wandelroute - Het Flevo-landschap

Deze folder wordt u aangeboden door Het Flevolandschap,
één van de twaalf provinciale Landschappen.
Het Flevo­landschap beschermt en ontwikkelt natuur, cultuurhistorie
en landschap. Wij beheren ongeveer 5.300 ha
aan natuur.
Deze natuur is kostbaar, maar niet onbetaalbaar. Help ons
de Kamperhoek en andere gebieden te behouden. Word
begunstiger. Kijk op www.flevolandschap.nl of bel met
0320­286111 voor meer informatie.
Vlotgrasweg 11, 8219 PP Lelystad
Tel. 0320 ­ 286 111
info@flevolandschap.nl
www.flevolandschap.nl
Deze uitgave is mede tot stand
gekomen dankzij steun van de
KOM GENIETEN VAN
Wandelen in de
Kamperhoek
een rondje kunst
Wandelen in de Kamperhoek
Wandelen in de Kamperhoek is wandelen
door het oudste natuurbouwproject van
Flevoland. De plek stond al voor de in­
poldering bekend als Kamperhoek. Het ge­
bied had na de drooglegging van Oostelijk
Flevoland dienst gedaan als zanddepot en
werd daarna heringericht als het moeras en
bosgebied zoals we het nu kennen, vanwege
de cruciale ligging op de vogeltrekroute.
Wandelen in de Kamperhoek kon al jaren,
maar de mogelijkheden waren beperkt tot
enkele paden door het bos. Daar is veran­
dering in gekomen met de aanleg van deze
vier kilometer lange wandelroute. Deze
route loopt niet alleen langs de kunstroute
Nieuw Verleden, maar sluit ook aan op het
Pionierspad, een langeafstandswandelroute
van Noord­Holland naar Overijssel.
Daarnaast is deze route ook een echte struin­
tocht die dwars door bos en veld loopt. Het
is dus verstandig minstens stevig schoeisel,
beter nog laarzen, aan te trekken. Honden
zijn hier niet toegestaan, want dat verstoort
de dieren teveel.
11

12
De kunstroute
In het eerste deel van de wandelroute staan vijf
kunstwerken die de wandelaars figuurlijk op
het verkeerde been zetten.
De Kunstenaars Vereniging Flevoland is in 2006,
in samenwerking met Het Flevo­landschap, begonnen
met het realiseren van een serie kunstwerken
aan het Pionierspad. Ieder jaar komen
er vijf kunstwerken bij. Er staan al kunstwerken
in het Nagelerbos en het Knarbos.
In de Kamperhoek zijn in 2008 vijf nieuwe
kunstwerken geplaatst. Voor deze serie maakten
de kunstenaars Merijn Tinga, Michel Bongertman,
Rob van den Broek, Rosanne van
Klaveren en Sjef Meijman kunstwerken die de
indruk wekken een overblijfsel te zijn van een
oude geschiedenis.
De kunstwerken zullen zelf ook weer ‘geschiedenis’
worden want ze zullen geleidelijk verweren
en een steeds ‘natuurlijker’ deel gaan
worden van het landschap. Uiteindelijk laten de
kunstwerken alleen nog vage sporen achter en
verdwijnen in de geschiedenis.
Op excursie
Wie meer wil zien van
de Kamperhoek kan een
groepsexcursie bespreken.
Die excursies gaan
naar het kerngebied, het
moeras, dat voor publiek
gesloten is. Ook kunt u
het vogelringstation de
Glinte bezoeken. Hier
vangen en ringen Gerrit
Frank en zijn helpers al
meer dan 25 jaar vogels,
een unieke kans om deze
voor de wetenschap belangrijke activiteit eens van dichtbij mee te
maken.
Op pad
Bij de ingang aan de Visvijverweg, loopt u bij de oranje slagboom
het gebied in. Honderd meter verder, bij het eerste kunstwerk slaat
u rechtsaf. Het kunstwerk stelt een vliegtuigmotor voor die hier is
neergestort. Bijzonder is dat de
keramieken delen, waaruit het
kunstwerk is opgebouwd, ter
plekke zijn gebakken in een zogenaamde
veldoven. Verrassend is
ook dat in het zichtbare deel van
het motorblok figuren en voorwerpen
zijn te herkennen. Zo is
het gezicht van de kunstenaar in
het motorblok versmolten.
Even verder passeert u een keienstraatje
dat als restant uit een oud
vissersdorpje lijkt op te duiken.
Iets verder slaat u linksaf en wordt u
verrast door een kubus die de oude
bodem heeft opgetild naar een
nieuw bestaan als bodemprofiel.
Direct er naast ligt het geprepareerde
gat, waaruit de grondkubus tevoorschijn
is gehaald. Het gat is afgedekt
met een rooster om ongelukken te
voorkomen. Er is zelfs een ontsnappingsbuis
voor kleine dieren aangebracht,
mochten die onverhoopt in
de kuil belanden.
Een paar honderd meter verderop komt u bij de zogenaamde
vlinderbaan. Hier heeft het bos plaatsgemaakt voor een open,
bloem­ en struikenrijke baan, een ideaal leefgebied voor talrijke
dagvlinders.
De ufo die hier rechts te zien is, lijkt deze baan tijdens het
neerstorten te hebben getrokken voor hij tenslotte tegen de
wortelkluit van een omgevallen boom tot stilstand kwam.
De ufo markeert nu als het ware het eind van de vlinderbaan.
Misschien is de ufo verongelukt door de hoogspannings­
leiding, die hoog boven de vlinderbaan uit torent. Ga maar
eens onder de hoogspanningsmast staan, kijk omhoog en
ervaar de indrukwekkende grootte en hoogte van één enkele
electriciteitsmast.Vanwege de hoogspanningskabels mag het
bos hier niet hoger dan zes meter worden. Daardoor is er ruimte
voor deze open vlinderbaan. Van de nood is dus een deugd
gemaakt.

Loopt u verder dit pad af
langs de ufo en onder de
mast door, dan bereikt u
de Ketelmeerdijk. Hier
komt het langeafstandswandelpad
het Pionierspad
de Kamperhoek binnen.
U volgt de kwelsloot
richting de Ketelbrug en
ziet even verder het laatste
kunstwerk, de zwevende
boom. Het idee is
dat de boom al groeiend
zo zwaar wordt dat ie
naar de bodem zakt en
zich weer in de bodem
zal verankeren.
Struinen
Verderop ziet u in de kwelsloot een ogenschijnlijk doorwaadbare,
omrasterde plek. Dit is de drinkplaats voor de schapen
die de dijk ’s zomers begrazen. Die begrazing heeft niet alleen
tot doel het gras kort te houden. Ook lopen de schapen zoveel
heen en weer op hun kleine hoeven dat de bodem er stevig
door aangedrukt wordt. Dit is belangrijk voor de stevigheid
van de grasmat.
De route buigt tweemaal naar links. Rechtdoor ziet u een hekwerk
over een stuw. Hier aan de rand van het rustgebied is
vooral ’s avonds en ’s morgens vroeg de kans groot om een
ree of vos te zien.
Start wandeling
13

14
Wandelen in de
Kamperhoek
een rondje kunst
Vanaf hier krijgt het pad het karakter van een struinroute en loopt
dwars door het bos. U ervaart de bijzondere sfeer van de ritselende
ruigten rondom. De dieren laten zich vaker horen dan zien, maar
de beleving is er niet minder om. Hier leven marterachtigen zoals
de bunzing, hermelijn en wezel en diverse muizensoorten. Maar
die zult u niet snel te zien krijgen, klein en schuw als ze zijn. De
vogels die zich hier thuisvoelen zijn onder andere de grote bonte
specht, de boomkruiper en de kneu.
Boven het struikgewas uit torenen de statige hoge stammen van
de polderpopulier. De robusta zeeland, is bij de eerste aanplant
van het bos veel gebruikt. Nu zijn er nog maar sporadisch van
dergelijke pionierbomen te vinden, want hun levensduur is beperkt.
In dit bos blijven ze staan want de bodem is zo nat dat
vellen en herplanten meer kwaad dan goed zou doen. Daarom
mag het Kamperhoekbos zich in alle rust verder ontwikkelen tot
een echt natuurbos; een bos waarin het beheer beperkt blijft tot
het open houden van de bospaden.
Vlinderbaan
Vanuit de dichte eiken houtwal betreedt u een langgerekte bosweide.
Deze strook wordt wel de vlinderbaan genoemd, want
aan weerszijden van de bosweide ontwikkelt zich een bloemrijke
struweelrand die erg aantrekkelijk is voor talrijke vlinders. Hier
wordt zelfs een voor Nederland wel erg bijzondere dagvlinder
waargenomen: de grote vos.
De wandeling slingert over de boswei en via een bruggetje door
de bosrand om weer terug te komen op de vlinderbaan. Daar waar
het bos plaats maakt voor het open veld wordt het pad omzoomd
door hondsroos en egelantier. Deze bloesemdragende rozensoorten
trekken vele vlinders aan.
Observatiehut
Even verder doemt de observatiehut op, die u een uitzicht
geeft over de omringende velden en het besloten moeras. In
het moeras leven meer dan 25 soorten libellen. Ook de broedvogelbevolking
is er gevarieerd. Er broeden vele Rode Lijstsoorten,
zoals de koekoek, matkop en nachtegaal. Ook is hier
de kans groot om de blauwborst, bruine kiekendief en water ral
te spotten dankzij de rust die in veld en moeras heerst. Neem
er de tijd voor want de natuur laat zich niet dwingen. Hoe
voorzichtig u ook loopt, dieren hebben u allang in de gaten en
houden zich gedeist. Daarom zult u in de observatiehut vaak
pas na een kwartier tot een half uurtje bijzondere waarnemingen
doen. Dan zijn de dieren ‘vergeten’ dat er mensen in de
hut zitten. Misschien ziet u zilverreigers en lepelaars jagend op
vis in de poelen. Ook de ijsvogel passeert hier geregeld.
De terugweg loopt eerst weer over het holle pad tussen de
rozenhagen door. Eenmaal in het bos doorkruist u een oud
esdoornvak. De bomen staan er dicht opeen, waardoor er op
de bodem te weinig licht overblijft voor andere plantengroei.
Alleen de zaailingen van de esdoorn zelf kiemen er massaal,
maar daarvan ziet slechts een enkel plantje kans om door te
groeien.
Vijf minuten later staat u weer op het pad bij het begin van de
route. Hopelijk heeft u genoten van een afwisselende tocht
door bos en veld, waarin kunst en natuur zijn verweven tot een
boeiend geheel.