7 juni 2012 - CONFOCUS - Uitvoering van werken - GD&A-advocaten

‘Uitvoering van werken –
aandachtspunten AAV’
Donderdag 07.06.2012
Gitte LAENEN
Advocaat-vennoot GD&A Advocaten
Praktijkassistente VUB
1

on: FOD Kanselarij van de Eerste Minister
2

3
AANVANG VD OPDRACHT

4
Bijzondere voorschriften mbt tijdstip waarop uitvoering moet
worden gegeven aan de opdracht - Reden = aannemer toelaten
zich terdege voor te bereiden op uitvoering vd ovk
AO moet aanvang vaststellen (behoudens winter):
- lager of gelijk aan bedrag klasse 5: tsn 15e en 60 ste kd volgend op dag van sluiting van de
opdracht;
- gelijk of hoger dan klasse 6: tussen 30 ste en 75 ste kd volgend op dag van sluiting van de
opdracht;
- lager of gelijk aan bedrag klasse 5 én bijzondere technieken en materialen: tussen 30 ste en
75 ste kd volgens op dag van sluiting van de opdracht;
Opgelet: afwijkingen in SB 250!
Minimum 15 kd tussen verzenden aanvangsbevel en effectieve
aanvang der werken (uitz: hoogdringendheid of niet eerste fase
vd opdracht of deelopdracht binnen een raamovereenkomst)
! Aannemer kan ovk verbreken ingeval aanvangsdatum niet
wordt vastgesteld na verstrijken van 120/150 ste dag na sluiten
van de opdracht (aangetekend binnen 30 kd na betekening bevel
van aanvang der werken)

5
UITVOERINGSFASE
OVERHEIDSOPDRACHTEN

6
Thans: bijlage bij het KB 26.09.1996 – Algemene
Aannemingsvoorwaarden - nieuw KB in aanmaak:
- Bepalen de uitvoeringsregels van het contract,
samen met alle andere documenten en
bepalingen waarnaar het bestek verwijst;
- Beschermd evenwicht tussen rechten en plichten
van opdrachtgever en aannemer;
- Reglementair en verbindend karakter -
“toetredingscontract” - verschaft het contractueel
kader waarvan slechts kan worden afgeweken in
functie van de bijzonderheden van de opdracht;

7
AAV niet verplicht van toepassing op onder meer:
- opdrachten voor financiële diensten
- opdrachten voor juridische diensten
- gezondheids- en sociale diensten
AAV gedeeltelijk van toepassing op onder meer:
- promotieopdrachten
- concessie van openbare werken
- opdrachten gegund middels concurrentiedialoog

8
Onderscheid:
- Opdrachten met geraamd bedrag vanaf
30.000 euro excl. BTW
- Opdrachten met geraamd bedrag tussen
8.500 en 30.000 euro excl. BTW
- Opdrachten met geraamd bedrag tot
8.500 euro excl. BTW

9
Opdrachten met geraamd bedrag vanaf 30.000 euro excl. BTW
AAV zijn van rechtswege toepasselijk;
Niet afwijken van bepalingen inzake:
- definities, BTW, toepassingsgebied
- elektronische middelen
- wijziging van de opdracht
- overdracht van de opdracht
- betalingsmodaliteiten
Geen afwijking mogelijk tenzij noodzakelijk “wegens de bijzondere eisen
van de opdracht”;
Lijst met eventuele afwijkingen vooraan in bestek;
Afwijkingen van “essentiële” artikelen dienen uitdrukkelijk te worden
gemotiveerd in het bestek;
Nooit verlenging van betalingstermijnen;

10
Opdrachten met geraamd bedrag tussen 8.500 euro en 30.000 euro
excl. BTW
Bestek kan AAV of sommige bepalingen ervan toepasselijk maken;
Indien geen gehele toepasselijkheid zijn niettemin beperkt aantal
artikelen verplicht toepasselijk (betalingen, voorschotten, …).
Indien gehele toepasselijkheid:
Geen afwijking mogelijk tenzij noodzakelijk wegens de
bijzondere eisen van de opdracht;
Lijst met afwijkingen vooraan in bestek;
Afwijkingen van essentiële artikelen dienen uitdrukkelijk te
worden gemotiveerd in het bestek;
Nooit verlenging van betalingstermijnen;

11
Opdrachten met geraamd bedrag tot 8.500 euro excl. BTW
AAV zijn niet van toepassing – eventueel facultatief;
Eigen verkoopsvoorwaarden aannemer kunnen van toepassing zijn =
opletten!

12
Wat indien bestek/ ovk geen expliciete verwijzing bevat naar
toepasselijkheid AAV?
Cass. 05.05.1994: AAV zijn in de regel toepasselijkheid door louter
feit dat opdracht werd gegund middels toepassing van de wet van
24.12.1993

13
Werken:
- AO bezorgt principiële toelatingen die voor
uitvoering van de opdracht zelf nodig zijn
(afleveren van dienstbevelen, opstellen van
pv’s) – betekening via aangetekend schrijven;
- AA neemt persoonlijk/via gemachtigde de
leiding van en het toezicht op de werken op
zich – draagwijdte van mandaat van
gemachtigde wordt gemeld aan AO – AO kan
gemachtigde ten allen tijde doen vervangen;

14
Dagboek der werken:
- Uitsluitend AO houdt dagboek der werken bij
(AO kan echter beslissen om geen dagboek bij te
houden, wel steeds notities bijhouden) – vorm
wordt aangeleverd door AA;
- Inlichtingen dienen dagelijks te worden
opgetekend – ondertekening door AO, AA en VC;
- Ingeval van opmerkingen maakt AA deze over
binnen 15 kd, zoniet impliciet akkoord met
inhoud van dagboek

15
- De leidend ambtenaar, die voor de AO de leiding van en
toezicht uitoefent op de uitvoering van de opdracht, wordt
door AO aangewezen bij de sluiting van de opdracht, tenzij
deze inlichting reeds in opdrachtdocumenten is vermeld.
- Indien de leiding van en het toezicht op de uitvoering
worden toevertrouwd aan een ambtenaar van de AO, wordt
elke eventuele beperking van zijn bevoegdheden aan de AA
medegedeeld.
- Indien de leiding van en het toezicht op de uitvoering
worden toevertrouwd aan een persoon buiten de
aanbestedende overheid, wordt de draagwijdte van zijn
eventueel mandaat betekend aan de AA.

16
Interne leidend ambtenaar (lasthebber): volheid van
bevoegdheid mbt leiding en toezicht, behoudens
beperking door AO (meedelen aan aannemer)
Externe leidend ambtenaar: enkel die
bevoegdheden dewelke hem expliciet werden
toegekend

17
Controle (geen “toezicht”, tenzij uitdrukkelijk
bepaald) = ondernemen van alle nodige en nuttige
taken teneinde controle uit te voeren dat de
uitvoering geschiedt volgens de plannen, de
technische voorschriften en voorwaarden vermeld
in het bestek.
Leiding = ondernemen van alle nodige en nuttige
taken om ervoor te zorgen dat de aanneming wordt
gerealiseerd en opgeleverd wordt ten voordele van
de AO

- Conforme uitvoering
- Werken dienen overeen te stemmen met de
opdrachtdocumenten en dienen te voldoen aan de
regels van de kunst, zelfs bij ontstentenis van
technische specificaties in de opdrachtdocumenten;
- AA ontvangt kosteloos een kopie van alle
opdrachtdocumenten en van alle andere
documenten en voorwerpen die nuttig
kunnen zijn – moeten worden bewaard tot
def. oplevering;
18

- Alle wettelijke, reglementaire en/of
conventionele bepalingen inzake algemene
arbeidsvoorwaarden, veiligheid en hygiëne
zijn toepasselijk op alle personeel van de
bouwplaats;
- AA én OA dient dagelijks lijst bij te houden
van alle personeel dat op de bouwplaats ter
beschikking is;
19

20
In beginsel: verplicht voor alle opdrachten, behalve:
◦ Leveringen/diensten met uitvoeringstermijn van
max. 45 kalenderdagen;
◦ Diensten 6 (fin), 21 (jur), 24 (onderwijs) en 25
(gezondheids- en soc);
◦ Opdrachten kleiner dan 85.000 euro excl. BTW;
wel mogelijk om facultatief in bestek te voorzien

Doel = onderpand voor nakomen vd verplichtingen van de
aannemer tot volledige uitvoering van de opdracht
- 5% van het oorspronkelijk opdrachtbedrag excl. BTW
- Raamovereenkomsten: borg per gesloten opdracht, tenzij ovk
met één opdrachtnemer
Vormen:
In speciën (storting bij Deposito- en Consignatiekas)
In publieke fondsen
Borg gedekt door gezamenlijke borgstellingsmaatschappij
Borg gesteld door
kredietinstelling/verzekeringsonderneming
21
Opgelet: borgsteller kan geen andere voorwaarden opleggen
dat de voorwaarden opgenomen in de AAV !!

Bewijs = overlegging door aannemer van bewijsdocument
binnen 30 kd na sluiting van de opdracht, tenzij
opdrachtdocumenten iets anders bepalen.
Verzuim/laattijdige borgstelling?
◦ Ingebrekestelling per aangetekend schrijven – geldt als
proces-verbaal;
◦ Bijkomende termijn van 15 kd;
◦ Zoniet:
AO kan overgaan tot ambtshalve borgstelling via afhouding op
verschuldigde bedragen + 2% strafboete;
AO kan ambsthalve maatregel toepassen;
22

Aanpassing van de borgtocht?
Oorspronkelijk bedrag vd opdracht is met 20%
vermeerderd/verminderd
= evenredige aanpassing
Rechten van AO op borgtocht?
Van rechtswege afhouding vd sommen die toekomen
aan AO
23

24
Vrijgave van de borgtocht
Werken: in beginsel vrijgave van de borgtocht bij helften (bij
voorlopige en bij definitieve oplevering);
Procedure:
- Uitdrukkelijk verzoek vrijgave vanwege opdrachtnemer
- Binnen 15 kd handlichting door AO
- Zoniet: hetzij intrest (!), hetzij gemaakte kosten voor
behoud van de borgstelling

Artikel 12 KB Plaatsing 15.07.2011 – algemeen: De
opdrachtdocumenten kunnen aan inschrijver verzoeken
om in zijn offerte te vermelden welk gedeelte van de
opdracht hij voornemens is aan derden in onderaanneming
te geven en welke onderaannemers hij voorstelt. Deze
vermelding laat de aansprakelijkheid van de inschrijver
onverlet.
= dus niet langer verplicht voor werken (huidig art. 90, §1,
KB 08.01.1996) , maar facultatief!
Wanneer de procedure een eerste fase met de indiening
van aanvragen tot deelneming omvat, neemt de inschrijver
in zijn offerte steeds de vermelding van het eerste lid op
voor de onderaannemers en de andere entiteiten als
bedoeld in artikel 74 waarvan de draagkracht bepalend is
geweest voor zijn selectie.
25

Artikel 72 KB Plaatsing – technische
bekwaamheid diensten: technische
bekwaamheid of de beroepsbekwaamheid van
kandidaat/inschrijver kan, onder meer,
worden bewezen aan de hand van de
omschrijving van het gedeelte van de
opdracht dat de dienstverlener eventueel in
onderaanneming wil geven;
26

Artikel 81 KB Plaatsing – vermelding in
offerte: de offerte vermeldt onder meer wat
de onderaanneming betreft, de eventuele
inlichtingen overeenkomstig artikel 12;
27

AO heeft geen contractuele band met OA,
maar kan eisen dat OA, in verhouding tot het
deel vd opdracht dat zij zullen uitvoeren:
◦ Voldoen aan de minimumeisen inzake financiële en
economische draagkracht en technische en
beroepsbekwaamheid die in opdrachtdocumenten
zijn opgelegd;
◦ In voorkomend geval, voldoen aan de wetgeving
inzake erkenning van aannemers;
28

AA doet verplicht een beroep op bepaalde
OA:
◦ Wanneer AA voor zijn kwalitatieve selectie gebruik
heeft gemaakt vd draagkracht van bepaalde OA;
◦ Wanneer AA bepaalde OA heeft voorgedragen in
zijn offerte
◦ Wanneer AO het inzetten van bepaalde OA oplegt
aan AA;
DUS: inzetten van andere OA vereist
toestemming van AO!
29

Het is opdrachtnemer verboden om
geheel/gedeelte van de opdracht toe te
vertrouwen aan:
◦ OA die zich bevindt in één van de
uitsluitingsgevallen;
◦ OA die werd uitgesloten in toepassing van
erkenningsreglementering;
Deze personen mogen evenmin deelnemen
aan leiding van /toezicht op de opdracht;
Sanctie = ambtshalve maatregel.
30

Indien hoofdopdracht
prijsherzieningsformule bevat, dan ook
formule in onderaannemingsovk indien aan
de volgende voorwaarden is voldaan:
◦ Bedrag is groter dan 45.000 euro excl. BTW;
◦ Uitvoeringstermijn is gelijk aan of groter dan 90 kd
indien aantal dagen tussen datum van sluiten van
onderaannemingsovk en datum van aanvang geen
45 kd overschrijdt;
OA moet zicht hebben op betalings-
modaliteiten in hoofde van AA;
31

32
Basisprincipes:
◦ Veranderlijkheid (ontbinding/herziening …)
◦ Continuïteit
◦ Voorwerp dient onveranderd te blijven en passende
compensatie dient zo nodig te worden voorzien –
afwijkingen van essentiële bepalingen dienen
gemotiveerd en schriftelijk te gebeuren;
Rechtsleer
◦ Verbeteringen voor bestuur
◦ Lasten en de lusten (onvoorzien/evenwichten/niet
wezenlijk…)
Rechtspraak: HvJ 19 juni 2008, zaak C-454/06
Pressetext Nachrichtenagentur
32

33
Prejudiciële vragen aan HvJ, o.m.:
Onder welke voorwaarden kunnen wijzigingen van een
bestaande overeenkomst tussen een aanbestedende dienst en
een dienstverlener worden aangemerkt als een nieuwe
plaatsing van een overheidsopdracht voor dienstverlening in
de zin van richtlijn 92/50?
33

34
Het Hof vermeldt drie gevallen waarin sprake kan zijn van een
“wezenlijke wijziging”, dus nieuwe opdracht:
1. De wijziging van een nog lopende overeenkomst inzake een
overheidsopdracht kan worden aangemerkt als wezenlijk wanneer zij
voorwaarden invoert die, wanneer zij in de oorspronkelijke
aanbestedingprocedure waren genoemd, zouden hebben geleid tot
toelating van andere inschrijvers dan die welke oorspronkelijk waren
toegelaten, of tot de keuze voor een andere offerte dan die waarvoor
oorspronkelijk was gekozen.
2. Een wijziging van de oorspronkelijke overeenkomst kan als
wezenlijk worden aangemerkt wanneer zij de opdracht in belangrijke
mate uitbreidt tot diensten/werken die oorspronkelijk niet waren
opgenomen.
3. Een wijziging kan ook als wezenlijk worden aangemerkt wanneer
zij het economische evenwicht van de overeenkomst wijzigt in het
voordeel van de opdrachtnemer op een wijze die door de
voorwaarden van de oorspronkelijke opdracht niet was bedoeld.
34

35
Quid vervanging vd contractpartner aan wie de aanbestedende dienst de
opdracht oorspronkelijk had toegewezen door een nieuwe
contractpartner?
dit dient in beginsel te worden aangemerkt als een wijziging van de
wezenlijke voorwaarden van de betrokken overeenkomst inzake de
overheidsopdracht
Uitz.:
- inschakeling onderaannemers;
- organisatorische wijzigingen van puur interne aard aan de kant van de
contractspartner van de aanbestedende dienst
(fusie/opslorping/overdrachthandelsfonds /dochterondernemingen…);
2012: overdracht van opdracht (= ovk waarbij AA in de plaats wordt
gesteld van opdrachtnemer-overdrager of waarbij AO in de plaats wordt
gesteld van AO-overdrager) wordt toegelaten mits instemming van
gecedeerde partij én op voorwaarde dat overnemer voldoet aan
passende selectievoorwaarden én mits essentiële voorwaarden van de
opdracht behouden blijven;
35

36
Werken = meerwerken of minderwerken
Voorwaarden:
- Wijzigingsbevel = schriftelijk of mondeling indien AA binnen 48u
schriftelijk bevestigd aan AO en niet door AO weerlegt binnen 3 kd –
minder belangrijke wijzigingen kunnen enkel worden opgetekend in
dagboek der werken.
- Aannemer is niet verplicht te aanvaarden indien totale waarde > 50%
vd initiële opdrachtsom.
Herziening vragen vd eenheidsprijzen is mogelijk (door beide
partijen!), maar in beginsel geschieden verrekeningen aan de hand
van de in de offerte voorziene eenheidsprijzen – pas indien er
sprake is van een gevoelige overschrijding/vermindering, kan de
herziening worden gevraagd (schriftelijk)

37
Overschrijding oorspronkelijk voorziene hoeveelheden
Herziening (ook door AO!) voor bijkomende werken van
dezelfde aard en beschreven in de opmetingsstaat indien:
bijkomende werken overtreffen 3-voudige van voorziene
hoeveelheid in de betreffende post OF prijs van supplementen
mbt betreffende post overtreft 10% vh opdrachtbedrag
(minimum 2000 euro)
Herziene eenheidsprijs geldt enkel voor bijkomende werken,
niet voor aanvankelijke hoeveelheid

38
Vermindering oorspronkelijk voorziene hoeveelheden
Herziening (ook door AO!) wanneer onttrokken hoeveelheid
aan een post meer dan 1/5 vd oorspronkelijke hoeveelheid vd
post beloopt

39
Procedure
- Per aangetekende post: wil te kennen geven aan andere
partij – binnen 30kd vanaf datum vh geldig wijzigingsbevel;
- Indien geen akkoord tussen partijen: eenzijdige vaststelling
door AO, met behoud van rechten AA;
- Aannemer moet werken voortzetten, ongeacht betwisting

40
Vermindering initiële totale aannemingssom door bevolen
wijzigingen
- Indien geheel van bevolen wijzigingen leidt tot een
vermindering vd initiële totale aannemingssom (dus niet
ingevolge normale speling van de vermoedelijke
hoeveelheden)
- Forfaitaire vergoeding van 10% vd vermindering= forfait

41
Aanpassing vd eenheidsprijzen zonder wijzigingen aan de
opdracht – spel vd vermoedelijke hoeveelheden?
- Werkelijk uitgevoerde hoeveelheden ve post overtreffen het
3-voudige vd post of bedragen minder dan de helft van de
vermoedelijke hoeveelheden;
- Iedere partij kan herziening vragen van oorspronkelijke
eenheidsprijzen (herziening vd uitvoeringstermijn kan worden
gevraagd ongeacht voormelde drempels);
- Kennisgeving middels aangetekende brief binnen 30kd na
opstellen VS – indien geen akkoord: AO stelt eenzijdig vast,
met behoud van rechten van de aannemer

42
De aannemer is benadeeld door nalatigheden, handelingen of
andere feiten te wijten aan opdrachtgever
◦ Vbn.: laattijdige onteigeningen, gebreken aan
bodemonderzoek, traagheid in goedkeuring plannen,
onvolledige/gebrekkige voorstudie, onjuiste inlichtingen in
bestek,… van opdrachtgever of personeel
◦ AA moet schriftelijk reageren – heeft wel
schadebeperkingsplicht!
◦ Maatregelen die AA kan verkrijgen (één of meer):
Herziening vd opdracht, met inbegrip van verlenging van
de uitvoeringstermijn;
Schadevergoeding;
Verbreking vd overeenkomst = uitzonderlijk!

43
Schadevergoeding voor schorsingen op bevel van AO
◦ AO mag gedurende bepaalde periode de uitvoering vd
opdracht schorsen indien zij meent dat prestaties niet
zonder bezwaar kunnen worden uitgevoerd –
opdrachtnemer kan voor deze schorsingen GEEN
schadevergoeding eisen;
◦ AO kan ook in andere gevallen de uitvoering schorsen:
Ingeval van ongunstige weersomstandigheden of indien
voorzien in de opdrachtdocumenten of indien deze plaatsvinden
binnen contractuele uitvoeringstermijn: geen recht op
schadevergoeding voor opdrachtnemer;
In andere gevallen: opdrachtnemer kan schadevergoeding eisen
indien schorsingen in totaal 1/20ste van de uitvoeringstermijn
overschrijden en minstens 10 wd / 15 kd bedragen;

44
De aannemer is benadeeld door « onvoorziene omstandigheden »
◦ Principe: geen rechten in hoofde vd AA wegens omstandigheden
waaraan opdrachtgever vreemd is
◦ Uitzondering (restrictief interpreteren) = « onvoorziene
omstandigheden » (vb. abnormaal weer, ingebrekeblijven van
onderaannemer) die AA niet kon voorzien bij indienen van
offerte/ontwijken en waarvan hij gevolgen niet kon verhelpen +
heeft schade maximaal trachten te beperken
◦ Maatregelen die AA kan verkrijgen:
Hetzij verlenging van de uitvoeringstermijn
Herziening (ook prijs) of verbreking van overeenkomst indien
sprake van een «zeer belangrijke nadeel » (+ de 2,5 % vh
bedrag vd opdracht – invulling RS)

Vervaltermijnen voor voormelde klachten en verzoeken
45
◦ Alleszins binnen termijn van 30 kd na incident (feitelijke
kennisname) moeten feiten/omstandigheden SCHRIFTELIJK
worden medegedeeld aan andere partij + bondig vermelden
van mogelijke invloed op verloop/kostprijs van de opdracht
(uitzondering: indien normdoel reeds is bereikt) – sanctie =
onontvankelijkheid;
◦ Ingeval van termijnsverlenging/verbreking: behoorlijk
becijferd verzoek VOOR verstrijken vd uitvoeringstermijn;
◦ Ingeval van herziening van de opdracht/schadevergoeding:
behoorlijk becijferd verzoek/klacht ten laatste 90kd na PV
voorlopige oplevering;

46
De opdrachtgever is benadeeld door nalatigheden,
handelingen of andere feiten te wijten aan opdrachtnemer
◦ Schriftelijk bekendmaken aan AA binnen 30kd
◦ Maatregelen die AO kan verkrijgen (één of meer):
Herziening vd opdracht, met inbegrip van inkorting van
de uitvoeringstermijn;
Schadevergoeding;
Verbreking vd overeenkomst = uitzonderlijk!

47
De opdrachtgever is « benadeeld » door onvoorziene
omstandigheden
◦ AA heeft ingevolge onvoorziene omstandigheden zeer
belangrijk voordeel genoten
◦ Schriftelijk bekendmaken aan AA binnen 30kd
◦ Maatregel = herziening van de ovk (ook prijs)

AA is aansprakelijk voor alle werken die door hem / zijn
onderaannemers zijn uitgevoerd tot aan de definitieve
oplevering van de werken;
Tijdens waarborgtermijn moet AA aan het bouwwerk al de
nodige werken en herstellingen uitvoeren om het in goede
staat / in goede werking te behouden;
Na voorlopige oplevering is AA echter niet aansprakelijk voor
schade waarvan de schuld niet bij hem ligt;
Vanaf de voorlopige oplevering geldt 10-jarige
aansprakelijkheid (stevigheid van het gebouw);
48

Algemeen
Vaststelling ingebreke blijven vd AA:
Prestaties worden niet uitgevoerd volgens
opdrachtdocumenten;
Prestaties vorderen onvoldoende snel;
AA leeft geldige schriftelijke bevelen van opdrachtgever
niet na;
4
9

Opstellen ve P.V. door AO = verplicht formalisme
Vaststelling van tekortkomingen;
Afschrift van PV onmiddellijk aangetekend
overmaken aan AA;
AA heeft 15kd om te reageren – zoniet:
impliciete erkenning van de feiten. DUS:
Ofwel onmiddellijk herstel door AA;
Ofwel verweermiddelen overmaken;
5
0

a)- Algemene straf
Bestraffing voor inbreuk waarvoor geen bijzondere sanctie werd
voorzien:
Ofwel straf voorzien in bestek;
Ofwel eenmalige boete:
0.07 % van oorspronkelijke aannemingssom
minimum 40 €, maximum 400 €
Ofwel dagelijkse boete per kalenderdag (ingeval
onmiddelijke herstelling vd overtreding
noodzakelijk is):
0.02 % van oorspronkelijke aannemingssom per dag
van niet-uitvoering
minimum 20 €, maximum 200 € per dag
vanaf derde dag na aangetekend schrijven tot en met
de dag van herstelling
= dwangsom-principe
5
1

)- Vertragingsboete
Forfaitaire vergoeding – onafhankelijk van
voormelde strafbepalingen
Van rechtswege – zonder IGS
Daarnaast: vrijwaring door AA van AO tegen elke
schadevergoeding aan derden wegens
laattijdigheid
Cumuleerbaar met straf ingeval van werken
Werken: formule R = 0.45 x M x n² / N²
Max. 5%, tenzij uitvoeringstermijn een wezenlijk
gunningscriterium van de opdracht vormt, dan
kan verhoging tot maximaal 10%;
AA kan teruggave vragen (artikel 17 AAV) –
geheel of gedeeltelijk
5
2

53
Teruggave van boeten
- Gevallen:
* Wanneer AA bewijst dat vertraging geheel/gedeeltelijk
te wijten is aan AO;
* Wanneer AA bewijst dat vertraging geheel/gedeeltelijk
te wijten is aan onvoorziene omstandigheden;
* Gedeeltelijke teruggave wanneer wanverhouding
tussen boete en gering belang van nog uit te voeren
prestaties (werken: wanverhouding wordt vermoed
wanneer waarde vd niet-uitgevoerde prestaties geen 5%
bereikt van totaalbedrag van de opdracht);
- Elke aanvraag tot teruggave moet worden ingediend
uiterlijk 90 ste kd vanaf:
* werken: betaling die als saldo werd aangeduid;

c)- Ambtshalve maatregelen
Binnen 15 kd na postdatum van PV
AA is inactief gebleven;
OF, verweermiddelen AA worden niet
aanvaard door AO
Indien tekortkoming expliciet vooraf is
toegegeven, dan hoeft AO geen rekening te
houden met 15kd;
Beslissing per aangetekend schrijven
mededelen aan aannemer – hij mag vanaf
mededeling niet meer tussenkomen in de
uitvoering van de opdracht;
5
4

Drie mogelijkheden:
Eenzijdige verbreking – opdrachtgever verwerft van
rechtswege borgtocht als forfaitaire schadevergoeding
(geen vertragingsboete meer mogelijk voor deel waarop
verbreking slaat);
Uitvoering in eigen beheer (vertragingsboete wordt
maximaal toegepast);
Opdracht(en) afsluiten met één of meerdere derden voor
rekening van in gebreke gebleven aannemer
(vertragingsboete wordt maximaal toegepast) – enkel
ingeval van “ernstige tekortkomingen” (vb. faillissement,
vervalsing van stukken, ernstige overschrijding van
uitvoeringstermijn, zeer slechte uitvoering van het werk,
…);
5
5

56
- AO wacht best niet te lang met het opstellen van PV
- In PV tot ingebrekestelling kan clausule worden
opgenomen waarin staat dat de vastgestelde gebreken
als een “ernstige fout” worden beschouwd (mogelijkheid
tot uitsluiting in de toekomst??)
- Quid bij hoogdringendheid?
- Discussiepunt : Kan de aanbestedende overheid naast de
maatregelen voorzien in het AAV zich beroepen op de
gemeenrechtelijke bepalingen (art. 1184 BW, art. 1143
en 1144 BW en aanstellen van een deskundige) ?

57
Uitsluiting voor bepaalde tijd
Vooraf horen vd AA is verplicht
Korting wegens minwaarde
Ingeval van afwijkingen van niet-essentiële
besteksvoorwaarden die miniem zijn en die geen grote hinder
veroorzaken bij gebruik, verwerking of ten aanzien van de
levensduur
Compensaties
Bedrag van de boeten en straffen, alsook het bedrag van de
schade, onkosten of uitgaven worden in eerste instantie
ingehouden op de door de aannemer, om welke reden ook,
opeisbare bedragen en vervolgens op de borgtocht

58
= controle door AO van de overeenstemming van de
door de AA uitgevoerde prestaties met de regels
van de kunst evenals met de besteksbepalingen
- Oplevering gebeurt pas nadat controles,
keuringen en proeven voldoening schenken;

59
Voorlopige oplevering
- Na afloop van de uitvoering van de prestaties – vaststelling
vd voltooiing vd werken
- Door voorlopige oplevering beschikt AO over bouwwerk –
opgelet: inbezitneming door de AO geldt NIET als voorlopige
oplevering;
- Tijdstip? – 15kd = afhankelijk van al dan niet voltooiing vh
werk op de voorziene datum – schadevergoeding AO!
* Gevolgen?
- voltooiing vd werken
- overdracht van risico aan AO
- dekking van de zichtbare en niet-ernstige
gebreken (opm.: 10-jarige AS start te lopen)
-ingebruikneming door AO
- start waarborgtermijn
- einde vertragingsboeten
- recht op vrijgave van helft vd borgtocht

60
- Werken:
* volledig aanvaard: opmaak PV
* grotendeels aanvaard: ofwel geremedieerd tijdens
waarborgperiode, ofwel korting wegens minwaarde (in
PV vermelden!)
* niet aanvaard: PV van weigering – slopen en
herbouwen;
* tegensprekelijk (oproeping minstens 7kd voordien)

61
Definitieve oplevering
- Bij verstrijken van de waarborgtermijn = volledige beëindiging
van de opdracht;
- Het betreft een daad van het bestuur houdende:
* de vaststelling dat aannemer tijdens waarborgperiode
voldaan heeft aan alle verplichtingen van onderhoud en
herstel
* het zich definitief toe-eigenen vd werken
- Binnen 15kd voorafgaand aan de dag waarop
waarborgtermijn verstrijkt maakt AO een PV op;
- Ingeval van weigering: waarborgtermijn blijft lopen en AA
dient opnieuw om oplevering te verzoeken middels
aangetekend schrijven – beslissing binnen 15kd, evt. korting
wegens minwaarde;

62
- Gevolgen:
* aanvaarding vd geleverde werken
* dekking verborgen verbreken die
stevigheid niet aantasten (10-jarige AS!)
* vrijgave resterend gedeelte vd borgsom
* vervaltermijn voor instellen ve
rechtsvordering (artikel 18 AAV)

63
Waarborgtermijn
- Vanaf voorlopige oplevering
- Voorwaarden en termijn worden bepaald in
opdrachtdocumenten (indien niet: 1 jaar) – verlenging met tijd
gedurende dewelke het werk/levering niet kon worden
gebruikt te wijten aan oorzaken waarvoor aannemer AS is
- Verplichting tot onderhoud, herstelling en vervanging, uitz.:
toeval, overmacht of abnormaal gebruik

64
ALGEMEEN
Betaling na volledige uitvoering of betalingen naargelang
vordering van de uitvoering (in opdrachtdocumenten
voorzien!)
Middels indiening van een schuldvordering door AA;
Voor « verstrekte en aanvaarde » diensten
Voorschotten? = slechts in uitzonderlijke gevallen
Geen vrijblijvende goedkeuring om dan plots bij
eindafrekening allerlei bezwaren te maken over
aanrekende bedragen – AO mag wel nog steeds
opwerpen dat zij onterechte betalingen heeft gedaan,
maar dan rust bewijslast bij AO

Werken
65
◦ Aannemer dient gedagtekende en ondertekende
schuldvordering neer te leggen die steunt op een
gedetailleerde staat van uitgevoerde werken;
◦ Nazicht door AO (vaak architect, opgepast!) – evt.
verbeteringen aanbrengen – opmaak van PV met
werkelijk verschuldigd bedrag volgens AO –
kennisgeving van PV aan aannemer met verzoek
tot indienen van factuur (binnen de 5kd);
◦ Evt. protest van AA – vermelding op factuur en op
begeleidend schrijven;
◦ Betaling = binnen 60kd/90kd na ontvangst van
verklaring van schuldvordering

66
Interest voor achterstallige betalingen
◦ Aannemer heeft van rechtswege recht op betaling van
intrest (verwijlintresten) berekend aan de hand vh aantal
kalenderdagen vertraging
◦ Interest = ECB + 7% (uitzondering: indien AO in
opdrachtdocumenten objectieve redene vermeld waaruit
kan worden afgeleid dat vermindering niet kennelijk
onbillijk is jegens AA (??), maar vermindering is maximaal
3,5%)
◦ Indiening van regelmatig opgestelde factuur of
vervangende schuldvordering geldt als schuldvordering =
startdatum vd betalingstermijn
◦ Voor opdrachten vanaf 08.08.2002

Federale overheid:
◦ www.16procurement.be
◦ www.publicprocurement.be
Vlaamse overheid:
◦ www.bestuurszaken.be/overheidsopdrachten
67

Kantoor te Mechelen Kantoor te Brussel
Antwerpsesteenweg 16-18 Wolvengracht 38 (2 e verd)
B-2800 MECHELEN B-1000 BRUSSEL
+32 15 404940 +32 2 4101066
+32 15 276276 +32 2 4103971
info@gdena-advocaten.be
www.gdena-advocaten.be
MET DANK VOOR UW AANDACHT
68