duurzame stedenbouw in woord en beeld - Stad Mortsel
duurzame stedenbouw in woord en beeld - Stad Mortsel
duurzame stedenbouw in woord en beeld - Stad Mortsel
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Aardkundige waard<strong>en</strong><br />
Aardkundige waard<strong>en</strong> zijn die onderdel<strong>en</strong><br />
van het landschap die iets vertell<strong>en</strong> over de<br />
natuurlijke ontstaanswijze van het gebied.<br />
Voor<strong>beeld</strong><strong>en</strong> hiervan zijn stuifzandgebied<strong>en</strong>,<br />
dekzandrugg<strong>en</strong>, hoogve<strong>en</strong>gebied<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
stuwwall<strong>en</strong>. Veel aardkundig waardevolle<br />
gebied<strong>en</strong> zijn kwetsbaar voor <strong>in</strong>grep<strong>en</strong>. Dit<br />
<strong>woord</strong> wordt vooral <strong>in</strong> Nederland gebruikt.<br />
Abiotisch<br />
Niet-lev<strong>en</strong>d. Abiotisch staat teg<strong>en</strong>over<br />
biotisch, wat betrekk<strong>in</strong>g heeft op de fauna <strong>en</strong><br />
flora.<br />
Het Abiotisch milieu is e<strong>en</strong> begrip dat<br />
betrekk<strong>in</strong>g heeft op o.a. geologie, reliëf <strong>en</strong><br />
hoogteligg<strong>in</strong>g <strong>en</strong> de waterhuishoud<strong>in</strong>g.<br />
Dergelijke abiotische k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> (of condities)<br />
zijn uiteraard bepal<strong>en</strong>d voor welke plant<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
dier<strong>en</strong> er kunn<strong>en</strong> voorkom<strong>en</strong>.<br />
Bio-ecologisch bouw<strong>en</strong><br />
Bio-ecologisch bouw<strong>en</strong> is <strong>en</strong>ergie- <strong>en</strong><br />
waterbespar<strong>en</strong>d bouw<strong>en</strong> met zo we<strong>in</strong>ig<br />
mogelijk chemische of schadelijke material<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> stoff<strong>en</strong> <strong>in</strong> <strong>en</strong> rond het gebouw, rek<strong>en</strong><strong>in</strong>g<br />
houd<strong>en</strong>d met de draagkracht van de aarde<br />
<strong>en</strong> met de gerechtvaardigde behoeftes<br />
van huidige <strong>en</strong> toekomstige g<strong>en</strong>eraties<br />
wereldwijd.<br />
Bio-ecologisch bouw<strong>en</strong> wil, met e<strong>en</strong> optimale<br />
<strong>in</strong>zet van liefst lokale <strong>en</strong> onuitputtelijke<br />
natuurlijke grondstoff<strong>en</strong>, kom<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong><br />
gezonde geest <strong>in</strong> e<strong>en</strong> gezond lichaam, <strong>in</strong> e<strong>en</strong><br />
gezond huis <strong>in</strong> e<strong>en</strong> gezonde leefomgev<strong>in</strong>g.<br />
(VIBE, 2005)<br />
Blauwgro<strong>en</strong>e v<strong>in</strong>gers<br />
Blauw staat voor water, <strong>en</strong> gro<strong>en</strong> voor<br />
plant<strong>en</strong>. Gro<strong>en</strong> <strong>en</strong> blauw koppel<strong>en</strong> betek<strong>en</strong>t<br />
e<strong>en</strong> grote meerwaarde voor biodiversiteit,<br />
waterkwaliteit, landschap, dier<strong>en</strong> <strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>.<br />
Blauwgro<strong>en</strong>e v<strong>in</strong>gers kunn<strong>en</strong> gecomb<strong>in</strong>eerd<br />
word<strong>en</strong> met wandel- <strong>en</strong> fietsroutes <strong>en</strong> allerlei<br />
andere laagdynamische bezighed<strong>en</strong> van<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. Ze zijn belangrijk bij de opbouw<br />
van e<strong>en</strong> lobb<strong>en</strong>stad, omdat ze bijdrag<strong>en</strong> tot<br />
v<strong>en</strong>tilatie van de stad met koele, vochtige<br />
lucht.<br />
Brownfields<br />
Brownfields zijn verouderde <strong>en</strong> dikwijls<br />
vervuilde bedrijv<strong>en</strong>terre<strong>in</strong><strong>en</strong> die verlat<strong>en</strong> zijn.<br />
Na ev<strong>en</strong>tuele saner<strong>in</strong>g zijn deze terre<strong>in</strong><strong>en</strong><br />
soms uiterst geschikt om project<strong>en</strong> op te<br />
realiser<strong>en</strong>. Op die manier moet je ge<strong>en</strong><br />
gre<strong>en</strong>fields <strong>in</strong> de stedelijke rand<strong>en</strong> aansnijd<strong>en</strong>.<br />
Het bestaande stadsweefsel r<strong>en</strong>over<strong>en</strong> is<br />
natuurlijk nog beter!<br />
C2C<br />
Dat is de afkort<strong>in</strong>g van cradle to cradle,<br />
letterlijk vertaald ‘wieg-tot-wieg’. Het concept<br />
werd ontwikkeld door de Duitse chemicus<br />
Michael Braungart <strong>en</strong> de Amerikaanse<br />
architect William McDonough. Zij schrev<strong>en</strong><br />
er <strong>in</strong> 2002 e<strong>en</strong> boek over: ‘Cradle to cradle:<br />
remak<strong>in</strong>g the way we make th<strong>in</strong>gs’.<br />
Cradle to cradle is e<strong>en</strong> doorgedrev<strong>en</strong> visie<br />
op het vlak van productie <strong>en</strong> consumptie.<br />
Het komt er op neer dat we ge<strong>en</strong> product<strong>en</strong><br />
meer ontwerp<strong>en</strong> die onbruikbaar ‘afval’<br />
oplever<strong>en</strong>. Elk product is zo ontworp<strong>en</strong> dat<br />
het aan het e<strong>in</strong>de van zijn gebruiksduur<br />
als ‘voedsel’ kan di<strong>en</strong><strong>en</strong> voor de natuur of<br />
voor e<strong>en</strong> nieuw product, zonder e<strong>in</strong>dafval of<br />
gevaarlijke stoff<strong>en</strong>. Het concept mikt niet op<br />
Woord<strong>en</strong>lijst<br />
‘m<strong>in</strong>der milieubelast<strong>in</strong>g’, maar zelfs op ‘e<strong>en</strong><br />
meerwaarde voor het milieu’.<br />
Driestapp<strong>en</strong>strategie<br />
De trias ecologica of driestapp<strong>en</strong>strategie<br />
is cruciaal <strong>in</strong> het verhaal van <strong>duurzame</strong><br />
<strong>sted<strong>en</strong>bouw</strong>, duurzaam bouw<strong>en</strong> of <strong>duurzame</strong><br />
lev<strong>en</strong>sstijl. Het is e<strong>en</strong> besliss<strong>in</strong>gskader dat<br />
bruikbaar is bij grote theorieën, maar dat ook<br />
heel concreet gehanteerd kan word<strong>en</strong>.<br />
In pr<strong>in</strong>cipe gaat het om drie ope<strong>en</strong>volg<strong>en</strong>de<br />
stapp<strong>en</strong> die <strong>in</strong> deze volgorde g<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />
moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> optimaal ‘duurzaam’<br />
effect te hebb<strong>en</strong>:<br />
1) voorkom de vraag<br />
2) vul de vraag <strong>in</strong> de eerste plaats <strong>in</strong> met<br />
onuitputtelijke <strong>en</strong>/of hernieuwbare bronn<strong>en</strong><br />
3) vul de ev<strong>en</strong>tueel rester<strong>en</strong>de vraag naar<br />
niet-hernieuwbare of niet-onuitputtelijke<br />
bronn<strong>en</strong> zo rationeel mogelijk <strong>in</strong>.<br />
Ecologische voetafdruk<br />
De aarde heeft e<strong>en</strong> oppervlakte van ongeveer<br />
51 miljard hectare. 14,5 miljard ha daarvan<br />
is land maar slechts 8.9 miljard ha daarvan is<br />
ecologisch productief. De rest is onbruikbaar,<br />
ijsvlakte of woestijn bijvoor<strong>beeld</strong>. Met meer<br />
dan zes miljard m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> op de aarde, betek<strong>en</strong>t<br />
dat ongeveer 1,5 ha per persoon om van te<br />
lev<strong>en</strong>, met productieve zee erbij komt dat<br />
op ongeveer 1,8 ha per persoon. Dat is het<br />
zog<strong>en</strong>aamd eerlijke aardeaandeel van elke<br />
m<strong>en</strong>s (WWF, 2005). Vertrekk<strong>en</strong>d van deze<br />
gegev<strong>en</strong>s hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> Canadees <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
Zwitsers onderzoeker, WACKERNAGEL & REES<br />
(1996), e<strong>en</strong> nieuw meet<strong>in</strong>strum<strong>en</strong>t ontwikkeld<br />
om aan te gev<strong>en</strong> hoe groot de impact van<br />
de m<strong>en</strong>selijke economie is op ecologie: the<br />
ecological footpr<strong>in</strong>t.<br />
135
Change language