Verplichte flauwekul - boerentaal.nl

More documents

Recommendations

Info

Varkens moeten voldoendeafleidingsmateriaal hebben, om hun natuurlijke neiging tot spelen en onderzoeken te kunnen vertonen. FOTO: RONALD HISSINK ‘VERPLICHTE AFLEIDINGSMATERIAAL IN VARKENSHOKKEN IS VERPLICHT, MAAR NIET GELIEFD BIJ BOEREN. EEN KETTING MET BAL OF PVC-PIJPSTUKKEN IS HET POPULAIRST: SIMPEL EN GOEDKOOP. FLAUWEKUL’ Boeren doen weinig aan afleidingsmateriaal VARKENS hebben behoefte aan spelen en onderzoeken. De dierenwelzijnsregels in het Varkensbesluit schrijven voor dat varkens dit natuurlijke gedrag zoveel mogelijk moeten kunnen uiten. Varkenshouders moeten daarom zorgen voor genoeg afleidingsmateriaal, voor alle varkens behalve jonge biggen bij de zeug. Ook individueel gehuisveste dieren moeten permanent voldoende afleidingsmateriaal hebben. Dat stimuleert volgens wetenschappers het natuurlijk varkensgedrag. Sinds juli 2007 gelden daarom extra eisen voor afleidingsmateriaal. Toch ontbreekt afleidingsmateriaal nog steeds soms geheel of gedeeltelijk, zo blijkt uit recente AID-controles. „We waarschuwen eerst en geven varkenshouders de gelegenheid de geconstateerde overtreding te herstellen. Meestal gebeurt dat ook binnen 14 dagen”, zegt Roel Vincken van de AID. Henk Boelrijk van LTO Nederland stelt dat in de meeste vleesvarkensstallen met de ‘kettingplus’-variant aan de wetgeving wordt voldaan; kettingen met ballen of pvc-pijpstukken komen het meest voor. Boelrijk: „Voor de categorie individueel gehuisveste varkens is het aanbieden van afleidingsmateriaal nog een aandachtspunt. Het is niet altijd bekend dat er voor deze groep ook iets geregeld moet worden. Dat wordt ook in reguliere IKB-controles aangegeven.” Bij een belronde door Boerderij bleken bijna alle varkenshouders te kiezen voor de kettingplus-optie. De meesten willen geen stro, hooi, ruwvoer of houten voorwerpen, zeker niet bij de vleesvarkens. Die materialen hebben een hoge welzijnsfactor, maar zijn volgens varkenshouders ook te onpraktisch. Genoemd wordt daarbij: splintervorming, verwondingen bij hout, hokbevuiling, verstopping van roosters, te veel werk en stof en te hoge kosten bij stro en ruwvoer. Andere voorbeelden van afleidingsmaterialen zijn: een strodosator, een stroruif, rubber speeltjes, een foodball, een strobed, stroswing, een klepelbak, touw of het verstrekken van hooi, mais of suikerbieten in een trog. Over de verbetering van welzijn door afleidingsmateriaal zijn varkenshouders verdeeld. Meningen lopen uiteen van ‘voegt weinig toe’ en ‘allemaal <strong>flauwekul</strong>, maar het is verplicht, dus we moeten er maar aan voldoen’ tot ‘stro is zeker effectief, het zorgt voor minder staartbijters’. Wegens de lage rendementen in de sector is het draagvlak voor extra investeringen in dierenwelzijn nu niet groot. Die zien varkenshouders als extra kosten, die nergens verhaald kunnen worden. De neiging om de goedkoopste opties te kiezen is dan logischerwijs ook groot. Naam: Marjan Adolfs (36). Plaats: Slochteren (Gr.). Bedrijf: 380 zeugen en 2.170 vleesvarkens. Afleidingsmateriaal: alleen speelballen aan een ketting. ‘Aan de ballen kan niets kapot’ „We kochten twee jaar geleden speelballen aan een ketting voor de vleesvarkens. Later hebben we dezelfde ballen, maar in een kleiner formaat, bij de gespeende biggen gehangen, en grotere ballen bij de zeugen. We kiezen dit materiaal omdat het erg duurzaam is. De speelballen bij de vleesvarkens gaan al twee jaar mee, er is er nog niet één stuk. Het is met gemiddeld €3,50 per bal best een investering, maar redelijk eenmalig. Aan de ballen kan eige<strong>nl</strong>ijk niks kapot. boe001_VAopen lo 41 10/2/2009 11:19:36 AM → 41
va r k e n s h o u d e r i j 42 AFLEIDINGSMATERIAAL IS ER GENOEG TE BEDENKEN VOOR VARKENS. ARGUMENTEN OM ZE NIET TE GEBRUIKEN OOK: DUUR, ARBEIDSINTENSIEF Speeltjes genoeg voor nieuwsgierig varken Op initiatief van LTO-vakgroep Varkenshouderij, Animal Sciences Group van Wageningen UR en de Dierenbescherming startte twee jaar geleden een initiatief om varkensspeeltjes te ontwikkelen die verder gaan dan de kettingplus-variant. In het project ‘Paarlen voor de zwijnen’ ontwikkelden vijf kunstenaar speeltjes die het wroet- en speelgedrag van varkens in de stal moesten stimuleren. Het leverde vijf ideeën op: ● Pigg Wiggy: een wipwap. ● Piggy Toys: eetbare speeltjes in verschillende vormen en kleuren, aan een koord of ketting. ● Toverbal: kegelvorm van eetbare, afbreekbare lagen. ● Pig Roulette: een wroet- FOTO: SHARON GESCHIERE. automaat met spelelement. Bij extreme staartbijters gooien we soms wat stro of hooi in het hok. Dat werkt ook erg goed als afleiding, maar het past niet structureel bij ons huisvestingssysteem en het kost te veel arbeid.” Naam: Gerry Neulen (49). Plaats: Wijhe (Ov.). Bedrijf: 640 zeugen, 400 vleesvarkens. Afleidingsmateriaal: speelballen aan ketting, pvc-pijpstukken aan hokspijlen. ‘Geen stro, dat gaat verstoppen’ „Speelballen aan een ketting vinden we het meest praktisch voor in de hokken van onze vleesvarkens en bij de zeugen in groepshuisvesting. In de groepshuisvesting strooien we ook wat houtkrullen, maar geen stro want dat gaat de roosters verstoppen. We hebben ook al eens geëxperimenteerd met grote plastic ballen in het hok, maar dat was geen succes, die slopen ze veel te snel. Voor de individueel gehuisveste varkens, zoals de dragende zeugen, zijn pvc-pijpstukken om de spijlen van de hokinrichting gemaakt. De dieren kunnen deze met de snuit heen en weer bewegen en dat geeft afleiding. Bij de laatste IKB-controle bleek dat we aan alle eisen voldoen.” Naam: Johnny Hogenkamp (43). Plaats: Dalfsen (Ov.). Bedrijf: 1.600 zeugen, 3.000 opfokplaatsen. Afleidingsmateriaal: pvc-pijpstukken aan een ketting en ● Wroezelaar: kunststofcilinder met daarin materialen die interessant zijn voor varkens, zoals stro of mineralenblok- aan spijlen in de hokinrichting. ken. Kan worden opgehangen of los in het hok worden gezet. Het praktijkrijp maken van bovengenoemde ideeën blijkt lastig. Doorontwikkeling ketst ‘Goedkoop aan wetgeving voldoen’ „Wegens de krappe marges in de sector willen wij op eenvoudige en goedkope wijze voldoen aan de wet. In onze biggen- en opfokstal hangen pvc-buisjes aan kettingen boven de hokafscheidingen. In de kraam- en dekstal zijn pvc-pijpstukken aan spijlen van de hokinrichting gemonteerd. Voor een paar honderd euro ben je dan klaar, met inzet van eigen arbeid. De slijtage valt mee. Heel soms vervangen we een kunststof pijpstuk. We hebben ook al eens ballen in de hokken gehad, maar dat was geen succes. Varkens spelen er een paar dagen mee, maar verliezen de interesse als de ballen vies zijn.” Naam: Jan Overeem (46). Plaats: Nijkerk (Gld.). Bedrijf: 750 zeugen, 2.000 vleesvarkens. Afleidingsmateriaal: vierkante blokken aan ketting en pvc-pijpstukken aan spijlen hokinrichting. ‘Geen last meer van staartbijten’ „Bij de vleesvarkens hangt per hok een ketting met een vierkant kunststofblok er aan. We houden guste en dragende zeugen in groepen van 25, in ligboxen met uitloop. Per groep hangt er ook zo’n vierkant blok aan een ketting. Ook heb ik veel pvc-pijpstukken aan de hokinrichting gemonteerd, voor extra punten bij de Maatlat Duurzame Veehouderij. Daar- snel af op een te hoge prijs en te veel arbeid, vergeleken met de kettingplus-variant. „We hebben de Wroezelaar, ontworpen door kunstenaar Sharon Geschiere, in productie genomen en verkopen het ook, maar het loopt niet storm”, zegt Richard ter Braak van Schippers in Bladel. „De laatste negen maanden zijn er 100 tot 150 van verkocht, vooral aan Duitse varkenshouders, in combinatie met mineralenblokken.” De Wroezelaar kost €35 per stuk, een bal aan een ketting kost gemiddeld €3,50. Ter Braak: „Nederlandse varkenshouders met relatief grote bedrijven en veel varkens hebben, vanwege het grote prijsverschil, hun keuze dan snel gemaakt.” De gevulde Wroezelaar is voor varkens interessant. Varkenshouders vinden hem echter vaak duur en arbeidsintensief. door kwam onze nieuwbouw in aanmerking voor de MIA-/Vamilregeling. Het afleidingsmateriaal is nuttig, varkens spelen er veel mee en we hebben geen staartbijters meer. Het LTO-project met de kunstenaars die speeltjes hebben ontwikkeld, was een prima initiatief, maar de ontwerpen kosten te veel.” Naam: Annechien ten Have (51). Plaats: Beerta (Gr.). Bedrijf: 320 zeugen, 2.500 opfokzeugen en vleesvarkens. Afleidingsmateriaal: mineralenblokken in hooiruifjes. ‘Wroezelaar kost te veel tijd’ „Op ons varkensbedrijf is de Wroezelaar ook getest, net als op het proefbedrijf in Raalte. Qua afleiding voldeed hij prima, varkens blijven er mee spelen. Alleen is het handmatig vullen van de Wroezelaar niet praktisch, het kost te veel tijd. We vulden het met een mineralenblok, maar vinden het veel handiger om dat in mineraalblokhouders te leggen. Dit zijn kleine hooiruifjes die we in de hokken van gespeende biggen en vleesvarkens hebben gemonteerd. Ze zijn de helft goedkoper dan Wroezelaars, het werkt net zo goed en je legt de blokken er zo in. We hebben 100 hokken met vleesvarkens. Het vullen van 100 Wroezelaars zou te veel tijd kosten. De drachtige zeugen staan bij ons in groepshuisvesting op stro.” Janet Beekman BOERDERIJ 95 — no. 1 (6 oktober 2009) boe001_VAopen lo 42 10/2/2009 11:19:38 AM
Page 1: va r k e n s h o u d e r i j 40 Vol

Verplichte flauwekul - boerentaal.nl

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?