duurzame stedenbouw in woord en beeld - Stad Mortsel

Op deze tekening de tweenetwerkenstrategie als
ordenend principe van schoon laagdynamisch (links)
naar vuil hoogdynamisch (rechts). (TJALLINGI, 2005)
3.2.6 De strategie van de twee
netwerken (S2N)
In de lobbenstad is de zogenaamde strategie van de
twee netwerken toegepast (S2N). Het is een ruimtelijke
planning waarbij het waternetwerk de blauwgroene
vingers draagt en het verkeersnetwerk de stedelijke
bebouwde lobben draagt.
In de blauwgroene vingers worden dan alle laagdynamische
activiteiten gebundeld, zoals voet- en fietspaden,
zachte recreatievormen, stadslandbouw, stadsbos,
natuur en voorzieningen voor regenwaterinfiltratie…
In de stedelijke bebouwde lobben bevinden zich
de hoogdynamische functies zoals bedrijventerreinen,
handel, diensten, zeer actieve massarecreatie … Het
wonen is gesitueerd tussen de hoog- en laagdynamische
zones, waardoor stedelingen van twee walletjes
kunnen eten: zowel het groen als de stedelijke voorzie
ningen bevinden zich vlakbij. Bemerk dat de gangbare
landbouw beschouwd wordt als een hoogdynamische
activiteit, die dus beter niet aansluit bij de blauwgroene
laagdynamische omgeving.
Het komt dus neer op het ontwerpen van contrasten,
dicht bij elkaar en gekoppeld aan de ecologische
wetmatigheden. Zo dient de waterstroom te worden
geschikt zodat het water stroomt van schoon (in de
laagdynamische omgeving), naar vuil (in de hoogdynamische
omgeving). Meer details volgen in 3.6.
[3-2] Optimalisatie van de ruimte
3.2.7 De ’lobbenstad’ versus de
‘tuinstad’ en versus de ‘compacte
concentrische stad’.
In een lobbenstad ontstaat tussen de compact
bebouwde stedelijke lobben en de blauwgroene
vingers een lange stedelijk randzone (urban fringe).
Lobbensteden hebben een zéér lange grens met het
platteland. Dat is in tegenstelling met de compacte
concentrische stad waar de grens tussen stad en
platteland juist kort is. Verdere concentrische
uitbreiding van compacte steden leidt op de duur tot
onleefbare situaties als in Athene (Figuur 5). Het groen
ligt ver weg van het centrum: stedelingen vluchten
naar het platteland.
In feite gaat de lobbenstad over een andere invulling
van de ideeën die Ebenezer HOWARD al formuleerde
op het einde van de negentiende eeuw als antwoord
op de sociale onrust in de industriesteden van Groot-
Brittannië. HOWARD (1898, 1902) bracht met zijn
‘three magnets’-theorie een nieuw woonconcept: de
tuinstad. Daarin werden de voordelen van de stad en
die van het platteland gecombineerd in ‘new-towns’
(LAGROU, 2000). Ieder perceel zijn huis met eigen
private tuin.
De kritiek op dergelijke tuinsteden is onder meer
het gebrek aan compactheid ervan, waardoor
bijvoorbeeld de bediening ervan met openbaar
vervoer slecht mogelijk is. Verspreide bewoning
is duur wat openbare nutsvoorzieningen betreft,
produceert milieuproblemen en mobiliteitsproblemen
die onbeheersbaar zijn. Ook op de afwezigheid
in dergelijke tuinsteden van een vermenging van
functies, de uniforme architectuur en het uiterst
geringe adaptatievermogen van de buurt ten opzichte
49