Bekijk het inkijkexemplaar - Cross Media Nederland
Bekijk het inkijkexemplaar - Cross Media Nederland
Bekijk het inkijkexemplaar - Cross Media Nederland
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
U vergezelde uw patiënten niet alleen naar hun geboorteplaats,<br />
u stapte ook mee in hun waan.<br />
‘Voor een stuk moet je meegaan in die psychose. Al lukt<br />
dat niet altijd even goed. Soms is de inhoud van de waan te<br />
extreem. Maar voor Jessie bijvoorbeeld, een patiënte die<br />
gelooft dat ze in Australië geboren is, ben ik ver gegaan. Zij<br />
beweert dat ze niet kan leven in <strong>het</strong> klimaat hier, ze moét terug<br />
naar haar ’geboorteland’. Wel, ik heb echt geprobeerd om haar<br />
naar Australië te krijgen. Lachend: mijn collega’s dachten dat<br />
ik aan <strong>het</strong> doordraaien was. Alles was in kannen en kruiken,<br />
tot ik vernam dat ze geen bed meer op overschot hadden in <strong>het</strong><br />
ziekenhuis daar. Jessie zou in een pension moeten logeren. Dat<br />
was te riskant, dus heb ik de reis alsnog afgeblazen.<br />
Maar je moet die psychose ernstig nemen. Die stemmen in hun<br />
hoofd zijn voor hen een werkelijkheid. Dan helpt <strong>het</strong> niet om te<br />
zeggen: “Zet Australië uit je hoofd. Dat is onzin.” In <strong>het</strong> begin<br />
kreeg Jessie alleen negatieve respons, dat maakte haar agressief.<br />
Had ik niet ingegrepen, dan zat ze nu op een gesloten afdeling.’<br />
In uw boek fulmineert u over hoe de computer geleid heeft<br />
tot een ’ontmenselijking van de psychiatrie’. U betreurt dat<br />
de bureaucratie hulpverleners weghoudt van hun patiënten.<br />
‘Een morele misdaad is <strong>het</strong>. Dat grijpt zo zwaar in op de<br />
hulpverlening. Vroeger zat ik niet aan de computer, maar bij<br />
de patiënt aan de ontbijttafel. Daar hebben die elektronische<br />
dossiers een einde aan gemaakt. En wat is <strong>het</strong> gevolg? Als er<br />
iemand binnenkomt in je bureau zit je met je gezicht naar dat<br />
scherm en met je rug naar de patiënt. Vreselijk. Op een keer zei<br />
een patiënt: “Zeg, bij jíj nu gek geworden of ik? Kijk me toch<br />
eens aan!” Die man had volkomen gelijk.’<br />
Een andere problematiek waar u zich over opwindt,<br />
is medicatie. U spreekt over ’giftige antipsychotica’ en<br />
’chemische lobotomie’.<br />
‘In mijn beginjaren zag ik dat de patiënten zakken vol pillen<br />
moesten slikken: antipsychotica, antidepressiva, slaapmiddelen,<br />
tranquillizers. Nu, <strong>het</strong> enige middel dat een beetje baat bij<br />
chronische psychotici is clozapine. Een zwaar medicijn, maar<br />
<strong>het</strong> kan wel een stuk levenskwaliteit teruggeven. Alle andere<br />
medicatie kun je overboord gooien. Het is ook helemaal<br />
niet bewezen dat antipsychotica effect hebben bij chronische<br />
patiënten, want hun stemmen verdwijnen niet.<br />
Ach, als je ziet wat de farma-industrie allemaal aanricht ...<br />
Patiënten worden bewust volgepropt met pillen. Schandalig.<br />
Het zou een goede zaak zijn als er komaf wordt gemaakt met<br />
die pillen.’<br />
U zegt <strong>het</strong> zelf: de goede zaak. Uw streven naar eerherstel<br />
voor psychiatrische patiënten is voor u een soort<br />
Wiedergutmachung. Het naziverleden van uw vader speelt<br />
daarin een rol, maar vooral de massale uitroeiing van<br />
geesteszieken aan <strong>het</strong> begin van de Tweede Wereldoorlog.<br />
‘Die geschiedenis heeft me mee gevormd, als Duitser én als<br />
psychiater. Mijn vader zat bij de Waffen-SS. Met de concentratiekampen<br />
heeft hij niks te maken gehad, dat heb ik grondig<br />
uitgeplozen. Maar de oorlog was taboe thuis. Ook over de<br />
Jodenvervolging wilde hij niks horen. Het enige wat hij ooit<br />
over Auschwitz heeft gezegd is: “Ach ja, dat dorp in Polen.” Hij<br />
verdrong <strong>het</strong>, uit pure schaamte.<br />
Ik walgde toen <strong>het</strong> nieuws bekend raakte dat in de jaren<br />
1939-’41 zo’n 200.000 chronisch geesteszieken waren vergast.<br />
Ik ben ooit op bezoek geweest in zo’n instelling. Vreselijk wat<br />
daar was gebeurd. Mensen zoals degenen met wie ik al die jaren<br />
ben omgegaan, werden daar gewoon uitgeschakeld. Het was de<br />
psychiater zelf die de gaskraan opendraaide. Onvoorstelbaar.<br />
Wel, dat is een geschiedenis die ik bij me draag. In <strong>het</strong> begin<br />
van mijn carrière stelde ik vast dat er ook in de naoorlogse<br />
psychiatrie nog veel leed was: platspuiten, elektroshocks,<br />
isoleercellen. Ik dacht: dit moet anders. Niet dat ik alles kan<br />
goedmaken wat de Duitsers hebben aangericht. Maar toch, dit<br />
is mijn Wiedergutmachung.’ n<br />
Uitbehandeld, maar niet opgegeven, Detlef Petry<br />
Uitgeverij Ambo<br />
Prijs: 19,95 euro<br />
ISBN-nummer: 9789026323348<br />
BOEK<br />
DEPSYCHIATER 3 • 2011 17