Van de redactie

Genocide special – In de Marge – Jaargang 17 (2008) nr. 1
mensen en de schaal van de vernietiging – waren al spoedig bekend. Maar een effectieve
internationale respons bleef uit.
De diverse pogingen van de VN en van bemiddelaars in de loop der jaren werden
door de regering in Khartoem vertraagd of getorpedeerd. Men saboteerde zelfs de
humanitaire hulppogingen voor de overlevenden en de IDP’s. Diepe verontwaardiging
groeide over de cynische houding van de Soedanese overheid, 7 die alles ontkende en
niet terugdeinsde voor de meest aperte leugens om de internationele publieke opinie en
de VN-missies maar in verwarring te brengen. Sommige waarnemers van het politieke
systeem in Soedan, dat wordt beheerst door een islamistisch referentiekader, wijzen op
de gehanteerde technieken van talaahuf (= tactisch manoeuvreren en de boot steeds
afhouden) en taqiyya (= verhulling en hypocrisie) die de Soedanese overheid steeds
maar weer toepaste. Soedan wist zich ook steeds gesteund door haar Arabische bondgenoten:
de Arabische landen hebben – bijvoorbeeld bij monde van de Arabische Liga
– erg weinig tot geen kritiek laten horen op de Soedanese overheid, aldus bevestigend
dat zij nauwelijks een morele agenda hebben en de gewone bevolking in de steek laten.
Een anti-Westerse opstelling lijkt voor hen belangrijker dan een rechtvaardige politieke
oplossing voor het Darfur-probleem.
De diverse rondes van onderhandelingen tussen Khartoem en de rebellenbewegingen
Justice and Equality Movement (JEM) en (delen van de) Sudan Liberation Movement
(SLM) leidden in Abuja in april 2006 tot een soort akkoord met de grootste factie
van de SLM onder M.A. Minawi, die presidentieel adviseur van de Soedanese
president werd, maar dit vond geen weerklank in het veld. De rebellenbewegingingen
splitsten zich in de afgelopen paar jaar verder op en nieuwe groeperingen kwamen naar
voren. De SLM-Minawi, die ook al geen goede reputatie had door schending van
mensenrechten, speelt nu geen rol van betekenis meer, maar de andere groepen
handhaafden zich tot op de dag van vandaag en lijken militair niet te verslaan. Echter
ook zij hebben geen schoon blazoen en hebben zich schuldig gemaakt aan diverse wandaden.
Khartoem echter spant de kroon bij het continue geweld, met luchtbombardementen
op dorpen en veekuddes, verkrachting als oorlogstactiek, continue aanvallen op
burgerdoelen, blokkades, sabotage van de hulpverlening, en straffeloos laten opereren
van de Janjawiid. In december 2007 werd zelfs de beruchtste Janjawiid-leider, Musa
Hilal, door de regering benoemd tot ‘speciaal presidentieel adviseur’: een welbewuste
belediging van de internationale gemeenschap en de VN. 8 De rol van de Soedanese
staat is dus bijzonder kwalijk te noemen. Er is geen enkel teken van goede wil getoond
in het Darfur-conflict. Men zou kunnen zeggen dat als het woord rogue state 9 ergens
van toepassing is, dan is het op het Islamistische regime van President M. El Bashir en
zijn NIF-NCP partij.
Het spreekt vanzelf dat het akkoord van 2006, het Darfur Peace Agreement, op
sterven na dood is. De geplande nieuwe internationale missie (de UNAMID, de AU-
VN-macht) en de EUFOR (de Europese inteventiemacht die zou moeten opereren net
69