 466<br />
Kosten deelnemingen 12 0 85<br />
Nagekomen kosten afgesloten projecten 71 213 575<br />
Voorbereidingskosten projecten 28 0 1.213<br />
Overige bedrijfslasten 105 343 1.548<br />
Totaal directe exploitatielasten 8.189 8.406 10.456<br />
Overige bedrijfslasten<br />
Raad van Commissarissen<br />
Commissarissen vergoeding 89 91 96<br />
Reis- en verblijfkosten 6 3 7<br />
Vergaderkosten 2 4 4<br />
Representatiekosten 1 3 6<br />
Opleidingen en excursies 10 10 17<br />
ZVW-premie 7 7 7<br />
Verzekeringen 2 2 2<br />
Zelfevaluatie RvC 6 7 0<br />
P 66
Bedragen x € 1000 Werkelijk<br />
2011<br />
Begroting<br />
2011<br />
Werkelijk<br />
2010<br />
Diversen 61 6 5<br />
Totaal raad van commissarissen 184 132 144<br />
Huisvestingskosten<br />
Huur gebouwen -42 -68 -76<br />
Onderhoud gebouwen en inventaris 144 187 311<br />
Energielasten 201 223 178<br />
Schoonmaakkosten 128 158 126<br />
Belastingen en verzekeringen 42 47 44<br />
Overige huisvestingskosten 34 55 47<br />
Totaal huisvestingskosten 507 601 630<br />
Algemene kosten<br />
Bankkosten 32 20 29<br />
Verzekeringen 26 28 51<br />
Portikosten 151 173 156<br />
Telefoonkosten 136 184 144<br />
Drukwerk- en kantoorbenodigdheden 46 75 65<br />
Kantinekosten 36 39 38<br />
Contributie en abonnementen 36 68 65<br />
Kosten externe controle 72 79 118<br />
Advieskosten en juridische bijstand 598 215 452<br />
Representatiekosten 1 25 0<br />
Vergaderkosten 0 0 0<br />
Automatisering 1.112 1.216 1.277<br />
PR en communicatie 294 429 339<br />
Koopgarant licentie en promotie 6 10 2<br />
Vervoermiddelen 147 201 132<br />
Aanschaf/onderhoud klein gereedschap 41 0 0<br />
KWH kosten 34 90 31<br />
Klachtencommissie 6 6 4<br />
Huurdersparticipatie 43 148 109<br />
Leefbaarheid 419 453 341<br />
Promotiekosten projecten 93 304 127<br />
Overige algemene kosten 208 237 -179<br />
Totaal algemene kosten 3.537 3.999 3.301<br />
Beloning bestuurder Dhr. K. Stol<br />
Belastbaar loon 172 168<br />
Pensioenpremie 52 46<br />
Totaal 224 214<br />
Deze opgave wordt ook gedaan in het kader van de WOPT.<br />
Toelichting honoraria externe accountant<br />
Ten laste van de stichting zijn in het boekjaar de volgende bedragen gekomen in verband met werkzaamheden die door de<br />
accountantsorganisatie zijn uitgevoerd die belast is met het onderzoek van deze jaarrekening<br />
Jaarrekening/interim controle/corpodata 72 118<br />
Adviesdiensten op fi scaal terrein tbv jaarverslag 11 12<br />
83 130<br />
Bedragen x € 1000 Werkelijk<br />
2011<br />
FINANCIËLE BATEN EN LASTEN<br />
Begroting<br />
2011<br />
Werkelijk<br />
2010<br />
Rentebaten<br />
Rente toegerekende materiële vaste activa 0 0 2<br />
Rente op uitgezette middelen 121 15 225<br />
Rente tijdens de bouw 425 1.372 1.635<br />
P 67
Bedragen x € 1000 Werkelijk<br />
2011<br />
Begroting<br />
2011<br />
Werkelijk<br />
2010<br />
Rente grondposities 162 74 139<br />
Overige rentebaten 117 42 66<br />
Totaal rentebaten 825 1.503 2.067<br />
Waardeverandering fi nanciële vaste activa en effecten<br />
Waardeverandering fi nanciële vaste activa 41 42 41<br />
Totaal waardeverandering fi nanciële vaste activa en effecten 41 42 41<br />
Resultaat deelnemingen<br />
Resultaat deelnemingen -13 0 4<br />
Totaal resultaat deelnemingen -13 0 4<br />
Rentelasten en soortgelijke kosten<br />
Rentelasten leningen 16.127 19.007 17.601<br />
Rentelasten derivaten 948 0 0<br />
Overige rentelasten -6 0 61<br />
WSW borgstellingsvergoeding 44 40 35<br />
Totaal rentelasten en soortgelijke kosten 17.113 19.047 17.697<br />
Vennootschapsbelasting<br />
Mutatie latente belastingen 0 0 527<br />
Vennootschapsbelasting boekjaar -5.709 2.000 1.057<br />
Totaal vennootschapsbelasting -5.709 2.000 1.584<br />
Operationele activiteiten<br />
2011 2010<br />
Ontvangsten<br />
Huren 75.077 82.278<br />
Vergoedingen 1.972 1.933<br />
Overheidsontvangsten 175 406<br />
Overige bedrijfsontvangsten 813 1.347<br />
Renteontvangsten 288 475<br />
Saldo ingaande kasstromen 78.325 86.439<br />
Uitgaven<br />
Erfpacht 20 20<br />
Personeelsuitgaven 13.798 13.581<br />
Lonen en salarissen 9.899 9.981<br />
Sociale lasten 1.109 1.044<br />
Pensioenlasten 1.471 1.473<br />
Toegerekende loonkosten projectopzichters 0 -267<br />
Overige personeelkosten 1.319 1.351<br />
Onderhoudsuitgaven 29.978 25.848<br />
Planmatig onderhoud 24.006 20.052<br />
Niet-planmatig onderhoud 8.890 7.962<br />
Onderhoudslasten werkapparaat -1.090 -1.128<br />
Subsidie energielabeling -2.082 -1.038<br />
Overige 254<br />
Overige bedrijfsuitgaven 9.530 11.740<br />
Direct exploitatielasten 5.201 6.014<br />
Overige Bedrijfslasten 4.230 3.938<br />
Preprojectkosten 99 1.788<br />
Renteuitgaven 17.336 18.520<br />
Sectorspecifi eke heffi ng onafhankelijk van resultaat 884 790<br />
Leefbaarheid externe uitgaven niet investeringsgebonden 0 0<br />
Vpb -211 1.218<br />
Saldo uitgaande kasstromen 71.336 71.717<br />
P 68
2011 2010<br />
Kasstroom uit operationele activiteiten 6.990 14.722<br />
Genormeerde afl ossing (2%) -8.395 -7.835<br />
Kasstroom uit operationele activiteiten incl.genormeerde afl ossing WSW -1.405 6.887<br />
Kasstroom verkoop bestaande huurwoongelegenheden + bedr.gebouw 13.825 13.235<br />
Kasstroom uit operationele activiteiten incl. genormeerde afl ossing WSW,<br />
incl kasstroom verkoop<br />
2011 2010<br />
12.420 20.123<br />
(Des)investeringsactiviteiten<br />
MVA ingaande kasstroom<br />
Verkoopontvangsten bestaande huurwoongelegenheden + bedr.gebouw 14.765 13.794<br />
Verkoopontvangsten koopwoongelegenheden 3.405 739<br />
Verkoopontvangsten nieuwbouw koop reeds opgeleverd 791 0<br />
Tussentelling ingaande kasstroom MVA<br />
MVA uitgaande kasstroom<br />
18.961 14.533<br />
Nieuwbouw huurwoongelegenheden te borgen door WSW 41.676 29.248<br />
Nieuwbouw huurwoongelegenheden niet te borgen door WSW 728<br />
Woningverbetering woningen te borgen door WSW 2.216 1.455<br />
Woningverbetering woningen niet te borgen door WSW 0<br />
Mutatie balansposten 0<br />
Aankoop huurwoongelegenheden niet te borgen door WSW 0<br />
Nieuwbouw koopwoongelegenheden niet te borgen door WSW 2.194 1.290<br />
Sloopuitgaven te borgen 0<br />
Sloopuitgaven niet te borgen 0<br />
Investeringen overig bezit te borgen door WSW 0<br />
Investeringen overig bezit niet te borgen door WSW 2.456 4.042<br />
Verkoopkosten 940 559<br />
Tussentelling MVA uitgaande kasstroom 50.210 36.594<br />
Saldo in- en uitgaande kasstroom MVA<br />
FVA<br />
-31.249 -22.061<br />
Ontvangsten 0 0<br />
Uitgaven 0 0<br />
Saldo in- en uitgaande kasstroom FVA 0 0<br />
Kasstroom uit (des)investeringen -31.249 -22.061<br />
Financieringsactiviteiten<br />
Ingaand<br />
Nieuwe leningen 50.500 10.000<br />
Nieuwe leningen niet te borgen 0 0<br />
Storting roll-overs/reeds aangegaan<br />
Uitgaand<br />
7.000 13.000<br />
Afl ossing leningen<br />
Afl ossing leningen niet geborgd<br />
29.513 20.458<br />
Kasstroom uit fi nancieringsactiviteiten 27.987 2.542<br />
Mutatie liquide middelen<br />
Correctie mutatie liquide middelen<br />
3.728 -4.797<br />
Liquide middelen per 1-1 9.550 14.347<br />
Liquide middelen per 31-12 13.278 9.550<br />
P 69
Accountantsverklaring<br />
P 70
P 71
Statutaire gegevens<br />
Naam toegelaten instelling <strong>Actium</strong><br />
Statutaire vestigingsplaats Assen<br />
Datum Koninklijk besluit,<br />
Waarbij de instelling is toegelaten 25 juni 1908, nummer 574<br />
24 juni 2008, goedkeuring fusie<br />
Nummer inschrijving handelsregister 04017657<br />
Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Drenthe<br />
Te Meppel<br />
Correspondentieadres Postbus 500, 9400 AM Assen<br />
Bezoekadressen Industrieweg 15, Assen<br />
Eemland 1, Assen (op afspraak)<br />
Nanningaweg 37, Oosterwolde<br />
Leeuwte 31, Ruinen<br />
Stuurboord 4, Smilde<br />
Grafi sche vormgeving<br />
www.studiograps.nl