levend erfgoed 1 2010 - Nederlands Centrum voor Volkscultuur

Levend
Erfgoed
01 2010
54
Representatieve Lijst, illustreert de
diversiteit van het immateriële erfgoed
van deze wereld op bijzonder
fraaie wijze. De brochures geven duidelijke
antwoorden op vragen waar
beginners nogal eens mee worstelen:
‘is er geen gevaar dat de Conventie
het immaterieel erfgoed fossiliseert?’;
het antwoord hierop is goed verwoord
in de brochure What is Intangible
Culture Heritage? De belangrijke
vraag over de status van immaterieel
erfgoed dat indruist tegen mensenrechten
(dat is wel immaterieel erfgoed,
maar dat kan nadrukkelijk niet
onder de bescherming van de Conventie
vallen) wordt in deze brochure
wel behandeld, maar niet zo prominent
als mijns inziens noodzakelijk
is. De brochure Identifying and Inventorying
Intangible Cultural Heri tage
laat zien hoeveel ruimte de Conventie
geeft om de nationale inventarisatie
vorm te geven volgens eigen inzichten
en bevat veel voorbeelden van de
ervaringen van andere landen. Het
Sinterklaas
op de Schaats
eindigt met een nuttige possible outline
for inventorying elements of the intangible
cultural heritage. Pfl ichtlektüre
voor de Neder landse ambtenaren die
zich nu voorbereiden op de implementatie!
Bedreigde talen
Op de immaterieel erfgoedpagina’s is
ook veel te vinden over unesco’s inspanningen
rond bedreigde talen.
Het meest in het oog lopende onderdeel
hier is de online Atlas of En dangered
Languages, een database met
informatie over zo’n 2500 bedreigde
talen. De presentatie van deze Atlas
in 2009 heeft wereldwijd een grote
weerklank gevonden. Taal is een belangrijk
onderdeel van het immaterieel
erfgoed, en past ook zonder problemen
binnen de defi nitie van immaterieel
erfgoed zoals die gegeven is
in § 2.1 van de Conventie. Maar in de
niet-uitputtende lijst van immaterieel
erfgoed van § 2.2 worden talen
genoemd met een zekere beperking:
In dit boek vertellen bekende Nederlanders over de
rol die volkscultuur en tradities spelen in hun leven.
Daarnaast is aan mensen, die nog niet zo lang in
Nederland wonen, gevraagd aan welke tradities uit
hun moederland zij dierbare herinneringen bewaren.
De combinatie van bekende en minder bekende
tradities en de speelse wijze waarop deze zijn
beschreven, maken Sinterklaas op de Schaats
tot een feest om in te lezen.
Sinterklaas op de Schaats is te bestellen door € 7,50
over te maken op giro 810806 t.n.v. het Nederlands
Centrum voor Volkscultuur, o.v.v. schaats.
‘orale tradities en uitdrukkingen, inclusief
taal als een vehikel van immaterieel
cultureel erfgoed’. Talen lijken
daarmee niet helemaal binnen de
Conventie te vallen. Tijdens het opstellen
van de Conventie was voor
het ‘zonder meer’ toevoegen van taal
geen consensus bereikt. Het is goed
op de website te zien dat in de praktijk
de talen gewoon tussen het andere
immaterieel erfgoed gepresenteerd
worden.
Een grote kracht van de Conventie
Immaterieel Cultureel Erfgoed is
hierin gelegen, dat zij de sterk uiteenlopende
werelden van etnologen, beleidsmakers
en erfgoeddragers bij elkaar
brengt. Een zoektocht op de
website van de Conventie laat zien
hoe ambtenaren omgaan met bloedprocessies
en papierknipkunst en
hoe antropologen worstelen met inscriptiecriteria
voor nominatiedossiers;
een beetje onwennig nog soms,
maar met groeiend enthousiasme. ■
Levend Erfgoed
Vakblad voor public folklore & public history
Levend Erfgoed. Vakblad voor public folklore & public history is
een uitgave van het Nederlands Centrum voor Volkscultuur,
het landelijk instituut voor het immateriële erfgoed.
Redactie en exploitatie:
Nederlands Centrum voor Volkscultuur
F.C. Dondersstraat 1, 3572 JA Utrecht
Tel: 030 - 276 02 44
e-mail: ncv@volkscultuur.nl
www.volkscultuur.nl
Redactie:
– dr. Albert van der Zeijden (hoofdredacteur, wetenschappelijk
medewerker Nederlands Centrum voor Volkscultuur)
– dr. Hester Dibbits (onderzoeker etnologie Meertens
Instituut)
– dr. Michiel Gerding (Provinciaal Historicus bij Drents
Plateau)
– dr. Hendrik Henrichs (docent cultuureducatie Universiteit
Utrecht)
– dr. Jaap Kerkhoven (historicus werkzaam op museaal
gebied)
– Frans Schouten (voormalig lector Nationale Hogeschool
voor Toerisme en Verkeer)
Vormgeving: www.icarusontwerp.nl
Omslagfoto: Nationale Beeldbank
Drukwerk: www.libertas.nl
Levend Erfgoed verschijnt twee keer per jaar, met een omvang
van circa 50 pagina’s. Elke aflevering bevat twee of drie hoofdartikelen,
enkele casestudies en verslagen of besprekingen van
recente evenementen of publicaties.
Een abonnement bedraagt € 24,– per jaar.
© Nederlands Centrum voor Volkscultuur
Wij hebben alle moeite gedaan om rechthebbenden van
copyright te achterhalen. Mochten er personen of instanties
zijn die menen aanspraak te maken op bepaalde rechten, dan
wordt hun vriendelijk verzocht contact op te nemen met de
uitgever.
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder
schriftelijke toestemming van de uitgever.
ISSN 1574-0927
Jaargang 7, nummer 1, 2010
Levend Erfgoed is het vakblad voor de erfgoedprofessional.
De redactieleden van
Levend Erfgoed zijn werkzaam in het museale
veld, de wetenschap, de erfgoedsector en/
of in het hoger onderwijs en zijn deskundig
op het terrein van volkscultuur en etnologie,
museale activiteiten, cultuureducatie en
cultuurtoerisme.
Via de redactieleden participeren de volgende
instellingen in Levend Erfgoed:
– Het Nederlands Centrum voor Volkscultuur,
het landelijk instituut voor de Cultuur van
het dagelijks leven en het immaterieel erfgoed.
Website: www.volkscultuur.nl;
– Drents Plateau, hèt expertisecentrum op het
gebied van het Drentse erfgoed en de architectuur.
Website: www.drentsplateau.nl;
– Masteropleiding Cultureel erfgoed van de
Universiteit Utrecht, bestudeert (re)presentaties
van erfgoed in musea, erfgoedsites,
media, toerisme en in educatieve contexten.
Website: www.masters.uu.nl;
– Meertens Instituut, onderzoeksinstelling die
zich richt op de bestudering en documentatie
van de Nederlandse cultuur.
Website: www.meertens.knaw.nl;
– Lectoraat Visitor Management aan de
NHTV in Breda, het lectoraat houdt zich
bezig met het genereren en geleiden van
bezoekers stromen in- en bij toeristische
attracties en legt een sterk accent op de
beleving van bezoekers.
Website: www.nhtv.nl.
Nederlands Centrum
voor Volkscultuur
Het Nederlands Centrum voor Volks cultuur is het
landelijk instituut voor de cultuur van het dagelijks
leven en het immaterieel erfgoed. Het centrum
heeft als doelstelling het zichtbaar en toegankelijk
maken van de immateriële cultuur en
het ondersteunen van het veld. Belangrijke hulpmiddelen
daarbij zijn het publieks tijdschrift
‘Traditie’ en de website www.volkscultuur.nl.