Bekijk het inkijkexemplaar - Cross Media Nederland

More documents

Recommendations

Info

14 WEtENSCHAP een genetische aanleg. De verstoorde werking van de HPA-as op zijn beurt leidt tot een verstoring van het serotoninemetabolisme, met name in de prefrontale cortex.’ Verminderde activiteit in de prefrontale cortex, om precies te zijn in de dorsolaterale prefrontale cortex, vormt in het model van De Raedt de verbinding tussen de neurobiologische mechanismen en de cognitieve mechanismen die leiden tot kwetsbaarheid voor depressie. ‘Met tal van testen en taken is inmiddels aangetoond dat zowel depressieve mensen als mensen met een verhoogde neiging tot depressiviteit meer moeite hebben hun aandacht los te maken van stimuli met een emotioneel negatieve lading. Zij hebben moeite negatieve informatie te inhiberen, waardoor hun werkgeheugen te weinig ruimte biedt om zich aansluitend weer op positieve signalen te concentreren. De prefrontale cortex speelt een belangrijke rol bij deze aandachtsprocessen. Bij taken die vereisen dat er aandacht gegeven wordt aan de ene stimulus terwijl een andere stimulus genegeerd wordt, is het nodig dat onder andere de dorsolaterale prefrontale cortex geactiveerd wordt. Dit gaat gepaard met een verlaagde activiteit in de amygdala, de structuur die juist geactiveerd is bij negatieve emoties. De verminderde activeerbaarheid van de dorsolaterale prefrontale cortex die we zien bij depressieve mensen is een belangrijk onderdeel van het biologisch substraat van de aandachtsbias voor negatieve informatie. De verminderde werking van hun dorsolaterale prefrontale cortex belet hen hun aandacht los te maken van de negatieve prikkels, waardoor zij blijven hangen in hun negatieve denkschema. Recent hebben we de betrokkenheid van de dorsolaterale prefrontale cortex bij de aandachtsbias verder kunnen onderbouwen met onze TMS-studies. Als we bij gezonde vrijwilligers de rechter dorsolaterale prefrontale cortex stimuleren met TMS, vermindert dit bij hen tijdelijk het vermogen negatieve informatie te inhiberen. Hun hersenen gaan zich als het ware tijdelijk een beetje gedragen zoals die van depressieve mensen. Of beter gezegd, we kunnen op deze manier de verhoogde kwetsbaarheid voor negatieve prikkels die we zien bij depressieve mensen tijdelijk experimenteel opwekken bij gezonde proefpersonen, wat de mogelijkheid opent om de Adverteren in De Psychiater? DEPSYCHIATER 3 • 2011 causale relatie na te gaan tussen activiteit in specifieke delen van de hersenen en aandachtsprocessen. Andersom neemt de aandachtsbias voor negatieve prikkels bij depressieve mensen af na linkszijdige TMS van de dorsolaterale prefrontale cortex. Ook normaliseert de TMS-behandeling bij mensen met een depressie het verstoorde serotonine-metabolisme weer enigszins. Persoonlijk zie ik TMS dan ook als een interessant hulpmiddel om de hersenen tijdelijk meer toegankelijk te maken voor cognitieve training. Om de vicieuze cirkel die mensen steeds kwetsbaarder maakt voor depressies te doorbreken zijn mijns inziens twee dingen nodig: het aanbieden van cognitieve therapie die zich richt op de negatieve gedachten of aandachtscontrole- trainingen waardoor de verstoorde aandacht normaliseert, èn het ontvankelijk maken van de hersenen voor die informatie. Bij dat laatste kan TMS een belangrijke functie vervullen.’ n Literatuur D.J.L.G. Schutter. transcraniële magnetische stimulatie als behandelingsvorm voor depressie. tijdschrift voor Psychiatrie 2011;53(6):343-353. R. de Raedt et al. Neurocognitive effect of HF-rtmS over the dorsolateral prefrontal cortex on the attentional processing of emotional information in healthy women: an even-related fmRI study. Biological Psychology 2010;85:487-495. C. Baeken et al. the impact of HF-rtmS treatment on serotonin(2A) receptors in unipolar melancholic depression. Brain Stimulation 2011;4(2):104-111. Het College voor zorgverzekeringen (CVZ) in Nederland heeft onlangs uitspraak gedaan over de vergoeding van rtmS vanuit de basisverzekering. Het CVZ is van mening dat rtmS weliswaar een gunstig effect heeft op depressie, maar dat er nog geen standaard bestaat voor de optimale technische toepassing. Ook het langetermijneffect van rtmS is nog onvoldoende duidelijk. Daarom voldoet rtmS niet aan de stand van wetenschap en praktijk en zal dus ook niet door de ziekteverzekering worden vergoed. Ook in België is rtmS niet terugbetaald. Periodiek van de vlaamse vereniging voor Psychiatrie en de vlaamse vereniging voor kinderen JeugdPsychiatrie De Psychiater wordt 4 keer per jaar gestuurd aan alle psychiaters die lid zijn van de VVP, VVK en VVAP. Dit maakt het tijdschrift een uitstekend medium voor uw (personeels)advertenties. U heeft dit jaar nog de mogelijk te reserveren in: • Nummer 4: verschijning 17 november, uiterste reserveringsdatum 20 oktober 2011 Voor de tarieven, andere advertentiemogelijkheden en overige vragen kunt u contact opnemen met Cross Advertising, Westerkade 2, 3116 GJ Schiedam tel.: +31 10 742 10 23 e-mail: gezondheidszorg@crossadvertising.nl Zie ook de website van uitgeverij Benecke: www.benecke.nl PERIODIEK VAN DE VLAAMSE VERENIGING VOOR PSYCHIATRIE EN DE VLAAMSE VERENIGING VOOR KINDER- EN JEUGDPSYCHIATRIE JAARGANG 4 NUMMER 3 AUGUSTUS 2011 JOS PEUSKENS Emeritaat geen eindstation TIMMEREN AAN DE WEG Aandacht voor evidence-based benadering TRANSCRANIËLE MAGNETISCHE STIMULATIE Nog veel vragen BOEK Uitbehandeld, maar niet opgegeven
Prof. dr. em. Jan gybels 19 oktober 1928 – 29 mei 2011 Op 29 mei jl. overleed professor Jan Gybels. Professor Bart Nuttin, Afdeling Experimentele Neurochirurgie en Neuroanatomie, sprak een afscheidsrede uit waarvan u hier een beknopte weergave leest. Professor Dokter Emeritus Jan Gybels heeft een bijzonder rijk gevuld en boeiend leven achter de rug. In de kliniek kende ik hem eerst als Professor Gybels, en later was het Jan. Niet alleen mijn promotor en mentor, maar ook mijn zeer goede vriend. Met volle teugen een levensgenieter, die zelfs in moeilijke en drukke tijden op een elegante manier fijn en stijlvol wist te blijven. Hij was bijzonder fier op zijn veel jongere echtgenote Hélène, op zijn kinderen en schoonkinderen. Vooral na zijn actieve loopbaan bracht hij veel tijd door met zijn zeer geliefde kleinkinderen (ses petits enfants très bien aimés). Na zijn Grieks-Latijnse humaniora studeerde hij geneeskunde en algemene heelkunde. Vervolgens vertrok hij naar het Montreal Neurological Institute in Canada, waar hij nog steeds vermeld staat onder de lijst van enkele famous fellows, tezamen met een naam als Wiesel, laureaat van de Nobelprijs. Prof. Gybels staat daar dus in goed gezelschap. Als neurochirurg begon hij te werken in het Bunge Instituut te Antwerpen, maar kwam al snel naar Leuven, waar hij verantwoordelijk werd voor de functionele en stereotacti- IN mEmORIAm sche neurochirurgie en samen met prof. R. Van den Bergh de kliniek voor neurochirurgie en neurologie recht hield en uitbouwde. In 1970 werd hij gewoon hoogleraar. Naast docent was hij hoofd van het Laboratorium Experimentele Neurologie, waar onder zijn supervisie de SGV localizer werd gemaakt (Suetens, Gybels, Vandermeulen). Het principe hiervan werd overgenomen door vele firma’s, en tot de dag van vandaag wereldwijd gebruikt voor toepassingen ver buiten de initieel bedoelde toepassing. Hij was stichtend lid van 5 wetenschappelijke verenigingen, waaronder zeer belangrijke als de European Society for Stereotactic and Functional Neurosurgery en International Association of Pain. Hij was voorzitter van de Belgian Society for Stereotactic and Functional Neurosurgery en lid of erelid van vele wetenschappelijke verenigingen. Aan Harvard University, Butare en Fortaleza was hij visiting professor. Gedurende multipele jaren zette hij zich ook in voor de Koninklijke Akademie voor Geneeskunde van België, en werd zelfs voorzitter. Om al deze en andere redenen werd prof. Gybels tot 6 maal bekroond in een Belgische Nationale Orde. Hij klom op tot Grootofficier in de Kroonorde en Grootofficier in de Leopoldsorde. In 1994 is hij in glorie overgestapt naar zijn emeritaat. Bij deze gelegenheid kreeg hij door Ron Kupers een liber amoricum overhandigd. Na zijn pensionering bezocht hij nog geregeld het laboratorium voor experimentele functionele neurochirurgie, nog altijd geïnteresseerd in de onderwerpen waarnaar hij voorheen zelf onderzoek deed. Samen met collega Paul Cosyns, diensthoofd psychiatrie in Antwerpen, richtte hij de Commissie voor Neurochirurgie voor Psychiatrische Aandoeningen op. Hij bleef naar de vergaderingen van deze Commissie komen. Op 9 mei jongstleden reed hij nog met professor Gabriëls en mijzelf naar de gebouwen van het RIZIV om er de terugbetaling voor diepe hersenstimulatie voor obsessieve compulsieve stoornis te bepleiten. Voor zover mij bekend was dit zijn laatste vergadering. Bart Nuttin DEPSYCHIATER 3 • 2011 15
Page 1 and 2: Periodiek van de vlaamse vereniging
Page 3 and 4: 6 IN DIT NUMMER jaargang 4 • numm
Page 5 and 6: Een Belg op zeven wordt depressief
Page 7 and 8: In de tweede kandidatuur al ging u
Page 9 and 10: Psychiatrie? Nee dank u! Witte rave
Page 11 and 12: gaat de wereld ten onder aan eviden
Page 13: maar nog veel vragen Schutter: ‘T
Page 17 and 18: U vergezelde uw patiënten niet all
Page 19 and 20: VVP-studiedag ‘eCT: 10 jaar terug
Page 21 and 22: Stephan Claes interviewt edward Sho
Page 23: Nu in de boekhandel Geheel vernieuw

Bekijk het inkijkexemplaar - Cross Media Nederland

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?