Wereldbeeld 2013 - Vereniging voor Verenigde Naties

36
Nieuws in het kort
De internationale straftribunalen
Internationaal Strafhof
Voor het eerst in de geschiedenis heeft een beklaagde
zich vrijwillig aan het Internationaal Strafhof overgegeven:
Bosco Ntaganda, een krijgsheer tegen wie het
Hof een aanhoudingsbevel had uitgevaardigd wegens
in Oost-Congo begane oorlogsmisdaden en misdaden
tegen de mensheid (2002-2003), zocht op 22 maart
2013 zijn toevlucht in de Amerikaanse ambassade in
Kigali (Rwanda), waarna hij aan Den Haag werd overgeleverd.
Zijn proces start in september 2013.
Op 11 maart 2013 verzocht de aanklager de rechters
het aanhoudingsbevel tegen Francis Muthaura, één
van de beklaagden in de Kenya-situatie, terug te trekken.
Dit is een zeer uitzonderlijke beslissing, die de
aanklager verantwoordde op grond van het feit dat
belangrijke getuigen overleden waren of te bang om
te getuigen, dat de Kenyaanse autoriteiten te weinig
medewerking verleenden, en dat een cruciale getuige
zijn getuigenis introk. De aanklager nam deze beslissing
net na de verkiezing van Uhuru Kenyatta – een
andere beklaagde – tot president van Kenya, maar de
aanklager drukte meteen alle speculaties de kop in als
zou zij overwegen om ook het aanhoudingsbevel tegen
hem in te trekken. Het proces tegen twee andere
Kenyaanse beklaagden ging in ieder geval wel van
start in mei 2013.
President van Kenia, Uhuru Kenyatta - © The Kenyan Daily Post
Cedric Ryngaert en Neri Sybesma-Knol
Naar aanleiding van informatie dat ernstige misdrijven
zouden zijn begaan tijdens de Malinese burgeroorlog,
maakte de aanklager duidelijk dat het Hof jurisdictie
heeft over het conflict in Mali en dat de verantwoordelijken
voor de misdrijven ter verantwoording zouden
worden geroepen. In januari 2013 opende de aanklager
daartoe een formeel onderzoek.
Joegoslavië-tribunaal
In een gecontesteerd arrest besliste de beroepskamer
van het Joegoslavië-tribunaal op 28 februari 2013 dat
Momčilo Perišić onterecht was veroordeeld voor misdaden
tegen de mensheid en oorlogsmisdaden. Perišić
was indertijd stafchef – en dus hoofd - van het Joegoslavische
leger. In eerste aanleg werd hij veroordeeld
tot 27 jaar cel wegens medeplichtigheid aan internationale
misdrijven begaan in Sarajevo en Srebrenica tussen
1993 en 1995. De beroepskamer besliste echter
dat er geen overtuigende bewijzen waren dat Perišić
steun gaf die specifiek gericht was op het begaan van
misdaden door het leger van de Bosnische Serviërs. De
steun die hij, als hoogste vertegenwoordiger van het
Servische leger, verleende, was volgens het tribunaal
een legitieme oorlogsinspanning. Deze beslissing was
controversieel omdat velen er voorheen van uit gingen
dat de hoge drempel van ‘specifieke gerichtheid’ niet
vereist was. In ieder geval verengt de beslissing van
het tribunaal de mogelijke individuele strafrechtelijke
aansprakelijkheid van zij die medewerking verlenen
aan oorlogsmisdadigers.
Op 31 januari 2013 ondertekende de aanklager een
Protocol met Bosnië-Herzegovina over samenwerking
tussen het tribunaal en Bosnische rechtbanken die bevoegd
zijn voor de vervolging van oorlogsmisdaden.
Met name de Europese Unie deed veel inspanningen
voor de ondertekening van dit Protocol. Op basis van
het Protocol kan de Bosnische achterstand inzake vervolgingen
mogelijk ingehaald worden.
Wereldbeeld