10 geboden bij de verzorging van pijnlijke wonden. - Imelda
10 geboden bij de verzorging van pijnlijke wonden. - Imelda
10 geboden bij de verzorging van pijnlijke wonden. - Imelda
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>10</strong> <strong>gebo<strong>de</strong>n</strong> <strong>bij</strong> <strong>de</strong> <strong>verzorging</strong> <strong>van</strong><br />
<strong>pijnlijke</strong> won<strong>de</strong>n.<br />
Dr.Karen De Coninck - Dermatologie - <strong>Imelda</strong> ziekenhuis<br />
Ipodium - 6 maart 20<strong>10</strong>
Opsporen en behan<strong>de</strong>len<br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong> oorzaak <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
won<strong>de</strong><br />
– Vasculair<br />
– Metabole stoornissen<br />
– Doorligwon<strong>de</strong><br />
– Won<strong>de</strong>n rond een stoma<br />
– Medicamenteus<br />
– Hygiëne,voedingsstatus<br />
1.Oorzaak<br />
Ipodium - 6 maart 20<strong>10</strong>
2.Pijn<br />
• Bij elke raadpleging dient men :<br />
– De intensiteit<br />
– De karakteristieken<br />
• Soort pijn<br />
• Lokalisatie<br />
• Duur<br />
• Factoren<br />
vast te stellen en te evalueren.<br />
• Zowel voor,tij<strong>de</strong>ns als na <strong>de</strong> verbandwissel<br />
• Meest <strong>pijnlijke</strong> won<strong>de</strong>n<br />
• Ulcus cruris<br />
• Oppervlakkige brandwon<strong>de</strong>n<br />
Ipodium - 6 maart 20<strong>10</strong>
3.Reiniging<br />
• De won<strong>de</strong>n moeten zacht gereinigd wor<strong>de</strong>n.<br />
• Reinigen met fysiologisch serum of douche (<strong>bij</strong> niet<br />
geïnfecteer<strong>de</strong> won<strong>de</strong>n of <strong>bij</strong> kolonisatie).<br />
• Reinigen met Iso-Betadine zeep of spoelen / douche<br />
(<strong>bij</strong> kritische kolonisatie en infectie).<br />
• Irrigatie <strong>van</strong> <strong>de</strong> won<strong>de</strong>n wordt aanbevolen.<br />
• Abrasief materiaal en té kou<strong>de</strong> oplossingen moeten<br />
verme<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n.<br />
• Reinigen is niet hetzelf<strong>de</strong> als een antisepticum<br />
gebruiken.<br />
Ipodium - 6 maart 20<strong>10</strong>
• Necrotisch weefsel(zwart of<br />
bruinachtig) of fibrine (roomgeel)<br />
kan zowel zacht als hard zijn en het<br />
wondoppervlak volledig of ‘in<br />
vlekjes’ be<strong>de</strong>kken.<br />
• Debri<strong>de</strong>ring laat <strong>de</strong> vorming <strong>van</strong><br />
granulatieweefsel toe en reduceert :<br />
– contaminatie <strong>van</strong> <strong>de</strong> won<strong>de</strong><br />
– ver<strong>de</strong>re afbraak <strong>van</strong> het weefsel<br />
– aanwezigheid <strong>van</strong> holtes die<br />
bescherming bie<strong>de</strong>n voor bacteriën<br />
– <strong>de</strong> wondgeur<br />
4.Debri<strong>de</strong>ring<br />
Ipodium - 6 maart 20<strong>10</strong><br />
• Chirurgisch,scherp(grote hoeveelheid<br />
necrotisch weefsel),met bistouri<br />
• Autolytisch( natuurlijk proces,door<br />
fagocyten en proteolytische enzymen)<br />
• Enzymatisch (bacterieel collagenase)<br />
• Mechanisch (verbandwissel,reiniging)<br />
• Biologisch (verban<strong>de</strong>n)
5.Verbandwissel<br />
• Kies een verband dat <strong>bij</strong> gebruik , maar dus vooral ook <strong>bij</strong> <strong>de</strong> verbandwissel ,<br />
<strong>de</strong> pijn en eventueel trauma zoveel mogelijk afremt.<br />
• De belangrijkste re<strong>de</strong>n waarom verban<strong>de</strong>n pijn kunnen veroorzaken heeft<br />
vooral te maken met het verkleven <strong>van</strong> het wondweefsel in het<br />
verbandmateriaal.<br />
• De verban<strong>de</strong>n kunnen ‘grof’ inge<strong>de</strong>eld wor<strong>de</strong>n in 3 groepen:<br />
• Adherente : kleven steeds aan <strong>de</strong> won<strong>de</strong> vb. gewone gaascompres<br />
• Low-adherente : vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> inkleving door een woncontactlaag<br />
(vb.: vette gazen)<br />
• Non-adherente: hebben een gelachtige laag<br />
(vb.:hydocolloi<strong>de</strong>n,hydrogels,alginaten)<br />
Gaat alleen over contact met <strong>de</strong> won<strong>de</strong> zelf,niet over omliggen<strong>de</strong><br />
huid<br />
• Verban<strong>de</strong>n kiezen die zowel scha<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> won<strong>de</strong> , als aan omliggen<strong>de</strong> huid<br />
beperken (zachte siliconen met Safetac technologie).<br />
Ipodium - 6 maart 20<strong>10</strong>
6. Infecties<br />
• Behan<strong>de</strong>l infecties.<br />
• Deze kunnen pijn veroorzaken , maar ook <strong>de</strong> wondheling belemmeren door<br />
• opeisen <strong>van</strong> <strong>de</strong> zuurstoftoevoer<br />
• vrijgeven <strong>van</strong> toxines die het weefsel beschadigen<br />
• Verschillen in bacterieel niveau:<br />
• Contaminatie : aanwezigheid <strong>van</strong> zich niet vermenigvuldigen<strong>de</strong><br />
bacteriën .Geen effect op <strong>de</strong> heling.<br />
• Kolonisatie : bacteriën vermenigvuldigen zich , maar er is geen scha<strong>de</strong><br />
.Geen effect op <strong>de</strong> heling.<br />
• Kritische kolonisatie : verhoogd wondvochtniveau,zon<strong>de</strong>r klassieke<br />
tekenen <strong>van</strong> infectie .Belemmert <strong>de</strong> heling.<br />
• Infectie : klassieke tekenen, maar ook hardnekkige inflammatie<br />
.Belemmert <strong>de</strong> heling.<br />
Ipodium - 6 maart 20<strong>10</strong>
7. Verbandkeuze.<br />
• Hou rekening met <strong>de</strong> aanwezigheid <strong>van</strong><br />
necrose,applicatieperio<strong>de</strong>,vochtbalans,infecties,periulcereuze<br />
maceratie,diepte,…<br />
Ipodium - 6 maart 20<strong>10</strong>
8.Pijnstilling.<br />
• Evalueer <strong>de</strong> noodzaak om topische of systemische pijnstilling te starten.<br />
• Acute pijn <strong>bij</strong> verbandwissel: 30 tot 60 minuten voor <strong>de</strong> wondzorg toedienen<br />
<strong>van</strong> een pijnstillend mid<strong>de</strong>l.<br />
• Chronische pijn (langer dan 7 weken) : complex,vraagt een multidisciplinaire<br />
aanpak.<br />
• Atraumatische verban<strong>de</strong>n zullen weinig of geen scha<strong>de</strong> aanbrengen ,noch aan<br />
<strong>de</strong> won<strong>de</strong>,noch aan <strong>de</strong> omliggen<strong>de</strong> huid en <strong>bij</strong>gevolg ook min<strong>de</strong>r pijn<br />
veroorzaken.<br />
Ipodium - 6 maart 20<strong>10</strong>
Doen<br />
Niet<br />
doen<br />
9.Input <strong>van</strong> <strong>de</strong> patiënt.<br />
Input <strong>van</strong> <strong>de</strong> zorgverlener.<br />
vragen kijken luisteren leren<br />
Naar pijn<br />
vragen<br />
Van bepaal<strong>de</strong><br />
veron<strong>de</strong>rstel-<br />
lingen<br />
uitgaan<br />
Niet-verbale<br />
signalen<br />
opmerken<br />
Subtiele<br />
signalen <strong>van</strong><br />
<strong>de</strong> ‘nietklagers’<br />
negeren<br />
<strong>10</strong>.Pijncontrole.<br />
De zorgverlener moet <strong>bij</strong> elke patiënt <strong>de</strong> wondgerelateer<strong>de</strong><br />
pijn on<strong>de</strong>r controle krijgen.<br />
Ipodium - 6 maart 20<strong>10</strong><br />
Luisteren<br />
naar wat<br />
patiënt zegt<br />
en verwacht<br />
Verschillen<strong>de</strong><br />
dingen<br />
tegelijkertijd<br />
doen<br />
Leren respect<br />
op te<br />
brengen voor<br />
<strong>de</strong> wensen<br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
patiënt<br />
Ongeïnteres-<br />
seerd ver<strong>de</strong>r<br />
werken
Change language