Reistijd 9 - Oktober 2012 - Veolia Transport Nederland

Het grote geslinger
De Wilhelm Tell Express is een van de Grote Panoramaroutes.
Anders dan de Glacier Express, Golden Pass of Bernina Express
is dit niet zomaar een mooie treinreis, maar een combinatie van
boot en trein: vanuit Luzern in centraal Zwitserland opstomen
over het Vierwoudstrekenmeer en dan per spoor over de Alpen,
dwars dóór het Gotthardmassief naar het Italiaanstalige Ticino,
met als eindpunt naar keuze Locarno of Lugano – een tamelijk
epische trip. Inschepen, achterover leunen en genieten maar.
“Look, it’s a whole
different world!”
Drie uur duurt de stoomboottocht en waar het meer ophoudt,
vertrekt de trein voor nog twee uur panoramische reispret. Vanuit
Flüelen gaat het door het dal van de Reuss immer gerade aus
en in volle vaart, maar dat is maar even. Voorbij Erstfeld begint
het grote geslinger; de 128 jaar oude Gotthardbahn is een van
Europa’s bochtigste spoorlijnen. Binnen dertig kilometer wordt
via bruggen, lussen en binnenbergse keertunnels ruim zeshonderd
meter aan hoogte gewonnen. Het stralend witte kerkje van
Wassen komt drie keer voorbij; eerst zie ik ’m aan de rechterkant
van onderen, dan opnieuw rechts maar ditmaal op ooghoogte en
tot slot links van bovenaf.
Het huzarenstuk van de spoorlijn, de Gotthardtunnel, volgt direct
daarna. Alleen is er weinig van te zien; vijftien kilometer lang
gaat het dwars door het Gotthardmassief en de trein rijdt twaalf
minuten lang door het donker. Tien jaar werd er aan de tunnel
gewerkt door ruim vijfduizend arbeiders, waarvan er 177 omkwamen
door ongelukken met werktreinen, vallende rotsblokken
en dynamiet. Mijn medepassagiers zijn niet onder de indruk en
benutten het gebrek aan uitzicht om een tijdschrift te lezen,
nagels te vijlen, een appeltje te schillen of een dutje te doen.
Buon giorno Ticino
“Prossima fermata: Airolo,” klinkt het als we de tunnel uitrijden.
Werden de haltes eerder nog omgeroepen in het Duits, Frans
en Engels, nu gebeurt dat in maar één taal, en wel in klinkend
Italiaans. Mijn ogen moeten even wennen aan het daglicht. De
verwarming kan uit en de zonnebril op, want we zijn in Ticino,
het Italiaanstalige kanton in het warme zuiden van Zwitserland,
waar de palmbomen wuiven en de zon altijd schijnt – een
welkome afwisseling na de eerdere druilerigheid. Een Britse
toerist is verrukt: “Look, it’s a whole different world!”
Andere passagiers worden na de Gotthardtunnel niet meer
wakker. Zonde, want zo vlot als de trein vóór de ingang omhoog
klom, zo rap duikelen we nu de diepte in. Dat gaat ook nu weer
gepaard met bruggen en desoriënterende keertunnels en de
hoge panoramaramen komen goed van pas; het uitzicht op het
mediterraan aandoende heuvellandschap van kastanjes en vijgen,
klaterende watervallen en groene wijngaarden verplaatst zich
keer op keer van links naar rechts.
In Bellinzona moet worden gekozen, want de Wilhelm Tell
Express heeft een dubbele eindbestemming: overstappen voor
het Meer van Lugano of zitten blijven voor het Lago Maggiore.
Ik doe het anders en stap uit, want anders vang ik vanuit de
trein van Bellinzona’s drie beroemde burchten maar een glimp
op. Locarno en Lugano komen later; beide zonovergoten steden,
met elk hun eigen meer, zijn hier maar een kort treinritje vandaan.
Slimme keus – voor hetzelfde geld incasseer ik zo een
dubbele dosis dolce vita.
Sprookjesachtig Luzern
De legende van Willem Tell
Rond de Urnersee, het zuidelijke deel van het Vierwoudstrekenmeer,
ligt Willem Tell-land. Die Robin Hood van Zwitserland
is dé nationale volksheld. In Altdorf zou het in 1307 zijn gebeurd:
de kruisboogschutter weigerde de hoed van de heersende
Habsburger te groeten, die hem daarop beval een pijl te
schieten door een appel op het hoofd van zijn zoontje. Tell
werd niettemin gevangen genomen, maar tijdens de boottocht
naar de gevangenis brak er noodweer uit en wist hij te
ontsnappen. Friedrich Schiller maakte er een toneelstuk van,
Gioacchino Rossini een opera. Het verhaal werd talloze malen
verfilmd, met in de jaren 50 Errol Flynn als titelheld. In Altdorf
staat een standbeeld voor de vrijheidsstrijder en in zijn
geboorte plaats Bürglen staat het Tell-Museum. Vanuit de
boot is een gedenkteken te zien voor Schiller en op de Tells-
platte, de rots waarover Tell aan land zou zijn gevlucht, staat
een kloek Tell-kapelletje.
Wilhelm Tell Express Praktisch
Meer weten?
Bekijk hier de brochure van
de trein met de QR-code:
Wereldvervoer
Uitzicht vanuit de trein op een pittoresk dorpje
Uitzicht vanuit een panoramawagon van de Wilhelm Tell Express Per stoomradarboot over het Vierwoudstrekenmeer
De Wilhelm Tell Express vertrekt tweemaal daags vanuit
Luzern naar Locarno of Lugano en v.v. Een enkele reis eerste
klas, inclusief gereserveerde zitplaats en lunch op de boot en
in de trein in een panoramawagon, kost CHF 176. Boeken doe
je via www.SBB.ch. In Nederland biedt Incento een pakkettrip
inclusief heen- en terugreis en overnachtingen va. e 480 p.p.
www.incento.nl
18 reistijd magazine volg veolia TransporT via TwiTTer: veolia_nl
reistijd magazine 19