B-magazine februari-maart 2013 - Babylon
B-magazine februari-maart 2013 - Babylon B-magazine februari-maart 2013 - Babylon
Babylon Bestudeert Harlem Shake Het moderne carnaval Als u ondertussen nog niet gehoord hebt van de Harlem Shake, dan wil dat zeggen dat u de afgelopen weken in een grot hebt geleefd.* De absurde dansfilmpjes van de Harlem Shake veroverden de afgelopen weken stormenderhand het internet, al zal de rage al wel weer over zijn eens dit stuk gepubliceerd wordt. Maar wat verklaart nu het succes van deze toch wat ongewone rage? Wat bezielt mensen om zichzelf en plein public zo compleet belachelijk te maken? Het lijkt enigs- zins op planken, al kan je het volgens mij veel beter vergelijken met de eeuwenoude traditie van, jawel, carnaval. Waar zit de link met planken? Het grappige van planken is ook dat je iets doet dat eigenlijk compleet absurd is. Tegelijk ziet het er visueel heel goed uit. Dat nodigt ertoe uit het massaal zelf te doen en de foto’s dan wel filmpjes ervan met iedereen te delen. Maar er is meer. In een vorige jaargang van B-magazine analyseerde ik planken als de deconstructie van de moderne, op efficiëntie ingestelde ruimte. Je kan echter moeilijk volhouden dat dit ook het geval is bij de Harlem Shake, want ruimtegebruik speelt niet echt een rol in de dansjes. Maar wat zit er dan wel achter de Harlem Shake? Laten we om te beginnen de structuur van de filmpjes aan een close reading onderwerpen. Laten we meer in het bijzonder kijken naar het verwachtingspatroon ervan. De filmpjes beginnen zoals gezegd met iemand die op zijn eentje een beetje vreemd staat te dansen terwijl de andere mensen met serieuze zaken bezig zijn en het niet lijken te merken. Normaal verwacht je dan dat iemand de dansende persoon op zijn minst vreemd gaat bekijken. Dat gebeurt echter niet. Wat wel gebeurt, is daarentegen het laatste wat je verwacht: dat iedereen plots meedoet. Dus niet alleen het absurde dansen zelf doorbreekt normale verwachtingspatronen, de structuur van het filmpje versterkt dat nog eens. En het wordt nog beter, als we kijken naar de locaties van de Shakes. Zeker de meer populaire filmpjes spelen zich af op plekken waar je het het minste verwacht. Zeer populair zijn de capriolen van het Noorse leger, of van het wielerteam van Quick Step. Zowel het leger als een wielerteam zouden normaal een schoolvoorbeeld moeten zijn van een no nonsense geoliede machine. Ook opvallend zijn de Harlem Shakes in kantoorruimtes of op de metro, de laatste plekken waar je eraan denkt om gek te gaan dansen. Ook de locatie draagt er dus toe bij dat ons normale verwachtingspatroon volledig op zijn kop wordt gezet. Kortom, een Harlem Shake is dus niet zo- maar gek doen, het is gek doen op een moment dat je het het minst verwacht, waar je het het minst verwacht. Wat heeft dit nu te maken met carnaval? Laat verwachtingspatronen doorbreken nu juist hetgene zijn waar carnaval oorspronkelijk rond draaide. Carnaval was die ene dag in het jaar dat niet de echte prinsen het voor het zeggen hadden, maar prins carnaval. En prins carnaval was het absolute tegengestelde van een prototypische vorst, hij was een brassend feestbeest. Zij die goed hebben opgelet in de lessen Vroegmoderne Literatuur van prof. Van Vaeck, weten dat de essentie van carnaval de omkeer is van de normale morele waarden en verwachtingen. Eén dag in het jaar golden die niet en kon je je eens goed laten gaan. Carnaval is dus een moment van escapisme uit de maatschappij. En zo zou je ook de Harlem Shake kunnen zien. Het gaat om de volledige – evenwel eenmalige – omkering van de maatschappelijke verwachtingspatronen. En kijk, het heeft toch al een uitlaatklep kunnen bieden aan duizenden mensen wereldwijd in klaslokalen, vergaderzalen, legerpelotons, wielerpelotons enzovoort. Als je vanuit dit opzicht het verwachtingspatroon van het filmpje herbekijkt, dan zie je trouwens dat er wel degelijk logica inzit. De danser aan het begin, die niet opgemerkt wordt door de omstaanders, symboliseert in zekere zin al dit escapisme. Hij laat zich even gaan zonder dat iemand zich eraan lijkt te storen. In de tweede helft van het filmpje wordt dit gewoon doorgetrokken, maar dan in het extreme. Iedereen laat zich gaan, en laat zich zo volledig gaan dat duidelijk niemand er twijfels bij heeft, laat staan dat iemand zich eraan stoort. We kunnen dus besluiten dat de Harlem Shake niet het equivalent is van iemand die stokstijf op zijn keukentafel ligt. Tom Boonen, het Noorse leger en de gekke danser op zijn stokpaard bieden eerder een moderne variant van een breugheliaans tafereel met een schare bonte, maatschappelijk onverantwoorde carnavalsgangers. Het heeft niks te maken met paarden, planken of stokken, maar veeleer met escapisme, het escapisme van even de normale verwachtingspatronen en maatschappelijke stokpaardjes op hun kop te kunnen zetten. Gijs Van den Broeck * Voor zij die de afgelopen weken effectief in een grot hebben geleefd, toch nog even het fenomeen uitleggen. Hoe ziet de Harlem Shake eruit? De filmpjes beginnen telkens met iemand die rustig staat te dansen op de tonen van het liedje Harlem Shake van een zekere DJ Baauer. De mensen rondom hem negeren hem volledig en zijn bezig met hun normale, alledaagse taken. Wanneer de muziek zijn climax bereikt, gaat het filmpje over naar een volgend shot, waarop plots iedereen in de ruimte op een zo gek mogelijke manier, liefst nog met zo gek mogelijke attributen, staat te dansen. 16 B-Magazine 2012-2013 nr:3
Babylon Bekritiseert Mannen die vrouwenboeken haten Chick lit. De term alleen ontlokt een rabiate grijns aan meer dan een trotse drager van het Y-chromosoom. Als goede literatuurwetenschappers weten we echter dat een mening gestaafd hoort te worden. Deze man neemt het daarom op zich, a priori negatieve recensies te documenteren met tekstmateriaal. Zodat jullie het niet hoeven te doen. Kleine meisjes worden groot In deze tijden van moreel en ethisch verval en van het onvermijdelijke vingerwijzen dat daar immer op volgt, was het slechts een kwestie van tijd vooraleer ook deze redacteur zijn steentje bijdroeg aan het voortwoekerende debat. Laat ons beginnen met een situatieschets, en een aantal objectieve en in de eerste plaats logische gevolgtrekkingen. Primo. De studentenpopulatie van onze beminde kring bestaat voor het grootste deel uit vrouwen. Secundo. In een bijzonder spijtige ontwikkeling is het agnomen van eerder genoemde studentes verworden tot “Baby- lonische hoerren” [sic*]. Tertio. In een uitgebreid, diepgaand en langdurig empirisch onderzoek hebben we vastgesteld dat de meerderheid van de huidige generatie vrouwen is opgegroeid met de geschriften van de heren Delahaye en Marlier. Deze pleitbezorgers van de seksuele vrijgevochtenheid hebben, doorheen de jaren, hun linkse ideologie verspreid middels een ogenschijnlijk onschuldig platform: de Tiny-boekjes. De enige logische conclusie die uit deze objectieve vaststellingen a fortiori naar voren kan komen, is dan ook de volgende: Tiny is een bron van (seksuele) corruptie en verloedering. Als we de publicatiegeschiedenis van de reeks onder de loep nemen, wordt de evidentie van deze aanklacht des te uitgesprokener. Een overzicht. In Tiny’s prille kinderjaren hield het titulaire hoofd- personage zich voornamelijk bezig met wat we slechts kunnen betreuren als de teloorgegane deugdzame, goede eigenschappen van de vrouw. Titels als Tiny helpt moeder (1963), Tiny speelt moedertje (1968), en Tiny in de keuken (1974) kunnen als exemplarisch voor zulk ideaal modelbeeld beschouwd worden. Eventueel kan ook Tiny gaat winkelen (1964) nog tot deze Gouden Tijd gerekend worden – al veronderstelt dit natuurlijk wel dat een welwillende vader (of later, echtgenoot) zijn kredietkaart ter beschikking stelt. Er is een reden waarom er geen boekje bestaat dat Tiny leert omgaan met geld heet. Bij nadere inspectie blijken deze zeldzame expliciet positieve rolmodellen echter slechts een poging te zijn om de ware intentio auctoris in de rest van het oeuvre te verbergen. De sixties waren in meer dan een opzicht swinging – zoals het onschuldig klinkende Tiny gaat kamperen (zie inzet) bij uitstek illustreert. En het zou niet bij dat geïsoleerde geval van débauche blijven. Latere albums doen niet eens meer de moeite, zo lijkt het wel, om hun perverse seksuele ideologieën te verbergen. Wat immers te denken van titels als Tiny vindt een poes (1994) en Tiny ontdekt de natuur (2009)? De auteurs gaan echter nog verder dan het promoten van zelfverkenning. Andere boekjes beslaan een heel spectrum aan tegennatuurlijke seksuele praktijken, waaronder incest – Tiny gaat verhuizen (1992) is duidelijk een anagram voor Tiny zuigt haar neve –, prostitutie (Tiny en de mysterieuze prins (2010) had even goed gewoon Tiny de golddigger kunnen heten), en de recentere ontwikkelingen in de Belgische geschiedenis maken dat een titel als Tiny in opa’s tuin als vanzelf geladen is. Om maar te zwijgen van Tiny en de Kerstman, waar er een hele stal aan rendieren geïntroduceerd wordt. Ho, ho ho, indeed. We menen met andere woorden te kunnen stellen dat de ogenschijnlijk onschuldig ogende titulaire protagoniste mede verantwoordelijk kan worden gehouden voor de verregaande promiscuïteit die zo kenmerkend is voor de jongere generatie vrouwelijke studenten, en we roepen op tot een meer moreel deugdzame invulling van het personage. Waar blijven albums als Tiny maakt een sandwich en Tiny leert zwijgen als de meneren aan het praten zijn? Alexander Swerts * De condition nécessaire et suffisante voor deze toch ietwat afwijkende spellingswijze is te vinden in het feit dat de gemiddelde Historiaan, die de bijnaam in de mond pleegt te nemen, helaas niet bijzonder geletterd of belezen is. nr:3 2012-2013 B-Magazine 17
- Page 1 and 2: B-magazine februari-maart 2013
- Page 3 and 4: Babylon Bedenkt Presespraat Liefste
- Page 5 and 6: Babylon Bevraagt Auteurs die in de
- Page 7 and 8: Babylon Bevraagt definieerd. Het is
- Page 9 and 10: Babylon Bezoekt “Ik heb uitzicht
- Page 11 and 12: Babylon Bezoekt Buitenland Een van
- Page 13 and 14: Babylon Beschrijft lig. Misschien w
- Page 15: Babylon Beschrijft Babylon Bekt Aan
- Page 19 and 20: Babylon Beschrijft De razende Holla
- Page 21 and 22: Babylon Bedrinkt De triumpho classi
- Page 23: Babylon Brost De literaire spelletj
<strong>Babylon</strong> Bestudeert<br />
Harlem Shake<br />
Het moderne carnaval<br />
Als u ondertussen nog niet gehoord hebt van de Harlem<br />
Shake, dan wil dat zeggen dat u de afgelopen weken in een<br />
grot hebt geleefd.* De absurde dansfilmpjes van de Harlem<br />
Shake veroverden de afgelopen weken stormenderhand het<br />
internet, al zal de rage al wel weer over zijn eens dit stuk gepubliceerd<br />
wordt. Maar wat verklaart nu het succes van deze<br />
toch wat ongewone rage? Wat bezielt mensen om zichzelf en<br />
plein public zo compleet belachelijk te maken? Het lijkt enigs-<br />
zins op planken, al kan je het volgens mij veel beter vergelijken<br />
met de eeuwenoude traditie van, jawel, carnaval.<br />
Waar zit de link met planken? Het grappige van planken is ook<br />
dat je iets doet dat eigenlijk compleet absurd is. Tegelijk ziet<br />
het er visueel heel goed uit. Dat nodigt ertoe uit het massaal<br />
zelf te doen en de foto’s dan wel filmpjes ervan met iedereen<br />
te delen. Maar er is meer. In een vorige jaargang van B-<strong>magazine</strong><br />
analyseerde ik planken als de deconstructie van de moderne,<br />
op efficiëntie ingestelde ruimte. Je kan echter moeilijk<br />
volhouden dat dit ook het geval is bij de Harlem Shake, want<br />
ruimtegebruik speelt niet echt een rol in de dansjes.<br />
Maar wat zit er dan wel achter de Harlem Shake? Laten we om<br />
te beginnen de structuur van de filmpjes aan een close reading<br />
onderwerpen. Laten we meer in het bijzonder kijken naar<br />
het verwachtingspatroon ervan. De filmpjes beginnen zoals<br />
gezegd met iemand die op zijn eentje een beetje vreemd staat<br />
te dansen terwijl de andere mensen met serieuze zaken bezig<br />
zijn en het niet lijken te merken. Normaal verwacht je dan dat<br />
iemand de dansende persoon op zijn minst vreemd gaat bekijken.<br />
Dat gebeurt echter niet. Wat wel gebeurt, is daarentegen<br />
het laatste wat je verwacht: dat iedereen plots meedoet.<br />
Dus niet alleen het absurde dansen zelf doorbreekt normale<br />
verwachtingspatronen, de structuur van het filmpje versterkt<br />
dat nog eens.<br />
En het wordt nog beter, als we kijken naar de locaties van de<br />
Shakes. Zeker de meer populaire filmpjes spelen zich af op<br />
plekken waar je het het minste verwacht. Zeer populair zijn<br />
de capriolen van het Noorse leger, of van het wielerteam van<br />
Quick Step. Zowel het leger als een wielerteam zouden normaal<br />
een schoolvoorbeeld moeten zijn van een no nonsense<br />
geoliede machine. Ook opvallend zijn de Harlem Shakes in<br />
kantoorruimtes of op de metro, de laatste plekken waar je eraan<br />
denkt om gek te gaan dansen. Ook de locatie draagt er<br />
dus toe bij dat ons normale verwachtingspatroon volledig op<br />
zijn kop wordt gezet. Kortom, een Harlem Shake is dus niet zo-<br />
maar gek doen, het is gek doen op een moment dat je het het<br />
minst verwacht, waar je het het minst verwacht.<br />
Wat heeft dit nu te maken met carnaval? Laat verwachtingspatronen<br />
doorbreken nu juist hetgene zijn waar carnaval oorspronkelijk<br />
rond draaide. Carnaval was die ene dag in het jaar<br />
dat niet de echte prinsen het voor het zeggen hadden, maar<br />
prins carnaval. En prins carnaval was het absolute tegengestelde<br />
van een prototypische vorst, hij was een brassend feestbeest.<br />
Zij die goed hebben opgelet in de lessen Vroegmoderne<br />
Literatuur van prof. Van Vaeck, weten dat de essentie<br />
van carnaval de omkeer is van de normale morele waarden en<br />
verwachtingen. Eén dag in het jaar golden die niet en kon je je<br />
eens goed laten gaan. Carnaval is dus een moment van escapisme<br />
uit de maatschappij.<br />
En zo zou je ook de Harlem Shake kunnen zien. Het gaat om de<br />
volledige – evenwel eenmalige – omkering van de maatschappelijke<br />
verwachtingspatronen. En kijk, het heeft toch al een<br />
uitlaatklep kunnen bieden aan duizenden mensen wereldwijd<br />
in klaslokalen, vergaderzalen, legerpelotons, wielerpelotons<br />
enzovoort.<br />
Als je vanuit dit opzicht het verwachtingspatroon van het<br />
filmpje herbekijkt, dan zie je trouwens dat er wel degelijk logica<br />
inzit. De danser aan het begin, die niet opgemerkt wordt<br />
door de omstaanders, symboliseert in zekere zin al dit escapisme.<br />
Hij laat zich even gaan zonder dat iemand zich eraan<br />
lijkt te storen. In de tweede helft van het filmpje wordt dit gewoon<br />
doorgetrokken, maar dan in het extreme. Iedereen laat<br />
zich gaan, en laat zich zo volledig gaan dat duidelijk niemand<br />
er twijfels bij heeft, laat staan dat iemand zich eraan stoort.<br />
We kunnen dus besluiten dat de Harlem Shake niet het<br />
equivalent is van iemand die stokstijf op zijn keukentafel<br />
ligt. Tom Boonen, het Noorse leger en de gekke danser op<br />
zijn stokpaard bieden eerder een moderne variant van een<br />
breugheliaans tafereel met een schare bonte, maatschappelijk<br />
onverantwoorde carnavalsgangers. Het heeft niks te<br />
maken met paarden, planken of stokken, maar veeleer met<br />
escapisme, het escapisme van even de normale verwachtingspatronen<br />
en maatschappelijke stokpaardjes op hun kop te<br />
kunnen zetten.<br />
Gijs Van den Broeck<br />
* Voor zij die de afgelopen weken effectief in een grot hebben geleefd, toch nog even het fenomeen uitleggen. Hoe ziet de Harlem Shake eruit? De filmpjes beginnen<br />
telkens met iemand die rustig staat te dansen op de tonen van het liedje Harlem Shake van een zekere DJ Baauer. De mensen rondom hem negeren hem volledig en<br />
zijn bezig met hun normale, alledaagse taken. Wanneer de muziek zijn climax bereikt, gaat het filmpje over naar een volgend shot, waarop plots iedereen in de ruimte<br />
op een zo gek mogelijke manier, liefst nog met zo gek mogelijke attributen, staat te dansen.<br />
16 B-Magazine 2012-<strong>2013</strong> nr:3
Change language