WINTER BIJ DE FAMILIE WESTPHAL - ATV Stadion

HANDIG:
UITNEEMBAAR
MESTOVERZICHT
‘WETHOUDER
VOLKSTUINEN’
RINDA DEN BESTEN
LENTE
MARKT
12 MEI
jaargang 13 nr 1
WINTER
BIJ DE FAMILIE
WESTPHAL
recepten
met lekkere

lees
meer
p.30
maatschappelijke
stages
2011
MAART 2012
Met het speciale uitneembare Mestoverzicht, samengesteld
door ons nieuwe redactielid Ine Dijkhof, hopen we dat
iedereen dit jaar een vliegende start zal kunnen maken
met de tuin. Volkstuinen zitten in de lift, merkt ‘onze’
wethouder Volkstuinen, Rinda den Besten, die in dit nummer
alvast iets onthult over haar belangrijkste beleidsvoornemens
die deze maand naar buiten zullen komen: meer
volkstuinen en meer ruimte voor tijdelijke moestuinen op
braakliggende terreinen in de wijken. Gezonde voeding is
een hype aan het worden, en wij deinen lekker op die golf
mee. Het jonge gezin Westphal, al weer de vierde generatie
in onze vereniging, doet niet anders. Maar zij hebben nóg
een reden om bij ons groenten te verbouwen: bij hen thuis
eten de kippen alles op! Ze staan in dit nummer uitgebreid
geportretteerd en laten zien hoe snel onze vereniging zich
aan het verjongen is. Tot aan de dieren toe, want ons konijnenbestand
is flink uitgebreid, zo bleek uit alle sporen in de
wintersneeuw. Het wordt tijd om daar op een diervriendelijke
manier iets aan te doen. Emigratie naar de Waddeneilanden?
Want daar schijnen ze weer te weinig konijnen te
hebben. Het is ook nooit goed.
Nieuw leven, dat past goed bij de lente, en dat zijn ook de
sporen van herfstige paddenstoelen die we dit voorjaar
op weg kunnen helpen om straks, gekruid en wel, op ons
bord terecht te komen. Hiermee komen we tegemoet aan
de smulpapen onder ons, en dat zijn er veel, hebben we
gemerkt. Daarom ook twéé recepten, waarmee we de laatste
restjes uit de vriezer op kunnen maken – eindelijk leeg voor
een nieuwe oogst. Leve de lente! Daarin verwelkomen we
ook onze nieuwe grote buren: alle ambtenaren van het Provinciehuis,
die half april hun nieuwe werkplekken in zullen
nemen. Laten we zorgen dat ze een mooi uitzicht krijgen.
Redactie
VAN DE
MAKERS
*groenliefhebbers*van het eerste uur
3

KOM
je ook?
LenteMARKT
van 12 tot 14u bij het verenigingsgebouw
12 mei
gezocht koelkast
‘Staat er in je huis een ijskastje dat je
niet meer nodig hebt of staat er één
nutteloos bij iemand anders? Geef hem
dan aan de nieuwe terrasbeheerders.
De vrijwilligers die daar ‘s zaterdags
voor koffie en gebak zorgen, zullen daar
erg blij mee zijn.’
Melden bij de winkel.
Elke zaterdag open v.a 10.00
Of mail naar atvstadion@hetnet.nl
2012 jaar van de bij
10
25
16
09
INHOUD
010 DE FAMILIE WESTPHAL
De familie Westphal geniet in de eigen tuin
van het gras, de madeliefjes en elkaar. Een
portret van een generatie.
014 OM TE BEWAREN
Het grote Bladgroen Mestoverzicht. Wees
zuinig op onkruid want je kunt er plantensoep
van maken…
016 WETHOUDER RINDA DEN BESTEN
Wethouder Rinda den Besten wilde speciaal
voor ons al iets onthullen over haar nieuwe
volkstuinenbeleid.
009 PADDO QUEESTE
Altijd op zoek naar mysteries en hypes
ontdekte Staese Baars het allernieuwste: zelf
paddenstoelen kweken.
025 ADDY OP BEZOEK
En Addy de Meij ging op bezoek bij de vrouw
achter de ledenadministratie: Woudie Blok.
Het fundament onder onze vereniging.
En verder...
006 Een nieuw jaar
007 Over Ons
018 Van het bestuur
020 Arie Aardworm
027 In de stadionkeuken
029 Column
030 Stageoverzicht
4 5

De lente bladgroen 2010
Een nieuw jaar, een nieuw begin…
Ruim voor drie uur op zondagmiddag
15 januari meldden zich de eerste
bezoekers voor de nieuwjaarsreceptie
van onze vereniging. Benieuwd naar
wat de voorzitter te zeggen had ? Of
wachtend op en belangstellend voor
de eerste hapjes en drankjes. Of
toch om collega tuinleden het beste
te wensen voor een nieuw (tuin)jaar?
Het antwoord hierop is niet te geven.
Maar toch: meer dan zeventig mensen
bezochten de nieuwjaarsreceptie, een
record, wat leidde tot een geanimeerde
bijeenkomst waar bekenden elkaar
omhelsden en onbekenden kennis met
elkaar maakten. Was dit nu een toonbeeld
van verenigingsleven ? Als het
doel van een vereniging is om generaties
te vertegenwoordigen, dan was
deze bijeenkomst daar wel een voorbeeld
van. Van 4 tot 80 jaar was aanwezig.
Voor de allerjongsten was een
speelhoek ingericht, veilig afgescheiden,
met de ouderwetse kleurpotloden
en de nieuwerwetse filmpjes op een
beeldscherm. En de ouderen hadden
genoeg aan elkaar…
Naast onze leden bezochten ook veel
vrienden, donateurs en de buren de
nieuwjaarsreceptie. Daaruit blijkt dat
ATV Stadion nog een grotere betekenis
heeft dan voor degenen die er tuinieren.
6
In zijn nieuwjaarstoespraak kwam onze
voorzitter Evert Muntslag daarop terug.
ATV Stadion heeft een maatschappelijke
functie benadrukte hij, en hij verwees
daarbij naar de schooltuinen, de
maatschappelijke stages en onze deelname
aan “groen moet je doen”. Verder
meldde hij dat de belangstelling voor
een tuin op ons complex zo groot
is, dat er een permanente wachtlijst
bestaat. Van leegstand is geen sprake!
De voorzitter stelde vast dat de veiligheid
op het complex is toegenomen.
Tot januari zijn er geen inbraken meer
geweest, dankzij het burgerinitiatief van
tuinleden die vrijwillig wacht hebben
gelopen.
Uiteraard kon de voorzitter er niet aan
ontkomen de ontwikkelingen rondom
het verenigingsgebouw aan de orde te
stellen. Die situatie is nog onduidelijk.
De Monumentenwacht heeft inmiddels
opdracht gekregen een bouwkundig
onderzoek uit te voeren naar de
bouwkundige staat van het gebouw, het
noodzakelijk onderhoud en de daaraan
verbonden kosten. Hij zegde toe
de leden per mail zo snel mogelijk te
informeren als nieuwe informatie binnenkwam.
En daarna was het tijd voor de appelflappen
en de hartige hapjes!
JD
ATVStadion
OVER
ONS
Langzaamaan begint het tuinleven weer
te ontwaken uit de winterslaap. Met
het stijgen van de temperatuur en het
ontluiken van de eerste voorjaarsbloemen,
zie je ook voorzichtig hier en daar
weer wat tuinders tevoorschijn komen.
Even kijken hoe het er voor staat en
wat er allemaal moet gebeuren. Veel!
Even gluren bij de buren. Daar ziet het
er gelukkig nóg beroerder uit. De eind
vorig jaar vrij gekomen tuinen hebben
allen al weer een nieuwe pachter gekregen.
• Op tuin 11 is Seline Palm gekomen.
Zij is al druk bezig om de tuin te herinrichten
naar haar eigen ideeën en
inzichten, want haar voortuintje bij huis
was inmiddels wat te klein geworden
voor alle groenten en kruiden die ze
er in wilde zetten. Eindelijk ruimte. En
rust, hoopt zij. Maar dat durven wij niet
te beloven.
• Tuin 35 heeft nog een tijdje leeg gestaan
vóór iemand het definitief wilde
overnemen. Tja en als er niet meteen
een tuinder het overneemt, dan doet
de natuur het wel. Mw. Kuchuk wil
heel graag haar eigen groenten gaan
verbouwen en popelt dus om hier haar
scepter te gaan zwaaien.
Bladgroen 2 JG 11
• Eén tuin is kort vrij gekomen, tuin
37b. Na een zeer voortvarende, bijna
explosieve start en de enthousiaste
bouw van een kas, sloeg een winterstorm
genadeloos toe. De kas heeft het
niet overleefd. Alles nog eens overwegend,
heeft Hugo Schoute uiteindelijk
besloten de tuin op te zeggen en zich
te beperken tot de jaarlijkse barbecue.
Als donateur. De tuin is overgenomen
door dhr Rob Mootzelaar.
• Tenslotte is tuin 63 gegaan naar W.
Hellevoort. Een gespreid bedje (groentebedje
welteverstaan), klaar voor gebruik.
Wij wensen alle nieuwe tuinders
veel plezier en succes met hun tuin!
Woudie Blok (tuin 92) en Anneloes van
den Brink (tuin 32)
Ledenadministratie
7
woudie
interview
pag. 15

De lente bladgroen 2010
8
Bladgroen 2 JG 11
Paddenstoelencollege
Afgelopen 16 februari is een nieuwe
trend geboren bij ATV Stadion: zelf eetbare
paddenstoelen kweken! Zo’n vijftien
belangstellenden waren naar het verenigingsgebouw
gekomen om hierover alle
ins-and-outs te weten te komen. De
bijeenkomst begon met koffie en een
stukje heerlijke taart in de vorm van
een vliegenzwam, de oervorm van de
paddenstoel. Daarna introduceerde Sebastiaan
Westphal paddenstoelengoeroe
Bart Barten. Bart vertelde dat hij
gegrepen werd door het paddenstoelenvirus
tijdens een verblijf in Italië.
Daar trekken in de herfst hele volksstammen
de bossen in om porcino of
eekhoorntjesbrood te zoeken. Na zijn
terugkeer in Nederland begon hij zijn
nieuwe hobby steeds serieuzer te nemen
en inmiddels eet hij het hele jaar
rond van zijn zelfgekweekte zwammen.
Hij kweekt zowel in zijn tuin,
als in zakken in zijn huis.
Met behulp van een powerpointpresentatie
toonde Bart de geheimen
van het hele proces, van schimmel
tot koekenpan. Ook ging hij dieper
in op enkele eetbare soorten, zoals
de oesterzwam en de olmenzwam.
Ondertussen liet hij plastic zakken
met stro en deuvels rondgaan, die
langzaam overgenomen werden
door schimmels. Het gaf een science-fictionachtige
aanblik.
van Bart Barten
De aanwezigen schreven gretig mee en
afgaande op de vele vragen die Bart kreeg
– Wat voor materiaal gebruik je? Hoe
lang duurt het? Kun je ook hallucinerende
paddo’s kweken? – lopen er een aantal
nieuwe paddestoelenfans bij ATV Stadion
rond.
Wie hierover meer wil weten kan een
kijkje nemen op www.mycobois.be of
www.groenetakken.nl. De presentatie van
Bart Barten kun je vinden door te googlen
op ‘paddestoelenpraatje’.
TIP!
Wie meteen wil beginnen met kweken,
begint simpel:
1. koop een oesterzwam in de winkel of
op de markt
2. leg die in een stukje natgemaakt karton
in de koelkast
3. wacht net zo lang tot er schimmel op
het karton staat
4. stop het karton tussen gepasteuriseerd
stro (= stro dat in een uurtje
in water van een graad of 60 heeft
geweekt)
5. de natuur doet de rest
9

interview
‘Alles is oud hier,
behalve wij’
Sebastiaan en Rianne Westphal
maakten van een ruïne een paleis.
De vierde generatie Westphal is gearriveerd
op ons complex, en dat is niet
onopgemerkt gebleven. Op een mooie,
zichtbare plaats, vlakbij de ingang en het
parkeerterrein, is op de fundamenten
van een verwaarloosd geheel een tuinhuis
gebouwd dat meer weg heeft van
een kleine bungalow. Met zijn fraaie plavuizen,
strakke witte wanden en mooie
ramen werd het veel meer dan de opgewaardeerde
schuur die veel andere
tuinders van hun huizen maken. Sebastiaan
Westphal, zijn vrouw Rianne en hun
kinderen Wiebe Coen en Anna Geesje
zijn nog druk bezig om ook de rest
van de tuin onder controle te krijgen.
De potten met bramen en kruisbessen
staan in het huisje al klaar om uit te
planten, maar daar moet het eerst iets
warmer voor worden.
Als fotograaf Tessa en ik arriveren, om
op een stralende maar ijskoude winterdag
het jonge gezin zo fraai mogelijk vast
te leggen voor ons lentenummer, worden
we getrakteerd op thee met kersentaart,
‘want,’ zegt Rianne, ‘we grijpen
elke gelegenheid aan om taart te eten.’
De vereniging heeft al eerder dit jaar gemerkt
dat het de Westphals ernst is met
hun voornemen om onder andere met
lekker eten iets voor de vereniging te
gaan betekenen. Ze bakten al vlijtig mee
aan de taarten die bij het winkelterras
op zaterdag werden geserveerd. En ze
verzorgden ook een deel van de hapjes
tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst.
Sebastiaan Westphal heeft goede herinneringen
aan ons complex. Hij heeft nog
mooie foto’s, vol mensen met grote jaren
tachtig-brillen, waarop goed te zien
is hoe hij – op eenzelfde leeftijd als zijn
zoon Wiebe Coen nu – het erg naar
zijn zin heeft bij allerlei spelletjes die
er in die tijd voor de kinderen werden
georganiseerd. Het was een belangrijke
reden voor hem om nu ook zelf een
huisje te pachten bij de vereniging waar
zijn grootvader Coen zo belangrijk was,
dat het verenigingsgebouw naar hem is
vernoemd. ‘Ik moet eerlijk zeggen dat
het pas bij mij begon te kriebelen toen
we zelf kinderen kregen. Ik heb hier als
winter bij de
familie westphal
10 11

kind ook nooit zelf een tuintje gehad.
We kwamen hier wel regelmatig toen
opa nog leefde, maar niet om zelf nu
eens lekker te gaan spitten. We hebben
het er pas over gehad toen Jaap overleed.
Toen zagen we deze tuin, helemaal
verwaarloosd, op het hoekje, en toen
dachten we: dat wordt nog wel eens
wat. ’
Krielkippen
Ze bouwden een compleet nieuw huis,
met hulp van Sebastiaans vader, waarbij
ze mooie oude bouwmaterialen verwerkten,
zoals een schuifpui en oude
raampjes uit een boerenschuur die ze
op Marktplaats aangeboden zagen. Rianne:
‘Alles is oud hier, behalve wij.’
Jullie tuin ligt ook mooi prominent.
Rianne Westphal relativeert: ‘Nou, hij
ligt vooral lekker dichtbij de parkeerplaats.
Stel je voor dat je dit huis had
moeten bouwen en je zat helemaal achteraan.
Daar word je niet gelukkig van.
Voor de kinderen is het ook belangrijk
dat we overal zo dichtbij zitten. Want zij
moeten zich wel kunnen vermaken hier,
en dat gebeurt ook. Daarvoor hebben
we de tuin, en nu ook een schommel.’
En dan te bedenken dat ze thuis ook
nog een tuin hebben – Rianne: ‘best
wel royaal ook moet ik eerlijk zeggen.
We wonen in Bunnik aan de Kromme
Rijn. Maar ik vind het leuk om groenten
te kweken. En dat kan niet bij ons
thuis want we hebben kippen en die
eten alles op. We hebben vorig jaar al
twee keer een nest gehad en we raken
ze bijna niet kwijt. De mensen willen de
kippen alleen voor de soep, en dat vind
ik zielig. Dus nu hebben we twintig kippen.
Het zijn gelukkig wel krieltjes. Voor
mij is echt het belangrijkste dat je hier
groenten kunt verbouwen. Bovendien
wonen we best wel achteraf, en hebben
we daar bijna geen aanspraak. Dat heb
je hier wel en dat is leuk. Hier zie je dat
Wiebe Coen ook makkelijker vriendjes
kan maken. Hij kan zelfs naar iemand
toe lopen. Dat kan thuis niet. Hij is nu
vijf jaar en zit op de basisschool, en daar
heeft hij natuurlijk wel vriendjes, maar
dat is anders. Daarom proberen wij hier
ook dingen voor kinderen te organiseren.’
Het heeft wel even geduurd voordat
Sebastiaan en Rianne daar tijd voor kregen.
Het kostte veel moeite om de verwaarloosde
tuin de afgelopen anderhalf
jaar op te knappen.
Rianne: ‘Het was een oerwoud, en bovendien
de stortplaats van het hele
complex. Ook toen het al onze tuin was
vonden we er soms opeens weer een
lading tegels in. En er was veel onkruid,
dat maar niet verdween. We hadden
de tuin op een gegeven moment helemaal
onkruidvrij gemaakt, en toen belde
Evert na vijf dagen op of we het onkruid
weg wilden halen. Hij dacht dat we niks
gedaan hadden, zó snel was het al weer
bij gegroeid. Nu hebben we geen last
meer van zevenblad, maar we hebben
er ook een halve meter grond vanaf ge-
haald. In het midden hebben we nu gras.
En achterin een moestuin. We hebben
de grond helemaal gezeefd en er vervolgens
wel vijf kuub bemeste aarde
opgegooid. Jammer dat we geen foto’s
vóór en na hebben gemaakt. Op deze
manier kregen we een goede moestuin.
Daarvoor staan wat fruitboompjes en
het grasveld kwam er speciaal voor de
kinderen, om lekker te spelen. Wiebe
Coen vindt madeliefjes de mooiste
bloemetje. En de lekkerste groenten
vindt hij broccoli en spruitjes. Die gaan
we nu zaaien.’
Buitenmens
Rianne is onderwijzers op een ZMOKschool,
Sebastiaan is politieagent in de
regio Amsterdam, waar hij in een team
zit dat inbraken, straatroven en overvallen
in probleembuurten moet tegengaan.
Drukke banen, alletwee, waardoor
ze minder op de tuin kunnen zijn dan
ze willen. Daarbij houdt Rianne zich nog
bezig met hondentraining. Maar als ze
er zijn, genieten ze dubbel. Sebastiaan:
‘Ik ben echt een buitenmens. Ik vind het
heel leuk als ik hier aan spitten ben dat
er dan een roodborstje komt kijken.
Daar kan ik echt van genieten. Groenten
verbouwen is voor mij een leuke
bijkomstigheid. Beetje frambozen eten
van eigen struik met de kinderen. We
eten wel veel groenten, maar of dat nu
van de eigen tuin komt, is voor ons niet
zo belangrijk. Het smaakt wel anders,
maar ik kan er niet heel treurig om zijn
als ik prei heb geprobeerd en het lukt
niet. Dan denk ik: volgend jaar beter. Je
leert ook al doende. Bij voorbeeld dat
één courgetteplant genoeg is voor een
heel jaar. En dat je niet acht kroppen sla
tegelijk moet planten want dan moet je
ze ook tegelijk opeten. Dit jaar gaan we
verder met het inrichten van de groentetuin.
Maar ik wil ook een nieuwe omheining,
een haag. Als die aangeplant is,
ziet het er ook anders uit. We zijn aan
het kijken of we iets met wilgentakken
kunnen doen. Dat is wel bewerkelijk,
maar het is een natuurlijke afscheiding.
Dat is ook belangrijk voor onze honden,
want die kunnen dan vrij rondlopen. En
ook voor de kinderen, met al dat water
hier omheen. Al heb je thuis een tuin,
je bent toch even weg hier omdat het
anders is, vrijer. Zo zijn Wiebe Coen en
ik vorig jaar druk geweest met kikkervisjes,
en soorten vogeltjes om het huis.
Je zit veel dichter in de natuur hier.’
Bestuur
Onlangs werd Sebastiaan gevraagd om
in het bestuur te komen. Sebastiaan:
‘Het is bittere noodzaak, die bestuursfunctie.
Als je lid bent van een vereniging,
moet je er ook voor open staan om iets
te doen. Als er dan mensen nodig zijn
en niemand meldt zich aan, dan voel ik
me verantwoordelijk. Zo’n bestuur is
ook tijdrovender dan de meeste mensen
denken . Ik wil vooral zorgen voor
meer betrokkenheid. Ik wil dit jaar weer
een Paasactiviteit organiseren voor de
kinderen, ook omdat we zelf jonge kinderen
hebben. Er moet meer gebeuren
voor jonge gezinnen zoals wij.’
12 13
PT

De lente bladgroen 2010
Het Grote Bladgroen
Mest-overzicht
Het voorjaar is het ideale mestseizoen.
Omdat we organisch tuinieren, kunnen
we daarvoor niet zakjes kunstmest in het
tuincentrum kopen. Daarom geven we
hierbij een overzicht van alle mogelijke
mestsoorten, hoe ze te maken, en waarvoor
je ze moet gebruiken.
1 wat is organische mest?
Organische mest is mest van dierlijk of
plantaardig materiaal die ook de bodemstructuur
verbetert. Organische meststoffen
zijn langzaam werkende meststoffen.
Verse dierlijke en plantaardige mest
moet eerst verteren, bijvoorbeeld verse
koeien- of paardenmest, die een jaartje
moet liggen of verse plantenresten,
die verteren in de composthoop. Van
verse mest kun je mesthopen maken
en afdekken met jute of compostdoek.
Tussendoor moet je de mest één keer
omgooien. Ook composthopen moet je
tussendoor omwerken.
2 waar bestaat mest uit?
Mest bevat een aantal voedingselementen,
de belangrijkste zijn: stikstof (N),
kalium (K) en fosfor (P). Verder uit de
zogenaamde macro-elementen water,
koolstof, zuurstof, calcium (kalk) en
zwavel. De drie belangrijkste voedingselementen
N, K en P kunnen ook afzon-
14
derlijk toegediend worden. Dan worden
ze enkelvoudige meststoffen genoemd,
zoals bijvoorbeeld beendermeel (fosfaat),
bloedmeel (stikstof), hoornmeel,
hoefmeel, vinasse (kalium), magnesium,
kieseriet (een mineraal), bentoniet (tot
poeder gemalen kleimineraal) en kalk.
Kalk is eigenlijk geen meststof, maar een
bodemverbeteraar. Het maakt de grond
minder zuur. Daarvoor moet je dus eerst
de zuurgraad controleren. De gemiddelde
bekalking is 5 kg per 100m per jaar.
Verder bevat mest een aantal belangrijke
elementen die in mindere mate aanwezig
zijn, zoals bijvoorbeeld zink, kobalt,
jodium, borium en sporenelementen.
3 enkelvoudige voedingselementen
die in planten aanwezig
zijn.
Sommige planten bevatten enkelvoudige
meststoffen die in een biologische moestuin
heel goed gebruikt kunnen worden.
Smeerwortel bevat kalium. Heermoes
bevat kiezelzuur. Zeewier bevat kalk.
Brandnetel bevat stikstof en kiezelzuur
(silicium) (zie Tuinliefhebber nr. 2, 2011).
Goudsbloem bevat stikstof en kalk
Om als meststof te dienen wordt van
smeerwortel, brandnetel en heermoes
plantengier gemaakt. (zie kader)
4 welke soorten mest zijn er?
van dierlijke oorsprong:
runderstalmest kan als een volledige
meststof worden beschouwd; naast
stikstof, fosfor en kalium bevat het ook
sporenelementen. Als het veel verteerd
stro bevat, verbetert het de structuur
van de bodem.
paardenmest, bij voorkeur vermengd
met stro, broeit en kan gebruikt worden
om in het voorjaar de bodem van de
koude kas of bak te warmen.
kippenmest bevat stikstof, kalium, fosfor
en veel kalk. Ook deze mest moet je
niet vers gebruiken, want het bevat veel
zout. Werk het door de composthoop.
champignonmest, is eigenlijk verteerde
paardenmest met stro, en is gemakkelijk
te verwerken.
Hoe maak je plantengier?
• Vul een bak (niet van metaal of email) voor
de helft met verse planten (zie hierboven)
en vul aan met – het liefst, want dat is minder
zuur – regenwater. De planten eventueel
klein knippen. Roer de brij iedere dag
door om de rotting te bespoedigen. De
gier is klaar als de prut niet meer schuimt
en een donkere kleur heeft. Dit kan –
afhankelijk van het weer – twee tot vier
weken duren. Gebruik gier alleen verdund.
Bladgroen 2 JG 11
van plantaardige oorsprong:
compost, van gevarieerd materiaal en
goed gerijpt, verbetert de structuur van
de grond.
vinasse, bevat kalium en stikstof, en
is een bijproduct van de suiker(biet)
industrie.
maerl (gedroogde en gemalen zeealg)
bestaat uit veel kalk, veel sporenelementen
en magnesium.
bladaarde, is zuur, en goed voor bijvoorbeeld
rodondendrons en hortensia’s
plantengier behoort tot de beste
meststoffen, afhankelijk van de plant die
gebruikt wordt kun je zo enkelvoudige
meststoffen toevoegen
groenbemesters, worden, als ze een
hoogte van circa 20 cm hebben, ondergespit
en zo gecomposteerd.
1 heermoes 2 smeerwortel 3 brandnetel
• Begiet jonge planten iedere
week met een verdunning van 1
deel gier op 20 delen water.
• Groenten- fruit- en siergewassen
kunnen iedere twee weken
begoten worden met een verdunning
van 1 op 10.
• Zeer sterk verdund, 1 op 50,
kan het ook direct op de bladeren
bespoten worden.
• Een licht verdund restant kun
je in het voorjaar met de gieter
over het land sproeien.
15

De lente bladgroen 2010
verder:
dolomiet is een gedroogd en gemalen
gesteente met een hoog gehalte aan
calciumcarbonaat.
basaltmeel is een zeer fijn gemalen
vulkanisch gesteente en bevat onder
andere kalk, magnesium en sporenelementen.
bentoniet, een tot fijn poeder gemalen
kleimineraal, vooral gebruikt als grondverbeteraar.
houtas, bevat kalium
kieseriet bevat veel magnesium
5 verse mest of mestkorrels
gedroogde mest is even goed als
verse mest. Verse mest, zoals stalmest,
bevat echter stro en dat verbetert de
bodemstructuur.
gedroogde koemest is geconcentreerd,
werkt snel en heeft viermaal zoveel
voedingswaarde als verse stalmest. Gebruik
het – met mate – als bijbemesting.
6 wat is een pH-waarde?
Voordat de tuin bemest wordt, is het
belangrijk iets over de zuurgraad van de
grond te weten. De zuurgraad wordt
aangeduid met een pH-waarde. pH staat
voor ’potentiaal Hydrogenium’.
• een waarde van 6,5 - 7 is neutraal
• een waarde van 4,5 - 5,6 is zuur
• een waarde hoger dan 7 is kalkrijk
(basisch of alkalisch)
kalkrijke grond (bv. zandgrond) = hoge pH
zure grond (bv. veengrond) = lage pH
16
Om de pH van de tuin te meten, kun je:
• een eenvoudig te hanteren bodemtest
kopen bij een tuincentrum
• tuingrond laten analyseren door het
op te sturen naar een laboratorium,
bijvoorbeeld via een tuincentrum of De
Tuinliefhebber.
Onkruiden geven ook aan wat er met de
grond aan de hand is:
• herderstasje (1) wijst op kalkrijke grond
• distels op een stikstofrijke grond
• brandnetel op een voedzame grond
met een goede structuur
• kleefkruid op vruchtbare, maar verdichte
grond
• klein kruiskruid op voedzame grond
• knopkruid (2) op stikstofrijke grond
• boterbloem op vochtige, voedzame en
verdichte grond
• kweek op voedzame grond met een
slechte structuur
• melde op voedzame grond
• muur op stikstofrijke grond
7 wanneer mesten?
In de regel wordt de tuin in december
tot in het vroege voorjaar bemest met
stalmest. Kalk strooien we in het najaar
of het vroege voorjaar, maar wacht dan
wel enkele weken met het toedienen van
organische mest.
Laat de – goed verteerde – mest niet liggen,
maar werk de mest zo snel mogelijk
door de bovenlaag van de grond; wormen
doen de rest.
8 is bemesten nodig?
Mesten is nodig om:
• de bodem te verbeteren en de pHwaarde
in evenwicht te brengen
• om voedingsstoffen toe te voegen
• om lucht en vocht in de grond te
krijgen
• te zorgen voor een actief bodemleven
9 mest en het milieu
Veel (dierlijke) mest is afkomstig van de
bio-industrie, dus niet van biologischdynamische
of ecologische bedrijven.
Stalmest, maar ook bloedmeel, beendermeel.
hoefmeel, etc. kunnen daardoor
resten van geneesmiddelen en hormonen
bevatten.
Andere producten moeten van ver
ingevoerd worden, zoals cacaodoppen en
sojaschroot.
Het is daarom de moeite waard om na te
gaan wat voor mest je gaat gebruiken.
Stalmest is in november te bestellen
bij de vereniging. Bij de manege aan de
Utrechtseweg kun je paardenmest halen.
10 compost maken
Compost maken is de moeite waard. Je
bent niet alleen je afval kwijt, je houdt er
Bladgroen 2 JG 11
ook nog wat aan over. Dit jaar zal er bij
het schouwen op de aanwezigheid van
een compostbak of composthoop gelet
worden.
ID
(Met dank aan Margrit Bos)
welke planten zijn geschikt
als groenbemester?
De bekendste groenbemesters zijn:
wikke, lupine, winter- en zomerrogge,
borage en phacelia.
Niet winterharde soorten verdienen
de voorkeur, je kunt ze alleen in juli
zaaien en ze sterven in de winter af.
Voor late zaai, tot 20 oktober, is
winterrogge geschikt. Die wordt dan
in het voorjaar ondergespit.
Vlinderbloemigen (zoals erwten,
klaver, lupine maar ook wisteria)
laten stikstofknolletjes achter in de
bodem.
Sites
info@avvn.nl , informatie over
bemesting, compost maken, etc.
http://www.Tuinadvies.be/
groente_bemesting.htm, duidelijk
advies over mest, pH-waarde, etc.
www.hostamill.be , behalve over
hosta’s goede informatie over
bemesting
17

Van De lente het bladgroen bestuur 2010
De winkel
Omdat mevrouw Ina van Dommelen
aangaf te willen stoppen met het beheer
van de winkel, hebben we een
oproep gedaan om die vrijkomende
taak over te nemen. Het aantal reacties
viel tegen. Het bestuur heeft met
Ina gesproken. Ons werd wel duidelijk
dat in je eentje de winkel draaien een
grote persoonlijke belasting is. Ina
gaf aan dat ze na zo’n zaterdag geen
energie meer over heeft om te tuinieren
en ook haar sociale leven werd
daardoor beknot. Gelukkig hebben
twee personen zich toch nog gemeld
en gaat de winkel vanaf 18 februari
gewoon weer open. En ook Ina gaat
weer aan de slag. Ab heeft zich bereid
verklaard om dat wat hij tot nu toe
deed te blijven doen. En als iemand
zich alsnog wil opgeven om te steunen
is hij of zij van harte welkom.
Tuindiensten
Op 3 december was de laatste tuindienst
van 2011. Harry Smit (hoofd
complexbeheer) en Evert Muntslag
(voorzitter) hebben de presentielijsten
tuindiensten nagelopen. Zij (13)
die tuindiensten hadden gemist, kregen
de gelegenheid de gemiste tuindiensten
op 14 januari 2012 in te halen.
Op een na hebben alle leden hun
gemiste tuindiensten weggewerkt De
achterblijver is gevraagd hoe ze begin
volgende seizoen schoon schip gaat
maken. Anders wordt het in 2012 extra
draaien.
18
Veiligheid
We hebben 2011 inbraakvrij afgesloten!
We streven ernaar dit in 2012
weer waar te maken. Op tuinleden
doen we dan ook een beroep om
alert te blijven op verdachte personen
en verdachte situaties. En hoe
moeilijk het ook is sluit het hek achter
je. Het helpt! De buren zeggen
dat ze nog regelmatig het hoofdhek
voor ons moeten afsluiten. Aan de
binnenzijde van het achterste hek
zijn als natuurlijke barrière bramen
geplant. Een obstakel, maar ook een
bijenplant en we hopen dit jaar van
de bramen te genieten.
Beheersmaatregelen complex
In het voorjaar 2012 worden de
werkzaamheden voortgezet om de
waterkwaliteit middels doorstroming
te verbeteren. Op complex locatie
51 worden duikers vervangen en er
komen duikers met een grotere diameter
en op juiste hoogte geplaatst.
Op plekken waar bomen op duikers
staan of waar duikers moeten komen,
zullen bomen worden gerooid.
Er komen op complex locatie Oostbroekselaan
51 drie fraaie bruggen.
Nu de binnenwateren zijn gebaggerd,
en ook de wilgen worden geknot en
er veel wilgentenen liggen, is het een
mooi moment om verder te gaan
met het aanbrengen van de natuurlijke
beschoeiing.
Tuinleden locatie Oostbroekselaan 64
hebben enkele bomen aangewezen die
moeten worden gerooid of gesnoeid.
Voor deze bomen is een kapvergunning
aangevraagd.
Voor complex locatie 51 was in het
onderhoudsplan 2011 gevraagd om de
hagen aan te vullen. Dit werk zal dit
jaar worden uitgevoerd.
Activiteiten
Dit jaar hebben we op de rol: de
voorjaarsmarkt, de paasviering voor
kinderen en een cursus paddenstoelen
kweken op stammen. Verder een
cursus snoeien, die zal worden verzorgd
door een tuinlid dat van beroep
consulent fruitteelt is.
Op zaterdag 24 maart 2012 organiseert
het NMC (Natuur-en Milieu
Communicatie) met vrijwilligers een
werkdag waarop de broeihopen voor
ringslangen (ook de onze) worden
afgebouwd, onderzocht en opnieuw
opgebouwd.
Op 12 mei is de voorjaarsmarkt aanvang
13.00 bij het verenigingsgebouw.
Tijdens de nieuwjaarsreceptie kwamen
enkele leden op het idee om
een klaverjastoernooi te houden. Er
is al een enthousiaste groep gevormd,
maar meer klaverjassers zijn van harte
welkom. We draaien een toernooi aan
de hand van een rooster. Er zijn leuke
prijzen te winnen
Bladgroen 2 JG 11
Bij deze kunnen klaverjassers zich
melden atvstadion@hetnet.nl. Wij geven
de namen dan door aan de organisatoren.
Financieel beheer
Gelijktijdig met de nieuwjaarskaarten
hebben we dit jaar oude en potentieel
nieuwe donateurs aangeschreven (zie
boven). De aanmeldingen stromen
langzaam, maar gestadig binnen.
Marjolein Steeman is uit het bestuur,
maar is in het belang van de vereniging
het financieel beheer blijven
doen. Het bestuur blijft zoeken naar
een vervanger. We hebben ingezet op
sneller betalen van pacht en premies
verzekeringen. Uiteraard streven we
ernaar de rekeningen sneller de deur
uit te doen.
Konijnen en tuinieren.
Ons complex is goed afgesloten en
zo kunnen er geen konijnen van buitenaf
ons complex meer op. Maar
de overgebleven konijnen weten wel
raad met de gewassen op de tuinen.
Enkele tuinleden zijn al bij ons geweest
om hun beklag te doen. Zelfs
de jonge knoflook wordt aangevreten.
Om schade tegen te gaan wordt elk
bedje met netten afgedekt. Dat is wel
een oplossing, maar het maakt het
tuinieren ongemakkelijk. Elke keer als
je gaat schoffelen moet het net eraf
en dan er weer op. Er zijn rond ons
complex enige koppels roofvogels, en
die vangen af en toe een konijn. Maar
19

die De lente roofvogels bladgroen doen 2010 aan duurzaam
jagen Af en toe een konijntje Dan
is er voor morgen en overmorgen
en de dag daarna ook weer wat. Als
bestuur blijven we dan ook druk
doende een diervriendelijke oplossing
te vinden.
Verenigingsgebouw
Op 26 oktober 2011 is een buitengewone
Ledenvergadering gehouden
over de toekomst van het
huidige verenigingsgebouw. Voor bestuur
en KBG kwam daar uit: Het
bestuur benadert de gemeente om
een beter onderbouwd rapport te
maken over het achterstallige onderhoud
van ons huidige gebouw.
De raming van 150.000 euro van de
gemeente werd namelijk in twijfel
getrokken (te hoog). Het bestuur
heeft de gemeente geïnformeerd
over de recente ontwikkelingen.
Die gaf aan dat, nu haar eerdere raming
als eigenaar en verhuurder in
twijfel werd getrokken, een neutrale
instantie (de Monumentenwacht)
moest worden ingeschakeld. De
monumentenwacht heeft 20 en 21
december 2011 een grondig onderzoek
naar het achterstallig onderhoud
van ons gebouw gedaan. Het
bestuur is in afwachting van het rapport
van de Monumentenwacht dat
gelijktijdig aan de gemeente wordt
gezonden. Het rapport van de Monumentenwacht
is essentieel voor
de vervolgstappen. Zeker is wel dat
bij alle te ontwikkelen voorstellen
en procedures de gemeente als eigenaar/verhuurder
van het gebouw
zal moeten worden betrokken.
20
arie aardworm
Beste luitjes,
Uren, dagen, maanden, jaren vliegen
als een schaduw heen, maar toch ben
ik, Arie, over het leven niet ontevree.
Het jaar 2011 ligt nu al weer ver achter
ons en we happen al flinke stukken
uit 2012. Sjonge sjonge ‘t is toch
wat. Niet tan. Zo ben je geboren en
zo ben je een Ariesauriër met rollator
en wandelstok. Wis je trouwens
dat er nu al opgevoerde rollators
zijn? Dus knallen maar en deurrieden
tot an de streep zeg ik met de
Kneet. Geinig, dat wel. Het is maar zo.
Je doet d’r niets an. Helemaal niets.
Nada Niente Nothing. We moeten
het nemen zoals het komp. We gaan
allemaal een keer, gelukkig ga je niet
voor je tijd dat zeggen ze toch. Ik
weet niet of dat waar is, maar dat
zeggen ze.
Nou over een ander chapiter. Ik Arie
vond 2011 als het om het weer gaat
een heel raar jaar. Als ik zeg raar, dan
bedoel ik echt raar. Maart, april, mei
zo droog als gort. En lekker warm. Ik
kon me lekker bruinen an de zon. Ik
dacht bij mijn eige, de zomer is dit
jaar d’r vroeg bij.
En dan nu dít jaar alwéér sneeuw.
Ook lekker hoor, me vrouwtjie en ik
mekaar bekogelen met sneeuwballen.
Me tuintje helegaar bedekt met een
kouwe, witte deken. Wel stil op de
tuin. Jongens plant nou ‘s rooie pepers
waar je hard van gaat rennen, want
als ze kwamen met grote schoppen
en veel borstklopperij van: we gaan
de boel anpakken, keerden ze na een
neutje gewoon weer huiswaarts: Ja, ik
ken dit of dat niet doen, want ik heb
last van kouwe voeten. Niveau kolenhok.
Nou Arie mooi niet, want ik heb
geen voeten. Ben met mien vrouw Alie
toch lekker weze schaatsen, een soort
Elfstedentocht voor aardwormen
op die mooi uitgebaggerde grachies,
sjonge wat kwam daar een bagger uit.
Dat wil je niet weten. En bagger daar
kan je ook mee gooien, behalve als je
zo’n ruim gestoffeerd bovenkamertje
heb als Arie Aardworm, dan ga je juist
genieten. ‘t Wor hier nòg mooier ook,
hoor ik, met bruggetjes over die grachies,
man man, een waar lusthof van
Eden, een paradijsje wor ‘t.
Om terug te komen op voorjaar 2011.
Ik dacht bij mien eige: weertje weertje
gaan we zo beginnen. Dat wordt nog
wat met jou. Wat heb ik nu aan mijn
klompen hangen, het is nog niet eens
zomer. Het begon me toch een partij
te regenen. Al de pannetjes werden nat
en overal plassen op het aardwormenpad.
Van al dat gezeik begon ook ik d’r
spontaan van in me broek te zeiken en
van de ellende al de kinderen ook, het
hele nest vol. Ik riep de hele dag door
ophouden met zeiken. Maar van mijn
gezeik begonnen ze nog meer te zeiken.
Ik ben daar al gauw mee gestopt.
Bladgroen 2 JG 11
Met dat gezeik hebbie alleen je eige
mee. Van augustus werd ik helemaal
niet blij: nat en somber, ‘t had een haar
gescheeld of ik zat an de prozac. Dit
doen we in 2012 niet nog eens, heb
je dat begrepen?! Beter presteren. Dit
geintje is niet voor herhaling vatbaar.
En toen brak de zon in september
door. Zo zie je maar.
Weet je wat ook heel leuk was. Echt
leuk. Die Nieuwjaarsreceptie. Ja ja.
Mensen, wat een mensen. Jong en
Oud, Groen en Grijs, Man en vrouw.
En gezellig dat het was. Muziekje erbij.
Ik danste met Alie een zwierige wals,
wat heel lastig was, want de muziek
speelde een salsa. Lekker eten, lekker
drinken. Hoe is dat mogelijk, een hoge
berg oliebollen. Gooi nog een oliebol
naar binnen. Ze waren lekkerder dan
bij de Kraam van het Jaar. Wat heb ik
die oliebollen en appelflappen geraakt.
Mien pens was zo strak gespannen als
een Afrikaanse drum. Geen chagrijnige
gezichten en gemekker over van alles
en nog wat. Iedereen blij. Grote blij.
Dat noem ik nog eens gezellig. Dat is
nou dat verenigingsleven, dat zo ver
weg leek. Mensen hou dit soort zaken
erin. ATV Stadion is voor ons plezier
en we benne op de wereld om mekaar
te helpen niet waar. Het tralalagevoel.
We zetten onze tanden d’r in zonder
het gevaar te lopen ons gebit te verliezen.
Tralala, tralala. Sorry luitjes, m’n
stukkie is afgelopen, maar ik ga nog effe
door. Tralalala….
Arie Aardworm
21

De lente bladgroen 2010
Volkstuinen zitten in de lift.
Daarom spraken we met
‘onze’ wethouder volkstuinen,
Rinda den Besten.
Ze ‘gaat’ over de volkstuinen, en ze is dat
steeds leuker en ook belangrijker gaan
vinden. Later deze maand komt haar beleidsnotitie
over Volkstuinen in Utrecht
uit. Maar tuinieren doet de wethouder
zelf nog niet. ‘Later misschien, als ik het
minder druk heb.’ Rinda den Besten: ‘Toen
ik wethouder werd, realiseerde ik me
helemaal niet dat ik ook wethouder van
de volkstuinen was geworden. Het bleek
echter dat van oudsher volkstuinen onder
recreatie vallen. En recreatie hoort bij
sport. Nu ben ik ook de wethouder van
sport. Zo werd ik dus meteen Wethouder
Volkstuinen. In het begin wist ik niet wat ik
daar mee moest. Ik ben me er toen meer
in gaan verdiepen, en ik ben het steeds
leuker gaan vinden. Verder zie ik natuurlijk
dat er een hausse is ontstaan rondom gezond
voedsel, ook in Utrecht. In mijn vorige
periode zijn we al eens naar Londen
gegaan, waar ze de London Food Strategy
hebben ontwikkeld. Dat loopt daar echt
door alles heen, van bouwen & wonen tot
cultuur. Daar hebben we van geleerd dat
je vanuit de overheid veel kunt stimuleren,
maar dat je dan wel een gemeentelijke
projectleider nodig hebt. Dat is Annemarie
Gout geworden. Officieel heet ze Projectleider
Utrechtse Voedselstrategie. Het
is haar taak om alle projecten met elkaar
te verbinden. Daar zijn ook een heleboel
Utrechtse initiatieven uit voortgekomen
die te maken hebben met stadslandbouw,
permacultuur en buurtmoestuinen. Ik
vind dat hele leuke, enthousiasmerende
22
Wethouder Volkstuinen
bewegingen, die ik vanaf het begin heb gesteund.
Ik ben natuurlijk ook als wethouder
Jeugd erg betrokken bij goede voeding.
Ik vind het belangrijk dat kinderen
weten waar voedsel vandaan komt, hoe
het groeit. Als ze in schooltuintjes werken
worden ze bovendien gestimuleerd om
gezonder te gaan eten.’
Congres
Rinda den Besten
‘Eenmaal per jaar zit ik bij een vergadering
van de AVVN. Daar benaderden ze me
met de vraag of het internationale volkstuinencongres
niet een keer in Utrecht
mag worden georganiseerd. Ik dacht: laat
maar komen. We zijn tenslotte een stad
van kennis en cultuur. Dus dat komt er
in 2014. Afgelopen zomer was datzelfde
congres in Kopenhagen. Daar ben ik naar
toe geweest. Ik kreeg er een prachtig,
zwaar geborduurd vaandel overhandigd,
en daar komt onze naam straks ook bij
te staan. Ik heb daar natuurlijk een mooie
presentatie gegeven over onze volkstuinen.
Maar we hebben ook gezien hoe veel
er in Kopenhagen op dit gebied gebeurt.
Ze zijn bezig met dezelfde thema’s als wij,
zoals onkruidbestrijding en hoe je meer
recreatie toe kunt staan op parken. Daar
speelt ook de discussie of je in volkstuinen
mag slapen. Het resultaat daarvan is
onder andere dat ik een nieuwe volkstuinennotitie
heb gemaakt. Ik heb aan alle
Utrechtse clubs gevraagd om daar ideeën
voor aan te leveren. Ik hoor bij voorbeeld
overal dat er wachtlijsten zijn, dus we
kijken nu of we een nieuw volkstuinencomplex
kunnen maken in Leidsche Rijn,
aan de westkant van Utrecht. Maar dan
moet daar wel vanuit de bewoners zélf
een vereniging ontstaan. Ik vind de volkstuinwereld
heel apart, heel leuk. Het past
ook heel erg bij Utrecht, als groene stad.
We zijn hier heel open voor nieuwe initiatieven.
Met stadslandbouw zijn we wat
laat wakker geworden, maar we kunnen
nu een inhaalslag maken.’
Bladgroen 2 JG 11
Verbouw je zelf groenten, of heb
je dat ooit gedaan?
‘Nee. Ik ging vroeger wel graag met mijn
opa mee, want die heeft altijd een grote
volkstuin gehad in Driebergen, waar hij
voor driekwart groenten verbouwde, en
waar mijn oma op het overgebleven stuk
bloemen mocht kweken. Dat was één
grote speeltuin voor me. Ik woon nu zelf
op het Lauwerecht, en daar wordt het ons
zelfs ontraden om groenten te kweken
want de grond is daar veel te vervuild. Je
23

De lente bladgroen 2010
moet er ook veel meer tijd in stoppen dan
ik er nu aan zou kunnen besteden. Maar
mijn dochters werken wel in schooltuintjes
en die vinden het geweldig als ze met
piepkleine worteltjes en spruitjes thuis
komen.’
Uitgestelde bouwprojecten
Vind je eigenlijk niet dat we hiervoor ook
een deel van de parken zouden kunnen
omploegen?
‘Ik wil het zelf verbouwen van voedsel
graag stimuleren, zeker ook in het kader
van de Utrechtse voedselstrategie,
maar we kunnen natuurlijk niet de hele
stad omtoveren tot één grote moestuin.
Ik vind parken ook heel mooi. Wel zie ik
dat in deze tijden van economische crisis
veel bouwprojecten niet doorgaan of uitgesteld
worden. Dan blijf je met die braakliggende
terreinen zitten, waar je wat mij
betreft grotere buurtmoestuinprojecten
zou moeten kunnen starten. We gaan dat
nu ook doen aan de Orinocodreef. Dat
is een vrij groot gebied. Ik begrijp inmiddels
dat je op bouwgrond niet meteen
een moestuin kunt maken, tenzij je er veel
tuingrond opgooit, maar dat gaan we nu
ook doen. Dat is eigenlijk al een oud initiatief,
want ik ben al in 2006 op bijeenkomsten
hierover geweest, waar we besloten
om een paar binnentuinen tot moestuinen
om te toveren. Er is een groengroep bij de
Klopvaart die hier heel actief mee aan de
gang is gegaan. Die heeft ook een demonstratietuin
ingericht met permacultuur,
om mensen te inspireren. Ik probeer dat
soort initiatieven altijd te steunen. Maar ik
vind wel dat het uit de mensen zelf moet
komen. We kunnen dat als gemeente niet
24
zelf gaan doen. We gaan het zeker niet exploiteren,
maar we kunnen van alles faciliteren.
Een ander, verwant project is een
initiatief dat zich richt op armoede. Dat
hoort ook bij mijn portefeuille. Dat heet
‘Van Voedselbank tot Voedseltuin’. Een
groep enthousiaste mensen wil mensen
die nu naar de voedselbank gaan hun eigen
groenten laten verbouwen, waarbij ze
geholpen worden door mensen die graag
in het groen werken en iets voor een ander
willen doen. Dat gaat met gesloten
beurzen. Die zoeken ook een plek, en ze
denken aan Overvecht. Dat vind ik mooie
initiatieven.’
‘Als wethouder Overvecht zie ik ook dat
je nauwelijks een project kunt bedenken
dat culturen meer bij elkaar brengt dan
dit. We kunnen geloof ik wel vaststellen
dat het erg multicultureel is om samen
voedsel te verbouwen. Het is een mooie
manier om cultuurverschillen te overbruggen.
Je kunt er samen over spreken,
je gereedschap uitlenen, en heel makkelijk
zaden en gewassen ruilen uit andere streken.
Ik heb het idee dat multiculturaliteit
juist hier niet zo’n probleem is. Ik vind het
wel grappig hoe groepen elkaar hierbij
kunnen vinden.’
Het dak op?
Dus er komen meer volkstuinen?
‘We krimpen ze in ieder geval niet in, heb
ik in die nota gezet. Soms liggen er bouwprojecten
op de loer, maar dan worden
locaties verplaatst. Je moet dat wel bewaken.
Laatst heb ik er een geopend en
die was al voor de derde keer verplaatst.
Daar word je erg verdrietig van. En je wilt
ze ook niet helemaal naar de rand van de
stad duwen, want de stad zelf wordt er
juist zo levendig van. Kijk maar naar kantorenwijk
Papendorp waar mensen in de
lunchpauze door de volkstuin wandelen.
Die is daar ook gekomen door een verplaatsing.
En we kijken dus naar tijdelijke
plekken. Die crisis is de komende drie,
vier jaar nog niet opgelost, dus daar kunnen
we nog veel doen.’
We kunnen zelfs de daken op, of
champignonkwekerijen beginnen
in leegstaande kantoren…
‘Kan dat dan? Ik wil nu eerst maar eens
meer verbeteren en faciliteren. Maar in
de portefeuille van wethouder De Rijk
hebben we geld gereserveerd voor stadslandbouw-projecten
in het kader van het
meerjaren groenprogramma. Dat is vorig
jaar vastgesteld. We willen nieuwe initiatieven
steunen. Misschien past zo’n dakenproject
daar wel bij. Of een champignonkwekerij.
Het is behoorlijk revolutionair
te maken. En als er dan bovendien nog
een kunstenaarsproject bij komt, is het
helemaal geweldig.’
PT
Bladgroen 2 JG 11
mijn tuin
is van
iedereen
woudie
interview
Buiten sneeuw en een hongerige
spreeuw, binnen het tuinmeubilair,
opgeklapt tegen de muur. Het tijdschrift
Lente ligt hoopvol voor het
raam. Wat we allemaal niet over
hebben voor Bladgroen. Een ontmoeting
in de bittere vrieskou, mutsen,
moonboots en een glaasje fris(!)
drank onder hand(schoen)bereik. In
gesprek met Woudie Blok.
In tegenstelling tot nu was er elf jaar
geleden nog niet zoveel animo voor
een volkstuin, er was keus genoeg
voor Woudie. Het werd een kanten-klaar
gespitte tuin met een huisje
erbij. ‘Tot mijn veertigste ging mijn
hart uit naar de stad, de Oudegracht,
een terrasje pakken, beetje shoppen…’
Met de jaren echter sloop het
verlangen naar de natuur in het leven
van Woudie. ‘Opeens ging mijn boerenhart
spreken, ik dacht: ik moet
een tuin.’ Heel anders dan de omgeving
van Woudie’s geboorteplek, een
boerderij in het Land van Heusden
en Altena, maar toch. ‘Als er eentje
verbaasd was, was het mijn vader
wel. Hij vond het geweldig dat ik ging
tuinieren en hij was verrast over zoveel
rust en landelijkheid vlakbij de
stad.’
25

Samen
Als er al verschil is tussen West-Brabant
en Utrecht, dan is dat de familie een zorg.
Ze komen dus allemaal helpen. ‘Als m’n
broertje en zijn zoon komen, wordt er
gespit, de tuin wordt winterklaar gemaakt,
er is altijd wel wat te doen. Mijn zus komt
ook wel eens klussen. En onlangs heeft de
man van mijn nicht een pracht van een
houten vloer in het huisje gelegd.’ Ook
buurman Maas komt regelmatig langs, zomaar
een bakje koffie doen. ‘Hij is ook
een type van “zal ik es even dit of dat…”
Een andere keer neemt hij een paar stekjes
mee, hij is echt een bloemenman. ‘ En
zo zijn er nog veel meer bezoekers die
Woudie’s tuin aandoen en hun bijdrage
leveren.
‘Ik heb een tuin die van iedereen is.
Maar… er komt niet iets in wat ik niet
wil. Vrienden en familie mogen helpen,
maar niet bepalen.’ En zo heeft ze nog
wel meer mooie uitspraken. ‘Ik werk niet
volgens een tuinplan. Mijn tuin mag vanzelf
ontstaan, als iets niet aanslaat, dan haal
ik het eruit en probeer weer iets anders.
Ook al kost de tuin veel werk, ik ontleen
er ook veel energie aan. Mijn stress uit
het werk stop ik in de grond, zeg ik altijd
maar.’
Kinderen
Woudie is parttime verpleegkundige op
de kinderafdeling van het Diaconessenziekenhuis.
Ze is gespecialiseerd in de zorg
voor kinderen: ze heeft haar kinderaantekening
en ze is opgeleid in de neonatologie.
Zwaar, mooi werk, zegt Woudie: ’Ik
doe het graag, mijn werk is echt mijn hobby.
Ik heb het van jongs af aan gewild. Kinderen
zijn bij mij altijd favoriet geweest.
Kinderen zijn eerlijk, ze zijn zichzelf. En ze
zijn naar mijn gevoel nog echt patiënt in
plaats van cliënt, heel anders dan volwassenen.
De kinderen blijven tegenwoordig
heel kort in het ziekenhuis, vaak maar één
of twee dagen. Ze zijn heus niet allemaal
zwaar ziek. Er komen ook uitgedroogde
buikgriepjes langs die even moeten bijtanken.
Bezoekuren bestaan niet meer,
ouders blijven tegenwoordig continue
bij hun kind. Ze verzorgen het zelf, doen
bijna al het fysieke werk. Ik heb daar geen
problemen mee, ik voel het niet als concurrentie.
Hoe open kan je zelf zijn? Mijn
rol is het verpleegkundige handelen; en
daarnaast adviseer en begeleid ik vooral
de ouders’.
Woudie heeft haar hele leven alleen gewoond,
ze is een vrije vogel. ’Het is vanzelf
zo gegaan. Ik heb er wel vrede mee zoals
ik nu leef. Behalve op de kinderafdeling
kan ik mijn ei ook kwijt bij de kinderen
uit de familie en uit mijn vriendenkring; in
balans zijn, dat is van belang. En daar helpt
ook de tuin bij.’
Taart
Is werk haar hobby, dat geldt ook voor
breien. En lezen. En kokkerellen! Woudie
maakt regelmatig gebak voor het zaterdagochtendterras
bij de tuinwinkel. Ze
werkt dan samen met Monique van tuin
101. Woudie bakt en Monique deelt uit.
‘Ik maak regelmatig een taart, dat is de
kooklust die in me zit. Het moet gewoon
gebeuren.’ En dan is er ook nog de ledenadministratie.
Die doet ze samen met Anneloes.
‘Het is misschien geen spannend
klusje, maar het heeft me wel geholpen
om wat handiger te worden met de computer.’
AdM
uit de stadionkeuken
KOKEN MET WOUDIE
Koelkasttaart met vers fruit
• 60 gr geroosterde hazelnoten,
gehakt
• sap van 2 sinaasappels
• 225 gr mascarpone
• 85 gr lange vingers
• 2 eetlepels poedersuiker gezeefd
• 300 gr aardbeien of ander klein
fruit.
• Fijn geraspte schil van een sinaasappel
Bakvorm (22x12 cm) bekleden met
huishoudfolie. Laat een stuk over de
rand hangen.
Strooi de hazelnoten in een gelijkmatige
laag over de bodem.
Klop de mascarpone tot hij zacht is,
voeg vervolgens de poedersuiker en
sinaasappelschil toe.
Klop het sap geleidelijk aan erdoor.
Schep een derde van het mengsel
over de noten en leg daar een laag
lange vingers bovenop.
Daarna een laag aarbeien in plakjes
en weer een laag mascarponemengsel,
daar weer bovenop een laag lange
vingers.
Trek voorzichtig de folie over de
bovenkant van de taart. Druk de folie
aan over de hele lengte.
Zet de taart 4 uur in de koelkast. Leg
26 27

De lente bladgroen 2010
een bord op de bakvorm en keer hem
om, zodat de taart op het bord komt.
Zet de taart nog 4 uur of een nacht in
de koelkast.
Bij serveren de taart eerst terug doen in
de vorm. Vouw vervolgens de folie open.
Keer de taart om op een serveerbord
en verwijder de folie.
Eet smakelijk
Woudie Blok
KOKEN MET INE
Lauwe salade van zomergroenten
• 150 gram verse haricots vert
• 150 gram sugar snaps en/of peultjes
• 100 gram tuinboontjes
• bosje groene asperges
• 1 bosje lente-uitjes
• 1 citroen
• witte peper, zout
• boter
1 Haal de boontjes en de sugar snaps
en/of peultjes af.
2 Kook de groenten net gaar, giet ze
af, spoel met koud water en laat ze
goed uitlekken.
3 Snijd een klein stukje van de onderkant
van de asperges. Snijd de asperges
diagonaal in drie stukken.
4 Kook ze beetgaar. Spoel ze met
koud water en laat ze uitlekken.
28
5 Snijd het donkere groen en het
worteleinde van de uitjes en snijd ze
diagonaal in drie stukken.
6 Kook de tuinboontjes gaar en pel
het grijs-groene vliesje er af.
7 Snijd van de citroenschil (zonder
wit) dunne reepjes.
8 Smelt de boter en bak op zacht
vuur de lente-ui tot ze net gaar is. Voeg
de rest van de groenten toe. Laat enkele
minuten op zacht vuur opwarmen
en schep voorzichtig om. De groenten
mogen niet bruin worden.
--
8 Schik de groenten op een schaal
en strooi de citroenschilletjes erover,
bedruppel met citroensap en bestrooi
met witte peper en wat zout.
9 Serveer de salade lauw.
Griekse toestanden,
en mossels in de vijver
Ook al de kriebels in je handen ? Zeker
nu de dagen gaan lengen word het erger
Afgelopen november heb ik al m”n zaden
nagekeken en nog wat bijbesteld; inclusief
de aardappels bij Ina, van de winkel. Zelf
ga ik dit jaar nog roseval (aardappel)
poten. Ik heb nog plukandijvie en rode en
Surinaamse pepers.
We zijn het afgelopen jaar naar Griekenland
geweest en wat zag ik tot mijn verbazing:
Griekse kousenband! De zaden
daarvan heb ik gekocht. En ik heb ook
heel veel knoflook uit Griekenland mee
genomen. Die die staan al vanaf september
bij mij in de grond
Dit jaar, als ik in de zomer weer op
vakantie maar Griekenland ga, neem ik
weer veel knoflook mee
Ik heb best veel leuke reacties gehad
over mijn bonenplantjes, mijn snijbonen,
spekbonen, mijn wilde tomaten en mijn
olijfkomkommers.
Bladgroen LET 2 OP JG 11
Dit jaar sta ik dan ook weer bij de
voorjaarsmarkt, nu ook met kaarten. De
kaarten van Hanneke de Ruiter vielen
goed in de smaak
En dan nog een tip:
Toen ik mijn tuin kreeg wist ik meteen
dat ik een vijver wilde en waar die moest
komen. Ik heb er flink aan gewerkt. Mijn
vissen en de vijverplanten doen het goed
Om groene alg of sluieralg te voorkomen
heb ik een natuurlijke oplossing gevonden.
Ik heb namelijk vier grote zoetwatermosselen
in mijn vijver uitgezet. En
dat werkt prima Ik heb nu heel mooi
helder water. Als iemand anders nog eens
tuintips heeft, deel die dan met ons…
Tot de volgende keer
Marijke Delwel
een
TIP!
29

Maatschappelijke stages
een overzicht
De lente bladgroen 2010
Vanaf voorjaar 2010 zijn maatschappelijke
stagiaires actief op ons park.
Zij helpen mee met de tuindiensten,
de maandagochtend klussenploeg, de
schooltuinen en de winkel. Dus iedereen
komt in de loop van het jaar wel
stagiaires tegen en werkt misschien met
hen samen tijdens een tuindienst. Leerlingen
van het voortgezet onderwijs
zijn verplicht om dertig uur stage te
lopen. Tot nu toe hebben al 21 leerlingen
bij ons hun maatschappelijke stage
volbracht. Zowel zij als de tuinders die
met hen hebben samengewerkt zijn enthousiast.
De leerlingen zijn vaak verrast
over de verschillende mensen die zij
ontmoeten, wat zij allemaal over de natuur
leren en het lekker buiten zijn. We
horen regelmatig bij de afronding van
hun stage dat zij graag eens terugkomen.
De stage wordt met een certificaat bekroond.
Korte toespraken, een taartje
en een drankje al dan niet met familie
erbij completeren de uitreiking hiervan.
Meestal zijn het jongens die ervoor kiezen
bij ons te werken. Dit jaar hebben
we echter al vier meiden gehad die de
handen uit de mouwen staken. Twee van
de Internationale Schakelklas (ISK) bij
de schooltuinen en twee van het Boni
bij de tuindiensten. Onder de stagiaires
zitten echte die hards die zelfs bij regen
30
stug door blijven werken. Enkele leerlingen
vertelden ons na hun diploma in de
tuiniersrichting te willen werken en dat
de stage hen geholpen heeft om deze
keuze te maken.
Voor degenen die van overzichtjes houden
hieronder enkele cijfers van februari
2010 tot september 2011.
School A aantal leerlingen
Internationale Schakelklas 9
St. Bonifatius College 6
St. Gregorius College 3
Via Nova College 2
Stedelijk Gym 1
Stageplek Aantal leerlingen
Tuindiensten 7
Schooltuinen 6
Maandagklussenploeg 5
Winkel 3
Ina Davids, coördinator maatschappelijke
stages
colophon enzo
Bladgroen is een onafhankelijk orgaan van A.T.V. Stadion.
Verschijnt 4 maal per jaar in een oplage van 160 stuks.
Bijdragen van tuinders zijn van harte welkom op bladgroen@hetnet.nl
Redactie
Staese Baars
Pauline Terreehorst
Jan Deering
Tessa Lavrijsen
Addy de Meij
Ine Dijkhof
E-mail adres
BLADGROEN
e-mail: bladgroen@hetnet.nl
nieuw!
Contactgegevens van de vereniging
A.T.V. Stadion
Postbus 85235
3508 AE Utrecht
atvstadion@hetnet.nl
www.atvstadion.nl
A.T.V. Stadion bestuur
* Evert Muntslag (voorzitter) 030-2711160 (tuin 31)
* Harry Smit (complexbeheer) 030-2314770 (tuin 25)
* Sebastiaan Westphal (tuin 80)
* Gertia Haerkens (secretariaat) gertiahaerkens@casema.nl
* Joke Goossens 06-30096303 (tuin 64)
2012 jaar van de bij
Ook werkten mee:
Anneloes van den Brink
Woudie Blok
Evert Muntslag