WONEN iN miSSiEhuiS vRijlaND - The Mill Hill Missionaries

1863
Afschaffing slavernij bij wet in Nederland.
2013
150 jaar later: slavernij ver weg?
Driehonderd jaar slavernij liet diepe sporen na
in de slavengemeenschappen. Het onrecht zit hen nu nog in hun lijf.
Vernedering, onderdrukking en mishandeling speelt generaties
lang door in het leven van mensen.
Slavernij toen - slavernij nu.
Slavernij is alles behalve een afgewikkelde geschiedenis die tot het
verleden behoort. Nog steeds is er vrouwenhandel, zijn er onderbetaalde
Oost-Europeanen die in de tuinbouw werken, onderbetaalde illegalen die
schoonmaken of in de horeca werken. We herkennen deze problemen,
maar er bestaat een grote afkeer om het bespreekbaar te maken.
Men vindt het te ingewikkeld en doet het af als incidenten.
We leven toch in een beschaafd land...
De andere mens gebruiken om er zelf beter van te worden.
Al eeuwenlang is dit het kwaad dat ons bedreigt en de menselijke
waardigheid ten val brengt.
De slavernij is afgeschaft bij wet,
maar toch nog heel erg aanwezig.

4
6
9
15
RuBRiEKEN
ONDER ONS
WONEN iN miSSiEhuiS vRijlaND (4)
IN deze bijdrage vertelt Frans Kwik uit eigen ervaring iets over
het reilen en zeilen in Missiehuis Vrijland. Dat het er aangenaam
wonen is mag duidelijk zijn. Op een van mijn wandelingen rond
het huis ontmoette ik eens een dame die me aanhield. “Het is
merkwaardig,” zei ze, “dat alle kloosters in Nederland de beste en
mooiste plekjes hebben gekozen.” Waarop ik antwoordde: “Neen,
mevrouw, ze hebben er de mooiste plekjes van gemáákt!” En wat
mij betreft: de beste!
OP BEZOEK iN hET laND vaN DE aDavaSiS.
De Adavasis worden door velen geschouwd als de oorspronkelijke
bewoners van het Indische subcontinent. In deze bijdrage vertelt
Thaddy de Deckere, lid van het hoofdbestuur, op levende
wijze van zijn reis naar een streek van India waar deze mensen
wonen. Jonge Indiase Millhillers zijn er een nieuw missieproject
begonnen. Enthousiast zijn ze, en er bestaat een plan om twee
nieuwe missies te openen. Samen met hen heb ik de plaatsen
bezocht waar die, in overleg met de bisschop, zijn gepland.
maRRiaGE ENCOuNTER.
Vanuit twee verschllende invalshoeken, in Nederland en de
Verenigde Staten beschrijven Piet Korse en Emile Frische
hun ervaringen met (Marriage) Encounter. Het gaat er daarbij
niet alleen relaties en vriendschappen aan te gaan maar ook
te onderhouden. Wat daarvoor nodig is en hoe (Marriage)
Encounter goede communicatie vergemakkelijkt wordt in het
kort beschreven. Ook komt het internationale karakter van deze
beweging aan bod.
ONZE juBilaRiSSEN.
In de zomermaanden zetten we onze jubilarissen in het
zonnetje. Dit jaar hebben we vijf diamanten, vijf gouden en twee
robijnen jubilarissen. Ze staan centraal in dit nummer met van
elk een klein getuigenis. Als jonge knaap van twaalf werd ik al
geïnspireerd door het leven van Father Felix Westerwoudt onder
de Dayaks van Borneo. Ongelooflijk, maar twaalf jaar later was
mijn eerste benoeming datzelfde Borneo, en de eerste parochie
waar ik kwam te werken, was precies het gebied waar Felix zijn
leven had gegeven (Dick Marcus)
Ontmoetingsdag: Een presentie ervaring uit een buurtpastoraat.........................................14
van her en der...........................................................................................................................16
archieven: mill hill gedurende de oorlog (1940-1945)..........................................................17
in memoriam.............................................................................................................................19
Overleden vrienden..................................................................................................................23
Colofon......................................................................................................................................24
3

4
WONEN iN miSSiEhuiS vRijlaND
Het is goed leven en verblijven in
Missiehuis Vrijland schrijft Frans
Kwik. In januari 2012 was het acht jaar
geleden dat ik in het verzorgingshuis
‘Vrijland’ kwam wonen. In het begin
was het even wennen. De medewerkers
van de verzorging, de keuken, de
eetzaal en het interieur zijn allen in
witte uniformen gekleed. Ik voelde me
als een patiënt in een ziekenhuis! Maar
door de goede sfeer en de goede geest
begon het patiëntengevoel langzaam
aan te verdwijnen. Ik zag geen
uniformen meer, maar vriendelijke
gezichten.
We komen elke dag samen voor het
ontbijt, de eucharistieviering met
daarna gezamenlijk koffie drinken,
voor het middagmaal, voor thee in de
middag en voor het avondmaal. Alles
bij elkaar twee à drie uur per dag. Op
zon- en feestdagen en als er iemand
van ons jarig is – zestig verjaardagen
per jaar! komen daar nog drie kwartier
bij voor een gezellig samenzijn met
een drankje.
De maandlijst staat vol met activiteiten.
Elke week houden we een gezamenlijke
gymnastiek en een spelmiddag;
om de veertien dagen komt er een
spreker van buiten en eens per maand
houden we een bezinningsmiddag en
een filmmiddag. Niemand hoeft zich
eenzaam te voelen.
We zijn hier met zestig bewoners.
De gemiddelde leeftijd is 83 jaar! In
de acht jaar dat ik hier woon heb ik
ruim zestig bewoners ‘uit de tijd’ zien
gaan. Hoe kan het anders? Zijn we
niet allemaal, ongeacht de leeftijd,
‘as shaky as a fiddler on the roof’
(wankelend als een vedelspeler op het
dak)? Er breekt een pan of je maakt een
verkeerde stap: weg ben je! Wat óns in
Vrijland op de been houdt is de zorg
voor elkaar en de betrokkenheid van
de medewerkers. De melodieën die
we spelen variëren van klassiek naar
populair: missieverhalen uit de oude
tijd, nieuws van radio en TV, voetbal
natuurlijk, het huiselijke gebeuren
en de belevenissen van de dag.
Diepgaande gesprekken worden met
de leeftijd zeldzamer.
Gastvrijheid staat bij ons hoog in het
vaandel. Je kunt eigenlijk niets anders
verwachten van ons, missionarissen,
die ons missiewerk hebben kunnen
doen dankzij de gastvrijheid en
edelmoedigheid van vele mensen in
de missie en in Nederland. Regelmatig
zitten hier dan ook gasten aan tafel.

Palmpasen: kinderen van een basisschool in Oosterbeek op bezoek.
De identiteit van onze gemeenschap
is in de loop der jaren veranderd.
Was acht jaar geleden dit nog een
mannenhuis met twee vrouwelijke
religieuzen, nu zijn we een
gemeenschap van zevenenveertig
mannen en dertien vrouwen van wie
het merendeel religieuzen zijn. Dat
komt mede omdat we niet voldoende
Millhillers met een verblijfsindicatie
hebben om de leeggekomen kamers te
bezetten.
Vrouwen hebben onze communiteit
verrijkt. Die is vrouwvriendelijker
geworden. We laten vrouwen voorgaan.
We letten, meer dan vroeger, op het
gebruik van de taal. We spreken niet
meer van een ‘verjaardagsborrel’ als
iemand jarig is, maar van een ‘toost’.
Vrouwen gaan voor in de liturgie als
lector. Enkelen van hen houden een
overweging of geven een conferentie
op bezinningsdagen. Ook hebben
zij hun woordje te zeggen in de
werkgroepen waarvan zij lid zijn. En
last but not least: zij staan altijd voor
iedereen klaar!
We hebben weinig activiteiten van
buiten om ons bezig te houden, zoals
bingo- of meezingmiddagen. Daar is
weinig belangstelling voor, want de
meesten weten zich bezig te houden
met een hobby, een goed boek,
tijdschrift of een mooi stukje muziek of
een mooi programma op TV. Vanwege
de studies zijn velen van ons in een
leescultuur grootgebracht. We hebben
drie bibliotheken: een met Engelse
en Nederlandse romans, een met
Nederlandse litteratuur en een, en wel
de belangrijkste, studie bibliotheek
over alle onderwerpen die je maar
kunt bedenken. In de koffiekamer
staat een wand vol met naslagwerken,
die we raadplegen wanneer we een
discussie hebben over een naam of
woord. We hebben weliswaar geen
man of vrouw om ons bij te staan en
geen kinderen en kleinkinderen om
ons op te zoeken, maar wel interesses
en hobby’s om ons bezig te houden.
We komen tijd te kort!
Op een van mijn wandelingen rond het
huis ontmoette ik eens een dame die
me aanhield. “Het is werkwaardig,” zei
ze, “dat alle kloosters in Nederland
de beste en mooiste plekjes hebben
gekozen.” Waarop ik antwoordde:
“Neen, mevrouw, ze hebben er de
mooiste plekjes van gemáákt!” En wat
mij betreft: de beste!
Frans Kwik mhm
5

Het zou een reis van 25 uur worden;
eigenlijk nog kort voor een treinreis
in India. Wat je in een Indiase trein
allemaal kunt zien en beleven is het
schrijven van een boek waard. Maar
dat hebben anderen al gedaan, dus
dat sla ik maar over. Aangezien ik
vaak lange reizen heb gemaakt in
India, voel ik me helemaal thuis in
de trein, en geniet ervan: van het
bonte gezelschap in de coupé, van de
gesprekken, en van het veranderende
landschap dat aan ons voorbijtrekt. Er
komt een zekere rust over me heen: ik
hoef vandaag geen stukken te lezen,
6
OP BEZOEK iN hET laND
vaN DE aDivaSiS (OORPSRONKElijKE
BEvOlKiNG vaN iNDia).
Thaddy de Deckere, lid van het hoofdbestuur, kwam onlangs terug van een bezoek
aan India waar hij zelf een flink aantal jaren als missionaris werkzaam is
geweest. De Wainganga Express vanuit Hyderabad naar Bilaspur vertrekt stipt op
tijd om kwart voor tien in de ochtend. Father Suresh, mijn Indiase collega, en ik
begonnen de reis naar Ambikapur, in de deelstaat Chattisgarh (sic), Centraal India,
om daar onze zes jonge Millhillers in hun respectievelijke missies te bezoeken.
Thaddy de Deckere slaat de hand aan de ploeg.
geen e-mails te openen. In plaats
daarvan de krant en een goed boek,
bij voorkeur een detective. Ik draag
geen horloge, en schakel mentaal over
op het Indiase tijdsbesef. Slechts de
vertrektijd is belangrijk: zorg dat je op
tijd bent, en je komt aan wanneer je
aankomt.
Om twee uur in de ochtend komen
we volgens schema aan in Bilaspur
(CG), een flinke Indiase stad, maar
met weinig eigen kleur, en ’s nachts al
helemaal niet! We nemen een autoriksja
naar het busstation dat aan de andere

kant van de stad ligt. Het buskaartje is
een klein en uiterst dun stukje papier,
met daarop enkele krabbels. Zowel
de letters als de cijfers zijn die van de
Hindi taal. De bus vertrekt om vijf uur.
Echt slapen is er niet bij in de bus,
daarvoor schudt en schommelt hij
teveel over de verre van volmaakte
wegen, maar met mijn ogen bedekt
tegen het felle licht van de tegenliggers
lukt het me wel om wat te dutten.
Wanneer het weer licht wordt lijkt
het wel alsof we in een andere wereld
zijn aangekomen. In tegenstelling tot
Andhra Pradesh, waar bijna altijd wel
huizen binnen oogbereik liggen, is er
hier maar af en toe een dorpje waar
de bus met onverminderde snelheid
doorheen raast. Dichte bossen
wisselen af met een open landschap
waar landbouw bedreven wordt. Het
licht golvende landschap is keurig
ingedeeld in terrassen. Elk terras is
omgeven door een dammetje om de
bevloeiing mogelijk te maken. Hier
en daar wordt er geploegd met een
koppel waterbuffels en een houten
ploeg, zelfs zonder ijzeren punt, zo
ontdek ik later. (zie foto).
Thaddy de Deckere met enkele jonge Indiase Millhillers en vrienden.
De volgende vier dagen breng ik door
met het bezoeken -- in een gehuurde
jeep - van een aantal missies; zeven
in getal, maar ook nog eens wijd
verspreid in dit bisdom wat groter
is dan de helft van Nederland, maar
met slechts een fractie van het aantal
wegen. In iedere missie worden we
hartelijk ontvangen, Indiase stijl:
met een welkomstlied en geklap
door de kinderen, en het omleggen
van een shawl over de schouders.
Ik onderga het wat onwennig. De
kinderen komen veelal van veraf en
verblijven door de week in de missie.
Het is de enige manier om goed
onderwijs te ontvangen. De goede
kwaliteit van katholiek onderwijs is
algemeen bekend in India. En hoewel
katholieken in het land maar een
kleine minderheid vormen (ca. 1,5 %),
biedt de Kerk via de vele en vaak grote
scholen goed onderwijs aan, en zowel
hindoes alsook moslims zenden hun
kinderen daar graag heen.
De meeste missies hebben een school
en een medische post. De combinatie
van gemeenschap (kerk), school en
gezondheidszorg vormt nog steeds
een ijzersterke formule. Die heeft
7

zijn kracht in de loop van de tijd bewezen en is hier voorlopig nog uiterst
gewenst. Voor financiering van de diverse diensten hangen veel bisdommen in
Noord-India af van buitenlandse weldoeners. Ik neem tijdens mijn bezoeken de
gelegenheid te baat om met deze en gene te spreken: onderwijzend personeel, de
verpleegkundigen en catechisten, en natuurlijk onze Millhiller in de betreffende
missie. Mijn kennis van de Hindi taal komt me goed van pas. Zo ook bij het
voorgaan in de Eucharistieviering waarvoor ik steevast gevraagd wordt. Die
vindt al plaats om zes uur in de ochtend. Vroeg opstaan dus. Het uitbundige
zingen door de kinderen doet me goed. Wat zal er van ieder van hen worden?,
vraag ik me af. Voor velen van hen wordt het geen gemakkelijk leven. Het wordt
moeilijker om in de landbouw een voldoende inkomen te verdienen, en banen
zijn er maar weinig. Desondanks bespeur ik geen doemdenken.
8
De kinderen begrijpen intuïtief dat ze in de
missie iets waardevols meekrijgen voor
hun verdere leven: goed onderwijs, een
goede gezondheid en godsvertrouwen.
Daarmee ga je de toekomst hoopvol
tegemoet. Bij het afscheid nemen van de
missie is er steevast de uitnodiging om
weer terug te komen. “Hopelijk!” is het
enige dat ik durf te beloven.
Onze zes jonge Millhillers (twee
priesters, twee diakens en twee
stagiairs; hun namen, twee Suresh’s,
Bhaskar, Nirmal, Ignatius en Jojappa)
zijn allen afkomstig uit Zuid-India. Zij
staan zonder meer voor een mooie maar
zeker geen geringe uitdaging. Voor hen
is Noord-India bijna net zo vreemd als
voor een Europeaan. Ook voor hen is
de cultuur heel anders, ook zij moeten
twee nieuwe talen leren (Hindi alsook de
stamtaal), ook zij moeten zich aanpassen aan de leef- en eetgewoonten, en niet
te vergeten aan de uiterst eenvoudige leefstijl met maar weinig gemakken, en al
helemaal geen luxe.
Maar enthousiast zijn ze, en er bestaat een plan om twee nieuwe missies te
openen. Samen met hen heb ik de plaatsen bezocht waar die, in overleg met de
bisschop, zijn gepland. Ze moeten helemaal vanaf het begin beginnen. En hoe
doe je dat? Hopelijk helpt de opleiding die ze gekregen hebben, met o.a. een
twee jaar lange pastoraal-missionaire ervaring. Er bestaat geen blauwdruk voor
het beginnen van een missie, en ze zullen vaak afhankelijk zijn van wat wel het
‘missionaire genie’ wordt genoemd. Bovenal zullen ze afhangen van de leiding van
God’s Geest die de Uiteindelijke Kracht is achter alle missionaire activiteit. Die
Geest spreekt door vele wijze mensen, en met hulp van hun raad en daad zullen
de jonge missionarissen de juiste weg moeten vinden om onder de Adivasis de
bevrijding en vreugde van het Evangelie te brengen.
Thaddy de Deckere mhm

‘maRRiaGE ENCOuNTER’
WERElDWijD.
‘Marriage Encounter’ dat in Nederland ‘Encounter’ wordt genoemd is een beweging
voor getrouwden en alleenstaanden om samen te leren je emoties en gevoelens
te delen om zo jezelf beter te leren kennen en anderen de kans te geven je in je
leerproces bij te staan. De beweging helpt jezelf en anderen beter lief te hebben,
vriendschappen op te bouwen en anderen echt te ontmoeten. Encounter helpt ons
om bewust door het leven te gaan.
Piet Korse
Om met elkaar goed om te gaan
vraagt om communicatie. Goed
communiceren vraagt inzet en lef
om fris naar je eigen opvattingen en
gedrag te kijken en je open te stellen.
Encounter biedt een programma en
een methodiek aan die gericht zijn
op communicatie en persoonlijke
ontwikkeling. Het unieke is dat je dit
boeiende traject samen met je partner
doorloopt, waarbij je elkaars coach en
supporter bent.
Je sluit je bij Encounter aan door deel
te nemen aan een weekend en een
terugkom-avond. Je kunt als vervolg
deelnemen aan een aantal workshops
waarin verder wordt ingegaan op
de thema’s van het weekend. Na
dit programma heb je gereedschap
om op een effectieve manier verder
te bouwen aan je ontwikkeling als
persoon, aan je relatie met je partner
en met anderen.
Elke maand komen een tweetal stellen
hier naar Vrijland om samen met mij
9

te dialogeren. Fathers Piet Houwen,
Nol Jurgens en Giel Henselmans waren
belangrijke leiders in de Nederlandse
tak van Encounter. Ook Henny Slot en
Kees Groenewoud zijn op het ogenblik
bij Encounter betrokken.
We vinden het allemaal belangrijk
te investeren in een opleiding, in
opvoeding, en in wonen. Dus waarom
niet investeren in wat ons het diepste
raakt: in een goede relatie? Voor
verdere informatie kunt u terecht op :
www.encounter.nl
Emile Frische met Afrikaanse afgevaardigden in Nairobi.
Emile Frische
In de jaren dat ik betrokken ben
geweest met Marriage Encounter
Wereldwijd, heb ik samengewerkt
met vijf echtparen in verschillende
leidinggevende posities. Zij hebben
me enorm veel geleerd. Ze leren me
om goed te luisteren en van mensen
te houden – iets dat ik eerder niet
van mezelf kon zeggen. Op het
ogenblik vorm ik samen met Tony &
Cathy Witczak uit Pennsylvania het
10
Internationale Kerkelijke Team. We
zijn net terug van de bijeenkomst van
de Wereldraad die werd gehouden in
Rome. De Wereldraad bestaat uit zes
zulke teams. Voor Nederland zijn dat
Ben en Lian Lelieveld uit Heemstede.
Verder zijn er teams uit Singapore, de
Filippijnen, Argentinië, de Verenigde
Staten, Australië en Kenia. Wat Kenia
betreft: Tony & Cathy en ik hadden
het voorrecht om deel te nemen aan
de Panafrikaanse bijeenkomst in
Nairobi in september 2011. Dertien
Afrikaanse landen waren daar
vertegenwoordigd. De verhalen die
we hoorden van de gedrevenheid en
passie van de echtparen en priesters
die het ‘Weekend’ uitdragen naar
nieuwe gebieden deed ons denken
aan de verslagen van de missiereizen
van St. Paulus. Het is werkelijk
verbazingwekkend te zien wat mensen
er voor over hebben dit uit te dragen
naar andere landen. De Kerk lééft
vanwege mensen zoals zij.

DiamaNT
ONZE juBilaRiSSEN Proficiat!
Na mijn humaniora besloot ik geen priester-, maar broedermissionaris
te worden. Als automonteur in Kameroen heb ik
vele missionarissen mobiel weten te houden om hen dichter
bij de mensen te brengen. Ook heb ik jonge mannen opgeleid
tot volwaardige monteurs. Met veel genoegen kijk ik daarop
terug. Peerke Donders en Pater Damiaan waren voor mij
toonbeelden van dienstbaarheid
jos Trimbach mhm
Het jaar 1952 is voor ons altijd een bijzonder
jaar geweest. Van de oorspronkelijke klas van achttien
wijdelingen zijn er nu nog acht in leven, waarvan vier Nederlanders.
Nu ik – zestig jaar later – feest mag vieren, denk ik
met grote dankbaarheid terug aan de afgelopen decennia, die
ik met Gods genade in goede gezondheid heb doorgebracht
in dienst van de Congregatie en de Kerk, en wens ik een ieder
die dit leest Gods rijkste zegen toe.
Sjaak Copray mhm
60 jaar. En als je dan terugziet sta je echt versteld. Het begon
zo eenvoudig: Als jongen was ik geïnteresseerd in verre landen
(derde wereld zou men tegenwoordig zeggen).Met Gods
hulp groeide dit uit, dat ik priestermissionaris wilde worden.
Dankbaar ben ik voor hen die mij hebben geleid vóór en na
mijn priesterwijding. Ik werd benoemd voor Kampala (Oeganda).
Van alles wat ik heb gedaan ben ik vooral blij met wat ik
heb kunnen doen voor de priesteropleiding in Nyenga, Hoorn
en Jinja. En ook al verlieten velen het seminarie, zij werden later
vaak leidinggevende leken in hun gemeenschappen. Heer,
van harte bedankt.
Karel van der horst mhm
Bij een jubileum hoort een eerlijke getuigenis over het persoonlijk
doorlopen proces. In mijn geval heb ik van mijn ouders
een diepe verantwoordelijkheidszin meegekregen. Zij
waren eerlijk en arm. Vader moest het alleen doen: hij had
een groot gezin (13 kinderen!). Toentertijd was de relatie
‘baas en knecht’ grond voor een conflict en het gesprek van
de dag. In ons gezin waren vader en moeder meer ‘manager’
dan warm. Stamt daaruit mijn voorliefde voor warm apostolaat?
Ook de nadruk op gehoorzaamheid liet weinig ruimte
voor sentimentaliteit. De grote zorg van pa en ma was er niet
minder om. Wel ben ik steeds blijven lezen om te weten wat
er in kerk en staat speelt.
Dirk van lammeren mhm
11

GOuD
12
“Jezus preken, Jezus geven, Jezus doen, dat is een priesterleven.
Vooral dat “Jezus liefde” doen brengt je soms in conflict
met het kerkelijk recht. Jezus spelen, verwarmende liefde
zijn, het is me lang niet altijd gelukt. Maar zolang ik kan, zal
ik doorgaan om het te proberen in mijn Apostelkerk in Beverwijk”
jaap Nielen mhm
In de laatste vijftig jaar heb ik heel wat vooral jonge mensen
mogen begeleiden in Ierland, Schotland, Engeland, Oeganda
en Nederland. Sommigen zijn priester geworden; een paar
zelfs Mill Hill collega’s. De meesten ben ik uit het oog verloren.
Ik hoop dat ik ze allemaal op hun Weg heb geholpen de
Waarheid en het Leven te vinden.
hans Boerakker mhm
Eerlijk gezegd ben ik niet in jubelstemming ondanks de viering
van mijn 50 jarig jubileum als priester. Te vaak is de kerk
de laatste tijd negatief in het nieuws geweest.Toch is het nodig
om positief te blijven, om ook het goede te zien, dankzij
zoveel mensen in Oeganda en Kenia, familieleden en collega’s
tot stand gebracht. Veel dank daarvoor. Een mens, een maatschappij,
een geloofsgemeenschap ook, worden gevormd en
groeien dankzij en ondanks alles wat plaats vindt. Moge het
heden ons sterken om vanuit het verleden naar en aan een
nieuwe toekomst te werken.
Cor Rothweiler mhm
God wijst ons de weg, ook al zie ik die niet altijd zitten. Als
jonge knaap van twaalf werd ik al geïnspireerd door het leven
van Father Felix Westerwoudt onder de Dayaks van Borneo.
Ongelooflijk, maar twaalf jaar later was mijn eerste benoeming
datzelfde Borneo, en de eerste parochie waar ik kwam
te werken, was precies het gebied waar Felix zijn leven had
gegeven. Maar God had andere plannen: na twee en een half
jaar werd ik teruggeroepen vanwege een ernstige ziekte van
mijn moeder. Uiteindelijk ben ik in Brazilië beland. Hier heb
ik een andere kerk mogen ontdekken, een ander missionaris
zijn, er mogen zijn voor anderen, voor armen en misdeelden.
God had een weg voor mij in petto, ook al zag ik die niet altijd
zitten. Ik ben blij dat ik die weg heb mogen volgen.
Dick marcus mhm

ROBijN
In 1969 zei Paus Paulus VI tegen de mensen in Afrika: ‘Nu
zijn jullie zelf je eigen missionarissen’. Voor mij was dat een
uitnodiging om mijn missiewerk langs die lijn voort te zetten:
niet meer alle aandacht naar zelf het missiewerk doen, maar
allereerst de lokale mensen vormen en bijstaan om dit zelf
zo goed mogelijk te kunnen doen. Ik kijk met grote dankbaarheid
terug naar de jaren dat ik hierin mijn steentje mocht
bijdragen.
Pierre Spanjers mhm
jan Tool mhm
is ernstig ziek en heeft
geen bijdrage kunnen sturen.
Met enorm veel voldoening en plezier heb ik de laatste 40
jaar in Kameroen mogen leven en werken. Al spoedig mocht
ik gaan pionieren in verre, ongeëvangeliseerde streken: in
het hete grensgebied van Kumbo, onder de overwegend
moslim bevolking van Ngaoundéré, in de oerwoudszone van
Mamfe, en momenteel in een vergeten uithoek van Bamenda.
Al die mensen – met hun groot geloof en diepe godsvrucht
– hebben mij verrijkt en opgebouwd. Ik ben zeer dankbaar
aan mijn familie, collega’s, de lokale Kerk ginds en mijn thuisfront
in Sittard, die dit mogelijk gemaakt hebben.
Frans meulemans mhm
Het elke keer weer nieuwe uitdagingen aangaan, van lesgeven
tot bouwgroepen begeleiden, hulp verlenen bij hongersnood
en geweld situaties en wel namens jullie allemaal, heeft
ook mij verrijkt en veel voldoening gegeven. De laatste tien
jaar ben ik als gastheer en financieel administrateur voor Kenia
en Oeganda bezig om de nog ruim 40 Millhillers en vooral
onze nieuwe leden te ondersteunen zodat ook zij hun dromen
kunnen verwezenlijken. Bovendien begeleid ik verschillende
projecten van Nederlandse organisaties of zorg voor
de distributie van hun fondsen o.a. voor het Liliane Fonds
die, hier in Kenia alleen al, ruim vijfduizend gehandicapte kinderen en hun families
ondersteunen. Dank aan allen die dit door hun steun mogelijk hebben
gemaakt.
Ko Klaver mhm
13

ONTmOETiNGSDaG: EEN PRESENTiE-
ERvaRiNG uiT EEN BuuRTPaSTORaaT
Dat was de verzuchting van een van
de aanwezigen kort voor het slot van
de thema- en ontmoetingsdag in het
St. Jozefhuis in Oosterbeek. Kerkelijke
media op nationaal of bisdom niveau
schenken er zelden of nooit aandacht
aan. Nu waren de aanwezigen diep
Spreekster Monique de Bree
onder de indruk van de verhalen van
buurtpastor Monique de Bree uit
Utrecht. Anderhalf uur lang luisterden
we ademloos. Kort gezegd komt het
erop neer, dat zij naar de mensen
toegaat, in de buurt aanwezig is en
mensen in nood zo helpt, dat hun
probleem uitgangspunt is en niet een
protocol, een lijstje regeltjes om naar
te handelen. Monique werkt in de
Daalse buurt vanuit de speeltuin. Ze
vertelt over haar werk in de afgelopen
week. Op een scherm laat ze er wat
foto’s bij zien.
14
Waarom horen we nu pas over de presentiemethode?
Ze heeft met een groepje kinderen
een afspraak gemaakt om in deze
vakantieweek naar de enge film “De
Griezelbus” te gaan. Het was zo eng
dat de kinderen op één na allemaal
tegen haar aankropen. Na afloop
bliezen ze wat uit, deelden de popcorn
en een appel en liepen weer terug naar
huis. Dan moet je goed op het verkeer
letten. Allemaal heel leerzaam, want
ze hadden zelf de groep samengesteld
en alles geregeld.
Al jaren helpt ze een vrouw, die na de
dood van haar moeder en haar man
en de moord op haar zoon het spoor
een beetje bijster is. Ze heeft een eigen
gebruiksaanwijzing en de reguliere
hulp weet daar geen raad me. Nu ligt
ze in het ziekenhuis en Monique is
vooral bezig het personeel te leren

hoe met haar om te gaan. “Als stevig
zwachtelen te veel pijn aan haar benen
geeft, zegt ze, doe het dan wat losser
en laat het niet zo lang zitten.” De
zoon heeft haar rekening geplunderd
en de dochter heeft daar een boekje
over opengedaan. Monique spreekt de
zoon er op aan. Woedend gaat die op
weg naar zijn zus. Monique belt haar.
Toch moet er gepraat worden ondanks
het geweldsrisico.
Het huiswerkgroepje moet eerst de
boeken gaan ruilen. De bibliotheek in
de buurt gaat sluiten. De vorige keer
hadden ze een cadeautje voor de
mevrouw meegenomen. Daarna gaan
ze een feestje bouwen, ze versieren
alles zelf en koken zelf. Het is bijna
Kerstmis, maar ze vinden dat het ook
voor hen feest is, want “Jezus is van
delen!”. En zo vertelt Monique over
een gezin dat voor een gewelddadige
stiefvader naar een uithoek van
Nederland is gevlucht, over een oma,
die het gezin van haar dochter in
huis heeft genomen nu blijkt, dat een
scheiding onontkoombaar is en over
een oma, die door haar zoon uit huis
is gezet, omdat ze spullen en geld
stal om de coke te kunnen betalen.
Uit wraak ging oma naar de sociale
dienst om te klikken, dat haar zoon
met een uitkering toch heel vaak
bij zijn vriendin sliep. Dus moest er
bemiddeld worden om de uitkering
niet te laten stoppen.
De werkwijze van de presentie
wordt door de Stichting Preventie
verder verbreid en niet alleen onder
pastores, maar ook bij de politie,
scholen, en zorginstellingen. Het werk
wordt bekostigd door fondsen en de
gemeente Utrecht. Het salaris voor
een collega in een sloopbuurt komt
van een woningbouwstichting.
Monique is er voor de mens in nood.
Ze doet wat Jezus van Nazareth ons
heeft voorgedaan. Zij cijfert zich weg.
En toch kreeg zij van de Aartsbisschop
geen erkenning als pastor. Zij blijft
een trouwe herder, maar het verdriet
om dat gebrek aan erkenning blijft
schrijnen.
John Jorna
15

Fr Nol Verhoeven herinnert zich Gerard Ballering: In Widikum is de herinnering
aan Ger levendig! Je kunt je in Widikum nauwelijks ‘legitimeren’ als een ‘echte’
katholiek als je niets te melden hebt van je associaties met ‘Fr Ballering’ “Fr
Ballering gave me this...Fr Ballering did it like this....” Met zo’n legitimatie tel je
mee! Widikum is natuurlijk ook in een nieuwe wereld beland. Momenteel wordt
er hard aan de weg naar Widikum gewerkt. De Chinezen doen wonderen daar.
Widikum parochie zoals die was in Ger zijn dagen is nu verdeeld over 6
parochies in twee verschillende bisdommen. Toen was het nog Buea, maar werd
Bamenda en nu heeft het bisdom Mamfe ook een deel. Het ziekenhuis, toen net
een klein kliniekje, is groot geworden, met eerste klas medisch personeel en
instrumenten. De zusters die er nu zijn hebben al veel Kameroenese zusters
in hun congregatie. Ze doen fantastisch werk ook in de meest afgelegen en
moeilijk bereikbare dorpen in de ruwste bergstreken. Bewonderenswaardig
is dat. De plantage is helemaal geprivatiseerd. De middelbare school die de
Chief van toen: Gorji Dinka, begonnen is, is nu een goed draaiend college van
het aartsbisdom Bamenda. De parochie, met een uiterst energieke pastoor, Fr.
Pascal Nsah, loopt als een trein, met heel wat leken in vrijwilligers dienst. Er zijn
ook drie missionarissen van een religieuze congregatie, om nog weer een of twee
nieuwe parochies te beginnen. De enorme markt van Widikum kan nog eens
flink uitgroeien door de nieuwe weg. Ze zullen hem zeker moeten verplaatsen
om de weg fatsoenlijk door te laten.
16
ONTmOETiNGSDaG 29 SEPTEmBER 2012
De volgende ontmoetingsdag houden wij op zaterdag 29 september. Wij
hebben de Vlaamse acteur Marcel Thijs bereid gevonden de eenakter
‘Missie’ te vertolken, een theatermonoloog van David van Reybrouck. Het
is het aangrijpende verhaal van een uit Congo teruggekeerde Belgische
missionaris. Hij vertelt niet alleen over het exotische land in het hart van
Afrika waar hij lang heeft vertoefd, maar geeft ook commentaar op wat hij
ziet in België. ‘Missie’ werd bekroond met de Ako-literatuurprijs.
Vele deelnemers van de laatste ontmoetingsdag hebben ons gevraagd het
stuk onder de aandacht van een zo wijd mogelijk publiek te brengen. Dat
willen wij graag doen. Daarom zal de ontmoetingsdag niet plaats vinden
in het St. Jozefhuis, maar in de Vredebergkerk, een groot multifunctioneel
gebouw in het centrum van Oosterbeek. Het stuk ‘Missie’ wordt aangevuld
met verhalen en voordrachten van onze eigen Congo missionarissen. Het
belooft een boeiende dag te worden.
miSSiE
vREDEBERGKERK OOSTERBEEK 29 SEPTEmBER
Alle informatie over vervoer, dagindeling, plaats en parkeerterrein krijgt
u toegestuurd als u zich aanmeldt vóór 20 september bij Frans Kwik,
Johannahoeve 2, 6861 WJ Oosterbeek of via fhkwik@mhmobk.nl
vaN hER EN DER

mill hill GEDuRENDE DE OORlOG
( 1940 – 1945 )
Op 31 dec. 1940 kreeg missiehuis vrijland in Arnhem bevel van de Duitsers om
binnen tien dagen het huis te ontruimen. De burgemeester zorgde er voor dat de
60 bewoners onderdak konden huren in de Lichtenbeek. De Duitsers betaalden
huur aan Mill Hill. Vervolgens hebben de Duitsers in 1943 ons eigendom
onteigend en gekocht.
Huize Vrijland verwoest.
Op 8 mei 1945 hebben de Duitsers
een groot gedeelte van het huis
opgeblazen voordat ze de vlucht
namen. De Stichting Landelijke
Bezettingsschade voor Oud Vrijland
bedroeg ruim fl.228.000.- en Nieuw
Vrijland in Oosterbeek – gekocht in
1943 en verwoest in de September
Oorlog 1944 – ontving een bedrag
van fl. 569.000.- Na de oorlog hebben
onze broeders Oud Vrijland weer
opgeknapt en Mill Hill heeft daar weer
gewoond tot 1956, toen het nieuwe
Missiehuis Vrijland gebouwd was
voor ruim een miljoen gulden. N.B.
De Nederlandse Regering besloot kort
na de oorlog dat oorlogsschade aan
kerkelijke gebouwen voor slechts 65%
vergoed zou worden.
Het St. joseph Studiehuis in Tilburg
werd door de Duitse Weermacht
gevorderd op 12 november 1940.
Tiburg werd al bevrijd in october 1944,
toen de Geallieerden het missiehuis
vorderden, tot 15 mei 1945. De
Minister van Financiën gaf fl. 27.000.-
als bijdrage voor de oorlogsschade.
Na de capitulatie in mei 1940 eisten de
Duitse soldaten meteen gedeelten van
missiehuis Roosendaal op.
In september 1943 volgden een
algehele ontruiming en vordering.
De zusters van Mariadal verleenden
ons gastvrijheid. In september 1944
staken de Duitsers een gedeelte
van het Missiehuis in brand. Op 12
augustus 1955 betaalde de Minister
17

Aldenghoor in Haelen.
18
van Wederopbouw een bijdrage van fl
31.000.- voor de oorlogsschade.
missiehuis hoorn werd door de
Duitse Weermacht gevorderd op 13
augustus 1943. Zij betaalden een
huurprijs. Deze bezetting eindigde op
6 mei 1945 toen de Geallieerden het
Missiehuis overnamen voor enkele
dagen. Als oorlogsschade werd in 1952
een bedrag van fl. 2250.- uitbetaald.
In augustus 1941 verboden de Duitsers
publicatie van de Mill Hill Annalen.
In maart 1945 verscheen weer het
eerste nummer na de oorlog, alleen
beneden de rivieren.
Eind juni 1944 kwam ook voor
aldenghoor in Haelen het bevel tot
algehele ontruiming. De bevrijding van
Haelen ging met veel oorlogsgeweld
gepaard. De schade bedroeg fl.
31.000.- waarvan door het Rijk in
1947 een bedrag van fl. 11.000.- werd
uitbetaald.
Joost Beemster mhm - archivaris

vOOR vElEN EEN ZEGEN
Wim Hogenkamp
Geboren op 18 februari 1922 te Harreveld.
Tot priester gewijd op 10 juli 1955.
Missionaris in Oeganda en Nederland.
Overleden op 19 februari 2012
In grote dankbaarheid nemen we
afscheid van onze dierbare overledene
Wim Hogenkamp. Leven en dood, dood
en leven, grote mysteries. We geloven,
dat Wim leeft ook al is hij gestorven. Hij
was voor veel mensen een zegen: voor
zijn familie, voor de congregatie en voor
vele anderen.
Wim werd geboren in 1922 te Harreveld
in de Achterhoek, in een gezin waar het
geloof wortel had geschoten en waar het
geloof het ritme van het leven bepaalde.
Hij had een diploma boekhouden en
een administratieve baan, toen hij op 24
jarige leeftijd begon aan zijn opleiding tot
missionaris bij Mill Hill. Hij had enkele
jaren gewerkt als boekhouder; hij had in
die tijd een goede vriendin. Zij hebben in
vriendschap hun relatie beëindigd. Wim
was tot de conclusie gekomen dat God
andere plannen met hem had.
Hij was twee jaar in Haelen voor zijn
middelbare opleiding en ging in 1949
naar Roosendaal voor filosofie, van
1951 tot 1955 studeerde hij theologie
in Mill Hill, Londen. Wim werd in 1955
priester gewijd en was missieprocurator
in Haelen tot hij benoemd werd voor de
missie in Oeganda in 1964. Zijn verblijf
in Oeganda duurde maar 3 jaar. Hij werd
teruggeroepen om econoom te worden
van Mill Hill in Nederland, als opvolger
van Fr.Zuidervliet die ziek werd en kort
daarna overleed.
Wim was vele jaren een betrouwbare
en efficiënte administrateur. Hij heeft
veel goed werk gedaan voor Mill Hillers,
de congregatie en voor het werk in de
missie. Hij was jarenlang betrokken bij
het verzenden van goederen.
Hij was een goede man, een goede
priester-missionaris, hij is altijd zeer
trouw gebleven aan zijn roeping en alles
wat daarbij betrokken was. Zo willen we
hem graag levend houden onder ons,
trots en dankbaar dat we hem gekend
hebben als familielid of als vriend en
collega. Wim was trouw aan zijn mensen,
de Kerk en de Congregatie. Hij kan nu
deelnemen aan het grote feestmaal op de
Sion. Samen met Paulus kan hij zeggen,
ik heb de wedloop tot een goed einde
gebracht.
Wim stierf op 90 jarige leeftijd. Hij heeft
heel zijn leven de weg van Jezus gevolgd.
We bidden dat hij nu gelukkig mag zijn in
het huis van God, samen met allen die
hem zijn voorgegaan.
Fons Geerts mhm
19

20
EEN BOEGBEElD vaN mill hill
Herman Steffens
Geboren op 1 augustus 1927
te Tubbergen
Eeuwige Eeed op 15 augustus 1955.
Missionaris in Congo en Engeland.
Gestorven op 17 maart 2012.
We hebben nog gezellig zitten praten
daar in het rusthuis ‘De Eeshof’
in Tubbergen samen met enkele
nichten. Herman was net terug uit het
ziekenhuis na een zware crisis. Hij was
nog zwak, maar opgewekt zoals altijd.
Hij kon bijna niet meer lopen. We
hebben zitten mijmeren over Congo.
Het was voor mij de eerste keer om
flarden van zijn verhaal over zijn korte
verblijf in Congo te horen. Enkele
van zijn ervaringen in Boyenge, het
vissersdorp, minder dan een stipje in
het immense regenwoud van Congo,
waar hij vier jaar verbleef.
Herman vertelde hoe ze in 1964
moesten vluchten voor de Simba
rebellen, hals-over-kop. Toen hij na
twee dagen wachten in Kinshasa op
een vlucht naar Brussel werd gezet
kwam hij uiteindelijk, totaal berooid
en verfomfaaid, in Amsterdam bij zijn
zus aankloppen met niet meer bij zich
dan de kleren aan zijn lijf…….En een
brede grijns! Dat wel.
Herman, of liever ‘oom Antoon
van Kaptoal’, zoals hij in zijn
geboortestreek traditioneel nog met
zijn huisnaam wordt genoemd, was
een bijzonder mens.
Hij ploegde in alle eenvoud en zeer
vastberaden zijn eigen voor. Daarbij
was hij gezegend met een enorme
dosis gezond (boeren)verstand.
Hard werkend, plezierig in de omgang,
en gezegend met een groot hart,
smeedde hij banden van vriendschap
met wie hij maar tegenkwam, (en
dat waren er nogal wat!), of wie
hij uitnodigde om te helpen op de
boerderij. Door de jaren heen werd
hij een soort ‘boegbeeld’ van Mill
Hill, een vaste waarde, die drommen
studenten en hele series professoren
en hoofdbesturen zag komen en
gaan. Tony Chantry, onze Algemeen
Overste schreef vanuit Oeganda: ‘He
symbolised the continuity of the St
Joseph’s College and was probably the
best known member of the Society’.
Herman Steffens, oom Antoon, was
ook een diepgelovig mens, met een
eenvoudige maar diepgewortelde
spiritualiteit zonder veel omhaal van
woorden. Elke ochtend was er heel
vroeg de ‘boerenmis’. Een priestermedebewoner
van ‘de Eeshof’ noemde
hem een ‘vir justus’, als St. Jozef, een
rechtschapen mens.
Broeder Herman, oom Antoon van
Kaptoal, bedankt.
Fons Eppink mhm

TROuW EN STaNDvaSTiG
Jan Leijen
Geboren op 5 mei 1923 te Akersloot.
Tot priester gewijd op 9 juli 1950.
Missionaris in Kenia, Frankrijk,
Suriname, Kameroen, Duitsland,
Nederland.
Overleden op 21 maart 2012
Het jaar 1950 was het jaar dat Jan
priester gewijd werd en in datzelfde
jaar mocht ik misdienaar worden.
Ik weet nog dat je er speciaal les
kreeg in de latijnse antwoorden van
de mis; thuis moest ik die dan weer
oefenen met behulp van een oudere
broer en mijn moeder. Na een examen
afgenomen door de kapelaan mocht
ik dan mee gaan draaien in het
dienstrooster van de misdienaars.
Het eerste begin, ook al omdat ik
verschrikkelijk struikelde over al die
moeilijke woorden, is me dan ook nog
steeds bijgebleven: ‘Introibo ad altare
Dei, ad Deum qui laetificat juventutem
meam’: Ik ga naar het altaar van God,
de God die mijn jeugd, mijn leven
verblijdt.
Misschien mag ik wel zeggen dat
deze zin uit de gebeden toch wel
heel kenmerkend is voor het leven
van Jan. Het altaar van God stond
centraal in zijn leven, evenzo werd zijn
leven beheerst door de God die hem
vreugde gaf.
Jan werd priester-missionaris en
kreeg een benoeming voor Kenia.
Een missionaris trekt uit vol idealen
naar een ver en vreemd land, leert de
taal – wat voor Jan niet zo moeilijk
was, want hij had een talenknobbel
en leerde in verschillende landen in
vele talen spreken. Een missionaris
praat met de mensen, leert van hen
hoe ze denken en wat ze belangrijk
vinden, gaat met hen mee op die tocht
van hun leven en buigt hen langzaam
maar zeker naar God zoals Jezus die
geopenbaard heeft. Een missionaris
wordt één met een gemeenschap, een
volk, een cultuur om zo van binnenuit
die gemeenschap door Christus naar
God te leiden.
Een missionaris is als de goede en
trouwe knecht waarover het evangelie
ons spreekt. De knecht die trouw is
aan wat de Heer van hem verwacht,
die geen onrecht uitoefent en niet
denkt: ach, mijn heer komt nog niet.
Hij is de knecht die trouw blijft aan het
kleine dat hem is toevertrouwd. Een
missionaris is vaak te vinden in verre
kleine posten waar niemand heen wil
gaan, want voor hem geldt hetzelfde
als voor Jezus: ieder mens is een
kind van God, ieder mens telt, iedere
mens of die nu in een prestigieuze
kostschool leert of in een eenvoudig
schooltje in de bush-bush. En zo was
Jan, trouw en standvastig in wat de
Heer van hem vroeg.
Arie Braak mhm
21

ENThOuSiaST EN vOl GODSvERTROuWEN
Jacques Derksen
Geboren op 7 april 1945.
Eeuwige eed als Mill Hill Missionaris:
4 mei 1974.
Priester gewijd in Huissen: 8 juli 1975.
Missionaris in Sarawak,
Filippijnen,India, Nederland.
Gestorven op Vrijland op 3 april 2012.
Jacques behoorde tot een nieuwe
generatie priester-missionarissen van
na het tweede Vaticaanse Concilie. Hij
volgde geen klein seminarie opleiding
en kwam via de Oblaten van Maria
(OMI) bij Mill Hill terecht. Het bleek
duidelijk, dat hij niet de hele opleiding
gevolgd had bij Mill Hill. Hij bleef een
beetje een vreemde eend in de Mill Hill
bijt. Hij miste een soort nuchterheid,
die de meeste Millhillers eigen is. Na
een aangepaste opleiding in Mill Hill
werd hij priester gewijd en benoemd
voor Sarawak, Oost Maleisië (Borneo).
Hij volgde een cursus Maleis in
Indonesië en werkte tien jaar in het
basis pastoraat in Sarawak. Na tien jaar
moest hij het land verlaten volgens
de politiek van de regering. Na een
korte cursus Liturgie in Rome werd
hij benoemd voor de Filippijnen. Met
Wim van der Salm zette hij daar het
opleidingsprogramma voor Filippijnse
kandidaat Mill Hill Missionarissen op
poten. Daarna volgde hij voor negen
maanden een vernieuwingscursus in
SAT, Berkeley, Californië. In 2001 kreeg
hij vervolgens een benoeming als
pastor in De Lutte. Na bijna zes jaar
in de parochie in Twente keerde hij
in 2006 terug naar de Filippijnen om
rector te zijn in het Mill Hill Central
House in Iloilo City en om te helpen in
de opleiding van Mill Hill kandidaten.
Jacques was een vroom en enthousiast
priester-missionaris. Hij bad en zong
trouw dagelijks zijn gebeden aan zijn
huisaltaartje. Hij vierde enthousiast
de Eucharistie in kerken en kapellen,
22
maar ook in een groot bankgebouw
in Manila en een Shopping-Center
in Iloilo City, meestal met massa’s
gelovigen. Met zijn charismatische
instelling en diep godsvertrouwen
wist hij mensen te bezielen. “Als u de
heilige Mis doet, is het net of Jezus
zelf aanwezig is!” Dat hoorde ik een
vrouw na de Mis in een bankgebouw in
Manila zeggen tegen Jacques. Jacques
antwoordde glunderend: “Altijd als
er een H. Mis gevierd wordt is Jezus
aanwezig!” Met een Filippijnse dokter
Dr. Jessie Villareal en met hulp van
weldoeners in Nederland zette hij
ook een project voor gehandicapten
op (“Loop en Werk”). Een kliniek is
onlangs geopend dicht bij Iloilo City.
De vele benoemingen, die Jacques
kreeg, waren niet altijd zijn eerste
keuze. Maar elke benoeming was toch
direct weer een nieuwe uitdaging voor
Jacques. Van al zijn benoemingen stak
hij iets op. Met enkele woorden in
eigen taal, met een grote glimlach, met
zingen en bidden wist Jacques contact
te maken overal waar hij kwam. We
mogen verwachten, dat hij nu ook zal
zingen en spelen in hemelse koren.
Met de gave van tongen zal hij daar
ook wel iets boven de rest uitkomen
met een tweede stem. Toch vast in
hemelse harmonie.
Anton Wenker mhm

Alkmaar Dhr. Siem van Veen
Renkum Dhr. J. Berendsen, zwager van Br. Ben Snelder
Mierlo Dhr. Antoon De Rooij, broer van Fr. Giel de Rooij
Amsterdam Mw. Agatha Schrever-Hogenes, zus van Fr. G. Hogenes
Leeuwarden Mw. Ada Kwik, zus van Fr. F. Kwik
ONZE OvERlEDEN vRiENDEN
Singen (Dld) Pfarrer Cosmas Dietrich (weldoener van MH in Oostenrijk)
Volendam Mw. Grietje Plat, schoonzus van Fr. Jaap Mühren
Sint Denekamp Pancras Mw. Dhr. Johanna Henk Kremer, Agatha zwager Bos-Kroon, van schoonzus Fr. Fons Eppink van Fr. Wim Bos.
Oosterkamp Fr. Willem Erinkveld mhm (in Memoriam volgt)
Borneo Dhr. Janus Smets, ex –Mill-Hiller.
FOTO’S
Lichtenvoorde Dhr. Antonius Franciscus Hogenkamp, broer van Fr. Wim Hogenkamp.
Elma van den Nouland: coverfoto; Archieven Mill Hill: p. 3, 8, 9, 15, 17; Fons Eppink: pp. 4-7;
Tilburg Jacinta van Luijk: pp. Dhr. 8-12; Josephus Hennie Joannes Wehkamp: Henricus p. 13, Maria 14; Theo Geboers, Raaijmakers: broer van p. Fr. 16; Geboers.
Kerry Grant: p. 16; Martin Brink: p. 18; Missio Wereldwijd: p. 23.
Venhuizen Dhr. Klaas Tol, oprichter van de 40mm Hem-Venhuizen,
zwager van Fr. Joost Beemster.
Arnhem Lees Missio Dhr. Wereldwijd
Govert Johan Westerhof, schoonvader van Jenny Ader, medewerker Vrijland.
Belfeld Mw. Stef van Heijster-Mol, zus van Frs. Wim en Frans Mol.
Tijdschrift over religie en samenleving
Hoorn in de derde Mw. wereld. Gina Beers, zus van Br. Patrick Beers.
6 Nummers voor € 10,-
Appingedam www.missio.nl Mw. Aagje Kamminga-Klumpers, zus van Zr. Mirjam.
of telefoon (070) 304 74 44
Groenlo Mw. Henrica Maria Tiggeloven-te Bulte, zus van Br. Frans te Bulte.
Tilburg Dhr. Dingeman Broeders, ex-Mill Hiller.
WAARHEEN MET UW BIJDRAGEN?
Persoonlijke giften voor missionarissen
Giro: 1066957 t.n.v. Missieprocuur van Mill Hill Oosterbeek.
Bank: ABN/AMRO Rek. 40.02.36.311 t.n.v. Nederlandse Regio van Mill Hill, Oosterbeek
FOTOGRaFiE Giften voor opleiding van Missionarissen in Afrika en Azië
Giro: 939153 t.n.v. Mill Hill Oosterbeek
De foto’s zijn geleverd door het archief, en door missionarissen en vrienden van mill hill.
Bij voorbaat onze hartelijke dank
UW uW TESTAMENT TESTamENT IS iS NOG BETER
WaNNEER WANNEER DE DE MISSIE miSSiE DAARIN DaaRiN BEDACHT BEDaChT IS iS
Maak Maak uw uw legaat legaat voor voor Mill Mill Hill Hill aldus: aldus:
“Ik legateer, vrij van rechten, aan
De Nederlandse Regio van de Mill Hill Missionarissen
Johannahoeve 4, 6861 WJ Oosterbeek”
De Nederlandse Regio van Mill Hill is een ANBI onder de RKKerk. Uw giften zijn dus fiscaal
aftrekbaar en over uw bijdragen hoeft geen schenkings- of successierecht betaald te worden.
waarheen met uw bijdragen?
Persoonlijke giften voor missionarissen
ING: 1066957 t.n.v. Missieprocuur van Mill Hill Oosterbeek.
Bank: ABN/AMRO Rek. 40.02.36.311 t.n.v. Nederlandse Regio van Mill Hill, Oosterbeek
Giften voor opleiding van Missionarissen in Afrika en Azië:
ING: 939153 t.n.v. Mill Hill Oosterbeek.
bij voorbaat onze hartelijke dank.
De Nederlandse Regio van Mill Hill is een ANBI instelling vallend onder de RK Kerkprovincie in Nederland.
Door de belastingdienst is op 30 november 2007 een groepsbeschikking afgegeven ten name
van de Bisschoppenconferentie van de Rooms Katholieke Kerkprovincie te Utrecht. Uw giften zijn dus
fiscaal aftrekbaar en over uw bedragen hoeft geen schenkings- of successierecht betaald te worden.
23
23

Retouradres:
Johannahoeve 4
6861 WJ Oosterbeek.
Contactblad van mill hill
Administratie & redactie
Johannahoeve 4
6861 WJ Oosterbeek.
Telefoon : (026) 339 80 82
E-mail : procuur@mhmobk.nl
Internet : www.mhmobk.nl
Juni 2012
Jaargang 46 - nummer 2
Verschijnt 4 keer per jaar
Drukkerij Voor de Poort - Oosterbeek.