Sportletsels knie GYMNASTIEK - Orthopedie Pellenberg

GYMNASTIEK
Sportblessures
Onder gymnastiek verstaat men een
groep sporten, die iets acrobatisch in zich
hebben. Hieronder valt onder andere het
turnen, trampolinespringen, aerobics en
het tumbling.
Het risico op het ontstaan van blessures
hangt samen met het niveau van de
gymnast en de hoeveelheid training.
Wanneer het niveau hoger is, treden er
relatief meer overbelastingsblessures op
en minder acute blessures. De aard van
de blessure verschilt per discipline, maar
de enkel is het gewricht dat het meest
geblesseerd raakt. Dit is vaak gerelateerd
aan de landing.
Gymnastiek is een sport gericht op een
goede conditie en flexibiliteit van de
spieren, waarbij een warming-up voor het
trainen van essentieel belang is.
UZ Pellenberg | Weligerveld 1 | 3212 Pellenberg | 016-332211
Copyright © 2010 Prof Dr J Bellemans

VEEL VOORKOMENDE GYMNASTIEKBLESSURES
Rugblessures
Lage rugpijn is een veel voorkomend
probleem bij gymnasten. Bij veel
routines wordt de rug afwisselend ‘hol’
en ‘bol’ gemaakt, soms gepaard met
een draaiende component.
Dit kan een overbelasting aan de
spieren en aan de wervelkolom van de
lage rug veroorzaken.
Als gevolg hiervan kan er een botbreuk
(fractuur) in één van de gewrichtjes
van het wervellichaam optreden
(spondylolysis). Als deze botbreuk
symmetrisch voorkomt, kan de wervel
ten opzichte van de onderliggende
wervel afglijden (spondylolisthesis).
Deze blessures worden behandeld met
het staken van belastende activiteiten
en zo nodig pijnmedicatie. Het dragen
van een corset kan geïndiceerd zijn ter
ondersteuning van de wervelkolom.
Afhankelijk van de ernst van de
afglijding van de wervel, de mate van
pijnklachten en eventueel aanwezige
neurologische complicaties zal een
operatie aangewezen zijn om de
lendewervels te fixeren (spondylodese).
Vaak is er sprake van een holle rug
(lordose) bij deze gymnasten en
ontstaan er korte hamstrings door
spierspasmen in de lage rug en het
bekken. Spierversterkende oefeningen
gericht op romp- en buikmusculatuur
en het stretchen van de hamstrings
verminderen de belasting op de
rugspieren.
Achillespeestendinose
Als gevolg van het herhaaldelijk landen
op de voeten, kan er schade aan de
achillespees ontstaan. Trainen op harde
ondergronden en onvoldoende
rustperiodes verhogen het risico op
deze blessure. De pees heeft met rust
tijd nodig om te helen. Excentrische
spieroefeningen (spierverlenging tijdens
een spiercontractie) zijn onderdeel van
de behandeling om de pees te
versterken.
Stressfractuur
Het herhaaldelijk overbelasten van
spieren en botten kan een scheurtje in
het bot (stressfractuur) tot gevolg
hebben. Dit wordt ook wel een
vermoeidheidsbreuk genoemd. In
principe kan dit in ieder bot ontstaan
dat zwaar belast wordt, maar in de
meeste gevallen komt het voor in de
botten die het lichaamsgewicht moeten
dragen: het onderbeen en de voet. Het
neerkomen op harde ondergronden,
een te snelle opvoering van de
intensiteit van het trainen en het
overslaan van een goede warming-up
zijn factoren die verantwoordelijk zijn
voor het ontstaan van een
stressfractuur.
Tevens is een goede botdichtheid van
belang: gevarieerde voeding en het
vermijden van ondergewicht en
menstruatiestoornissen bij vrouwelijke
atleten dragen hieraan bij. Afhankelijk
van de positie van de fractuur, wordt
een stressfractuur met rust of met een
gipsspalk behandeld.
Ziekte van Osgood Schlatter
Jonge gymnasten in de groei (8 tot 16
jaar) zijn gevoelig voor het ontstaan
van overbelastingsblessures, omdat hun
botten, pezen en spieren niet altijd
gelijktijdig groeien. Bij bepaalde
sportactiviteiten (voornamelijk
springen en hardlopen) wordt de
groeischijf aan het scheenbeen onder
de knie, belast met trekkrachten van de
knieschijfpees, die daar aanhecht.
Dit veroorzaakt een ontsteking
(inflammatie) in de pees en stimuleert
overmatige botaangroei ter plaatse.
Hierdoor kan er een pijnlijke zwelling
ontstaan. De pijnklachten verdwijnen in
de meeste gevallen spontaan na een
periode van rust, maar kunnen
terugkeren bij het hervatten van de
sport. Het stretchen van de
bovenbeenspieren (quadriceps) kan
helpen om de belasting te verminderen.
Polsblessures
De pols is gevoelig voor blessures,
omdat er bij veel gymnastiekroutines
het lichaamsgewicht door de
polsgewrichten wordt gedragen.
Sommige routines, bijvoorbeeld
tumbling, vereisen snelle afwisselende
polsbewegingen. Dit kan acute
blessures tot gevolg hebben, zoals
botbreuken, dislocaties en
verstuikingen. De chronische
overbelastingsblessures worden vaker
gezien, waarbij verschillende structuren
van het polsgewricht geblesseerd
kunnen zijn. Bij een handstand worden
alle neerwaartse krachten op de
polsgewrichten overgedragen. De pols
bevindt zich hierbij in een overstrekte
positie, waardoor er wrijving tussen
het spaakbeen (radius) van de
onderarm en de middenhandsbeentjes
kan optreden. Andere structuren, zoals
zenuwen, ligamenten en pezen kunnen
bij deze houding overbelast raken en
pijnklachten veroorzaken.
Na het uitsluiten van acute
problematiek, is de behandeling gericht
op het vermijden van de overbelasting
en het overstrekken van de pols.
Hierbij kan een polsbrace
ondersteuning geven. Tevens moet er
aandacht worden besteed aan de
plaatsing van de handen bij de
verschillende routines.
Spierversterkende oefeningen voor de
onderarmspieren stabiliseren het
polsgewricht en voorkomen
overstrekking.
UZ Pellenberg | Weligerveld 1 | 3212 Pellenberg | 016-332211
Copyright © 2010 Prof Dr J Bellemans