Folder Operatie aan de voorvoet - Martini ziekenhuis

Patiënteninformatie
Operatie aan de voorvoet
(Hallux Valgus)

Hallux Valgus
Algemeen
• Neemt u bij ieder bezoek aan het ziekenhuis uw ziekenhuispasje en een geldig
identiteitsbewijs mee.
• Bent u verhinderd, neemt u dan tijdig contact op met het Opnamebureau
Orthopedie, telefoonnummer (050) 524 6115.
Inleiding
In overleg met uw orthopedisch chirurg heeft u een afspraak gemaakt voor een
operatie aan uw voet. In deze brochure kunt u lezen hoe de ingreep zal verlopen
en welke voorbereidingen u moet treffen. Deze brochure is bedoeld als aanvulling
op de mondelinge informatie die u van uw orthopedisch chirurg ontvangt.
Leest u deze informatie goed door, bij voorkeur samen met uw partner, familie of
kennis. Op die manier begint u goed voorbereid aan de operatie en het herstel.
Heeft u na het lezen van deze brochure nog vragen, dan kunt u die stellen aan de
intakeverpleegkundige of aan de verpleegkundige van de afdeling wanneer u
opgenomen bent.
Het voetgewricht
De voet bestaat uit de voetwortel (die uit zeven beenderen bestaat), de middenvoet
(die vijf middenvoetsbeenderen bevat) en de tenen (die bestaan uit drie
kootjes, uitgezonderd de grote teen die maar twee kootjes heeft).
De voeten hebben een stevige structuur, omdat ze het hele lichaam moeten
dragen. De bindweefselbanden en de spieren zorgen voor de benodigde stevigheid
en kracht. De middenvoet en de tenen hebben vooral een steunende functie.
Hallux Valgus 1

Hallux valgus
Een vergroeiing van de grote teen heet hallux valgus. Door de scheefstand van de
grote teen steekt het kopje van het eerste middenvoetsbeentje steeds meer uit
met als gevolg een opgezette, pijnlijke bult. De huid die er overheen zit kan rood
en gevoelig worden en het dragen van schoenen is pijnlijk. De grote teen buigt
naar de tweede teen toe of kan er zelfs onder komen te staan. Hierdoor kan
overbelasting van die teen optreden, waardoor ook deze pijnlijk wordt en
eeltvorming onder de voet ontstaat.
Oorzaken van de klachten
De meest voorkomende oorzaak is het gebruik van te krappe schoenen en hoge
hakken, waardoor de voorvoet te weinig ruimte heeft. Daarnaast kan erfelijkheid
een rol spelen. Bij andere afwijkingen aan de voet ontstaat een hallux valgus ook
eerder.
Verminderen van de klachten
Er zijn verschillende mogelijkheden om de klachten te verminderen:
• Beter passende schoenen dragen, dat wil zeggen schoenen die zijn vervaardigd
van zacht leder en zonder naden aan de kant van de zwelling. Het dragen van
schoenen met een smalle voorvoet en hoge hakken wordt sterk afgeraden.
• Steunzolen en/of orthopedische schoenen gaan dragen.
• Als voorgaande maatregelen niet voldoende helpen: een operatie.
Diagnose en onderzoek
De orthopeed stelt de diagnose hallux valgus vast aan de hand van de aard van
de klachten, lichamelijk onderzoek en een röntgenfoto.
Operatie
Er zijn verschillende operatietechnieken om een hallux valgus te corrigeren. Afhankelijk
van de ernst van de afwijking wordt de juiste operatietechniek gekozen.
De operaties duren ongeveer een half uur.
2 Martini Ziekenhuis

Chevron-/Mitchell- of Hohmann-operatie
Deze operatie wordt gebruikt bij een milde tot matige hallux valgus. Ter hoogte
van de hals van het kopje van het eerste middenvoetsbeentje zaagt de orthopeed
het bot door. Dan wordt het kopje richting de tweede teen opgeschoven en
vastgezet. Soms wordt hierbij een schroefje gebruikt. Het schroefje kan meestal
blijven zitten. In sommige gevallen is het hierbij ook noodzakelijk om een pees
aan de andere zijde van de teen door te nemen. Dit gebeurt meestal via een
tweede snee.
Basis-osteotomie
Bij deze operatie zaagt de orthopeed het bot van het eerste middenvoetsbeentje
aan de basis door en corrigeert op deze manier de stand. Het middenvoetsbeentje
wordt gecorrigeerd via krammetjes (soort nietjes), schroeven en/of een metalen
plaatje. Tijdens deze operatie verwijdert de orthopeed ook een deel van de
zwelling aan de buitenkant van de voet en wordt het weefsel, dat te strak rondom
het basisgewricht van de grote teen zit, gecorrigeerd. Deze ingreep kan meer
correctie geven dan een Chevron-operatie.
Akin-techniek
In dit geval maakt de orthopeed een wigje in het eerste kootje van de grote teen
om zo de stand van de grote teen te corrigeren. Dit wordt weer vastgezet met een
krammetje (soort nietje). De orthopeed gebruikt deze techniek in combinatie
met de Chevron-operatie of de basis-osteotomie. Dit heeft geen invloed op het
verloop van de revalidatie.
Arthrodese
Hierbij zet de orthopeed het basisgewricht van de hallux vast. Deze techniek
wordt gebruikt bij ernstige vormen van hallux valgus. In dat geval is er sprake van
forse slijtage en een pijnlijk gewricht. Door het gewricht met een plaatje en/of
schroeven vast te zetten kan behalve de pijn ook de stand goed behandeld
worden. Patiënten hebben relatief weinig last van het vastgezette gewricht en
kunnen hun voet krachtiger afzetten dan voor de operatie.
Voordelen van een operatie
De operatie zorgt voor een snelle vermindering van de pijn door de gecorrigeerde
stand van de grote teen en de daardoor ontstane ruimte voor de voet. Na de
revalidatieperiode kan de voet weer normaal bewegen.
Hallux Valgus 3

Mogelijke complicaties
• Er kan een huidzenuw beschadigd raken, omdat er sneden in de huid worden
gemaakt. Dit zorgt voor een doof gevoel in een gedeelte van de huid. Deze
klachten verdwijnen meestal vanzelf weer, maar soms zijn ze blijvend.
• Er kan een nabloeding optreden.
• Er kan een infectie ontstaan.
• Doordat u langer in bed ligt na de operatie is de kans op trombose (verstopping
van een bloedvat) groter. In het ziekenhuis krijgt u een injectie ter voorkoming
hiervan. Trombose is herkenbaar aan een dikke en pijnlijke kuit.
• Een stijver en/of pijnlijker gewricht.
• Onvoldoende of overmatige correctie van het gewricht.
• Gevoelsvermindering in de voet.
• Na verloop van tijd kan de hallux valgus weer ontstaan.
Voorbereiding op de operatie
Arbodienst
In sommige gevallen heeft uw aandoening en de eventuele behandeling
consequenties voor het uitoefenen van uw werkzaamheden. U kunt met uw
specialist bespreken of u (tijdelijke) beperkingen heeft.
Stel uw bedrijfsarts op de hoogte van uw aandoening en behandeling, zodat hij/
zij u goed kan begeleiden bij de terugkeer naar uw werk. U kunt een gesprek
voeren met uw bedrijfsarts op het arbeidsomstandighedenspreekuur van de
Arbodienst van het bedrijf of de organisatie waar u werkt. Om uw privacy te
beschermen is uw toestemming nodig voor eventueel overleg tussen uw
specialist en uw bedrijfsarts.
Preoperatief spreekuur
Voordat u wordt geopereerd, krijgt u een afspraak voor het preoperatief spreekuur.
Informatie hierover vindt u in de folder Anesthesie en preoperatief spreekuur.
Benodigdheden tijdens de opname
• krukken
• ondergoed en nachtkleding (bij voorkeur met wijde of korte mouwen)
• comfortabele kleding
• een verbandschoen
4 Martini Ziekenhuis

• badjas en pantoffels (geen slippers)
• toiletartikelen
• medicijnen die u gebruikt
Waardevolle bezittingen zoals sieraden of grote geldbedragen kunt u beter thuis
laten in verband met het risico van diefstal of vermissing. Het ziekenhuis is
hiervoor namelijk niet aansprakelijk.
Opname
Intake
Op de dag van operatie wordt u opgenomen in het ziekenhuis. U kunt zich
melden bij het balie in de centrale hal. Wordt u voor 8.00 uur verwacht, dan kunt
u rechtstreeks doorlopen naar de afdeling Orthopedie (4H).
De verpleegkundige neemt alle informatie, die u eerder heeft gegeven op het
preoperatief spreekuur, met u door. Ook wordt besproken wat u kunt verwachten
tijdens de opname en heeft u gelegenheid tot het stellen van vragen. Uw partner
of familielid mag bij dit gesprek aanwezig zijn.
Nuchter zijn
Voor de operatie moet u nuchter zijn. Wat u wel of niet mag eten en drinken , leest
u in de folder Anesthesie en preoperatief spreekuur.
Medicijnen
Vanwege de operatie bent u de komende tijd minder mobiel, waardoor de kans
op trombose (klontering van het bloed) toeneemt. Ter voorkoming van trombose
krijgt u na de operatie een bloedverdunnende injectie. Deze injectie wordt
meestal in de buik gegeven en wordt iedere avond herhaald. Het is de bedoeling
dat u dit medicijn tot 6 weken na de operatie blijft gebruiken. Tijdens uw opname
zal de verpleegkundige op de afdeling u leren hoe u uzelf kunt injecteren.
Als u voor de operatie al bloedverdunners (Acenocoumarol, Sintrommitis, Fenprocoumon,
Marcoumar) gebruikte, dan wordt u hier na de operatie weer op
ingesteld.Wel krijgt u tegelijkertijd bovenstaande injecties. Deze worden gestaakt
zodra u goed ingesteld bent op de bloedverdunners of als u met ontslag gaat.
Hallux Valgus 5

Voor de operatie
Een uur voor de operatie krijgt u een operatiejasje aan en krijgt u een rustgevend
tabletje, als voorbereiding op de anesthesie. U kunt hier slaperig van worden.
Daarom mag u na inname van dit tabletje uw bed niet meer verlaten. Ook krijgt u
een bloedverdunnende injectie ter voorkoming van trombose en uw voet wordt
gemarkeerd. Vervolgens wordt u rond het afgesproken tijdstip naar de operatiekamer
gebracht, waar u op de operatietafel wordt gelegd. Dan begint de anesthesioloog
met de voorbereiding voor de narcose of ruggenprik. Ook wordt u
aangesloten op bewakingsapparatuur om uw bloeddruk, polsslag en ademhaling
te kunnen observeren.
Na de operatie
Na de operatie wordt u naar de recovery (uitslaapkamer) gereden. Ook hier blijft
u op bewakingsapparatuur aangesloten zodat uw lichaamsfuncties kunnen
worden gecontroleerd. Op de recovery begint ook de pijnbestrijding zoals die is
vastgesteld door de anesthesioloog. De recoveryverpleegkundige laat uw contactpersoon
telefonisch weten dat de operatie is voltooid. Pas als u weer goed
wakker bent en alle lichaamsfuncties in orde zijn, gaat u terug naar de verpleegafdeling.
De verpleegkundige stelt uw contactpersoon ook daarvan op de hoogte
en hij/zij mag u vervolgens kort bezoeken.
Infuus
Na de operatie heeft u in uw arm een infuus. Via dit infuus krijgt u vocht en
medicijnen tegen eventuele misselijkheid. Meestal wordt het infuus op de eerste
dag na de operatie verwijderd.
De wond
Na de operatie kan de voet nog gevoelloos zijn door de verdoving. Om uw voet is
een drukverband of gips aangebracht. Het gevoel en de motoriek van de tenen
zal langzaam terugkomen. Het is belangrijk dat uw voet hoog (op bijvoorbeeld
kussens) ligt.
Eten en drinken
Na terugkomst op de verpleegafdeling mag u weer vrij snel water drinken. Als u
niet misselijk bent, kan dit geleidelijk worden uitgebreid naar vast voedsel.
6 Martini Ziekenhuis

De eerste dag na de operatie
De zaalarts komt ’s ochtends langs. Als de controles goed zijn en het herstel tot nu
toe volgens plan is verlopen, mag u deze dag weer naar huis. De verpleegkundige
helpt u zonodig bij het wassen en aankleden en verwijdert het infuus.
Als u de Chevron-operatie heeft ondergaan, heeft u van de orthopeed een
machtiging gekregen om een verbandschoen aan te schaffen. Het is de bedoeling
dat u deze schoen 6 weken blijft gebruiken. U hoeft niet met krukken te lopen,
maar de ervaring leert dat dit de eerste dagen wel prettiger is. In andere gevallen
krijgt u een (loop)gipsschoen gedurende 6 weken. U mag de voet belasten, maar
we raden u aan de eerste dagen krukken te gebruiken. Soms wordt het gips pas
na enkele dagen aangelegd, als de zwelling van de voet verminderd is. In dat
geval heeft u de eerste dagen een drukverband om de voet. Met het drukverband
mag u alleen op de hak van de voet steunen, niet op de voorvoet.
Revalideren
De fysiotherapeut komt nog bij u langs voordat u met ontslag gaat. U krijgt
instructies over lopen en traplopen en u leert enkele oefeningen die u ook thuis
regelmatig moet doen. Het is verstandig de eerste 2 weken uw voet zo veel
mogelijk hoog te leggen vanwege eventuele zwelling en pijn. Het is wel belangrijk
de tenen te bewegen en oefeningen te doen om trombose te voorkomen.
Naar huis
U mag de eerste dag na de operatie naar huis, nadat u met de fysiotherapeut
heeft geoefend met het lopen met krukken. Voordat u met ontslag gaat, neemt
de verpleegkundige nog enkele praktische zaken met u door. Is thuis alles bijv.
geregeld voor verder revalideren en is de opname volgens verwachting verlopen.
De arts of verpleegkundige neemt ook uw ontslagmedicatie met u door. In dit
gesprek worden eventuele gestarte en gestopte medicijnen en andere
veranderingen in uw thuismedicatie besproken. U krijgt een overzicht van uw
ontslagmedicatie mee en zo nodig een recept voor medicijnen. Uw huisarts en
thuisapotheek ontvangen ook een overzicht van uw ontslagmedicatie.
Hallux Valgus 7

Resultaat van de operatie
De eerste periode na de operatie zal de voet en het gebied rondom de wond dik
en warm aan kunnen voelen. Dit zal binnen 4 – 6 weken afzakken. U kunt ook
bloeduitstortingen (blauwe plekken) hebben. Deze verdwijnen vanzelf weer.
Wanneer een arts waarschuwen?
In de volgende gevallen moet u uw huisarts waarschuwen:
• als de operatiewond gaat lekken, terwijl dat eerder niet zo was of in veel
mindere mate;
• als het wondgebied erg gezwollen is en rood blijft;
• als uw voet steeds meer pijn gaat doen, ook al bent u minder gaan bewegen;
• als u niet meer op de geopereerde voet kunt staan, terwijl u dat eerst wel kon;
• als u koorts krijgt, hoger dan 38,5˚ Celsius;
• als het gips knelt of niet goed zit kunt u contact opnemen met de gipskamer of
de spoedeisende eerste hulp via tel. (050) 524 5245.
Controle
Als u na de operatie niet direct gips heeft gekregen en dit wel noodzakelijk is, dan
krijgt u een afspraak op de gipskamer voor het aanleggen van een gipsschoentje.
Dehechtingenkunnenna10-14dagenverwijderdworden.Alsueengipsschoentje
heeft worden de hechtingen op de gipskamer verwijderd.
Ongeveer 6 weken na de operatie wordt een controlefoto gemaakt van de voet
en wordt gekeken of u de voet volledig mag belasten. Meestal is een schoen met
een stevige zool (zoals een bergschoen) de eerste tijd erg prettig. Soms wordt u
eerder voor controle uitgenodigd om de wond te laten controleren.
De secretaresse maakt deze afspraken voor u.
Adviezen voor thuis
• Na het douchen de wond droogdeppen. Voor een goede wondgenezing mag
u de eerste week niet zwemmen of in bad gaan. Om diezelfde reden kunt u
beter ook geen afsluitende pleister op de wond gebruiken. Als u een gipsschoen
heeft, moet u ervoor zorgen dat deze bij het douchen niet nat wordt.
8 Martini Ziekenhuis

• Bij pijn kunt u het beste paracetamol gebruiken. De maximale dosering is
4 keer daags 2 tabletten van 500 mg. Als de pijn afneemt kunt u dit langzaam
afbouwen.
• Het is verstandig de voet regelmatig hoog te leggen, ook als u slaapt. De
zwelling neemt daardoor af.
• Beweeg regelmatig met de voet. Dit stimuleert de doorbloeding van de voet.
Nabehandeling
Na verloop van tijd kunt u uw voet steeds beter bewegen. Ook nemen de
coördinatie en kracht van de spieren toe. Als u de verband- of gipsschoen niet
meer nodig heeft, uw eigen schoenen weer kunt dragen én u voldoende controle
heeft over uw voet, kunt u weer autorijden en fietsen. Afhankelijk van de aard van
het werk en het verloop van het revalidatieperiode kunt u weer deelnemen aan
het arbeidsproces. Dat zal bij iedereen verschillend zijn. Het hervatten van het
werk wordt begeleid door uw bedrijfsarts met wie u zelf contact opneemt. De
meeste sporten, kunt u vaak na twaalf weken weer voorzichtig uitoefenen.
Als u weer wilt werken of sporten, bespreek dit dan met uw arts of bedrijfsarts.
Tevredenheid
De afdeling wil graag horen hoe u de opname ervaren heeft. Als er tijdens de
opname dingen gebeuren waarover u niet tevreden bent, bespreek dit dan met
degene die hiervoor direct verantwoordelijk is. U kunt ook een afspraak maken
met het hoofd van de afdeling of met de ombudsfunctionaris van het ziekenhuis.
Meer informatie daarover vindt u op onze website of in de folder Uw tevredenheid,
onze zorg.
Hallux Valgus 9

Ruimte voor eigen aantekeningen
10 Martini Ziekenhuis

Hallux Valgus 11

12 Martini Ziekenhuis

Martini Ziekenhuis
Postadres
Postbus 30033
9700 RM Groningen
Algemeen telefoonnummer
(050) 524 5245
Bezoekadres
Van Swietenplein 1
9728 NT Groningen
www.martiniziekenhuis.nl
1207743 02-2013