Hoogwaardig en draagbaar waxtoestel voor de wintersporter

Masterthesis Productontwikkeling
Senne Van Rompaey
waxpert
Hoogwaardig en draagbaar waxtoestel
voor de wintersporter
Promotor: Peter Van Riet - Mentor: Linda Scheelen
Artesis Hogeschool Antwerpen
Masteropleiding Productontwikkeling
Academiejaar 2011-2012

Masterthesis Productontwikkeling
Waxpert: Hoogwaardig en draagbaar waxtoestel voor de wintersporter
Senne Van Rompaey
Artesis Hogeschool Antwerpen
2011-2012

Dankwoord
Dit project had nooit tot stand kunnen komen zonder de hulp en steun van enkele bijzondere individuen.
Graag zou ik mijn promotor, Peter Van Riet bedanken. Hij heeft me het afgelopen jaar enorm goed bijgestaan met
tips, feedback, steun en de bereidheid veel tijd in mij en mijn project te stoppen.
Veel dank gaat er ook uit naar mij mentor, Linda Scheelen. Voor de uitmuntende begeleiding tijdens de wekelijkse
consulten, de motivatie en de drive om me telkens toch dat beetje verder te duwen.
Daarnaast bedank ik ook graag:
Vincent Nulens, Carlo Van Hove, Kristof Custers en Dries Vrelust voor de begeleiding en hulp bij het bouwen van
mijn testopstellingen.
Karine Van Doorsselaer en Joost Gooris voor de begeleiding bij de materialisatie.
Lukas Vancampenhout voor de begeleiding en hulp bij het ontwikkelen van een rijke interactie voor mijn
gebruikersinterface.
Verder bedank ik graag:
Roel Walbers van Real Deal; Christophe Reynders, professionele snowboarder; Yves van Aspen Wilrijk; Pieter
Rutten en Pieter Ghyselen van Decathlon; Eddy Verhaeven van Restauratie & Conservatie; Elke Wens van de VSSF;
Teus Koteris van Osram Nederland; Sam Ratajczak van Bioracer en Tom Van Hove van de Hogeschool Gent.
Als laatste bedank ik graag vrienden en familie voor hun steun en interesse in het project. Een bijzondere dank
gaat uit naar mijn vriendin Kathleen, die met haar immer goed humeur altijd klaar stond om me op te vangen met
nooit aflatende steun, feedback, hulp en nog veel meer.

Inhoudsopgave
Lijst van illustraties ..................................8
0 Ontwerpsynthese ................................11
1 Onderzoeksvoorstel ............................28
1.1 Diagnose en doelstelling ........................... 28
1.1.1 Probleemstelling ............................... 28
1.1.2 Productvoostel .................................. 28
1.1.3 Doelgroep ....................................... 28
1.2 Achtergrond ............................................ 29
1.3 Context .................................................... 29
1.4 Randvoorwaarden ................................... 29
1.5 Algemene relevantie ................................. 29
1.6 Haalbaarheid .......................................... 29
2 Onderzoeksplan .................................30
2.1 Data en indeling ...................................... 30
2.2 Theoretisch onderzoek .............................. 30
2.3 Verkennend onderzoek ............................. 30
2.4 Ontwerpfase ............................................ 30
2.5 Rapporteren ............................................. 30
2.6 Planning .................................................. 30
3 Theorie ...............................................32
3.1 Onderzoek .............................................. 32
3.1.1 Opzet .............................................. 32
3.1.2 Methode .......................................... 32
3.2 Productie ski- en snowboardbasis .............. 32
3.3 Basisstructuur ........................................... 32
3.4 Waxopname ............................................ 32
3.5 Types skiwax ............................................ 33
3.5.1 Hydrocarbonaat waxen .................... 33
3.5.2 Fluorocarbonaat waxen .................... 34
3.5.3 Temperatuurseigenschappen .............. 34
4 Analyse van waxtechnieken ................35
4.1 Onderzoek .............................................. 35
4.1.1 Opzet .............................................. 35
4.1.2 Methode .......................................... 35
4.2 Hot Glide Waxing .................................... 35
4.2.1 Eigenschappen ................................. 35
4.2.2 Variaties .......................................... 36
4.3 Machinaal waxen..................................... 36
4.3.1 Eigenschappen ................................. 37
4.3.2 Variaties .......................................... 37
4.4 Rub-on / Sprays / Liquids ........................ 37
4.4.1 Eigenschappen ................................. 37
4.4.2 Variaties .......................................... 37
4.5 Heat Gun Waxing .................................... 37
4.5.1 Eigenschappen ................................. 37
4.6 Infrarood waxen ...................................... 37
4.6.1 Eigenschappen ................................. 38
4.7 Vergelijkende samenvatting ....................... 38
4.8 Besluit...................................................... 38
5 Ecologie en mogelijke alternatieven .....39
5.1 Onderzoek .............................................. 39
5.1.1 Opzet .............................................. 39
5.1.2 Methode .......................................... 39
5.2 Impact ..................................................... 39
5.2.1 Milieu .............................................. 39
5.2.2 Gezondheid ..................................... 39
5.3 Ecologische skiwaxen ............................... 40
5.3.1 Sojabonen ....................................... 40
5.3.2 Bio-esters ......................................... 40
5.4 Alternatieven in andere sectoren ................ 40
5.4.1 Thermolon ....................................... 40
5.4.2 Lotusbloem ....................................... 40
5.4.3 Surfwax ........................................... 41
5.4.4 Autowax .......................................... 41
5.4.5 Vloerwax ......................................... 41
5.4.6 Biomimicry....................................... 41
5.4.7 UV .................................................. 41
5.4.8 Besluit .............................................. 41
6 Actief onderzoek ................................42
6.1 Onderzoek .............................................. 42
6.1.1 Opzet .............................................. 42
6.1.2 Methode .......................................... 42
6.2 Testen ...................................................... 42
6.2.1 Pin-on-disc ....................................... 42
6.2.2 Eenvoudige tribometer ...................... 42
6.2.3 Testen op skipiste .............................. 42
6.2.4 Trade-off .......................................... 42
6.2.5 Besluit .............................................. 43
6.2.6 Waterafstotendheid .......................... 43
6.2.7 Slijtopstelling .................................... 43
6.3 Resultaten ................................................ 44
5

6
6.3.1 Microscopisch onderzoek .................. 44
6.3.2 Waterafstotendheid .......................... 45
6.3.3 Tribologische tests ............................. 45
7 Menskundig onderzoek ......................50
7.1 Onderzoek .............................................. 50
7.1.1 Opzet .............................................. 50
7.1.2 Methode .......................................... 50
7.2 Tijdsflow .................................................. 50
7.2.1 Besluit .............................................. 50
7.3 Gebruiksanalyse ...................................... 51
7.3.1 Stap 1 ............................................. 51
7.3.2 Stap 2 ............................................. 51
7.3.3 Stap 3 ............................................. 51
7.3.4 Stap 4 ............................................. 51
7.3.5 Stap 5 ............................................. 51
7.3.6 Stap 6 ............................................. 51
7.3.7 Stap 7 & 8 ....................................... 51
7.3.8 Stap 9 ............................................. 51
7.3.9 Stap 10 & 11 ................................... 53
7.3.10 Bijkomende problematiek ................ 53
7.4 Kwantitatief onderzoek ............................. 53
7.4.1 Gebruik ........................................... 53
7.4.2 Emotioneel ....................................... 54
7.5 Besluit...................................................... 54
7.6 Controverse ............................................. 55
8 Economisch potentieel .........................56
8.1 Onderzoek .............................................. 56
8.1.1 Opzet .............................................. 56
8.1.2 Methode .......................................... 56
8.2 Economisch potentieel ............................... 56
9 Specificaties .......................................57
9.1 Specificaties en design drivers ................... 57
9.2 TOI’s ....................................................... 57
9.3 Productarchitectuur ................................... 58
9.3.1 Doseren op voorhand ....................... 58
9.3.2 Continue vulling ............................... 58
10 Systeemontwerp ...............................60
10.1 Onderzoek ............................................ 60
10.1.1 Opzet ............................................ 60
10.1.2 Methode ........................................ 60
10.2 Doseermethode ...................................... 60
10.2.1 Deeloplossingen ............................. 60
10.2.2 Parameters 1e generatie ................. 63
10.2.3 Matrix 1e generatie ........................ 64
10.2.4 Ordegrootte waxdoses .................... 65
10.2.5 Combinaties ................................... 66
10.2.6 Parameters 2e generatie ................. 67
10.2.7 Matrix 2e generatie ........................ 67
10.2.8 Uitwerking ..................................... 68
10.2.9 Alternatief ...................................... 69
10.2.10 Besluit .......................................... 70
10.3 Warmtegeneratie ................................... 70
10.3.1 Deeloplossingen ............................. 70
10.3.2 Parameters ..................................... 71
10.3.3 Matrix ........................................... 71
10.3.4 Besluit ............................................ 71
10.4 Oriëntatie .............................................. 72
10.4.1 Deeloplossingen ............................. 72
10.4.2 Besluit ............................................ 72
10.5 Verspreidingssysteem .............................. 73
10.5.1 Deeloplossingen ............................. 73
10.5.2 Parameters ..................................... 74
10.5.3 Matrix ........................................... 74
10.5.4 Besluit ............................................ 74
10.6 Failsafe.................................................. 74
10.7 Morfologische kaart ............................... 75
10.8 Systeemschets ........................................ 76
10.8.1 Alternatieve topologie ..................... 76
11 Systeemverificatie .............................77
11.1 Onderzoek ............................................ 77
11.1.1 Opzet ............................................ 77
11.1.2 Methode ........................................ 77
11.2 Primair testen infrarood .......................... 77
11.2.1 Conclusies ..................................... 78
11.3 Draadloos.............................................. 78
11.3.1 Berekening batterij ......................... 78
11.3.2 Alternatieve oplossing ..................... 78
11.4 Prototype ............................................... 78
11.4.1 Resultaten ...................................... 80
12 Conceptontwerp ...............................82
12.1 Onderzoek ............................................ 82
12.1.1 Opzet ............................................ 82
12.1.2 Methode ........................................ 82
12.2 Topologie ............................................... 82
12.2.1 Schematische samenstellingen ......... 82
12.2.2 Algemene topologie ....................... 82

12.3 Interface design ...................................... 83
12.3.1 Ideegeneratie ................................. 83
12.3.2 Modellenbouw ............................... 84
12.3.3 Concepten en uitwerking ................. 85
12.3.4 Besluit ............................................ 87
12.4 Productarchitectuur ................................. 87
13 Conceptverificatie .............................88
13.1 Onderzoek ............................................ 88
13.1.1 Opzet ............................................ 88
13.1.2 Methode ........................................ 88
13.2 Hitteschild .............................................. 88
13.2.1 Effectiviteit ..................................... 88
13.2.2 Ecologie ........................................ 89
13.2.3 Besluit ............................................ 89
13.3 Transparant materiaal ............................. 89
13.3.1 IR-doorlaatbaarheid ....................... 89
13.3.2 Fysieke testen ................................. 90
13.3.3 Alternatieve mogelijkheden ............. 90
13.3.4 Besluit ............................................ 90
13.4 Feedback-venster ................................... 90
13.4.1 Warmtetransmissie ......................... 91
13.5 Schok- en koudebestendigheid lampen .... 91
13.6 Grootte en positie waxcontainer .............. 91
13.6.1 Grootte .......................................... 91
13.6.2 Positie ............................................ 92
13.6.3 Spattesten ...................................... 92
13.6.4 Besluit ............................................ 93
13.7 Verdeelring ............................................ 93
13.7.1 Stof ............................................... 93
13.7.2 Kurk .............................................. 94
13.7.3 Siliconen ........................................ 94
13.7.4 Superhydrofobe stof ....................... 94
13.7.5 Schuim met huid ............................. 94
13.7.6 Ecologie ........................................ 94
13.7.7 Bijkomende problematiek ................ 94
14 Detailontwerp ...................................96
14.1 Onderzoek ............................................ 96
14.1.1 Opzet ............................................ 96
14.1.2 Methode ........................................ 96
14.2 Vormgeving ........................................... 96
14.2.1 Ergonomie ..................................... 96
14.2.2 Esthetiek en vormtaal ...................... 96
14.2.3 Combineren en uitwerken ............... 98
14.2.4 Detaillering en kleur...................... 100
14.2.5 Besluit .......................................... 100
14.3 Opbouw en verbindingen ..................... 100
14.3.1 Exploded view .............................. 100
14.3.2 Opbouw ...................................... 102
14.3.3 Verbindingsmatrix ........................ 103
14.4 Schuimring .......................................... 104
14.5 Branding ............................................. 104
14.5.1 Naam en logo .............................. 104
14.5.2 Schaafje ...................................... 106
14.5.3 Uitwerken logo en branding .......... 106
14.6 Beschermkap ....................................... 107
14.7 Simulaties ............................................ 108
14.7.1 Thermische simulatie ..................... 108
14.7.2 Gewicht, volume en afmetingen ..... 108
14.8 Gebruiksscenario ................................. 109
14.8.1 Storyboard .................................. 109
14.8.2 Tijdslijnen .................................... 111
14.9 Ontmalling en technische tekeningen ..... 112
14.10 Terugkoppeling specificaties ................ 113
14.10.1 Besluit ........................................ 114
7

8
Lijst van illustraties
0
2
3
7
8
9
10
11
13
14
17
19
20
22
23
24
26
[Basisstappen van ‘Hot Glide Waxing’: de wax smelten en verdelen, uitstrijken met ijzer en na afkoeling
overtollige wax afschrapen.] n.d. [image online] Available at: and < http://snowboarding.transworld.net/files/2010/10/wax-step3.jpg
> [Accessed 8 November 2011].
[Schematische voorstelling van een geëxtrudeerde basis (links) en een gesinterde basis (rechts)] n.d.
[image online] Available at: and [Accessed 17 October 2011].
[Schematische voorstelling van verschillende structuren op verschillende types sneeuw.] n.d. [image
online] Available at: and [Accessed 14 October 2011].
[Verschillende structuren voor verschillende sneeuwomstandigheden.] n.d. [image online] Available at:
[Accessed 14 October 2011].
[Verschillende temperatuurspecifieke hydrocarbonaat waxen volgens merk en temperatuur.] n.d.
[image online] Available at: [Accessed 14 November 2011].
[Schragen] n.d. [image online] Available at: [Accessed 14
November 2011].
[Stoelen] n.d. [image online] Available at:
[Accessed 14 November 2011].
[Klemmen] n.d. [image online] Available at: [Accessed 14 November 2011].
[Machine met vloeibare wax] n.d. [image online] Available at: [Accessed 16 November 2011].
[Machine met verwarmde borstel] n.d. [image online] Available at: [Accessed 16 November 2011].
[V.l.n.r.: een ‘liquid van ‘Magic Potion’, een spray van ‘Toko’ en een ‘rub-on’ van ‘OneBallJay’.] n.d.
[image online] Available at: ,
< http://www.pacosxc.com/images/toko_wax-
Express_Liquid_Spray-340.jpg> and < http://ecx.images-amazon.com/images/I/51iedR5RjUL._
SL500_AA300_.jpg> [Accessed 16 November 2011].
[Basismodel] n.d. [image online] Available at: [Accessed 16 November 2011].
[Gerobotiseerde versie] n.d. [image online] Available at: [Accessed 16 November 2011].
[Nanostructuur van een lotusblad] n.d. [image online] Available at: [Accessed 20 November 2011].
[Druppels op een lotusblad] n.d. [image online] Available at: [Accessed 20 November 2011].
[Pin-on-disc test] n.d. [image online] Available at: [Accessed
21 November 2011].
Young Wettability Model [electronic print] (Kuzmin, L., 2010).

61
153
154
168
[Checkerboard technique] n.d. [image online] Available at: [Accessed 22 November 2011].
IR-doorlaatbaarheid van PMMA [electronic print] (Altuglas, 2000)
[IR-doorlaatbaarheid van Polycarbonaat] Deglr6328 [image online] Available at: [Accessed 25 April 2012]
[Schuurtoestel van Bosch]´n.d. [image online] Available at: < http://www.idealo.co.uk/
compare/602926/bosch-psm-80-a.html> [Accessed 16 May 2012]
9

10
Abstract
Dit onderzoek heeft zich geconcentreerd op de problematiek omtrent het waxen van wintersportmateriaal en deze
aan te pakken door middel van de ontwikkeling van een consumentengoed.
De huidige methode van waxen, verbruikt veel energie, duurt lang, is zeer arbeidsintensief, kan onveilig zijn en
achteraf blijft er veel afval over van restwax die vaak rechtstreeks in het milieu terecht komt. Ook is de handeling
van waxen niet vanzelfsprekend wanneer deze wordt beoefend in de context van huurappartementen op
skivakantie vanwege de beperkte ruimte.
Door middel van bevragingen, wetenschappelijke testen, fysieke proeven, verificatiemodellen, theorethische en
praktische onderzoeken, is er een product ontwikkeld dat deze problematiek volledig aanpakt zonder verlies
van kwaliteit. De Waxpert verbruikt tot 90% minder wax, de duur van een waxbeurt wordt met 2/3e verminderd,
het stroomgebruik ligt 2/3e lager en er is een enorm verhoogd gebruiksgemak. Het is een compact toestel dat
door het efficiënt integreren van de verschillende aspecten van het waxproces, er in slaagt als totaaloplossing de
problematiek aan te pakken.

|0 Ontwerpsynthese
De ontwerpsynthese is een samenvatting van het
ontwerptraject binnen dit dossier, bedoeld om de lezer
een snel overzicht te geven. Er wordt voornamelijk
geconcentreerd op resultaat en beslissingen in
plaats van op het proces. Indien er meer informatie
gewenst is: de cijfers van de subtitels uit dit hoofdstuk
corresponderen met de cijfers van de hoofdstukken uit
de rest van dit dossier.
Enige afbeeldingen of tabellen binnen dit hoofdstuk
zullen niet genummerd worden om de continuïteit van
de rest van het dossier niet te onderbreken.
0.1 Onderzoeksvoorstel
0.1.1 Diagnose
Het handmatig waxen van wintersportmateriaal is
een praktijk die al tientallen jaren onveranderd is
gebleven. Vanwege die stagnatie van de technologie
in de manuele techniek, brengt dit heel wat problemen
mee voor de hedendaagse gebruiker en de omgeving.
Door de schijnbaar complexe aard en gevaarlijke
aspecten van het waxproces, waaronder brandgevaar,
schrikt het veel mensen af om zelf te waxen. Het
gebeurt dan dat men zijn materiaal laat waxen door
een detaillist of machinaal in een skishop, zonder zelf
enige controle over de kwaliteit te hebben.
Andere problemen zijn dan weer van ecologische
aard. De huidige waxmethode is niet bepaald
energiebesparend en er komen veel chemische stoffen
terecht in de natuur, bij het afval en zelfs in ons bloed
(Plassmann, 2011; Katz, 2010). De wijze waarop
er nu gewaxt wordt, verbruikt veel meer wax dan
er uiteindelijk overblijft op de skibasis. Verder is het
meeste materiaal niet afgestemd op de hedendaagse
cultuur en mode die gepaard gaan bij wintersport.
0.1.2 Doelstelling
De doelstelling van dit onderzoek is het waxproces
gebruiksvriendelijker, veiliger, energie-efficiënter,
marktgerichter en ecologischer maken. Door middel
van een nieuw, toegankelijk product waarmee de
methode waarop mensen waxen verandert. Dit
zonder kwaliteitsverlies van de geleverde waxbeurt in
vergelijking met het klassieke, manuele waxen.
0.1.3 Context
Waxen gebeurt vaak op skireis, het probleem daarbij
is de beperkte ruimte. Vaak verblijft men in uiterst
kleine appartementen waar dan gewaxt moet worden.
De handeling van het schrapen moet buiten gebeuren
vanwege de vele waxresten, maar de terrassen zijn
vaak echter bedroevend klein (zie fig. 1).
Dit benadrukt nog maar eens te meer waarom er nood
is aan een nieuwe waxmethode waar gebruiksgemak
centraal staat en die in functie van de omgeving
ontwikkeld is.
0.1.4 Algemene relevantie
Op lange termijn zou het de bedoeling zijn dat dit
product de verspreiding van skiwax in het milieu
vermindert en de wintersporter milieubewuster maakt.
Dit door middel van het promoten van een efficiëntere
waxmethode en ecologische skiwax. Dit kan de
wintersporter doen beseffen dat elke bijdrage tot het
milieu, hoe klein die dan mag zijn, er voor kan zorgen
dat men in de toekomst kan blijven skiën. Daarnaast
pakt het op gebruiksniveau allerhande problemen aan
die de hele waxervaring voor de wintersporter kunnen
transformeren naar een aangenamere, milieubewuste
ervaring.
0.2 Onderzoeksplan
0.2.1 Theoretisch onderzoek
Het is belangrijk om de materie waarrond we gaan
ontwerpen, volledig te beheersen en te begrijpen.
Tijdens deze fase zullen we alle chemische en fysische
processen achter het waxen onderzoeken en zo goed
mogelijk proberen te begrijpen en interpreteren. Deze
verworven kennis kan later in het onderzoek van
belang zijn bij het maken van ontwerpkeuzes.
0.2.2 Verkennend onderzoek
Tijdens dit onderzoek zullen we proberen zo
11

12
breed mogelijk te gaan in ons ontwerpveld: kijken
welke methoden en technieken er reeds bestaan,
de ecologische aspecten bestuderen, mogelijke
alternatieven bestuderen en evalueren, menskundig
onderzoek, het uitdenken en bouwen van een
testopstelling om methoden, technieken en waxen te
kunnen vergelijken,... Na dit onderzoek zullen we ons
ontwerpveld weer kunnen vernauwen om te focussen
op de belangrijke aspecten die dit onderzoek hebben
duidelijk gemaakt.
0.2.3 Ontwerpfase
Op basis van de voorgaande onderzoeken gaan
we in deze fase ontwerpend onderzoek doen naar
een optimale integratie van oplossingen. Al de
aangeleerde ontwerptools zullen ingezet worden om
dit resultaat te bereiken. Binnen deze fase zullen we
tot een systeemontwerp komen waaruit later dan weer
een productontwerp zal vloeien. Er blijft ruimte voor
het voortzetten van experimenten, indien er nieuwe
informatie aan het licht komt die relevant kan zijn en
getest moet worden.
0.3 Theorie
0.3.1 Opzet
De bedoeling is om de materie omtrent het waxen te
beheersen door verder in te gaan op de fysieke en
chemische aspecten die komen kijken bij het waxen.
Wat gebeurt er juist? Wat zijn de actieve stoffen
die aan het werk zijn? Wat maakt de waxopname
mogelijk? Wat voor soorten wax zijn er zoal? Door
een beter begrip kunnen we bij verder onderzoek de
verschillende processen beter begrijpen.
0.3.2 Productie ski’s en snowboards
De basis van ski’s en snowboards wordt gemaakt uit
geëxtrudeerde of gesinterde Ultra-High Molecular
Weight Polyethylene (UHMWPE). De gesinterde
modellen zijn in staat om wax op te nemen vanwege
microscopische oneffenheden die zich voordoen
ten gevolge van de productietechniek (zie figuur).
Geëxtrudeerde ski’s daarentegen nemen helemaal
geen wax op.
Een bijkomend voordeel van het sinterproces, is het
ontstaan van een microstructuur in de basis die toelaat
minder contact met de sneeuw te hebben. Dit zorgt er
voor dat de glijeigenschappen verbeteren doordat het
water wordt afgevoerd om het zuigende effect tegen
te gaan.
0.3.3 Waxopname
De basis heeft verschillende oneffenheden en
microscheurtjes in de microstructuur. Een bijkomend
effect van de wax is het opvullen van deze oneffenheden
en microscheurtjes (Skiwax.ca,2002c).
Meestal wordt er beweerd dat de gesinterde UHMPWE
poriën bevat. Dit is eigenlijk niet waar, de figuur zal
helpen dit toe te lichten. De basis is voor ongeveer 60%
amorf en voor 40% kristallijn (1, basis is zwart, de
wax is blauw). Door opwarming gaan de amorfe delen
van de basis een gelachtige structuur krijgen die zich
mengen met de gesmolten wax, die op dat moment ook
amorf is (2). Als de basis weer afkoelt, gaat een deel
van de wax vermengd blijven met de basis en een deel
herkristalliseren. Dit deel wordt uit de basis gestoten
om zich bij de andere hergekristalliseerde wax te
voegen (3). Nu kunnen deze waxresten afgeschraapt
en uitgeborsteld worden. Het deel dat amorf gemengd
blijft met de basis, zal tijdens het gebruik vrijgegeven
worden en zo de glijeigenschappen verbeteren.
(Tognar Toolworks, 2011)
We hebben reeds gesteld dat er geen poriën zijn
in UHMWPE. Wel zijn er door het sinterproces
oneffenheden in de structuur te vinden (Skiwax.ca,
2002c; Omer and Bob’s Sportshop, 2004). Deze
kunnen door waxapplicatie opgevuld worden om een
meer afgewerkte structuur te verkrijgen. De basis kan
worden uitgezet door hitte toe te dienen (zie figuur).

Onderstaande figuur laat zien hoe het opvullen van
de oneffenheden gebeurt op microscopisch niveau
tijdens een waxapplicatie. De oneffenheden worden
verder opengezet door de hitte (1) en de waxlaag
wordt aangebracht (2). Men laat de basis afkoelen
en de overtollige wax wordt afgeschraapt (3) en dan
uitgeborsteld met een grove borstel (4) en een fijne
borstel (5). De structuur is nu vormelijk beter afgewerkt.
De basis zal tijdens het glijden wax blijven afgeven uit
zijn oneffenheden en amorfe delen, hetgeen samen met
een betere structuur de glijeigenschappen verbetert.
Een andere belangrijke eigenschap van de wax, is dat
deze de basis beschermt tegen oxideren. Een basis die
niet regelmatig gewaxt wordt, zal sneller oxideren en
broos worden.
0.3.4 Samenstelling en eigenschappen skiwax
Skiwax is opgemaakt uit drie basiscomponenten:
paraffine, microkristallijne was en synthetische was.
Paraffine zorgt met zijn lage frictiecoëfficiënt voor
het glijdende effect. Microkristallijne was heeft een
hogere frictiecoëfficient, maar gaat langer mee. De
synthetische was beschermt de skiwax tegen de kou
(Talbot, 2006). De microkristallijne en synthetische
was kunnen gezien worden als een matrix-structuur
voor het actieve component. Soms worden er siliconen
of soortgelijken toegevoegd, meer hierover later.
Er zijn fluorocarbonaatwaxen en hydrocarbonaat
waxen. Waxen worden ook opgedeeld volgens
temperatuurseigenschappen, voor meer informatie
zie 3.5. Op het einde van dat hoofstuk wordt ook een
overzichtelijke tabel van waxen gemaakt.
13

14
0.4 Analyse waxtechnieken
0.4.1 Opzet
De bedoeling van het onderzoek is om meer inzicht
te krijgen in de manieren waarop er vandaag wordt
gewaxt. Wat zijn de grote verschillen? Waarom krijgt
een bepaalde techniek de voorkeur boven een andere?
Wat zijn de bestaande technische oplossingen? Dit zal
ons helpen om problemen te ontdekken en het gehele
proces beter te begrijpen.
Binnen hoofstuk 4 wordt elke techniek diepgaand
besproken. Hier beperken we ons echter tot een
overzicht met eigenschappen (zie onderstaande tabel).
0.5 Ecologie en mogelijke alternatieven
0.5.1 Opzet
Het doel is om te onderzoeken wat de impact van
de traditionele waxen is op het milieu en op onze
gezondheid. Verder zullen we onderzoeken wat
momenteel de alternatieven zijn. We zullen andere
sectoren waar wax gebruikt wordt onderzoeken,
om te kijken of we daar relevante informatie kunnen
ontdekken.
0.5.2 Milieuimpact
Door de abrasie van de skiwax tijdens het skiën of
snowboarden, komt de wax in de sneeuw terecht.
De actieve componenten van fluorowaxen (voor de
verschillend skiwaxen en hun samenstellingen zie
3.5), zoals de perfluorocarbonaten, zullen afbreken
tot perfluoroctaanzuur (PFOA). Hiervan is gekend dat
ze kanker, geboorteafwijkingen en orgaanschade bij
testdieren kunnen veroorzaken.
Hiernaast komen er, afhankelijk van de wax, nog
andere stoffen vrij. Zoals verschillende types semigefluoreerde
n-alkanen (SFA). Al deze stoffen komen
in pulsen vrij tijdens de sneeuwsmelt, waardoor er
tijdelijk hoge concentraties in het milieu voorkomen.
De SFA’s komen in het water en de lucht terecht, een
deel door waterafloop en een deel vermoedelijk door
verdamping. De sneeuwsmelt vindt meestal plaats
tijdens de lente, een periode waarin veel jonge dieren
zich in een kwetsbare ontwikkelingsfase bevinden.
Deze stoffen zouden hier een negatieve invloed op
kunnen hebben (Plassmann, 2011).
0.5.3 Gezondheid
Bij het smelten van skiwax komen er dampen vrij.
Deze kunnen geïnhaleerd worden, door mensen die
materiaal aan het waxen zijn. Tijdens een onderzoek
heeft men in het bloed van onderhoudstechniekers
van professionele skiërs op de Wereldbeker en de
Olymische Spelen (mensen die bijna dagelijks aan
het waxen zijn) PFOA-niveaus teruggevonden die tot
wel 45 keer zo hoog lagen dan die van de algemene
bevolking.Een opvolgende studie doet zelfs vermoeden
dat hun lichaam in staat zou kunnen zijn om deze
stoffen na een lange tijd van blootstelling zelf aan te
maken (biotransformatie) (Nilsson, H. et al., 2010b,
Katz, 2010).
Alhoewel skiwax over het algemeen als niet-giftig wordt
beschouwd (Bracco, D. en Favre, J., 1997), raadt men
toch steeds aan om in goed verluchte ruimtes te werken
indien men waxt (Campell, H. et al., 1995; Skiwax.ca,
2002b; Abc-of-snowboarding, 2003; Katz, 2010 ;
Tognar Toolworks, 2011; Wikihow, 2011). Daarnaast
pleit men er voor om de wax te laten smelten zonder
rookontwikkeling, een teken dat de wax aan het
verbranden is. Het wordt dan ook afgeraden om wax
met een open vlam te smelten (Campell, H. et al.,
1995; Skiwax.ca, 2002b; Gavelda, B., 2010).
0.5.4 Alternatieven en nieuwe technologiën
Er zijn door de industrie reeds aanzienlijke
inspanningen gedaan om ecologische waxen op de
markt te brengen. Wax op basis van bio-esters lijkt
het meest beloftevol te zijn. Wat niet wegneemt dat er
nog steeds veel niet-ecologische wax gebruikt wordt.
Bij racers worden zelfs bijna uitsluitend fluorowaxen
gebruikt, die zeer schadelijk zijn voor het milieu (Katz,
2010).
Het is tijdens dit onderzoek duidelijk geworden, dat
de skiwaxindustrie zelf constant op zoek is naar zowel
nieuwe technologiën als doorbraken om snellere
en kwaliteitsvollere waxen te ontwikkelen en te
produceren. De kans is vrij klein dat we als individuele
ontwerper tot een revolutionair idee kunnen komen
om een nieuw soort wax te ontwikkelen, in een alreeds
hoogtechnologisch ontwikkelde sector.
Aan de wax zelf moeten we niets gaan veranderen,
dit valt buiten onze ontwerpscope. We kunnen wel
zorgen dat er door een andere waxmethode minder
schadelijke wax wordt gebruikt, door een meer
precieze dosering op de basis

0.6 Actief onderzoek
0.6.1 Opzet
We gaan op zoek naar een geschikte manier om
verschillende waxtechnieken tegen elkaar af te
wegen, op vlak van tribologische eigenschappen en
duurzaamheid. Later zullen we de effectiviteit van
verschillende waxen tegen elkaar afwegen naargelang
hun waterafstotendheid.
0.6.2 Testen
Om verschillende waxen en waxtechnieken tegen
elkaar af te testen op basis van frictie, wordt er een
eenvoudige tribometer gebouwd (zie figuur).
Tensiometer
Ski
Hierbij wordt een gewicht herhaaldelijk over de ski
getrokken door een elektromotor. Aan de trekkabel
wordt dan een tensiometer bevestigd (zie figuur).
Dit zou een grafiek met de statische en dynamische
wrijvingscoëfficiënt geven. Deze test is een standaard
ASTM-test (Van Doorselaer K., persoonlijke
communicatie, 17 oktober 2011), wat wil zeggen dat
ze doorheen de wetenschappelijke wereld als valide
wordt beschouwd.
Het ‘Young Wettability Model’ (zie figuur) staat toe om
waterafstotendheid te meten, door middel van de hoek
die de tangentiële lijn aan een waterdruppel maakt
met het oppervlak. Dit wordt eveneens gebruikt in de
testen van Kuzmin (2010). Hoe groter de hoek alfa,
hoe meer waterafstotend het oppervlak is. Door dit
principe toe te passen op ski’s die met verschillende
waxen zijn geïmpregneerd, kunnen we de effectiviteit
van verschillende waxen tegen elkaar uitzetten.
Ook zal een ongewaxte en een gewaxte ski
onderworpen worden aan microscopisch onderzoek
om het verschil aan te tonen.
0.6.3 Resultaten
Uit de microscopische tests kon een duidelijk visueel
verschil onderscheidden worden tussen een gewaxte
en een ongewaxte ski (zie figuur).
De hydrophobische tests illustreerden evenwel het
verschil tussen een gewaxte en een ongewaxte ski.
Ook was klassieke wax ongeveer gelijk aan biowax
(zie figuur).
De resultaten van de tribometer waren hetzelfde:
statistisch gezien is een gewaxte ski gladder dan een
ongewaxte. Biowax bleek hier zelfs beter te presteren
(zie figuur).
Newton
1,6000
1,4000
1,2000
1,0000
0,8000
0,6000
OngewaxtDroog
HotWaxDroog
OngewaxtNat
Waxtype
HotwaxNat
Newton
1,2000
1,1000
1,0000
0,9000
0,8000
0,7000
0,6000
HotwaxDroog
Waxtype
BiowaxDroog
Page 1
15

16
0.7 Menskundig onderzoek
0.7.1 Methode
We trachtten hier om het menskundige aspect van
het ontwerp te onderzoeken. Wat zijn de mogelijke
problemen in gebruik? In welke mate is de gebruiker
bezig met ecologie? Welke andere problemen ervaart
hij nog bij het waxen die niet in het gebruik liggen?
Wat is het emotionele aspect?...
0.7.2 Resultaat
Op basis van een tijdsanalyse, gebruiksanalyse en
kwalitatief onderzoek zijn we tot volgende conclusies
gekomen. Voor meer detail wordt u doorverwezen
naar hoofdstuk 7.
Er zijn enkele heikele punten duidelijk gemaakt die
een goede basis zullen zijn voor het opstellen van
de specificaties. Zo zou het optimaal zijn dat we een
veilig, draadloos toestel ontwikkelen dat schrapen
overbodig zou maken door exact de juiste hoeveelheid
wax toe dienen. Bijgevolg zou men het rustig in de
zetel kunnen gebruiken, zonder iemand te storen. Op
die manier zou men geen last hebben van de draad,
geen opstellingen moeten improviseren, niet opletten
dat men brandwonden oploopt, enzovoort... We
zullen moeten zorgen dat de batterij het toestel zeker
zes waxbeurten van stroom blijft voorzien. Zo kan men
op een avond het materiaal van de groep waxen en
het toestel ‘s nachts laten opladen. Daarnaast moeten
we zorgen dat we wax in solide vorm gebruiken,
omdat de voorkeur van de gebruiker voornamelijk
naar dit type wax uit gaat. Deze parameters gaan we
opnemen in de specificaties.
De gebruiksanalyse toont aan dat het waxen zelf en
het uitharden, het meeste tijd in beslag nemen. Het
uitharden van de wax kunnen we niet versnellen,
daarom is het duidelijk dat we ons voornamelijk op
het waxen zelf moeten richten, als we tijdsbesparing
beogen. We zullen trachten de waxtijd te halveren, het
overbodig maken van het schrapen kan hier al veel
helpen. Dit wordt opgenomen in de specificaties.
Het is duidelijk dat de wintersporter aan zijn materiaal
gehecht is en hier bijgevolg goed zorg voor draagt.
Hij blijkt ook redelijk gevoelig te zijn voor vormgeving.
We moeten er voor zorgen dat wanneer men ons
product gebruikt, men het gevoel krijgt actief bezig
te zijn met het onderhouden van zijn materiaal en
laat zien dat men er om geeft. Een bijzondere ‘user
experience’ van ons toestel kan deze band versterken.
Ons product moet qua vormgeving op de emotie
inspelen en in gebruik positieve associaties oproepen
omtrent zorg, waaronder zorg voor de natuur. Zo kan
men aan de buitenwereld tonen dat men begaan is
met de sport en zorg wil dragen voor de omgeving
waarin deze plaatsvindt.
De emotionele ervaring of ‘user experience’, kunnen
we dramatisch versterken door het toestel een interface
met rijke gebruiksinteractie te geven (Frens, 2006).
Door middel van een verhoging van tactiliteit en
intuïtieve bediening. Het gevoel voor milieuzorg kan
opgewekt worden door technische aspecten van het
product deels mechanisch op te lossen. Op deze manier
haalt de gebruiker bewust mee het energieverbruik
van het toestel omlaag. We gaan ons hier beperken
tot het aandrijven van bewegingen in het toestel, om
elektromotoren overbodig te maken. Voor de warmteelementen
en de aansturing van de processor (CPU),
zullen we nog steeds op stroom moeten rekenen. Zo
gaan we proberen het verbruik te verminderen tot de
helft, in vergelijking met een waxijzer. Deze voorstellen
worden opgenomen in de specificaties.
0.8 Economisch potentieel
0.8.1 Opzet
Het doel is een eerste economische analyse te maken
als basis voor enkele parameters in de specificaties
en al een eerste globaal zicht te krijgen op het
economische aspect.
0.8.2 Resultaat
Als we mee in rekening nemen dat ons product
potentieel nieuwe gebruikers kan aantrekken, vanuit
de groep die oorspronkelijk niet zelf waxt, komen
we tot de conclusie dat als we maar 0,5% van deze
groep mensen kunnen overtuigen om ons product te
gebruiken, we reeds aan winst zitten. Moesten we dit
quota niet halen, kunnen we nog steeds werken om
het aantal spuitgietstukken naar beneden te halen, de
ontwikkelingsperiode in te korten of ergens anders
efficiënter proberen te zijn. Maar het is nu evenwel
nog te vroeg in het ontwerpproces om hier reeds
ingrijpende keuzes rond te maken.
0.9 Specificaties

Omdat dit een zeer kort hoofdstuk is, is het niet zinnig
om het hier samen te vatten. Voor de details vewijs ik
u dus graag naar hoofdstuk 9.
0.10 Systeemontwerp
0.10.1 Opzet
Binnen dit onderzoek trachten we voor elke TOI een
zo goed mogelijke ontwerpoplossing te bekomen.
Het resultaat van dit onderzoek zal een systeem zijn
voor ons product. Het systeem is de meest optimale
combinatie van de verschillende oplossingen voor de
TOI’s.
0.10.2 Doseermethode
Door het doseren extern te laten gebeuren, mits een
ontwerpoplossing, kunnen we reeds een deel van
de complexiteit uit het product halen. Dit haalt niet
enkel de kostprijs omlaag, maar vereenvoudigt het
gebruik. Door op voorhand te doseren, tijdens een
niet-invasieve fase van het waxen, kan overgebruik
van wax beperkt worden. Bijkomende factoren voor
deze keuze bestaan erin dat er verschillende waxen
eenvoudiger kunnen worden afgewisseld.
Na een uitgebreide ideegneratie en afweging kiezen
we voor een tool onder de vorm van een schaafje
waarmee de gebruiker wax van een blok kan schaven
om in het toestel te stoppen (zie figuur).
Dit krijgt de voorkeur vanwege het sociale en emotionele
aspect, de schaaf is een soort ambassadeur van het
toestel, het merk en een bepaalde levensstijl. Er kan
beargumenteerd worden dat dit snel kan kwijtgespeeld
worden, dat risico wordt verlaagd door er een
sleutelhanger van te maken. Het eventueel toevoegen
van een extra functie (bv. flessenopener voor de après-
ski) zal ook dat risico verlagen en geeft een reden om
het zelfs buiten seizoen altijd bij te hebben. Ook mag
er opgemerkt worden dat de mensen in de doelgroep
sowieso al zorg dragen voor hun materiaal. Deze
oplossing is eenvoudig, laat relatief fijn doseren toe,
heeft een sociale impact, beleving, tactiliteit, fysiek
contact met de wax,... Al deze pluspunten maken deze
oplossing de beste kandidaat.
0.10.3 Warmtegeneratie
Er zal een hittebron nodig zijn om de skiwax en de basis
van het wintersportmateriaal te verwarmen. Hiervoor
wordt er gekeken naar bestaande warmtesystemen die
hun gebruik binnen de sector reeds bewezen hebben.
Na een onderzoek en afweging van oplossingen
wordt er gekozen voor infrarood licht. De temperatuur
kan hiermee zeer exact worden ingesteld en de
opwarm- en afkoeltijd ligt zeer laag. Dit omdat het
licht het materiaal rechtstreeks opwarmt en niet de
lucht ertussen. Dit verschijnsel heeft ook als gevolg
dat het materiaal geen thermoshock ervaart en dat er
ook geen condensatie kan optreden tijdens het waxen
(Older, 1998; Williams Ski & Patio, 2010; Alpine
Base & Edge Blog, 2010; Technische fiche IR-machine,
zie bijlagen). Het verbruik van de lampen ligt gevoelig
lager dan zijn tegenhangers. De prijs ligt dan weer
wat hoger, maar de voordelen wegen te zwaar door
en zullen een enorme meerwaarde bieden naar de
gebruiker toe.
0.10.4 Oriëntatie
Met oriëntatie wordt de manier waarop we het toestel
gaan gebruiken bedoeld. Met de nadruk op hoe we
het toestel over de basis van het wintersportmateriaal
zullen bewegen. Dit is een redelijk klein TOI en er
wordt dan ook niet al te veel aandacht aan besteed.
Het gebruik van de matrix wordt hier overgeslagen.
Het mag duidelijk zijn dat we op zoek zijn naar een
beweging die vertrouwd is voor de gebruiker en die
voldoende bewegingsvrijheid biedt.
Na afwegen van verschillende oplossingen gaat
de voorkeur uit naar een wrijvende beweging. Het
heeft de meest nauurlijke feeling en biedt optimale
bewegingsvrijheid.
17

18
0.10.5 Verspreidingssysteem
De gesmolten wax moet op een gelijkmatige manier
kunnen aangebracht worden op het oppervlak van
het wintersportmateriaal. Er wordt gekeken naar
bestaande oplossingen binnen de sector (zie hoofdstuk
4) of een variatie daar op.
Na ideegeneratie, onderzoek en onderling afwegen,
valt de keuze valt op een druppelsysteem met
verdeelring (zie figuur).
+
Het geeft de beste garantie op een egale spreiding van
de wax. Daarnaast kan er vrij nauwkeurig mee gewerkt
worden en leent het zich tot omnidirectionaliteit. De
complexiteit blijft betrekkelijk laag. De verwarmde
waxcontainer geeft de mogelijkheid voor een centrale
plaatsing in het toestel, dus ook voor de warmtebron.
Dit is veiliger voor de gebruiker.
0.10.6 Failsafe
Zoals gesteld in de specificaties, gaat er voor
gezorgd moeten worden dat het verwarmingselement
uitschakelt wanneer het toestel niet bewogen wordt, dit
om de beschadiging van het materiaal te voorkomen.
Nu lenen de infraroodlampen zich hier heel goed
toe, eens uitgeschakeld zijn enkel de lampen nog
een korte tijd warm, maar de basis wordt niet langer
opgewarmd. Dit kan eenvoudig bereikt worden door
middel van een optische sensor (vergelijkbaar met die
van een computermuis). Eens het toestel is ingeschakeld
zal de lamp beginnen werken vanaf het toestel over
het oppervlak bewogen wordt, eens het stopt of wordt
opgeheven zal de lamp afslaan. Dit garandeert
veiligheid voor zowel het wintersportmateriaal als
voor de gebruiker.
0.10.7 Morfologische kaart
Voor de morfologische kaart verwijs ik u graag door
naar 10.7.
0.10.8 Systeemschets
De systeemschets is een erg ruwe voorstelling van de
gecombineerde oplossingen binnen een systeem.
Op onderstaande figuur is te zien dat centraal in
het toestel een mandje is voorzien om de wax in te
plaatsen, de rode ring rond het mandje stelt de IRlamp
voor. De grijze ring is de verdeelring om de
gesmolten wax uit te wrijven.
Om de wax te doen smelten kan de gebruiker een
knop indrukken die de binnenste ring activeert (zie
onderstaande figuur). Zo zal de wax beginnen smelten
en door het gaas heen druppelen op de basis van het
wintersportmateriaal. Dit kan te vergelijken zijn met de
stoomknop op een strijkijzer.
Op onderstaande figuur zien we de failsafe
waarover gesproken werd in 10.6, eens de optische
sensor beweging detecteert gaat de buitenste ring
branden. Op die manier wordt het oppervlak van het

wintersportmateriaal verwarmd voor het verspreiden
van de wax. Eens de beweging stopt of het toestel
wordt opgeheven, stopt ook de lamp met branden.
0.11 Systeemverificatie
0.11.1 Opzet
Binnen dit onderzoek trachtten we de gekozen
systeemoplossingen te toetsen om te kijken of ze
wel geschikt zijn voor de gekozen toepassingen. De
bedoeling is om in de loop van deze testen nieuwe
inzichten te verwerven die we kunnen gebruiken voor
het conceptontwerp.
0.11.2 Primaire IR-testen
Uit eerste testen met de infraroodlampen is het volgene
gebleken:
De buitenste IR-ring uit 10.8 is overbodig, de basis
hoeft niet tot zo’n hoge temperatuur te komen. Een
failsafe is echter noodzakelijk.
De alternatieve topologie uit 10.8.1 is uitgesloten
vanwege de lange gebruiksduur. Met het systeem in
10.8 gaan de druppels niet meteen stollen omdat ze
nog steeds ‘gevangen’ zijn in het IR-licht als ze de
basis raken en vervolgens uitgesmeerd worden. De
uitgesmeerde laag is dun genoeg om snel te reageren
op het IR-licht bij het verder bewegen met de IR-lamp.
Er mag geen contact zijn tussen de lampen en de
gebruiker. Indien er vet op de lampen komt, kunnen
deze beschadigd geraken.
We zullen een hitteschild moeten voorzien om de
kunststof behuizing af te schermen voor de warmte en
om de aanraaktemperatuur laag te houden voor de
gebruiker.
0.11.3 Draadloos
Na een snelle brekening bleek dat het draadloos
maken van het toestel niet haalbaar is.
Omdat het snoer nog steeds in de weg zal zitten, werd
er gezocht naar een alternatieve oplossing om dit
ongemak te verhelpen. Verschuifbare klemmetjes op
de kabel kunnen soelaas bieden. Zo kan het snoer aan
de kleding bevestigd worden, of ergens anders in de
ruimte om ze tijdens het gebruik uit de weg te houden
(zie figuren).
0.11.4 Prototype
De opstelling uit 11.2 is omgebouwd geweest naar een
werkend prototype, gebaseerd op het systeemontwerp.
Op onderstaande figuren valt de samenstelling
te bekijken. Nummer één is een dimmer om de
temperatuur van de lamp te controleren, nummer twee
is een hitteschild, de pads met nummer drie vervullen
de rol van de verdeelring uit 10.5.1 en 10.8, nummer
vier is de infraroodlamp en nummer vijf is een gaas
waar de wax wordt in geplaatst, deze stelt dus de
waxcontainer voor.
19

20
Daaropvolgend werd de ongewaxte testski uit 6.3.3
succesvol gewaxt. Op onderstaandefiguur kan het
gebied waar het toestel geweest is (glimmend zwart),
duidelijk onderscheiden worden van het gebied dat
nog gewaxt moet worden (rechtsonder, grijzig met
witte vlekken).
Bij het ‘Hot Glide Waxing’ van een ski werd er 10,4
gram wax gebruikt waarvan er achteraf 9,5 gram
terug werd afgeschraapt. In vergelijking werd er nu
1 gram wax gebruikt (er is een marge genomen op
de benodigde hoeveelheid) en kwam er achteraf
ongeveer een tiende van een gram af (zie figuur). Dat
is een drastische daling van waxverbruik en indien er
goed wordt gedoseerd door de gebruiker zal er zelfs
geen verlies zijn. Dit systeem kan het waxgebruik dus
terugschroeven tot en met 90% (afhankelijk van de
kunde van de gebruiker).
Ook deze ski werd vervolgens in de testbank gestopt
en de data werd statistisch verwerkt. Uit de testen
bleek dat het resultaat van het prototype statistisch
gezien gelijk is aan dat van een klassieke waxbeurt
(zie figuur). Voor meer details verwijs ik u graag naar
11.4.
Newton
1,6000
1,4000
1,2000
1,0000
0,8000
0,6000
OngewaxtDroog
HotWaxDroog
Waxtype
Prototype
0.12 Conceptontwerp
Het doel is om het product van systeemniveau naar
een meer concreter conceptniveau te brengen. Hiertoe
behoren zaken als topologie, interface, benodigde
componenten,...
0.12.1 Topologie
Het genereren van topologieën is van belang om een
zicht te krijgen op de uiteindelijke samenstelling van
het product en de benodigde componenten. In dit
onderdeel wordt er bekeken welke samenstelling zich
het best leent tot verder uitwerken op detailniveau.
We besluiten dus dat de ringstraler (zie figuur) het
meeste voordeel kan bieden. De wax kan gelijkmatig
bestraald worden en er is maar nood aan één fitting in
plaats van minstens twee.
Uit 11.2 is gebleken dat de lamp afgeschermd zal
moeten worden van de gebruiker en dat we een vorm
van hitteschild nodig zullen hebben. Ook is gebleken
uit 10.8.1 dat er nood is aan feedback: de gebruiker
moet kunnen zien wanneer de wax gesmolten is en of
het toestel werkt. Met de gegevens uit hoofdstukken 10
en 11 en de gekozen topologie, kan er een algemeen
beeld van de topologie geschetst worden.
Op onderstaande figuur valt een exploded view van de
algemene topologie te bekijken. Tussen de behuizing
en de lamp komt zoals gezegd een hitteschild, het is in
dit stadium echter onduidelijk of er voor een reflectieve
coating of een apart onderdeel moet gegaan worden.
In de behuizing zelf zit een venster met als doel de
gebruiker feedback te verschaffen over de activiteit
van de lamp en hoe gesmolten de wax reeds is.

De volgende figuur laat dan weer een exploded view
van de onderste componenten zien. Het mandje
bestaat deels uit een transparante kunststof die het IRlicht
doorlaat. Rond het mandje komt dan de ringstraler
waar sprake van was in 12.2.1. Zoals vermeld in
11.2 moet de lamp ook afgeschermd blijven van de
gebruiker, maar moet nog steeds in staat zijn om
IR-licht op de basis van het wintersportmateriaal te
schijnen. Ook hier gebruiken we dus een transparante
kunststof voor. In eerste instantie lijkt PMMA hier
zeer geschikt voor omdat het helderder is dan glas
en hierdoor een grote hoeveelheid IR-licht doorlaat
(Altuglas International, 2000). Helemaal onderaan
bevindt zich het verdeelcomponent, deze moet zowel
zacht zijn als waxafstotend. Ook moet deze zich vlot
over de skibasis kunnen bewegen. De materialisatie
van deze onderdelen zullen deels besproken worden
in hoodstuk 13: ‘Conceptverificatie’.
Zoals reeds vermeld in 8.2 zal de behuizing bestaan
uit een blend van ABS en PA, genaamd Terblend. Deze
heeft een nog hogere slag- en kerfslagvastheid dan
gewoon ABS, de thermisch isolerende eigenschappen
zijn ook beter.
0.12.2 Interface Design
Zoals gesteld in ‘Deel 1’ en de specificaties, zullen
we trachtten gebruik te maken van een rijke
gebruiksinterface (zie 7.5). Een schema van het
definitieve interfaceontwerp valt te bekijken op
onderstaande figuur.
Het schema wordt verwezenlijkt door de display in de
onderstaande figuur. De gecombineerde stand doet
21

22
eveneens dienst als pauzefunctie, deze onderscheid
zich ook veel duidelijker van de werkstand vanwege
een andere verschijningsvorm (open deksel). Indien
men gedaan heeft met waxen of halverwege moet
stoppen, zet men het deksel open om te pauzeren. Dit
kan men vergelijken met een vaatwasser, wasmachine,
oven, lift,... allemaal situaties waarbij men het toestel
moet openen om het te pauzeren of stop te zetten.
Beslist men dan definitief te stoppen, kan men de
temperatuur terug op nul zetten (zoals de volumeknop
bij sommige radio’s) en het deksel sluiten, ook kan men
het stopcontact gewoon uittrekken.
Met deze configuratie heeft men ook tijdens het waxen
feedback van de temperatuur, dit doet dan dubbel
dienst als ‘aan-lamp’, want wanneer men niet beweegt
in de werkstand krijgt men de feedback van de IR-lamp
niet. De display is dus een extra indicatie dat men zich
in de werkstand bevindt. Als de lamp wel aanspringt
door beweging, wordt het effect versterkt omdat het
deksel van een transparant, refractief materiaal is. Het
hele deksel zal een soort gloed krijgen.
0.12.3 Productarchitectuur
Voor de definitieve productarchitectuur: zie 12.4
0.13 Conceptverificatie
0.13.1 Opzet
Binnen dit onderzoek trachtten we de gekozen
conceptoplossing en eventuele verwachte problemen
te toetsen om te kijken of ze wel geschikt zijn voor de
gekozen toepassingen. De bedoeling is om in de loop
van deze testen nieuwe inzichten te verwerven die we
kunnen gebruiken voor het detailontwerp.
0.13.2 Hitteschild
Voor het hitteschild zijn er twee grote opties: ofwel
wordt er een laagje aluminium op de binnenkant van
de behuizing gesputterd ofwel wordt er een onderdeel
uit metaal gebruikt als hitteschild. De eerste zorgt
ervoor dat er geen extra stuk gemaakt moet worden,
de tweede is echter ecologischer naar recyclage
toe. Ook kunnen bij de tweede optie de isolerende
voordelen van de ontstane luchtlaag benut worden.
Uit warmtetesten bleek een alumlinium hitteschild het
beste. Er moet dan nog in acht genomen worden dat
de werkelijke gevoelstemperatuur waarschijnlijk lager
gaat liggen omdat er dan gebruik gaat gemaakt
worden van Terblend, hetgeen een nog betere
thermische isolatie heeft dan standaard ABS.
0.13.3 Transparant materiaal
Zoals vermeld in 12.2.2 moeten we op zoek naar een
transparant materiaal dat voldoende IR-licht doorlaat,
bestand is tegen enige restwarmte en een goede
slagvastheid heeft. In de eerste plaats werd er gedacht
aan PMMA vanwege de goede doorlaatbaarheid van
IR-licht. Ook polycarbonaat kwam in aanmerking
vanwege uitstekende slagvastheid. Aan de hand van
research en testen wordt er een materiaal gekozen.
Uit de testen werden zowel PC als PMMA uitgesloten
en moest er een alternatief gezocht worden. Vanwege
zijn superieure eigenschappen, relatief lage prijs en
goede verwerkbaarheid tegenover hittebestendige
glasvarianten kiezen we voor polysulfon. Deze kon
jammer genoeg niet getest worden vanwege het moeilijk
verkrijgen (voor particulieren) van deze kunststof en
omdat het al redelijk laat in het ontwerpproces was.
0.13.4 Schok- en koudebestendigheid lampen
Omdat het toestel zich in koude omgevingen zal
bevinden en behoorlijk wat schokken zal moeten
opvangen tijdens de reis, is het belangrijk dat ook de
lamp hier aan kan weerstaan.
Persoonlijk communicatie met Teus Koteris van Osram
(9 maart 2012) wees de volgende zaken uit: De
lamp kan gebruikt worden in temperaturen tot -10°C,
aangezien we de lamp binnenshuis gaan gebruiken

is dat alvast geen probleem. Als de temperaturen nog
verder zakken kan de lamp dit wel aan, maar mag ze
op dat moment niet gebruikt worden. Er is sprake van
een zeker schokgevoeligheid, maar daarvoor wordt
de gloeidraad binnenin op veel plaatsen ondersteund,
ook specifieke klemmen voor deze lampen zijn hier
een grote hulp. Ook hier geldt dit vooral wanneer
de lamp in gebruik is, schokken daarbuiten zijn veel
minder schadelijk.
Dus zolang de gepaste klemmen gebruikt worden en
het toestel niet gebruikt wordt in temperaturen onder
de -10°C is er geen probleem.
0.13.5 Volume en positionering waxcontainer
Nu de stukken en bijbehorende afmetingen bekend zijn
kan de positie van de waxcontainer bestudeerd worden.
Wat hier van belang is, is zowel de montageruimte
binnen de behuizing, als de lengte van de trechter tot
aan de waxcontainer en de druppelafstand tot de ski
of snowboard.
We hebben kunnen afleiden dat het maximaal gebruikt
volume wax dat mogelijk gebruikt kan worden 4,4 cm³
bedraagt. Om rekening te houden met afwijkingen en
zeer uitgedroogde planken die misschien net iets meer
wax nodig hebben wordt er afgerond naar 6 cm³
voor de inhoud van de waxcontainer. De uiteindelijke
positionering valt te beijken op de onderstaande figuur.
0.13.6 Verdeelring
Door de verdeelring kan de gebruiker de wax
uitwrijven eens deze gesmolten is. Dit is gebaseerd
op een techniek die reeds gebruikt wordt waarbij de
gesmolten wax wordt ingewreven met een doekje,
zoals beschreven in 4.2.2.
De verdeelring moet goed kunnen glijden over het
oppervlak van de ski of snowboard. De ring mag geen
wax opnemen, zodat er geen contaminatie optreed
eens men andere wax gaat gebruiken. Bij voorkeur
blijft er achteraf niets meer kleven aan de ring, is dat
wel het geval, moet dit makkelijk te verwijderen zijn.
Hittebestendigheid is een pluspunt.
De keuze vieluiteindelijk op een PUR-schuim met huid,
gecoat met Thermolon voor eenvoudige verwijdering
van waxresten. Bijkomend voordeel van een schuim
met huid is dat het zich zeer goed leent voor inserts,
dit kan interessant zijn naar constructie en assemblage
toe.
Omdat het schuim is blootgesteld aan de buitenwereld
zou het tijdens de reis weleens platgedrukt kunnen
worden, alsook bij het opbergen tijdens een lange
periode van onbruik. Dit zou tot gevolg kunnen
hebben dat het schuim zijn structuur verliest. Een
mogelijke oplossing is het toestel van een soort kap
voorzien die het schuim beschermt. Om dit extra stuk te
verantwoorden zou deze kap eveneens dienst kunnen
doen als kabelspoel voor eenvoudig transport en stand
voor het product. Dit wordt verder uitontwikkeld in het
detailontwerp.
0.14 Detailontwerp
0.14.1 Opzet
De bedoeling van dit onderdeel is om het
conceptontwerp verder uit te ontwikkelen tot een
volledig gedetailleerd product waarbij alle onderdelen
zijn bepaald, gematerialiseerd en verbonden tot een
geheel.
0.14.2 Vormgeving
Ergonomie en vormtaal zijn hier de twee belangrijkste
aspecten. Beide zullen eerst apart behandeld worden
om dan samengevoegd te worden tot een logisch
geheel. Deze combinatie zal dan gediversifieerd,
geverifieerd en uitontworpen worden tot de uiteindelijke
vorm van het product.
Uit ergonomische testen met deze eerste vormen konden
we al enkele zaken besluiten. Zo is een conische vorm
optimaal om te accommoderen aan zowel grote als
kleine handen. Om de wrijfbeweging te belichamen
kiezen we best voor een omnidirectionele vorm, maar
er moet wel nog enige richtinggeving zijn. Er dient
rekening gehouden worden met de kabel en waar die
geplaatst zal worden. De vorm mag ook niet volledig
rond zijn, de gebruiker moet het gevoel hebben dat hij
detailwerk kan uitvoeren met hoekjes.
Door de conische vorm is er weinig grip bij het
verplaatsen van het toestel, er is dus nood aan
23

24
een rand om meer grip te verkrijgen. De vingers
komen makkelijk over het toestel heen en kunnen de
skibasis kunnen raken, dit zou ongunstig zijn voor de
verspreiding van wax.
De uiteindelijke vorm beschikt over een lip om de
vingers op te laten rusten, een rand om het toestel
te verplaatsen, ligt goed in de hand, is robuust
vormgegeven en past qua vormgeving in de doelmarkt
(zie figuur).
0.14.3 Kleur
Na meerdere kleurencombinaties uit te testen werd
het best bevonden om het hoofdlichaam van het
toestel glanzend zwart te maken en een opvallende
accentkleur te gebruiken in verschillende sterktes
om de functionele onderdelen aan te duiden. In dit
geval gaat het om een fris blauw. Het geeft een goed
contrast met het zwart en geeft meteen een bijzondere
kleur om het merk mee te definiëren. In ‘soft touch’
werd een honingraatpatroon verwerkt, hetgeen
refereert naar bijenwas en er kunnen zelfs gestileerde
sneeuwkristallen in gezien worden. Het geeft een
robuuste look en connotatie. Het resultaat kan bekeken
worden op onderstaande figuur
0.14.4 Opbouw en verbindingen
Er is een opbouwschema, ‘exploded view’ en
verbindingsmatrix te vinden onder 14.4. Achteraan bij
de bijlagen bevindt zich een technisch ‘exploded view’
0.14.5 Branding
Het product heeft een sterke naam, bijbehorend merk
en huisstijl nodig. Dit is belangrijk om zich te profileren
in de markt.
Het logo is de ambassadeur van de merknaam, deze
werden dan ook nauw samen ontwikkeld. Vanaf het
begin was het reeds duidelijk dat er een verwijzing
moest gemaakt worden naar wax en/of sneeuw. Een
zeshoek leek hier het ideale medium voor: verwijzend
naar bijenwas (honingraat) of een zeer gestileerd
sneeuwkristal.
Onderstaand figuur is het gekozen logo. Er is nog
steeds de referentie naar de zeshoek, maar dan op
een dynamische manier gesplitst om te zeggen: ‘het is
waxen, maar niet zoals je het kent’. De vorm van de
splitsing suggereert ook snelheid, dit kan zowel gezien
worden als de snelle applicatiemethode of als het snelle
resultaat op de piste. Het logo werd gecombineerd met
de merkkleuren.
Het logo wordt op het product geplaatst en de
klemmetjes om de kabel uit de weg te houden uit 11.3.2
krijgen ook de typische merkkleur (zie onderstaande
figuren) om het geheel af te maken.

0.14.6 Schaafje
Het schaafje zoals beschreven in 10.2.9 wordt in dit
onderdeel verder uitgewerkt. Zoals gezegd is het buiten
een handig tool een ‘conversation starter’ die ervoor
zorgt dat er over het product wordt gepraat. Het valt
te vergelijken met de skaters die vroeger imbussleutels
aan hun sleutelbos meedroegen om de wielen van hun
skateboard vast te draaien. In dit geval geeft het de
gebruiker de kans te laten zien dat hij professioneel
bezig is met onderhoud van zijn materiaal.
Het ontwerp van het schaafje werd afgestemd op het
logo en de algemene, robuuste stijl die we hebben
geadopteerd (zie onderstaande figuur).
Zoals reeds besproken in 10.2.9 is er een extra functie
toegevoegd aan het schaafje, het kan ook gebruikt
worden als flessenopener (zie onderstaande figuur).
Dit geeft een speels karakter en verwijst naar de ‘aprèsski’
die al sinds het begin een prominent onderdeel
is van wintersporten. Zo wordt het ook buiten het
wintersportseizoen bij zich gedragen en blijft het ook
buiten de skivakantie een ‘conversation starter’.
0.14.7 Beschermkap
Zoals gesteld in 13.7.7 hebben we een soort kap
nodig om het schuim te beschermen tegen indrukking
en vervorming op reis en tijdens periodes van onbruik.
Om dit extra stuk te verantwoorden behelst het nog een
extra functie: het doet eveneens dienst als kabelspoel.
Zo kan de kabel georganiseerd worden als het toestel
wordt weggestopt. Omdat een gewoon vlak deksel
waarschijnlijk afbreuk doet aan de vorm moet er voor
gezorgd worden dat het een aantrekkelijk object is.
Daarnaast krijgt een open structuur de voorkeur, het
oogt lichter en verbruikt minder materiaal. Op deze
manier kan er een complementaire vorm voor het
product ontworpen worden in plaats van een afsluiting
die misschien afbreuk doet aan de vormgeving.
De kap wordt op het toestel gesnapt. Vervolgens wordt
de kabel rond de haken gewikkeld (zie onderstaande
figuren). Het is de kabel zelf die eigenlijk het schuim
beschermt, op die manier kon voor een meer open
structuur gegaan worden.
0.14.8 Simulaties
In 13.2 hebben we reeds warmtetesten gedaan, maar
deze waren vrij rudimentair. Als laatste verificatie
wordt het CAD-model onderworpen aan een
warmtetest in Solidworks Simulation om te verifiëren
dat de gebruiker geen ongemakken ervaart.
De omgevingstemperatuur wordt ingesteld op 20°C en
de warmte van de lamp op 130°C, de warmste stand
dat het apparaat ooit zal bereiken. Op onderstaande
figuur is te zien dat het hitteschild de meeste warmte
25

26
absorbeert. De temperatuur van het schild zelf stijgt
met 19°C, maar bij de rest van de plaat blijft het
beperkt tot een stijging van 13 °C. Het blootgestelde
deel wordt dus niet warmer dan 33°C, hetgeen nog
beschouwd kan worden als aangenaam warm.
Op onderstaande figuur kan men zien dat de behuizing
het warmste wordt aan de verbindingspunten. Hier
stijgt de temperatuur met 17°C. Het warmste deel van
de behuizing ligt dus niet hoger dan 37°C, hetgeen
nog steeds beschouwd kan worden als aangenaam
warm. Over het algemeen wordt aangenomen dat de
huid
Het volume van de ‘bounding box’ van het toestel
(inclusief kabelorganisator en opgerolde kabel)
bedraagt ongeveer 1420 cm³ en heeft afmetingen van
ruwweg 100 mm x 85 mm x 148 mm.
0.14.9 Gebruikscenario
Het gebruikscenario wordt het best in zijn geheel
bekeken onder 14.8.
0.14.10 Ontmalling en technische tekeningen
Deze worden het best bekeken onder 14.9.
0.14.11 Terugkoppeling aan de specificaties
Deze worden het best bekeken onder 14.10.

DEEL 1:
New Products Planning

28
|1 Onderzoeksvoorstel
1.1 Diagnose en doelstelling
1.1.1 Probleemstelling
Het handmatig waxen van wintersportmateriaal is
een praktijk die al tientallen jaren onveranderd is
gebleven. Vanwege die stagnatie van de technologie
in de manuele techniek, brengt dit heel wat problemen
mee voor de hedendaagse gebruiker en de omgeving.
Door de schijnbaar complexe aard en gevaarlijke
aspecten van het waxproces, waaronder brandgevaar,
schrikt het veel mensen af om zelf te waxen. Het
gebeurt dan dat men zijn materiaal laat waxen door
een detaillist of machinaal in een skishop, zonder zelf
enige controle over de kwaliteit te hebben.
Andere problemen zijn dan weer van ecologische
aard. De huidige waxmethode is niet bepaald
energiebesparend en er komen veel chemische stoffen
terecht in de natuur, bij het afval en zelfs in ons bloed
(Plassmann, 2011; Katz, 2010). De wijze waarop
er nu gewaxt wordt, verbruikt veel meer wax dan
er uiteindelijk overblijft op de skibasis. Verder is het
meeste materiaal niet afgestemd op de hedendaagse
cultuur en mode die gepaard gaan bij wintersport.
1.1.2 Productvoostel
De doelstelling van dit onderzoek is het waxproces
gebruiksvriendelijker, veiliger, energie-efficiënter,
marktgerichter en ecologischer maken. Door middel
van een nieuw, toegankelijk product waarmee de
methode waarop mensen waxen verandert. Dit
zonder kwaliteitsverlies van de geleverde waxbeurt in
vergelijking met het klassieke, manuele waxen.
1.1.3 Doelgroep
De eindgebruikers zullen wintersporters zijn die
zelf hun materiaal onderhouden en zelf waxen.
Hierbinnen onderscheiden we twee grote categorieën:
de professionele wintersporters en de recreatieve.
In de race-, slalom- en verspring-categoriën wordt
er zelden zelf gewaxt. Deze professionelen sporten
meestal op Olympisch niveau voor een team dat
over een eigen wax-crew beschikt, omdat het bij hen
al gauw op millisecondes aankomt. Het is een zeer
exclusief milieu, waar veel geld en geheimhouding
mee gemoeid is. Binnen dit marktsegment wordt er
niet zelf gewaxt, we gaan het om die redenen niet
opnemen in onze doelgroep.
Bij freestylers daarentegen heerst een lossere sfeer,
het gaat meer om creativiteit en vernieuwing. In
deze disciplines is de snelheid minder belangrijk.
De atleten waxen vaak hun eigen materiaal en
zijn hier zelf verantwoordelijk voor. Vanwege
een goede vriendschappelijke sfeer wordt deze
activiteit regelmatig samen uitgevoerd en worden er
onderling tips uitgewisseld (C. Reynders, persoonlijke
communicatie, 12 oktober 2011). Vanwege deze
eigenschappen gaan we dit marktsegment wel
opnemen in onze doelgroep.
Bij het recreationele segment onderscheiden we eerst
de occasionele wintersporters: mensen die niet jaarlijks
op skivakantie gaan of voor de gelegenheid eens gaan
indoor skiën. Het zijn mensen die hoofdzakelijk hun
uitrusting huren. Ze zullen daardoor zelf nooit waxen
en vallen daarom buiten onze doelgroep.
Verder onderscheiden we de regelmatige wintersporter:
mensen die jaarlijks op vakantie gaan en in het jaar
een of meerdere keren naar een indoor piste gaan.
Binnen dit segment is er ongeveer een gelijke verdeling
tussen mensen die over eigen materiaal beschikken en
degenen die materiaal huren. Een bepaalde groep
van mensen zullen hun materiaal vaker laten waxen,
maar er zijn er die het zelf doen. Vanwege dat laatste
worden ze opgenomen in de doelgroep.
Als laatste onderscheiden we de mensen die meerdere
keren per jaar op vakantie gaan en/of meerdere keren
per jaar indoor gaan. Hieronder vallen bijvoorbeeld
skimonitors. Ze beschikken bijna altijd over hun eigen
materiaal en waxen meestal zelf.
De volgende tabel 1 resumeert de doelgroepbepaling
Tabel 1: Visualisering van de beoogde doelgroep

1.2 Achtergrond
Waxen is een proces waarbij de basis van ski’s en
snowboards geïmpregneerd wordt met een type was.
Dit kan handmatig of machinaal gebeuren. Er zijn
verschillende methodes van waxen in beide categoriën
die verder in dit document besproken zullen worden.
Waxen is bedoeld om zowel de glijeigenschappen
van het wintersportmateriaal te verbeteren, als de
controle te verbeteren en de basis gehydrateerd
en verzorgd te houden (Tognar Toolworks, 2011;
Walbers R., persoonlijke communicatie, 11 oktober
2011; Reynders C., persoonlijke communicatie, 12
oktober 2011). Een slecht onderhouden basis kan
oxideren en broos worden. Hierdoor verliest ze haar
microstructuur, terwijl deze net zeer belangrijk is voor
de glijeigenschappen. Waxen gebeurt afhankelijk
van de weersomstandigheden ongeveer om de drie
dagen en gebeurt dus eveneens in het midden van de
vakantie.
Vooreerst focussen we op de meest gebruikte manier
van waxen, namelijk het ‘Hot Glide Waxing’.
Samengevat is dit een vorm van handmatig waxen
waarbij men met een waxijzer (vergelijkbaar met
strijkijzer) een blok wax zal smelten en verdelen over
de ski- of snowboardbasis. Hierna wordt dan met het
waxijzer de basis samen met de wax opgewarmd zodat
die laatste in de basis trekt. De ski’s of het snowboard
laat men afkoelen om daarna de overtollige wax af te
schrapen en uit te borstelen (zie fig. 0). Er zal verder
worden ingegaan op deze en andere methodes later
in het dossier.
Fig. 0: Basisstappen van ‘Hot Glide Waxing’
1.3 Context
Waxen gebeurt vaak op skireis, het probleem daarbij
is de beperkte ruimte. Vaak verblijft men in uiterst
kleine appartementen waar dan gewaxt moet worden.
De handeling van het schrapen moet buiten gebeuren
vanwege de vele waxresten, maar de terrassen zijn
vaak echter bedroevend klein (zie fig. 1).
Fig. 1: Gebruikscontext van waxen
Dit benadrukt nog maar eens te meer waarom er nood
is aan een nieuwe waxmethode waar gebruiksgemak
centraal staat en die in functie van de omgeving
ontwikkeld is.
1.4 Randvoorwaarden
Omdat waxmateriaal (het waxijzer, de schraper, de
wax, de borstel(s),...) mee gaat op reis, is het belangrijk
dat we zorgen dat ons product stevig en compact
genoeg is om de reis in de bagage te doorstaan.
Verder moet het een aantrekkelijk product zijn dat
aansluit bij de extreme sporten-cultuur om acceptatie
door te markt te versnellen. Het moet geschikt zijn om
verschillende types wax te kunnen voorzien van de
juiste smelttemperatuur.
1.5 Algemene relevantie
Op lange termijn zou het de bedoeling zijn dat dit
product de verspreiding van skiwax in het milieu
vermindert en de wintersporter milieubewuster maakt.
Dit door middel van het promoten van een efficiëntere
waxmethode en ecologische skiwax. Dit kan de
wintersporter doen beseffen dat elke bijdrage tot het
milieu, hoe klein die dan mag zijn, er voor kan zorgen
dat men in de toekomst kan blijven skiën. Daarnaast
pakt het op gebruiksniveau allerhande problemen aan
die de hele waxervaring voor de wintersporter kunnen
transformeren naar een aangenamere, milieubewuste
ervaring.
1.6 Haalbaarheid
De meest gebruikte waxmethode (‘Hot Glide Waxing’)
heeft al een aantal duidelijke problemen, die we
later in het dossier bespreken. Door de materie
rond wintersportmateriaal en waxen grondig te
onderzoeken, zowel in theorie als praktijk, kunnen we
tot een beter inzicht komen. Met deze inzichten als basis
moet het mogelijk zijn om door ontwerpmethodiek tot
betere alternatieven te komen voor de huidige manier
van manueel waxen.
29

30
|2 Onderzoeksplan
2.1 Data en indeling
De start van het onderzoek valt samen met het
begin van het academiejaar 2011-2012 van
de Artesis Hogeschool Antwerpen, departement
Productonwikkeling op 26 september 2011. Het
onderzoek loopt over een periode van ongeveer negen
maanden, met als einddatum de inleverdeadline
op 4 juni. Het onderzoek wordt afgestemd op drie
belangrijke jury’s: productdefinitie, systeemontwerp
en eindontwerp. Het onderzoek zelf bestaat uit een
theoretisch onderzoek, een verkennend onderzoek,
de ontwerpfase (uitvoer en verwerking) en het
rapporteren.
2.2 Theoretisch onderzoek
Het is belangrijk om de materie waarrond we gaan
ontwerpen, volledig te beheersen en te begrijpen.
Tijdens deze fase zullen we alle chemische en fysische
processen achter het waxen onderzoeken en zo goed
mogelijk proberen te begrijpen en interpreteren. Deze
verworven kennis kan later in het onderzoek van
belang zijn bij het maken van ontwerpkeuzes.
2.3 Verkennend onderzoek
Tijdens dit onderzoek zullen we proberen zo
breed mogelijk te gaan in ons ontwerpveld: kijken
welke methoden en technieken er reeds bestaan,
de ecologische aspecten bestuderen, mogelijke
alternatieven bestuderen en evalueren, menskundig
onderzoek, het uitdenken en bouwen van een
testopstelling om methoden, technieken en waxen te
kunnen vergelijken,... Na dit onderzoek zullen we ons
ontwerpveld weer kunnen vernauwen om te focussen
op de belangrijke aspecten die dit onderzoek hebben
duidelijk gemaakt.
2.4 Ontwerpfase
Op basis van de voorgaande onderzoeken gaan
we in deze fase ontwerpend onderzoek doen naar
een optimale integratie van oplossingen. Al de
aangeleerde ontwerptools zullen ingezet worden om
dit resultaat te bereiken. Binnen deze fase zullen we
tot een systeemontwerp komen waaruit later dan weer
een productontwerp zal vloeien. Er blijft ruimte voor
het voortzetten van experimenten, indien er nieuwe
informatie aan het licht komt die relevant kan zijn en
getest moet worden.
2.5 Rapporteren
Door het gehele onderzoek heen zullen alle relevante
onderzoeken en resultaten op een duidelijke wijze
gedocumenteerd en gecommuniceerd worden
als masterproef in de vorm van een dossier.
Binnen dit dossier zal er op een gepaste manier
gerefereerd worden. Het dossier beschrijft het gehele
ontwerpproces en laat duidelijk zien hoe er tot
bepaalde beslissingen en resultaten is gekomen. Dit
op een manier die begrijpbaar is voor derden die
buiten het project staan. Een gesynthetiseerde versie
van de onderzoeken en hun resultaten worden op
de afgesproken jury’s gepresenteerd, samen met een
mondelinge verdediging. Verder is het van belang
te weten dat alle hoofdstukken die bij ‘Toegepast
Onderzoek’ horen, zullen worden aangeduid met een
symbool voor een vergrootglas rechts van de titel.
2.6 Planning
De jaarplanning valt te bekijken op de volgende
pagina als tabel 2. Het dossier dient wel gekanteld te
worden.

Oktober November December Januari Februari Maart April Mei Juni
Literatuurstudies, interviews met
‘lead users’, kwalitatief & actief
onderzoek
Theorie waxopname bestuderen
Theoretisch
Skibasis bestuderen
Types wax onderzoeken
Bepalen doelgroep
ontwerpen & bouwen Testen uitvoeren Prototype testen
Testopstelling bouwen & testen
Vergelijkende analyse waxtechnieken
Gebruiksanalyse
Alternatieven voor wax bestuderen
Emotionele analyse
Verkennend
Bepalen marktpotentieel
Specificaties opstellen
Productarchitectuur opstellen
Quick designs
Optimalisatie
Gebruik
Technische werking
Vormstudie
Ontwerpen
Productie en assemblage
Detaillering
Business Definition & Concept
Prototyping
Rapporteren: dossier & presentaties
Definitief
verslag
Mondelinge
verdediging
19/06
Dossier
Masterproef
04/06
Systeemjury
22/02
Dossier NPP
16/12
Jury NPP
1/12
Tabel 2: Jaarplanning
31

32
|3 Theorie
3.1 Onderzoek
3.1.1 Opzet
De bedoeling is om de materie omtrent het waxen te
beheersen door verder in te gaan op de fysieke en
chemische aspecten die komen kijken bij het waxen.
Wat gebeurt er juist? Wat zijn de actieve stoffen
die aan het werk zijn? Wat maakt de waxopname
mogelijk? Wat voor soorten wax zijn er zoal? Door
een beter begrip kunnen we bij verder onderzoek de
verschillende processen beter begrijpen.
3.1.2 Methode
Door middel van literatuurstudies, onderzoek op
internet en interviews met ‘lead users’ gaan we de
nodig informatie verzamelen. De resultaten worden
dan bevattelijk beschreven en gevisualiseerd.
3.2 Productie ski- en snowboardbasis
De basis van ski’s en snowboards wordt gemaakt uit
geëxtrudeerde of gesinterde Ultra-High Molecular
Weight Polyethylene (UHMWPE). De geëxtrudeerde
basissen worden gebruikt bij instapmodellen, omdat
de productie hiervan goedkoper is. Ze zijn dan wel
weer sneller gevoelig aan vervorming (warping) in
tegenstelling tot de gesinterde basissen die vlakker,
lichter en sterker zijn. De gesinterde modellen zijn in
staat om wax op te nemen vanwege microscopische
oneffenheden die zich voordoen ten gevolge van de
productietechniek (zie fig. 2). Geëxtrudeerde ski’s
daarentegen nemen helemaal geen wax op (Omer
and Bob’s Sportshop, 2004; Talbot, 2006). De meeste
basissen hebben een moleculair gewicht van tussen de
3 miljoen en 6 miljoen g/mol. Basissen waarbij het
moleculair gewicht de 6 miljoen overschrijdt, zijn niet
langer in staat om wax op te nemen (Wilhelm, 2007;
Brooker, 2009).
Fig. 2: Schematische voorstelling van een geëxtrudeerde
basis (links) en een gesinterde basis (rechts).
Een bijkomend voordeel van het sinterproces, is het
ontstaan van een microstructuur in de basis die toelaat
minder contact met de sneeuw te hebben. Dit zorgt er
voor dat de glijeigenschappen verbeteren doordat het
water wordt afgevoerd om het zuigende effect tegen te
gaan. Sommige goedkopere ski’s worden dan met een
geul ontworpen om het water af te voeren bij gebrek
aan structuur (Talbot, 2006).
3.3 Basisstructuur
De basis heeft verschillende oneffenheden en
microscheurtjes in de microstructuur. Een bijkomend
effect van de wax is het opvullen van deze oneffenheden
en microscheurtjes (Skiwax.ca, 2002c).
Zoals eerder vermeld, speelt de basisstructuur een
belangrijke rol bij de glijeigenschappen van de ski,
doordat het water wordt afgevoerd. Het borstelen na
waxen (zie 4.2) heeft hier een invloed op. Afhankelijk
van de fijnheid van de structuur van een ski, is ze
geschikt voor verschillende sneeuwomstandigheden
(zie fig. 3). Zo is een fijnere structuur beter voor
kristallijne sneeuw. Dit valt te bereiken door de wax
niet uit de structuur te borstelen of enkel met een
fijne borstel. Een grove structuur is dan weer beter
voor warme, natte sneeuw, te bereiken door de wax
intensiever en met verschillende borstels uit te borstelen
(Skiwax.ca, 2002a; Racewax.com, 2011).
Fig. 3: Schematische voorstelling van verschillende
structuren op verschillende types sneeuw.
3.4 Waxopname
Meestal wordt er beweerd dat de gesinterde UHMPWE
poriën bevat. Dit is eigenlijk niet waar, figuur 4 zal
helpen dit toe te lichten. De basis is voor ongeveer 60%
amorf en voor 40% kristallijn (1, basis is zwart, de
wax is blauw). Door opwarming gaan de amorfe delen
van de basis een gelachtige structuur krijgen die zich
mengen met de gesmolten wax, die op dat moment ook
amorf is (2). Als de basis weer afkoelt, gaat een deel
van de wax vermengd blijven met de basis en een deel
herkristalliseren. Dit deel wordt uit de basis gestoten
om zich bij de andere hergekristalliseerde wax te
voegen (3). Nu kunnen deze waxresten afgeschraapt
en uitgeborsteld worden. Het deel dat amorf gemengd
blijft met de basis, zal tijdens het gebruik vrijgegeven

worden en zo de glijeigenschappen verbeteren.
(Tognar Toolworks, 2011)
Fig. 4: Schematische voorstelling van de waxmenging.
We hebben reeds gesteld dat er geen poriën zijn
in UHMWPE. Wel zijn er door het sinterproces
oneffenheden in de structuur te vinden (Skiwax.ca,
2002c; Omer and Bob’s Sportshop, 2004). Deze
kunnen door waxapplicatie opgevuld worden om een
meer afgewerkte structuur te verkrijgen. De basis kan
worden uitgezet door hitte toe te dienen (zie fig.5).
Fig. 5: Schematische voorstelling van het uitzetten van de
skibasis onder invloed van hitte.
Figuur 6 laat zien hoe het opvullen van de
oneffenheden gebeurt op microscopisch niveau
tijdens een waxapplicatie. De oneffenheden worden
verder opengezet door de hitte (1) en de waxlaag
wordt aangebracht (2). Men laat de basis afkoelen
en de overtollige wax wordt afgeschraapt (3) en dan
uitgeborsteld met een grove borstel (4) en een fijne
borstel (5). De structuur is nu vormelijk beter afgewerkt.
De basis zal tijdens het glijden wax blijven afgeven uit
zijn oneffenheden en amorfe delen, hetgeen samen met
een betere structuur de glijeigenschappen verbetert.
Fig. 6: Microscopische voorstelling van de opvulling van
oneffenheden van de skibasis
Een andere belangrijke eigenschap van de wax, is dat
deze de basis beschermt tegen oxideren. Een basis die
niet regelmatig gewaxt wordt, zal sneller oxideren en
broos worden. Daarom zal men bij slecht onderhouden
ski’s de basis eerst afslijpen met een slijpsteen om een
nieuwe laag UHMWPE bloot te leggen. Met deze steen
kunnen ze nieuwe microstructuur-patronen (zie fig. 7)
maken, naargelang de conditie van de sneeuw en hoe
het water moet afgevoerd worden. Dit wordt enkel bij
race-ski’s op regelmatige basis gedaan, meestal aan
het begin van het seizoen of wanneer de weercondities
sterk veranderen (Racewax.com, 2011).
Fig. 7: Verschillende structuren voor verschillende
sneeuwomstandigheden.[racewax.com]
3.5 Types skiwax
In het algemeen zijn er twee types wax: ‘glide wax’ en
‘kick wax’. Het effect van ‘glide wax’ bestaat er in de
glijeigenschappen te verbeteren en het effect van de
‘kick wax’ om de glijeigenschappen te verminderen.
‘Kick wax’ wordt enkel gebruikt bij langlaufen om
de ‘kicker’ te waxen, dit is het deel van de ski waar
de voet zich bevindt. Dit om bij oplopende delen van
de piste genoeg grip te hebben om boven te geraken
(Talbot, 2006). ‘Kick wax’ is niet interessant voor
onze toepassing, omdat wij ons op alpine-skiërs en
snowboarders richten waarbij enkel ‘glide wax’ wordt
gebruikt, vandaar de term ‘Hot Glide Waxing’.
Binnen de ‘glide wax’ onderscheiden we twee grote
soorten skiwax: hydrocarbonaat en fluorocarbonaat.
3.5.1 Hydrocarbonaat waxen
Skiwax is opgemaakt uit drie basiscomponenten:
paraffine, microkristallijne was en synthetische was.
Paraffine zorgt met zijn lage frictiecoëfficiënt voor
het glijdende effect. Microkristallijne was heeft een
hogere frictiecoëfficient, maar gaat langer mee. De
synthetische was beschermt de skiwax tegen de kou
(Talbot, 2006). De microkristallijne en synthetische
33

34
was kunnen gezien worden als een matrix-structuur
voor het actieve component. Soms worden er siliconen
of soortgelijken toegevoegd, meer hierover later.
3.5.2 Fluorocarbonaat waxen
Fluorocarbonaat waxen zijn hydrocarbonaat
waxen waarbij de H-atomen deels of volledig zijn
vervangen door fluoratomen. Dit geeft hun superieure
glijeigenschappen. We onderscheiden drie types:
polytetrafluoroethyleen (PTFE), perfluorocarbonaat
(PFC) waarbij alle H-moleculen zijn vervangen
door F-moleculen en een hybride vorm. Bij de PFC’s
(vaak naar gerefereerd als 100% Fluor) gaat het om
een coating die over de wax heen gaat, ‘overlay’
genoemd. Dit is een coating in poedervorm en komt
bij voorkeur over een basislaag van hydrocarbonaat
wax, vooral gebruikt door racers. Een derde vorm van
deze waxen zijn de types met een hybride molecule,
waarvan de helft fluorocarbonaat is en de andere helft
hydrocarbonaat. Men maakt gebruik van een hybride
omdat de twee componenten van zichzelf niet goed
mengen, hetgeen het leggen van een ‘overlay’ zeer
gespecialiseerd werk maakt. Door een hybride vorm te
maken, is er geen nood meer aan een ‘overlay’ of een
basislaag. Dit zijn dan ook zeer dure waxen. (Talbot,
2006; Tognar Toolworks, 2011).
3.5.3 Temperatuurseigenschappen
Er bestaat binnen elke categorie nog eens een verschil
tussen universele en temperatuurspecifieke waxen.
Bij de temperatuurspecifieke waxen spreekt men
van ‘Cold’, ‘Mid’ en ‘Warm’ refererend naar de
sneeuwtemperatuur, maar de hoeveelheid categorieën
kunnen variëren naargelang de fabrikant (zie fig. 8).
Bij lage temperaturen is sneeuw droger en zijn de
ijskristallen harder, deze zorgen voor droge frictie en
een abrasieve werking op de wax. Hiervoor heeft men
hardere types wax nodig. Bij gemiddelde temperaturen
ondervindt men zowel droge als natte frictie. Hier
Tabel 3: Vergelijking van types wax
Fig. 8: Verschillende temperatuurspecifieke
hydrocarbonaat waxen volgens merk en temperatuur.
gebruikt men een formule die beide soorten frictie
aanpakt. Dit zijn halfzachte waxtypes. Bij warme
sneeuw ondervindt men dan weer enkel natte frictie,
waarvoor men een zachter waxtype gebruikt (Skiwax.
ca, 2002a; Tognar Toolworks, 2011).
Daarnaast zijn er de ‘All Temp’-waxen, de universele
waxen. Dit zijn meestal de goedkoopste types en zijn het
best geschikt voor mensen die enkel op zoek zijn naar
onderhoud van hun materiaal en verbeterde controleeigenschappen
met een degelijk glijvermogen (Tognar
Toolworks, 2011). Men gebruikt deze goedkope
waxen eveneens om materiaal mee te coaten om ze
buiten het seizoen te beschermen tegen invloeden van
buitenaf (Reynders C., persoonlijke communicatie, 12
oktober 2011).
In tabel 3 wordt een vergelijking gemaakt van de meest
voorkomende waxen die we net besproken hebben
en hoe ze het temperatuursprobleem aanpakken. Er
wordt eveneens rekening gehouden met de prijs en de
prestatie die nagenoeg samenhangt.

|4 Analyse van waxtechnieken
4.1 Onderzoek
4.1.1 Opzet
De bedoeling van het onderzoek is om meer inzicht
te krijgen in de manieren waarop er vandaag wordt
gewaxt. Wat zijn de grote verschillen? Waarom krijgt
een bepaalde techniek de voorkeur boven een andere?
Wat zijn de bestaande technische oplossingen? Dit zal
ons helpen om problemen te ontdekken en het gehele
proces beter te begrijpen.
4.1.2 Methode
Het onderzoek verloopt door middel van
literatuurstudies, onderzoek op internet, interviews
met ‘lead users’, eigen ervaringen en op bezoek
gaan bij onderhoudsafdelingen van sportwinkels om
de machines te bekijken. Al de gevonden methodes
worden dan besproken, gevisualiseerd en vergeleken
met elkaar.
4.2 Hot Glide Waxing
Omdat ‘Hot Glide Waxing’, zoals reeds vermeld, de
meest gebruikte techniek is, is deze het best geschikt
om de basisprincipes van het waxen uit te leggen. Bij
beschouwing van andere technieken is het mogelijk
dat er terug naar deze sectie zal verwezen worden.
Deze techniek zal hier wat uitgebreider uitgelegd
worden dan in 1.2.
Eerst zal men de ski’s of snowboard moeten opstellen,
dit kan door speciale klemmen (zie fig.9) die veel
gebruikt worden door detaillisten of door improvisaties
met stoelen (zie fig.10) of schragen ( zie fig.11).
Fig. 9: Speciale klemmen
Fig. 10: Stoelen
Fig. 11: Schragen
Na het opstellen zal de eerste stap zijn de wax te
verdelen over de skilat of snowboard (zie fig.12, alsook
voor de volgende stappen). Dit wordt in het algemeen
gedaan door de waxblok tegen het opgewarmde
waxijzer te houden en de aflopende druppels zo gelijk
mogelijk te verspreiden. De temperatuur waarop het
ijzer moet worden ingesteld, verschilt naargelang het
type wax. De juiste temperatuur staat aangegeven
op de verpakking. Meteen daaropvolgend zal men
met het warme ijzer de druppels uitsmeren tot een
gelijkvormige laag op de basis. Daarna zal men
verscheidene malen rustig over het oppervlak strijken
om de oneffenheden en microscheurtjes in de basis te
doen uitzetten en de wax te laten vermengen met de
amorfe delen van de basis. Hierna laat men de wax
drogen. Als de wax volledig is opgedroogd, wordt
de overtollige wax die zich nu op, in plaats van in
de basis bevindt, afgeschraapt van tip naar staart.
Daarna wordt de basis uitgeborsteld, eveneens van
tip naar staart (om mee te gaan met de glijrichting)
naargelang de wintersporter of detaillist dit nodig
vindt. (Toko Basic Manual; Campell, H. et al., 1995;
Skiwax.ca, 2002b; Abc-of-snowboarding,2003;
WikiHow, 2011)
Fig. 12: Linksboven: wax verspreiden, rechtsboven wax
uitstrijken en basis opwarmen, linksonder: schrapen,
rechtsonder: borstelen.
4.2.1 Eigenschappen
‘Hot Glide Waxing’ wordt door detaillisten en
wintersporters beschouwd als de meest effectieve
techniek met het meest kwaliteitsvolle resultaat,
in tegenstelling tot de technieken die verder in
dit hoofdstuk zullen besproken worden (Walbers
R., Persoonlijke communicatie, 11 oktober 2011;
Reynders C., persoonlijke communicatie, 12 oktober
2011; kwalitatief onderzoek). Maar dit wordt meteen
35

36
ook als de meest arbeidsintensieve en omslachtige
methode beschouwd. Er blijft veel overtollige wax
achter na het proces en er bestaat een gevaar op
brandwonden. Zeker wanneer de waxblok bijna op is,
is er niet veel ruimte meer tussen het waxijzers en de
vingers van de gebruiker.
4.2.2 Variaties
Er zijn variaties bekend die minder wax gebruiken en
het schrapen zelfs zo goed als overbodig maken. Zo kan
men zeer weinig wax op de basis druppelen en meteen
na het instrijken, inwrijven met een doekje waardoor
de wax in de oneffenheden geduwd wordt (Van Riet
P., persoonlijke communicatie, 20 september 2011;
Walbers R., Persoonlijke communicatie, 11 oktober
2011; Reynders C., persoonlijke communicatie, 12
oktober 2011). Daarnaast kan men de waxblok droog
op de basis wrijven en dan opwarmen (‘crayoning’
genoemd). Bij beginners wordt echter de besproken
standaardtechniek uit 4.2 aangeraden.
4.3 Machinaal waxen
Het betreft hier een waxmachine, gebruikt om hoge
volumes aan te kunnen. Deze machines worden
voornamelijk gebruikt in de skishops in skigebieden.
Er bestaan verder machines die enkel borstelen en
putjes in de basis vullen, maar die zullen we hier niet
behandelen. Bij de machines zijn twee grote types te
onderscheiden. Enerzijds een machine met vloeibare
wax die op temperatuur wordt gehouden (zie fig. 13)
en anderzijds een machine met verwarmde borstels
(zie fig. 14).
Fig. 13: Machine met vloeibare wax
Fig. 14: Machine met verwarmde borstel
In de machine met vloeibare wax, zit een hete ketel
die de wax op smelttemperatuur houdt. In de ketel
zit een siliconen roller met een ribbelstructuur op. De
ski of snowboard wordt over de roller gehaald om in
dezelfde beweging afgeschraapt te worden (zie fig.
15).
Fig. 15: Werking machine met vloeibare wax
De afgeschraapte wax valt terug in de ketel. Daarna
kan de ski of snowboard eventueel nog over een
roterende borstel gehaald worden. Bij sommige
modellen is deze borstel geïntegreerd.
De andere machine maakt gebruik van een
opgewarmde borstel aan de ene zijde van de machine.
Over deze borstel wordt een blok wax gestreken, zodat
de borstel de wax opneemt (zie fig.16). Indien er teveel
wax wordt aangebracht, drupt de overtollige wax in
een opvangbakje onderaan. Als de borstel voldoende
geïmpregneerd is, zal men de ski of snowboard hierover
halen. De wax wordt op die manier verspreid over de
basis. De basis wordt dan meteen gestructureerd met
een tweede (niet-verwarmde) borstel. De overtollige
wax komt weerom in een opvangbakje terecht. Dit
bakje kan uitgeschoven worden om de verloren wax
te hergebruiken (Ghyselen, P. - Decathlon Logistiek,
persoonlijke communicatie, 12 november 2011).
Fig. 16: Werking machine met verwarmde borstel

4.3.1 Eigenschappen
De net besproken technieken geven waxbeurten van
zeer povere kwaliteit, omdat de oneffenheden en
microscheurtjes niet de tijd krijgen zich voldoende
open te zetten. Daarbij wordt de basis niet lang
genoeg verwarmd, waardoor de wax zich niet
kan binden met de amorfe delen van de UHMWPE
(Walbers R., Persoonlijke communicatie, 11 oktober
2011; Reynders C., persoonlijke communicatie, 12
oktober 2011). Daartegenover staat dan weer een
eenvoudig gebruik en weinig kans op brandwonden
4.3.2 Variaties
Er bestaan compactere modellen van het type machine
met de vloeibare wax, waarbij de verwarmde ketel
met wax open is. Hier kan men zich makkelijk aan
verbranden.
4.4 Rub-on / Sprays / Liquids
Zowel de ‘rub-on’, de sprays en de ‘liquids’ zijn waxen
voor snelle applicatie, om snel aan te brengen voor men
aan een afdaling begint. De ‘rub-on’ waxen zijn een
soort pasta die op de basis van het wintersportmateriaal
gesmeerd worden. De sprays zijn spuitbussen met een
te vernevelen wax en de ‘liquids’ (alle drie types te
bekijken op fig.17) zijn kleine capsules waarvan de
inhoud met een doekje op de basis gewreven wordt.
Er bestaan eveneens op voorhand geïmpregneerde
doekjes, die men meeneemt op de piste, om vlak voor
een afdaling of sprong uit te wrijven op de basis (Van
Riet P., persoonlijke communicatie, 20 september
2011).
Fig. 17: V.l.n.r.: een ‘liquid van ‘Magic Potion’, een spray
van ‘Toko’ en een ‘rub-on’ van ‘OneBallJay’.
4.4.1 Eigenschappen
Deze waxen gaan er zeer snel terug af, omdat ze
de basis niet indringen. Ze worden bijvoorbeeld
door racers en freestylers gebruikt om vlak voor een
afdaling of sprong wat extra snelheid te halen. Deze
producten zijn zeer gemakkelijk in gebruik.
4.4.2 Variaties
Deze waxen worden soms bij ‘Hot Glide Waxing’
gebruikt in plaats van een solide waxblok. Zo
blijven ze langer werkzaam, omdat ze dan wel in
de oneffenheden dringen en de kans krijgen zich te
binden aan de basis. Fabrikant Toko raadt dit zelfs
aan bij zijn sprays.
4.5 Heat Gun Waxing
Dit is eveneens voor een snelle applicatie. Eerst wrijft
men een waxblok droog uit over een basis (‘crayoning’)
om deze daarna in te smelten met een hittepistool (zie
fig. 18). Het uitborstelen van de basis hangt weer af
van persoonlijke voorkeur.
Fig. 18: Links: wax verspreiden, rechts: insmelten
4.5.1 Eigenschappen
Dit is een zeer snelle techniek die weinig wax verbruikt
maar uiterst gevaarlijk kan zijn voor de basis. De kans
dat de basis beschadigd of vervormd raakt is groot
vanwege de grote fluctuaties in temperatuur die het
hittepistool afgeeft. De temperatuur valt niet exact in
te stellen.
4.6 Infrarood waxen
Bij infrarood waxen kunnen we twee types machines
onderscheiden. Aan de ene kant is er het basismodel,
voornamelijk bedoeld voor in skishops (zie fig.19).
Fig. 19: Basismodel
37

38
Anderzijds is er het grote gerobotiseerde model,
bedoeld voor grote onderhoudslocaties (zie fig.
20) (Ghyselen, P., persoonlijke communicatie, 12
november 2011).
Fig. 20: Gerobotiseerde versie
Bij de eerste machine wordt de wax eerst droog op
de basis gewreven zoals bij 4.5 of aangebracht met
een rol zoals in 4.3 op figuur 15. Daarna gaat de ski
of snowboard naar een bank met een infrarode lamp,
gemonteerd op een rail (zie terug fig. 19). Deze warmt
dan de wax en de basis op, door aan variërende
snelheden heen en weer te bewegen. De intensiteit van
de lamp kan ingesteld worden naargelang het type
wax.
De tweede machine is een volautomatische robot. Deze
Tabel 4: Vergelijking verschillende waxtechnieken
doet naast waxen alle andere onderhoudsstappen:
een basis herstructureren met verschillende slijpstenen,
kanten slijpen,... en valt hierdoor eigenlijk buiten onze
onderzoeksopzet.
4.6.1 Eigenschappen
Omdat bij IR-waxen niet de tussenliggende lucht
opgewarmd wordt, maar het materiaal zelf, is er
geen invloed van de temperatuur van buitenaf. Zo
kan er geen thermoshock optreden die het materiaal
zou kunnen beschadigen. Er ontstaat eveneens geen
condensatie, zodat men niet op water waxt. Dit zou
optimale waxbeurten opleveren en tot 90% minder
wax verbruiken (Older, 1998; Williams Ski & Patio,
2010; Alpine Base & Edge Blog, 2010; Technische
fiche IR-machine, zie bijlagen).
4.7 Vergelijkende samenvatting
In tabel 4 wordt een een vergelijkende samenvatting
gemaakt van de besproken waxtechnieken.
4.8 Besluit
We zullen moeten zorgen dat ons product dezelfde
of betere kwaliteit kan leveren als ‘Hot Glide
Waxing’. De waxreductie moet minstens 70%
bedragen in vergelijking met ‘Hot Glide Waxing’.
Het infraroodwaxen laat zien dat dit niet onmogelijk
is. Met lucht verwarmen is uitgesloten vanwege het
gevaar met temperatuursfluctuaties. Deze parameters
worden opgenomen in de specificaties.

|5 Ecologie en mogelijke alternatieven
5.1 Onderzoek
5.1.1 Opzet
Het doel is om te onderzoeken wat de impact van
de traditionele waxen is op het milieu en op onze
gezondheid. Verder zullen we onderzoeken wat
momenteel de alternatieven zijn. We zullen andere
sectoren waar wax gebruikt wordt onderzoeken,
om te kijken of we daar relevante informatie kunnen
ontdekken.
5.1.2 Methode
Door middel van literatuurstudies en onderzoek op
internet, gaan we relevante data verzamelen en
verwerken.
5.2 Impact
5.2.1 Milieu
Door de abrasie van de skiwax tijdens het skiën of
snowboarden, komt de wax in de sneeuw terecht.
De actieve componenten van fluorowaxen (voor de
verschillend skiwaxen en hun samenstellingen zie
3.5), zoals de perfluorocarbonaten, zullen afbreken
tot perfluoroctaanzuur (PFOA). Hiervan is gekend
dat ze kanker, geboorteafwijkingen en orgaanschade
bij testdieren kunnen veroorzaken. De chemische
industrie heeft hierdoor besloten om tegen 2015 geen
gebruik meer te maken van PFOA’s (French, 2010 ;
Alive, 2011; Green Pan, 2011).
Hiernaast komen er, afhankelijk van de wax, nog
andere stoffen vrij. Op figuur 21 zien we de resultaten
van een onderzoek van de sneeuw en bodem van een
gebied waar net een skiwedstrijd had plaatsgevonden.
De grafiek toont de concentratieniveaus van de
verschillende types semi-gefluoreerde n-alkanen
(SFA). Al deze stoffen komen in pulsen vrij tijdens de
sneeuwsmelt, waardoor er tijdelijk hoge concentraties
in het milieu voorkomen. De SFA’s komen in het
water en de lucht terecht, een deel door waterafloop
en een deel vermoedelijk door verdamping. Dit is
afhankelijk van de ketenlengte van de molecule. De
sneeuwsmelt vindt meestal plaats tijdens de lente,
een periode waarin veel jonge dieren zich in een
kwetsbare ontwikkelingsfase bevinden. Deze stoffen
zouden hier een negatieve invloed op kunnen hebben
(Plassmann, 2011). Verder is het bekend dat SFA’s
worden aangetroffen in de bloedstroom van bepaalde
dieren en 90% van de Amerikaanse bevolking (French,
2010). Dat laatste kan natuurlijk niet enkel aan skiwax
worden toegeschreven. Andere zaken zoals Tefalpannen,
andere Teflon-producten en de hele industrie
rond fluorproducten hebben hier uiteraard eveneens
een invloed op (Katz, 2010).
Fig. 21: Concentratieniveau’s van SFA’s in bodem en
sneeuw. (Plassmann, 2011)
5.2.2 Gezondheid
Bij het smelten van skiwax komen er dampen vrij.
Deze kunnen geïnhaleerd worden, door mensen die
materiaal aan het waxen zijn. Tijdens een onderzoek
heeft men in het bloed van onderhoudstechniekers
van professionele skiërs op de Wereldbeker en de
Olymische Spelen (mensen die bijna dagelijks aan
het waxen zijn) PFOA-niveaus teruggevonden die tot
wel 45 keer zo hoog lagen dan die van de algemene
bevolking. Daarnaast zag men zelfs een significante
correlatie tussen de hoogte van de niveaus en de tijd
dat de techniekers hun beroep al uitoefenden (Nilsson,
H. et al., 2010a). Een opvolgende studie doet zelfs
vermoeden dat hun lichaam in staat zou kunnen zijn
om deze stoffen na een lange tijd van blootstelling zelf
aan te maken (biotransformatie) (Nilsson, H. et al.,
2010b, Katz, 2010).
Een ander onderzoek liet mensen een week lang,
elke dag 2-3 uur waxen. Men vond op het einde van
de dag een vermindering van de longfunctie bij alle
proefpersonen. Na een nacht slapen was er sprake
van een zeker herstel. Aan het einde van de week
kon er bij de proefpersonen een (tijdelijk) verlies
van longfunctie van 10%-25% vastgesteld worden
39

40
(Dahlqvist, M. et al., 1992).
Er zijn enkele gevallen bekend van pulmonaire letsels
na het waxen. De persoon in deze casus had in de 24
uur na het waxen last van zwaar ademhalingsfalen.
Tijdens zijn herstel bleken er echter geen problemen te
zijn, buiten hypocalciëmie (gebrek aan calcium in het
bloed) (Bracco, D. en Favre, J., 1997).
Alhoewel skiwax over het algemeen als niet-giftig wordt
beschouwd (Bracco, D. en Favre, J., 1997), raadt men
toch steeds aan om in goed verluchte ruimtes te werken
indien men waxt (Campell, H. et al., 1995; Skiwax.ca,
2002b; Abc-of-snowboarding, 2003; Katz, 2010 ;
Tognar Toolworks, 2011; Wikihow, 2011). Daarnaast
pleit men er voor om de wax te laten smelten zonder
rookontwikkeling, een teken dat de wax aan het
verbranden is. Het wordt dan ook afgeraden om
wax met een open vlam te smelten (Campell, H. et
al., 1995; Skiwax.ca, 2002b; Gavelda, B., 2010).
Bijgevolg zijn de juiste smelttemperaturen aangegeven
op de verpakking van de wax.
5.3 Ecologische skiwaxen
5.3.1 Sojabonen
In 1998 werd door studenten Ryan Howard en
Faye Mulvaney een skiwax op basis van sojabonen
ontwikkeld, in het licht van een ontwerpwedstrijd op
de universiteit van Purdue in de Verenigde Staten
(Sigurdson, C. , 1998). Sindsdien zijn er meer en meer
skiwaxen op basis van sojabonen op de markt gekomen
(Oneballjay, Bluebird, Burton,...) en zijn zelfs nieuwe
bedrijven ontstaan die enkel deze ecologische skiwax
aanbieden (Magic Potion, Greenwax, BeaverWax,...).
Een kritiek punt bij deze waxen, is dat ze slecht zouden
binden met de basis van de ski’s en snowboards en
daardoor sneller afslijten bij gebruik (French, 2010;
eHow, 2010).
5.3.2 Bio-esters
Waxen op basis van bio-esters zijn een hoogwaardig
alternatief voor de skiwax op basis van soja. Momenteel
worden deze waxen nog maar door enkele bedrijven
geproduceerd (Purl Racing en Enviro Mountain Wax)
en zijn ze volledig bio-afbreekbaar (French, 2010;
Queen, 2011). Deze biowaxen, gemaakt op basis
van groentenafval en granen, hebben veel minder
problemen om zich te binden aan de skibasis dan
de soja-waxen (Greentech Technologies, LLC, 2006;
Frecnh, 2010; eHow, 2010). Deze waxen zijn een soort
bijproduct van biodiesel. Ze worden op dezelfde wijze
geproduceerd en bestaan uit dezelfde componenten,
met als grootste verschil de smelttemperatuur
(Greentech Technologies, LLC, 2006).
5.4 Alternatieven in andere sectoren
5.4.1 Thermolon
Een van de actieve componenten in bepaalde skiwaxen
is PTFE, hetgeen eveneens een toepassing kent in de
Tefal-pannen. Thermolon is een ecologisch alternatief
voor Tefal, een technologie die momenteel wordt
toegepast bij de antikleefpannen van het Belgische
bedrijf Green Pan. Het is een coating op basis van
mineralen en komt tot stand met de zogenaamde ‘Solgel’-technologie.
Deze is momenteel nog gepatenteerd
en niet beschikbaar voor particulieren (Green Pan,
2011; Derycke, 2008) . Hieruit hoeft niet per sé
besloten te worden dat deze technologie buiten ons
bereik ligt om toe te passen in ons ontwerp.
5.4.2 Lotusbloem
Waterafstotendheid is een belangrijke eigenschap
voor de basis van een ski of snowboard, iets
waarin de skiwax helpt accommoderen (voor een
nadere verklaring zie 6.2.6 en 6.3.6). De bladeren
van de lotusbloem hebben superhydrophobische
eigenschappen, gekend als het ‘lotus-effect’. Omdat
de bladeren over een nanostructuur beschikken (zie
fig. 22) staan druppels water nauwelijks in contact
met het oppervlak. Dit zorgt ervoor dat waterdruppels
veel minder blijven kleven, zodat ze makkelijk van het
oppervlak afrollen en hierdoor vuilpartikels meenemen
(zie fig. 23) (L.E., 2010).
Fig. 22: Nanostructuur van
een lotusblad
Fig. 23: Druppels op een
lotusblad.
Dit verschijnsel is de basis voor zelfreinigende
oppervlakken. Zo zijn er ruiten, meubels, kleren,...
met deze coating. Volgend jaar komt er een spray
op de markt (NeverWet), waarmee particulieren zelf
objecten kunnen waterproofen (Ross Nanotechnology,
LLC, 2010).

Omdat waterafstotendheid een belangrijke factor is
bij skiwaxen, leek dit ons een interessante technologie.
Maar blijkbaar beschikt Holmenkol (een skiwaxbedrijf)
reeds over een dergelijke wax (Lotus Hybrid Matrix
Nanowax), deze werd door Forbes zelfs uitgeroepen
tot de nummer een van de ‘Top 10 Nanotech Products
of 2003’ (Holmenkol, 2003; Paull, R., 2003).
5.4.3 Surfwax
Surfwax wordt op de bovenkant van een surfboard
aangebracht om grip te verbeteren en heeft bijgevolg
niet de eigenschappen die we zoeken. (Surfscience,
2011)
5.4.4 Autowax
Autowax heeft als doel om water van de autolak
en het metaal te houden om roesten en verval te
voorkomen. De voornaamste eigenschappen zijn
duurzaamheid en waterafstotendheid. Hoewel deze
waxen in veel opzichten, alsook samenstelling, lijken
op skiwax, zijn ze ontwikkeld voor duurzaamheid.
Ze worden niet geproduceerd voor het verbeteren
van glijeigenschappen, wat bij skiwaxen wel het
geval is (Cull, 1999; SuperiorCarCare.net, 2004).
Hier bestaan eveneens variaties in pastavormige
of vloeibare waxen. De manier van aanbrengen is
hetzelfde: gewoon door de waxen op te smeren en
te boenen met een doek (SuperiorCarCare.net, 2004;
eHow, 2007). Binnen deze markt zijn niet meteen
innovatieve applicatiemethodes te vinden.
5.4.5 Vloerwax
Vloerwax is bedoeld om houten vloeren te voeden en
te onderhouden (Writer, 2010). De eerste ski’s waren
van hout en werden om de zelfde reden gewaxt.
Hieruit is de skiwaxindustrie verder geëvolueerd
naar hoe we deze vandaag kennen (Kuzmin, 2006).
In deze technieken of waxen zijn geen innovatie te
vinden, omdat de hedendaagse skiwaxindustrie vanuit
hetzelfde standpunt is vertrokken.
5.4.6 Biomimicry
In de zoektocht naar alternatieve manieren om de
basis op te warmen, zijn we op zoek gegaan naar
antwoorden in de natuur. De enige twee zaken die
interessant leken, waren dat bijen (Ask Nature,
2010b) door vibratie hun lichaam opwarmen en
dat bidsprinkhanen (Ask Nature, 2010a) met een
elektronenstroom hitte produceren. Bij de sprinkhanen
ging het om opwarmingen van niet meer dan 16-20°C
en de bijen bereikten een temperatuur van maximum
41°C. Deze temperaturen volstaan niet om de
benodigde hitte te bereiken. Na een consult bij Goris J.
(persoonlijke communicatie, 21 oktober 2011) en Van
Doorselaer K. (persoonlijke communicatie, 17 oktober
2011) bleken er verder niet meteen gelijkaardige
toepassingen te zijn in de industrie die we kunnen
gebruiken.
5.4.7 UV
Waar infrarood voor de opwarming kan zorgen
van de skibasis (zie 4.6), rees de gedachte dat het
droogproces eventueel met UV-curing versneld zou
kunnen worden. Dit bleek achteraf niet mogelijk,
omdat de wax nu eenmaal kristalliseert bij het dalen
van temperatuur, terwijl UV het omgekeerde zou doen.
Zo zou het proces enkel verlengd worden (Fusion UV
Systems, Inc, 2011). UV is namelijk uitsluitend geschikt
voor thermohardende substanties. Daarnaast is het
van UV gekend dat het veel kunststoffen broos maakt.
Had dit ooit een optie geweest, had de skiwaxindustrie
deze hoogstwaarschijnlijk reeds op punt gesteld, bij
het ontwikkelen van hun infrarood-waxtoestellen.
5.4.8 Besluit
Het is tijdens dit onderzoek duidelijk geworden, dat
de skiwaxindustrie zelf constant op zoek is naar zowel
nieuwe technologiën als doorbraken om snellere
en kwaliteitsvollere waxen te ontwikkelen en te
produceren. De kans is vrij klein dat we als individuele
ontwerper tot een revolutionair idee kunnen komen
om een nieuw soort wax te ontwikkelen, zeker in een
alreeds hoogtechnologisch ontwikkelde sector.
Er zijn door de industrie reeds aanzienlijke
inspanningen gedaan om ecologische waxen op de
markt te brengen. Wat niet wegneemt dat er nog steeds
veel niet-ecologische wax gebruikt wordt. Bij racers
worden zelfs bijna uitsluitend fluorowaxen gebruikt,
die zeer schadelijk zijn voor het milieu (Katz, 2010).
We hebben zelfs ‘lead users’ gesproken die nog nooit
ecologische wax gebruikt hebben en bijna geen enkele
respondent in ons kwantitatief gebruiksonderzoek (zie
bijlagen) had er reeds van gehoord. Het is duidelijk
geworden dat we aan de wax zelf niets gaan moeten
veranderen en dat dit buiten onze ontwerpscope zal
vallen. We kunnen wel zorgen dat er door een andere
waxmethode minder schadelijke wax wordt gebruikt,
door een meer precieze dosering op de basis.
Verder kunnen we door ons ontwerp ecologische
waxen promoten. Die laatste aspecten worden in de
specificaties opgenomen.
41

42
|6 Actief onderzoek
6.1 Onderzoek
6.1.1 Opzet
We gaan op zoek naar een geschikte manier om
verschillende waxtechnieken tegen elkaar af te
wegen, op vlak van tribologische eigenschappen en
duurzaamheid. Later zullen we de effectiviteit van
verschillende waxen tegen elkaar afwegen naargelang
hun waterafstotendheid.
6.1.2 Methode
Eerst gaan we bestaande testmethodes opzoeken
en analyseren naar geschiktheid voor onze opzet.
Dan zal er op basis van een trade-off beslist worden
welke test(en) we zullen uitvoeren. Hier zullen
eveneens subjectieve factoren als gebruiksgemak
en beschikbaarheid van de opstellingen mee in de
vergelijking opgenomen worden. Er zal eveneens een
soort ‘slijtopstelling’ gebouwd worden om de de wax
af te slijten en de tribologische tests te herhalen. Dit om
de duurzaamheid van een methode of wax in kaart te
brengen. Wanneer we een opstelling gekozen hebben
in samenspraak met Nulens V., Vrelust D. en Custers
K., zal deze gebouwd worden en de verzamelde data
verwerkt worden in SPSS (statistiekprogramma).
Het mag duidelijk zijn dat we op zoek gaan naar
indicaties die een opvallend verschil of gelijkenis
kunnen laten zien, eerder dan puur wetenschappelijke
resultaten. Dit vanwege het beperkte tijdsbestek. Deze
testen kunnen beschouwd worden als een basis, waar
eventueel later verder wetenschappelijk onderzoek op
gedaan kan worden.
Bijkomend zullen we door middel van microscopische
beelden onderzoeken hoe de effecten van het waxen
zich nu echt op microscopische schaal manifesteren.
Deze resultaten worden dan geanalyseerd aan de
hand van de kennis die we eerder hebben verworven
met ons theoretisch onderzoek.
6.2 Testen
6.2.1 Pin-on-disc
De ‘pin-on-disc’-methode laat een pin met een meestal
sferische kop uit het ene materiaal, draaien op een
schijf uit een ander materiaal. De pin hangt aan een
arm waar rekstrookjes aan bevestigd worden om
metingen uit te voeren (fig. 24). Het ene materiaal
zou dan UHMWPE geïmpregneerd met wax zijn
en het andere sneeuw of ijs (Goris J. persoonlijke
communicatie, 21 oktober 2011)
Fig. 24: Pin-on-disc test
6.2.2 Eenvoudige tribometer
Bij de eenvoudige tribometer zouden we een
gewicht herhaaldelijk over de ski laten trekken door
een elektromotor. Aan de trekkabel wordt dan een
tensiometer bevestigd (zie fig. 25). Dit zou een grafiek
met de statische en dynamische wrijvingscoëfficiënt
geven. Deze test is een standaard ASTM-test (Van
Doorselaer K., persoonlijke communicatie, 17
oktober 2011), wat wil zeggen dat ze doorheen de
wetenschappelijke wereld als valide wordt beschouwd.
Door de kabel met enige viering in een lus te spannen,
waardoor de resultaten niet beïnvloedt worden,
kunnen we de test resetten door de draairichting van
de motor om te keren.
Fig. 25: Eenvoudige tribometer
6.2.3 Testen op skipiste
Bij deze testen zouden we op een indoor skipiste de
verschillende ski’s, met een dood gewicht, een bepaald
traject laten afleggen. Door sensors aan de kant te
plaatsen, kunnen we timen hoe snel de ski’s beneden
zijn (French, 2010).
6.2.4 Trade-off
In tabel 5 wordt de trade-off gemaakt tussen de
mogelijke testopstellingen.

Tabel 5: Trade-off testopstellingen
6.2.5 Besluit
Vanwege de beschikbare tijd en uit praktische
overweging, wordt het testen op de skipiste uitgesloten.
Verder zal het afhankelijk zijn van de beschikbaarheid
van relatief goede ski’s, die verzaagd mogen worden.
Teflon als vervanging van ijs is niet uitgesloten, we
zijn immers op zoek naar indicaties en geen exacte
resultaten. Indien we de tweede opstelling kunnen
koelen, krijgt deze de voorkeur. Omdat er geen sprake
is van spoorvorming en de ski’s heel mogen blijven.
Bijkomend probleem is dan wel de slijtage, hiervoor
zou er een aparte slijtopstelling moeten gebouwd
worden.
Na een tweede bijeenkomst met Vincent N., Dries
V. en Kristof C., hebben we besloten dat we voor de
eenvoudige tribometer zullen gaan. Het probleem van
koeling wordt omzeild door een wax te gebruiken, die
is afgestemd op omgevingstemperaturen van ongeveer
20°C. We zullen een teflonblok gebruiken die als
contactoppervlak 1/8e heeft van de oppervlakte van
de ski. Als we als gemiddelde skiër een persoon van
80 kg nemen (het betreft hier ski’s voor grote mensen),
hebben we 40 kg verdeeld gewicht per ski. Aangezien
het blokje ongeveer 1/10e van het oppervlak bestrijkt,
zullen we het verzwaren tot 4kg. Deze berekeningen
gaan er van uit dat de skiër met de ski’s vlak naar
beneden skiet en geen bocht neemt.
6.2.6 Waterafstotendheid
Het ‘Young Wettability Model’ (zie fig. 26) staat toe
om waterafstotendheid te meten, door middel van de
hoek die de tangentiële lijn aan een waterdruppel
maakt met het oppervlak. Dit wordt eveneens gebruikt
in de testen van Kuzmin (2010). Hoe groter de hoek
alfa, hoe meer waterafstotend het oppervlak is. Door
dit principe toe te passen op ski’s die met verschillende
waxen zijn geïmpregneerd, kunnen we de effectiviteit
van verschillende waxen tegen elkaar uitzetten. Dit zal
als doel hebben om het verschil tussen een ongewaxte
en een gewaxte ski aan te tonen en om later de
effectiviteit van biowax (op basis van bio-esters) te
vergelijken met standaard-wax.
Fig. 26: Young Wettability Model
6.2.7 Slijtopstelling
Omdat we als testopstelling de eenvoudige tribometer
gekozen hebben, zal er gebruik gemaakt worden van
een slijtopstelling. Deze bestaat uit een geleidende
bank waarin een ski, die verzwaard is tot 40 kg,
wordt afgewreven op skimatten. Deze beweging
wordt aangedreven door een oude draaibank, met
een overbrenging om de snelheid te regelen (zie fig.
27). Na een cyclus van een aantal uren zullen de
tribologische tests hehaald worden.
Fig. 27: Schematische voorstelling slijtopstelling
Fig. 28: Slijtopstelling
43

44
6.3 Resultaten
6.3.1 Microscopisch onderzoek
Eerst hebben we een ski op traditionele wijze
(Hot Glide Waxing) gewaxt met een standaard
hydrocarbonaatwax van het merk Vola. Een andere
ski hebben we ongewaxt gelaten (zie fig.29).
Fig. 29: Links: Ongewaxte ski, rechts: gewaxte ski
Daarna hebben we beide ski’s met verschillende
vergrotingen onder de microscoop geobserveerd, om
de effecten van het waxen te analyseren.
Figuur 30 laat de ongewaxte ski zien bij een
optische vergroting van 4x. Hier zien we duidelijk
onregelmatigheden en beschadigingen in de
microstructuur, waarover gesproken werd in 3.3.
Fig. 30: Ongewaxte ski op 4x optische vergroting
Op figuur 31 zien we de gewaxte ski op dezelfde
vergroting. Hier vonden we over de hele lijn een
verbeterde en mooiere structuur en waren er nauwelijks
nog onregelmatigheden te vinden.
Fig. 31: Gewaxte ski op 4x optische vergroting
Als we verder ingaan op de beelden en de ski’s
vergelijken bij een optische vergroting van 20x, zien
we op figuur 32 de oneffenheden en microscheurtje in
de ski veel duidelijker. De witte plek duidt op oxidatie
(zie 3.4), hier is de ski reeds brozer aan het worden.
Dit manifesteert zich in witte strepen en vlekken op de
ski, die te zien zijn met het blote oog.
Fig. 32: Ongewaxte ski op 20x optische vergroting
Op de gewaxte ski in figuur 33 zien we dan weer een
veel zachter oppervlak, met veel minder oneffenheden.
Op deze ski waren nergens nog oxidaties te vinden.
Fig. 33: Gewaxte ski op 20x optische vergroting
Hetzelfde valt op te merken bij de beelden met een
optische vergroting van 40x. De witte brok op figuur 34
is een geoxideerd stuk skibasis, dat door de verworven
broosheid bijna aan het afschilferen is. De structuur zit
duidelijk vol microscheurtjes en oneffenheden.
Fig. 34: Ongewaxte ski op 40x optische vergroting

Bij de gewaxte ski op figuur 35 vinden we deze
fenomenen niet meer terug.
Fig. 35: Gewaxte ski op 40x optische vergroting
6.3.2 Waterafstotendheid
Met een druppelaar hebben we druppels water
verspreid op een ongewaxte en een gewaxte ski.
Hierna werden ze gefotografeerd met een macrolens.
De afbeeldingen zijn achteraf omlijnd in Adobe
Illustrator. Tijdens het omlijnen, krijgen we automatisch
de tangentiële lijn aan de kromme die we nodig
hebben om de hoek alfa te meten, zoals beschreven
in 6.2.6. We meten deze hoek door een digitaal
afgebeelde goniometer over de afbeelding te leggen.
Op figuur 36 zien we een druppel op een ongewaxte
ski, de hoek met het oppervlak bedraagt 70°, een
relatief slecht resultaat. Er zijn zelfs plaatsen op de ski
te vinden die zo beschadigd en uitgedroogd zijn, dat
de hoek zakt tot 60° (zie fig. 37).
Fig. 36: Ongewaxte ski met druppel, hoek van 70°
Fig. 37: Ongewaxte ski op erg uitgedroogde plek met
druppel, hoek van 60°
De ski gewaxt met dezelfde hydrocarbonaatwax van
het merk Vola van in 6.3.1, geeft een ander resultaat.
De hoek van de druppel met het oppervlak stijgt tot 101°
(fig. 38), hetgeen een veel grotere waterafstotendheid
laat zien dan bij de ongewaxte ski.
Fig. 38: Gewaxte ski met druppel, hoek van 101°
Ook de biowax vertoont gelijkwaardige resultaten
met een hoek van 100° (zie fig. 39). Hieruit kunnen
we reeds afleiden dat de biowax waarschijnlijk
gelijkaardig zal scoren als de klassieke wax bij de
tribologische testen.
Fig. 39: Ski gewaxt met biowax en druppel, hoek van 100°
6.3.3 Tribologische tests
De uitendelijke opstelling (fig. 40) verschilt lichtelijk van
die onder 6.2.2. In plaats van de draairichting van de
motor om te draaien, wordt er via een mechanisme
van een ruitenwisser een wiel aangedreven dat zo
heen en weer draait. Het wiel is zo afgesteld dat het
aan net genoeg snelheid draait om via een kabel
de tribometer op gang te trekken. Het wiel stopt na
elke cyclus om toch zo weinig mogelijk storing in de
resultaten te veroorzaken.
Tensiometer
Ski
Fig. 40: Tribologische testopstelling
45

46
De data die we verkregen gaf een grafiek (zie fig.41).
Terwijl het wiel pauzeert ligt de tensiometer (die op een
stuk teflon is bevestigd) stil. In de oranje zone moet de
tensiometer de statische frictiecoëfficiënt overwinnen,
daarna schokt hij nog even na in de gele zone, de
kabel moet immers de schokken opvangen. Het glijden
van de tensiometer stabiliseert in de groene zone,
waar zich bruikbare data bevindt voor het vaststellen
van de dynamische wrijvingscoëfficiënt. In de grijze
Wiel pauzeert
Overwinnen
statische
frictiecoëfficiënt
Stabiliseren
schokken
Fig. 41: Grafiek tribologische testen
Force (N)
20
10
0
-10
Fig. 42: Patroon grafiek
zone komt de tensiometer tot stilstand, meteen daarna
krijgt deze een schok van de teruslag van het wiel
dat tot stilstand komt. Dan wordt de tensiometer
achterwaarts terug naar de startpositie getrokken.
Hierbij wordt meestal niets gemeten, spoaradisch kan
er een negatieve meting verschijnen. In de volgende
grijze zone krijgt de tensiometer weer een schok en
begint de cyclus opnieuw, hetgeen duidelijk te zien is
in figuur 42.
Bruikbare data
dynamische frictiecoëfficiënt
Tensiometer verliest snelheid
en komt tot stilstand
Terugslag van het wiel
bij tot stilstand komen
Wiel pauzeert en tensiometer
wordt achterwaarts teruggetrokken
Negatieve metingen bij
achterwaarts trekken tensiometer
0,8 1,0
Time (min)
Wiel pauzeert

In de eerste plaats hebben we een ongewaxte ski
afgetoetst tegen een klassiek gewaxte ski, gewaxt met
de Hot Glide Waxing methode (zoals bescherven in
4.2). De tests werden eerst op droge ski’s uitgevoerd
en daarna op natte ski’s, om te kijken of er een verschil
was.
Op figuur 43 en 44 is de verdeling van de data van
de droge ongewaxte ski en de gewaxte ski (met Hot
Glide Waxing) te zien. Het is duidelijk dat het niet om
een normaalverdeling gaat, maar de twee verdelingen
lijken wel sterk op elkaar. Het blijft dus nuttig om een
t-test uit te voeren, daarnaast kan er dan ook nog een
Kruskall-Wallis test uitgevoerd worden (Coppieters W.,
persoonlijke communicatie, 30 april 2012).
Frequency
Fig. 43: Histogram droge, ongewaxte ski
Frequency
50
40
30
20
10
50
40
30
20
10
0
0
0,7000
0,8000
0,9000
0,8000
1,0000
1,1000
Newton
Histogram
for Waxtype= OngewaxtDroog
1,2000
Histogram
for Waxtype= HotWaxDroog
0,9000 1,0000
Newton
1,3000
Fig. 44: Histogram droge, gewaxte ski
1,1000
1,4000
Mean = 0,99
Std. Dev. = 0,149
N = 302
Mean = 0,86
Std. Dev. = 0,107
N = 204
Op de boxplots van beide datasets (fig.45) zien we
de overeenkomst. We zien reeds aanwijzingen dat er
bij de ongewaxte ski meer kracht nodig was om de
tensiometer vooruit te trekken. Dit zou kunnen wijzen op
een significant lagere dynamische wrijvingcoëfficiënt
bij ongewaxte ski’s.
Page 1
Newton
1,6000
1,4000
1,2000
1,0000
0,8000
0,6000
OngewaxtDroog
Fig. 45: Boxplots ongewaxte en gewaxte droge ski
Newton Equal variances assumed
Equal variances not
assumed
Newton Equal variances assumed
Equal variances not
assumed
Fig. 46: Resultaten t-test
Waxtype
Fig. 47: Resultaten Kruskall-Wallis
HotWaxDroog
Op figuur 46 zien we de resultaten van de t-test. De
Levene’s test laat ons weten dat de variantie’s van
beide groepen niet gelijk zijn aan elkaar, we moeten
dus kijken naar de onderste rij met resultaten. Het
resultaat is duidelijk: p

48
Frequency
Frequency
50
40
30
20
10
0
60
40
20
0
0,8000
0,7500
0,9000
0,8000
1,0000
Newton
0,8500
1,1000
Newton
Histogram
for Waxtype= OngewaxtNat
Histogram
for Waxtype= HotwaxNat
0,9000
1,2000
Fig. 48: Histogram ongewaxte, natte ski
Fig. 49: Histogram gewaxte, natte ski
1,3000
0,9500
1,4000
1,0000
Fig. 50: Boxplots natte, ongewaxte en gewaxte ski.
Mean = 0,96
Std. Dev. = 0,142
N = 233
Mean = 0,82
Std. Dev. = 0,062
N = 202
Deze boxplots (zie fig. 50) tonen dezelfde zaken als
de vorige boxplots, enkel lijkt de boxplot van de natte
ongewaxte ski ietwat vervormd in vergelijking met
eerdere resultaten.
Newton
1,4000
1,2000
1,0000
0,8000
OngewaxtNat
Waxtype
HotwaxNat
Page 1
Page 1
Hier is de variantie weer niet gelijk, maar blijkt er wel
een significant verschil tussen de datasets (zie fig. 51).
Newton Equal variances assumed
Equal variances not
assumed
Newton Equal variances assumed
Equal variances not
assumed
Fig. 51: Resultaten t-test
Newton
Equal variances assumed
Equal variances not
assumed
Independent Samples Test
Levene's Test for Equality of
Variances
t-test for Equality of Means
F Sig.
t
df
140,426
,000 13,314
433
13,977 326,908
Independent Samples Test
Sig. (2-tailed)
,000
,000
t-test for Equality of Means
Mean
Difference
,1435953
,1435953
Independent Samples Test
t-test for Equality of Means
95% Confidence Interval of the
Difference
Lower
Upper
,1223975 ,1647931
,1233849 ,1638057
Std. Error
Difference
,0107852
,0102734
Wederom bekomt de Kruskall-Wallis hetzelfde
resultaat (zie fig. 52).
1
Null Hypothesis
The distribution of Newton is
the same across categories of
Waxtype.
Fig. 52: Resultaten Kruskall-Wallis
Fig. 53: Overzicht boxplots
Hypothesis Test Summary
Test
Independent-
Samples
Kruskal-
Wallis Test
Sig.
.000
Decision
Reject the
null
hypothesis.
Asymptotic significances are displayed. The significance level is .05.
Het fenomeen van de vervormde boxplot valt bij het
overzicht op (zie fig. 53) en bleek een terugkomend
probleem bij de tests met water. De data was
meestal niet stabiel genoeg om relevante resultaten
te verkrijgen. Alle volgende resultaten in het dossier
zullen bijgevolg beperkt worden tot die van de droge
tests.
Newton
1,6000
1,4000
1,2000
1,0000
0,8000
0,6000
OngewaxtDroog
HotWaxDroog
OngewaxtNat
Waxtype
HotwaxNat
Uit deze eerste tests kan dus besloten worden dat er
indicaties zijn dat er een significant verschil mogelijk
is tussen een ongewaxte en een gewaxte ski. Dit kan
uiteraard niet met zekerheid gezegd worden omdat
een test op deze schaal veel te klein en amateuristisch
is om conclusieve resultaten te bekomen.
Al de data is te vinden in de bijlagen.
Page 1
Page 1

De volgende test bestond er uit om aan te tonen
dat biologische skiwax op basis van bio-esters
(van het merk Purl), even doeltreffend is, of zelfs
beter, als klassieke wax, zoals beweerd door Evelyn
French (2010). Er werd een ski behandeld met deze
biowax met de klassieke waxmethode. Deze werd
dan vergeleken met de data van de ski gewaxt met
klassieke wax (dezelfde als uit de vorige testen).
Op figuur 54 is nog eens de dataverdeling van de
ski met klassieke wax te zien en op figuur 55 de
verdeling van de ski gewaxt met biowax. Ook hier is
er niet echt sprake van een normaalverdeling, maar
de verdelingen zijn wel gelijkend genoeg om een
t-test op uit te voeren (Coppieters W., persoonlijke
communicatie, 30 april 2012).
Frequency
Fig. 54: Histogram droge, ongewaxte ski
Frequency
50
40
30
20
10
0
80
60
40
20
0
0,6000
0,8000
0,9000
0,7000
1,0000
1,1000
Newton
Histogram
for Waxtype= OngewaxtDroog
1,2000
Histogram
for Waxtype= BiowaxDroog
0,8000 0,9000
Newton
1,3000
1,0000
Fig. 55: Histogram droge ski met biowax
1,4000
1,1000
Mean = 0,99
Std. Dev. = 0,149
N = 302
Mean = 0,81
Std. Dev. = 0,102
N = 377
De boxplots (zie fig. 56) doen vermoeden dat de
biowax zelfs beter presteert dan de klassieke wax,
Hoewel het niet uitgesloten is dat de prestaties op een
gelijkaardig niveau staan.
Page 1
Newton
1,2000
1,1000
1,0000
0,9000
0,8000
0,7000
0,6000
HotwaxDroog
Fig. 56: Boxplots ongewaxte ski en ski met biowax
Fig. 57: Resultaten t-test
Waxtype
BiowaxDroog
In dit geval is de variantie van beide datasets wel gelijk
en meten we een significant verschil (zie fig. 57).
Newton Equal variances assumed
Equal variances not
assumed
Newton Equal variances assumed
Equal variances not
assumed
Newton Equal variances assumed
Equal variances not
assumed
Independent Samples Test
Levene's Test for Equality of
Variances
t-test for Equality of Means
F Sig.
t
df
,298
,585 6,041
579
5,961 400,588
Independent Samples Test
Sig. (2-tailed)
,000
,000
t-test for Equality of Means
Mean
Difference
,0546305
,0546305
Independent Samples Test
t-test for Equality of Means
95% Confidence Interval of the
Difference
Lower
Upper
,0368702 ,0723908
,0366142 ,0726468
Std. Error
Difference
,0090426
,0091644
Page 1
Ook de Kruskall-Wallis bekomt dezelfde resultaten (zie
fig. 58).
1
Null Hypothesis
The distribution of Newton is
the same across categories of
Waxtype.
Hypothesis Test Summary
Test
Independent-
Samples
Kruskal-
Wallis Test
Fig. 58: Resultaten Kruskall-Wallis
Sig.
.000
Decision
Reject the
null
hypothesis.
Asymptotic significances are displayed. The significance level is .05.
Uit deze tests kan dus besloten worden dat er indicaties
zijn dat er een significant verschil mogelijk is, in dit
geval tussen klassieke wax en biowax. Ook dit kan
uiteraard niet met zekerheid gezegd worden omdat
een test op deze schaal veel te klein en amateuristisch
is om conclusieve resultaten te bekomen.
De slijtopstelling is uiteindelijk niet gebruikt geweest
vanwege tijdsgebrek. De testopstelling was pas veel
later afgeraakt dan verwacht.
Al de data is te vinden in de bijlagen.
Page 1
49

50
|7 Menskundig onderzoek
7.1 Onderzoek
7.1.1 Opzet
We trachtten hier om het menskundige aspect van
het ontwerp te onderzoeken. Wat zijn de mogelijke
problemen in gebruik? In welke mate is de gebruiker
bezig met ecologie? Welke andere problemen ervaart
hij nog bij het waxen die niet in het gebruik liggen?
Wat is het emotionele aspect?...
7.1.2 Methode
Door middel van gebruiksanalyse, tijdsflowanalyse,
kwalitatief onderzoek, interviews met ‘lead users’ en
eigen ervaringen zullen we proberen tot antwoorden
te komen.
7.2 Tijdsflow
Door het opstellen van een tijdsflow-diagram van de
gemiddelde dag van een wintersporter, krijgen we
een beter overzicht van de dagindeling en waarom
men de voorkeur geeft om op bepaalde momenten te
waxen. Dit kan een inzicht geven of er geen andere
momenten geschikter zouden zijn om te waxen en of
we hier op zouden kunnen inspelen. Figuur 59 is de
tijdsflow-diagram, gebaseerd op eigen ervaring en
bevragingen.
Fig. 59: Tijdsflow-diagram
7.2.1 Besluit
Uit het diagram blijkt dat ‘s avonds het beste moment is
om te waxen vanwege de vrije tijd die dan beschikbaar
is. Uit bevragingen blijkt dat er nog een andere reden
is. Hoewel wax na een à twee uur uitgehard is, heerst
er een ongeschreven consensus: hoe langer de wax
uithard hoe beter. Dit heeft als gevolg dat men ‘s avonds
waxt en ‘s morgens nog hun materiaal afschraapt en
uitborstelt. Zo kan de wax heel de nacht uitharden. Als
we schrapen overbodig zouden kunnen maken, hoeven
de wintersporters ‘s morgens enkel nog te borstelen,
hetgeen nauwelijks afval produceert. Schrapen en het
bijkomend afval is een van de wintersporters grootste
ergernissen als het op waxen aankomt, blijkt uit het
kwantitatief onderzoek (zie bijlagen).
Verder lijkt er zich op de rest van de dag geen goed
moment aan te bieden om te waxen, tenzij het bij het
aanschuiven aan de liften zou zijn. Maar dit zou al
vragen om een soort installatie en wijkt teveel af van
ons productidee, omdat we dan terecht komen bij een
investeringsgoed.

7.3 Gebruiksanalyse
Figuur 60 is een visuele voorstelling van elke te
overlopen stap, die bij de meest gebruikelijke manier
van waxen (‘Hot Glide waxing’, zie 4.2) aan bod komt.
Onderaan de afbeelding is een tijdstabel gemaakt om
de verschillende stappen in perspectief te zetten. Alle
stappen worden apart behandeld en besproken. Het
wordt aangeraden eerst de stappen op de afbeelding
te bekijken, om erna de bespreking er van te lezen.
7.3.1 Stap 1
Het ijzer wordt op zijn kant gezet terwijl het opwarmt.
Dit kan als gevolg hebben dat het omvalt en schade
aanricht of dat mensen zich er aan verbranden bij
onvoorzichtigheid.
7.3.2 Stap 2
Er kan gebruik gemaakt worden van gespecialiseerde
klemmen (b), maar deze worden bijna uitsluitend
gebruikt door detaillisten. De meeste mensen stellen
hun materiaal op tussen enkele schragen (a) of tussen
twee stoelen waarrond rekkertjes worden aangebracht
voor stabiliteit (c). Het wordt ten zeerste aangeraden
om de werkplek in een goed verluchte ruimte op te
zetten (Campell, H. et al., 1995; Skiwax.ca, 2002b;
Abc-of-snowboarding, 2003; Katz, 2010 ; Tognar
Toolworks, 2011; Wikihow, 2011). Omdat men op
vakantie vaak niet alles bij de hand heeft, wordt er
veel geïmproviseerd rond deze stap.
7.3.3 Stap 3
In twijfelgevallen is een thermometer steeds handig.
Men moet hoe dan ook kunnen vaststellen wat de
buitentemperatuur bedraagt (bv. weerbericht) om
de juiste wax te selecteren. Voor het gemak kiezen
sommigen daarom voor een ‘All Temp’-wax die
geschikt is voor alle temperaturen.
7.3.4 Stap 4
Bij hogere buitentemperaturen, gebruikt men
zachtere wax en is de techniek in (a,b) de snelste en
gemakkelijkste optie. Bij hardere waxen is techniek
(a,b) niet zo vanzelfsprekend, deze smelten namelijk
moeilijker. Daarom kiest men bij hardere waxen
eerder voor techniek (c). Beide technieken geven kans
op brandgevaar, zeker als het blokje bijna op is en
men de vingers dicht tegen het verwarmingelement
moet houden. Bijkomend nadeel is dat de rest van het
blokje al snel weggegooid wordt of dat men het later
moet hersmelten. Bij beide technieken gaat er veel
warmte van het waxijzer verloren en is het snoer een
obstakel tijdens het werken.
Bij (d) moet men dan oppassen dat het waxijzer
niet op dezelfde plek blijft staan, het ijzer moet in
beweging blijven anders kan de basis beschadigd
raken. Belangrijk is dat het wintersportmateriaal
geacclimatiseerd is aan de ruimte waar men waxt,
zodat er door thermoshock geen beschadiging van de
basis optreed.
7.3.5 Stap 5
Deze stap is noodzakelijk als men het waxmateriaal
schoon en verzorgd wil houden. Dit zorgt natuurlijk
weer voor meer verloren wax en afval, want als het
doekje niet meer bruikbaar is wordt het weggegooid.
Hiervoor wordt wel eens keukenpapier gebruikt. Men
moet goed opletten dat men het waxijzer eerst afzet en
niet te lang wacht met het opvegen van de waxresten,
zodat deze niet vastgestold raken. Zo ontstaat het
dilemma om enerzijds de vingers niet te verbranden
en anderzijds de wax nog eenvoudig te kunnen
verwijderen.
7.3.6 Stap 6
De wax en de basis hebben minstens een uur nodig
om voldoende uit te harden. Maar zoals beschreven
in 7.2.1 heerst er een ongeschreven consensus: hoe
langer hoe beter. Dit is een van de redenen dat het
waxen voornamelijk ‘s avonds gebeurt, men kan dan
zijn materiaal ‘s avonds of ‘s nachts laten uitharden
om daarna de volgende stappen te ondernemen.
7.3.7 Stap 7 & 8
Alle overtollige wax wordt nu afgeschraapt en
uitgeborsteld. Hierbij is het een pluspunt als het
materiaal stevig bevestigd is. Omdat dit zoveel rommel
en afval geeft, legt men soms een doek of plastic zeil
onder de werkplek. Als men op een balkon op vakantie
waxt, kunnen er delen afgeschraapte wax wegwaaien.
7.3.8 Stap 9
Al het waxmateriaal wordt weer opgeborgen.
Afhankelijk van persoonlijke voorkeur, heeft men een
verschillend aantal tools. Sommigen bergen het op in
51

52
Fig. 60: Gebruiksanalyse

een koffertje, anderen in een zakje, nog anderen weer
in een doos,... Hier komt veel improvisatie bij kijken
en is het eveneens afhankelijk van de voorkeur van de
gebruiker.
7.3.9 Stap 10 & 11
Tijdens deze stap wordt de overtollige wax verzameld.
Dit kan een vervelende bezigheid zijn, zeker wanneer
er geen voorbereiding zijn getroffen om de wax op
te vangen. Eens verzameld kan men de wax gewoon
weggooien of bijhouden om te hersmelten, wat niet
zonder gevaar is. Als men niet oplet en op een te hoge
temperatuur hersmelt, kunnen er schadelijke gassen
vrijkomen en onzuiverheden in de wax terecht komen.
Hierdoor zal de kwaliteit van de wax verminderen en
kan deze zelfs de basis beschadigen. Het is alsook
niet eenvoudig om alles tot een vorm te hersmelten die
handig is in gebruik.
7.3.10 Bijkomende problematiek
Sommige gebruikers stemmen graag zelf hun wax af
op de sneeuw- en weersomstandigheden. Dit doen ze
door verschillende types wax (soms van verschillende
merken) te mengen in verscheidene verhoudingen
(Reynders C., persoonlijke communicatie, 12 oktober
2011). Nu gebeurt dit mengen veelal tijdens stap 4
door verscheidene waxblokken op de basis te laten
druppelen en dan uit te strijken. Op deze manier is het
echter moeilijk om verhoudingen in te schatten en de
wax voldoende te mengen. Zo is er recent een nieuwe
techniek ontwikkeld (de ‘checkerboard technique)
om een goede mix en egale spreiding te garanderen
(Tognar Toolworks, 2011).
Op figuur 61 wordt duidelijk hoe het in zijn werk gaat.
Eerst wordt de eerste wax regelmatig opgewarmd en
op de basis gestreken in afwisselende vierkantjes van
ongeveer vijf bij vijf centimeter. Vervolgens gebeurt
hetzelfde met de tweede wax. Eens het ‘schaakbord’
gelegd is, wordt er met het waxijzer alles uitgestreken.
Dit zorgt voor een uniform mengsel van de twee waxen
en een optimale spreiding
Fig. 61: Checkerboard technique
Het spreekt voor zich dat deze techniek redelijk
arbeidsintensief is (nog meer bij een snowboard) en
bijna uitsluitend geschikt is voor 50-50 verhoudingen.
Indien de gebruiker een andere verhouding wenst te
maken of meer dan twee componenten gebruikt, wordt
het al iets moeilijker.
Het makkelijk kunnen mengen van waxen kan dus een
meerwaarde zijn die ons product kan aanbieden. Dit
wordt opgenomen in de specificaties.
7.4 Kwantitatief onderzoek
7.4.1 Gebruik
Alle respondenten verkiezen tot nu toe de ‘Hot Glide
Waxing’-methode.
Een op vijf heeft zich wel al eens verbrand tijdens het
waxen.
De grootste obstakels tijdens het waxen vindt men
het schrapen en het afval dat dit met zich meebrengt.
Er was zelfs iemand die sprak over hoe handig een
geïntegreerd toestel zou zijn, zonder dat er vermelding
van zulk toestel in de survey is gemaakt.
Van alle respondenten gooit ongeveer 92% hun
waxresten bij het vuilnis.
Verder wordt bevestigd dat het opstellen van het
materiaal vooraleer het waxen, een lastig punt
kan zijn. Soms legt men hun ski’s of snowboard uit
noodzaak op de grond.
Het aantal keer waxen kan variëren van dagelijks, tot
driemaandelijks, maar de meeste respondenten waxen
om de twee, drie dagen.
53

54
Ongeveer 40% kijkt op tegen waxen, vanwege de tijd
die het in beslag neemt.
Bijna alle respondenten waxen met een blok wax in
plaats van vloeibare waxen of sprays.
7.4.2 Emotioneel
Het is niet zeldzaam dat mensen een band hebben met
hun wintersportmateriaal, integendeel. Het is dan ook
een grote investering in een hobby die men met veel
plezier uitoefent. Eigen materiaal biedt een grotere
vrijheid: niet meer afhankelijk van skiwinkels hun
huurmateriaal, betere kwaliteit, hogere performantie
en kunnen gaan wintersporten wanneer men wil.
Het zelf onderhouden van dat materiaal lijkt een rol
te spelen bij het vormen en in stand houden van die
band. Uit het onderzoek blijkt dat de respondenten
graag zelf hun materiaal onderhouden, teneinde dat
ze er controle over hebben dat het onderhoud goed
en juist gebeurt. Wanneer men hun materiaal in de
winkel binnenbrengt, weet men niet wat er mee gebeurt
en hoe het in het algemeen behandeld zal worden.
Sommigen kunnen zelfs genieten van het waxproces,
omdat ze hiermee laten zien dat ze om hun materiaal
en de sport geven.
In het beschrijven van de sfeer die rond wintersporten
hangt, wordt al snel de band met de natuur
aangehaald. Het is niet zelden dat freestylers in een
ski- of snowboardfilm spreken over het belang van
de natuur en hoe ze zich er mee verbonden voelen,
hoe nietig ze er in vergelijking ook mee zijn. Dit is
een emotioneel aspect waar grote merken regelmatig
op inspelen. Een veelgebruikt argument is dat men
zorg voor de natuur wil dragen, zodat de volgende
generaties nog kunnen genieten van wintersporten.
De markt van wintersport en bijbehorende accessoires
is er een waar naast prestatie, ook vormgeving en
mode een grote rol spelen. Net als in de modewereld
komen er elk jaar nieuwe reeksen en modellen uit van
zowel ski’s, snowboards, bindingen en boots, als van
rugzakken, kledij, helmen, enzovoort. Het belang dat
men hier aan hecht, tekent zich af in de resultaten van
onze bevraging. Bijna 90% van de respondenten vindt
vormgeving, grafische prints, stijl, imago en mode
gemiddeld tot zeer belangrijk, waarvan ongeveer 35%
het belangrijk vindt en 20% zeer belangrijk.
7.5 Besluit
Er zijn enkele heikele punten duidelijk gemaakt die
een goede basis zullen zijn voor het opstellen van
de specificaties. Zo zou het optimaal zijn dat we een
veilig, draadloos toestel ontwikkelen dat schrapen
overbodig zou maken door exact de juiste hoeveelheid
wax toe dienen. Bijgevolg zou men het rustig in de
zetel kunnen gebruiken, zonder iemand te storen. Op
die manier zou men geen last hebben van de draad,
geen opstellingen moeten improviseren, niet opletten
dat men brandwonden oploopt, enzovoort... We
zullen moeten zorgen dat de batterij het toestel zeker
zes waxbeurten van stroom blijft voorzien. Zo kan men
op een avond het materiaal van de groep waxen en
het toestel ‘s nachts laten opladen. Daarnaast moeten
we zorgen dat we wax in solide vorm gebruiken,
omdat de voorkeur van de gebruiker voornamelijk
naar dit type wax uit gaat. Deze parameters gaan we
opnemen in de specificaties.
De tijdstabel in figuur 40 laat zien dat het waxen zelf
en het uitharden, het meeste tijd in beslag nemen.
Het uitharden van de wax kunnen we niet versnellen,
daarom is het duidelijk dat we ons voornamelijk op
het waxen zelf moeten richten, als we tijdsbesparing
beogen. We zullen trachten de waxtijd te halveren, het
overbodig maken van het schrapen kan hier al veel
helpen. Dit wordt opgenomen in de specificaties.
Het is duidelijk dat de wintersporter aan zijn materiaal
gehecht is en hier bijgevolg goed zorg voor draagt.
Hij blijkt ook redelijk gevoelig te zijn voor vormgeving.
We moeten er voor zorgen dat wanneer men ons
product gebruikt, men het gevoel krijgt actief bezig
te zijn met het onderhouden van zijn materiaal en
laat zien dat men er om geeft. Een bijzondere ‘user
experience’ van ons toestel kan deze band versterken.
Ons product moet qua vormgeving op de emotie
inspelen en in gebruik positieve associaties oproepen
omtrent zorg, waaronder zorg voor de natuur. Zo kan
men aan de buitenwereld tonen dat men begaan is
met de sport en zorg wil dragen voor de omgeving
waarin deze plaatsvindt.
De emotionele ervaring of ‘user experience’, kunnen
we dramatisch versterken door het toestel een interface
met rijke gebruiksinteractie te geven (Frens, 2006).
Door middel van een verhoging van tactiliteit en
intuïtieve bediening. Het gevoel voor milieuzorg kan
opgewekt worden door technische aspecten van het
product deels mechanisch op te lossen. Op deze manier

haalt de gebruiker bewust mee het energieverbruik
van het toestel omlaag. We gaan ons hier beperken
tot het aandrijven van bewegingen in het toestel, om
elektromotoren overbodig te maken. Voor de warmteelementen
en de aansturing van de processor (CPU),
zullen we nog steeds op stroom moeten rekenen. Zo
gaan we proberen het verbruik te verminderen tot de
helft, in vergelijking met een waxijzer. Deze voorstellen
worden opgenomen in de specificaties.
7.6 Controverse
Er bestaat tussen sommige wintersporters discussie
over, of het wel nodig is om materiaal te waxen. Er
is nog steeds een kleine groep die er van overtuigd is
dat waxen niet nodig is. Het voornaamste argument
dat het tegenkamp gebruikt, is dat er geen poriën zijn
in gesinterde UHMWPE, er zijn al papers en artikels
geschreven om de poriëntheorie te ontkrachten (Kuzmin,
2006; Shepard, 2007). Maar zoals reeds eerder
verklaard in 3.4, is het inderdaad een misverstand
dat er zich poriën in de basis zouden bevinden. In
plaats daarvan, bevinden er zich oneffenheden
en microscheurtjes in de basis. Daarnaast vindt er
een proces plaats van amorfe mengeling tussen
het basismateriaal en de wax. Een andere paper
(Kuzmin, 2010), die eveneens de werking van skiwax
wil ontkrachtten, besluit dat het onmogelijk is om met
zekerheid te testen of skiwaxen effectief zijn of niet.
Dit vanwege het veranderende medium van sneeuw.
Omdat sneeuw nooit hetzelfde is voor een lange
periode of op verschillende plaatsen op een piste (ook
indoor niet), kunnen er geen puur wetenschappelijke
tests gedaan worden, die de werking aantonen
of ontkrachtten. Echter werd er wel in de paper
aangehaald dat toen Swix (een skiwaxmerk) voor het
eerst een groot onderzoek uitvoerde naar wax, alle
gouden medaille-winnaars van de daaropvolgende
Winterspelen, Swix-wax gebruikten.
Wat we wel met zekerheid kunnen stellen, is dat er
desondanks deze discussie nog steeds veel gewaxt
wordt en dat er een hele business rond bestaat. Dit
heeft als gevolg dat ons productidee nog steeds
levensvatbaar is en relevant is.
55

56
|8 Economisch potentieel
8.1 Onderzoek
8.1.1 Opzet
Het doel is een eerste economische analyse te maken
als basis voor enkele parameters in de specificaties
en al een eerste globaal zicht te krijgen op het
economische aspect.
8.1.2 Methode
Door middel van een vast schema gaan we
verschillende zaken afwegen, zoals: marktgrootte,
jaaroplage, totale vaste kost, totale variabele kost,
totale productiekostprijs, verkoopprijs per eenheid en
marktwaarde. Deze worden bepaald aan de hand van
ruwe schattingen. De verdere economische analyses
en verificaties zullen in het business plan behandeld
worden.
8.2 Economisch potentieel
Elk jaar gaan er 70 miljoen mensen wintersporten, dit
cijfer stijgt nog elk jaar (Hudson, 2007; Leitner, 2009).
Als we nu aannemen dat 5% van de wintersporters zelf
zijn materiaal waxt en dat er van die 5%, 10% zou
overstappen naar ons product, bekomen we een markt
van 350 000 mensen.
Verder nemen we de prijs van een spuitgietmal op
gemiddeld 50 000 EUR en nemen we ons voor niet
Fig. 62: Schema van economisch potentieel
meer dan 5 spuitgietstukken te gebruiken in ons
product. Ons materiaal van keuze is ABS/PA ofwel
Terblend, vanwege de hoge slag- en kerfslagvastheid
en de nog betere thermische isolatie dan gewoon ABS
(Van Doorsselaer, 2007).
Verder rekenen we ontwikkelingskost, loonkost,
aankoop van onderdelen, grondstofkost, en dergelijke
door. Niet te vergeten: dit zijn allemaal schattingen.
Bij onze eerste berekeningen komen we op een
negatief resultaat uit, zoals te zien op figuur 41.
Als we nu mee in rekening nemen dat ons product
potentieel nieuwe gebruikers kan aantrekken, vanuit
de groep die oorspronkelijk niet zelf waxt, komen
we tot de conclusie dat als we maar 0,5% van deze
groep mensen kunnen overtuigen om ons product te
gebruiken, we reeds aan winst zitten. Moesten we dit
quota niet halen, kunnen we nog steeds werken om
het aantal spuitgietstukken naar beneden te halen, de
ontwikkelingsperiode in te korten of ergens anders
efficiënter proberen te zijn. Maar het is nu evenwel
nog te vroeg in het ontwerpproces om hier reeds
ingrijpende keuzes rond te maken.

|9 Specificaties
9.1 Specificaties en design drivers
Design drivers worden aangeduid met een (D).
-Draadloos toestel = gebruiksgemak (D).
-Reisformaat,volume bounding box: maximum 2000 cm³, richtlijn: 140mmx140mmx100mm (kleiner dan
reiswaxijzer).
-Stevig, moet val van 1,5m overleven.
-Het product weegt niet meer dan 1 kg (huidig gewicht waxijzer).
-Moet bruikbaar zijn van 5p vrouwenhanden (18j-65j) tot 95p mannenhanden (18j-65j).
-Schrapen wordt geëlimineerd en dus ook het opruimen van afgeschraapte wax (D).
-Waxreductie van minstens 70% per gebruik.
-Er zal afhankelijk van types wintersportmateriaal, wax gedoseerd kunnen worden door de gebruiker(D).
-Zowel ski’s als snowboards in alle formaten (inclusief Bigfoots e.d.) kunnen onderhouden worden.
-Kwaliteit van een waxbeurt is gelijk aan of beter dan het huidige resultaat van ‘Hot Glide waxing’, mag
geen significante verschillen in testopstelling geven.
-Waxtijd halveren (met uitsluiting van droogtijd), maximum 10 minuten.
-Elimineren opstelling maken voor materiaal (D).
-Er mogen geen hitte-elementen blootgesteld worden aan de gebruiker op een manier dat deze zich per
ongeluk kan verbranden (D).
-Het toestel is bedoeld voor solide wax (in blokvorm).
-Het toestel kan waxen van verschillende merken accepteren.
-Ecologische wax die we zelf zouden uitbrengen, moet gepromoot worden door verhoogd gebruiksgemak
(D).
-Het toestel moet temperaturen kunnen genereren van 95°C tot 130 °C om wax te smelten, dit zal op een
getrapte (trappen van 1°C) wijze ingesteld kunnen worden.
-Het verbruik wordt de helft of minder van het huidige verbuik van een waxijzer: maximum 500 Watt.
-De technische oplossingen moeten deels mechanisch zijn. We beperken ons hier tot bewegende delen om
geen gebruik te maken van elektromotoren, voor warmtelementen en de CPU gebruiken we nog steeds
stroom (D).
-Het toestel krijgt een interface met rijke gebruiksinteractie, door middel van een verhoging van tactiliteit en
intuïtieve bediening (D).
-Met een oplaadbeurt moeten minstens 6 waxbeurten (voldoende voor een avond waxen in een middelgrote
groep) op materiaal van gemiddelde grootte kunnen uitgevoerd worden.
-Toestel werkt niet indien het niet in beweging is, om de basis niet te verbranden.
-De uiteindelijke verkoopprijs ligt rond de 125 EUR.
-De vormgeving moet aansluiten bij de huidige wintersportcultuur. Een sportieve, robuuste look met een
helder, opvallend kleurenschema gelijkaardig aan die in wintersportmateriaal en -kledij (D).
-Onze eigen (doseerbare) biowax(vullingen) moeten we een origineel idee meegeven en er een eigenwijze
draai aangeven die aansluit bij het ontwerp van ons product en een extra ervaring meegeeft voor de
gebruiker (D).
-Het uiteindelijk product moet minstens 0,5% van niet-waxers overhalen om wel te beginnen met waxen
(bevestigen met marktonderzoek).
-Het product bestaat uit maximum 5 spuitgietstukken.
-De behuizing moet temperaturen tot 130°C kunnen weerstaan. Zonder hinderlijk te zijn voor de gebruiker.
-Wax mengen moet eenvoudiger kunnen (D).
9.2 TOI’s
-Unieke doseermethode voor de eigen wax
-Smeltsysteem
-Verspreidingssysteem
-Opwarmelement voor de basis
-Container voor wax
-Rijke interface met feedback (Indicatie klaar voor gebruik, batterijleven, temperatuursinstelling,...)
-Aandrijving (indien nodig)
57

58
9.3 Productarchitectuur
9.3.1 Doseren op voorhand
Indien er op voorhand gedoseerd wordt per waxbeurt,
zullen we er voor zorgen dat dit het eenvoudigste
Fig. 63: Productarchitectuur bij doseren op voorhand
9.3.2 Continue vulling
Indien het om een continue vulling gaat die meer als
eens wordt gebruikt, wordt er ook hier voor gezorgd
dat de eigen vullingen eenvoudiger in gebruik zijn.
Fig. 64: Productarchitectuur bij continue vulling
gaat met onze eigen biowax, om deze te promoten.
Daarnaast zorgen we ervoor dat waxen van andere
merken nog steeds geaccepteerd kunnen worden door
ons toestel.
Waxblokken van andere merken zullen worden
ingespannen tegen het smeltsysteem. Omdat de vulling
nu continu is, wordt de dosering overgelaten aan het
toestel zelf in plaats van aan de gebruiker. Eveneens
de spreiding zal hier door het toestel zelf moeten
gecontroleerd worden.

DEEL 2:
Integrated
Product Design

60
|10 Systeemontwerp
10.1 Onderzoek
10.1.1 Opzet
Binnen dit onderzoek trachten we voor elke TOI een
zo goed mogelijke ontwerpoplossing te bekomen.
Het resultaat van dit onderzoek zal een systeem zijn
voor ons product. Het systeem is de meest optimale
combinatie van de verschillende oplossingen voor de
TOI’s.
10.1.2 Methode
Voor elke TOI zullen zoveel mogelijk
ontwerpoplossingen worden gegenereerd. Per TOI
worden deze oplossingen gescoord aan parameters
die specifiek zijn voor het onderdeel. Deze scores
worden dan uitgezet in een matrix en opgeteld. Indien
nodig wordt dit proces nog eens herhaald en kunnen
bepaalde oplossingen gecombineerd worden tot een
nieuwe. Achteraf worden al de oplossingen bij elkaar
gezet in een morfologische kaart die laat zien hoe de
uiteindelijke oplossingen het systeem vormen.
10.2 Doseermethode
Door het doseren extern te laten gebeuren, mits een
ontwerpoplossing, kunnen we reeds een deel van
de complexiteit uit het product halen. Dit haalt niet
enkel de kostprijs omlaag, maar vereenvoudigt het
gebruik. Door op voorhand te doseren, tijdens een
niet-invasieve fase van het waxen, kan overgebruik
van wax beperkt worden. Bijkomende factoren voor
deze keuze bestaan erin dat er verschillende waxen
eenvoudiger kunnen worden afgewisseld.
We hebben reeds bepaald dat ons toestel ook andere
waxen moet kunnen accepteren. Het toestel zal wel
niet naar deze vereiste ontworpen worden, we zullen
er eerder voor zorgen dat het gebruik van andere
waxen niet verhinderd wordt. Er wordt ook rekening
mee gehouden dat dit misschien enige creativiteit van
de gebruiker zal vragen, mits dit fanatiekelingen zijn
is dat waarschijnlijk niet te vergezocht.
De doseermethode is trouwens ook een van de TOI’s
waar de meeste creativiteit op werd toegespitst omdat
het doseren van de wax een opportuniteit creëert om
de gebruiker een unieke beleving te geven.
10.2.1 Deeloplossingen
Op figuur 65 bevindt er zich een rasp op het product
en komt de wax in de vorm van een staafje. Op dit
staafje staan doseringen aangegeven. Op basis
van de grootte van de ski of snowboard, moet er tot
een bepaald streepje worden weggeschraapt. Het
schraapsel komt dan in de waxcontainer terecht.
Fig. 65: Rasp met staafje
Op figuur 66 is de wax in vloeibare vorm en moet
deze geïnjecteerd worden in de waxcontainer met een
spuit. Bij elke druk op de knop (ongeacht snelheid een
drukgrootte) wordt er eenzelfde hoeveelheid wax naar
binnen gespoten. Het doseren gebeurt dan aan de
hand van het aantal drukken op de knop.
Fig. 66: Spuit met vloeibare wax
Figuur 67 laat zogenaamde ‘squeeze packets’ zien.
Dit zijn transparante verpakkingen met een koppelstuk
aan, binnenin zit vloeibare wax. Eens aangebracht op
het toestel wordt een zegel verbroken en kunnen ze
worden uitgeduwd. Elk pakje is een dose, zo wordt de
dosering bepaald door het aantal pakjes die worden
uitgeduwd.

Fig. 67: Squeeze packets
De tape op figuur 68, bestaat uit flexibele wax.
Het is echter ten zeerste te betwijfelen of deze
verschijningsvorm mogelijk is. Het lint zit opgerold in
een container en kan uitgerold worden mits een druk
op de knop. Hierna kan er op de gewenste lengte
worden afgescheurd, de lengte van het lint bepaalt de
grootte van de dosis. Het lint kan dan via een gleuf of
klepje het toestel worden ingebracht.
Fig. 68: Tape
Op figuur 69 wordt er gebruik gemaakt van capsules,
gevuld met vloeibare wax. Eens deze capsules op
het toestel geklikt worden, laten ze hun inhoud vrij in
de waxcontainer. De grootte van de dosis wordt hier
bepaald door de hoeveelheid capsules die worden
bevestigd.
Fig. 69: Capsules
Bij de onderstaande oplossing (zie fig. 70), bevindt
er zich solide wax in de vorm van een stift in een
omhulsel. Als er aan het omhulsel gedraaid wordt,
komt de stift naar boven, zoals bij een Pritt-lijmstift.
Enkel gebeurt dit hier met klikjes voor een exacter
resultaat. Op de stift staan lijntjes aangegeven bij
wijze van maatgeving. Eens er een dosis is gekozen,
kan de stift worden weggeschaafd met een schaaf op
het toestel. Als er niet verder geschaafd kan worden,
weet de gebruiker dat er voldoende wax van de stift
is gehaald.
Fig. 70: Stift met schaaf
Op figuur 71 is een ruwe weergave van voorgewogen
blokjes. Dit wil zeggen dat de blokjes gemaakt zijn
voor bepaalde groottes van ski of snowboard. Ze zijn
op voorhand gedoseerd en worden rechtstreeks in het
toestel ingebracht.
Fig. 71: Voorgewogen blokjes
Onderstaande oplossing (zie fig. 72) maakt gebruik
van een verpakking gelijkaardig aan die van pillen.
De pillen worden uit hun verpakking geduwd in een
gat op het toestel. Op deze manier komen ze in de
waxcontainer terecht. Hoe meer tabletjes er gebruikt
worden, hoe hoger de dosis bedraagt.
Fig. 72: Pilletjes met gat
61

62
Op figuur 73 wordt er gebruik gemaakt van wax
in poedervorm, dit zou eventueel ook in granulaat
kunnen. De wax bevindt zich in een soort van sleutel
die aan het toestel kan gekoppeld worden. Bij elke
draai wordt er een vaste hoeveelheid wax gelost in het
toestel. Aan de hand van het aantal draaibewegingen
kan men de dosis bepalen.
Fig. 73: Sleutel met wax
De oplossing op figuur 74 maakt eveneens gebruik
van wax in poedervorm, maar ook hier zou granulaat
mogelijk zijn. Het principe volgt dat van koffie, er
wordt gedoseerd met een lepeltje. De wax wordt
viaeen soort van trechter in het toestel gegoten.
Fig. 74: Het koffieprincipe
Op figuur 75 wordt er weer gebruikt gemaakt van
solide wax in de vorm van een staafje met streepjes bij
wijze van markering voor de dosis. Hier gaat het om
een molen waar het staafje wordt ingevoerd. De molen
maakt deel uit van het toestel. De gebruiker draait aan
het wieltje en het staafje zakt dieper weg. Het gemalen
resultaat komt in de waxcontainer terecht.
Fig. 76: Waxparels
Fig. 75: De waxmolen
De onderstaande oplossing maakt gebruik van parels
met wax in vaste vorm (zie fig. 76) die op speelse
wijze in het toestel gerold worden. Met de hoeveelheid
parels bepaalt men de grootte van de dosis.
Figuur 77 laat een strook zien met flexibele capsules
die gevuld zijn met vloeibare wax. Door de strook door
een speciale gleuf te halen, barsten de capsules open
boven een gat in het toestel. Zo komt de vloeistof in de
waxcontainer terecht. Hoe meer capsules gebarsten,
hoe groter de dosis.
Fig. 77: Strook met waxcapsules
Op figuur 78 verschijnt de wax in de vorm van een
chocoladereep, die hoeft echter niet beperkt te worden
tot deze specifieke vorm. De bedoeling is dat deze tot

op de gewenste afstand in een gleuf wordt gestopt
waar de gebruiker deze zal afbreken. De gleuf leidt
dan de wax meteen tot de toegewezen bestemming.
Fig. 78: Chocoladereep wax
De oplossing op figuur 79 maakt gebruik van wax in
de vorm van muntjes. Deze muntjes worden bewaard
in een verpakking die telkens het volgende muntje
omhoogduwt als er een wordt verwijderd. De muntjes
worden in het toestel gevoerd zoals in een automaat,
door ze in een gleuf te stoppen. Bij elk nieuw muntje
wordt de dosis verhoogd.
Fig. 79: Muntjes
Op figuur 80 wordt gebruik gemaakt van een soort
pepermolen met wax in granulaatvorm. De wax
wordt vermalen en het poeder komt in het toestel, de
wijze waarop is niet echt gedefinieerd. Dit omdat het
abstractieniveau op het moment van bedenking nog
hoog lag. Dit kan echter aanleiding geven tot andere
ideeën.
Fig. 80: Pepermolen
10.2.2 Parameters 1e generatie
Hieronder worden de parameters omschreven
waaraan de deeloplossingen van het doseersysteem
zullen getoetst worden. Ze zullen voorzien worden
van afkortingen om herkend te worden in de matrix
in 10.2.3.
De kans op morsen tijdens gebruik, of netheid (NH),
wordt in acht genomen.
De technische complexiteit (TC), zowel die van de
verpakking van de wax, als die van het toestel, speelt
een belangrijke rol.
Met de parameter afval (AFV) wordt er gedoeld op de
verpakkingsafval die een bepaalde methode met zich
meebrengt, in lijn met onze ecologische opzet.
De impact op de compactheid van het toestel (ICT)
is cruciaal voor de specificaties met betrekking tot
omvang.
Met kwetsbaarheid van de verschijningsvorm (KVV)
wordt de aggregatietoestand van de wax bedoeld
(solide wax kan misschien breken bij een val) en de
verpakking. Bij die laatste zijn zeker de verpakkingen
van vloeibare wax van belang.
Tijdsbesparing (TB) is met betrekking tot hoe lang
het duurt om de handelingen om te doseren tezamen
duren.
Het belang van het niet verhinderen van andere
waxen (NVAW) werd reeds aangehaald onder 10.2.
Sommige methodes zullen na uitvoering een zeker
onderhoud van het toestel (OT) vereisen.
Met de haalbaarheid van een verschijningsvorm
(HVV) doelen we op de technische haalbaarheid van
een aggregatietoestand of een doseerproces, ook
economische haalbaarheid wordt hier beschouwd.
Dit is een van de meest doorslaggevende parameters.
Oplossingen die hier te laag op scoren worden
uitgesloten, maar komen nog in aanmerking voor
combinatie als hun totaalscore hoog genoeg is.
De kost van een verpakking (KV) is uiteraard ook
belangrijk.
Veiligheid (VH) gaat over hoe veilig een bepaald
63

64
doseerproces is voor de gebruiker.
Gebruiksgemak (GG) kijkt naar de complexiteit van
een handeling en of er repetitie voorkomt in vergelijking
met andere oplossingen.
Beleving (B) kijkt naar de tactiliteit van een methode en
de associaties die worden opgewekt bij de gebruiker.
Er worden punten gegeven van een tot vijf. Waarbij
een is voor de deeloplossingen die het slechtste scoren
bij een parameter en de vijf voor degenen die het
Tabel 6: Matrix van doseermethodes - 1e generatie
beste scoren. Elke parameter krijgt ook een waarde
toegekend van een tot drie naargelang zijn belang.
De scores en waardes worden vermenigvuldigd en
opgeteld tot een totaal. Op basis hiervan worden
oplossingen gekozen om mee verder te gaan.
10.2.3 Matrix 1e generatie
In onderstaande tabel 6 staan de deeloplossingen
tegen elkaar uitgezet in een matrix. De betekenissen
van de afkortingen op de x-as zijn terug te vinden in
10.2.2.

De vakjes die een rode kleur hebben, wijzen op
een zwaar probleem bij de haalbaarheid van de
verschijningsvorm. Dit heeft als gevolg dat ze meteen
uitgesloten worden. Zo is de tape zeer onwaarschijnlijk,
omdat het maken van flexibele wax ongezien is
en waarschijnlijk de hulp vraagt van schadelijke
additieven. De voorgewogen wax heeft als probleem
dat er erg veel formaten zijn van ski’s en snowboards,
productie hiervan zou economisch gezien niet echt
haalbaar zijn. De problemen van de molen en de
peper zijn gelijkaardig: als de wax vermalen wordt
zal dit eerder een pap vormen dan een poeder en zal
het mechanisme na verloop van tijd vastlopen.
De grijze vakjes hebben simpelweg een te lage score
en worden ook niet opgenomen bij de eindkandidaten,
maar bepaalde elementen van hun ontwerp kunnen
nog steeds gecombineerd worden om tot verbeterde
ontwerpen te komen.
10.2.4 Ordegrootte waxdoses
Bij deze initiële ontwerpen is er geen rekening
gehouden met de grootteorde van de waxdoses. Dit
is uiteraard een kritieke factor bij onze definitieve
keuze. Omdat we bij de volgende selectie het
abstractieniveau gaan verlagen, moet eerst het volume
van een doseereenheid bepaald worden.
In de eerste plaats werd de dichtheid van biowax
bepaald, dit door de simpele methode van
onderdompelen in een met water gevulde maatbeker
(zie fig. 81) om het volume te bepalen en datzelfde
volume te wegen. Het ging om 70 gram wax met een
volume van 75 ml, hetgeen resulteert in een dichtheid
van ongeveer 0,933 g/cm³. De dichtheid van
bijenwax bedraagt ongeveer 0,950 g/cm³ en die van
paraffine 0,9 g/cm³ (Kaye en Laby, 1995), hetgeen
doet vermoeden dat het resultaat van de berekening
plausibel is.
Fig. 81: Biowax in maatbeker
Vervolgens moest er bepaald worden hoeveel wax er
gebruikt wordt in verhouding met het oppervlak van
de ski of snowboard. Eerst werd er een ski gewaxt
met biowax die op voorhand gewogen werd. Na het
waxen werd diezelfde wax opnieuw gewogen, alsook
alle afgeschraapte en afgeborstelde wax. Uit het
resultaat bleek dat er 0,9 gram wax werd gebruikt.
Daarna is het behandelde oppervlak van de ski
bepaald, de omhooggekromde tip wordt niet gewaxt,
door deze op schaal na te tekenen in Solidworks (een
3D-modelling programma) en deze te laten berekenen
(zie fig. 82). Dit werd vastgesteld op 140 232 mm².
Fig. 82: Oppervlakteberekening ski
Deze gegevens geven ons de mogelijkheid te bepalen
hoeveel wax er nodig is voor een bepaald oppervlak,
namelijk 0,642 mg/cm². De kleinste ski’s op de markt
zijn Bigfoots van producent Kneissel, met een lengte
van 65 cm (Skiboarders United (SBU), 2007). Dit type
ski’s zijn meestal ook wat breder. Ook hiervan werd
het oppervlak berekend (zie fig. 83) en vergeleken met
het oppervlak van een carve-ski (ski’s met het grootste
oppervlak) van 200 cm lang.
Fig. 83: Oppervlakteberekening Bigfoot
65

66
Het oppervlakteverschil bedroeg 79 311 mm². De maat
van een ski wordt in de lengte uitgedrukt, deze gaan
meestal in stappen van 5 cm. Dit resulteert in ongeveer
27 verschillende maten tussen de grootste en de
kleinste, dit gecombineerd met het oppervlakteverschil
geeft aan dat de ski’s ruwweg 29,4 cm² ‘groeien’ per
maat. Voor dit oppervlak hebben we ongeveer 19 mg
biowax nodig, wat resulteert in een afgerond volume
van 20 mm². Dit is overeenkomstig met een blokje van
4mmx5mmx1mm of een korrel met een diameter van
3,4 mm. Op figuur 84 valt een latje met 200 eenheden
te bekijken dat zelf vervaardigd is uit biowax, naast
een euromunt voor de ordegrootte.
Fig. 84: Ordegrootte doses
Omdat snowboards van een andere ordegrootte zijn,
hoewel de kleinste types van oppervlak misschien
overlappen met grote ski’s, kunnen we er van uitgaan
dat dit formaat een groot deel van de lading dekt. De
bedoeling is dat we de gebruiker bepaalde richtlijnen
geven naargelang de hoeveelheid eenheden bij een
bepaald formaat van skimateriaal. Maar uiteindelijk
zal dit resulteren in een leercurve waarbij de gebruiker
steeds bekwamer wordt in het gebruiken van zijn
product. Dit laatste heeft een emotionele binding als
gevolg, mede doordat de gebruiker voldoening haalt
uit zijn kunnen. Dat is een zeer belangrijk aspect
voor de vooropgestelde specificaties in verband met
emotionaliteit en rijke interface.
10.2.5 Combinaties
De volgende ontwerpen zijn de definitieve kandidaten
voor het doseersysteem. Het zijn combinaties en
verbeteringen van de beste deeloplossingen die uit
tabel 6 zijn gekomen. Er is ook rekening gehouden
met de grootte van de doses om de haalbaarheid in
te schatten. De criteria waarop deze zullen gescoord
worden gaan beperkter, maar allen van groot belang
zijn.
Het ontwerp van de sleutel (zie fig. 85) wordt
aangepast zodat deze met granulaat werkt in plaats
van met poeder. Op deze manier kan er eenvoudiger
gedoseerd worden met de korrels. Er is sprake van een
grove dosering en een fijne. Tijdens het draaien wordt
er tijdens elke klik een korrel gelost, een volledige
rotatie zou dan een vast aantal korrels (tien of twintig)
kunnen zijn.
Fig. 85: Sleutel met granulaat
Onderstaand ontwerp (zie fig. 86) gaat verder op het
gebruik van granulaat. Het doseren gebeurt door het
schuifdeksel op de verpakking naar achter te schuiven
en te ledigen in de waxcontainer. Voor fijne dosering
moet de gebruiker de korrels met de hand in de
container deponeren.
Fig. 86: Verpakking met schuifdeksel
De pepermolen en de schaaf worden gecombineerd tot
een toestel op figuur 87. De vulling van de schaafmolen
bestaat uit twee helften zodat er gedoseerd kan worden
door telkens een vlokje af te schaven. Dit in plaats van
een hele krul waarbij doseren niet meer mogelijk is. De
molen kan aan het waxtoestel gekoppeld worden om
vervolgens te doseren.
Fig. 87: Schaafmolen

Op figuur 88 is de chocoladereep die afgebroken
wordt herontworpen met de dosisgrootte in gedachte.
Het is een soort breekplaatje met groeven voor
dosering geworden. Omdat de blokjes op zichzelf
te klein zijn om af te breken met de hand, wordt er
een herbruikbare tool voorzien om de gebruiker hier
bij te assisteren. De tool is niet de verpakking van de
wax, maar een apart instrument dat eenmalig wordt
aangeschaft. De waxplaatjes worden dan ook samen
verpakt om ecologische redenen. Door het plaatje
naar buiten te schuiven en op de juiste groef af te
breken kan de grove dosering gebeuren. Het klepje op
de tool kan over een enkele rij waxeenheden glijden
en roteren om een kleinere hoeveelheid af te breken.
Op deze manier kan er een fijne dosering gebeuren.
Fig. 88: Waxplaatjes met tool
Het principe van het koffiepoeder wordt overgedaan
maar dan met granulaat (zie fig. 89). Hierdoor wordt
de kans op morsen veel kleiner, maar het lepeltje zal
niet elke keer dezelfde hoeveelheid korrels bevatten.
Daarom zal er een feedback op het toestel moeten
worden voorzien om het aantal korrels weer te geven.
Fig. 89: Koffiegranulaat met feedback
10.2.6 Parameters 2e generatie
Hieronder worden de parameters omschreven
waaraan de deeloplossingen van het doseersysteem
van de tweede generatie zullen getoetst worden. Ze
zullen voorzien worden van afkortingen om herkend
te worden in de matrix in 10.2.7.
We hebben besloten dat fysiek contact (FC) met de
wax van groot belang is bij het emotionele aspect: de
textuur, de geur, het manipuleren,...
Tactilitiet (T) blijft een belangrijk aspect voor de
beleving.
Het is duidelijk geworden dat een mogelijkheid tot
fijne en grove dosering (GFD) belangrijk is.
Er wordt rekening gehouden met in welke mate de
doseermethode de complexiteit van het toestel (CT)
verhoogt.
Ook de complexiteit van de doseermethode (CDM)
zelf is van belang, zowel het mechanisme van de
verpakking als het (na)vullen ervan.
Hoe nauwkeurig (NK) een doseermethode in praktijk
kan zijn is ook belangrijk.
De nonchalance (NC) van de gebruiker. In welke mate
gaat de gebruiker de exacte dosering verwaarlozen
als gevolg van de verschijningsvorm van de
doseermethode.
Ecologie (ECO), hierbij kijken we naar afval en
herbruikbaarheid van een verpakking.
Er worden punten gegeven van een tot vijf. Waarbij
een is voor de deeloplossingen die het slechtste scoren
bij een parameter en de vijf voor degenen die het
beste scoren.
10.2.7 Matrix 2e generatie
In onderstaande tabel 7 staan de deeloplossingen
tegen elkaar uitgezet in een matrix. De betekenissen
van de afkortingen op de x-as zijn terug te vinden in
10.2.6.
67

68
Tabel 7: Matrix van doseermethodes
Het breekplaatje komt hier duidelijk als beste
deeloplossing uit. Er zijn echter nog wat problemen
met de haalbaarheid van het exact grof en fijn
doseren. Hetgeen de nauwkeurigheid beïnvloedt en
nonchalance in de hand werkt.
10.2.8 Uitwerking
Het grootste probleem met de breekplaatjes is dat bij
de fijndosering de blokjes niet altijd optimaal zullen
afbreken vanwege de kleine eenheden. Een mogelijke
oplossing is het aanbrengen van mesjes of schaartjes.
Deze maken een groef om te breken bij fijn doseren
(zie fig. 90). Dit maakt de oplossing echter wat te
complex en misschien zelfs gevaarlijk.
Fig. 90: Verschillende mesjes en scharen
Een andere oplossing kan er in bestaan om over te
stappen op een volledig op zich staande tool (zie fig.
91). Een enkel robuust tool wordt dan gebruikt voor alle
waxplaatjes. Het waxplaatje wordt er in geschoven en
de tool wordt ingesteld voor grove en fijne dosering,
er wordt dan reeds een breukgleufje gemaakt. Daarna
wordt het waxplaatje in zijn geheel afgebroken. Maar
zelfs bij deze oplossing valt het te betwijfelen dat het
zal resulteren in een mooie breuklijn.
Fig. 91: Standalone tool om wax af te breken
De kern van het probleem is de grootte van de
waxeenheden. Voor de kleinste ski hebben we al 23
eenheden nodig, de reden van dit klein formaat is er
gekomen door rekening te houden met alle maten van
ski’s. Als we de grootte van de eenheid zouden kunnen
vervijfvoudigen tot 100 mm³, zouden deze al een pak
handelbaarder en eenvoudiger te manipuleren zijn.
Als de benodigde hoeveelheid eenheden voor een ski
of snowboard door de gebruiker worden afgerond
met schijven van vijf, is er een maximaal tekort of
overdaad aan wax van twee eenheden. Dit is een
hoeveelheid die te verwaarlozen valt.
Met deze nieuwe eenheidgrootte is de oplossing op
figuur 92 mogelijk. In het doosje zitten waxlatjes met
groeven als breuklijnen voor de nieuwe eenheden. Het
deksel kan geopend worden om latjes uit het doosje
te halen bij wijze van grove dosering. Om fijn te
doseren kan een latje met het deksel gecontroleerd
gebroken worden, ongebruikte eenheden komen
dan in een compartiment in het deksel terecht. Deze
ongebruikte eenheden kunnen later opnieuw gebruikt
worden als fijne dosering. Dat is ook een pluspunt
naar organisatie toe, zo komen gebroken stukken niet
bij de hele stukken terecht.
Fig. 92: Doosjes met doseerdeksel

Figuur 93 laat een variant zien waarbij de latjes
worden gebroken door middel van een gleuf in het
deksel.
Fig. 93: Variatie van doosjes met doseerdeksel
10.2.9 Alternatief
Omdat veel gebruikers die al lang waxen een bepaalde
voorkeur hebben voor specifieke waxen, is het niet
vanzelfsprekend dat het aanbieden van een eigen wax
zal aanslaan. Ondanks alles blijft de dosering klein van
eenheid, hetgeen problemen kan geven bij manipulatie
van de wax. De verantwoordelijkheid van het juist
doseren wordt sowieso overgelaten aan de gebruiker,
met een leercurve als gevolg die meerwaarde kan
bieden, zoals gesteld in 10.2.4. Dus is het misschien
niet nodig om zo exact en specifiek de gebruiker te
helpen in het doseren en zal het op lange termijn
meer op ‘feeling’ aankomen. Wintersportmateriaal
heeft ook niet in elke conditie evenveel wax nodig, een
snowboard dat al drie jaar niet meer gewaxt is, is niet
hetzelfde als een dat twee dagen geleden nog gewaxt
is.
Om die redenen is het misschien interessanter om
de gebruiker een soort van tool aan te bieden om
handmatig zijn eigen wax te doseren. Niet zo
nauwkeurig als hierboven, maar nauwkeurig genoeg
dat de gebruiker mits een leercurve hier relatief
accuraat mee kan doseren. De efficiëntste manier om
in zeer kleine hoeveelheden wax van een waxblok
te halen is met een mesje of een schaaf. Deze zou
natuurlijk ook in het product kunnen verwerkt zitten.
Op figuur 94 is een quick design te zien van hoe
zo’n tool er uit zou kunnen zien. De tool zou kunnen
bevestigd worden op het toestel (zie fig. 95) of
meegedragen worden als een soort van sleutelhanger.
Op die manier kan deze dienst doen als ‘conversation
starter’, het creëert identiteit en ‘togetherness’ onder
de gebruikers, zo speelt het in op het sociale element
van wintersport-communities.
Fig. 94: Pocket-schaaf
Fig. 95: Wegstoppen schaaf op toestel
Bij een geïntegreerd systeem zou gebruik kunnen
gemaakt worden van een schaafmesje dat in of uit
geduwd kan worden (zie fig. 96), zoals ‘latching’
drukknoppen (Kuphaldt, 2002). Eens in de juiste
positie kan de wax in het toestel geschaafd worden
(zie fig. 97).
Fig. 96: Schaafmesje met ‘latching’ systeem
69

70
Fig. 97: Waxblok schaven
In tabel 8 overlopen we snel de voor- en
nadelen van beide oplossingen. We kijken naar
parameters als ‘onderhoud van het toestel’ (OT),
‘technische complexiteit’ (TC), ‘belevingsaspect’
(BA), ‘gebruiksgemak’ (GG), ‘sociale aspect’ (SA),
‘kwijtraken’ (K) en ‘mogelijke verspilling’ (MV).
Tabel 8: Matrix van doseermethodes
Het is nipt, maar de losse schaaf krijgt de voorkeur,
vooral vanwege het sociale en emotionele aspect.
De schaaf is een soort ambassadeur van het
toestel, het merk en een bepaalde levensstijl. Er kan
beargumenteerd worden dat dit snel kan kwijtgespeeld
worden, dat risico wordt verlaagd door er een
sleutelhanger van te maken. Het eventueel toevoegen
van een extra functie (bv. flessenopener voor de aprèsski)
zal ook dat risico verlagen en geeft een reden om
het zelfs buiten seizoen altijd bij te hebben. Ook mag
er opgemerkt worden dat de mensen in de doelgroep
sowieso al zorg dragen voor hun materiaal.
De mogelijke verspilling, omdat de wax niet
rechtstreeks in de waxcontainer terecht komt, kan een
struikelblok lijken. Maar zoals te zien is op figuur 98,
zijn de schaafsels kruimelvrij, enkel als ze worden
platgeknepen gaan ze afbrokkelen. Op de foto is een
zachte (gele) wax te zien en een harde (rode wax) om
aan te tonen dat in beide gevallen schaven mogelijk is.
Fig. 98: Schaafsels wax
10.2.10 Besluit
De keuze is dus uiteindelijk gevallen op de schaaf
als tool, onder de vorm van een sleutelhanger. Deze
oplossing is eenvoudig, laat relatief fijn doseren toe,
heeft een sociale impact, beleving, tactiliteit, fysiek
contact met de wax,... Al deze pluspunten maken deze
oplossing de beste kandidaat.
10.3 Warmtegeneratie
Er zal een hittebron nodig zijn om de skiwax en de basis
van het wintersportmateriaal te verwarmen. Hiervoor
wordt er gekeken naar bestaande warmtesystemen die
hun gebruik binnen de sector reeds bewezen hebben.
10.3.1 Deeloplossingen
De meest voor de hand liggende oplossing is die van
het elektrisch opwarmelement (zie fig. 99). Het is de
industriestandaard bij de bestaande waxijzers. Hierbij
wordt het gemonteerd achter een stalen plaat die
de warmte overbrengt naar de wax en de basis. De
techniek wordt uitvoerig besproken in 4.2.
Fig. 99: Elektrisch verwarmingselement
Daarnaast kan warme lucht (zie fig. 100) worden
gebruikt om de wax te doen smelten en de basis op
te warmen. Deze techniek is nogal onorthodox en
wordt over het algemeen afgeraden in gebruik, zoals
toegelicht in 4.5

Fig. 100: Hittepistool
Een derde optie is het gebruik van infraroodlicht (zie
fig. 101). Deze vindt zijn toepassing in de nieuwe
generatie waxrobots en kent veel voordelen, zoals
reeds beschreven in 4.6.
Fig. 101: Infraroodlamp
10.3.2 Parameters
Hieronder worden de parameters omschreven
waaraan de deeloplossingen van de warmtegeneratie
zullen getoetst worden. Ze zullen voorzien worden
van afkortingen om herkend te worden in de matrix
in 10.3.3.
De consistentie van de ingesteld temperatuur (CIT)
is zeer belangrijk. Er zijn verschillende temperaturen
nodig voor verschillende types wax, indien de
temperatuur niet correct is ingesteld kan het zijn dat
de wax niet snel genoeg smelt of dat ze verbrandt. In
het laatste geval verliest de wax zijn eigenschappen.
Als de temperatuur te veel schommelt en te hoog
oploopt kan ook de basis van het wintersportmateriaal
onbedoeld beschadigd worden.
De opwarm- en afkoeltijd (OAT) speelt een grote
rol bij de veiligheid van de gebruiker. Indien het
warmte-element niet snel genoeg afkoelt, kan de
gebruiker er zich nog aan verbanden en kan de basis
beschadigd geraken. Dit is eveneens van belang bij
de tijdsbesparing voor de gebruiker. Indien de OAT
korter kan, kan het toestel sneller gebruikt en weer
opgeborgen worden.
Het verbruik (V) wordt mee in beschouwing genomen
vanwege het ecologische aspect. Er is immers in de
specificaties vooropgesteld om het verbruik omlaag te
halen.
Bij bepaalde opwarmtechnieken moet het materiaal
eerst acclimatiseren (A), anders is er kans op
thermoshock en kan het materiaal vervormen. Het
acclimatiseren vraagt veel tijd en de smeltende sneeuw
kan de vloer snel nat maken. Er zijn echter technieken
waarbij acclimatisatie overbodig is.
De benodigde onderdelen voor bovenstaande
technieken kunnen nogal verschillen in kostprijs (KP).
Ook dit speelt een rol bij het keuzeproces, hoewel
een hogere prijs soms verantwoord kan worden door
uitstekende eigenschappen.
Er worden punten gegeven van een tot vijf. Waarbij
een is voor de deeloplossingen die het slechtst scoren
bij een parameter en vijf voor degenen die het
beste scoren. Elke parameter krijgt ook een waarde
toegekend van een tot drie naargelang zijn belang.
De scores en waardes worden vermenigvuldigd en
opgeteld tot een totaal. Op basis hiervan worden
oplossingen gekozen om mee verder te gaan.
10.3.3 Matrix
In onderstaande tabel 9 staan de deeloplossingen
tegen elkaar uitgezet in een matrix. De betekenissen
van de afkortingen op de x-as zijn terug te vinden in
10.3.2.
Tabel 9: Matrix voor warmtegeneratie
10.3.4 Besluit
Het is duidelijk dat het infraroodlicht hier de voorkeur
krijgt. De temperatuur kan hiermee zeer exact worden
ingesteld en de opwarm- en afkoeltijd ligt zeer laag.
Dit omdat het licht het materiaal rechtstreeks opwarmt
en niet de lucht ertussen. Dit verschijnsel heeft ook als
71

72
gevolg dat het materiaal geen thermoshock ervaart
en dat er ook geen condensatie kan optreden tijdens
het waxen (Older, 1998; Williams Ski & Patio, 2010;
Alpine Base & Edge Blog, 2010; Technische fiche IRmachine,
zie bijlagen). Het verbruik van de lampen
ligt gevoelig lager dan zijn tegenhangers. De prijs
ligt dan weer wat hoger, maar de voordelen wegen te
zwaar door en zullen een enorme meerwaarde bieden
naar de gebruiker toe.
10.4 Oriëntatie
Met oriëntatie wordt de manier waarop we het toestel
gaan gebruiken bedoeld. Met de nadruk op hoe we
het over de basis van het wintersportmateriaal zullen
bewegen. Dit is een redelijk klein TOI en er wordt dan
ook niet al te veel aandacht aan besteed. Het gebruik
van de matrix wordt hier overgeslagen. Het mag
duidelijk zijn dat we op zoek zijn naar een beweging
die vertrouwd is voor de gebruiker en die voldoende
bewegingsvrijheid biedt.
10.4.1 Deeloplossingen
De lineaire beweging in figuur 102 zou kunnen
gebruikt worden bij toepassingen die verzekeren
dat een enkele laag voldoende wax aanbrengt met
rollers of borstels. Dit neemt natuurlijk een deel van
de vrijheid weg en er is weinig marge voor fouten. De
variabele breedte van de ski- en snowboardbasis kan
hier parten spelen.
Fig. 102: Lineaire beweging
De veegbeweging op figuur 103 zou dan weer kunnen
toegepast worden bij oplossingen waar misschien
meerdere lagen gelegd moeten worden. Dit door
middel van een geïmpregneerde borstel of dergelijke.
Maar ook hier is er weer weinig marge voor fouten en
speelt de unidirectionele beweging in het nadeel.
Fig. 103: Veegbeweging
Figuur 104 laat een soort stiftbeweging zien. Dit heeft
als voordeel precisie en bewegingsvrijheid. Ook zorgt
het voor een compact product. Maar vanwege het
kleine contactoppervlak is er weinig ruimte voor het
inbouwen van componenten en kan het waxen van een
snowboard lang duren en onnauwkeurig gebeuren op
de grote oppervlaktes.
Fig. 104: Stiftbeweging
Als laatste is er de wrijfbeweging (zie fig. 105). Deze
beweging leunt het dichtste aan bij de traditionele wijze
van wax verspreiden. Het voelt natuurlijker aan om op
deze manier iets aan te brengen op een oppervlak. De
omnidirectionaliteit is hier een grote troef, precisie kan
bereikt worden door middel van juiste vormgeving.
Fig. 105: Wrijfbeweging
10.4.2 Besluit
Het is vrij duidelijk dat de voorkeur uitgaat naar een
wrijvende beweging. Het heeft de meest natuurlijke
feeling en biedt optimale bewegingsvrijheid.

10.5 Verspreidingssysteem
De gesmolten wax moet op een gelijkmatige manier
kunnen aangebracht worden op het oppervlak van
het wintersportmateriaal. Er wordt gekeken naar
bestaande oplossingen binnen de sector (zie hoofdstuk
4) of een variatie daar op.
10.5.1 Deeloplossingen
Op figuur 106 zou gebruik gemaakt worden van
een verhitte plaat waar tegen de wax gesmolten
zou worden. Door de plaat te bewegen zou de wax
verspreid worden op het oppervlak, analoog met de
situatie in 4.2
Fig. 106: Verhitte plaat met waxverspreiding
Op figuur 107 wordt een borstel van binnenuit
verwarmd. Deze wordt dan tegen de wax
aangedraaid, zo neemt de borstel wax op. De wax
wordt vervolgens weer afgegeven door de borstel
tegen het te behandelen oppervlak te draaien. Deze
techniek wordt verder toegelicht in 4.3.
Fig. 107: Verwarmde borstel
Een andere mogelijkheid is het gebruik van een
siliconen rol (zie fig. 108). De rol gaat door een bad
met hete wax, zo komt de wax in de kanaaltjes van
de rol terecht. De rol neemt zo de wax mee en rolt ze
uit op het oppervlak. Dit is een gelijkaardige techniek
zoals die in 4.3, met als verschil dat het bad hier boven
de rol wordt geplaatst in plaats van eronder.
Fig. 108: Siliconen rol met kanaaltjes
Indien er toch gebruik zou gemaakt worden van
vloeibare wax, is de optie in figuur 109 mogelijk.
Sproeikopjes zouden de wax dan verspreiden over
het oppervlak.
Fig. 109: Array van sproeikopjes
Op figuur 110 is er een waxcontainer voorzien, deze
is geperforeerd, of is een soort netje. Eens de container
wordt verwarmd, begint de wax door de bodem heen
te druppelen. Terwijl dit gebeurt wordt de container
over het oppervlak bewogen om de wax uit te spreiden.
Achteraf (of gelijktijdig) zal een verdeelring door
middel van een wrijfbeweging de wax verspreiden.
Tijdens dit proces zal de wax verwarmd blijven zodat
ze vloeibaar genoeg blijft om verspreid te worden.
Op deze manier wordt een egale laag gevormd en
ophopingen van wax uitgespreid.
73

74
10.5.2 Parameters
+
Fig. 110: Druppelsysteem met verdeelring
Hieronder worden de parameters omschreven
waaraan de deeloplossingen van de warmtegeneratie
zullen afgetoetst worden. Ze zullen voorzien worden
van afkortingen om herkend te worden in de matrix
in 10.5.3.
Met nauwkeurigheid (NK) wordt bedoeld in welke
mate de wax binnen het te behandelen oppervlak
blijft. Dit is van belang voor de besparing van wax en
het schoonhouden van de werkomgeving.
Met directionaliteit (D) wordt gekeken naar de
mogelijkheden om de beweging van het verdelen uit
te voeren. In 10.4 is reeds duidelijk gemaakt waarom
dit een rol speelt.
Er moet ook rekening gehouden worden met de
variabele breedte (VB) van de ski of het snowboard.
Het is mogelijk dat de verdeelmethode hier last van
ondervindt met morsen en inadequate dekking van het
oppervlak met wax tot gevolg.
Omdat er gekozen is voor een externe vulling (EV) (zie
10.2) is het belangrijk dat de verspreidingsmethode
hier mee compatibel is. Sommige oplossingen zijn
eerder geschikt voor een continue vulling.
Er wordt ook rekening gehouden met spreiding (S),
de mate waarin een methode de laag wax egaal
kan verspreiden ongeacht de snelheid waarmee de
gebruiker het toestel beweegt.
De complexiteit (C) van een systeem heeft invloed op
ons totaalsysteem en wordt dus ook in beschouwing
genomen bij het kiezen van een deeloplossing.
Veiligheid (V) blijft ook hier een rol spelen, we kijken
in welke mate de hittebron afgescheiden kan blijven
van de gebruiker.
Onderhoud (O), welk systeem vereist meer onderhoud
dan een ander?
10.5.3 Matrix
In onderstaande tabel 10 staan de deeloplossingen
tegen elkaar uitgezet in een matrix. De betekenissen
van de afkortingen op de x-as zijn terug te vinden in
10.5.2.
Tabel 10: Matrix voor het verspreidingssysteem
10.5.4 Besluit
De keuze valt op het druppelsysteem met verdeelring.
Het geeft de beste garantie op een egale spreiding van
de wax. Daarnaast kan er vrij nauwkeurig mee gewerkt
worden en leent het zich tot omnidirectionaliteit. De
complexiteit blijft betrekkelijk laag. De verwarmde
waxcontainer geeft de mogelijkheid voor een centrale
plaatsing in het toestel, dus ook voor de warmtebron.
Dit is veiliger voor de gebruiker.
10.6 Failsafe
Zoals gesteld in de specificaties, gaat er voor
gezorgd moeten worden dat het verwarmingselement
uitschakelt wanneer het toestel niet bewogen wordt, dit
om de beschadiging van het materiaal te voorkomen.
Nu lenen de infraroodlampen zich hier heel goed

toe, eens uitgeschakeld zijn enkel de lampen nog
een korte tijd warm, maar de basis wordt niet langer
opgewarmd. Dit kan eenvoudig bereikt worden door
middel van een optische sensor, vergelijkbaar met die
van een computermuis. Eens het toestel is ingeschakeld,
zal de lamp beginnen werken vanaf het toestel over
het oppervlak bewogen wordt. Eens het stopt of
wordt opgeheven zal de lamp afslaan. Dit garandeert
Fig. 111: Morfologische kaart
veiligheid voor zowel het wintersportmateriaal als
voor de gebruiker.
10.7 Morfologische kaart
De verschillende gekozen systeemoplossingen worden
gebundeld in een morfologische kaart om een overzicht
te geven (zie fig. 111).
75

76
10.8 Systeemschets
De systeemschets is een erg ruwe voorstelling van de
gecombineerde oplossingen binnen een systeem.
Op figuur 112 is te zien dat centraal in het toestel
een mandje is voorzien om de wax in te plaatsen, de
rode ring rond het mandje stelt de IR-lamp voor. De
grijze ring is de verdeelring om de gesmolten wax uit
te wrijven.
Fig. 112: Systeemschets in ongebruikte toestand
Om de wax te doen smelten kan de gebruiker een
knop indrukken die de binnenste ring activeert
(zie fig. 113). Zo zal de wax beginnen smelten en
door het gaas heen druppelen op de basis van het
wintersportmateriaal. Dit kan te vergelijken zijn met de
stoomknop op een strijkijzer.
Fig. 113: Systeemschets, actieknop ingedrukt
Op figuur 114 zien we de failsafe waarover
gesproken werd in 10.6, eens de optische sensor
beweging detecteert gaat de buitenste ring branden.
Op die manier wordt het oppervlak van het
wintersportmateriaal verwarmd voor het verspreiden
van de wax. Eens de beweging stopt of het toestel
wordt opgeheven, stopt ook de lamp met branden.
Fig. 114: Systeemschets, sensor geactiveerd
10.8.1 Alternatieve topologie
Een van de problemen met deze topologie is een
gebrek aan feedback tijdens het waxen. Hiervoor
hebben we een alternatieve topologie gegenereerd
(zie fig. 115). Door de gebruiksoriëntatie van het
toestel te veranderen, veranderen we eveneens de
functie (de sensor zou dit kunnen detecteren). Eens op
zijn kant gehouden, zou er een knop ingedrukt kunnen
worden waardoor de wax begint te druppelen, naar
analogie met het uitknijpen van een spons. Dit geeft
meteen een visuele feedback aan de gebruiker. Eens
de wax op is, kan het toestel terug vlak gelegd worden
om met het IR-licht de druppels verder op te warmen
en uit te spreiden.
Fig. 115: Alternatieve systeemschets

|11 Systeemverificatie
11.1 Onderzoek
11.1.1 Opzet
Binnen dit onderzoek trachtten we de gekozen
systeemoplossingen te toetsen om te kijken of ze
wel geschikt zijn voor de gekozen toepassingen. De
bedoeling is om in de loop van deze testen nieuwe
inzichten te verwerven die we kunnen gebruiken voor
het conceptontwerp.
11.1.2 Methode
Voor alle deeloplossingen waar nog kennishiaten
aanwezig zijn, zullen we praktische testen of
berekeningen uitvoeren, afgestemd op de informatie
naar waar we op zoek zijn.
11.2 Primair testen infrarood
Eerst werd er een ruwe opstelling gebouwd met een
infraroodlamp en een dimmer (zie fig. 116 en 117)
om primaire testen mee uit te voeren. Dit om de
technologie beter te leren kennen en dan vooral met
betrekking tot de toepassing.
Fig. 116: Ruwe testopstelling met IR-lamp
Fig. 117: Achterkant met dimmer en verdeeldoosjes
De testen bestonden eruit om wax te laten smelten, al
dan niet op een ski, en de omgang met de lamp in
het algemeen uit te proberen (warmte, kwetsbaarheid
lamp,...).
Uit de smelttesten bleek dat het vooral de wax is die
hoge temperaturen vereist om te smelten. Wanneer
de ski te lang op eenzelfde plaats opgewarmd blijft,
raakt ze beschadigd voordat de wax gesmolten is. Net
zoals bij de klassieke methode moet de warmtebron
dus in beweging blijven. De basis heeft dus minder
warmte nodig dan de wax zelf. Daarom is de failsafe
uit 10.6 zo belangrijk en effectiever bij IR-licht, want
eens de lamp uitschakelt wordt de basis niet verder
opgewarmd. Bij de klassieke methode blijft het
waxijzer echter nog warm na uitschakeling van het
warmte-element, een failsafe zou hier dus niet veel
effect bij hebben.
Dat laatste heeft wel een voordeel: omdat de mate
waarin iets opwarmt met IR afhangt van de absorptie
van het materiaal (afhankelijk van de kleur), waren er
bedenkingen dat een zwarte basis veel makkelijker op
temperatuur zou komen dan een witte. Nu blijkt dat de
basis helemaal niet zo warm hoeft te worden, wordt de
kleur irrelevant. Voor de wax heeft dit ook geen gevolg,
die bestaan uit primaire en secundaire kleuren van
ongeveer een gelijke helderheid. Het grootste verschil
in absorptie ligt eraan hoe donker of hoe licht een
kleur is. Zwart en wit geven dus het grootste verschil.
Bij primaire kleuren van vergelijkbare helderheid is
er een absorptieverschil naargelang de warmte van
een kleur: hoe warmer de kleur, hoe minder warmte
deze opneemt. Over het algemeen vallen dezelfde
kleuren van wax in dezelfde categorie van benodigde
smelttemperatuur en kan het infrarood licht hier op
afgestemd worden.
Daarnaast werd er eerst wax op de basis gedruppeld
en daarna werd er over heen bewogen met de lamp,
dit om de alternatieve topologie in 10.8.1 te testen.
Omdat de druppels meteen stollen in dikke vlekjes,
duurt het te lang om de wax terug gesmolten te krijgen
door het bewegen van de lamp. Als de laag dun
genoeg is, wordt de wax vrijwel meteen vloeibaar
door deze beweging, zoals dat het geval is bij de IRwaxinstallatie
uit 4.6 (eigen ervaring, 3 December
2011).
Verder is het duidelijk dat de lamp afgesloten moet
77

78
blijven van de gebruiker, indien de lamp aangeraakt
wordt gaat ze sneller kapot door het vet van de vingers
op het glas (net zoals bij halogeenlampen).
De warmte moet gedeflecteerd worden van de
kunststofbehuizing, ook al kiezen we voor een
warmtebestendige kunststofvariant. Er is dus nood
aan een soort van afscherming met een hitteschild.
De aluminium reflector die we gebouwd hebben werd
al niet snel warm. IR warmt op met licht en er is dus
geen opwarming van tussenliggende lucht. Dus hoe
reflectiever een materiaal is, hoe minder het opwarmt.
De lamp met de beste smeltresultaten was die met
serienummer ITT 350/235-0170 van 350 Watt. Met
1100 nm behoort deze tot de kortegolfinfraroodlampen
en zijn wolfsram filament in kwartsglas garandeert
snelle opwarm- en afkoeltijden (Edmundson Electrical,
2012; InfraredHeaters.com, 2012).
11.2.1 Conclusies
De buitenste IR-ring uit 10.8 is overbodig, de basis
hoeft niet tot zo’n hoge temperatuur te komen. Een
failsafe is echter noodzakelijk.
De alternatieve topologie uit 10.8.1 is uitgesloten
vanwege de lange gebruiksduur. Met het systeem in
10.8 gaan de druppels niet meteen stollen omdat ze
nog steeds ‘gevangen’ zijn in het IR-licht als ze de
basis raken en vervolgens uitgesmeerd worden. De
uitgesmeerde laag is dun genoeg om snel te reageren
op het IR-licht bij het verder bewegen met de IR-lamp.
Er mag geen contact zijn tussen de lampen en de
gebruiker. Indien er vet op de lampen komt, kunnen
deze beschadigd geraken.
We zullen een hitteschild moeten voorzien om de
kunststof behuizing af te schermen voor de warmte en
om de aanraaktemperatuur laag te houden voor de
gebruiker.
11.3 Draadloos
11.3.1 Berekening batterij
Zoals gesteld in de design drivers zou het optimaal
zijn dat het toestel draadloos is, nu moet er uiteraard
gespecificeerd worden of dit wel mogelijk is. Nu we
hebben vastgelegd dat het verbruik waarschijnlijk rond
de 350 Watt zal liggen, kunnen we een berekening
maken. We maken de berekening voor een werking
van een uur, wat ongeveer overeen zou moeten komen
met 8 tot 10 waxbeurten, twee avonden waxen voor
een kleine groep dus. Het voltage van een lithiumion
batterij met hoge autonomie bedraagt over het
algemeen 14,8V.
(350Wx1h)/14,8V = 23,6 Ah
Hiervoor zouden we iets meer dan een kubieke
decimeter aan batterijpack nodig hebben (All-Battery.
com, 2012), hetgeen veel te groot en veel te duur is.
Lithium-polymeer batterijen hebben wel een grotere
energiedichtheid, maar het verschil is te klein om hier
een substantieel verschil te maken. Het product zal dus
een stroomsnoer nodig hebben.
11.3.2 Alternatieve oplossing
Omdat het snoer nog steeds in de weg zal zitten, werd
er gezocht naar een alternatieve oplossing om dit
ongemak te verhelpen. Verschuifbare klemmetjes op
de kabel kunnen soelaas bieden (zie fig. 118). Zo kan
het snoer aan de kleding bevestigd worden, of ergens
anders in de ruimte, om ze tijdens het gebruik uit de
weg te houden (zie fig. 119).
Fig. 118: Verschuifbare klemmetjes op de kabel
Fig. 119: Kabel bevestigd aan de kleding
Het is geen perfecte oplossing, maar is een goed
compromis tussen het gemak van een draadloos toestel
en de benodigde stroom.
11.4 Prototype
De opstelling uit 11.2 is omgebouwd geweest naar een
werkend prototype, gebaseerd op het systeemontwerp.
Op onderstaande figuren 120, 121 en 122 valt de
samenstelling te bekijken. Nummer één is een dimmer
om de temperatuur van de lamp te controleren,
nummer twee is een hitteschild, de pads met nummer
drie vervullen de rol van de verdeelring uit 10.5.1 en

10.8, nummer vier is de infraroodlamp en nummer vijf
is een gaas waar de wax wordt in geplaatst, deze stelt
dus de waxcontainer voor.
Fig. 120: Prototype
Fig. 121: Prototype
Fig. 122: Prototype
Na een paar eerste testen werden er nog wat zaken
aangepast, zoals de afstand van de lamp tot de wax
en de ski, het materiaal van de verdeelpads,... tot de
werking optimaal was. Na enkele testski’s te waxen
was het reeds duidelijk dat het systeem werkte zoals
verwacht. Daaropvolgend werd de ongewaxte testski
uit 6.3.3 succesvol gewaxt (zie fig. 123). Op figuur 124
kan het gebied waar het toestel geweest is (glimmend
zwart), duidelijk onderscheiden worden van het gebied
dat nog gewaxt moet worden (rechtsonder, grijzig met
witte vlekken).
Fig. 123: Waxen met prototype
Fig. 124: Gewaxt deel en ongewaxt deel van de ski
Bij het ‘Hot Glide Waxing’ van een ski werd er 10,4
gram wax gebruikt waarvan er achteraf 9,5 gram
terug werd afgeschraapt. In vergelijking werd er nu
1 gram wax gebruikt (er is een marge genomen op
de benodigde hoeveelheid) en kwam er achteraf
ongeveer een tiende van een gram af (zie fig. 125).
Dat is een drastische daling van waxverbruik en indien
er goed wordt gedoseerd door de gebruiker zal er
zelfs geen verlies zijn. Dit systeem kan het waxgebruik
dus terugschroeven tot en met 90% (afhankelijk van de
kunde van de gebruiker).
Fig. 125: Volledig gewaxte ski met het enige schraapsel dat
er nog van af kwam
79

80
Ter vergelijking valt er op figuur 126 te zien hoeveel
schraapsel er normaal bij een enkele schraapbeweging
reeds afkomt bij ‘Hot Glide Waxing’. Het mag duidelijk
zijn dat dit ook een pak intensiever is om er allemaal af
te halen, zeker bij snowboards waar het oppervlakte
veel groter is.
Fig. 126: Schraapsel bij een klassieke waxbeurt
11.4.1 Resultaten
De ski gewaxt met het prototype wordt vergeleken
met de tribologische resultaten van toen de ski nog
ongewaxt was en met de ski waarbij ‘Hot Glide
Waxing’ is gebruikt uit 6.3.3. Er is dezelfde wax
gebruikt bij het prototype als bij het ‘Hot Waxing’.
We zien dat er weer geen normaalverdeling is, maar
dat de histogrammen (zie fig. 127 en 128) toch sterk
op elkaar gelijken. We zullen dus weer zowel een t-test
als een Kruskall-Wallis test gebruiken.
Frequency
50
40
30
20
10
0
0,7000
0,8000
0,9000
Newton
Histogram
for Waxtype= HotWaxDroog
1,0000
Fig. 127: Histogram droge, gewaxte ski
1,1000
Mean = 0,86
Std. Dev. = 0,107
N = 204
Frequency
60
40
20
0
0,7000
0,8000
Histogram
for Waxtype= Prototype
0,9000
Newton
1,0000
Fig. 128: Histogram droge ski gewaxt met prototype
Mean = 0,84
Std. Dev. = 0,071
N = 261
De boxplots (zie fig. 129) geven reeds aanwijzingen
dat beide datasets waarschijnlijk gelijk zijn aan
elkaar. Ook de data van de ongewaxte ski staat in
deze grafiek.
Newton
1,6000
1,4000
1,2000
1,0000
0,8000
0,6000
OngewaxtDroog
Fig. 129: Boxplots
HotWaxDroog
Waxtype
Prototype
De t-test (zie fig. 130) bevestigt onze vermoedens:
hoewel de variantie niet gelijk is, is er geen significant
verschil tussen de dataset van de klassiek gewaxte ski
en die van de ski gewaxt met het prototype.
Newton Equal variances assumed
Equal variances not
assumed
Newton Equal variances assumed
Equal variances not
assumed
Fig. 130: Resultaten t-test
Newton Equal variances assumed
Equal variances not
assumed
Independent Samples Test
Levene's Test for Equality of
Variances
t-test for Equality of Means
F Sig.
t
df
41,914
,000 2,198
463
2,096 336,430
Independent Samples Test
Sig. (2-tailed)
,028
,037
t-test for Equality of Means
Mean
Difference
,0182300
,0182300
Independent Samples Test
t-test for Equality of Means
95% Confidence Interval of the
Difference
Lower
Upper
,0019307 ,0345294
,0011216 ,0353384
Std. Error
Difference
,0082944
,0086975
Page 1
De Kruskall-Wallis test (zie fig. 131) laat dezelfde
resultaten zien: beide datasets zijn gelijk aan elkaar.
Page 1

1
Null Hypothesis
The distribution of Newton is
the same across categories of
Waxtype.
Hypothesis Test Summary
Test
Independent-
Samples
Kruskal-
Wallis Test
Sig.
.427
Decision
Retain the
null
hypothesis.
Asymptotic significances are displayed. The significance level is .05.
Fig. 131: Resultaten Kruskall-Wallis test
Zoals reeds aangetoond in 6.3.3, verschilt de klassiek
gewaxte ski significant van de ongewaxte ski. Omdat
de ski gewaxt met het prototype statistisch gezien gelijk
is aan de klassiek gewaxte ski, is het logisch dat ook
deze significant verschilt van de ongewaxte ski. Toch
wordt dit nog eens getest om absoluut zeker te zijn. Zie
figuur 132 en 133 voor de resultaten.
Newton Equal variances assumed
Equal variances not
assumed
Newton Equal variances assumed
Equal variances not
assumed
Fig. 132: Resultaten t-test
Independent Samples Test
Levene's Test for Equality of
Variances
t-test for Equality of Means
F Sig.
t
df
133,097
,000 14,740
561
15,432 444,785
Independent Samples Test
Sig. (2-tailed)
,000
,000
t-test for Equality of Means
Mean
Difference
,1490546
,1490546
Independent Samples Test
Std. Error
Difference
,0101125
,0096587
t-test for Equality of Means
95% Confidence Interval of the
Difference
Hypothesis Lower Test Summary
Upper
Newton Equal variances assumed ,1291915 ,1689177
Equal Null variances Hypothesis not
assumed
,1300722 Test,1680370
Sig.
1
The distribution of Newton is
the same across categories of
Waxtype.
Independent-
Samples
Kruskal-
Wallis Test
.000
Decision
Reject the
null
hypothesis.
Asymptotic significances are displayed. The significance level is .05.
Fig. 133: Resultaten Kruskall-Wallis test
Uit deze testen blijkt er dat het mogelijk is dat er
geen significant verschil is tussen het prototype en
de klassieke waxmethode. Ook blijkt het dat er een
significant verschil mogelijk is tussen een ski gewaxt
met het prototype en een ongewaxte ski.
We hebben dus aangetoond dat ons systeem even
goed werkt als het klassieke waxen.
Dit kan uiteraard niet met zekerheid gezegd worden,
omdat een test op deze schaal veel te klein en
amateuristisch is om conclusieve resultaten te bekomen
zoals reeds gesteld in 6.3.3.
De data is te vinden in de bijlagen.
Page 1
Page 1
81

82
|12 Conceptontwerp
12.1 Onderzoek
12.1.1 Opzet
Het doel is om het product van systeemniveau naar
een meer concreter conceptniveau te brengen. Hiertoe
behoren zaken als topologie, interface, benodigde
componenten,...
12.1.2 Methode
Via het in de voorbije jaren aangeleerde ontwerpproces
wordt er verder ingegaan op het systeemontwerp om
zo tot een conceptontwerp te komen.
12.2 Topologie
Het genereren van topologieën is van belang om een
zicht te krijgen op de uiteindelijke samenstelling van
het product en de benodigde componenten. In dit
onderdeel zal er bekeken worden welke samenstelling
zich het best leent tot verder uitwerken op detailniveau.
12.2.1 Schematische samenstellingen
Op figuur 134 zijn topologieën te zien die gebruik
maken van een ringstraler. Het rode gedeelte is
de IR-lamp zelf (de ringstraler), het grijze gedeelte
de verdeelring en het raster in het midden stelt de
waxcontainer voor. Dit kan beschouwd worden als een
onderaanzicht voor de tekeningen uit 10.8, met het
verschil dat er geen nood is aan een extra ringstraler
zoals reeds geconcludeerd in 11.2.1. Het formaat van
de rinstraler is gebaseerd op technische tekeningen van
bestaande ringstralers uit de catalogus van Heraeus,
een IR-lampenfabrikant (Heraeus Noblelight, 2012).
Fig. 134: Topologiën met ringstralers
De volgende topologieën (zie fig. 135 en 136) maken
dan weer gebruik van rechte lampen, ook deze zijn
gebaseerd op bestaande lampen (Heraeus Noblelight,
2012). Op figuur 136 wordt er maar één lamp gebruikt,
hetgeen natuurlijk voordeliger is. Het probleem hierbij
is dat de waxcontainer dan rechtstreeks boven de lamp
geplaatst moet worden met aflopende kanten zodat de
wax er zijdelings kan uitvloeien. Dat betekent dat de
kans groter is dat de wax in de container zal blijven
hangen en niet alles gesmolten raakt. Een ander
duidelijk nadeel van deze topologieën is dat er best
twee of meerdere lampen worden gebruikt. Dat zorgt
er echter voor dat de lampen en vooral de fittingen
veel plaats in beslag zullen nemen.
Fig. 135: Topologiën met rechte lampen
Fig. 136: Topologie met één enkele rechte lamp
Een bijkomend probleem van de rechte lampen is dat
ze de wax nooit een evenredige hoeveelheid straling
zullen toedienen, alsook het te behandelen oppervlak.
We besluiten dus dat de ringstraler het meeste voordeel
kan bieden. De wax kan gelijkmatig bestraald worden
en er is maar nood aan één fitting in plaats van
minstens twee.
12.2.2 Algemene topologie
Uit 11.2 is gebleken dat de lamp afgeschermd zal
moeten worden van de gebruiker en dat we een vorm
van hitteschild nodig zullen hebben. Ook is gebleken
uit 10.8.1 dat er nood is aan feedback: de gebruiker
moet kunnen zien wanneer de wax gesmolten is en of
het toestel werkt. Met de gegevens uit hoofdstukken 10
en 11 en de gekozen topologie, kan er een algemeen
beeld van de topologie geschetst worden.

Op figuur 137 valt een exploded view van de algemene
topologie te bekijken. Tussen de behuizing en de lamp
komt zoals gezegd een hitteschild, het is in dit stadium
echter onduidelijk of er voor een reflectieve coating
of een apart onderdeel moet gegaan worden. In de
behuizing zelf zit een venster met als doel de gebruiker
feedback te verschaffen over de activiteit van de lamp
en hoe gesmolten de wax reeds is.
Fig. 137: Exploded view algemene topologie
Figuur 138 laat dan weer een exploded view van
de onderste componenten zien. Het mandje bestaat
deels uit een transparante kunststof die het IR-licht
doorlaat. Rond het mandje komt dan de ringstraler
waar sprake van was in 12.2.1. Zoals vermeld in
11.2 moet de lamp ook afgeschermd blijven van de
gebruiker, maar moet nog steeds in staat zijn om
IR-licht op de basis van het wintersportmateriaal te
schijnen. Ook hier gebruiken we dus een transparante
kunststof voor. In eerste instantie lijkt PMMA hier
zeer geschikt voor omdat het helderder is dan glas
en hierdoor een grote hoeveelheid IR-licht doorlaat
(Altuglas International, 2000). Helemaal onderaan
bevindt zich het verdeelcomponent, deze moet zowel
zacht zijn als waxafstotend. Ook moet deze zich vlot
over de skibasis kunnen bewegen. De materialisatie
van deze onderdelen zullen deels besproken worden
in hoodstuk 13: ‘Conceptverificatie’.
Fig. 138: Exploded view onderdeel algemene topologie
Zoals reeds vermeld in 8.2 zal de behuizing bestaan
uit een blend van ABS en PA, genaamd Terblend. Deze
heeft een nog hogere slag- en kerfslagvastheid dan
gewoon ABS, de thermisch isolerende eigenschappen
zijn ook beter.
12.3 Interface design
Zoals gesteld in ‘Deel 1’ en de specificaties, zullen
we trachtten gebruik te maken van een rijke
gebruiksinterface (zie 7.5). Om dit te doen zijn in
de eerste instantie de basisfuncties opgelijst. Op dat
moment waren dat voornamelijk: de temperatuur
instellen en feedback krijgen over het batterijleven. In
principe horen ‘wax doseren’, ‘feedback op werking’
en ‘smelten van de wax’ hier ook bij. Deze zijn echter al
behandeld onder systeemontwerp. Eens deze functies
bepaald waren, is er een ideegeneratie gestart.
12.3.1 Ideegeneratie
Voor zowel het instellen van de temperatuur als voor
de feedback op het batterijleven werden een hele
reeks oplossingen gegenereerd. Deze zijn te talrijk om
elk apart te overlopen, in plaats daarvan valt er een
overzicht van de verschillende oplossingen te bekijken
op figuur 139.
83

84
Fig. 139: Overzicht van deeloplossingen voor het interface-ontwerp
12.3.2 Modellenbouw
Om verder inzicht te verwerven in de materie zijn
verscheidene oplossingen gecombineerd in modellen.
Op figuur 140 is het eerste model te zien, hier is het
de bedoeling dat een schuifknop het gat waar de
wax ingaat afschermt (links). Bij dit model moet men
zich wel voorstellen dat het bovenste deel gesloten is,
de uitsparing is enkel gemaakt voor doeleinden van
de schuifbeweging. Eens de knop omhoog wordt
geschoven (midden), krijgt de gebruiker informatie
over het batterijleven. Nu is ook het gat naar de
waxcontainer vrij en kan de wax in het toestel gestopt
worden. Eens de wax in het toestel is, wordt de knop
terug dicht geschoven. Op dit moment springt deze
naar voren en wordt de schuifknop een draaiknop
(rechts), nu kan men de temperatuur instellen. Als de
gewenste temperatuur is ingesteld wordt de knop terug
ingedrukt en is het toestel klaar voor gebruik.
Fig. 140: Interfacemodel
Bij het tweede model (zie fig. 141) vergrendelt de
schuifknop als het ware het luik naar de waxcontainer.
Eens de temperatuur is ingesteld door te schuiven
(links), kan het luik ‘ontgrendeld’ worden door de knop
te draaien (midden). Op dat moment verandert de
informatie op de display zodat het batterijleven wordt
weergegeven. Nu kan het luikje geopend worden om
de wax er in te stoppen (rechts). Eens dit gebeurd is
kan het luikje terug gesloten en vergrendeld worden,
het toestel is nu klaar voor gebruik.
Fig. 141: Interfacemodel
Uit deze modellen zijn een aantal zaken duidelijk
geworden. Zo is er geen rekening gehouden met een
returnfunctie indien de temperatuur bijvoorbeeld fout
wordt ingesteld. Ondertussen is de functie van het
batterijleven vervallen omdat we in 11.3.1 hebben
vastgesteld dat dit geen optie is. Het in het toestel
stoppen van de wax moet ook beschouwd worden als
een aparte functie, alsook het activeren van het toestel
moet als een aparte functie beschouwd worden.

12.3.3 Concepten en uitwerking
Uit brainstorms met Lukas Van Campenhout en het
maken van zoekende schetsen is het concept ontstaan
dat het ‘bedekken’ van een functie de volgende
vrijmaakt. Figuur 142 laat zien wat er bedoeld wordt.
Eerst is het gat vrij en kan er wax in gestopt worden
en de temperatuur kan worden ingesteld (links).
Door de knop naar boven te schuiven, deactiveert
het scherm en wordt het gat bedekt (rechts), nu is het
toestel klaar voor gebruik. Op die manier worden er
functie’s geactiveerd en gedeactiveerd door middel
van ‘bedekken’.
Fig. 142: Schets interface
Na deze fase werden er uiteindelijk vier standen
onderscheidden: ‘wax instoppen’, ‘temperatuur
instellen’, ‘werkstand’en ‘neutrale stand’. Die laatste is
in principe dezelfde als de ‘werkstand’, maar op het
moment dat er nog geen temperatuur is ingesteld of
na dat er een reset is gebeurd, het toestel werkt dan
nog niet.
Er zijn twee mogelijkheden: of er wordt een
configuratie gemaakt voor elke stand (neutrale en
werkstand worden als één gezien), of ‘wax instoppen’
en ‘temperatuur instellen’ worden samengenomen
zoals bij het voorbeeld in figuur 142. Beide geven
een andere workflow zoals te zien op figuur 143. Het
eerste schema toont een volledige scheiding en het
tweede een samentrekking van twee standen.
De terugkerende pijltjes zijn de ‘return’-functie. Bij het
instellen van de temperatuur (2) wordt er gestart vanaf
0°C. Wanneer er gedraaid wordt, springt het scherm
automatisch naar 90°C. Dat is de laagst benodigde
temperatuur, en vanaf dan kan er opgevoerd worden
of terug op nul geplaatst worden. Vanuit deze
zogenaamde ‘nulstand’ kan er ook naar de ‘neutrale
stand’ (X) gegaan worden. Ook door een reset (stekker
uittrekken) wordt er teruggekeerd naar de ‘neutrale
stand’, dit om te voorkomen dat het toestel ongewild
aanspringt bij een tweede gebruik.
Fig. 143: Schema beide workflows
Het eerste schema kan geïllustreerd worden met een
draaischijf zoals bij een oude telefoon. Op de schijf
zit een gat met een touchring rond en een gat met
een feedbackvenster (zie fig. 144). In toestand 1 kan
er wax in het gat worden gestopt en verder niets. Via
het feedbackgat ziet de gebruiker dat er een display
is, maar dat deze niet actief is (zie fig. 145). Door
de schijf over de display te draaien (2), wordt deze
geactiveerd in de ‘nulstand’. Indien er nu verder
gedraaid wordt, zonder iets in te stellen, komen we
bij de ‘neutrale stand’ (X). Wordt er echter wel een
temperatuur ingesteld met de touchring, dan komt
het toestel in de ‘werkstand’ (3). Hier zijn alle andere
functies afgeschermd en zit het feedbackvenster op zijn
plaats boven de waxcontainer. Er valt op te merken dat
indien men in het begin de andere kant op draait, men
ook gewoon bij de ‘neutrale’ stand uitkomt en er niets
gebeurt.
Fig. 144: Draaischijf
85

86
Fig. 145: Schema draaischijf
Het tweede schema wordt het best toegelicht met het
voorbeeld uit figuur 142, in schematische vorm te zien
op figuur 146. Als de knop wordt opengeschoven
komt het gat vrij en springt de ‘nulstand’ van stand
2 aan. Nu kan er wax in het toestel gestopt worden
en de temperatuur worden ingesteld. Indien tevreden
wordt de knop toegeschoven, het scherm schakelt uit
en het feedbackvenster zit op de juiste plaats. Indien
er vanuit de ‘nulstand’ de knop wordt toegeschoven
komt men in de ‘neutrale stand’ terecht, net zoals bij
het andere schema.
Fig. 146: Schema schuifknop.
Een probleem met deze configuraties is dat er geen
logische en eenvoudige manier is om tot de nulstand
te komen. Als men gedaan heeft met waxen wil men
immers de IR-lamp rechtstreeks kunnen uitschakelen in
plaats van het toestel ondersteboven te leggen of de
stekker uit te trekken. Een noodoplossing hiervoor kan
het toevoegen van een resetknop zijn maar dat ligt
niet in lijn met het concept van rijke interactie. Ook
lijkt het onlogisch om een functie te activeren door
ze te bedekken zoals in figuur 146. Hoewel de knop
transparant is en men de touchring op dat moment
over het scherm plaatst.
Om deze problemen op te lossen werd er verder
gewerkt en werd de oplossing in figuur 147 bekomen.
Ook hier wordt de schematische structuur gebruikt
waarbij stand 1 en 2 worden samengenomen (zie
fig. 143). Het verschil is hier dat deze gecombineerde
stand ook dienst doet als een soort van pauzefunctie.
Deze onderscheidt zich ook veel duidelijker van de
werkstand vanwege een andere verschijningsvorm
(open deksel). Indien men gedaan heeft met waxen
of halverwege moet stoppen, zet men het deksel
open om te pauzeren. Dit kan men vergelijken met
een vaatwasser, wasmachine, oven, lift,... allemaal
situaties waarbij men het toestel moet openen om het
te pauzeren of stop te zetten. Beslist men dan definitief
te stoppen, kan men de temperatuur terug op nul zetten
(zoals de volumeknop bij sommige radio’s) en het
deksel sluiten, ook kan men het stopcontact gewoon
uittrekken.
Fig. 147: Definitieve interface
Met deze configuratie heeft men ook tijdens het waxen
feedback van de temperatuur, dit doet dan dubbel
dienst als ‘aan-lamp’, want wanneer men niet beweegt
in de werkstand krijgt men de feedback van de IR-lamp
niet. De display is dus een extra indicatie dat men zich
in de werkstand bevindt. Als de lamp wel aanspringt
door beweging, wordt het effect versterkt omdat het
deksel van een transparant, refractief materiaal is. Het
hele deksel zal een soort gloed krijgen.

12.3.4 Besluit
De laatste oplossing wordt gekozen vanwege een
goede mix tussen feedback en logische handelingen.
Ook technisch is het een eenvoudigere oplossing,
scharnieren zijn nu eenmaal eenvoudiger te verwerken
in een product dan schuifknoppen.
12.4 Productarchitectuur
Nu het conceptontwerp is afgerond kunnen we een
definitieve productarchitectuur opstellen (zie fig. 148).
De witte vakjes beschrijven de componenten en de
grijze de handelingen en gebeurtenissen. In de blauwe
kader zijn alle interfacecomponenten aanwezig, alle
input van de gebruiker gebeurt dan ook daar. In de
groene kader gebeuren alle sturende acties die het
toestel uitvoert, de CPU is dan ook hier gelokaliseerd.
In de rode kader gebeuren alle uitvoerende acties, hier
zijn dan ook zaken zoals de IR-lamp aanwezig.
Fig. 148: Definitieve productarchitectuur
87

88
|13 Conceptverificatie
13.1 Onderzoek
13.1.1 Opzet
Binnen dit onderzoek trachtten we de gekozen
conceptoplossing en eventuele verwachte problemen
te toetsen om te kijken of ze wel geschikt zijn voor de
gekozen toepassingen. De bedoeling is om in de loop
van deze testen nieuwe inzichten te verwerven die we
kunnen gebruiken voor het detailontwerp.
13.1.2 Methode
Voor iedere deeloplossingen waar nog kennishiaten
aanwezig zijn zullen we praktische testen of
berekeningen uitvoeren afgestemd op de informatie
naar waar we op zoek zijn.
13.2 Hitteschild
Voor het hitteschild zijn er twee grote opties: ofwel
wordt er een laagje aluminium op de binnenkant van
de behuizing gesputterd ofwel wordt er een onderdeel
uit metaal gebruikt als hitteschild. De eerste zorgt
ervoor dat er geen extra stuk gemaakt moet worden,
de tweede is echter ecologischer naar recyclage
toe. Ook kunnen bij de tweede optie de isolerende
voordelen van de ontstane luchtlaag benut worden.
13.2.1 Effectiviteit
Om de effectiviteit van beide oplossingen te
testen werden de omstandigheden gesimuleerd
en aangesloten op een temperatuurssonde. Zo is
op figuur 149 te zien hoe een PMMA plaatje met
aluminium op gesputterd, aan een behuizing uit ABS
(bij gebrek aan Terblend) van 1,5 mm dikte wordt
bevestigd. Deze wordt dan naast de IR-lamp geplaatst
(zie fig. 150). Vervolgens wordt de test herhaald met
een aluminiumplaat van respectievelijk 0,8 mm en 0,6
mm (zie fig.151). De luchtlaag was steeds ongeveer 5
mm dik.
Fig. 149: Testopstelling ABS met gesputterd oppervlak
Fig. 150: IR-lamp met gesputterd plaatje naast
Fig. 151: Testopstelling met aluminium
De resultaten werden gemeten en in een grafiek
weergegeven (zie fig. 152). De lamp stond ongeveer
8 minuten aan, net iets meer dan de tijd die we nodig
hadden om met het prototype een ski te waxen.
Ook mag in acht genomen worden dat de effectieve
opwarming van het uiteindelijke product niet constant
zal oplopen. Vanwege de failsafe uit 10.6 zal de lamp
niet constant branden.
De rode lijn stelt het gesputterde hitteschild voor. De
groene lijn stelt het aluminium hitteschild van 0,6 mm
voor en de blauwe lijn het aluminium hitteschild van 0,8
mm. De eenheden zijn in Volt vanwege de aard van de
meetapparatuur, een honderdste van een volt stelt 10°C
voor. Het gaat op de grafiek om temperatuursverschil
in plaats van absolute temperatuur.
Met de afwijkingen van de sonde in acht genomen
geeft het gesputterde hitteschild het slechtste resultaat
met een temperatuursstijging van bijna 20°C. Het
beste resultaat was die van het hitteschild met 0,8 mm
aluminium: een stijging van nauwelijks 9°C. Bij de 0,6
mm dikke aluminium was er een stijging van bijna
15°C.

Fig. 152: Grafiek temperatuurverloop
13.2.2 Ecologie
In principe is roestvrij staal ecologischer dan aluminium,
maar aluminium is een derde lichter bij hetzelfde
volume en wordt op die manier als ecologischer
beschouwd. Het gewicht is uiteraard ook van belang
voor de eindgebruiker. Daarnaast is gerecycleerd
aluminium tot bijna acht maal ecologischer dan de
pure variant (op basis van de Ecolizer-punten) terwijl
bij staal de gerecycleerde variant nauwelijks verschil
maakt. Indien er gerecycleerd wordt van nieuw
schroot kan aluminium zelfs tot 23 maal ecologischer
zijn (Ovam, 2011). Aangezien het hitteschild niet
veel krachten moet opvangen kan er gerust gekozen
worden voor gerecycleerd aluminium.
13.2.3 Besluit
De resultaten voor het aluminium bleken het beste.
Er moet dan nog in acht genomen worden dat de
werkelijke gevoelstemperatuur waarschijnlijk lager
gaat liggen omdat er dan gebruik gaat gemaakt
worden van Terblend, hetgeen een nog betere
thermische isolatie heeft dan standaard ABS.
13.3 Transparant materiaal
Zoals vermeld in 12.2.2 moeten we op zoek naar een
transparant materiaal dat voldoende IR-licht doorlaat,
bestand is tegen enige restwarmte en een goede
slagvastheid heeft. In de eerste plaats werd er gedacht
aan PMMA vanwege de goede doorlaatbaarheid van
IR-licht. Ook polycarbonaat kwam in aanmerking
vanwege uitstekende slagvastheid. Aan de hand van
research en testen wordt er een materiaal gekozen.
13.3.1 IR-doorlaatbaarheid
De gebruikte lampen hebben golflengte van 1100
nanometer. Op figuur 153 en 154 is duidelijk te zien
dat de IR-doorlaatbaarheid op deze golflengte van
PMMA net iets beter is dan bij PC. Deze is bijna 95%
bij PMMA (met een dikte van 0,118 inch ofte 3 mm)
en net geen 90% bij PC ( met een dikte van 2,3 mm).
Op de eerste grafiek is het ook duidelijk dat de dikte
van het materiaal een belangrijke rol speelt bij de
doorlaatbaarheid. Zoals gezegd is de slagvastheid
van polycarbonaat wel beduidend beter dan die van
PMMA (Van Doorsselaer, 2007).
Fig. 153: IR-doorlaatbaarheid van PMMA
89

90
Fig. 154: IR-doorlaatbaarheid van PC
13.3.2 Fysieke testen
Om de bestendigheid tegen eventuele restwarmte
te testen, werden zowel een stuk PMMA als PC
onderworpen aan een warmtetest met de IR-lamp
(zie fig. 155). Omdat een lamp van 1100 nm wordt
beschouwd als kortegolf-infrarood is de kans op
ontwikkeling van restwarmte groter.
Fig. 155: IR-testen met transparant materiaal
Zoals duidelijk te zien op figuur 156 waren geen
van beide kunststoffen bestand tegen de warmte. De
PMMA werd slap en de PC vertoonde na een tijd
belletjes en een lichte verzakking.
Fig. 156: Resultaat IR-testen
13.3.3 Alternatieve mogelijkheden
Omdat zowel PC als PMMA uitgesloten zijn moet er
een alternatief gezocht worden. Andere transparante,
hittebestendige materialen zijn kwartsglas, Pyrex
(vroeger boriumsilicaatglas, nu natronkalkglas) en
polysulfon.
Kwartsglas valt zeer moeilijk te verwerken omdat het
zo’n hoge temperaturen kan weerstaan, hetzelfde geldt
voor Pyrex. Polysulfon (PSU) daarentegen gedraagt
zich over het algemeen als een ‘normale’ thermoplast.
Toch heeft dit transparante materiaal goede
mechanische eigenschappen in omstandigheden
van -100°C tot 180°C, een bovengrenstemperatuur
die we nooit zullen bereiken. Het is een relatief dure
kunststof, maar nog steeds goedkoop in vergelijking
met staal, glas en thermoharders (Van Doorsselaer K.,
Persoonlijke communicatie, 3 mei 2012). Zo kost PSU
doorgaans vijf tot acht euro per kg (Platt, 2003), terwijl
een plaatje kwartsglas van 90mm op 90 mm en 5 mm
dik al 113 euro (140 dollar) kost (PGO, 2012).
13.3.4 Besluit
Vanwege zijn superieure eigenschappen, relatief
lage prijs en goede verwerkbaarheid tegenover de
glasvarianten kiezen we voor polysulfon. Deze kon
jammer genoeg niet getest worden vanwege het moeilijk
verkrijgen (voor particulieren) van deze kunststof en
omdat het al redelijk laat in het ontwerpproces was.
13.4 Feedback-venster
Zoals vermeld in 12.2.2 is er sprake van een feedbackvenstertje
waar door kan gekeken worden of de wax
reeds aan het smelten is en of het toestel wel werkt.
Nu was er enige bezorgdheid of het licht niet te fel
zou zijn en of de wax wel te zien zou zijn tegen
de zwarte achtergrond van de meeste ski’s. Indien
er sprake is van een tekening op de skibasis is het
veel waarschijnlijker dat de wax gezien kan worden,
omdat de ondergrond verandert tijdens het bewegen
en de wax op zijn plaats blijft.
In een test op figuur 157 hebben we de lamp zo
afgeschermd dat er net niet rechtstreeks in wordt
gekeken, ernaast is een zwarte achtergrond geplaatst
met de hoofdkleuren van de meeste waxen. Ook is er
een verduisterd ruitje geplaatst indien er voor deze
optie zou gekozen worden. De test toont duidelijk aan
dat zelfs met een sterk verduisterd ruitje de kleuren nog
steeds zichtbaar zijn op een donkere achtergrond.

Zelfs zonder ruitje is het licht niet te fel, omdat het
om indirect licht gaat, dit is uiteraard niet goed in te
schatten op de foto.
Fig. 157: Zichtbaarheidstest
Het mag dus duidelijk wezen dat het venstertje
(ook verduisterd) geen problemen zal geven bij het
interpreteren van feedback.
13.4.1 Warmtetransmissie
Het is belangrijk dat via dit venster de gebruiker niet
te veel last heeft van doorkomende warmte. In de
eerste plaats zal het venstertje al redelijk klein zijn en
wordt het meeste IR-licht naar onderen gereflecteerd
via het hitteschild. Ook gaat het om indirect licht,
hetgeen minder effect heeft dan rechtstreeks IR-licht.
Maar om op zeker te spelen kan er gebruik gemaakt
worden van een ‘IR cut-off filter’. Een film die over
een transparant materiaal kan gelegd worden en die
80%-95% van het IR-licht in een range van 800 nm-
1100 nm (waarbinnen onze lamp valt) kan blokkeren,
zonder het zichtbaar licht te blokkeren (CPFilms, 2005;
DonTech 2011).
13.5 Schok- en koudebestendigheid lampen
Omdat het toestel zich in koude omgevingen zal
bevinden en behoorlijk wat schokken zal moeten
opvangen tijdens de reis, is het belangrijk dat ook de
lamp hier aan kan weerstaan.
Persoonlijk communicatie met Teus Koteris van Osram
(9 maart 2012) wees de volgende zaken uit: de lamp
kan gebruikt worden in temperaturen tot -10°C,
aangezien we de lamp binnenshuis gaan gebruiken
is dat alvast geen probleem. Als de temperaturen nog
verder zakken kan de lamp dit wel aan, maar mag ze
op dat moment niet gebruikt worden. Er is sprake van
een zeker schokgevoeligheid, maar daarvoor wordt
de gloeidraad binnenin op veel plaatsen ondersteund,
ook specifieke klemmen voor deze lampen zijn hier
een grote hulp. Ook hier geldt dit vooral wanneer
de lamp in gebruik is, schokken daarbuiten zijn veel
minder schadelijk.
Dus zolang de gepaste klemmen gebruikt worden en
het toestel niet gebruikt wordt in temperaturen onder
de -10°C is er geen probleem.
13.6 Grootte en positie waxcontainer
13.6.1 Grootte
Om de inhoudsgrootte van de waxcontainer te bepalen,
is er gezocht naar het grootste verkrijgbaar snowboard.
Dit bleek de Lib Tech Skunk Ape 190, een enorm
snowboard van 190 cm lang (SnowboardReviews.
com, 2012). Met vergelijkbare technieken uit 10.2.4
werd de oppervlakte (zie fig. 158) en de benodigde
wax bepaald.
Fig. 158: Oppervlakteberekening Lib Tech Skunk Ape
Daaruit wordt afgeleid dat het volume van de wax 4,4
cm³ bedraagt. Om rekening te houden met afwijkingen
en zeer uitgedroogde planken die misschien net iets
meer wax nodig hebben, wordt er afgerond naar 6
cm³ voor de inhoud van de waxcontainer.
Nu de inhoud bekend is, kan er gezocht worden naar
een ringstraler die hier het beste bij past. Ook moet er
rekening mee gehouden worden dat het gat onderaan
het toestel geen grotere diameter dan 7 cm (het smalste
deel van een ski) mag hebben. Degene die het best in
aanmerking komt voor deze vereisten is modelnummer
80008210 (Heraeus Noblelights, 2012). Zie de
bijlagen voor de technische specificaties. Ook de
bijbehorende klem (45102903) werd gevonden,
hiervan zijn de technische specificaties eveneens terug
91

92
te vinden in de bijlagen. De bout om het geheel te
monteren kan vervangen worden door een met een
lengte die meer voldoet aan de eisen van ons ontwerp,
ook de klemringen waar de bout doorgaat kunnen
vervangen of verwijderd worden.
13.6.2 Positie
Nu de stukken en bijbehorende afmetingen bekend zijn,
kan de positie van de waxcontainer bestudeerd worden.
Wat hier van belang is, is zowel de montageruimte
binnen de behuizing, als de lengte van de trechter
tot aan de waxcontainer en de druppelafstand tot de
ski of snowboard. Omdat de lamp zowel rechtop als
ondersteboven kan gemonteerd worden geeft dat ons
twee algemeen bepalende configuraties. Op figuur
159 zien we de configuratie waarbij de lamp rechtop
staat. In dit geval zou ze met een insert gemonteerd
worden in de verdeelschijf (niet op de afbeelding).
Zoals reeds opvalt, is dat het gat van 70 mm te groot
is om voldoende plaats voor de bout van de klem over
te laten. Hier zal verder in dit onderdeel rekening mee
gehouden worden.
Fig. 159: Model met rechtopstaande lamp
In de doorsnede op figuur 160 is te zien dat de
druppelhoogte bij deze configuratie 25 mm bedraagt
(de verdeelring is hierbij ingerekend). Dit kan van
belang zijn bij wijze van hygiëne. Indien deze hoogte
teveel spatten oplevert en het hitteschild na een tijd
bevuilt, is dat nefast naar gebruiksvriendelijkheid en
onderhoudsgemak toe. Wel is de aanvoertrechter
(blauwe lijnen) naar de waxcontainer bij deze
configuratie van acceptabele afmetingen.
Fig. 160: Doorsnede model met rechtopstaande lamp
De andere optie is om, zoals gezegd, de lamp om
te draaien (zie fig. 161). Dit heeft een dramatisch
effect op de druppelhoogte en het gat van 70 mm
kan behouden worden. Uiteraard moeten er dan wat
aanpassing gebeuren aan de behuizing om hier aan
te accommoderen.
Fig. 161: Model met lamp ondersteboven
In de doorsnede op figuur 162 valt te zien dat de
druppelhoogte kan teruggebracht worden tot 12 mm.
Dit kan zelfs nog minder zijn indien de behuizing zelf
verlaagd wordt. Maar zelfs met aanpassingen krijgt
de aanvoertrechter een redelijk diepe afmeting. Ook
is de plaats voor het plaatsen van een PCB beperkt.
Dit gebeurt meestal loodrecht op de aanspuitrichting.
Deze kan eventueel op de verdeelring geplaatst
worden, maar dan is de afstand tussen de PCB en de
interface (die zich vanboven vindt) nogal groot. Op
zich is dat niet zo’n probleem, maar met de klem in
de weg kan dat al snel zeer onpraktisch worden naar
assemblage toe.
Fig. 162: Doorsnede model met lamp ondersteboven
Uit deze observaties kunnen we besluiten dat de
druppelhoogte het grootste verschil zal uitmaken. Er
zal dus getest worden in welke mate er sprake is van
spatten.
13.6.3 Spattesten
Omdat de grootte van het gat en dus van het
hitteschild nog kan variëren, worden er testen gedaan
met diameters van 70 mm, 60 mm en 50 mm. De test
bestaat er uit een waxdruppel in een papieren koker te
laten druppelen met een hoogte van 30 mm (we nemen

een marge op de 25 mm), zoals te zien op figuur 163.
De hoogte ligt vaak zelfs nog hoger door de aard van
de test. Indien er inderdaad teveel spatten zijn, moeten
we voor de ondersteboven geplaatste lamp kiezen.
Fig. 163: Spattesten
Achteraf bleek dat geen van de kokers spatten
vertoonde (zie fig. 164 en 165). Zelfs de kleinste niet
waar er voor de zekerheid zelfs meerdere druppels in
gelost zijn.
Fig. 164: Resultaat spattesten
Fig. 165: Resultaat spattesten
Dit heeft er waarschijnlijk mee te maken dat de interne
cohesie van vloeibare wax vrij hoog is. Dit zorgt ervoor
dat het niet opspat als water, maar eerder bij elkaar
blijft. Op figuur 166 valt het resultaat te bekijken van
de verschillende druppels die in de kleinste koker
gelost zijn. Het lijkt één grote cohesieve druppel te zijn
geworden.
Fig. 166: Verscheiden druppels op dezelfde plek gedrupt
13.6.4 Besluit
Indien gewenst kunnen we dus voor de rechtopstaande
configuratie kiezen, indien de omgekeerde configuratie
toch nodig zou zijn, is dat ook geen probleem.
13.7 Verdeelring
Door de verdeelring kan de gebruiker de wax
uitwrijven wanner deze gesmolten is. Dit is gebaseerd
op een techniek die reeds gebruikt wordt waarbij de
gesmolten wax wordt ingewreven met een doekje,
zoals beschreven in 4.2.2. Zo zijn de verdeelpads bij
het prototype gemaakt uit een stuk karton met een laag
zachte kunststof over, waarover dan een aantal lagen
stof genaaid werd. Dit werkt goed voor een prototype
maar is niet voldoende voor het uiteindelijke ontwerp.
Er moet namelijk aan een aantal voorwaarden voldaan
worden.
De verdeelring moet goed kunnen glijden over het
oppervlak van de ski of snowboard. De ring mag geen
wax opnemen, zodat er geen contaminatie optreed
eens men andere wax gaat gebruiken. Bij voorkeur
blijft er achteraf niets meer kleven aan de ring, is dat
wel het geval, moet dit makkelijk te verwijderen zijn.
Hittebestendigheid is een pluspunt.
13.7.1 Stof
Een stoffen ring zou goed werken in het uitwrijven
van de wax en glijdt goed. Het probleem hierbij is dat
het stof een deel van de wax zal opnemen. Een idee
hieromtrent was dat het product modulair gemaakt
zou worden en dat er voor elke wax een ring zou zijn.
Aangezien deze na een tijd de kleur van de wax zou
aannemen, zouden ze kunnen onderscheiden worden.
Zo zou ook bijvoorbeeld één persoon in het gezelschap
zijn toestel meenemen en de rest hun specifieke ringen.
Dit maakt echter het product complexer en minder
compact aangezien er een aantal ringen mee zouden
moeten genomen worden.
93

94
13.7.2 Kurk
Kurkblokken worden soms gebruikt om wax in te
wrijven, het gaat hier dan echter om een techniek
waarbij de wax gewoon droog op de basis wordt
gewreven. Na testen bleek dat de structuur van
kurk te open was voor gesmolten wax, er bleef veel
aanhangen en was moeilijk te verwijderen. Verder
glijdt kurk wel goed over het oppervlak.
13.7.3 Siliconen
Siliconen glijden niet goed over de basis en zijn
daarenboven lipofiel (vetminnend). Dit zou betekenen
dat de wax waarschijnlijk deels zou opgenomen
worden (Van Hove, T., persoonlijke communicatie 7
mei 2012).
13.7.4 Superhydrofobe stof
Het onderzoek in 5.4 leidde tot het idee van
superhydrofobe (superwaterafstotende) stoffen. Deze
stoten vaak niet uitsluitend water af maar ook meer
visceuse stoffen zoals chocoladesaus en ketchup.
Dat is een van de redenen dat ze gebruikt worden
bij meubelbekleding. De bedoeling zou zijn dat er
gestoffeerde pads gebruikt worden als verdeelring.
Het gaat om stof en glijdt dus goed over de skibasis.
Om verder informatie in te winnen werd er contact
opgenomen met Sam Ratajczak (16 maart 2012), zijn
bedrijf Bioracer specialiseert in superhydrofobische
stoffen voor de sportindustrie. Na het probleem
toe te lichten werd er besloten dat de stoffen die zij
produceren specifiek gemaakt zijn om te gebruiken
in kleding. Dit zou waarschijnlijk niet optimaal zijn
vanwege de kwetsbare aard van de stof. Indien er een
scherpe rand mee geraakt zou worden, zou het kunnen
scheuren. Voor meer details werd er doorverwezen
naar Tom Van Hove van de Hogeschool Gent, specialist
omtrent de materie van superhydrofobie.
13.7.5 Schuim met huid
Een schuim met huid kan zo zacht of hard gemaakt
worden als nodig voor de toepassing. Indien
gemaakt met de juiste kunststof kan deze ook zeer
temperatuursbestendig zijn. Deze neemt ook geen
wax op maar er zal altijd wel wat achterblijven. Het
voordeel hierbij is echter dat wanner de wax opdroogt
ze heel broos wordt. Door eenvoudigweg het schuim
in te drukken brokkelt de wax af en is schoonmaken
veel eenvoudiger.
Om de restwax verder te verminderen en het
schoonmaken eenvoudiger te maken, zou op het
schuim eventueel een nanocoating kunnen aangebracht
worden. Volgens Sam Ratajczak was dit een mogelijke
optie bij polyurethaan-schuim, zulke coatings worden
er op gebakken waardoor temperatuursbestendigheid
geen probleem is.
Na contact met Tom Van Hove (7 mei 2012) bleek dat
de laatste optie wat overdreven zou zijn. Hij stelde
voor dat een simpele Teflon-coating reeds voldoende
zou zijn. Naar ecologische overwegingen toe zou
Thermolon ook een optie zijn (zie 5.4.1).
Bijkomend voordeel van een schuim met huid is dat het
zich zeer goed leent voor inserts, dit kan interessant
zijn naar constructie en assemblage toe.
13.7.6 Ecologie
Voor een schuim met huid kan er gekozen worden
tussen polyethyleen (PE), polystyreen (PS) en
polyurethaan (PUR), deze worden dan verwerkt
door ‘Reactive Injection Moulding’ (RIM). Als we de
Ecolizer bekijken voor deze drie stoffen verwerkt door
RIM, dan scoort PE het beste met een score van 306.
Op de tweede plaats komt PS met 405 en als laatste
PUR met 505. Van de drie heeft PUR wel de beste
temperatuursbestendigheid, tussen -200° C en 150°
C, alsook het ruimste toepassingsgebied met keuze
tussen zacht, halfzacht, rigide en constructieschuim.
Daarnaast is PUR het meest slijtvast van de drie (Van
Doorsselaer, 2007). Dit maakt het ideaal voor ons
product.
Nu kan er beargumenteerd worden dat het niet
ecologisch is om deze materiaalkeuze te maken.
Maar wanneer er een kwaliteitsvol product ontwikkeld
wordt met hoogwaardige, slijtvaste materialen,
zal de gebruiker het product veel langer kunnen en
willen gebruiken. Ook dat is ecologisch verantwoord
ontwerpen.
13.7.7 Bijkomende problematiek
Omdat het schuim is blootgesteld aan de buitenwereld
zou het tijdens de reis weleens platgedrukt kunnen
worden, alsook met het lang opbergen van het product
tijdens een periode van onbruik. Dit zou tot gevolg

kunnen hebben dat het schuim zijn structuur verliest.
Een mogelijke oplossing hiervoor is het toestel van een
soort kap voorzien die het schuim beschermt. Om dit
extra stuk te verantwoorden zou deze kap eveneens
dienst kunnen doen als kabelspoel voor eenvoudig
transport en stand voor het product. Dit wordt verder
uitontwikkeld in het detailontwerp.
Omdat de wax misschien zou kunnen vastkoeken
onder de rand, moeten we ervoor zorgen dat de
raakhoek van het schuim met het oppervlak scherp
genoeg is. Er kunnen eveneens kanaaltjes voorzien
worden in het schuim om de vloeibare was vlotter te
laten doorstromen.
95

96
|14 Detailontwerp
14.1 Onderzoek
14.1.1 Opzet
De bedoeling van dit onderdeel is om het
conceptontwerp verder uit te ontwikkelen tot een
volledig gedetailleerd product waarbij alle onderdelen
zijn bepaald, gematerialiseerd en verbonden tot een
geheel.
14.1.2 Methode
Met de aangeleerde ontwerpmethodes,
vormgevingstechnieken, kennis van materialen en
verbindingstechnieken, wordt het concept uitontwikkeld
tot een volwaardig product.
14.2 Vormgeving
Ergonomie en vormtaal zijn hier de twee belangrijkste
aspecten. Beide zullen eerst apart behandeld worden
om dan samengevoegd te worden tot een logisch
geheel. Deze combinatie zal dan gediversifieerd,
geverifieerd en uitontworpen worden tot de uiteindelijke
vorm van het product.
14.2.1 Ergonomie
Om de basisvorm van het product te bepalen moet er
eerst naar de ergonomie gekeken worden. Het product
moet goed in de hand liggen voor zowel grote als
kleine handen. Om te beginnen werden er een aantal
vormen gegenereerd in karton (zie fig. 167).
Fig. 167: Eerste generatie modellen
Uit ergonomische testen met deze eerste vormen konden
we al enkele zaken besluiten. Zo is een conische vorm
optimaal om te accommoderen aan zowel grote als
kleine handen. Om de wrijfbeweging te belichamen
kiezen we best voor een omnidirectionele vorm, maar
er moet wel nog enige richtinggeving zijn. Er dient
rekening gehouden worden met de kabel en waar die
geplaatst zal worden. De vorm mag ook niet volledig
rond zijn, de gebruiker moet het gevoel hebben dat
hij detailwerk kan uitvoeren met hoekjes, zoals bij een
schuurtoestel van Bosch (zie fig.168).
Fig. 168: Schuurtoestel van Bosch
De vorm moest eveneens interessant blijven. Met deze
gegevens werden bepaalde modellen gecombineerd
en eigenschappen toegevoegd en afgetrokken om een
standaardvorm te bekomen waarop verder gewerkt
zou worden.
De basisvorm (zie fig. 169) heeft een omnidirectionele
maar toch gerichte vorm. De vorm is conisch zodat
zowel grote als kleine handen hem kunnen manipuleren.
De uitgesproken hoeken maken de associatie met
detailwerk. Achteraan is er een duidelijke plaats waar
de kabel zal gepositioneerd worden. Het bovenvlak is
gekanteld naar de gebruiker toe voor richtinggeving
en een goed zicht op de interface.
Fig. 169: Basisvorm
14.2.2 Esthetiek en vormtaal
De vorm van het product moet twee dingen
overbrengen: aan de ene kant moet het zich profileren
binnen de extreme sporten, meer bepaald de
wintersportwereld en aan de andere kant moet het ook

een zekere robuustheid overbrengen. Zo zijn er twee
collages gemaakt (zie fig. 170 en 171) met als doel
Fig. 170: Collage wintersport en interessante vormen
Fig. 171: Collage robuuste producten
de gemeenschappelijke elementen uit elke collage te
halen en te combineren tot een geheel.
97

98
In de eerste collage zijn de gemeenschappelijke
eigenschappen: dieper gelegen vlakken, variabele
afschuiningen, gespannen vlakken en scherpe details.
Bij de tweede collage zijn de gemeenschappelijke
eigenschappen: ‘soft touch’, tweekleurig, patronen
(ribbels en rasters) en ‘detailkleur is functie’. Die
laatste komt trouwens ook terug bij de eerste collage,
een verschil in kleur toont vaak een bedieningsplaats.
De eigenschap gespannen vlakken gaat over beide
collages heen.
Op basis hiervan werden eerst een aantal
aanzichtschetsen gemaakt (figuur 172) waarin een
deel van de kenmerken reeds werden verwerkt.
Fig. 172: Aanzichtschetsen
14.2.3 Combineren en uitwerken
Om een meer ruimtelijk idee te krijgen van vormgeving
en ergonomie, werd er verder gewerkt met fysieke
modellen. In de eerste plaats werden er twee
kleimodellen gemaakt die elk kenmerken bevatten uit
de collages maar toch heel verschillend zijn (zie fig.
173 en 174).
Fig. 173: Kleimodel
Fig. 174: Kleimodel
Het tweede model spreekt meer aan en heeft meer
karakter, hier werd dan ook mee verder gegaan. Er
waren echter nog wat problemen. Door de conische
vorm is er weinig grip bij het verplaatsen van het
toestel, er is dus nood aan een rand om meer grip te
verkrijgen. De vingers komen makkelijk over het toestel
heen en zouden de skibasis kunnen raken, dit zou
ongunstig zijn voor de verspreiding van wax. De punt
in de vorm suggereert dat het toestel in die richting
georiënteerd is, hetgeen niet het geval is. Dit leent zich
eveneens niet goed tot het plaatsen van een snoer.
Er werden enkele schetsen gemaakt om dit laatste
probleem te onderzoeken (zie fig. 175). De achterkant
kan doorsneden worden of worden afgerond zodanig
dat de punt verdwijnt.
Fig. 175: Schetsen
Om deze problematiek aan te pakken, zijn er eerst in
CAD basisvolumes opgebouwd van de componenten
op ware grootte. Daar rond werden dan de vormen
gemodelleerd. Er werden twee modellen gemaakt, elk
met een bepaalde set eigenschappen die dan gefreesd
werden. Het ene model heeft een kleine rand van 2-3
mm, strakkere vormgeving, een afsnijding aan de
achterkant en geen lip om de vingers op te plaatsen
(zie fig. 176).

Fig. 176: Eerste freesmodel
Het tweede model (zie fig. 178) heeft een grotere
rand van 5 - 6 mm, iets vloeiendere vormgeving, een
afronding aan de achterzijde en een lip om de vingers
op te plaatsen.
Fig. 177: Tweede freesmodel
De kleine rand van het eerste model bleek al ruim
voldoende om grip te verkrijgen ( de grote rand was
zelfs hinderlijk), de afronding van het tweede model
was niet bepaald beter voor de ergonomie. De lip
om de vingers op te plaatsen bleek echter wel nuttig,
alleen was deze nog te klein. Door ze te testen met de
eigen handen (voorbij het 95e percentiel), bleven de
vingers wel staan maar hadden ze de neiging om van
de rand af te schuiven (zie fig. 178).
Fig. 178: Vingers schuiven van rand
De beste eigenschappen van beide modellen werden
gecombineerd tot een nieuw model. De rand bleef
klein, de lip werd vergroot, de afsnijding achteraan
werd behouden,... Dit model werd eveneens gefreesd
om te verifiëren (zie fig. 179).
Fig. 179: Derde freesmodel
De grotere rand bleek voldoende om de vingers op hun
plaats te houden, hetgeen resulteerde in een algemeen
betere ergonomie (zie fig. 180).
Fig. 180: Betere steun voor de vingers
Het nieuwe model werd echter aangepast aan de
nieuwe (exactere) volumes van de componenten. Dat
laatste had als gevolg dat de vorm over het algemeen
smaller werd, wat een zware impact had op het
uiterlijk. Dit deed de vorm fragiel en zwak lijken, wat
zeker niet de bedoeling is. Om die reden werd het
model nog een laatste keer aangepast. Ook dit model
werd gefreesd voor verificatie (zie fig. 181).
Fig. 181: Vierde freesmodel
99

100
14.2.4 Detaillering en kleur
Na het verder uitmodelleren van het CAD-model
werd er geëxperimenteerd met verscheidene
kleurencombinaties (zie fig. 182).
Fig. 182: Kleurenvariaties
Door het maken van de renders viel op dat de
transparante dekplaat met zijn vlakke vorm wat
afbreuk doet aan de rest van de vorm. Er werden dus
variaties gemaakt op het deksel, zowel enkelgekromd
als dubbelgekromd. Op figuur 183 valt een duidelijke
evolutie te zien.
Fig. 183: Evolutie dekplaat
Het wordt al snel duidelijk dat een dubbelgekromd
vlak meer aanspreekt en interessantere lichtspelingen
vertoont. Deze aanpassing komt het geheel alleen ten
goede. Om het scharnier beter te benadrukken en de
actie van het openen te suggereren, werd er nog een
ribbe over het deksel gelegd die de vorm en plaats van
het scharnier benadrukt (zie fig. 184). De vorm doet
ook denken aan een retro-surfbord, tussen de surf- en
snowboardwereld is altijd al een sterke link geweest.
Veel snowboarders zijn ook fervent surfers.
Fig. 184: Toevoeging van ribbe
14.2.5 Besluit
Na meerdere kleurencombinaties uit te testen werd
het best bevonden om het hoofdlichaam van het
toestel glanzend zwart te maken en een opvallende
accentkleur te gebruiken in verschillende sterktes
om de functionele onderdelen aan te duiden. In dit
geval gaat het om een fris blauw. Het geeft een goed
contrast met het zwart en geeft meteen een bijzondere
kleur om het merk mee te definiëren. In de ‘soft touch’
werd een honingraatpatroon verwerkt, hetgeen
refereert naar bijenwas en er kunnen zelfs gestileerde
sneeuwkristallen in gezien worden. Het geeft een
robuuste look en connotatie. Het resultaat kan bekeken
worden op figuur 185.
Fig. 185: Definitieve vormgeving en kleurenpallet
14.3 Opbouw en verbindingen
14.3.1 Exploded view
Op figuur 186 is een exploded viewafgebeeld met de
belangrijkste onderdelen. Voor het kijkgemak staan de
schroeven hier niet tussen. In de bijlage is een technisch
exploded view te vinden met een stuklijst.

Fig. 186: Exploded view
101

102
14.3.2 Opbouw
Montageplaat met hitteschild.
De optische sensor wordt
vastgeschroefd.
De display wordt vastgelijmd.
De touchring wordt geplaatst
Het scharnier wordt langs
onderen vastgeschroefd
De PCB wordt verbonden met
de lintkabels en reed switch en
vastgeschroefd.
De onderste assemblage wordt in
de bovenste ingebracht.
Fig. 187: Opbouwschema
De PUR wordt errond geschuimd.
De lamp wordt ingebracht en
vestgeklemd.
Er is een gleuf voorzien om de
lintkabel door te halen.
Er is een gleuf voorzien om de
lintkabel door te halen.
De magneet wordt in het deksel
gelijmd.
De stroomkabel wordt ingebracht
en vastgelijmd.
Alles wordt vastgeschroefd met
kunststofschroeven.
De lampenklem wordt vastgeschroefd.
De fitting wordt verbonden met de lamp.
De display-cover wordt vastgelijmd.
De touchring-cover wordt geplaatst.
Het deksel wordt vastgeschroefd
aan het scharnier
De waxcontainer+lampenkap
wordt ingebracht.
Op deze manier wordt het
hitteschild en de waxcontainer
stevig tegen de bovenkant gedrukt.
De dimmer wordt vastgeschroefd.
Het tweede deel van de assemblage
wordt gestart met de behuizing.
Er is een uitsparing voorzien voor de
cover.
Er is zijn uitsparingen voorzien voor
de lipjes van het rubber, deze worden
vastgelijmd.
Onderin wordt de reed switch vastgelijmd
achter een daarvoor voorziene ribbe.
Deze heeft uitsparing om over de lipjes te
schuiven, door vervolgens te draaien blijft
deze op de lipjes rusten.
Het toestel is volledig geassembleerd

14.3.3 Verbindingsmatrix
In tabel 11 wordt de verbindingsmatrix getoond,
rechtsonder is er een legende te vinden.
Tabel 11: Verbindingsmatrix
De datasheets van standaardonderdelen zijn achteraan
bij de bijlagen te vinden.
103

104
14.4 Schuimring
Zoals gesteld in 13.7 wordt er gebruik gemaakt van
een geschuimde ring om de gesmolten wax over de
basis uit te wrijven. Tot nu toe werd ervan uitgegaan
dat deze cirkelvormig zou zijn. Dit geeft echter enkele
problemen.
Om de lamp te dimmen tot de juiste temperatuur kan
er niet simpelweg gebruik gemaakt worden van ‘Pulse
Width Modulation’ (PWM). Het gaat om een lamp van
350 Watt, een printplaat alleen kan deze niet dimmen,
er zal gebruik gemaakt moeten worden van een spoel.
De enige plaats waar deze spoel goed in het geheel
past is vlak onder de lamp (zie fig. 188). Indien de
schuimring nu gewoon cirkelvormig blijft, zal dit
zorgen voor een verplaatsing van het middelpunt naar
de achterzijde, waardoor er niet langer optimaal kan
gewreven worden. De achterzijde kan zo op de basis
terechtkomen tijdens het wrijven, hetgeen niet gewenst
is.
Fig. 188: Doorsnede probleemstelling
Om dit tegen te gaan moet het schuimstuk uitgebreid
worden, maar de volledige onderkant bedekken is
geen optie: een te groot oppervlak en het uitwrijven
zal niet langer efficiënt gebeuren. Een andere optie is
een traanvorm te adopteren (zie fig. 189), zo blijft de
rand dun genoeg en het toestel in evenwicht. Hierbij
rees er wel de vraag of het geheel niet zou beginnen
wiebelen.
Fig. 189: Traanvormig schuimstuk
Om dit te testen werd de vorm in karton nagemaakt
en onderaan een freesmodel geplaatst (zie fig. 190).
Na te wrijven en op verschillende plaatsen druk uit te
oefenen, bleek de stabiliteit optimaal. Het gewicht van
de spoel komt op het breedste schuimstuk en verplaatst
zich naar de ring en staart, hetgeen een zeer goede
gewichtsverdeling levert.
Fig. 190: Kartonnen testmodel
Een bijkomend voordeel van de schuimring is dat
deze de vorm ‘zwevend’ maakt. Dat maakt het geheel
luchtiger en de vorm minder zwaar (zie fig. 191).
Fig. 191: ‘Zwevend’ model
14.5 Branding
Het product heeft een sterke naam, bijbehorend merk
en huisstijl nodig. Dit is belangrijk om zich te profileren
in de markt.
14.5.1 Naam en logo
Het logo is de ambassadeur van de merknaam, deze
werden dan ook nauw samen ontwikkeld. Vanaf het
begin was het reeds duidelijk dat er een verwijzing
moest gemaakt worden naar wax en/of sneeuw. Een
zeshoek leek hier het ideale medium voor: verwijzend
naar bijenwas (honingraat) of een zeer gestileerd
sneeuwkristal. Op figuur 192 is een eerste generatie
logo’s en merknamen te zien die reeds een beetje
gestileerd zijn.

Fig. 192: Eerste generatie logo’s
Na snel opzoekwerk bleek de naam SnowPro reeds
bezet in dezelfde sector, dus ook afwijkingen in
schrijfwijze waren geen optie. Ook WaxOn bleek
de naam van een Iers surfmerk te zijn, hetgeen zich
ook in de sector extreme sporten bevindt. Van alle
namen bleef Waxpert het meeste hangen. Het is een
samentrekking van ‘wax’ en ‘expert’, zo geeft de
productnaam meteen de indicatie professioneel bezig
te zijn met wax. Er werd verder geëxperimenteerd met
deze naam (zie figuur 193).
Fig. 193: Tweede generatie logo’s
Het logo begon vorm te krijgen maar het ontbrak ons
nog aan één enkel sterk beeldmerk. Ook het lettertype
bleek wat te dun. Om inspiratie op te doen werd er
vergeleken met bestaande, sterke merken in de snow-,
surf- en skatesector (zie figuur 194).
Fig. 194: Logo’s van snow-,surf- en skatemerken
Het werd duidelijk dat het symbool sterker en zwaarder
moest zijn, alsook de tekst. In de volgende generatie
werd het beeldmerk uitgewerkt en versterkt (zie fig.
195).
Fig. 195: Derde generatie logo’s
De onderste twee logo’s spraken het meeste aan. Er is
nog steeds de referentie naar de zeshoek, maar dan
op een dynamische manier gesplitst om te zeggen: ‘het
is waxen, maar niet zoals je het kent’. De vorm van de
splitsing suggereert ook snelheid, dit kan zowel gezien
worden als de snelle applicatiemethode of als het
snelle resultaat op de piste. Deze twee logo’s werden
dan uitgebreid en gecombineerd met de merknaam
(zie fig. 196) om het definitieve logo te kiezen.
105

106
Fig. 196: Laatste generatie logo’s
Het meest rechtse logo (met de vollere vorm) bleek
dan toch het meest sterk over te komen van de twee
en werd dan ook definitief gekozen om het merk
te vertegenwoordigen. De bovenste variant is ook
de leukste, de anderen kunnen gebruikt worden in
configuraties waar de bovenste niet mogelijk is. Het
logo wordt later nog iets verder uitgewerkt.
14.5.2 Schaafje
Het schaafje zoals beschreven in 10.2.9 wordt in dit
onderdeel verder uitgewerkt. Zoals gezegd is het buiten
een handig tool een ‘conversation starter’ die ervoor
zorgt dat er over het product wordt gepraat. Het valt
te vergelijken met de skaters die vroeger imbussleutels
aan hun sleutelbos meedroegen om de wielen van hun
skateboard vast te draaien. In dit geval geeft het de
gebruiker de kans te laten zien dat hij professioneel
bezig is met onderhoud van zijn materiaal.
Het ontwerp van het schaafje werd afgestemd op het
logo en de algemene, robuuste stijl die we hebben
geadopteerd (zie fig.197). Het gebruik valt te bekijken
op figuur 198.
Fig. 197: Schaafje voor wax.
Fig. 198: Gebruik schaafje
Zoals reeds besproken in 10.2.9 is er een extra
functie toegevoegd aan het schaafje, het kan ook
gebruikt worden als flessenopener (zie fig. 199). Dit
geeft een speels karakter en verwijst naar de ‘aprèsski’
die al sinds het begin een prominent onderdeel
is van wintersporten. Zo wordt het ook buiten het
wintersportseizoen bij zich gedragen en blijft het ook
dan een ‘conversation starter’.
Fig. 199: Schaafje als flessenopener
14.5.3 Uitwerken logo en branding
In 14.2.5 is er een kleurenschema gekozen voor het
product. Om merk en product één te maken, werd er
getracht dit kleurenschema voort te zetten in het logo
(zie fig. 200)
Fig. 200: Kleurschema op logo’s

De combinatie linksboven gaf het meest gebalanceerde
resultaat. Nu het logo en het kleurenschema bepaald
zijn, moet het logo nog plaatsing op het product
krijgen. Er wordt gekozen voor een reliëf in plaats
van een print omdat dit een robuuster gevoel geeft en
permanent is. Er wordt een logo bovenaan en aan de
zijkant geplaatst (zie fig. 201 en 202).
Fig. 201: Plaatsing logo op klep
Fig. 202: PLaatsing logo aan zijkant
De klemmetjes om de kabel uit de weg te houden uit
11.3.2 krijgen ook de typische merkkleur (zie fig.203)
om het geheel af te maken.
Fig. 203: Klemmetjes op kabel met kleur
Om de compatibiliteit te illustreren tussen het logo en
het product worden ze bij elkaar geplaatst op figuur
204.
Fig. 204: Product met logo
14.6 Beschermkap
Zoals gesteld in 13.7.7 hebben we een soort kap
nodig om het schuim te beschermen tegen indrukking
en vervorming op reis en tijdens het opbergen. Om dit
extra stuk te verantwoorden behelst het nog een extra
functie: het doet eveneens dienst als kabelspoel. Zo kan
de kabel georganiseerd worden wanneer het toestel
wordt weggestopt. Omdat een gewoon vlak deksel
waarschijnlijk afbreuk doet aan de vorm moet er voor
gezorgd worden dat het een aantrekkelijk object is.
Daarnaast krijgt een open structuur de voorkeur, het
oogt lichter en verbruikt minder materiaal. Op deze
manier kan er een complementaire vorm voor het
product ontworpen worden in plaats van een afsluiting
die misschien afbreuk doet aan de vormgeving. Op
figuur 205 valt het concept te bekijken.
Fig. 205: Beschermkap
De kap wordt op het toestel gesnapt aan de daarvoor
voorziene hoeken en rand (zie fig. 206). Vervolgens
wordt de kabel rond de haken gewikkeld (zie fig. 207.
Het is de kabel zelf die eigenlijk het schuim beschermt,
op die manier kon voor een veel openere structuur
gegaan worden.
107

108
Fig. 206: Snap-hooks
Fig. 207: Kabel rond haken gewikkeld
14.7 Simulaties
14.7.1 Thermische simulatie
In 13.2 hebben we reeds warmtetesten gedaan, maar
deze waren vrij rudimentair. Als laatste verificatie
wordt het CAD-model onderworpen aan een
warmtetest in Solidworks Simulation om te verifiëren
dat de gebruiker geen ongemakken ervaart.
De omgevingstemperatuur wordt ingesteld op 20°C en
de warmte van de lamp op 130°C, de warmste stand
dat het apparaat ooit zal bereiken. Op figuur 208 is te
zien dat het hitteschild de meeste warmte absorbeert.
De temperatuur van het schild zelf stijgt met 19°C,
maar bij de rest van de plaat blijft het beperkt tot een
stijging van 13 °C. Het blootgestelde deel wordt dus
niet warmer dan 33°C, hetgeen nog beschouwd kan
worden als aangenaam warm.
Op figuur 209 kan men zien dat de behuizing het
warmste wordt aan de verbindingspunten. Hier stijgt
de temperatuur met 17°C. Het warmste deel van de
behuizing ligt dus niet hoger dan 37°C, hetgeen nog
steeds beschouwd kan worden als aangenaam warm.
Over het algemeen wordt aangenomen dat de huid
verbrand vanaf 60°C, maar dit is eveneens mogelijk
vanaf 54°C indien de blootstelling langer is dan 30
seconden. Tussen deze extremis en 37°C ervaart
men onaangename warmte maar is er geen risico op
verbranden (Canadian Medical Association, 2009).
Fig. 208: Onderzijde thermische simulatie
Fig. 209: Thermische simulatie
14.7.2 Gewicht, volume en afmetingen
Om een schatting van het gewicht te maken werd
in Solidworks aan de componenten met de grootste
invloed op het gewicht, hun respectievelijke materialen
toegekend. Vervolgens werd er een gewichtsberekening
uitgevoerd. Het resultaat was een gewicht van 136,75
gram (zie fig. 210). Om de overige componenten,
schroeven en bouten hier bij te rekenen gebruiken
we een veiligheidsfactor van 2. Zo komen we op een
resultaat van 273,5 gram. Als we hierbij nog eens het
gewicht van de kabel en kabelorganisator rekenen,
kunnen we afronden naar 400 gram.
Fig. 210: Gewichtsberekening

Het volume van de ‘bounding box’ van het toestel
(inclusief kabelorganisator en opgerolde kabel)
bedraagt ongeveer 1420 cm³ en heeft afmetingen van
ruwweg 100 mm x 85 mm x 148 mm.
14.8 Gebruiksscenario
14.8.1 Storyboard
Het snoer wordt in het stopcontact gestopt.Er gebeurt
niets, maar de gebruiker ziet wel dat er bedieningen
zijn onder het transparante deksel. Dit is de neutrale
stand. De gebruiker zal het deksel openen om aan
de bedieningselementen te kunnen. Zodra het deksel
omhoog gaat, activeert het scherm zich (zie fig.211
en 212). De gebruiker kan nu het toestel instellen, deze
stand onderscheidt zich fysiek van de neutrale stand
en de werkstand door het deksel dat openstaat.
Fig. 211: De klep wordt geopend
Fig. 212: De klep wordt geopend
Ook de touchring die zich rond het scherm bevindt
is nu actief, hiermee kan de gebruiker de benodigde
temperatuur instellen (zie fig. 213). Ook de geschaafde
wax (zie 14.5.2 fig. 198) kan nu in het toestel gestopt
worden (zie fig. 214).
Fig. 213: Temperatuur instellen
Fig. 214: Geschaafde wax in toestel stoppen
Eens de wax in het toestel gestopt is en de temperatuur
is ingesteld, wordt het deksel gesloten en bevindt
het toestel zich in de werkstand. Het verschil met
de neutrale stand wordt duidelijk omdat de display
aanstaat, dit is zichtbaar door het transparante deksel.
Eens de wax in het toestel wordt gestopt, komt het
in de waxcontainer terecht, een transparante koker
uit polysulfon. Rond de waxcontainer bevindt zich
de IR-ringstraler (zie fig. 215). Zodra de optische
sensor geactiveerd wordt door beweging, zal de lamp
beginnen branden. De wax begint nu te smelten en
te druppelen (zie fig. 216). Het blootgestelde gebied
van de ski of snowboard wordt eveneens opgewarmd.
Eens de druppels de basis raken zullen ze niet meteen
stollen omdat ze nog ‘gevangen’ zitten in het infrarood
licht. Dit laat toe om de vloeibare druppels uit te
smeren met het PUR-schuim tot een zeer fijne laag (zie
fig. 217). Door dit proces te herhalen tot de wax op
109

110
is, zal deze vrij algemeen verspreid zijn over de basis.
Door nu verder over het oppervlak te bewegen met
de brandende lamp en het schuim, zal de laag wax
uiteindelijk een homogeen verdeelde, dekkende laag
zijn voor het gehele oppervlak.
Fig. 215: Wax in waxcontainer
Fig. 216: Activering lamp door optische sensor
Fig. 217: Uitwrijven van de wax
De plaatsing van de sensor lijkt op het eerste zicht
misschien vreemd, maar het is juist daar dat het
centrum van beweging plaatsvindt omdat de pols hier
gelokaliseerd is (zie fig. 218). Dit zal enige leertijd
vergen voor de gebruiker om niet te veel fouten te
maken, maar zoals gesteld in 10.2.4 en 10.2.9 kan
ook een leercurve een meerwaarde betekenen.
Fig. 218: Centrum van beweging ligt in pols, alsook sensor
Omdat het deksel transparant is, krijgt de gebruiker
tijdens het bewegen feedback dat de lamp werkt
onder de vorm van indirect licht van de IR-lamp (zie
fig. 219). Ook kan hij sporadisch controleren of de
wax reeds op is. Indirect IR-licht warmt veel minder
op, omdat het reeds deels geabsorbeerd is door een
ander materiaal. In de huidige opstelling is er ook
voor gezorgd dat zoveel mogelijk van het IR-licht naar
beneden gericht wordt. Het meeste van dit indirect licht
is dus hetgeen dat niet door de wax en de skibasis
werd geabsorbeerd. Moest het toch blijken dat dit licht
nog teveel zou opwarmen, kan er gegrepen worden
naar de ‘IR-cut-off’-filters, zoals besproken in 13.4.1.
Fig. 219: Feedback IR-lamp.
Als de gebruiker niet met het toestel beweegt, krijgt hij
nog steeds een feedback dat het toestel aanstaat onder
de vorm van de display die actief is en zichtbaar is
doorheen het transparant deksel (zie fig. 220).
Fig. 220: Feedback door display
Zelfs fijne vrouwenhanden kunnen eenvoudig om met
het toestel (zie fig. 221). De afbeelding is gemaakt op
basis van een schuimen freesmodel van het toestel en
deze stelling is dus geverifieerd.

Fig. 221: Vrouwenhand met toestel
Indien er gepauzeerd moet worden, kan het deksel
geopend worden om de lamp tijdelijk uit te schakelen.
Dit naar analogie met een vaatwasser, lift, etc...
Allemaal toestellen waarbij de hoofdfunctie wordt
onderbroken door het toestel te openen. Indien men
het toestel wilt afsluiten wordt de temperatuur terug op
nul gezet, naar analogie met het volume van radio’s
volledig toe te draaien om ze uit te schakelen (zie fig.
222). Het deksel wordt gesloten en het toestel keert
terug naar de neutrale stand.
Fig. 222: Temperatuur op nul zetten
Fig. 224: De vergelijking van beide tijdslijnen
Indien er zich nog enige overtollige wax zou bevinden
op de ski of snowboard, dient deze afgeschraapt
te worden. Het zal echter niet veel meer zijn (zie
11.4, fig.125). Hoe meer de gebruiker het toestel
leert te gebruiken, hoe minder er telkens zal moeten
geschraapt worden.
Indien er nog waxresten aan het schuim zouden hangen
laat men deze opdrogen. De fijne laag wax wordt dan
broos en kan eenvoudig verwijderd worden door het
indrukken van het schuim (zie fig. 223). Hierbij zal
de laag verbrokkelen en eenvoudig te verwijderen zijn
vanwege de Thermolon-coating.
Fig. 223: Het verwijderen van restwax
14.8.2 Tijdslijnen
Op figuur 224 is de tijdslijn van de klassieke
waxmethode te bekijken in vergelijking met die van
het nieuwe toestel. Deze tijden van het nieuwe toestel
zijn gebaseerd op het gebruik van het prototype uit
11.4. Het is duidelijk dat waxen met het nieuwe toestel
veel sneller gaat, de gebruikstijd wordt met 2/3e
verminderd.
111

112
14.9 Ontmalling en technische tekeningen
Omdat het toestel een schelpvorm heeft, is er getracht
om een tweedelige mal te gebruiken naar kostprijs
en optimalisatie van het spuitgietproces toe. Op
figuur 225is een middendoorsnede van de mal
en de ontmalling te zien. Hierop zijn eveneens de
belangrijkste details te zien.
Fig. 225: Doorsnede ontmalling schelp
Één van de zaken die niet vanzelfsprekend waren
naar ontmalling toe was het maken van het gat voor
het stroomsnoer (zie fig. 226). Dit moest namelijk
loodrecht op het vlak staan, maar lag niet in lijn met
de richting van het ontmallen.
Fig. 226: Gat voor het stroomsnoer
Hieromtrent werden dan ook enkele testen gedaan
in Solidworks. Het gat zou tot stand kunnen komen
door de breuklijn van de mallen schuin door de
plaats van het gat te laten lopen. Uit testmodellen kon
geleerd worden dat een rond gat uitgesloten was, dit
zou interferentie geven. Dit had er mee te maken dat
de ontmallingsvolumes langs de verkeerde kant van
elkaar lagen (zie stippellijnen op fig. 227).
Fig. 227: Tests in Solidworks
Het probleem kon opgelost worden door de vorm van
het gat aan te passen zodat er zich een rechthoekig
stuk tussen beide afrondingen bevindt. Op deze manier
interfereren de beide ontmallingsvolumes niet langer
(zie fig. 228). Ook in de mal werd dit uiteindelijk zo
aanpakt (zie fig. 229).
Fig. 228: Tests in Solidworks
Fig. 229: Detail van uiteindelijke mal
De plaats waar de display en touchring in het
bovenvlak verzonken zijn was niet eenvoudig te
ontwerpen (zie fig. 230). Dit vanwege het feit dat
deze schuin liggen tegenover het grondvlak en dus
ook de ontmallingsrichting. Er moesten op die plaats
veel details en gleuven komen om de lintkabels door
te laten, onderdelen vast te lijmen en de lipjes van
de touchring-cover te bevestigen. Zo is de cirkelvorm
waarin de touchring ligt geen perfect verzonken cirkel.
Een helft van de cirkel extrudeert naar boven toe in
de richting van ontmallen in plaats van loodrecht op
het bovenvlak. Op die manier kan deze toch ontmald
worden. Hetzelfde geldt voor het verzonken vierkant
voor de display. Dit levert lichte spelingen op aan
de bovenkant van de display en touchring, deze zijn
echter nauwelijks zichtbaar. Dat komt vanwege het feit

dat het grondvlak en bovenvlak verschillen met een
hoek van maar 6,5°. Zo zijn deze onregelmatigheden
nauwelijks te bespeuren.
Fig. 230: Complex gebied
-Draadloos toestel = gebruiksgemak (D).
-Reisformaat,volume bounding box: maximum 2000 cm³, richtlijn:
140mmx140mmx100mm (kleiner dan reiswaxijzer).
-Stevig, moet val van 1,5m overleven.
-Het product weegt niet meer dan 1 kg (huidig gewicht waxijzer).
-Moet bruikbaar zijn van 5p vrouwenhanden (18j-65j) tot 95p mannenhanden
(18j-65j).
-Schrapen wordt geëlimineerd en dus ook het opruimen van afgeschraapte wax
(D).
-Waxreductie van minstens 70% per gebruik.
-Er zal afhankelijk van types wintersportmateriaal, wax gedoseerd kunnen
worden door de gebruiker(D).
-Zowel ski’s als snowboards in alle formaten (inclusief Bigfoots e.d.) kunnen
onderhouden worden.
-Kwaliteit van een waxbeurt is gelijk aan of beter dan het huidige resultaat van
‘Hot Glide waxing’, mag geen significante verschillen in testopstelling geven.
-Waxtijd halveren (met uitsluiting van droogtijd), maximum 10 minuten.
-Elimineren opstelling maken voor materiaal (D).
-Er mogen geen hitte-elementen blootgesteld worden aan de gebruiker op een
manier dat deze zich per ongeluk kan verbranden (D).
-Het toestel is bedoeld voor solide wax (in blokvorm).
-Het toestel kan waxen van verschillende merken accepteren.
-Ecologische wax die we zelf zouden uitbrengen, moet gepromoot worden door
verhoogd gebruiksgemak (D).
-Het toestel moet temperaturen kunnen genereren van 95°C tot 130 °C om wax
te smelten, dit zal op een getrapte (trappen van 1°C) wijze ingesteld kunnen
worden.
-Het verbruik wordt de helft of minder van het huidige verbuik van een
waxijzer: maximum 500 Watt.
-De technische oplossingen moeten deels mechanisch zijn. We beperken ons
hier tot bewegende delen om geen gebruik te maken van elektromotoren, voor
warmtelementen en de CPU gebruiken we nog steeds stroom (D).
-Het toestel krijgt een interface met rijke gebruiksinteractie, door middel van een
verhoging van tactiliteit en intuïtieve bediening. (D)
-Met een oplaadbeurt moeten minstens 6 waxbeurten (voldoende voor een
avond waxen in een middelgrote groep) op materiaal van gemiddelde grootte
kunnen uitgevoerd worden.
-Toestel werkt niet indien het niet in beweging is, om de basis niet te
verbranden.
-De uiteindelijke verkoopprijs ligt rond de 125 EUR.
-De vormgeving moet aansluiten bij de huidige wintersportcultuur. Een
sportieve, robuuste look met een helder, opvallend kleurenschema gelijkaardig
aan die in wintersportmateriaal en -kledij (D).
-Onze eigen (doseerbare) biowax(vullingen) moeten we een origineel idee
meegeven en er een eigenwijze draai aangeven die aansluit bij het ontwerp
van ons product en een extra ervaring meegeeft voor de gebruiker. (D)
-Het uiteindelijk product moet minstens 0,5% van niet-waxers overhalen om wel
te beginnen met waxen (bevestigen met marktonderzoek).
-Het product bestaat uit maximum 5 spuitgietstukken.
-De behuizing moet temperaturen tot 130°C kunnen weerstaan. Zonder
hinderlijk te zijn voor de gebruiker.
-Wax mengen moet eenvoudiger kunnen (D).
-Er moet een systeem zijn dat zorgt dat de wax gelijkmatig verdeeld geraakt.
Technische tekeningen zijn achteraan in dit dossier
terug te vinden.
14.10 Terugkoppeling specificaties
Niet mogelijk gebleken, maar kabel zit niet langer in de weg.
Bounding box = 1420 cm³, heeft afmetingen van ruwweg 100
mm x 85 mm x 148 mm.
Terblend-body en PC-deksel zijn hiervoor voldoende.
Toestel weegt 400 gram.
Zowel mannen met grote handen als vrouwen met kleine
handen kunnen zonder problemen het toestel manipuleren.
Schrapen is enorm gereduceerd en kan mits leercurve
verdwijnen.
Waxreductie tot 90% mogelijk.
Wax kan gedoseerd worden door gebruiker met schaafje, mits
leercurve worden de doseringen beter.
Alles kan onderhouden worden.
Kwaliteit prototype is statistisch gezien gelijk aan die van het
klassieke waxen.
Waxtijd kan tot en met 2/3e worden verminderd.
Opstelling is niet langer nodig.
Gebruiker kan niet aan IR-lamp, deze koelt ook zeer snel af.
Ook de montageplaat wordt niet te warm om te verbranden.
Het toestel werkt met solide wax.
Elk waxmerk kan gebruikt worden.
Dit concept is omgeruild geweest voor het schaafje vanwege
universaliteit en economische overwegingen.
De IR-lamp is in staat deze temperaturen te genereren, ook
kunnen ze getrapt ingesteld worden.
Het verbruik ligt rond de 350 Watt.
Wrijfbeweging elimineert nood aan elektromotors en verbindt
gebruiker met de actie.
Het toestel heeft een geslaagde rijke interface.
Niet langer van toepassing.
Optische sensor verhindert werking toestel indien er geen
beweging is.
Volgens het Business Plan lag deze rond de 90 EUR, met
veiligheidsfactor 1,5 wordt dat 135 EUR.
De vormgeving is afgesteld op de wintersportwereld en ziet er
robuust uit.
Dit concept is omgeruild geweest voor het schaafje. Deze heeft
echter ook een eigenwijze draai met de flessenopener en geeft
extra ervaring voor de gebruiker.
Niet kunnen testen wegens tijdsgebrek.
Het toestel heeft 5 spuitgietstukken.
De behuizing kan deze temperaturen weerstaan.
Wax mengen is voortaan veel eenvoudiger.
De wax wrdt gelijkmatig verdeeld door het PUR-schuim.
113

114
14.10.1 Besluit
Het uiteindelijke product voldoet bijna volledig aan de vooropgestelde specificaties. Alle problemen werden
op een geïntegreerde manier opgelost zonder de gebruiker, technologie, economie en ecologie uit het oog te
verliezen. Er kan gesproken worden van een succes.
Met de aangeleerde technieken van de voorbije jaren ben ik er in geslaagd om een eigen creatie volledig te
ontwikkelen. Ik heb met succes de taak volbracht om een idee tot een concept en een uiteindelijk product uit te
werken. Zo is er zelfs een werkend prototype gebouwd die in een zelfgebouwde testbank heeft bewezen even
goed te werken als de klassieke methode, alleen met een hoop voordelen.
Deze opdracht heeft al de expertise en vaardigheden van mij gevergd en op de proef gesteld. In dit laatste jaar
heb ik misschien wel meer bijgeleerd dan de voorbije vier. Ik heb dan ook genoten van deze ervaring, alsook heb
ik ze soms vervloekt. Uiteindelijk kan ik alleen maar besluiten dat dit een noodzakelijk en onvergetelijk onderdeel
van mijn opleiding is geweest.
Bedankt.

116
|Bronnenlijst
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
ABC-of-Snowboarding, 2003. Waxing a Snowboard. [online] Available at:
[Accessed 5 October 2011].
Alive, 2011. Ski wax harmful to the environment?. [online] Available at: [Accessed 3 October 2011].
All-battery.com, 2012. Total Power Solution [online] Available at: [Accesed 19
February 2012]
Alpine Base & Edge Blog, 2010. The Future of Waxing Skis - Montana Sport’s “Wax Future” Infra-
Red Waxer. [online] Available at: [Accessed 3
November 2011].
Altuglas International, 2000. Plexiglas - Acrylic Sheet, Optical & Transmisson Characteristics. [online]
Availabla at: [Accesed 12 April, 2012]
Ask Nature, 2010a. Electron flow generates heat: sacred lotus. [online] Available at: [Accessed 12 October 2011].
Ask Nature, 2010b. Vibration creates heat: honeybee. [online] Available at: [Accessed 12 October 2011].
Beaverwax, 2009. Story. [online] Available at: [Accessed 18 May 2012]
Campell, H. et al., 1995. Waxing a fast ski. [online] Available at: [Accessed 5 October 2011].
CPFilms, 2005. Transparent IR blocking films. Label & Narrow Web. [online] Available at: < http://
www.labelandnarrowweb.com/issues/2002-07/view_new-products/transparent-ir-blocking-films/>
[Accessed 27 March 2012]
Cull, T., 1999. How does the composition of alpine ski wax differ from that of other waxes? New
England Nordic Ski Association, [online] Available at: [Accessed 10 October 2011].
Derycke, S., 2008. Haalbaarheidsstudie van Fusion Bonding van vezelversterkte
thermoplasten. Gent: Universiteit Gent.
Dahlqvist, M. et al., 1992. Exposure to Ski-Wax Smoke and Health Effects in Ski Waxers. Applied
Occupational and Environmental Hygiene. [e-journal] 7(10), Abstract only. Available through: [Taylor &
Francis Online]. [Accessed 3 October 2011].
DonTech, 2011. DONTECH Heat Shield Transparent IR blocking filters. [online] Available at: [Accessed 27 March 2012]
Edmundson Electrical, 2012. ITT 350/235-0170. [online] Available at:

19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
=P> [Accesed 12 April 2012]
eHow.com, 2007. How to Wax your Car. [online] Available at: [Accessed 5 October 2011].
eHow.com, 2010. Environmental Concerns with Ski Wax. [online] Available at: [Accessed 3 October 2011].
French, E., 2010. Ski Waxing for a Greener Tomorrow, First Tracks!! Online Ski Magazine, [online]
Available at:
[Accesed 6 October 2011].
Frens, J.W., 2006. Designing for Rich Interaction. Eindhoven: Eindhoven University of Technology.
Available at: < http://alexandria.tue.nl/extra2/200610381.pdf>
Fusion UV Systems, Inc, 2011. UV Learning Center, [online] Available at: [Accessed 7 October 2011].
Gavelda, B., 2010. How To: Wax Off, Transworld Snowboarding, [online] Available at: [Accesed 8 October 2011].
Green Pan, 2011. Thermolon gezonde en ecologische antikleeftechnologie. [online] Available at:
[Accessed 10 October 2011].
Greentech Technologies, LLC, 2006. Biowax - Bioester division. [online] Available at: [Accessed 14 October 2011].
Greenwax, 2010. Products. [online] Available at:
[Accessed 3 October 2011].
Hamilton N., 2008. How To: Wax your Snowboard, Transworld Snowboarding, [online] Available at:
[Accesed
3 November 2011].
Heraeus Noblelights, 2012. PDF’s Downloads, Drawings. [online] Available at: [Accesed 2 February 2012]
Holmenkol, 2003. Lotus-Hybrid-Matrix – The perfect copy of nature. [online] Available at: [Accessed 11 October 2011].
Hudson, S., 2007. Snow Business. [e-book] London: Cassel. Available at:
[Accesed 20 November 2011]
InfraredHeaters.com. Basic Information about Infrared. [online] Available at: < http://www.
infraredheaters.com/basic.html> [Accesed 12 April 2012]
Katz, E., 2010. Ski wax chemicals build up in people’s blood, pose risks, Environmental Health News,
[online] Available at:
[Accesed 3 October 2011].
Kaye, G.W.C.; Laby,T.H., 1995. Tables of Physical & Chemical Constants [online] Available at: < http://
www.kayelaby.npl.co.uk/general_physics/2_2/2_2_1.html> [Accessed 26 January 2012]
Kuphaldt, R.T., 2002. Switch Types, Lessons in Electric Circuits, [online] Available at: [Accesed 16 April 2012]
Kuzmin, L., 2006. Investigation of the most essential factors influencing ski glide. Österund: Luleå
University of Technology.
117

118
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
Kuzmin, L., 2010. Interfacial Kinetic Ski Friction. Österund: MID Sweden University.
L.E., 2010. The Lotus Effect, Future Prospects, [online] Available at: [Accessed 5 October 2011].
Leitner D., 2009. Atlas of Travel and Tourism Development. [online] Available at: [Accessed 20 November 2011].
Nilsson, H. et al., 2010a. A Time Trend Study of Significantly Elevated Perfluorocarboxylate Levels
in Humans after Using Fluorinated Ski Wax. Environmental Science & Technology. [e-journal] 44(6),
Abstract only. Available through: [ACS]. [Accessed 3 October 2011].
Nilsson, H. et al., 2010b. Inhalation exposure to fluorotelomer alcohols yield perfluorocarboxylates
in human blood?. Environmental Science & Technology. [e-journal] 44(19), Abstract only. Available
through: [NCBI-PubMed]. [Accessed 3 October 2011].
Older, J., 1998. Cross Country Skiing for Everyone. [e-book] Mechanicsburg: Stackpole Books. Available
at:
[Accesed 20 November 2011]
Omer and Bob’s Sportshop, 2004. General Stuff - What’s the difference between sintered and extruded
bases?. [online] Available at: [Accessed 17 October 2011].
Ovam, 2011. Ecolizer 2.0. Mechelen: Danny Wille, Ovam.
Paull, R., 2003. The Top Ten Nano-products for 2003, The Forbes/Wolfe Nanotech Report. [online]
Available at: [Accesed 11 October
2011].
PGO, 2012. Fused Silica Princing. [online] Available at: < http://www.pgo.com/pdf/fused_silica_
pricing.pdf> [Accesed 11 May 2012]
Plassmann, M. M., 2011. Environmental occurrence and fate of semifluorinated n-alkanes and
perfluorinated alkyl acids present in ski waxes. Stockholm: Stockholm University.
Platt, D.K., 2003. Engineering and High Performance Plastics. [e-book] Shawbury: Rapra Technology
Limited. Available at: [Accesed
11 May 2012]
Queen, A., 2011. We’ve Got Company - Purl Wax, Snowboard Colorado Magazine, [online] Available
at: [Accessed 14 October 2011].
Racewax.com, 2011. Base Structure Theory. [online] Available at: [Accessed 14 October 2011].
Ross Nanotechnology, LLC, 2010. NeverWet. [online] Available at:
[Accessed 5 October 2011].
Shepard, A., 2007. Pores for Thought, SnowSport England - Nordic, [online] Available at: [Accesed 8 November 2011].
Sigurdson, C. , 1998. Purdue students invent soybean-based ski wax, Purdue Argiculturale Connections
- Fall Spotlights, [online] Available at: [Accessed 7
November 2011].
Skiboarders United (SBU), 2007. Outline. [online] Available at: < http://www.freewebs.com/
skiboardersunited/outline.htm?token=717d570a5d98b53111594ef0091/> [Accessed January 2012]

55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
SkiWax.ca, 2002a. Cold Glide Ski Wax Information, Application and Tips. [online] Available at:
[Accessed 9 October 2011].
SkiWax.ca, 2002b. Glide wax. [online] Available at:
[Accesed 5 Ocober 2011].
SkiWax.ca, 2002c. Why Brush?. [online] Available at:
[Accessed 9 October 2011].
SnowboardReviews.com, 2012. Lib Tech Skunk Ape. [online] Available at: [Accessed 27 March 2012]
SuperiorCarCare.net, 2004. Car Wax Application Guide. [online] Available at: [Accessed 5 October 2011].
SurfScience, 2011. How to Wax a Surfboard. [online] Available at: [Accessed 5 October 2011].
Talbot, C., 2006. The Science of Ski Waxes. New England Nordic Ski Association, [online] Available
at: [Accessed 10 October 2011].
Tognar Toolworks, 2011. Waxing tips for ski and snowboard. [online] Available at: [Accessed 9 October 2011].
Toko Basic Manual. [online] Available at: < http://www.tokous.com/Manuals/BasicManual.pdf>
[Accesed 5 October 2011]
WikiHow, 2011. How to Wax a Snowboard. [online] Available at:
[Accessed 5 October 2011].
Van Doorsselaer K., 2007. Kunststoffen: Eigenschappen en toepassingen. Antwerpen: Hoger Instituut
voor Integrale Productontwikkeling
Wilhelm, P., 2007. Modern Polymer Spectroscopy: 17th European Symposium on Polymer
Spectroscopy. [e-book] Seggauberg: Wiley-VCH. Available at: [Acceses 7 November 2011]
Williams Ski & Patio, 2010. Wax Future. [online] Available at: [Accessed 3 November 2011].
Writer, A., 2010. Tips on Succesful Floor Waxing. [online] Available at: [Accessed 5 October 2011].
119

120
|Bijlagen
Kwalitatief onderzoek
Bent u een skiër of een snowboarder?
Snowboarder
Skiër
Snowboarder
Ski�r
Skiër
Skiër
Snowboarder
Snowboarder
Snowboarder
Skiër
Snowboarder
Snowboarder
Snowboarder
Snowboarder
Skiër
Skiër
Snowboarder
Snowboarder
Skiër
Skiër
Snowboarder
Skiër
Snowboarder
Snowboarder
Skiër
Skiër
Skiër
Skiër
Skiër
Skiër
Skiër
Skiër
Skiër
Skiër
Skiër
Skiër
Skiër
Skiër
Skiër
Skiër
Skiër
Skiër
Skiër
Skiër
Skiër
Skiër
Skiër
Skiër
Skiër
Skiër
Beide
Skiër
Skiër
Beide
Skiër
Snowboarder
Snowboarder
Snowboarder
Snowboarder
Snowboarder
Snowboarder
Snowboarder
Snowboarder
Snowboarder
Snowboarder
Beide
Hoe ziet u uzelf als wintersporter?
Racer
Slalom
Freestyler
Slalom
Allround
Racer
Slalom
Professioneel
Freestyler
Recreatief
Andere
Allround
Freestyler
Freestyler
Freestyler
Allround
Slalom
Recreatief
Allround
Freestyler
Allround
Racer
Recreatief
Slalom
Recreatief
Freestyler
Racer
Slalom
Allround
Slalom
Racer
Slalom
Racer
Recreatief
Slalom
Slalom
Racer
Recreatief
Racer
Racer
Racer
Andere
Allround
Racer
Professioneel
Allround
Racer
Professioneel
Recreatief
Allround
Recreatief
Slalom
Racer
Recreatief
Racer
Allround
Andere
Racer
Professioneel
Slalom
Racer
Recreatief
Professioneel
Racer
Slalom
Slalom
Recreatief
Slalom
Racer
Professioneel
Andere
Racer
Professioneel
Allround
Racer
Freestyler
Professioneel
Allround
Allround
Recreatief
Freestyler
Allround
Allround
Recreatief
Allround
Recreatief
Freestyler
Freestyler
Allround
Freestyler
Professioneel
Freestyler
Freestyler
Freestyler
Andere
Allround
Recreatief
Waxt u uw materiaal altijd zelf? Waarom (niet)?
natuurlijk,met strijkijzer en verschillende soorten wax aangepast aan het seizoen = SUPER
GLIJDEN !!!!
ja, om de het materiaal goed te onderhouden;
ja, ik ga elke week indoor snowboarden dus mijn snowboard moet regelmatig gewaxed
worden
Ik wax en slijp zelf
Altijd zelf. Goedkoop, en zeker zo goed als in de winkel.
ja
Soms wel soms niet, als mijn plank geslepen moet worden niet . Ik doe het zelf want het is
duur en niet moeilijk om zelf te doen .
recreatief snowboarder? winkel waxt voor mij.
zelf alleen bij grote beschadigingen breng ik het weg
ja
je waxt waneer je zelf wil. Moet regelmatig gedaan worden.\r\n
Ja
ja wegens het dan beter gedaan is dan in de winkel
Altijd zelf. Plezant om daar mee bezig te zijn; goedkoper, weten dat het deftig gedaan is.
Ja ( de prijs )
ja
ja, beter gedaan dan
ja
Ja
Ja, machinaal is te slordig.

Ja
Ja. Is goedkoper en beter dan in winkel.
neen , mijn man wel.
ja
ja, bested er dan voeldoende aandacht aan. kijk heel het materiaal dan nog eens na.Vindt
het ook leuk
Nee. Geregeld doe ik de ski’s binnen om te laten uitvlakken en om er structuur in te laten
aanbrengen.
Ik wax het materiaal van alle leden van ons gezin, én specifiek het materiaal van mijn
dochter - actief alpijnskiester.
ja, ao ben ik er zeker van dat het juist gebeurt en wat er met m’n skies gebeurd
Wax altijd zelf. Zo ben je zeker van juiste wax voor de sneeuw waar je gaat skieen. Ook
voor de kostprijs.
nee
ja, zeker dat het goed is en anders niet te betalen
ja, wegens de kostprijs.Dochter doet aan wedstrijdskiën, daarom dienen de ski’s altijd in
goede conditie te zijn.
Toko/ Holmenkol
goedkoper
ja, vertrouwen
Ja, ik doe het meestal zelf. Mijn vader of trainers doen het soms ook.
Ja, ten einde zelf de controle over het materiaal te houden
Toen ik nog aan competitieskiën deed, waxte ik mijn ski’s zelf tijdens de week en daags
voor de wedstrijd. Voor het vertrek deed ik dit ofwel zelf, ofwel door sportwinkel. Nu ik
gestopt ben met competitie, laat ik het waxen doorgaans aan de sportwinkel over.
bij training in belgië wel als we naar buitenland gaan bij de speciaal zaak
ja, goedkoper, neemt minter tijd in beslag en op deze manier doe ik er langer mee
Wat je zelf doe, doe je beter. Zo kan je je eigen materiaal beter onderhouden
Meestal, voor we richting Alpen trekken gaan de ski’s soms naar Janssens Sport
JA
Soms breng ik e skies binnen bij een gespecialiseerde handelaar omdat ik te weinig tijd
heb of omdat de skies te veel schade hebben.
Ja, omdat het zelf altijd veel beter is dan het door een winkel wordt gedaan
Ja
Ja,\1x per jaar laten vlakken in winkel
ja, omdat het dan veel beter gedaan is!
Ja
ja
ja,beter rendement dan machinaal.
JA
ja, soms onderhoud via shop
ja
ja, keuze uit verschillende soorten wax, niet nodig om tot de local shop te rijden en doe het
wanneer en hoe vaak ik zelf wil
Ja, het komt veel goedkoper uit om het zelf te doen.
Altijd, simpelweg omdat het goedkoper is en handmatig is beter dan een machine.
Ik wax het niet zelf omdat ik maar 1 of 2 keer op een jaar ga boarden en dus geen
materiaal ga aankopen om dat zelf te doen.
1 keer per jaar doe ik mijn board binnen voor onderhoud en daar is waxen inbegrepen
ja omdat veel goedkoper is
Ja, Professioneel gedaan.
Ja, makelijk zelf te doen en veel goedkoper
altijd , behalve door een shop als ik op vakantie ga
Ja, omdat ik het onzin vind om het te laten doen wat je dan weer 10 tot 20 euro kost terwijl
ik het zelf ook kan.
Hoe vaak waxt u?
elke keer voor het boarden + op einde van seizoen , maar dan niet afschrapen voor
uidroging tegen te gaan !
1 maal per week
om de 3 keer indoor snowboarden en om de week in de bergen
voor iedere skivakantie (2x per jaar) met warme wax, als het nodig is op vakantie zelf met
een vloeibare wax)
In functie van de wedstrijden. En op basis van een controle van de ski’s
bij sneeuwvakanties: dagelijks bij racen: voor elke wedstrijd indoor kunstpiste: elke 14
dagen
Als ik indoor board 1x per maand op vakantie van een week 2x per week .
ne gebruik van 4/5 dagen ligt aan condities als uik ga freeriden moet de wax goed zijn
1-2
1 keer om de 3 weken
Voor de vak en soms ook tijdens de vak, gerekend dat we soms 5x weggaan per seizoen
dus pak em beet 10x
als ik op reis ben om de 2dagen maar hangt veel af van de sneeuwkwaliteit en op de
thuispiste zo is 1 of 2 keer per maand
1x voor een snowtrip en 1x tijdens.
Na elke training of wedstrijd
om de 14 dagen
3 maandelijks
3 maal
Tijdens training tweewekelijks en voor elke wedstrijd
Maandelijks
Na 3 tot 4 trainingen (van 2 uur) en voor elke wedstrijd
regelmatig
voor de sneeuw
minstens om de 2 weken
Hangt van de condities af en het aantal sneeuwdagen. tussen de 5 a 15 keer.
Voor elke wedstrijd.
Onze ski\’s: 4x per jaar.Mijn dochter’s: 10x per jaar zelf - nog meermaals door haar
trainers.
relatief, soms een maal per week soms 1 maal per maand
1 maal om de 14 dagen voor training indoor. In buitenland iedere dag of elke wedstrijd
als het nodig is
10tal keer per jaar
wanneer nodig.
2 x maand
2 a 3x per week
Wedstrijdski’s zoveel mogelijk, om ze goed te verzadigen. Ongeveer elk weekend.
Wanneer ik merk het nodig is of in voorbereiding van cursus of wedstrijd.
1 maal, midden de week van een skivakantie.
elke maand
voor elke wedstrijd, bij 1 week skien om de 2 dagen
Tijdens het skiseizoen zeer frequent, mijn eigen skies iets minder vaak maar de skies van
mijn zoon die wedstrijd skiet na elke wedstrijd.
+-6x/jaar voor indoor wedstrijden.\r\n+-3x/jaar voor buitenlandse wedstrijden.
minstens 1 keer per 2 maanden
Voor elke wedstrijd en voor elke buitenlandse skireis
Elke dag na het skiën
2 wekelijks
als ik train iedere dag, als ik lesgeef, om de paar weken
inde winter 3 keer per week
om de 2 weken
om de +- 10 ski of snowboard uren.
Elke dag
zoveel als nodig
één maal per maand
1x per maand
Na elke volle week.
elke keer voor ik op skivakantie ga.
om de 5 trainingen (ongeveer)
1 keer per week ongeveer licht aan als veel rails doe of jumps
Om de dag als ik in de bergen zit, soms elke dag. Hangt af van de sneeuw.
Elke 3 a 4 keer
1X maand
Hangt helemaal af van de omstandig heden bij verse sneeuw iedere dag andere x eens
in de 3 dagen\r\n
Waxt u enkel thuis of ook op skivakantie?
Beide
Beide
Beide
Beide
Enkel op vakantie
Beide
Beide
Beide
Enkel thuis
Enkel thuis
Beide
Beide
Beide
Beide
Beide
Beide
Beide
Beide
Enkel thuis
Beide
Beide
Enkel thuis
Enkel thuis
Beide
Beide
Beide
Beide
Beide
Beide
Beide
Beide
Enkel thuis
Beide
Beide
Beide
Enkel op vakantie
Enkel thuis
Beide
Beide
Beide
Enkel thuis
Enkel thuis
Beide
Beide
Beide
Beide
Beide
Beide
Enkel thuis
Beide
Beide
Beide
Beide
Beide
Beide
Beide
Beide
Enkel thuis
Enkel thuis
Beide
Beide
Beide
Beide
Beide
Indien u thuis waxt, waar waxt u dan en waarom?
In de garage of buiten afhankelijk van het weer.
kelder; Er staat een werkbank, de \”vuile\” omgeving is geschikt om te waxen want dit
geeft rook, stank en er vallen schaafsel af.
in de garage, omdat ik dan snel de overbodige wax kan wegdoen
In de gerage/werkhuis. Daar heb ik het nodige materiaal en is er geen geurhinder voor
familia.
Garage , voor de rommel niet binnen te hebben
121

122
woonkamer
thuis - gewoon makkelijk is
In het tuinhuisje. Is nogal een vettige bedoening en dit moet niet in huis gebeuren
in de garage wegens de rotzooi dit maakt
Werkplaats
Buiten op het terras. Omdat daar de meeste ruimte is om te werken.
Binnen in appartement. Geen tuin of terras, plaatsgebrek dus.
in de garage op de werkbank
waxruimte
garage, werkbank + materiaal in de buurt en geen geurhinder voor de rest van de familie
In de garage of op het terras.
In de schuur. Omdat het nogal vuil werk is.
In het tuinhuisje, omdat daar al het materiaal ligt en heb ik plaats om het te doen.
thuis, goedkoop.
garage en buiten afschrapen
In de garage.
achter in de berging,rustig,niet te warm niet te koud !
In openlucht - leuker! of in de garage.
op het terras om de stank en het vuil buiten te houden
Garage, hier heb ik alles bij de hand.
garage voor het vuil!
in de garage met de poort geopend. Wegens de dampen die vrijkomen en ook om het in
huis proper te houden.
garage, genoeg plaats
skikot of buiten moet van de mama want het is te vuil
Buiten, als het goed weer is. Binnen is niet gezond en te weinig plaats.
Buiten op het terras, omwille van geur en lekken van wax.
in een ruimte die daar voor is ingericht
in werkkamer, wax plakt altijd op de vloerd en is moeilijk te verwijderen
In ons werkhuis, is gemakkelijk omdat er genoeg ruimte is en om nadien proper te maken.
Op het terras als het niet regent, anders in tuinhuis.
Tuinhuis voor de geurhinder
In een kamer met aircondition voor de chemische stoffen niet in te ademen
Ik heb een gemetst tuinhuis waar ik wax. al het nodige materiaal ligt daar en het is niet erg
als er wax resten op de grond vallen
garage,Daar mag het vuil worden
aan een waxtafel in de garage, genoeg plaats
in ons atelier, plaats en materiaal
werkhuis, ivm knoeien.
In de garage,daar staat mijn setup en is verlucht.
in garage wegens vuil en rook
garage, gesmolten wax ruikt nog al fel, en al mijn materiaal bevind zich daar
kelder , voor de geur
Buiten op het terras. Binnen maakt het teveel rommel als je de wax er terug afschraapt.
Thuis in de garage of bij vrienen. omdat de wax toch wel hardnekkig op de vloer kan
kleven.
in de garage. Hoef je niet te kijken naar vuiligheden...
in de garage met de poort open om niet u heel huis te laten ruiken naar de wax.
kelder omdat ik daar ruimte heb voor waxen
Kelder, Afval.
In de bijkeuken daar staat alles, is alles snel opgeruimd, en is het een mooie temperatuur
zodat het belag mooi open gaat staan
Indien u op vakantie waxt waar waxt u dan en waarom?
In het appartement of op de piste
indien voorhanden: waxtafel; indien niet voorhanden: balkon slaapkamer bij gebrek aan
beter.
buiten , zodat ik de overbodige wax niet moet opruimen
In de daarvoor bestemde of ter beschikking gestelde ruimte. Desnoods op de kamer.
Buiten zelfde reden .
in appartement
in de snowboard en ski kelder/opslag wegens betere steun
Meestal skikelder
In de voorziene ruimte maar meestal buiten. Omdat de waxruimtes meestal klein zijn.
Materiaalverzamelhok of terras. Veel plaats, verluchting.
in het skikot
waxruimte
op balkon omdat je makkelijk van je wax af geraakt :p
waxkot of op het terras
In het skikot
buiten omdat het binnen proper moet blijven.
In een lokaal dat de hoteluitbater ter beschiking stelt of in de lockerroom.
als er geen berging is op het terras, kwestie van de waarborg terug te krijgen,met een
geneverke !
In de skiruimte van het hotel, of buiten als het weer het toelaat ( terras)- ook terug leuker
buiten!
buiten om de stank en het vuil buiten te houden en ook omdat de bazen van het pension
dat vragen
Op het balkon van het apartement. Voor de plaats en vuiligheid.
balcon of skilocker ruimte eveneens voor het vuil
in het skikot of buiten naargelang de weersomstandigheden
skikot of buiten daar zijn de voorzieningen
Buiten, skikot of andere waxruimte.
In de voorziene ruimte, waxen op een andere plaats is onverantwoord.
Doorgaans in skikot aan het hotel.
in skistal. daar is de voorziening
Liefst binnen, in een daarvoor voorziene waxruimte, liefst niet buiten wegens de vaak
koude temperaturen
Skikelder van Appartement, balkon, garage van pension,...\r\nDaar waar het kan :)
Waar het toegelaten wordt
Wax ruimtespeciaal voor gemaakt
daar waar het mag en plaats is, waxkot, terras
op het terras, geen plaats binnen
ski kelder.
overal waar mogelijk
in werkplaats of speciaal waxkot
op het balk on of in het appartement (waar een stopcontact is)
in de kamer waar al het materiaal staat , voor respect voor het hotel ?
Ook buiten, ergens op straat. Ook omdat het binnen teveel vuil maakt.
in de gang, voor de ruimte en de geurhinder
Op het balkon (lekker koud) omdat de wax toch wel hardnekkig op de vloer kan kleven.
Waar ik kan, Afval maakt dan niet zo uit.
Maakt me niet uit als het er maar warm is en een stopcontact in de buurt
Indien u op vakantie waxt, op welk moment van de dag waxt u dan? Waarom?
’s avonds
’s avonds, even snel voor het eten of indien dit niet kan juist na het eten. Ik schraap meestal
niet af zodat 1 paar ski’s zo’n 15’ duurt (inclusief slijpen)
in de avond na het snowboarden, omdat ik overdag en in de ochtend al ga snowboarden
Meestal ’s avonds omdat je dan toch tijd vrij hebt.
’s avonds dan heb je veel tijd
in de avond kan het de nacht drogen
in de ochtend zodat er elke dag terug een verse laag op ligt
Savonds Sochtens werkt niet
S avonds na training,douche,avondmaal en dochter te bed hebben gelegd. Na dit alles
is het rustiger werken.
’s Avonds. ’S morgens geen tijd, overdag bezig.
’s avonds omdat dit het enige vrij moment is
avond
s avons na boarde eenigste moment tijd hebben
’s avonds, dan kan de wax heel de nacht in de ski trekken om dan \’s morgens afgekrabt
te worden
’s avonds
’s morgens of ’s avonds met express wax van toko.
’s avonds want ’s morgens moet je ander te vroeg op!!
’s avonds na het avondeten omdat er eerder geen tijd voor is.
s’avonds waxen , s’morgens afschrapen en borstelen !
Beide is mogelijk na het skiën, of ’s morgens vroeg - afhankelijk van de aprèsski.
in de avond of ’s ochtens vroeg omdat ik in de avond tijd heb om m’n skies te waxen voor
de volgende dag en in de ochtend omdat ik dan perfect de juiste wax op m’n skies kan
zetten voor de juiste temperatuur
S’avonds, dan kan de wax de ganse nacht erop blijven. De volgende ochtend dan
verwijderen en borstelen.
’s avonds na het skiën omdat de wax in de poriën van het belag moet kunnen trekken en
vervolgens volledig tot afkoeling moet kunnen komen
’s avonds na het skiën is het onderhoud van materiaal. ’s Morgens kan je dan iets langer
slapen
niet
namiddag of ’s avonds om de wax tijd te geven om in te trekken en dat ik drna tijd heb
om het grondig te doen
Na de training/wedstrijd. Omdat ervoor bijna geen tijd is.
s’avonds, opdat de wax goed zou indringen en de ski’s s’morgens klaar zouden zijn.
’S avondspits, na het skiën, om de wax ’s nachts te laten intrekken.
s’avonds, in de dag skien he
Indien mogelijk in de namiddag na de wedstrijden en anders ’s avonds
’s avonds, overdag wordt er geskied...
S’avonds
Savonds
avond, tijdens de dag ga ik skien
’s avonds
in de vooravond na het skiën inwaxen en ’s morgens overtollige wax afkrabben. zodanig
dat hij goed uitgehard is.
meestal ’s middags na de training of wedstrijd
’s avonds na het skieen
savonds, wax kan best een tijdje de poriën intrekken voor je schraapt, dus schrapen doe
ik morgens
s’avonds , dan heb je tijd en dan kan het s\’nachts intrekken
’s avonds na het snowboarden.
’s avonds, zodat de wax goed hard kan worden en \’s ochtends afschrapen
Laat op de avond (uitstel)
Savond’s na het eten, dan zijn me ski’s mooi droog en opgewarmd. dan zet ik er de wax op
de volgende ochtend krap ik ze dan uit zodat de wax goed uitgehard is.
Hoe houdt u uw ski’s of snowboard op zijn plaats tijdens het waxen?
Met de workmate thuis, op vakantie geimproviseerd de ski staand of lggend
niet. Ze liggen los, horizontaal, op een tafel of via een 2 puntsondersteuning (stoel,
balkonleuning bv)
op een tafel of op twee ezels
Werkbank, spanschroeven
ik laat iemand het vasthouden
op tafel of twee stoelen
Mbv klemmen en stoel
Ik leg het snowboard op houten ezels met daarover een oud deken of -laken
op 2 bakken bier of iets dergelijks,voor te waxen niet zo belangrijk maar voor het
afschrapen moet je druk kunnen zetten !
Thuis montagebord (zelf gemaakt)
Op een waxtafeltje! werkschraag met 2 houten steunjes op.
ik leg mijn snowboard op zijn bindingen
Op stoelen of bank, ligt niet echt vast.
in de houders van toko
niet, los op de grond of tafel
op tafel leggen
schraag (smalle werkbank) met TOKO vijzen op geklemd
met een zelf gemaakt systeem op een schraag
Houders van Toko
met klemmen
houder van Burton
Heb er speciaal antislip matjes voor gemaakt.
Waxtafel met klemijzers.
Fixeringen van Toko
met skie houders speciaal ontworpen hiervoor op een wax-tafel
Waxtafel met skispanners.
d.m.v. een schraag en bijhorende toko of holmenkoll skihouders
met speciale skiklemmen
schroefbank
skihouders
Door op een Toko waxtafel (schroeven) te leggen.
Met aangekochte klemmen.
Met bankvijzen
met een daar voor voorzien draaibank
klemmen
We hebben hiervoor speciale klemmen om op onze waxbank te bevestigen zodat de ski\’s
niet verschuiven

Ski fixeer klemmen
Klemme,
met speciale klemmen
Toko klemmen
houdertjes van swix
met 2 klemmen
Ski of snowboard klemmen van Toko.
ik leg ze op mijn klemmen ,schroef ze absoluut niet vast!
werktafel met houders
niet, gewoon ondersteboven op de grond
tussen twee planken
Ik leg mijn snowboard op de grond en ga erop zitten.
Op 2 stoelen
schragen
Improvisatie op reis. Stoelen, grond, verwarming, wax stapelen. Thuis op 2 ezels
als er een werkbank met klemmen aanwezig is daar op anders gewoon lekker los op tafel,
dat gaat ook prima.
In wat vervoert u uw waxmateriaal en vindt u dit handig om te vervoeren?
een klein doosje waar vroeger een boormachine in zat, ja het is juist groot genoeg en is
handig mee te nemen
Rugzak, ja handig
Plastiek zak. Niet handig, maar plaatsbesparend.
een plastiek zakje dat in mijn valies kan samen met mijn ander onderhoudsgerief behalve
waxijzer. Het is misschien niet altijd even handig, maar een grote koffer meezeulen op reis
kan ook niet: te veel bagage.
Toiletzak en strijkijzer aparte zak ,ja.
in een doek in een zak
In kistje
een gereedschapskoffer van stanley, hier gaat alles in. Is superhandig.
in plastieken doos met deksel,van hubo of Gamma, waar het lekker droog blijft!
Klein doosje waar alles incl ’strijkijzer’ in past
Een doe het zelf koffertje. Best handig en alles zit goe beschermd.
in mijn koffer en heel handig
Speciaal verzamelzakje. Handig.
tas
tasje, handig
in een koffertje
gereedschapskoffer (handig genoeg maar stilaan te klein
in een zak.ja
waxkoffer
curverbox
Heb er een gereedschaps koffer speciaal voor uitgerust. Gaat enkel mee als we met de
auto gaan.
Werkbax + nog extra kartonnen doos omdat de werkbak te klein is. Is niet altijd even
handig.
Box van Toko - ja, handig.
een werk/wax bak, ja alles zit mooi gesorteerd hij mag wel iets groter
P.V.C. opbergkoffer.
in een plastiek box van toko
ik heb een plastic koffer die bestaat uit twee niveaus, één niveau dat je kan uitnemen
met verschillende onderverdelingen, en onderaan een grote ruimte om waxijzer, klemmen,
wax, handschoenen, vod,... en dergelijke te leggen
staat gewoon in een kist
waxbox
In een koffertje. Handig genoeg.
In een speciale toolbox. Ja best handig
Gereedschapskoffer, ja.
in werkkoffer
In een handige grote gereedschapsbak
Oude gereedschapskist, redelijk handig
Koffer met vakken om het overzichtelijk te houden
Grote metalen gereedschap kist
in een speciale koffer, vergelijkbaar met een gereedschapskoffer.
koffetje
koffer, ja heel handig
wax koffer van Toko. Zeer handig.
alu koffer,ja
in werkkoffer is handig
half open board bag (?) enkel onderkant beschermt met rime om the dragen
Gewoon in een tas. Waxmateriaal neemt helemaal niet veel plaats in. Het is dus wel handig
om te vervoeren.
een blokker plastieken doos. Jep, de juiste maat, alles past erin
Turnzakje, heel handig
ja , in rugzak
een apart doosje met alles er in zoals de wax strijk ijzer en nog reserve spullen voor me
board bindingen
los in valies
Welke waxmethode verkiest u? Waarom?
board voorverwarmen met strijkijzer, wax smelten op board, uitstrijken, drogen, schrapen
Steeds warm waxen. Geeft veel betere en langere resultaten dan koud.\r\nVoor leerlingen
heb ik steeds een vloeibare koudwas bij zodat ik ze snel, ad hoc, kan helpen mochten ze
echt niet vooruit gaan.
warm, trekt beter in belag en is langer werkend als koud waxen
Warm waxen met strijkijzer. Simpel en afdoende.
Normale methode .
warme wax duurzaam
manuele hotwax. Voor de poriëen van het belaag goed open te krijgen
board proper maken , waxen , laten intrekken en dan afkrappen
met de warme wax wegens dit langer blijft en is ook beter voor putten op te vullen
Hotwax
warm waxen
Warm waxen (beste methode volgens mij)
warm
warm waxen
hot waxen.beste resultaat.
warm
Warm Als we het doen doen we het goed.
Hotwax. Dringt dieper in de poriën van het belag in - zo men zegt ...
warm waxen met strijkijzer,je kan beter doseren en het langer laten inwerken !
warm waxen dit verzadigd de zool beter dan koud en blijft er langer op
Warm waxen. Lijk mij de beste methode.
warmwaxen omdat dit het beste eindresultaat geeft en het langst meegaat tijdens een
afdaling
warm waxen, is meer werk maar beter resultaat
hoe ze het ons hebben aangeleerd
warme wax en voor de start liquid\r\nbeste resultaten
Basiswax is voldoende voor trainingen. Bij wedstrijd nog een laag high fluor extra.
Warm waxen. Omdat de poriën effectief behandeld orden, vuil kunne lossen en nieuwe
wax opnemen optimaal is bij warm waxen.
Warm, de wax dringt dieper in de poriën van de ski\’s en geeft een beter resultaat. Koud
waxen is goed voor een paar afdalingen, ideaal net voor de start van een race.
met warme wax , houd langer
warm
Warm waxen met het waxstrijkijzer. Dit gaat vrij gemakkelijk
Warm waxen met oud strijkijzer.
Warm langer resultaat
Warme wax
ik begrijp de vraag niet goed.
heet, beste
warm, beste
warm inwaxen van hydrocarbon of fluor wax. vanwege de goede glij eigenschappen .
Warm waxen met waxijzer,is het beste
warm, is het beste
Warm waxen.Houdt langer en vult beter de porien
Strijkijzer en blokje wax. Handmatig dus, omdat het nauwkeuriger kan gedaan worden.
warme wax,met oud strijkijzer.\r\nOmdat ik denk dat da het beste is.
de warme wax
wax meteode :p ? gewoon wax smelte en af schrapen na paar uur
Warm, beste.
warm, anders heeft het geen nu en is het zo weer uit de porien
Heeft u bepaalde voorkeuren van merk voor uw waxtools? Welke merken voor welke
tools en waarom?
holmenkolm (?) veel soorten + goede wax
ik gebruik holmenkol en toko. Holmenkol omdat het goedkoper is dan toko. Voor waxijzer
koos ik voor swix.\r\nHelaas kan je eindeloos ver gaan, maar vereist dit wel enig kapitaal,
dat ik niet bezit of er aan wil geven.
Nee ik gebruik een oude gewone stijkbout op de laagste temp. Als Krabber een stukje
perspex of een oud cd doosje, als borstel een harde borstel van de action voor ongeveer
1 euro.
neen, ik heb momenteel nog altijd de zelfde tools als van toen ik ben begonnen met waxen
Niet echt een voorkeur. Als onderhousdsbeurt: gewone parafine.
Nee
Toko ,Oneballjay
nee
neen niet echt
Wax van holmenkol
Geen voorkeur.
toko kan geen andere
Toko
geen mening
meestal TOKO of Holmenkoll wax, maar niet echt een voorkeur
vind wax van Burton beste. verder verwarmingstoestel van Burton. board cleaner van toko
(heel goed). wax van toko (middelmatig), maar meest courant verkrijgbaar. platic schraper
van toko. koper borstel van toko. schoonmaak borstel van den Aldi.
toko en onebalgey
Op dit ogenblik gebruik ik Holmenkoll wegens online kunnen aankopen. In de Belgische
winkels is er nl. amper tot geen wax te vinden.
TOKO is goed en duurzaam maar niet goedkoop !
Nee, geen voorkeur.
ja, \”solda waxing materials\” en speedmakers en toko solda omdat dit m\’n sponsor is
en toko omdat deze kwa prijs kwaliteit goed materiaal is
Alles van Toko.
holmenkoll en toko enkel omdat ik hier goede ervaringen mee heb
neen, probeer wel verschillende merken uit.
geen voorkeur
toko of swix\r\ngeen echte reden
Toko, omdat ik nog geen ander merk echt geprobeert heb.
Voorlopig alles van Toko
Uit de gewoonte gebruik ik vooral het merk Toko.
neen soms zelfs kaarsvet. ik probeer goed maar toch goedkoop
Toko Waxijzer, belagborstels Toko en Holmenkol wax
Toko/holmenkol voor de wax.\r\nAnder materiaal is niet van een merk.
Holmekol en start omdat we via de club redukties krijgen
Vola,swix, holmenkol omdat ze de beste zijn xd
geen speciale voorkeur
Nee
toko voor waxijzer\r\nvola voor wax
toko, zeer goed materiaal
ik gebruik steeds wax en tools van het merk Toko. zeer goede prijs kwaliteit verhouding.
wedstrijd wax: TOKO\r\ntrainingswax:Holmenkoll\r\n
vooral toko, gemakkelijkst te vinden in de winkels en is goed materiaal
Voorkeur om met toko waxprodukten te werken. Vijlen van het merk ice-cut om de
duurzaamheid.
Ik heb een waxijzer van Demon en ben hier zeker content over.
Neen niet echt vertrouw dan o de winkel
Neen, geen voorkeur
nee
toko omdat snel en handig bij shop kan hale
Tools niet echt voorkeur.
nee
Kijkt u er soms tegen op om te waxen? Wat kunnen hier redenen voor zijn?
ja, neemt toch wel redelijk wat tijd in beslag
Nee is voorpret op de vakantie
Het niet voorhanden zijn van een werkomgeving is meestal het sterkste excuus. Er moet
dan met ski’s door het hotel gelopen worden. Gebrek aan tijd (na het skiën) omdat andere
activiteiten zoals videobespreking de avond ”verstoren”
neen niet echt het is een kleine moeite
Gebrek aan tijd. Materiaal bij elkaar zoeken. Rommel
123

124
Ja , het duurt lang vermoeiend na een lange dag .
neen
ja , het is een heel werk
neen zeker niet want anders glijdt mijn snowboard niet meer goed
Nee, altijd met veel plezier\r\nAlhoewel apres skien ook wel heel erg leuk is :-))
Tijdens trip wel soms. Andere dingen te doen.
ja veel tijdsverlies
Neen
ja, schapen
ja, met belag herstellen, waxen en slijpen ben je toch snel enkele uren bezig voor twee
paar ski’s
soms wel, omdat ik er wel even met bezig ben en meestal ook het board van mijn zoon
wax. heb al eens liquid wax van toko geprobeerd, maar die vind ik niet goed.
ja, tijdsgebrek
Altijd ’s avonds. Neemt veel tijd in beslag (ik heb 2 kinderen/renners waarvoor ik de ski’s
onderhoud).
zeker niet, zolang het maar niet elke dag is !
Ja, tijdsgebrek.
ja, om al het materiaal klaar te zetten en nadien terug op te ruimen
Zelden, enkel bij tijd gebrek.
om te waxen niet, slijpen daarentegen :)
tot op heden niet.
neen
ja afkrabben!!!! bwah
Nee, echte ski’s zijn altijd leuk om te waxen! Gewone of versleten ski\’s is al minder leuk,
maar nog steeds niet zo erg vind ik.
Ja, vermoeidheid
Ja, soms duurt het wel lang.
nee
te laat in de avond
Nee eigenlijk niet
Ja, het weer.
Ja vernamelijk tijd tussen het waxen drogen afschraapen
Neen
soms wel, het gaat vooral over de tijd nodig om te waxen, toch snel een uur per paar skies
Nee
nee, gaat rap
ja, tijdsgebrek
vind het niet erg om te doen.
nope,part of the job!
ja: tijdsgebrek
Neen, moest het toch zijn dan zou het door tijdsgebrek kunnen zijn.
Ja. Als ik niet veel tijd heb. Omdat het toch wat tijd in beslag neemt.
ALs we waxen doen we het meeestal met een paar vrienden en doen we ook meerdere
boards per persoon kan dan wel lang duren maar eens bezig is het toch wel een beetje
vakantie :-)
Niet echt.
nee niet echt maar je steekt er wel wat tijd in
het afschrapen zo vervelend karwij
Altijd, Tijdrovend werk en vaak in de koude kelder staan van een hotel op vakantie.
nee nooit, Als je overdag wil genieten van de sneeuw moet je je materieaal op orden
hebben! Dus dit hoort er gewoon bij
Zijn er dingen waar u tegen op kijkt tijdens het waxen? Waarom?
nee
Nee
Bij het racen is een degelijke afwerking (opblinken, structuur) noodzakelijk. Dit vraagt
tijd (reden 1). Tevens wens ik niet te investeren in zeer dure waxen of een hoop tools
(draaiborstels) omwille van de prijs.
het schrapen van de overbodige wax, omdat ik soms eens uitschuif en een snee maak in
mijn wax en terug opnieuw kan beginnen
neen
Afschrapen . Saaiste werk .
schrapen schrapers snel bot
neen
board prober maken
neen wegens dit allemaal snel klaar is
Nee
Schrapen in de morgen. Geen ochtendmens.
tijd
schrapen
Neen
belag zuiver maxen (reinigen met warme wax en uitborstelen met koperborstel)
nee
neen
Het slijpen en waxen valt nog mee. Het afkrabben neemt het meeste tijd in beslag en
daarna moet al de afgekrabte wax nog worden opgeruimd.
NON , wel zien dat uw schraperke scherp is (zeker geen metalen gebruiken = struktuur
van uw belag weg !!!!!)
Het slijpen vind ik soms moeilijk - vijl die niet \’pakt\’.
neen niet echt
Het afschrapen bij meer dan 4 paar ski\’s.
nee
neen
neen
nee
Ik hou van mijn sport, dus ook alles wat erbij hoort!
Ja, het lekken van de wax op grond/kleing
neen
Een snowboard waxen vind ik minder leuk, de oppervlakte is veel groter en de wax is
minder gemakkelijk gelijkmatig uit te strijken
De geur en lekken op mijn terras.
Afkrabben
het afschrapen van de wax wat behoorlijk wat afval oplevert
Nee
nee
neen
nee.
nee
neen
Vroeger keek ik op tegen het afschrapen van de ski\’s. Nu ni meer sinds het gebruik van
een stalen afschraper!
Vooral de vuile wax af de plank schrapen. Als je indoor snowboard wordt je wax heel vuil
en is het moeilijk deze te verwijderen.
Schrapen na een paar boarden begin je het wel te voelen
Het afschrapen, vooral de rommel die daarvan over blijft...
de tijd
nee
Vooral het schrapen is het ergste. Koud in de ochtend en gehaast.
Nee
Heeft u zich ooit al verbrand tijdens het waxen? Indien ja, hoe is dit gebeurd?
nee
Nee
De laatste 10 jaar zeker niet meer...
neen , het is nog nooit bij mij gebeurt
Neen
Neen
neen
ja ik had per ongeluk mijn had op het wax ijzer gelegd.
Nee
Nee.
neen
ja, aan ijzer gelekt om te testen of het warm was
Neen
nee
neen
neen
Neen. Blijkbaar ben ik voorzichtig genoeg.
NON , je kan eerder je board verbranden dan uw vingers !
Nee.
neen
Neen.
nee
ja lichtjes tegen het strijkijzer
neen ben voorzichtig
ja\r\nwaxijzer
Ja, maar niet zo erg. Door de bovenkant (die vanonder ligt) van de ski te voelen, en per
ongeluk het strijkijzer even geraakt te hebben.
Gelukkig niet
Ja, wax die bijna op was, waardoor mijn hand tegen het strijkijzer kwam.
nee
neen
Nog niet, ben gewoon om te strijken
Ja, door een heel klein stukje wax toch nog te willen gebruiken.
neen gebruik altijd veiligheids handschoenen
Nee
neen
Nee
nee
neen
nee.
nee
neen
ja, door het laatste stukje wax tegen het waxijzer te houden in plaats van op de ski te
leggen
nee
Nee nog nooit.
Neen
Neen
nee
nee
Ja, onoplettendheid. Slippers dragen en druppelen op de voet. Te klein waxblokje.
Nee nog niet. wel met het herstellen van me belag maar dat kwam omdat ik op me hand
lekte
Vindt u uw huidige manier van waxen veilig?
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Weet niet
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Weet niet
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja

Weet niet
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Wat kan volgens u beter/gemakkelijker bij het waxen?
Wax erop en dan ”alles” eraf halen. Dit moet beter kunnen.
Een speciaal strijkijzertje zoals die van Toko. Ik gebruik nu een oud kledingstrijkijzer.
niets
? weet niet
geen idee
geen idee
niets
ne goed set om u board in vast te zetten. vorm van het ’strijkijzer’, zou groter mogen zijn.
Het blijft een artisanale bezigheid. Wat er bij mij nog beter zou kunnen, is de aanschaf
van een slijpmachine waardoor ik niet meer manueel hoeft te slijpen. Goede machientjes
kosten echter wel wat geld.
de oude waxlaag afnemen met warme wax en direkt afschrapen , maar dit is iets te
omslachtig, gewoon ontwaxeen met spuitbus en wachten !
Het slijpen
dat de wax zich beter verspreid over het belag tijdens het ”strijken”
Het afschrapen van de wax.
betere identificatie op de gebruikte wax
meer plaats hebben om meer ski’s tegelijk te doen
dat de afgekrabte wax niet zo een boeltje is
Beter strijkijzer en meer oefening.
De spreiding van de wax
Ik gebruik een gewoon strijkijzer, handiger om te gebruiken zijnde toestellen van
waxproducenten, vermits deze quasi dezelfde breedte hebben als ski’s.
als ik dat wist deed ik hat allang. maar minder werkintensief voor hetzelfde resultaat zou
mooi zijn
Het waxen verloopt naar wens
Als ik dat zou weten, zou ik het toepassen...
Het gelijk opbrengen van de wax
niets speciaals
betere en gelijkmatigere verdeling van de wax, + juist aanbrengen van de juiste hoeveelheid
i.p.v. de wax op de ski te smelten het waxblokje op de ski in te wrijven. min verbruik aan
wax en meer als voldoende, zonder veel afschraap werk.
Het afschrapen van de oude wax.
In plaats van een strijkijzertje, een specifiek toestel...
het werk dat je eraan hebt.het zou gemakkelijker zijn moest je gewoon iets op je board
smeren,maar het moet dan ook wel even goed zijn en een ganse vakantie erop blijven.
ik kan niet meteen iets bedenken
waxen klaar nie afschrapen
Juiste dosis.
bij het smelten van de wax beter in de hand kunnen houden hoeveel wax je gebruikt,smelt
Welke types wax gebruikt u allemaal (blok, pasta, vloeibaar, poeder,...) en waarom?
blok, vloeibaar. blok: handig in gebruik, robust om mee te nemen en te gebruiken in
wisselende, moeilijkere omstandigheden; vloeibaar: snel, makkelijke aan te brengen op
de piste.
blok en vloeibaar
blok, lijkt me het beste, poeder is meestal high fluor wax en zeer duur, vloeibaar blijft niet
lang en pasta heb ik geen ervaring mee
Blok.Uit gewoonte en omdat het handig en relatief goedkoop is.
Blok makkelijk .
blok
blok
blok
blok wegens dit gemakkelijk is
Blok
Blok. Meest gangbaar.
blok
enkel blok, ik vind warm waxen het meest efficient en geloof niet in vloeibare wax op de
piste. Beter een keer meer waxen op vakantie
blok
bijna altijd blok. gewoonte.
blok
Altijd blok heb de rest nog niet geprobeerd en vertrouw er ook niet zo op. wil wel nog
eens poeder proberen.
Voornamelijk blokken hot-wax en af en toe aan de start een blokje cold-wax van de
hoofdtrainer van de club.
altijd blokken , blijft langer in de porien !
Blok + startwax (tube-pasta) in de bergen.
warme wax/poeder/koude wax omdat deze allemaal bepaalde eigenschappen hebben
die zich op die moment handig kunnen rijken
Blokwax, lijk mij de beste methode.
blok omdat dit het meest beschikbare is op de markt
blok, andere nog niet geprobeerd, waarschijnlijk ook wegens de prijs.
blok zo hebben ze het ons geleerd
blok en vloeibaar nresultaten
Meestal blok, vloeibaar soms voor gewone ski’s wanneer we in het buitenland zijn en
poeder (als high fluor) vlak voor de start van een wedstrijd.
blokjes
Hoofdzakelijk blok, uit gewoonte.
meestal blok omdat ik met een strijkijzer werk , dit wekt precies
blok, goedkoop
Altijd een blok, is gemakkelijk en praktisch
blok, andere ken ik niet.
blok gemakelijk verwerkbaar
Blok voor basis en poeder voor race finish
meestal een blok maar soms ook als eens pasta of vloeibare wax als er weinig tijd is
Blok
blok, vlak voor wedstrijd vloeibaar\r\ngoedkoop in blok \r\nvloeibaar is duur
vooral blok wax soms fluor poeder bij zeer vochtige condities.
blok en poeder , mekkelijk handteerbaar
Alles ,wil zo goed mogelijk waxen voor bepaale omstandigheden .
blok
Enkel blokpasta omdat we geen profs zijn en meer remmen in de slalom dan glijden door
beperkte techniek!
Ik gebruik altijd een blok wax. Dit vind ik het makkelijkst te gebruiken.
Blok, de anderen gewoon nog niet geprobeerd.
blok,niet echt een reden voor
blok, is vind dat dat het gemakkelijkste is
blok
Blok, poeder.
Blok doe warm waxen.
Gebruikt u voornamelijk hydrocarbonaat waxen of fluorocarbonaat waxen? Waarom?
Nee ben geen topsporter
recreatief: hydrocarbonaat. Prijs, goede resultaten racen: hydro als grondlaag, fluor als
afwerking. Fluo geeft betere resultaten als de eerste meters belangrijk zijn en je maar 1
afdaling moet doen.
ik denk fluorocarbonaat, ken het verschil niet
normaal hydro en bij wedstrijden fluor .
hydro voor indoor en fluor voor boardercross. Fluor geeft minder wrijving bij een afdaling
hydrocarbonaat
hydrocarbonaat wegens dit het langste blijft op mijn snowboard
Hydro
Geen idee.
geen idee
ik wax de ski\’s van mijn zoon met hydrocarbon want hij is maar 9 jaar oud. Aangezien hij
momenteel eerst staat in zijn categorie vind ik het gebruik van fluor of jetstream niet nodig,
het is sowieso slecht voor het belag (droogt uit).
fluo
fluorocarbonaat.
combineer beiden, afhankelijk van voor indoor bestemd of outdoor
Hydrocarbonaat. Fluor-waxen geven giftige dampen af. Ik heb nog HF liggen, maar die
heb ik nog nooit gebruikt, wegens nog giftiger dan LF.
met fluor is beter maar ook duurder!
Soms Fluor. Voor wedstrijden van dochter.
hydrocarbonaat bij toeristische skies en freeride omdat dit het goedkoopste uitkomt en het
meest universele is fluorocarbonaat bij wedstrijd skies omdat dit er zich toe leent sneller
te gleiden ze zijn wel duurder en men moet meer rekening houden met de temperatuur
Hydrocarbonaat voor training en onderhoud. Fluorocarbonaat voor wedstrijden.
hydrocarbonaat
hydrocarbonaat, op aanraden van anderen die me gezegd hebben dat de fluor wax
eigenlijk geen verschil maakt bij de jonge racers
hydro voor training en fluo voor races Kost!!
Ligt eraan of het een training (of gewoon skiën) of een wedstrijd is. Fluor bijt in dus na de
wedstrijd terug gewoon.
Beiden, hangt van de sneeuwomstandigheden af en het te bereiken resultaat
Hydrocarbonaat, wederom gewenning evenals aanbod in een Belgische sportwinkel.
hydrocarbonaat voor hier is goed
hydro, goedkoper en voor ons meer dan voldoende
Meestal hydrocarbonaat waxen, fluorocarbonaatwaxen zijn een stuk duurder
Beide, fluor enkel voor wedstrijd.
bijde in functie van waar er geskied gaat worden
Combi
weet ik niet
een goedkope trainigs wax van toko
hydro fluor: slecht voor belag, enkel voor wedstrijd te gebruiken
vooral hydrocarbonaat glijd voldoende voor een recreatieve wintersporter, vanwege de
prijs.
hydrocarbonaat, prijs
hydro voor training ,fluor voor wedstrijden
fluor, is beter
Hydrocarbonaat om de financiele kant. Het gebruik van fluor maakt het belag fragiler en
door het regelmatig skien op kunstmatten verslijten de skies sneller dan.
Fluorcarbonaat.
Geen idee.
weet niet
fluorocarbonaat, ik heb geen idee
twede en geen idee
Fluo, (geen idee)
Indien u beroepsmatig materiaal waxt, gebruikt u dan voornamelijk hydrocarbonaat
waxen of fluorocarbonaatwaxen voor de klant? Waarom?
klant is koning maar het prijkaartje ook
hydrocarbonaat omdat deze goedkoperzijn en een groter temperatuur bereik hebben
Hangt ook weer af wie de klant is en wat hij wilt. Toerist of wedstrijdskiër.
Beiden, hangt van de sneeuwomstandigheden af en het te bereiken resultaat
Dan zou ikfluorcarbonaat gebruiken, de kwaliteit ga deze wax is beter.
vooral hydrocarbonaat, fluor vinden klanten vaak te duur.
Heeft u ooit al ecologische waxen gebruikt? Zoja, dewelke en wat waren uw
bevindingen?
nee wist niet dat die bestaan
neen. Ik wist niet dat ze bestonden.
nee
Neen
Nee
Neen
neen
Nee nog nooit bestaan die?)
Nee.
125

126
neen
nee
ja, magic potion, gaat er snel af
nee
ja, onebalgey. specifieke geur
neen
Bestaan die ?
nog niet van gehoord maar intereseerd me wel!
Nee
neen
Neen
neen
neen
neen
nee
Geen idee..
Nog nooit van gehoord
Neen
nee
ken ik niet
Nog niet geprobeerd.
Ik denk het niet.
neen wist niet van het bestaan ervan
Nee
neen
nee
neen.
neen
neen
niet van toepassing
Ja ik heb de ecologische wax van Burton al eens gebruikt. Maar ik ga hem niet meer kopen
omdat ik vind dat hij niet zo goed glijdt als de anderen en ook sneller weg is.
Neen
Nee
neen
nop
Nee
Nee
Denkt u te waxen op een ecologische wijze? Zoja, op welke manier?
Neen, tenzij ervoor zorgen dat er niets achterblijft meetelt.
nee
ik probeer zo weinig mogelijk wax te gebruiken en dus zo lang mogelijk toe te komen
met 1 blok
Geen idee. Maar ik gebruik wel het minimum aan materiaal.
heb daar geen ervaring mee
neen
Geen idee.
nee, ik zorg er enkel voor dat het ijzer niet te warm staat zodat de wax niet begint te roken
onbekend
geen mening
Er is weinig ecologisch aan ski-onderhoud. Voorafgaand aan het waxen wordt er nog eerst
geslepen wat een hoop ijzervijlsel van de kanten oplevert, dat dan later op de avond wordt
aangevuld met een hoop afgekrabte wax. Om te waxen gebruik je een strijkijzer dat ook
nog de nodige energie vraagt.
waarom niet als je de hele dag in de natuur bent moet je het ook zo houden !!!!!!!!!!!!!!!altijd
warm waxen
neen
Neen
ja maar ik weet niet wat een ecologische wijze is.
geen idee van
weet niet
nooit iets van vernomen
Geen idee..
Nee
nee
mogelijk. ik gebruik zo weinig mogelijk. ook goedkoop he
Nee, niet echt
Neen.
ja, probeer zo weining mogelijk afvalwax te produceren
Nee
wellicht niet
geen idee
neen.
neen
Neen.
Geen idee.
ken ik niet dus ik zou het niet weten.Als da even gied is waarom niet.
neen
Soms, als ik net genoeg wax gebruik.
Als ik het op dezelfde manier kan gebruiken als andere waarom niet.\r\n
Heb thuis groene stroom. maar verder nee waarscheinlijk niet
Wat doet u met de afgeschraapte wax?
weggooien bij restafval.
vuilbak of van balkon
opvegen en in de vuilniszak
weggooien, gebruikte wax is vuil en niet mer bruikbaar
Soms terug gebruiken en mee inwaxen.
In de vuilbak
vuilbak
vuilbak
in de vuilbak
ik gooi deze weg
Hergebruiken tenzij vervuild
Merendeel oprapen en in de vuilbak.
weggooien bij het restafval
weggooien
vuilbak
niks.afval.
restafval
Vuilbak.
WEG WEG WEG
Vuilnisbak
in de vuilbak werpen
Vuilbak.
vuilbak
opvangen in een bakje en weggooien
wordt weg gegooid
vuilbak
In de vuilbak natuurlijk!
Opvegen en de vuilbak in
Gooinik in de viuilbak
kan terug verwerkt worden
recupereren 1x kan
Beland in een vuilniszak die achteraf naar het containerpark wordt gebracht
Vuilbak.
vuilbak
Vuilbak
bij het huishoudelijk afval
vuilbak
weggooien in vuilbak
in de vuilbak.
in de vuilbak
weggooien
in vuilbak
netjes opvegen en bij het restafval doen.
Die veeg ik bij elkaar en doe ze in de vuilbak.
In de vuilbak
vuilbak
opruimen met de stofzuiger
Weggooien
Vuilnisbak. Of natuur als ik schraap boven op de berg.
Weg gooien. Deze wax is vervuild, het vuil wat op je balag zat is met het afschrappen er
mee af gekomen dus dit moet je niet her gebruiken
Wat doet u met waxblokjes die te klein zijn om veilig tegen het ijzer te houden?
Bijhouden tot thuis, waar ik ze kan gebruiken met behulp van een tang.\r\n
niets gewoon voorzichtig met vinger vast houden anders wax eerst laten smelte op ijzer
Ik maak hem helemaal op
op het board leggen en zo smelten
Warm maken en aan een nieuw waxblok kleven.
op de plank leggen en het ijzer er dicht tegenhouden .
op het board en dan het ijzer erop
smelten op board
weggooien
ik gebruik daar een punt tang voor wegens ik anders mijn vingers nog eens zou verbranden
Op m’n board smelten
Vuilbak.
op de ski leggen om zo te smelten
op board leggen en ijzer erop
leg op het ijzer tot ze smelten en dan op board laten druppen.
mbv nieuwe blok tegen ijzer houden
Volledig opgebruiken. Ik leg het restant op de ski, leg het strijkijzer erop en verspreid de
wax over de ski.
WEG WEG WEG
Vuilnisbak
opgebruiken door ze op het belag te smelten
Samen smelten voor trainingswax.
samensmelten met andere blokjes om zo te verbruiken
leg ik op de ski en smelt ik alzo met het ijzer
weg
aan een nieuw blokje ”plakken”
Op de ski uitwrijven. Ik verspil niets. ;p
smelten tussen ijzer en belaag
Ofwel mijn vingers verbranden ofwel met tang vasthouden.
mee hersmelten met afgeschraapte wax
op het ijzerleggen en volledig laten smelten. of alle kleintjes bij elkaar voegen
Met behulp van een volgende waxblok tegen het strijkijzer houden zodat het volledig weg
smelt.
Toch nog tegen het ijzer houden :-)
samensmelten met de volgende blok
Op de ski leggen en uit smeren
gaan bij het afval
op een grotere blok plakken
samensmelten met andere
ik gebruik ze volledig op.
weg in vuilbak
gebruiken
op de ski leggen en inwrijven met strijkijzer
laten smelten op de ski zelf en verdelen over het gehele belag.
Die leg ik op de plank en smelt ze zo.
Weggooien
vuilbak
ik wrijf ze zo goed mogelijk over mijn board
even warm maken en dan plekken tegen een nieuwe blok werkt goed.
Houd ik toch tegen het ijzer en verbrand men vingers dan maar :) Of ik leg ze op het
board en smelt ze dan.
Op het ijzer leggen tot die op is.
In welke mate is vormgeving, grafische prints, stijl, imago en mode (van skikledij,
rugzakken, helmen, brillen, snowboards, ski’s,...) in de wintersport voor u belangrijk?
(1= Helemaal niet belangrijk, 5=Zeer belangrijk).
[2]
[2]
[4]
[2]
[5]
[4]
[3]
[3]
[5]

[5]
[4]
[3]
[3]
[4]
[3]
[3]
[4]
[3]
[1]
[4]
[3]
[3]
[4]
[3]
[3]
[3]
[4]
[5]
[3]
[4]
[3]
[3]
[2]
[1]
[4]
[4]
[3]
[4]
[5]
[4]
[5]
[5]
[3]
[4]
[5]
[3]
[3]
[3]
[4]
[3]
[5]
[5]
[4]
Wat vindt u van de vormgeving van de huidige waxijzers en toolboxen of sets? Vindt u
hier verandering nodig? Waarom?
Geen verandering nodig. Het gaat mij vooral om degelijk (professioneel?) materiaal met
goede technische eigenscahppen. De logo\’s zijn dan niet van belang. Integendeel.
nee
niet belangrijk, functionaliteit en prijs vind ik belangrijk.
goed
Geen mening
Ik vind het al vrij handig maar als het makkelijker kan waarom niet .
een waxijzer moet vooral constante temperatuur geven voor de rest is het mij totaal
onbelangrijk hoe het er uit ziet
ok
oke
ik vindt deze goed en hoeven geen verandering
Mwah, ze zijn functioneel. dus eigenlijk nee
Geen idee.
ok niet nodig om te veranderen, het blijft maar werkgerief. Beter handig en degelijk dan
mooi en waardeloos
goed
geen verandering nodig,
vraag me soms af of er geen beter resultaat kan krijgen door grotere ijzers, omdat die
meer warmte per opp kunnen verspreiden en de wax dan gelijkmatiger over het board
kan gespreid worden.
best ok
Dit zijn voor mij werkmiddelen waarvan de look er niet toe doet.
wax zelf niet met prof. strijkijzer maar met klein reis-strijkijzer (zolang er maar geen gaten
in zijn!!) TOKO is kwalitatief goed !
Zijn functioneel én dit is OK.
de waceizers kunnen mischien wel iets beter gevormd worden dat ze de skie in een keer
volledig bestrijken en de koffers iets groter
Bij waxijzers, de struktuur van de zool om meer tespreiden.
misschien mogen de tools iets ergonomischer worden
neen, heb geen toolbox speciaal voor wax en slijpmateriaal, een rode kruis box uit de
Colruyt :-) was lekker goedkoop.
nee
Waxmateriaal hoeft voor mij niet stylish te zijn. Het skimateriaal mag al eerder n beetje
gepimpt zijn. ^^
Het zijn werktuigen, dus moet het bovenalles functioneel zijn.
Nee, om zulk materiaal te vervoeren, moet je naar functionalisme kijken.
zit goed
neen, ik gebruik een gewoon strijkijzer met themperatuur regeling
Nee niet echt, moet gewoon praktisch zijn verder maakt het weinig uit wat kleur en model
betreft.
Onnodig duur. Een oud strijkijzer en gereedschapskist zijn ideaal!
neen
Goed
niets bijzonder maar ook niet belangrijk voor mij
nee, ok zo
neen.
zeer goed
neen, is niet belangrijk voor werkgerief
Vormgeving en sets zijn oké. moest het praktisch mogelijk zijn dan zou een snoerloos
waxijzer super praktisch zijn om overal te kunnen waxen, zelfs vlak aan de piste.
Ik vind de vormgeving van waxmateriaal enzo niet echt belangrijk. Een waxijzer, toolbox,...
moet vooral goed werken.
Geen idee, gebruik een gewoon reisstrijkijzer
geen mening
neen, ik vind dat ze er wel goed uitzien
niet echt is al veel variatie te vinden.
Wax is altijd leuk met een geurtje als het niet de prestatie verminderd. Wax ijzers zijn
inorde.
Hier bij gaat het NIET om hoe het er uit ziet maar of dat het werkt. al kom je met een oude
strijkbout van je oma aan, dan is het al goed! als je de temperatuur maar in kan stellen.
127

128
Technische Fiches

129

130

Quick Designs
131

132

Data testopstelling (in Newton)
Ongewaxt Droog HotWax Droog Ongewaxt Nat HotWax Nat BioWax Droog Prototype Droog
1,1088 1,049 1,1666 0,9553 0,8058 0,8873
1,1088 0,8097 1,1068 0,9553 0,6861 0,7975
0,9592 0,8396 1,0171 0,7459 0,6562 0,7975
1,019 0,8994 0,8376 0,7459 0,8955 0,9172
1,049 0,9892 1,1367 0,8655 0,716 0,7377
0,8396 0,72 1,1666 0,8655 0,8357 0,8873
0,9592 0,7798 0,8376 0,8954 0,9852 1,0069
0,8396 0,7798 0,8974 0,8057 0,716 0,8873
1,049 0,7798 1,3162 0,8356 0,8656 0,7975
0,8396 0,9593 1,047 0,8356 0,716 0,9172
0,9293 1,049 1,1367 0,8356 0,6861 0,7975
0,9592 0,9593 0,8376 0,8057 0,7459 0,7975
1,049 0,8994 1,047 0,8057 0,716 0,9172
1,1088 1,0789 1,1367 0,8057 0,7758 0,8574
0,8396 0,72 0,8376 0,8356 0,8955 0,8873
1,0789 0,72 1,2564 0,9852 0,716 0,7377
1,049 0,8097 0,9871 0,7459 0,9254 0,9172
0,9592 0,8994 0,9572 0,8057 0,716 0,7975
0,9293 0,9593 0,9572 0,8356 0,7459 0,7975
0,9592 0,7798 1,2863 0,7459 0,9553 0,8274
1,019 0,9294 1,0769 0,8655 0,9553 1,0069
1,1088 1,049 0,7777 0,9253 0,7459 0,9471
1,4379 0,8695 1,2265 0,7459 0,9553 0,8574
0,8994 0,7798 1,1367 0,8057 0,7459 0,977
0,7797 0,7499 0,9871 0,9253 0,6861 0,7676
1,378 1,0191 0,8077 0,8954 0,6562 0,7377
1,2285 0,9593 1,2265 0,9553 0,716 0,8274
0,9592 0,8994 0,8376 0,8954 0,716 0,7676
1,2285 0,9294 1,1068 0,7758 0,8955 0,7975
0,9293 0,9892 1,2863 0,8057 0,9553 0,8873
0,9293 0,9294 0,9273 0,8057 0,716 0,8574
0,8396 0,7499 1,2265 0,9553 0,716 0,8274
0,7797 0,7798 1,1068 0,8057 0,8955 0,7676
0,9891 1,0789 1,0171 0,8057 0,6861 0,977
1,019 0,8695 0,9273 0,7758 0,9852 0,9471
0,7797 0,7798 0,8376 0,7758 0,6263 0,8274
1,2883 0,7798 1,047 0,8655 0,716 0,8574
1,049 1,1388 0,8077 0,8057 0,7459 0,9471
0,8096 0,8097 1,1367 0,7758 0,9852 0,9471
1,3182 0,8695 1,1068 0,7459 0,8357 0,7676
0,8096 0,8097 1,0171 0,8655 0,8955 0,8873
0,8396 0,7798 0,7777 0,8057 0,9254 0,7975
0,8096 0,8994 1,2863 0,7459 0,6562 0,8574
1,019 1,0789 0,8376 0,8057 0,6562 0,8873
1,019 0,8097 0,7777 0,8057 0,8656 0,8274
1,1686 0,7798 0,7777 0,8057 0,716 0,8274
1,2584 1,0191 0,9273 0,7459 0,6562 0,977
0,8695 0,9294 0,9273 0,8954 0,9553 0,7377
1,1686 0,7798 1,1965 0,8655 1,0152 0,9172
133

134
1,1088 0,8396 0,8675 0,8655 0,8058 0,8873
1,2584 0,8396 1,1367 0,7758 0,9852 0,7975
1,1387 0,8695 0,9871 0,7758 0,8955 0,8274
0,8396 0,7798 0,9273 0,9553 0,6562 0,8574
0,8396 0,7499 0,9871 0,8954 0,7459 0,7975
0,8396 0,9294 0,8077 0,8356 1,0152 0,7975
1,1985 0,8396 1,3162 0,8356 0,716 0,7975
0,8396 1,0789 0,9572 0,7459 0,8357 0,8274
0,8096 0,7798 0,8675 0,8057 0,8058 0,9172
0,8994 1,049 0,9273 0,7459 0,716 0,8873
0,9592 0,8695 0,8077 0,8954 0,9852 0,8873
0,8695 0,7798 1,047 0,8954 0,9254 0,7975
1,1686 0,72 0,8376 0,8954 0,9852 0,8574
1,1387 0,7798 1,047 0,8655 0,8955 0,9172
0,8396 0,8994 1,1666 0,7459 0,7459 0,8873
0,9592 0,8695 0,9572 0,9253 0,716 0,7377
1,1686 0,9593 1,1068 0,8057 0,6562 0,7377
0,9592 0,8396 0,9273 0,8057 0,8058 0,7975
0,8396 0,8695 0,8376 0,8655 0,8955 0,7676
0,8396 0,8994 1,1965 0,8356 0,6861 0,8574
1,1088 0,9294 0,7777 0,7758 0,716 0,8274
0,8695 0,7499 0,7777 0,9553 0,716 0,7975
1,3182 0,9593 1,047 0,8057 1,0152 0,7377
1,019 0,8695 1,2265 0,8954 0,8357 0,977
0,8994 0,8695 0,9273 0,9253 0,8058 0,7377
0,8096 0,7798 0,9273 0,8057 0,8656 0,8873
1,3481 0,8396 0,8376 0,7459 0,716 0,8274
0,9891 0,9892 1,1367 0,8057 0,8357 0,7975
0,8396 0,8994 0,7777 0,8057 0,716 0,7975
1,019 0,8097 1,0171 0,7459 0,8656 0,7377
0,9293 0,7499 0,9871 0,8057 0,9852 0,7377
0,8994 0,7499 0,8376 0,8057 0,8058 1,0069
0,8096 0,9892 1,1068 0,7459 0,716 0,977
0,9293 0,8695 1,1068 0,8655 0,6861 0,7975
1,1088 0,7798 0,8376 0,8356 0,6861 0,9471
0,8994 0,7798 0,9871 0,8057 0,8357 0,9172
0,8396 0,9294 0,8675 0,8057 0,8058 0,8274
1,1387 0,8396 0,9273 0,8057 0,8656 1,0069
0,9592 0,8994 1,0769 0,7459 0,8955 0,9172
0,8096 0,9593 1,0769 0,8057 0,716 0,8574
0,8994 0,7798 0,8376 0,8057 0,8955 0,8574
1,0789 0,7798 0,8974 0,7758 0,8656 0,9172
1,3481 0,8695 1,0769 0,8057 0,9553 0,9172
1,049 0,8097 0,9871 0,7459 0,8058 0,977
0,8096 0,7499 0,9572 0,8057 0,7758 0,8274
1,0789 0,8994 1,376 0,7758 0,6861 0,8274
0,9293 0,8396 0,8974 0,7758 0,8058 0,7975
0,8994 0,7798 1,1068 0,8655 0,716 0,7676
0,8396 0,8994 1,3162 0,8655 0,9254 1,0069
0,9293 0,72 0,8077 0,7758 0,9553 0,7975

1,1686 0,7499 0,9273 0,8057 0,9553 0,9172
1,1387 0,7499 0,7777 0,8057 0,7459 0,7975
0,9891 0,9294 0,8376 0,9553 0,7758 0,9471
1,1686 0,7798 1,1367 0,8356 0,7758 0,9172
0,9891 0,8097 0,9572 0,9852 0,716 0,7078
0,9293 0,7798 0,9572 0,8655 0,7459 0,977
0,8695 0,8097 1,0171 0,8655 0,6861 0,977
1,1088 0,8396 0,8077 0,7459 0,7758 0,8574
0,9592 0,9892 0,8675 0,7459 0,716 0,7975
0,8396 0,7798 1,0769 0,7459 0,6562 0,8574
0,9592 0,72 1,1367 0,7459 0,8058 0,7676
1,0789 0,72 0,7777 0,8057 0,716 0,7676
0,9891 0,9593 1,0769 0,8356 0,716 0,8274
1,0789 1,049 1,2863 0,8057 0,6562 1,0069
0,8096 0,8695 0,8376 0,7459 0,716 0,8274
1,1088 0,7798 0,8077 0,8057 0,7459 0,7975
0,8096 0,7798 0,8376 0,8954 0,9254 0,7975
0,8396 0,8695 0,9273 0,8057 0,6861 0,977
1,2883 0,7798 0,8077 0,7459 0,8357 0,8873
1,019 0,9593 0,8974 0,8356 0,9852 0,7676
0,8994 1,1088 0,8376 0,7758 0,7459 0,8873
0,8396 0,7798 1,0171 0,8057 0,8058 0,8873
1,019 0,7798 0,8376 0,8057 0,9553 0,8873
0,8396 0,72 0,8376 0,9553 0,716 0,7975
0,8396 0,8994 0,8077 0,7758 0,6562 0,8574
1,049 0,8994 0,8675 0,7459 1,0152 0,7975
1,1686 0,8396 0,9273 0,8057 0,8955 0,7975
1,1088 0,8396 0,9572 0,8057 0,716 0,7975
0,8396 0,7798 0,8376 0,7758 0,716 0,8574
1,1088 0,8396 0,9273 0,7459 0,7459 0,9172
0,9293 0,7798 0,8077 0,8057 0,6861 0,7377
0,8695 0,72 0,9871 0,7459 0,716 0,8873
0,8396 0,7798 0,8376 0,8057 0,7758 0,9172
0,8096 0,8396 0,8974 0,7758 0,7758 0,9172
1,3481 0,72 1,1367 0,8356 1,0152 0,7676
0,9891 0,8097 1,047 0,7459 0,9852 0,8574
0,7797 0,9294 0,7777 0,7459 0,716 0,7975
1,1088 0,9892 0,8675 0,7758 0,7758 0,7676
1,019 0,72 1,1068 0,9852 0,8058 0,8873
0,8396 0,7499 0,8376 0,8954 0,8058 0,7975
0,7797 0,7798 0,7777 0,7758 0,7758 0,8574
1,1088 0,8695 0,9871 0,8655 0,716 0,7975
0,8994 0,9294 0,8376 0,8057 0,9553 0,7676
0,9891 0,7499 1,1367 0,7459 0,9553 0,7975
0,9592 0,8695 1,1367 0,8057 0,8656 0,7975
1,2584 0,72 1,1068 0,7459 0,6562 0,8873
1,0789 0,7798 0,8376 0,8057 0,7459 0,7975
1,2883 1,049 1,1666 0,7459 0,9852 0,7975
0,9891 0,9294 0,8376 0,8057 0,8357 0,7975
0,8096 0,7798 0,8974 0,8356 0,716 0,8873
135

136
0,8396 0,9294 1,2265 0,8356 0,9254 0,7377
0,9293 0,9593 1,047 0,8655 0,9553 0,8274
1,0789 0,9892 0,8376 0,9253 0,6562 0,7975
0,8994 0,7798 0,8376 0,8356 0,8955 0,977
0,8096 1,0789 0,8675 0,8057 0,8058 0,8274
1,019 0,9294 0,8077 0,8057 0,716 0,8574
0,8695 0,8994 0,9273 0,9553 0,9254 0,9172
1,1686 1,1088 0,8077 0,8057 0,8357 0,8574
0,9293 0,9892 1,0171 0,8057 0,8058 0,9172
0,8396 0,7798 1,1367 0,7459 0,716 0,7975
0,8396 0,9593 1,047 0,8057 0,9852 0,8574
1,1985 0,8695 1,1367 0,8356 0,9852 0,8274
1,0789 0,72 0,8974 0,7758 0,8656 0,7975
0,8994 0,72 0,8077 0,8655 0,8656 0,7975
0,8994 0,9593 0,7777 0,8356 0,7758 0,8574
1,019 1,049 0,8675 0,8057 0,716 0,7975
0,9891 0,7798 1,0769 0,7758 0,7459 0,7676
0,9891 0,7499 0,8376 0,7459 0,716 0,7975
0,8396 0,72 0,8675 0,8356 0,6861 0,8274
0,8396 1,049 0,9871 0,9253 0,8357 0,7975
0,8096 0,7798 1,1367 0,7459 0,7758 0,7975
0,9293 0,8396 0,8376 0,7459 0,9852 0,7377
1,0789 0,72 0,9871 0,8356 0,716 0,7975
0,8695 0,8097 0,9273 0,8057 0,9254 0,7377
0,9592 0,8396 0,8675 0,8057 0,8656 0,7377
0,8396 0,7798 0,8376 0,8057 0,8656 0,7676
0,8396 0,7499 0,8675 0,7758 0,8955 0,8274
1,1387 0,8695 1,1666 0,7459 0,8357 1,0069
1,0789 0,7798 1,0171 0,7758 0,8656 0,8574
0,8096 0,8097 0,7777 0,7459 0,716 0,8873
0,9293 1,049 0,8974 0,8356 0,8656 0,9172
1,0789 0,72 0,9273 0,8954 0,8656 0,9172
0,8396 0,7798 0,8376 0,7758 0,8058 0,9172
0,8396 1,049 0,9871 0,8057 0,6562 0,7676
1,049 0,7798 0,8376 0,8954 0,716 0,8574
0,8396 0,7798 0,9871 0,7459 0,716 0,8574
0,8695 0,7798 0,9572 0,7758 0,8357 0,7975
1,049 0,8695 0,8376 0,8057 0,6562 0,8574
0,8396 1,0789 0,8376 0,8356 0,8955 0,7676
0,8396 0,72 0,7777 0,8057 0,8357 0,7975
1,2584 0,8695 0,8376 0,9553 0,8656 0,7975
0,9293 0,8695 1,2564 0,7459 1,0152 0,7975
0,8396 1,049 1,1367 0,8954 0,7459 0,8274
0,8994 0,8097 0,9572 0,8057 0,8656 0,7975
0,8994 0,7798 1,0769 0,8057 1,0152 0,8574
1,019 0,8695 1,0171 0,8954 0,716 0,7676
1,019 0,7798 0,8376 0,7459 0,6562 0,7975
0,8396 0,9294 1,047 0,7459 0,6861 0,7377
0,9293 0,8994 1,0769 0,8057 0,8357 0,7377
1,1387 1,0191 0,8675 0,9852 0,8656 0,8873

0,8994 0,72 0,8376 0,7758 0,7758 0,977
1,1387 0,72 1,2265 0,8954 0,8058 0,7377
1,2584 1,1388 0,9871 0,7758 0,7459 0,8873
0,9293 1,049 0,9273 0,9553 0,7975
0,8695 0,72 0,8675 1,0152 0,7975
1,1088 1,0769 0,9553 0,8873
1,0789 0,9871 0,8058 0,8873
0,9891 0,8376 0,9254 0,9172
0,8096 0,8376 0,716 0,7975
1,1088 1,1068 0,8357 0,7975
1,1686 0,9871 0,6562 0,7377
0,9592 0,7777 0,8656 0,9172
1,0789 0,8376 0,7459 0,9172
1,049 0,9273 0,8656 0,8274
0,9293 0,8376 0,716 0,9471
0,9592 0,8077 0,8656 0,7676
1,2285 0,9273 0,8955 0,7975
0,9592 1,1068 0,7758 0,977
0,8396 0,8974 0,8357 0,7975
0,9891 0,9572 0,7758 0,7377
0,9891 0,8376 0,716 0,8873
0,8695 0,7777 0,6861 0,8574
0,8396 1,047 0,7758 0,8873
0,8096 0,9273 0,8357 0,7975
1,2285 0,7777 0,716 0,7676
1,3182 0,9273 0,8656 0,7377
0,8396 0,8376 0,8656 0,7975
1,0789 0,9572 0,8955 0,7975
1,0789 0,8376 0,7459 0,9172
0,8695 0,8974 0,7459 0,9172
1,0789 0,9871 0,6562 0,8574
1,1686 1,047 0,716 0,8574
0,8994 0,8675 0,8357 0,7975
1,1686 0,8376 0,7459 0,9471
1,049 0,6263 0,7676
0,8396 0,7459 0,8574
0,9293 0,7459 0,7377
1,2883 0,9852 0,9471
1,049 0,8058 0,7676
0,7797 0,7459 1,0069
1,019 0,8955 0,9172
0,8994 0,716 0,8274
1,1686 0,716 0,8274
0,9592 0,7758 0,9172
0,7797 0,716 0,7676
1,1686 0,8058 0,8274
1,3182 0,8357 0,9471
0,8994 0,8058 0,7975
1,049 0,6562 0,7975
0,9891 0,7758 0,8274
137

138
0,8396 0,9553 0,7676
0,8396 0,8656 0,7676
1,2285 0,8357 0,7377
1,1985 0,8058 0,7975
0,8994 0,8656 0,7975
0,9293 0,716 0,8574
0,8396 0,8955 0,7975
0,9891 0,6263 0,7975
0,9891 0,716 0,8574
0,7797 0,8656 0,8274
0,8994 0,8357 0,8274
0,8695 0,8357 0,7377
0,8396 0,8955
1,1387 0,8955
1,019 0,8656
1,1387 0,8656
1,3481 0,716
0,8695 0,716
0,8396 0,716
0,8994 0,6562
1,019 0,8955
0,8396 0,716
0,8695 0,6861
1,049 0,8955
1,3182 1,0152
0,9293 0,8656
1,0789 0,716
0,9293 0,9553
1,1686 0,7758
1,378 0,716
0,8994 0,716
0,7797 0,6562
1,1686 0,7758
1,1387 0,716
0,8994 0,7758
1,2883 0,6861
0,9891 0,7459
1,019 0,7459
0,8994 0,7459
0,9891 1,0152
1,0789 0,8357
1,1088 0,8058
1,1686 0,8656
1,0789 0,7758
1,2584 0,716
0,8396 0,716
1,1088 0,6861
1,2285 0,8656
0,8695 0,8058
0,8695 0,6562

139
0,8695 0,716
0,9891 0,8058
0,8396 0,716
0,7459
0,8357
0,8357
0,9553
0,8058
0,8955
0,9852
0,716
0,716
0,7459
0,8058
0,6861
0,9553
0,7758
0,716
0,9553
1,0152
0,8058
0,9553
0,8058
0,8058
0,716
0,7459
0,6861
0,8656
0,8656
0,9254
0,8357
0,8955
0,8955
0,7758
0,8058
0,7459
0,8357
0,6562
0,8058
0,8357
0,8955
0,716
0,6562
0,7459
0,9553
0,8955
0,9553
0,8058
0,9852
0,716

140
0,6562
0,6263
0,8955
0,7758
0,6562
0,7459
0,8656
0,8656
0,9254
0,8656
1,075
0,9553
0,716
0,7459
0,7459
0,6562
0,7758
0,7758
0,9254
0,7758
0,8656
0,8955
0,8357
0,8656
0,8058
1,0451
0,7459
0,6562

1
2
3
4
Technische tekening ringstraler
D D
A
39.00 ` 3 [ 1.535 ` 0.118 in]
C C
8.00 [0.315 in]
n
(R12.00 [0.472 in])
85.00 ` 3 [ 3.346 ` 0.118 in]
200.00 ` 3 [ 7.874 ` 0.118 in]
B B
SECTION A-A
SCALE 1 : 1
A
A A
Part number:
Title:
RING TYPE 39OD NO GOLD
80008210
Size:
Rev:
Heraeus
Do Not Scale Drawing
C
Heraeus Noblelight 2150 Northmont Pkwy
SUITE L Duluth, GA 30096
1
2
This drawing/document is COPYRIGHT and the property of Heraeus Noblelight. It must not be copied
(in whole or in part), used for manufacture or otherwise disclosed without prior written consent of the
company. Any copies of this drawing/document by any method, must also include a copy of this legend.
3
4
141

142
Technische tekening lampenklem
Ring Emitter Clamp
A A
Heraeus Noblelight 2150 Northmont Pkwy
Vendor:
Vendor #
Part nish:
SUITE L Duluth, GA 30096
HERAEUS
45102903
TOLERANCES UNLESS OTHERWISE SPECIFIED
Material:
Qty:
Sheet Gage
Rev:
I PLACE DECIMALS ± .03 BREAK ALL EDGES
Aluminum-6061
2 PLACE DECIMALS ± .015
Design by:
Size:
Part number:
3 PLACE DECIMALS ± .005 DEFAULT SUFACE 125
jadams
This drawing/document is COPYRIGHT and the property of Heraeus Noblelight. It must not be copied 4 PLACE DECIMALS ± .0005
C
(in whole or in part), used for manufacture or otherwise disclosed without prior written consent of the FRACTIONAL DIMS ± 1/32 DEFAULT WELD 1/4 FILLET
Sheet
company. Any copies of this drawing/document by any method, must also include a copy of this legend. ANGLE ± 1 degree
Do Not Scale Drawing 1 Of 1 Ring Emitter Clamp
4
3
2
1
Heraeus
Title:
B B
Scale 2
M4x0.7 - 6g
25.00 [0.906 in]
M4x0.7 - 6g
4.00 [0.157 in]
9.20 [0.362 in] MOUNTING THRU HOLE SIZE
4.00 [0.157 in]
5.00 [0.197 in]
6.00 [0.236 in]
11.00 [0.433 in]
0.00 [0.000 in]
1.50 [0.059 in]
M3x0.5 - 6g
15.50 [0.610 in]
n 8.00 [0.315 in]
30.00 [1.169 in]
C C
10.38 [0.409 in]
8.00 [0.315 in]
7.50 [0.295 in]
4.75 [0.187 in]
0.00 [0.000 in]
4.75 [0.187 in]
7.50 [0.295 in]
8.00 [0.315 in]
15.00 [0.591 in]
8.00 [0.315 in]
5.00 [0.197 in]
0.00 [0.000 in]
5.00 [0.197 in]
8.00 [0.315 in]
D D
4
3
2
1

Exploded view
ITEM
NO.
PART NUMBER DESCRIPTION QTY.
1
ISO 7045 - M1 x 3 - Z ---
3N
Bout 4
2 PC Deksel 1
3 USP 6678539 Verend scharnier 1
4 GLS-M1
Magneet voor 'reed
switch'
1
5 PC Displaycover 1
6 Touchring cover 1
7 Touchring 1
8 Stroomkabel 1
9
CSTM Display -
Siemens CL75
CSTM LCD Display 1
10 Terblend behuizing 1
11 Soway RS-02 Reed switch 1
12 PCB 1
13
Tapping screw DIN
7049-ST2.2x4.5-C-H-N
Kunststofschroefen 9
14
ISO 7045 - M2 x 3 - Z ---
3N
Bouten 6
15 PAN 3101
CMOS Optical
Sensor
1
16 45102903 Ring Heater Clamp 1
17 310-0160 NIKO Dimmer Unit 1
18 BlackBox PCB Dimmer 9
19 BlackBox Spoel dimmer 6
20
Montageplaat +
Hitteschild
1
21
PSU Waxcointainer
+ Lampenkap
1
22
Thermolon-PUR
Verdeelschuim
4
UNLESS OTHERWISE SPECIFIED: FINISH:
DIMENSIONS ARE IN MILLIMETERS
SURFACE FINISH:
TOLERANCES:
LINEAR:
ANGULAR:
NAME
SIGNATURE
DRAWN
CHK'D
APPV'D
MFG
Q.A
DATE
MATERIAL:
WEIGHT:
DEBUR AND
BREAK SHARP
EDGES
TITLE:
1
2
4
6
8
3
5
7
9 10
11
13
14
15
17
19
20
21
22
DWG NO.
SCALE: 1:3.5
12
16
18
DO NOT SCALE DRAWING
SHEET 1 OF 1
REVISION
Exploded View
1
A4
143

144
Technische tekeningen
UNLESS OTHERWISE SPECIFIED:
DIMENSIONS ARE IN MILLIMETERS
SURFACE FINISH:
TOLERANCES:
LINEAR:
ANGULAR:
DRAWN
CHK'D
APPV'D
MFG
Q.A
NAME
FINISH:
SIGNATURE
DATE
MATERIAL:
WEIGHT:
64
95
DEBUR AND
BREAK SHARP
EDGES
TITLE:
DWG NO.
SCALE:1:1
4
145
16,6
DO NOT SCALE DRAWING
ABS/PA Terblend 2
51
Behuizing
SHEET 1 OF 3
REVISION
A4

51
40,20
UNLESS OTHERWISE SPECIFIED:
DIMENSIONS ARE IN MILLIMETERS
SURFACE FINISH:
TOLERANCES:
LINEAR:
ANGULAR:
DRAWN
CHK'D
APPV'D
MFG
Q.A
NAME
FINISH:
SIGNATURE
DATE
MATERIAL:
WEIGHT:
DEBUR AND
BREAK SHARP
EDGES
ABS/PA Terblend
TITLE:
DWG NO.
SCALE:1:1
145
120
DO NOT SCALE DRAWING
26,70
22,50
R2,500
Behuizing
3
SHEET 2 OF 3
REVISION
6,50°
A4
145

146
6,50°
DETAIL A
SCALE 2 : 1
Overall Wall Thickness: 2 mm
UNLESS OTHERWISE SPECIFIED:
DIMENSIONS ARE IN MILLIMETERS
SURFACE FINISH:
TOLERANCES:
LINEAR:
ANGULAR:
DRAWN
CHK'D
APPV'D
MFG
Q.A
NAME
FINISH:
SIGNATURE
DATE
MATERIAL:
WEIGHT:
A
6,50°
DEBUR AND
BREAK SHARP
EDGES
ABS/PA Terblend
TITLE:
DWG NO.
SCALE: 1:1,5
A
60°
SECTION A-A
SCALE 1 : 1.5
DO NOT SCALE DRAWING
14,70
SHEET 3 OF 3
46
2,10
REVISION
Behuizing
4
15,60
A4
A

UNLESS OTHERWISE SPECIFIED:
DIMENSIONS ARE IN MILLIMETERS
SURFACE FINISH:
TOLERANCES:
LINEAR:
ANGULAR:
DRAWN
CHK'D
APPV'D
MFG
Q.A
NAME
FINISH:
SIGNATURE
4,8
DATE
MATERIAL:
WEIGHT:
PC
DEBUR AND
BREAK SHARP
EDGES
TITLE:
DWG NO.
SCALE:1:1
R2,50
103
DETAIL B
SCALE 4 : 1
DO NOT SCALE DRAWING
2
1
22,30
Deksel
5
SHEET 1 OF 1
1
REVISION
3
B
70
A4
147

148
R34,50
40
UNLESS OTHERWISE SPECIFIED:
DIMENSIONS ARE IN MILLIMETERS
SURFACE FINISH:
TOLERANCES:
LINEAR:
ANGULAR:
60°
21
16°
Overall Plate Thickness: 1 mm
WEIGHT:
96
140
DWG NO.
SCALE:1:1
M4
DO NOT SCALE DRAWING
SHEET 1 OF 1
2,40 (x5)
8 (x 28)
M2 (x6)
NAME
SIGNATURE DATE
TITLE:
DRAWN Montageplaat
CHK'D
APPV'D
MFG
Q.A
FINISH:
MATERIAL:
DEBUR AND
BREAK SHARP
EDGES
Alu 2024-T3
REVISION
+ Hitteschild
6
A4

10°
UNLESS OTHERWISE SPECIFIED:
DIMENSIONS ARE IN MILLIMETERS
SURFACE FINISH:
TOLERANCES:
LINEAR:
ANGULAR:
DRAWN
CHK'D
APPV'D
MFG
Q.A
NAME
FINISH:
SIGNATURE
DATE
MATERIAL:
WEIGHT:
DEBUR AND
BREAK SHARP
EDGES
Polysulfon (PSU)
14,70
12,700
52,3
TITLE:
DWG NO.
SCALE: 2:1
DO NOT SCALE DRAWING
120°
19,30
Waxcontainer
7
SHEET 1 OF 1
REVISION
A4
149

150
UNLESS OTHERWISE SPECIFIED:
DIMENSIONS ARE IN MILLIMETERS
SURFACE FINISH:
TOLERANCES:
LINEAR:
ANGULAR:
DRAWN
CHK'D
APPV'D
MFG
Q.A
NAME
FINISH:
SIGNATURE
DATE
MATERIAL:
WEIGHT:
31,50
3,60
RVS
DEBUR AND
BREAK SHARP
EDGES
TITLE:
DWG NO.
SCALE:1:1
64
DO NOT SCALE DRAWING
2,90
Schaafje
8
SHEET 1 OF 1
REVISION
A4

151

152

Patentenonderzoek en merkenregistratie
in kader van de masterproef
Projectvoorstelling
Waxpert is een draagbaar toestel bedoeld voor het waxen van wintersportmateriaal. Dit is een een
handeling waarbij de basis van het materiaal wordt geïmpregneerd met wax door middel van warmte.
Waxpert is gebaseerd op infraroodtechnologie om de wax te smelten en het materiaal te verwarmen
en polyurethaan-schuim met huid gecoat met een lipofobe stof om de gesmolten wax uit te wrijven
over de basis.
In het toestel bevindt zich een transparante container die de wax bevat, daarrond loopt een infraroodringstraler.
Deze laat zowel de wax smelten en op de basis druppelen en verwarmt gelijktijdig de
basis. Eens de gesmolten wax op de basis komt, wordt deze uitgestreken tot een fijne laag door het
PUR-schuim. Eens alle wax is aangebracht wordt de laag homogeen uitgestreken over het gehele
opervlak door deze verder te verwarmen met de lamp en uit te smeren met het schuim.
Het is in dit onderzoek dus van belang dat we op zoek gaan naar draagbare toestellen met dezelfde
functie die een van deze of beide technologiën gebruikt.
waxpert
Senne Van Rompaey
2011-2012
153

154
In eerste instantie werd er op Espacenet gezocht op termen als ‘waxing’, ‘wax’ en ‘ski wax’, zowel
apart als in combinatie met termen als ‘portable’, ‘compact’ en ‘application’. Op deze manier werd er
getracht patenten op te sporen die misschien vergelijkbare eigenschappen vertonen met ons ontwerp.
US 2011045752 (A1): Wax, Scraper and Buffer Combination Device for Tuning Skis and
Snowboards
Het betreft hier een ontwerp van een draagbaar onderhoudsgereedschap. Het is een eenheid waarin
een schraper en een boener zitten om de ski of snowboard te behandelen ná het waxen. Ook is er
ruimte voorzien om een waxblok in op te bergen. Dit ontwerp baseert zich op de bestaande klassieke
manier van waxen en waxt niet zelf. Het vormt geen bedreiging voor ons ontwerp. Dit is een eerste
publicatie van de aanvraag.
WO2008087509 (A2): Device for Thermal Treatment of Skis, Snowboards, or Equivalent Winter
Sport Equipment
Het betreft hier een ontwerp voor een soort hoes om rond ski’s te halen die dan verwarmd kan worden.
De bedoeling is dat de wax eerst handmatig en droog wordt opgewreven om dan te verwarmen in de
hoes. Dit ontwerp is zeer afwijkend van ons concept en vormt geen bedreiging. Het patent is nog niet
goedgekeurd.
CN201109067 (Y): Portable Snowboard Waxing Glazing Machine
Het betreft hier een toestel dat met vilten rollers warme wax zou aanbrengen op de basis van
snowboards, van ski’s is geen sprake. Het wordt omschreven als draagbaar waarmee in dit geval
bedoeld wordt dat het niet vast geïnstalleerd wordt. Maat toch heeft het nog steeds een behoorlijke
omvang (zie figuur), vergelijkbaar met die van investeringsgoederen en vormt geen bedreiging voor
ons product. Het is een Chinees patent en is goedgekeurd.
Senne Van Rompaey
2011-2012

WO 2006086237 (A2): Ski and Snowboard Waxing Apparatus and Method of Use
In dit patent wordt enkel beschreven dat er nood is aan een nieuwe methode om ski’s en snowboards
te waxen. Verder wordt er beschreven wat er mis is aan de klassieke waxmethode. Nergens wordt er
een technologie of techniek beschreven die de problemen zou moeten oplossen. Het is een wereldwijd
patent zonder onderzoeksrapporten en nog niet goedgekeurd, omdat het zo weinig concreet is zal dat
waarschijnlijk ook niet gebeuren.
US4334793 (A): Portable Ski Wax Applicator
Dit ontwerp is een draagbaar waxtoestel, maar het maakt gebruik van andere technologiën dan ons
ontwerp en vormt dus geen bedreiging (zie figuur). Zo wordt er gebruik gemaakt van een kamer
waarin de wax zich bevindt, de wanden worden elektrisch opgewarmd en langs een opening wordt
de wax dan handmatig uitgesmeerd. Het is een Amerikaans patent dat is goedgekeurd, het dateert
wel al van 1982.
CA1053182 (A1): Portable Ski Wax Applicator
Ook hier gaat het om een ontwerp met verwarmde kamer, alleen wordt er hier gebruik gemaakt
van een roller om de hete wax te verspreiden (zie figuur). Omdat ook hier andere technologie wordt
gebruikt als bij ons ontwerp vormt het geen bedreiging. Het is een Canadees patent en is goedgekeurd,
het dateert wel al van 1979.
Senne Van Rompaey
2011-2012
155

156
Om het gebruik van de technologiën te controleren binnen deze toepassing werd er gezocht op termen
als ‘infrared’, ‘polyurethane foam’en ‘PUR’ in combinatie met ‘wax’, ‘waxing’ en ‘ski wax’.
Over polyurethaanschuim werd niets gevonden, ook de combinatie PUR-schuim en infrarood leverde
niets op. Wel werd een patent gevonden voor een investeringsgoed waarbij infrarood gebruikt wordt
om ski’s te waxen.
EP1586355 (A1): Ski waxing method and device for skis, snowboards and similar winter sports
equipment.
Het betreft hier het patent van de ‘WaxFuture’ van Montana (zie figuur). Het toestel gebruikt
infrarood om reeds aangebrachte wax te impregneren in de basis. Het brengt het echter zelf
geen wax aan (daarvoor wordt een ander toestel gebruikt met wax-bad en roller). Het toestel is in
principe niets meer dan een stand met IR-lamp op een bewegend rail. Er wordt hier wel een zelfde
technologie gebruikt voor hetzelfde doeleinde, echter niet op dezelfde manier en niet in combinatie
met de PUR-technologie. Ook is het geen draagbaar toestel en heeft het niet dezelfde functie’s als
ons ontwerp. Er kan twijfel over bestaan of er een vrijheid om te opereren is maar daar is een
diepgaander onderzoek voor nodig. Het is een Europees patent en is goedgekeurd.
Merkenregistratie
De naam ‘Waxpert’ gaf op geen resultaten op de zoekmachines voor de Benelux, Europa en wereldwijd.
Senne Van Rompaey
2011-2012

Besluit
Het is zeer waarschijnlijk dat er een vrijheid tot opereren is, al is er waarschijnlijk een diepgaander
onderzoek nodig door experts met betrekking tot de ‘WaxFuture’. Het gebruiken van de merknaam
‘Waxpert’ vormt geen enkel probleem.
Senne Van Rompaey
2011-2012
157