Op de koffie met Huis & Erf - Huis en Erf

Interview met Alfred Kempe
Elde,
met de E van
Enthousiasme
Afkalvende maatschappelijke betrokkenheid
onder jongeren? Onzin, vindt Alfred Kempe.
Al die azijnige verhalen lijken vooral van
weemoedige 50-plussers te komen. “Ondertussen
vergeten we dat we zelf ook geïndividualiseerd
zijn.” Gesprek met de bevlogen voorzitter van het
College van Bestuur van het Elde College.
Koffiegeld
Douwe Egberts zetelt in Joure. Kan niet missen: in het
Friese dorp staan op een rotonde een enorme kop en schotel
met het D.E.-logo. Even opvallend is het prikbord naast
de bedrijfskantine van D.E. Het hangt vol bankbiljetten –
gevonden in balen koffie van overzee – waaronder de
Braziliaanse real, de Columbiaanse peso, Ethiopische
birr en de Oegandese shilling.
Zijn scholengemeenschap telt 2700 leerlingen. In
zo’n volle mand zitten uiteraard ook appels met
butsen. Maar al met al? “De maatschappelijke betrokkenheid
van jongeren is niet anders dan vroeger.
Voor onze goededoelenactie met Kerstmis komen
ze nog altijd volop in beweging. Ook de landelijke
actie ‘Zip your Lip’ in maart sloeg aan. Derdeklassers
havo lieten zich sponsoren voor steun aan
aidsprojecten in Afrika. Als tegenprestatie aten ze
een etmaal niks, terwijl ze wel les kregen.”
Meer opstekers: de jaarlijkse Politieke Jongerendag
en Elde Anders Dag en - in samenwerking met Huis
& Erf - het scholierenproject ‘Zoom in op je buurt’.
Tegelijkertijd, erkent Kempe, is er sprake van sterke
individualisering.
“Het eigen ik-je is erg belangrijk. Maar dat zie je ook
weerspiegeld in de houding van veel ouders: het
kind als koning.” Wat Kempe, die zelf net vijftiger
is, verder opvalt aan generatiegenoten, is de ‘blinde
vlek’: “Vroeger zou alles beter zijn, hoor je weemoedig
16 17
zeggen. Maar wie van die vijftigers maakte afgelopen
winter nog zijn stoep sneeuwvrij? Ik bedoel:
niet alleen jongeren zijn veranderd.”
Dienstplicht
Een erfenis van het kabinet Balkenende IV is de
maatschappelijk stage. Vanaf schooljaar 2011-2012
gaan scholieren zich jaarlijks zo’n 40 uur voor de
samenleving inzetten. Bij Kempe roept die verplichte
stage enige aarzeling op. “Ik vind het een goede
zaak dat jongeren alle hoeken van de maatschappij
leren kennen en zich nuttig maken. Maar zelf zou
ik liever zien dat elke leerling na zijn eindexamen
een maand maatschappelijke dienstplicht vervult.
Verder ben ik benieuwd of de maatschappelijke
stage na de verkiezingen van 9 juni nog doorgaat.
Want die kost veel geld.” Stel dat Kempe nu een vijftienjarige
leerling was. Wat voor maatschappelijke
stage zou hij willen doen? “Iets in de sociale dienstverlening.
Schuldsanering. Of anderszins hulp aan
mensen die het tegenzit. In het verleden wilde ik al
in die hoek aan de slag.”
De-jeugd-vantegenwoordig
“De jeugd is opvliegend en tegendraads, ze tiranniseren
hun opvoeders en leermeesters, houden
van luxe, hebben slechte manieren en verachten
alle gezag.” Citaat van een boze Brabander in
2009? Nee, een uitspraak van de Griekse filosoof
Aristoteles, die in de vierde eeuw vóór Christus
leefde. Kortom: ergernis over jongeren is van
alle tijden. Toch gaat het volgens recent onderzoek
minder slecht met de 1.482.000 jongens en
1.466.000 meisjes in de leeftijd van 5 tot 15 jaar
dan veel hoofdschuddende volwassenen denken.
Eerder lijkt er sprake te zijn van afkalvende
verdraagzaamheid. Wat in de jaren negentig
ondenkbaar was: lokale overheden kunnen sinds
2006 een avondklok voor jongeren instellen en
de Mosquito is in opmars. Van dit apparaatje,
dat een voor ‘jonge oren’ hinderlijk geluid van
15.000 hertz maakt, hangen er inmiddels zo’n
300 in 60 Nederlandse gemeenten.
Tijd voor tegenwicht: in 2009 is de jeugdcriminaliteit
voor het eerst in jaren gedaald. Een andere
bemoediging: in maart 2010 meldde het CBS dat
42% van de 18- tot 25-jarigen vrijwilligerswerk
doet, met name bij sport- en jeugdverenigingen.
Gewetensvraag: had u dat verwacht?