juni-juli - Meet- en Regeltechniek
juni-juli - Meet- en Regeltechniek
juni-juli - Meet- en Regeltechniek
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
I-mag<br />
INGENIEURSMAGAZINE<br />
Parabolic Flight Campaign<br />
MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER<br />
adreswijziging<strong>en</strong>: VIK, Her<strong>en</strong>talsebaan 643,<br />
2160 Wommelgem<br />
jaargang 42 • nummer 6-7 • <strong>juni</strong>-<strong>juli</strong> 2004<br />
maandelijks tijdschrift,<br />
verschijnt niet in <strong>juli</strong> <strong>en</strong> augustus<br />
afgiftekantoor 3500 Hasselt 1- P2A8632<br />
Beveilig uw pc<br />
Technologie voor gehandicapt<strong>en</strong><br />
Kunst & Techniek
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER<br />
Ing. Leo Wez<strong>en</strong>beek<br />
Vlieghav<strong>en</strong>laan 4, 3140 Keerberg<strong>en</strong><br />
HOOFDREDACTEUR<br />
Ing. Eti<strong>en</strong>ne Beernaerts<br />
EINDREDACTEUR<br />
H<strong>en</strong>k Van Nieuw<strong>en</strong>hove<br />
REDACTIERAAD<br />
Ing. E. Beernaerts - Ing. I. Born<br />
Ing. B. Demol - Ing. H. Derycke<br />
Ing. K. De Wever - Ing. N. Lagast<br />
Ing. G. Roymans - Ing. L. Van Bouwel<br />
Ing. L. Wez<strong>en</strong>beek<br />
REDACTIESECRETARIAAT<br />
Francine Demaret<br />
SECRETARIAAT VIK<br />
Her<strong>en</strong>talsebaan 643, 2160 Wommelgem<br />
Tel. +32 3 259 11 00 - Fax +32 3 259 11 01<br />
URL: http://www.vik.be - E-mail: ing@vik.be<br />
Doorlop<strong>en</strong>d op<strong>en</strong> van 08u30 tot 17u00<br />
U kan lid word<strong>en</strong> door betaling op rek<strong>en</strong>ing<br />
406-0098501-56 van de VIK te Wommelgem<br />
€ 55,00<br />
voor technisch <strong>en</strong> industrieel ing<strong>en</strong>ieurs, die meer<br />
dan drie jaar gediplomeerd zijn;<br />
voor geassocieerde led<strong>en</strong><br />
€ 30,00<br />
voor h<strong>en</strong>, die 3 jaar of minder dan drie jaar gediplomeerd<br />
zijn;<br />
voor e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>won<strong>en</strong>d lid<br />
(1e lidmaatschap teg<strong>en</strong> € 50,00)<br />
of voor gep<strong>en</strong>sioneerd<strong>en</strong><br />
€ 15,00<br />
voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>-industrieel ing<strong>en</strong>ieur<br />
€ 70,00<br />
voor led<strong>en</strong> woonachtig in het buit<strong>en</strong>land<br />
€ 500,00<br />
voor bedrijv<strong>en</strong>, schol<strong>en</strong>, instelling<strong>en</strong>, <strong>en</strong>z. met<br />
meer dan 250 werknemers<br />
€ 250,00<br />
voor bedrijv<strong>en</strong>, schol<strong>en</strong>, instelling<strong>en</strong>, <strong>en</strong>z. met minder<br />
dan 250 werknemers<br />
DRUKKERIJ & LAY-OUT<br />
Drukkerij SLEURS nv, Overpelt<br />
Tel. +32 11 80 90 90 - Fax +32 11 80 90 95<br />
Lid van de Unie van de Uitgevers van<br />
de Periodieke Pers (U.U.P.P.)<br />
MAGAZINECONCEPT<br />
Avant la Lettre, Mechel<strong>en</strong><br />
Tel. + 32 496 52 81 35<br />
info@avantlalettre.be<br />
COVERFOTO: © ESA<br />
Voor de ondertek<strong>en</strong>de artikels zijn alle<strong>en</strong><br />
de auteurs aansprakelijk.<br />
Maandblad<br />
van de VIK,<br />
Vlaamse<br />
Ing<strong>en</strong>ieurskamer<br />
Jaargang 42<br />
Nummer 6-7<br />
<strong>juni</strong>-<strong>juli</strong><br />
2004<br />
Eén jaar I-mag: e<strong>en</strong> metamorfose<br />
Eén jaar I-mag zit er op. Dankzij de inbr<strong>en</strong>g van redactie <strong>en</strong> secretariaat, de<br />
drukkerij <strong>en</strong> de vele huisauteurs zijn onze oude vertrouwde Ing<strong>en</strong>ieursmededeling<strong>en</strong><br />
uitgegroeid naar het huidige magazineformaat. Als verantwoordelijk<br />
uitgever w<strong>en</strong>s ik iedere<strong>en</strong> die zijn ste<strong>en</strong>tje heeft bijgedrag<strong>en</strong> tot<br />
deze metamorfose, te dank<strong>en</strong>.<br />
Op korte tijd heeft het blad zowel inhoudelijk als qua lay-out e<strong>en</strong> facelift<br />
ondergaan. I-mag is e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong>tijds magazine geword<strong>en</strong> dat meer is dan e<strong>en</strong> ver<strong>en</strong>igingsblad<br />
<strong>en</strong> de vinger aan de pols houdt in de boei<strong>en</strong>de wereld van de ing<strong>en</strong>ieurs. Tijd<strong>en</strong>s het kom<strong>en</strong>de<br />
werkjaar zull<strong>en</strong> we verder werk<strong>en</strong> aan de uitbouw van het magazine dat e<strong>en</strong> belangrijk bindmiddel<br />
vormt tuss<strong>en</strong> de ver<strong>en</strong>iging <strong>en</strong> haar led<strong>en</strong>.<br />
Wat hebb<strong>en</strong> we nog meer voor u in petto? In alle sector<strong>en</strong> waarin ing<strong>en</strong>ieurs actief zijn, gaan<br />
we op zoek naar interessante verhal<strong>en</strong>. We bekijk<strong>en</strong> de wereld vanuit e<strong>en</strong> helikopterview <strong>en</strong><br />
zoek<strong>en</strong> in alle domein<strong>en</strong> naar originele verhal<strong>en</strong> die ing<strong>en</strong>ieurs kunn<strong>en</strong> boei<strong>en</strong>. Achter e<strong>en</strong><br />
eig<strong>en</strong>zinnig artistiek project zoals het zwaluwnest in Brussel van B<strong>en</strong>jamin Verdonck staat<br />
e<strong>en</strong> burgerlijk ing<strong>en</strong>ieur die het kunstwerk in de lucht houdt. Achter e<strong>en</strong> onwaarschijnlijk sterke<br />
fietser als Briek Schotte staat e<strong>en</strong> ing<strong>en</strong>ieur om te sleutel<strong>en</strong> aan het verbeter<strong>en</strong> van de<br />
fiets. The sky is no Limit voor ing<strong>en</strong>ieurs. Zowel de exploratie van de ruimte als het moleculair<br />
onderzoek in de farmaceutische sector levert boei<strong>en</strong>de verhaalstof op.<br />
In I-mag verneemt u alles wat u altijd al wilde wet<strong>en</strong> maar nooit durfde vrag<strong>en</strong> over Bachelors<br />
& Masters. In primeur krijgt u van ons informatie over de nieuwe vormingscursuss<strong>en</strong> ”Fellow<br />
- Masterclass VIK Certified®”, over de nieuwe beroepstitel “VIK-Ing<strong>en</strong>ieur-Expert®”<br />
die we aan het creër<strong>en</strong> zijn.<br />
En mag het ook af <strong>en</strong> toe iets lichter zijn? Dan zal het u zeker niet ontgaan zijn dat Miss<br />
Belgian Beauty 2004 als industrieel ing<strong>en</strong>ieur door het lev<strong>en</strong> gaat. I-mag mag ook gezi<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong>.<br />
U heeft het wellicht al gemerkt het afgelop<strong>en</strong> jaar. I-mag wil duidelijk e<strong>en</strong> maatschappelijke<br />
<strong>en</strong> humanitaire boodschap br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Ing<strong>en</strong>ieurs hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> maatschappelijke visie van waaruit<br />
ze zoek<strong>en</strong> naar oplossing<strong>en</strong> voor de grote problem<strong>en</strong> van onze tijd <strong>en</strong> bouw<strong>en</strong> aan de toekomst,<br />
onze toekomst. Ing<strong>en</strong>ieurs spel<strong>en</strong> ook e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>sbelangrijke rol in de g<strong>en</strong>eeskunde, de<br />
sector van de andersvalid<strong>en</strong>, de derde <strong>en</strong> de vierde wereld. Ook in deze sector<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> we u<br />
nog meer pakk<strong>en</strong>de verhal<strong>en</strong> bied<strong>en</strong>. Heeft u er al e<strong>en</strong>s over nagedacht hoe de wereld zou<br />
draai<strong>en</strong> zonder ing<strong>en</strong>ieurs? Zo vierkant als het kwadraat van e<strong>en</strong> cirkel.<br />
Blijv<strong>en</strong> sleutel<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> boei<strong>en</strong>d <strong>en</strong> leesbaar magazine. Dat is de opdracht die we ons zelf<br />
oplegg<strong>en</strong>. I-mag legt de lat hoog <strong>en</strong> wil stap voor stap - ing<strong>en</strong>ieursgewijs zou ik durv<strong>en</strong> zegg<strong>en</strong><br />
- groei<strong>en</strong>.<br />
Vandaar deze warme oproep naar onze led<strong>en</strong>, naar bedrijv<strong>en</strong>, naar hogeschol<strong>en</strong>: signaleer ons<br />
uw verhal<strong>en</strong>! Wij mak<strong>en</strong> er boei<strong>en</strong>de leesstof van die alle ing<strong>en</strong>ieurs aanbelangt.<br />
Uw suggesties <strong>en</strong> reacties ontvang<strong>en</strong> we graag via ing@vik.be<br />
U e<strong>en</strong> prettige zomervakantie <strong>en</strong> veel leesplezier w<strong>en</strong>s<strong>en</strong>d.<br />
Ing. Leo WEZENBEEK<br />
Verantwoordelijke uitgever<br />
In dit nummer:<br />
KHBO<br />
Parabolic 4<br />
Kunst<br />
& techniek 40<br />
Ing. Victor Claes<br />
& het CTG 10<br />
IW&T<br />
BIO<br />
Eis<strong>en</strong> Vlaamse<br />
Regering 42<br />
Hackers<br />
& Crackers 22<br />
BaMa in<br />
Nederland 44<br />
Kathedraal<br />
van staal 37<br />
Limburg<br />
mijnland 47<br />
E D I T O R I A A L
INGENIEUR EN OPLEIDING<br />
Oost<strong>en</strong>de. - Het European<br />
Space Ag<strong>en</strong>cy (ESA) heeft<br />
in maart 2004 e<strong>en</strong> project van<br />
de KHBO geselecteerd waarbij experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> uitgevoerd bij e<strong>en</strong><br />
parabolische vlucht. Daarbij gaat e<strong>en</strong><br />
Airbus in e<strong>en</strong> vrije val, waardoor in de<br />
cabine e<strong>en</strong> toestand van gewichtloosheid<br />
ontstaat. Dat is dus id<strong>en</strong>tiek aan<br />
de gewichtloze toestand van astronaut<strong>en</strong><br />
in de ruimte, behalve dat dit<br />
slechts 20 tot 25 second<strong>en</strong> duurt. Met<br />
di<strong>en</strong> verstande dat het experim<strong>en</strong>t e<strong>en</strong><br />
dertigtal keer zal herhaald word<strong>en</strong> op<br />
10.000 meter hoogte.<br />
Het is overig<strong>en</strong>s de eerste keer dat<br />
Vlaamse stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> dergelijk<br />
experim<strong>en</strong>t kunn<strong>en</strong> deelnem<strong>en</strong>. De<br />
nam<strong>en</strong> van de astronaut<strong>en</strong> in spe:<br />
Dries Claerbout, Dieter Schep<strong>en</strong>s <strong>en</strong><br />
Trevor Marreyt, stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> elektronica-ontwerptechniek<strong>en</strong>,<br />
optie microelektronica,<br />
<strong>en</strong> Jero<strong>en</strong> Lambert,<br />
wet<strong>en</strong>schappelijk onderzoeker aan<br />
het labo micro-elektronica van de<br />
KHBO. Voorwaar e<strong>en</strong> stunt van formaat.<br />
4 I-mag - JUNI-JULI 2004 <br />
KHBO geselecteerd<br />
voor gewichtloze<br />
ESA-vlucht<strong>en</strong><br />
Van onze redacteur<br />
In januari 2004 di<strong>en</strong>de e<strong>en</strong> groep stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
uit de optie micro-elektronica e<strong>en</strong><br />
projectvoorstel in bij de ESA ter geleg<strong>en</strong>heid<br />
van de 7de ESA Parabolische<br />
Campagne voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Het experim<strong>en</strong>t<br />
werd effectief geselecteerd zodat<br />
de stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> aan de parabolische vlucht<br />
zull<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> deelnem<strong>en</strong>. Die vindt<br />
plaats in de eerste wek<strong>en</strong> van <strong>juli</strong> 2004 in<br />
Bordeaux. De doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, die ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s<br />
voor de vlucht werd<strong>en</strong> uitg<strong>en</strong>odigd, houd<strong>en</strong><br />
liever voet aan grond <strong>en</strong> zull<strong>en</strong> de<br />
vlucht vanuit het controlec<strong>en</strong>trum in<br />
Bordeaux volg<strong>en</strong>.<br />
Kristallisatie in<br />
gewichtsloosheid<br />
Wat gebeurt er nu precies bij zo’n vlucht?<br />
Wanneer het vliegtuig in of uit normale<br />
vluchtpositie gaat, ondergaan de passagiers<br />
e<strong>en</strong> dubbele zwaartekracht. Iemand<br />
van 65kg zal dus achtere<strong>en</strong>volg<strong>en</strong>s 130kg,<br />
dan 0kg <strong>en</strong> dan 130kg weg<strong>en</strong>. Het vliegtuig<br />
neemt zo’n 40 m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> van verschill<strong>en</strong>de<br />
nationaliteit<strong>en</strong> mee, die diverse experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
uitvoer<strong>en</strong>. Vanzelfsprek<strong>en</strong>d<br />
nem<strong>en</strong> ze ook e<strong>en</strong> beetje de tijd om te<br />
g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> van de unieke ervaring. Al is dat<br />
g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> ook relatief. Misselijkheid is<br />
Oost<strong>en</strong>dse<br />
stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> wag<strong>en</strong><br />
zich aan uniek<br />
experim<strong>en</strong>t<br />
immers één van de symptom<strong>en</strong> die met<br />
e<strong>en</strong> toestand van gewichtloosheid<br />
gepaard gaan. De stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> nem<strong>en</strong> het er<br />
graag bij want ze will<strong>en</strong> deze ervaring<br />
voor ge<strong>en</strong> geld van de wereld miss<strong>en</strong>.<br />
De titel van het project dat ingedi<strong>en</strong>d<br />
werd door de groep micro-elektronica van<br />
de KHBO in Oost<strong>en</strong>de, is ‘Experim<strong>en</strong>ts on<br />
crystallisation processes monitored by<br />
PCDF CCD Camera’. Het team van de<br />
doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> - Ing. Dorine Gevaert (die haar<br />
doctoraat voorbereidt), dr. Jacques<br />
Vanderhaegh<strong>en</strong> <strong>en</strong> ir. Jozef Vanneuville -<br />
zal de geselecteerde stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
lat<strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong> over kristallisatie<br />
waarg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> ‘PCDF CCD<br />
Camera’.<br />
Het project voor de parabolische vlucht is<br />
eig<strong>en</strong>lijk e<strong>en</strong> sterk vere<strong>en</strong>voudigde versie<br />
van de experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die vanaf 2005 zull<strong>en</strong><br />
uitgevoerd word<strong>en</strong> door echte astronaut<strong>en</strong><br />
aan boord van het International Space<br />
Station (ISS) in het kader van het PCDFproject<br />
voor de groei van proteïnekristall<strong>en</strong><br />
in micrograviteit.<br />
De PCDF uitrusting voor het ISS-station<br />
is mom<strong>en</strong>teel in ontwikkeling onder leiding<br />
van EADS-ST in Duitsland met verscheid<strong>en</strong>e<br />
subcontractors uit diverse<br />
Europese land<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> van de subcontractors<br />
is het team van het IMEC/KHBO
foto’s © ESA<br />
laboratorium, het laboratorium voor microelektronica<br />
van de KHBO dat geassocieerd<br />
is met IMEC, het bek<strong>en</strong>de onderzoeksc<strong>en</strong>trum<br />
in Leuv<strong>en</strong>.<br />
Prins Filip <strong>en</strong> prinses<br />
Mathilde<br />
De opleiding luchtvaart trok zelfs de aandacht<br />
van prins Filip <strong>en</strong> prinses Mathilde.<br />
Eind maart 2004 kwam<strong>en</strong> ze e<strong>en</strong> bezoek<br />
br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> aan de campus in Oost<strong>en</strong>de.<br />
De prins was er vol lof voor de unieke<br />
opleiding<strong>en</strong> die in Oost<strong>en</strong>de gedoceerd<br />
word<strong>en</strong>. Dat is het geval voor de opleiding<br />
luchtvaart <strong>en</strong> de opleiding kunststoff<strong>en</strong>technologie.<br />
Prins Filip bracht e<strong>en</strong> bezoek<br />
aan e<strong>en</strong> Boeing cockpitsimulator van de<br />
opleiding luchtvaart <strong>en</strong> e<strong>en</strong> demonstratie<br />
moldflow van de opleiding kunststoff<strong>en</strong>technologie.<br />
De prins bezocht ook de<br />
labo’s chemie <strong>en</strong> elektromechanica, waar<br />
e<strong>en</strong> aantal test<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gedemonstreerd.<br />
De campus Oost<strong>en</strong>de herbergt het departem<strong>en</strong>t<br />
Industriële Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
Technologie van de KHBO. Wat de voor<br />
Vlaander<strong>en</strong> unieke luchtvaartopleiding<strong>en</strong><br />
betreft biedt de KHBO <strong>en</strong>erzijds e<strong>en</strong><br />
bachelor (graduaat) luchtvaart aan <strong>en</strong><br />
daarnaast ook telk<strong>en</strong>s vanaf het derde<br />
jaar e<strong>en</strong> keuzerichting luchtvaart, respectievelijk<br />
avionica, in de opleiding<strong>en</strong> tot<br />
master (industrieel ing<strong>en</strong>ieur) elektromechanica<br />
<strong>en</strong> elektronica.<br />
Daartoe werd er fors geïnvesteerd. Zo<br />
beschikt de opleiding over e<strong>en</strong> Boeing 727,<br />
Alouette II-helicopter, Piper Cherokee <strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> gloednieuw lab voor vliegtuigsystem<strong>en</strong><br />
met e<strong>en</strong> volwaardige cockpitsimulator<br />
<strong>en</strong> andere opleidingssimulator<strong>en</strong>.<br />
Astronaut Frank De Winne kwam er vorig<br />
jaar e<strong>en</strong> kijkje nem<strong>en</strong> <strong>en</strong> zag dat het goed<br />
was.<br />
Opleiding luchtvaart<br />
Nieuw is dat de opleiding luchtvaart vanaf<br />
het academiejaar 2004-2005 in het derde<br />
jaar of vijfde semester van de bachelor<br />
luchtvaart twee afstudeerrichting<strong>en</strong> aanbiedt:<br />
luchtvaarttechnologie <strong>en</strong> aspirantlijnpiloot.<br />
De richting luchtvaarttechnologie<br />
levert hooggeschoold<strong>en</strong> af voor het<br />
beheer, de operaties, de productie, de<br />
toelevering <strong>en</strong> het onderhoud in de luchtvaartsector.<br />
In de richting aspirant-lijnpiloot<br />
krijgt de stud<strong>en</strong>t het theoretisch<br />
gedeelte van de pilot<strong>en</strong>opleiding <strong>en</strong> 15<br />
vliegur<strong>en</strong>, ter voorbereiding op het behal<strong>en</strong><br />
van e<strong>en</strong> vliegvergunning als lijnpiloot.<br />
De afdeling luchtvaart telt op dit og<strong>en</strong>blik<br />
meer dan 180 stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, afkomstig uit<br />
heel Vlaander<strong>en</strong>. Dit jaar studer<strong>en</strong> meer<br />
dan 45 laatstejaars af in de diverse luchtvaartspecialiteit<strong>en</strong>.<br />
De helft van h<strong>en</strong> volgt<br />
JUNI-JULI 2004 - I-mag 5
INGENIEUR EN OPLEIDING<br />
e<strong>en</strong> semesterstage aan e<strong>en</strong> Europese<br />
luchtvaartuniversiteit, ondermeer in<br />
Madrid, Bordeaux, Toulouse, Parijs,<br />
Kingston, Haarlem, Tampere, Warschau,<br />
Rzeszow, Brno <strong>en</strong> Zilina.<br />
Boeing 727<br />
Sinds oktober 2003 beschikt de KHBOopleiding<br />
luchtvaart over e<strong>en</strong> Boeing 727.<br />
Het toestel staat gestationeerd op de<br />
grond van het toekomstig Vlaams<br />
Luchtvaartcompet<strong>en</strong>tiec<strong>en</strong>trum op de<br />
internationale luchthav<strong>en</strong> Brugge-<br />
Oost<strong>en</strong>de. De Boeing zal volledig word<strong>en</strong><br />
ingericht als lab voor de stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
De KHBO kreeg de Boeing 727, versie 200<br />
(Stage 3), voor e<strong>en</strong> symbolische frank van<br />
DHL-EAT (European Air Transport). Met<br />
de Boeing kunn<strong>en</strong> de huidige <strong>en</strong> toekom-<br />
v.l.n.r.: Ing. Jero<strong>en</strong> Lambert, laatstejaars stud<strong>en</strong>t Ing. Dries Claerbout, Ing. Dorine Gevaert,<br />
laatstejaars stud<strong>en</strong>t Ing. Trevor Marreyt, laatstejaars stud<strong>en</strong>t Ing. Dieter Schep<strong>en</strong>s,<br />
departem<strong>en</strong>tshoofd Prof. Dr. Ir. Wim Haegeman, Prof. Dr. Sc. Jacques Vanderhaegh<strong>en</strong><br />
Prof. Jozef Vanneuville<br />
6 I-mag - JUNI-JULI 2004 <br />
stige bachelor- <strong>en</strong> masterstud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van<br />
de KHBO e<strong>en</strong> luchtvaartopleiding g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong><br />
die nog beter is afgestemd op de<br />
meest rec<strong>en</strong>te Europese luchtvaartnorm<br />
JAR-66 (Joint Aviation Requirem<strong>en</strong>ts)<br />
met betrekking tot het onderhoud van<br />
grote vliegtuig<strong>en</strong>.<br />
Het vliegtuig staat dus op de grond van<br />
het toekomstig Vlaams Luchtvaartcompet<strong>en</strong>tiec<strong>en</strong>trum,<br />
tuss<strong>en</strong> Ost<strong>en</strong>d Air<br />
College <strong>en</strong> de Noordzee Vliegclub, waarin<br />
KHBO wil sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong> met andere<br />
luchtvaartpartners. Daartoe behoort<br />
onder meer ook het Vrij Technisch<br />
Instituut Oost<strong>en</strong>de. De directie van de<br />
luchthav<strong>en</strong> is bijzonder verheugd over dit<br />
initiatief, dat bijdraagt tot de verdere uitbouw<br />
van professionele activiteit<strong>en</strong> op de<br />
luchthav<strong>en</strong>. Gerichte opleidingstraject<strong>en</strong><br />
zijn hiervoor immers e<strong>en</strong> belangrijke<br />
troef.<br />
De Boeing 727 wordt aangew<strong>en</strong>d om de<br />
luchtvaartstud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> ook in de praktijk<br />
vertrouwd te mak<strong>en</strong> met vliegtuigsystem<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> onderhoudsprocedures <strong>en</strong> -techniek<strong>en</strong><br />
voor commerciële vliegtuig<strong>en</strong>. Dit<br />
alles gebeurt onder de zorgvuldige begeleiding<br />
van compet<strong>en</strong>te vliegtuiginstructeurs,<br />
met bijzondere aandacht voor veiligheid<br />
<strong>en</strong> kwaliteit.
Astronaut Frank De Winne<br />
Astronaut Frank De Winne bracht in mei<br />
2003 e<strong>en</strong> bezoek aan de campus Oost<strong>en</strong>de<br />
van de KHBO <strong>en</strong> lunchte er met stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
Frank De Winne nam van 30 oktober tot 10<br />
november 2002 als flight <strong>en</strong>gineer deel aan<br />
de Odissea-missie naar het ISS of<br />
International Space Station. Primaire<br />
opdracht van het Russisch-Belgische<br />
astronaut<strong>en</strong>team was de koppeling van<br />
e<strong>en</strong> nieuwe Soyuz-capsule aan ISS, waarna<br />
m<strong>en</strong> via de oude capsule terugkeerde<br />
naar de aarde. Intuss<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> 23<br />
geslaagde wet<strong>en</strong>schappelijke experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
uitgevoerd in e<strong>en</strong> nieuw ontwikkelde<br />
testdoos voor proev<strong>en</strong> die verband houd<strong>en</strong><br />
met de invloed van de microzwaartekracht.<br />
De onderzoekers van het geassocieerd<br />
labo IMEC/KHBO zijn in de campus<br />
Oost<strong>en</strong>de bezig met het ontwerp<strong>en</strong>,<br />
debugg<strong>en</strong> <strong>en</strong> test<strong>en</strong> van het elektronisch<br />
gedeelte voor de sturing, controle, visualisatie<br />
<strong>en</strong> interfacing van het PCDF-project<br />
(Protein Crystallisation Diagnostics<br />
Facility). Het gaat om e<strong>en</strong> ESA-project<br />
waarbij e<strong>en</strong> toestel wordt ontwikkeld voor<br />
fundam<strong>en</strong>teel onderzoek naar de groei <strong>en</strong><br />
kristallisatie van macrobiologische molecul<strong>en</strong><br />
zoals proteïn<strong>en</strong> in gewichtloze toestand.<br />
PCDF omvat e<strong>en</strong> procesruimte voor de<br />
wet<strong>en</strong>schappelijke experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in het<br />
ISS-ruimtestation <strong>en</strong> e<strong>en</strong> elektronische<br />
e<strong>en</strong>heid bestaande uit de sturing <strong>en</strong> controle<br />
van o.a. lasers <strong>en</strong> motor<strong>en</strong>, e<strong>en</strong><br />
CCD-camera voor het visualiser<strong>en</strong> van<br />
het kristallisatieproces <strong>en</strong> interfaceelektronica.<br />
Data van experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> aan boord van het<br />
ISS-station <strong>en</strong> digitale videobeeld<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
in e<strong>en</strong> geheug<strong>en</strong> bewaard aan boord<br />
van dat station <strong>en</strong> doorgestuurd naar e<strong>en</strong><br />
controlestation op aarde. Die gegev<strong>en</strong>s<br />
word<strong>en</strong> dan door wet<strong>en</strong>schappers geanalyseerd<br />
<strong>en</strong> bestudeerd. De elektronica<br />
van IMEC/KHBO is dan ook speciaal ontworp<strong>en</strong><br />
om betrouwbaar te werk<strong>en</strong> onder<br />
str<strong>en</strong>ge omgevingsvoorwaard<strong>en</strong> in de<br />
ruimte. Daarbij wordt nauw sam<strong>en</strong>gewerkt<br />
met e<strong>en</strong> aantal Europese partners.<br />
Het onderzoek van de vier Oost<strong>en</strong>dse stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
kadert in dit ruim sam<strong>en</strong>werkingsverband.<br />
We w<strong>en</strong>s<strong>en</strong> h<strong>en</strong> alvast e<strong>en</strong> voorbeeldige<br />
reis <strong>en</strong> e<strong>en</strong> behoud<strong>en</strong> terugkeer<br />
toe. In e<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>de uitgave kom<strong>en</strong> we<br />
uitvoerig terug op hun experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
gewichtloze ervaring<strong>en</strong>.<br />
H<strong>en</strong>k VAN NIEUWENHOVE<br />
JUNI-JULI 2004 - I-mag 7
INGENIEUR EN OPLEIDING<br />
Aan de Katholieke Hogeschool<br />
Limburg, departem<strong>en</strong>t<br />
Industriële Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> Technologie, wordt<br />
onderzoek <strong>en</strong> di<strong>en</strong>stverl<strong>en</strong>ing verricht<br />
onder andere rond hygiënecontrole<br />
(www.khlim.be). Joris Spruyt, laatstejaarsstud<strong>en</strong>t<br />
industrieel ing<strong>en</strong>ieur<br />
optie biochemie, voert het onderzoek<br />
uit, onder leiding van Liesbet Pauls <strong>en</strong><br />
Myriam Meyers, doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van het<br />
departem<strong>en</strong>t IWT.<br />
In de lev<strong>en</strong>smiddel<strong>en</strong>industrie is<br />
hygiënecontrole e<strong>en</strong> inher<strong>en</strong>t onderdeel<br />
van het HACCP-plan. Autocontrole<br />
via ATP-bioluminesc<strong>en</strong>tie is<br />
snel, e<strong>en</strong>voudig, ruim bruikbaar, zeer<br />
gevoelig <strong>en</strong> prev<strong>en</strong>tief.<br />
De officiële methodiek voor hygiënecontrole<br />
gebeurt via microbiële analyse:<br />
totaal kiemgetal, aantal gist<strong>en</strong> <strong>en</strong> schimmels<br />
of e<strong>en</strong> aantal specifieke micro-organism<strong>en</strong><br />
afhankelijk van de verwerkte voedingswar<strong>en</strong>.<br />
ATP-analyse via bioluminesc<strong>en</strong>tie<br />
(Stryer, 1995) biedt e<strong>en</strong> alternatief voor<br />
controle van oppervlakt<strong>en</strong> <strong>en</strong> spoelwaters<br />
na reiniging (de Zutter et al., 1998). De<br />
beschrev<strong>en</strong> test werd uitgevoerd op<br />
oppervlakk<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> grootkeuk<strong>en</strong><br />
(Sodexho).<br />
|1| Material<strong>en</strong> <strong>en</strong> method<strong>en</strong><br />
Staalname gebeurt via swapp<strong>en</strong> met ATPvrije<br />
swaps <strong>en</strong> fysiologische oplossing.<br />
De meting van het ATP gehalte in de<br />
oplossing heeft plaats in e<strong>en</strong> luminometer<br />
via luciferin – luciferase bevatt<strong>en</strong>de<br />
p<strong>en</strong>n<strong>en</strong> (cuvett<strong>en</strong>). Alle materiaal <strong>en</strong><br />
apparatuur werd<strong>en</strong> bekom<strong>en</strong> van VWR,<br />
Darmstadt, D. (Merck, 2000)<br />
|2| Resultat<strong>en</strong> (Spruyt et al., 2004)<br />
Ongeveer 50 staalnames <strong>en</strong> meting<strong>en</strong> zijn<br />
nodig per meetpunt om te kom<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong><br />
8 I-mag - JUNI-JULI 2004 <br />
KHLIM innoveert<br />
Snelle hygiënecontrole via de ATP-bioluminesc<strong>en</strong>tie test<br />
mediaan-waarde van waaruit de zog<strong>en</strong>aamde<br />
gr<strong>en</strong>swaarde wordt vastgesteld.<br />
Omwille van grote fluctuaties t<strong>en</strong> gevolge<br />
van de gevoeligheid van de meting, werd<br />
rek<strong>en</strong>ing gehoud<strong>en</strong> met de standaardafwijking<br />
t<strong>en</strong> opzichte van het gemiddelde.<br />
Controle is nadi<strong>en</strong> mogelijk door actuele<br />
meetwaard<strong>en</strong> te toets<strong>en</strong> aan de gr<strong>en</strong>swaarde.<br />
Regelmatige auto-controles word<strong>en</strong><br />
dan ingeschrev<strong>en</strong> in het HACCPplan.<br />
|3| Conclusies<br />
Na het bepal<strong>en</strong> van de gr<strong>en</strong>swaarde<br />
gebeurt controle zeer snel. M<strong>en</strong> kan al<br />
resultaat verwacht<strong>en</strong> na één minuut,<br />
terwijl m<strong>en</strong> voor het opkwek<strong>en</strong> van<br />
micro-organism<strong>en</strong> op voedingsmedia<br />
om de besmettingsgraad na te gaan,<br />
minst<strong>en</strong>s 24 uur moet wacht<strong>en</strong> [Meyers,<br />
2003].<br />
De test is universeel bruikbaar. M<strong>en</strong><br />
kan met deze test alle in oorsprong<br />
lev<strong>en</strong>d materiaal in één keer test<strong>en</strong>. Dit<br />
kan dan gaan van micro-organism<strong>en</strong>,<br />
zowel pro- als eukaryot<strong>en</strong>, tot et<strong>en</strong>srest<strong>en</strong>.<br />
Om hetzelfde resultaat te bekom<strong>en</strong><br />
heeft m<strong>en</strong> e<strong>en</strong> hele batterij andere<br />
(microbiologische) test<strong>en</strong> nodig.<br />
De meting is heel e<strong>en</strong>voudig <strong>en</strong> kan<br />
praktisch door e<strong>en</strong> leek in microbiologie<br />
word<strong>en</strong> uitgevoerd. De p<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
de bijhor<strong>en</strong>de handleiding wijz<strong>en</strong> de<br />
volledige handeling<strong>en</strong> aan. Ook de<br />
meetapparatuur is heel e<strong>en</strong>voudig in<br />
gebruik. Voor microbiologie is anders<br />
wel <strong>en</strong>ige expertise vereist!<br />
Deze test heeft ook e<strong>en</strong> prev<strong>en</strong>tief<br />
karakter. M<strong>en</strong> kan hiermee bijvoorbeeld<br />
op transportband<strong>en</strong> in de lev<strong>en</strong>smiddel<strong>en</strong>industrie<br />
et<strong>en</strong>srest<strong>en</strong> detecter<strong>en</strong> die<br />
e<strong>en</strong> uitstek<strong>en</strong>de voedingsbodem kunn<strong>en</strong><br />
vorm<strong>en</strong> voor allerlei micro-organism<strong>en</strong>,<br />
maar op zich niet of nauwelijks<br />
gecontamineerd zijn. Als m<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel<br />
test op micro-organism<strong>en</strong> (microbiologische<br />
analyse) zal er weinig of niets<br />
teruggevond<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> is<br />
het resultaat slechts beschikbaar t<strong>en</strong><br />
vroegste na 24 uur, <strong>en</strong> dus te laat voor<br />
remediëring. ATP-meting geeft wel<br />
resultaat: voedingswar<strong>en</strong> bevatt<strong>en</strong><br />
immers ook ATP. Dit resultaat is<br />
onmiddellijk beschikbaar zodat e<strong>en</strong> bijkom<strong>en</strong>de<br />
reiniging perfect mogelijk is.<br />
Het toestel heeft e<strong>en</strong> zeer lage detectielimiet<br />
(aangegev<strong>en</strong> door VWR int.:<br />
1,4 10 -14 mol ATP of 8,5 10 -3 ng ATP). Er<br />
is heel weinig ATP nodig om e<strong>en</strong> resultaat<br />
te bekom<strong>en</strong>.
|4| Toepassing<br />
Uit de resultat<strong>en</strong> blijkt duidelijk dat de<br />
ATP bioluminesc<strong>en</strong>tie techniek e<strong>en</strong> zeer<br />
gevoelige, e<strong>en</strong>voudige <strong>en</strong> betrouwbare<br />
hygiënecontrole mogelijk maakt. Het is<br />
dan ook de hoogste tijd deze techniek de<br />
E<strong>en</strong> woordje uitleg<br />
nodige aandacht te gev<strong>en</strong> in het leerplan<br />
<strong>en</strong> dit niet alle<strong>en</strong> in opleiding van toekomstige<br />
industrieel ing<strong>en</strong>ieurs <strong>en</strong> gegradueerd<strong>en</strong>.<br />
Afsprak<strong>en</strong> hieromtr<strong>en</strong>t met de<br />
directies van beide Limburgse Hotelschol<strong>en</strong><br />
zijn reeds gemaakt. Mogelijk is<br />
ook verpleegkunde geïnteresseerd.<br />
HACCP-plan: Hazard Analysis and Critical Control Points-plan. E<strong>en</strong> kwaliteitsbewakingsplan<br />
voor bedrijv<strong>en</strong> uit de voedingssector (onderdeel ISO 9000) omtr<strong>en</strong>t<br />
gevar<strong>en</strong>analyse <strong>en</strong> risicobewaking. Zowel chemische, fysische als microbiële gevar<strong>en</strong><br />
zijn voorzi<strong>en</strong>.<br />
ATP-bioluminesc<strong>en</strong>tie: Ad<strong>en</strong>osine-tri-fosfaat, hét <strong>en</strong>ergie-molecule van alle<br />
lev<strong>en</strong>de organism<strong>en</strong>, kan gemet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> via e<strong>en</strong> biochemische test op basis van<br />
<strong>en</strong>zym<strong>en</strong> uit organism<strong>en</strong> die licht uitstral<strong>en</strong>, dit is bio-luminesc<strong>en</strong>tie (bijvoorbeeld:<br />
de glimworm).<br />
Swap: watt<strong>en</strong> staafje (ev<strong>en</strong>tueel steriel <strong>en</strong>/of ATP vrij) dat bevochtigd werd om<br />
oppervlakk<strong>en</strong> te bemonster<strong>en</strong> (=swapp<strong>en</strong>, met andere woord<strong>en</strong> afwrijv<strong>en</strong>).<br />
VWR: Duitse firma, met deelactiviteit<strong>en</strong> in België, voor onder andere labo-artikel<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> –apparatuur, vroeger Merck.<br />
|5| Refer<strong>en</strong>ties<br />
de Zutter, L. et al., 1998 ATP methode<br />
is zeer geschikt voor controle<br />
van reiniging, de keurmeester 1998/3<br />
p.5<br />
Merck, 2000, Operating Instructions<br />
Manual, Hy-Lite 2, Merck – Belgolabo<br />
N.V.<br />
M. Meyers, 2003, ATP-bioluminesc<strong>en</strong>tie<br />
meting als sneltest voor<br />
hygiënecontrole in de voedingsindustrie;<br />
projectvoorstel HOBU 2003<br />
voor de Katholieke Hogeschool<br />
Limburg, Diep<strong>en</strong>beek<br />
J. Spruyt, L. Pauls, M. Meyers, 2004,<br />
in publicatie: Chemie Magazine<br />
(KVCV)<br />
L. Styer; 1995 Biochemistry fourth<br />
edition; W.H Freeman and Company,<br />
New York; (zev<strong>en</strong>de druk)<br />
Joris SPRUYT,<br />
stud<strong>en</strong>t industrieel ing<strong>en</strong>ieur<br />
JUNI-JULI 2004 - I-mag 9
W I N N E R S<br />
Antwerp<strong>en</strong>. Reeds 25 jaar lang<br />
stelt Ing. Victor Claes zijn<br />
technologische k<strong>en</strong>nis t<strong>en</strong><br />
di<strong>en</strong>ste van de gehandicapte medem<strong>en</strong>s.<br />
In 1989 won hij de Tech’Art Prijs<br />
met de ontwikkeling van e<strong>en</strong> systeem<br />
van obstakeldetectie <strong>en</strong> automatische<br />
bijsturing voor rolstoelgebruikers.<br />
Twee jaar later won hij ook de<br />
Helios Prijs van de Commissie van de<br />
Europese Geme<strong>en</strong>schap. Met deze<br />
twee adelbriev<strong>en</strong> stapte hij naar de<br />
rector van de Universiteit Antwerp<strong>en</strong><br />
om te pleit<strong>en</strong> voor de oprichting van<br />
e<strong>en</strong> C<strong>en</strong>trum voor Technologie voor<br />
Gehandicapte Person<strong>en</strong> (CTG) binn<strong>en</strong><br />
de schoot van de universiteit.<br />
Anno 2004 is het C<strong>en</strong>trum het z<strong>en</strong>uwc<strong>en</strong>trum<br />
voor de ontwikkeling van<br />
nieuwe én betaalbare technologieën<br />
voor de gehandicapt<strong>en</strong>sector. Tot in<br />
de Ver<strong>en</strong>igde Stat<strong>en</strong> maakt m<strong>en</strong><br />
gebruik van de innovaties die in<br />
Antwerp<strong>en</strong> ontwikkeld word<strong>en</strong>.<br />
Enkele van de laatste nieuwighed<strong>en</strong>:<br />
epilepsiedetectie, lichtradar, vochts<strong>en</strong>sor<strong>en</strong>,<br />
de elektronisch instelbare<br />
klok, VIC vingerbesturing, de minijoystick<br />
én gyrobijsturing. E<strong>en</strong> ver-<br />
Ing. slag.<br />
10 I-mag - JUNI-JULI 2004 <br />
Van onze redacteur<br />
Twee ing<strong>en</strong>ieurs <strong>en</strong> e<strong>en</strong> vijftal medewerkers<br />
werk<strong>en</strong> in het onderzoeksc<strong>en</strong>trum<br />
aan de ontwikkeling <strong>en</strong> fijnstelling van<br />
e<strong>en</strong> lidar, e<strong>en</strong> lichtradar die m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met<br />
e<strong>en</strong> ernstige handicap in de geleg<strong>en</strong>heid<br />
moet stell<strong>en</strong> zonder ongelukk<strong>en</strong> e<strong>en</strong> rolstoel<br />
te bestur<strong>en</strong>. De onderzoekers gaan<br />
volledig in hun onderzoek op <strong>en</strong> sprek<strong>en</strong><br />
ge<strong>en</strong> woord. De gewijde stilte, eig<strong>en</strong> aan<br />
e<strong>en</strong> onderzoekslabo, wordt nog versterkt<br />
door fluwel<strong>en</strong> klank<strong>en</strong> van r<strong>en</strong>aissance-<br />
E<strong>en</strong> verschil van dag <strong>en</strong> nacht<br />
Victor Claes<br />
C<strong>en</strong>trum Technologie voor Gehandicapte person<strong>en</strong><br />
muziek, bijna onhoorbaar op de achtergrond.<br />
Tijd<strong>en</strong>s de r<strong>en</strong>aissance verlegde de<br />
m<strong>en</strong>selijke geest de gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> van de k<strong>en</strong>nis,<br />
ging op zoek naar de geheim<strong>en</strong> van<br />
m<strong>en</strong>s <strong>en</strong> kosmos, <strong>en</strong> leerde de machine te<br />
beheers<strong>en</strong>.<br />
Victor Claes is e<strong>en</strong> veelzijdig m<strong>en</strong>s <strong>en</strong><br />
ing<strong>en</strong>ieur. Gebor<strong>en</strong> in Antwerp<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s<br />
het laatste oorlogsjaar. Briljante stud<strong>en</strong>t<br />
die op zijn 20ste het diploma van<br />
Technisch Ing<strong>en</strong>ieur Elektronica behaalde<br />
aan het SIHTS (Stedelijk Instituut voor<br />
Hogere Technische Studies). Als piepjonge<br />
ing<strong>en</strong>ieur begon hij zijn loopbaan bij<br />
Telc om, e<strong>en</strong> studiebureau voor telecommunicatie.<br />
Hij volgde e<strong>en</strong> vervolmakingscursus<br />
Microgolftechniek<strong>en</strong> aan de<br />
KULeuv<strong>en</strong>. Tegelijkertijd solliciteerde hij<br />
bij Bell <strong>en</strong> bij de faculteit g<strong>en</strong>eeskunde<br />
van de Universiteit Antwerp<strong>en</strong>, to<strong>en</strong> nog<br />
RUCA. Hij werd voor beide vacatures<br />
geselecteerd.<br />
> Op dat og<strong>en</strong>blik moest u kiez<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> klassieke ing<strong>en</strong>ieursloopbaan<br />
of e<strong>en</strong> job aan de universiteit.
“(lacht) Het was eerder kiez<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong><br />
carrière of onderzoek. In feite was het e<strong>en</strong><br />
verscheur<strong>en</strong>de keuze, want ik had de twee<br />
jobs graag gedaan. Wat de doorslag heeft<br />
gegev<strong>en</strong> is het feit dat onderzoek aan de<br />
faculteit g<strong>en</strong>eeskunde meer is dan product<strong>en</strong><br />
mak<strong>en</strong>. Tijd<strong>en</strong>s mijn opleiding ontwikkelde<br />
ik al apparatuur voor g<strong>en</strong>eeskundige<br />
project<strong>en</strong> in opdracht van e<strong>en</strong> prof in<br />
Leuv<strong>en</strong>. Mijn belangstelling voor g<strong>en</strong>eeskunde<br />
is altijd lat<strong>en</strong>t aanwezig geweest,<br />
net als mijn interesse voor elektronica.<br />
Aan de universiteit kreeg ik de mogelijkheid<br />
om die twee interesses te combiner<strong>en</strong>.”<br />
> Waaruit bestond uw specifieke<br />
opdracht aan de universiteit?<br />
“Mijn opdracht<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong> betrekking op<br />
fundam<strong>en</strong>teel onderzoek van de hartspier.<br />
We hebb<strong>en</strong> transducers ontwikkeld die de<br />
onderzoeker in staat stelt dankzij e<strong>en</strong> elegantere<br />
methode nauwkeuriger meting<strong>en</strong><br />
van de hartspier<strong>en</strong> te realiser<strong>en</strong>. Dit is<br />
van lev<strong>en</strong>sbelang bij de behandeling van<br />
hartinfarct<strong>en</strong>. Deze methode werd door<br />
buit<strong>en</strong>landse onderzoekslabo’s overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> wordt 30 jaar later nog toegepast,<br />
zij het iets verfijnder. Later heeft m<strong>en</strong> met<br />
dezelfde techniek geëxperim<strong>en</strong>teerd op<br />
de ademhalingsspier<strong>en</strong>. In de marge van<br />
dat onderzoek heeft e<strong>en</strong> team in Frankrijk<br />
e<strong>en</strong> antistof ontwikkeld die rookvergiftiging<br />
kan neutraliser<strong>en</strong>. Vele m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>lev<strong>en</strong>s<br />
werd<strong>en</strong> hiermee gered. Midd<strong>en</strong> jar<strong>en</strong><br />
’70 hebb<strong>en</strong> we door gebruik te mak<strong>en</strong> van<br />
ultrasone techniek<strong>en</strong> het niet-invasief<br />
onderzoek van het hart mogelijk gemaakt.<br />
Hierdoor werd het mogelijk het hart in<br />
realtime zichtbaar te mak<strong>en</strong> zonder het<br />
lichaam binn<strong>en</strong> te dring<strong>en</strong>. Door het zog<strong>en</strong>aamde<br />
uitmiddel<strong>en</strong> van beeld<strong>en</strong>, meerdere<br />
beeld<strong>en</strong> op elkaar te integrer<strong>en</strong>, verkreg<strong>en</strong><br />
we spectaculaire resultat<strong>en</strong> die de<br />
arts beter in staat stelt e<strong>en</strong> diagnose te<br />
mak<strong>en</strong>.”<br />
Medische hypnose<br />
Begin jar<strong>en</strong> ’70 las Ing. Victor Claes e<strong>en</strong><br />
boek dat zijn kijk op de g<strong>en</strong>eeskunde <strong>en</strong><br />
op het lev<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong>lijk zou beïnvloed<strong>en</strong>:<br />
“Medische hypnose” van de auteur dr.<br />
Jonathan Rodney.<br />
> Wat moet<strong>en</strong> we verstaan onder de<br />
term “medische hypnose” <strong>en</strong> wat is<br />
het nut ervan?<br />
“Als jonge snaak zou ik ermee gelach<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong>. Aan de universiteit kom je echter<br />
in e<strong>en</strong> bepaalde sfeer terecht <strong>en</strong> dat werkt<br />
aanstekelijk. Door dat boek, dat overig<strong>en</strong>s<br />
niet door e<strong>en</strong> charlatan maar door e<strong>en</strong><br />
arts geschrev<strong>en</strong> is, ontwikkelde ik e<strong>en</strong><br />
“De wet<strong>en</strong>schapper<br />
bekijkt de m<strong>en</strong>s als<br />
e<strong>en</strong> machine,<br />
zonder zich af te<br />
vrag<strong>en</strong> wie de<br />
machine bestuurt.”<br />
andere kijk op g<strong>en</strong>eeskunde <strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schap.<br />
Het onderzoek is vaak te reductionistisch<br />
ingesteld. De wet<strong>en</strong>schapper<br />
bekijkt de m<strong>en</strong>s als e<strong>en</strong> machine, zonder<br />
zich af te vrag<strong>en</strong> wie de machine bestuurt.<br />
M<strong>en</strong> vergeet soms dat de invloed van de<br />
geest op het lichaam zeer groot is. Ik b<strong>en</strong><br />
dan zelf hypnose gaan ler<strong>en</strong> <strong>en</strong> heb m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
met psychosomatische klacht<strong>en</strong><br />
geholp<strong>en</strong>. Dat ging van het wegnem<strong>en</strong><br />
van exam<strong>en</strong>vrees bij ing<strong>en</strong>ieursstud<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
tot pijnonderdrukking bij terminale patiënt<strong>en</strong>.<br />
Het omgaan met terminale patiënt<strong>en</strong><br />
heeft me heel veel geleerd over<br />
het lev<strong>en</strong>. Op de rand van de dood lev<strong>en</strong>,<br />
hoeft niet noodzakelijk negatief te zijn, in<br />
zoverre de pijn beheersbaar is. Wie weet
W I N N E R S<br />
dat hij gaat sterv<strong>en</strong>, speelt ge<strong>en</strong> theater<br />
meer, maar is eerlijk teg<strong>en</strong>over de ander<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> ook teg<strong>en</strong>over zichzelf. Wie bang is<br />
om te sterv<strong>en</strong>, is ook bang om te lev<strong>en</strong>.<br />
Iemand die echt geleefd heeft, zal niet<br />
bang zijn om te sterv<strong>en</strong>.”<br />
> Staat hypnose niet haaks op uw<br />
technische <strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijke<br />
activiteit<strong>en</strong>?<br />
“Ne<strong>en</strong>. Hypnose hoort niet noodzakelijk<br />
thuis onder wat m<strong>en</strong> alternatieve g<strong>en</strong>eeskunde<br />
noemt. Vele aspect<strong>en</strong> van hypnose<br />
kan m<strong>en</strong> experim<strong>en</strong>teel <strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijk<br />
bewijz<strong>en</strong>. Aan de universiteit heb ik<br />
ook demonstraties gegev<strong>en</strong> voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
g<strong>en</strong>eeskunde. Om e<strong>en</strong> voorbeeld te<br />
gev<strong>en</strong>: met e<strong>en</strong> electrocardiogram kan<br />
m<strong>en</strong> aanton<strong>en</strong> hoe m<strong>en</strong> door pure suggestie<br />
de hartslag kan vertrag<strong>en</strong> of versnell<strong>en</strong>.<br />
Hoe meer verbeelding <strong>en</strong> intellig<strong>en</strong>tie<br />
(<strong>en</strong> dit niet alle<strong>en</strong> in de rationele<br />
betek<strong>en</strong>is) de persoon heeft, hoe beter hij<br />
suggesties kan omzett<strong>en</strong> in m<strong>en</strong>tale process<strong>en</strong>.<br />
Ik zie hypnose als e<strong>en</strong> belangrijke<br />
aanvulling op de g<strong>en</strong>eeskunde. Door hypnose<br />
leer je iemand binn<strong>en</strong> bepaalde<br />
gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> zichzelf te help<strong>en</strong>.”<br />
> Als ing<strong>en</strong>ieur heeft u duidelijk voor<br />
e<strong>en</strong> humane opdracht gekoz<strong>en</strong>.<br />
“Ik kan me niet voorstell<strong>en</strong> dat ik als ing<strong>en</strong>ieur<br />
voor de wap<strong>en</strong>industrie zou werk<strong>en</strong>,<br />
toch niet voor de ontwikkeling van oorlogstuig.<br />
Ing<strong>en</strong>ieurs kunn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> belangrijke<br />
rol spel<strong>en</strong> in het verbeter<strong>en</strong> van de<br />
lev<strong>en</strong>skwaliteit van de m<strong>en</strong>s. We lev<strong>en</strong> in<br />
e<strong>en</strong> tijdperk waarin arts<strong>en</strong> tot taak hebb<strong>en</strong><br />
alles te do<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong> te redd<strong>en</strong>,<br />
maar nadi<strong>en</strong> word<strong>en</strong> de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> vaak aan<br />
hun lot overgelat<strong>en</strong>. Als m<strong>en</strong> ervoor kiest<br />
om m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> uit e<strong>en</strong> zwaar hart- of hers<strong>en</strong>infarct<br />
erdoor te hal<strong>en</strong>, moet m<strong>en</strong> er ook<br />
voor zorg<strong>en</strong> dat ze nadi<strong>en</strong> nog e<strong>en</strong> volwaardig<br />
m<strong>en</strong>selijk bestaan kunn<strong>en</strong> leid<strong>en</strong>.<br />
Hier kan de technologie wonder<strong>en</strong> verricht<strong>en</strong>.”<br />
> Hoe b<strong>en</strong>t u op het idee gekom<strong>en</strong> om<br />
e<strong>en</strong> C<strong>en</strong>trum Technologie voor<br />
Gehandicapte person<strong>en</strong> op te richt<strong>en</strong>?<br />
“Dat is eerder toevallig gegroeid. Op e<strong>en</strong><br />
dag kwam ik in contact met e<strong>en</strong> dame die<br />
12 I-mag - JUNI-JULI 2004 <br />
op minder dan één dag tijd volledig verlamd<br />
was geraakt. Dat is ge<strong>en</strong> alle<strong>en</strong>staand<br />
geval. Wanneer iemand emotioneel<br />
sterk getraumatiseerd wordt, kan dat<br />
leid<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> lichamelijke verlamming.<br />
De verlamming kan de lichamelijke uitdrukking<br />
zijn van e<strong>en</strong> geestelijk lijd<strong>en</strong>,<br />
maar in de meeste gevall<strong>en</strong> is de oorzaak<br />
organisch (virusinfecties, hers<strong>en</strong>beschadiging,<br />
spier- <strong>en</strong> z<strong>en</strong>uwaando<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>). Ik<br />
b<strong>en</strong> me in die gevall<strong>en</strong> gaan interesser<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> heb heel wat miserie gezi<strong>en</strong>. Hoe die<br />
person<strong>en</strong> vaak door hun omgeving <strong>en</strong><br />
door hun eig<strong>en</strong> familie aan hun lot word<strong>en</strong><br />
overgelat<strong>en</strong>. Met technologie kan m<strong>en</strong><br />
echter heel wat bereik<strong>en</strong> om deze m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
het lev<strong>en</strong> draaglijker te mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> h<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
zekere vorm van autonomie te verl<strong>en</strong><strong>en</strong>. Ik<br />
b<strong>en</strong> system<strong>en</strong> gaan ontwikkel<strong>en</strong> om de<br />
telefoon op te nem<strong>en</strong> door omgevingsbedi<strong>en</strong>ing,<br />
licht<strong>en</strong> aan <strong>en</strong> uit te schakel<strong>en</strong>,<br />
de radio aan te zett<strong>en</strong>, de deur te op<strong>en</strong><strong>en</strong>,<br />
de parlofoon op te nem<strong>en</strong>, <strong>en</strong>zovoort. Dat<br />
was pure domotica avant la lettre, <strong>en</strong> we<br />
schrijv<strong>en</strong> eind jar<strong>en</strong> ’70. Ook met spraaktechnologie<br />
war<strong>en</strong> we reeds bezig. Daar<br />
is de kiem gelegd voor het latere c<strong>en</strong>trum.”<br />
> In de jar<strong>en</strong> ’80 won u de VIK-<br />
Tech’Art Prijs met e<strong>en</strong> systeem van<br />
obstakeldetectie voor rolstoelgebruikers.<br />
“Tot dan toe had ik alles in mijn vrije tijd<br />
gedaan. Maar dat was niet vol te houd<strong>en</strong>.<br />
Er kwam<strong>en</strong> steeds meer vrag<strong>en</strong> binn<strong>en</strong><br />
van gehandicapte person<strong>en</strong>. To<strong>en</strong> ik de<br />
Tech’Art Prijs <strong>en</strong> de Helios Prijs van de<br />
Europese Geme<strong>en</strong>schap had gewonn<strong>en</strong>,<br />
ging ik met de steun van e<strong>en</strong> aantal professor<strong>en</strong><br />
bij de rector aanklopp<strong>en</strong> om e<strong>en</strong><br />
technologiec<strong>en</strong>trum voor gehandicapt<strong>en</strong><br />
“Het omgaan met<br />
terminale patiënt<strong>en</strong><br />
heeft me heel veel<br />
geleerd over het<br />
lev<strong>en</strong>.”<br />
op te richt<strong>en</strong>. Mom<strong>en</strong>teel werk<strong>en</strong> we hier<br />
met 2 industrieel ing<strong>en</strong>ieurs <strong>en</strong> e<strong>en</strong> 5-tal<br />
medewerkers. Het C<strong>en</strong>trum is e<strong>en</strong> onderdeel<br />
van de universiteit <strong>en</strong> kadert in de<br />
wet<strong>en</strong>schappelijke <strong>en</strong> sociale di<strong>en</strong>stverl<strong>en</strong>ing<br />
voor derd<strong>en</strong>. We zijn zelfbedruip<strong>en</strong>d<br />
<strong>en</strong> houd<strong>en</strong> stand zonder één frank subsidies<br />
of sponsoring. We do<strong>en</strong> louter <strong>en</strong><br />
alle<strong>en</strong> aan ontwikkeling <strong>en</strong> werk<strong>en</strong> sam<strong>en</strong><br />
met e<strong>en</strong> privébedrijf dat de productie verzorgt.<br />
Sommige technologieën word<strong>en</strong> tot<br />
in de Ver<strong>en</strong>igde Stat<strong>en</strong> toegepast.”<br />
> Wat is uw grootste voldo<strong>en</strong>ing bij dit<br />
alles?<br />
“(Na lang nad<strong>en</strong>k<strong>en</strong>) Dat ik erin geslaagd<br />
b<strong>en</strong> om de lev<strong>en</strong>skwaliteit<strong>en</strong> van sommige<br />
medem<strong>en</strong>s<strong>en</strong> te verbeter<strong>en</strong>. Op e<strong>en</strong><br />
dag kwam ik in contact met e<strong>en</strong> myopathiepatiënt<br />
die niet meer de kracht had<br />
om e<strong>en</strong> rolstoel te bestur<strong>en</strong>. Hij kon<br />
alle<strong>en</strong> nog kleine beweging<strong>en</strong> met de vinger<br />
mak<strong>en</strong>. Voor deze persoon hebb<strong>en</strong> we<br />
e<strong>en</strong> rolstoelbedi<strong>en</strong>ing met vingerbesturing<br />
ontwikkeld. To<strong>en</strong> hij de rolwag<strong>en</strong><br />
kwam test<strong>en</strong>, reed hij er na e<strong>en</strong> halfuur<br />
probleemloos mee rond. Ik vroeg hem wat<br />
hij ervan vond. “E<strong>en</strong> verschil van dag <strong>en</strong><br />
nacht”, zei hij. Dat is mijn grootste voldo<strong>en</strong>ing.”<br />
H<strong>en</strong>k VAN NIEUWENHOVE
Nieuwste technologie<br />
In het C<strong>en</strong>trum Technologie<br />
voor Gehandicapt<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
voortdur<strong>en</strong>d nieuwe<br />
technologieën ontwikkeld.<br />
Enkele voorbeeld<strong>en</strong>:<br />
Epilepsiedetectie: E<strong>en</strong> klein doosje<br />
waarin e<strong>en</strong> s<strong>en</strong>sor is ondergebracht,<br />
wordt onder de matras van de patiënt<br />
geplaatst. Door gebruik te mak<strong>en</strong> van<br />
versnellingsopnemers in chipvorm kan<br />
het toestel epileptische convulsies tijd<strong>en</strong>s<br />
de slaap herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>en</strong> onderscheid<strong>en</strong> van<br />
gewone beweging<strong>en</strong>. Via e<strong>en</strong> kleine radioz<strong>en</strong>der<br />
wordt e<strong>en</strong> code verstuurd. De verpleging of begeleiding<br />
is uitgerust met e<strong>en</strong> kleine ontvanger die e<strong>en</strong><br />
pieptoon voortbr<strong>en</strong>gt bij alarm. Tev<strong>en</strong>s bestaat e<strong>en</strong><br />
draagbare uitvoering in de vorm van e<strong>en</strong> polshorloge<br />
die overdag kan gedrag<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />
Lichtradar: Helpt rolstoelgebruikers die problem<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong> om in moeilijke situaties te manoeuvrer<strong>en</strong>.<br />
De lichtradar scant de omgeving via e<strong>en</strong> draai<strong>en</strong>de<br />
as waarop e<strong>en</strong> infrarode laserlichts<strong>en</strong>sor <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
foto-ontvanger met bijhor<strong>en</strong>de elektronische schakeling<strong>en</strong><br />
zijn aangebracht. Wanneer obstakels <strong>en</strong><br />
hinderniss<strong>en</strong> gedetecteerd word<strong>en</strong>, neemt het<br />
systeem d.m.v. software het besturingssysteem van<br />
de rolwag<strong>en</strong> over.<br />
Er wordt verder onderzocht op welke manier deze<br />
lichtradar nuttig kan zijn voor blind<strong>en</strong>.<br />
Vochts<strong>en</strong>sor: Kan e<strong>en</strong> belangrijke alarmmelder zijn<br />
voor epilepsiepatiënt<strong>en</strong> die contractie van de spier<strong>en</strong><br />
als symptoom hebb<strong>en</strong>, waardoor bedplass<strong>en</strong> kan<br />
voorkom<strong>en</strong>. Ook voor diabetespatiënt<strong>en</strong> die bij hypoglycemie<br />
hevig transpirer<strong>en</strong>. Door gebruik te mak<strong>en</strong><br />
van e<strong>en</strong> miniatuur vochts<strong>en</strong>sor die de relatieve vochtigheid<br />
meet, wordt het alarm in werking gesteld. De<br />
s<strong>en</strong>sor wordt met slechts 4 drad<strong>en</strong> aangeslot<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
heeft e<strong>en</strong> grote nauwkeurigheid <strong>en</strong> e<strong>en</strong> snelle verwerkingstijd.<br />
Instelbare klok: Draagbare klok voor m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met<br />
e<strong>en</strong> ernstige m<strong>en</strong>tale handicap. De tijdsaanduiding<br />
wordt onder de vorm van e<strong>en</strong> lichtbalk weergegev<strong>en</strong>.<br />
Bij het verstrijk<strong>en</strong> van de tijd is de lichtbalk uit <strong>en</strong><br />
weerklinkt e<strong>en</strong> geluidssignaal. E<strong>en</strong> microcontroller<br />
leest bij het indrukk<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> knop de stand van de<br />
duimwielschakelaars. Deze instelling komt overe<strong>en</strong><br />
met de tijd in minut<strong>en</strong>, ev. in dag<strong>en</strong>. De tijd wordt<br />
weergegev<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> lichtbak met LEDs (Light<br />
Emitting Diodes). De schakelaar laat de keuze tuss<strong>en</strong><br />
de absolute tijd <strong>en</strong> de relatieve tijd.<br />
VIC vingerbesturing: E<strong>en</strong> besturing die ge<strong>en</strong><br />
kracht vereist <strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudig met één vinger kan word<strong>en</strong><br />
gehanteerd. Helpt myopathiepatiënt<strong>en</strong> die niet<br />
de kracht hebb<strong>en</strong> om de stuurknuppel van e<strong>en</strong> rol-<br />
wag<strong>en</strong> te bestur<strong>en</strong>, maar wel zeer nauwkeurig hun<br />
vinger kunn<strong>en</strong> positioner<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudig doosje<br />
met e<strong>en</strong> ronde op<strong>en</strong>ing kan op de rolwag<strong>en</strong> of in e<strong>en</strong><br />
werkblad word<strong>en</strong> gemonteerd. Door met e<strong>en</strong> vinger<br />
in de op<strong>en</strong>ing te beweg<strong>en</strong>, wordt de positie driedim<strong>en</strong>sionaal<br />
gemet<strong>en</strong>. Hierdoor kan de rolstoel in de<br />
overe<strong>en</strong>komstige richting rijd<strong>en</strong> of gaat de muis van<br />
e<strong>en</strong> computer beweg<strong>en</strong>. Bij de muistoepassing kan<br />
het systeem van klik, dubbelklik <strong>en</strong> slep<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
geactiveerd. Het meetprincipe is gebaseerd op de<br />
verstoring van e<strong>en</strong> pulser<strong>en</strong>d elektrisch veld tuss<strong>en</strong><br />
twee verticale vlakke elektrod<strong>en</strong>.<br />
Er is nu e<strong>en</strong> nieuwe versie ontwikkeld, gebaseerd op<br />
optische s<strong>en</strong>sor<strong>en</strong>, waardoor problem<strong>en</strong> met cond<strong>en</strong>satie<br />
van vocht word<strong>en</strong> vermed<strong>en</strong>.<br />
Mini-joystick: Kan gebruikt word<strong>en</strong> door m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
met allerlei pathologieën waarbij het rester<strong>en</strong>d<br />
motorisch vermog<strong>en</strong> uitermate beperkt is. Wordt<br />
bedi<strong>en</strong>d door e<strong>en</strong>voudige beweging<strong>en</strong> van vinger,<br />
te<strong>en</strong>, tong, kin, neus… De mini-joystick is e<strong>en</strong> miniatuuruitvoering<br />
van e<strong>en</strong> proportionele stuurknuppel,<br />
waarbij de kracht om het knuppeltje uit midd<strong>en</strong>stand<br />
te beweg<strong>en</strong> uiterst gering <strong>en</strong> regelbaar is.<br />
Gyrobijsturing: E<strong>en</strong> elektronische gyroscoop waarvan<br />
het uitgangssignaal ev<strong>en</strong>redig is met de draaisnelheid<br />
van de rolstoel. Het signaal wordt verwerkt<br />
<strong>en</strong> aan de besturing doorgegev<strong>en</strong> zodat zw<strong>en</strong>kbeweging<strong>en</strong><br />
(t<strong>en</strong> gevolge van oneff<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> in de weg)<br />
word<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>gewerkt. De rolwag<strong>en</strong> zal op koers blijv<strong>en</strong>,<br />
ongeacht de stand van de zw<strong>en</strong>kwieltjes. Het<br />
systeem verhoogt zowel het rijcomfort als de veiligheid<br />
van de bestuurder in aanzi<strong>en</strong>lijke mate.<br />
Andere toepassing<strong>en</strong>: detectie van bloeding<strong>en</strong><br />
met e<strong>en</strong> videocamera, alarm bij verkeerde positie<br />
van de hand bij e<strong>en</strong> aangepaste rolwag<strong>en</strong>besturing,<br />
draadloos trilsysteem voor het verwittig<strong>en</strong> van doofstomm<strong>en</strong>,<br />
prev<strong>en</strong>tie van doorligwond<strong>en</strong> door het<br />
met<strong>en</strong> van drukpunt<strong>en</strong> op het lichaam, aangepaste<br />
schakels tuss<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s <strong>en</strong> computer, zoals speciale<br />
toets<strong>en</strong>, stemherk<strong>en</strong>ning <strong>en</strong> laserpointer gestuurde<br />
computermuis. Enzovoort…<br />
JUNI-JULI 2004 - I-mag 13
14 I-mag - JUNI-JULI 2004 <br />
Vorming<br />
VIK goes East<br />
Imagineering is het credo van de VIK. Het woord is<br />
sam<strong>en</strong>gesteld uit Imagination <strong>en</strong> Engineering. I-mag<br />
zou er e<strong>en</strong> afgeleide kunn<strong>en</strong> van zijn. Uw ing<strong>en</strong>ieursmagazine<br />
streeft ernaar met imagination de vinger aan de<br />
pols te houd<strong>en</strong> in de wereld van de <strong>en</strong>gineering. “The world<br />
of <strong>en</strong>gineering” waarin de VIK actief is, k<strong>en</strong>t ge<strong>en</strong> gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>.<br />
Vanuit Vlaander<strong>en</strong> wordt het ing<strong>en</strong>ieursvak wereldwijd<br />
gevolgd. Onze lobbyist<strong>en</strong> do<strong>en</strong> aardig hun duit in het zakje<br />
<strong>en</strong> overstelp<strong>en</strong> de Vlaamse politieke overheid met internationale<br />
studies die hun doel niet miss<strong>en</strong>. Ook het vormingsteam<br />
van de VIK heeft het v<strong>en</strong>ster op de wereld geop<strong>en</strong>d.<br />
Onder impuls van erevoorzitter <strong>en</strong> programmadirecteur<br />
Ing. Guy Roymans gaat VIK-vorming de internationale<br />
toer op. De Masteropleiding<strong>en</strong> in Pol<strong>en</strong> <strong>en</strong> Hongarije<br />
war<strong>en</strong> eerste tests. Andere land<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> succesverhaal.<br />
Vier jaar geled<strong>en</strong> richtte de VIK voor het eerst e<strong>en</strong> Mastercursus<br />
in het buit<strong>en</strong>land in. Dat gekoz<strong>en</strong> werd voor de Master in<br />
Bouwmanagem<strong>en</strong>t is ge<strong>en</strong> toeval. In de vele jar<strong>en</strong> die het vormingsinstituut<br />
actief is, is deze Master de meest succesvolle<br />
geblek<strong>en</strong>. De voorbeeldige sam<strong>en</strong>werking met het De Nayer<br />
Instituut uit Sint-Katelijne-Waver <strong>en</strong> Sint-Lucas Brussel-G<strong>en</strong>t ,<br />
maar vooral ook met de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) is niet<br />
vreemd aan dit succes. In september e.k. wordt de ti<strong>en</strong>de promotie<br />
afgeslot<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> academische zitting. E<strong>en</strong> 400 cursist<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong> al die jar<strong>en</strong> met vrucht de opleiding afgerond.<br />
Dat de keuze voor e<strong>en</strong> eerste buit<strong>en</strong>lands optred<strong>en</strong> op Pol<strong>en</strong> viel,<br />
was ev<strong>en</strong>min e<strong>en</strong> toeval. De Vlaamse Confederatie Bouw (VCB)<br />
onderhield nauwe contact<strong>en</strong> met de Poolse bouwnijverheid <strong>en</strong><br />
zag heil in e<strong>en</strong> door de VIK georganiseerde opleiding in Pol<strong>en</strong>.<br />
De opleiding die mede gefinancierd werd door het ontwikke-<br />
Vormingscursus in Boedapest e<strong>en</strong> riant succes<br />
lingsfonds voor Oost-Europa, werd gehoud<strong>en</strong> in Poznan <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
dertigtal Poolse deelnemers schrev<strong>en</strong> zich in. De meeste grote<br />
Poolse bouwbedrijv<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong> e<strong>en</strong> verteg<strong>en</strong>woordiger afgevaardigd,<br />
maar ook tal van KMO’s schrev<strong>en</strong> e<strong>en</strong> deelnemer in.<br />
Het doel was tweeërlei. De VCB wou vooral het managem<strong>en</strong>t in<br />
Poolse bouwbedrijv<strong>en</strong> opkrikk<strong>en</strong>. De Poolse bedrijv<strong>en</strong> zag<strong>en</strong> de<br />
kans schoon om de contact<strong>en</strong> met Vlaamse onderneming<strong>en</strong> aan<br />
te zw<strong>en</strong>gel<strong>en</strong>. Uit de kruisbestuiving zijn trouw<strong>en</strong>s vaste sam<strong>en</strong>werkingsverband<strong>en</strong><br />
tot stand gekom<strong>en</strong>. Vlaamse bedrijv<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><br />
afdeling<strong>en</strong> in Pol<strong>en</strong> opgericht. Poolse ing<strong>en</strong>ieurs hebb<strong>en</strong><br />
stageopdracht<strong>en</strong> in ons land gekreg<strong>en</strong> <strong>en</strong> sommige zijn er geblev<strong>en</strong>.<br />
Maar er di<strong>en</strong>de ook leergeld betaald. Vooral de kwaliteit van<br />
de tolk<strong>en</strong> die de doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> vanuit het Nederlands <strong>en</strong> Engels naar<br />
het Pools di<strong>en</strong>d<strong>en</strong> te vertal<strong>en</strong>, liet te w<strong>en</strong>s<strong>en</strong> over. Het bleef bij<br />
e<strong>en</strong> one shot operatie. Maar de idee om ook in andere land<strong>en</strong><br />
gelijkaardige sam<strong>en</strong>werkingsprogramma’s op te zett<strong>en</strong>, bleef<br />
sluimer<strong>en</strong>.<br />
De VIK draagt daadwerkelijk<br />
e<strong>en</strong> ste<strong>en</strong>tje bij tot de<br />
europeanisering van de<br />
bouwnijverheid.<br />
Deze kruisbestuiving slaat aan.<br />
Van Pol<strong>en</strong> naar Hongarije<br />
Begin dit jaar werd in sam<strong>en</strong>werking met VCB <strong>en</strong> de financiële<br />
steun van Export Vlaander<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> programma opgestart in de<br />
Hongaarse hoofdstad Boedapest. De kinderziekt<strong>en</strong> werd<strong>en</strong><br />
inmiddels verholp<strong>en</strong>. De tolk<strong>en</strong> zijn van uitstek<strong>en</strong>de kwaliteit. En<br />
door de sam<strong>en</strong>werking met de Boedapest University of
“Geloof me, dit is echt e<strong>en</strong><br />
primeur in Europa!”<br />
- Ing. Guy Roymans<br />
Technology and Economics beschikt m<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> uitstek<strong>en</strong>de<br />
infrastructuur. Aan deze universiteit word<strong>en</strong> zowel industrieel <strong>en</strong><br />
burgerlijk ing<strong>en</strong>ieurs gevormd, als architect<strong>en</strong> <strong>en</strong> ing<strong>en</strong>ieur-<br />
Vorming<br />
architect<strong>en</strong>. Het programma loopt over e<strong>en</strong> jaar. Twee maal per<br />
maand vlieg<strong>en</strong> Vlaamse doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> naar Boedapest om de cursuss<strong>en</strong><br />
te docer<strong>en</strong>. Het lesprogramma is gestoeld op de Vlaamse<br />
opleiding, maar hier <strong>en</strong> daar werd<strong>en</strong> op aangev<strong>en</strong> van de<br />
Hongaarse Bouwfederatie andere acc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> gelegd. Zo di<strong>en</strong>t<br />
rek<strong>en</strong>ing gehoud<strong>en</strong> met de wetgeving die verschill<strong>en</strong>d is in<br />
Hongarije. De Hongaarse Master in Bouwmanagem<strong>en</strong>t is e<strong>en</strong><br />
schot in de roos. Niet minder dan 49 deelnemers schrev<strong>en</strong> in <strong>en</strong><br />
gemiddeld telt m<strong>en</strong> 39 aanwezig<strong>en</strong> in het auditorium. De exam<strong>en</strong>s<br />
zijn voorzi<strong>en</strong> in maart 2005. Maar nu al wordt luidop<br />
gedroomd van e<strong>en</strong> nieuwe sessie <strong>en</strong> verdere experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in bijvoorbeeld<br />
Estland <strong>en</strong> opnieuw Pol<strong>en</strong>. Vlaander<strong>en</strong> <strong>en</strong> de VIK verricht<strong>en</strong><br />
op dit vlak baanbrek<strong>en</strong>d werk in Europa.<br />
“In het kader van de uitbouw van Europa is m<strong>en</strong> op zoek naar<br />
sam<strong>en</strong>werkingsverband<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> werkgeversorganisaties”,<br />
licht Ing. Guy Roymans toe. “Maar dat loopt niet van e<strong>en</strong> lei<strong>en</strong><br />
dakje. E<strong>en</strong> aantal poging<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> nationale koepelorganisaties<br />
van verschill<strong>en</strong>de land<strong>en</strong> zijn glansrijk mislukt. Daarom werd e<strong>en</strong><br />
nieuwe strategie bedacht om e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>werking op te zett<strong>en</strong><br />
vanuit sectorele organisaties. De bouw- <strong>en</strong> textielnijverheid<br />
gev<strong>en</strong> de toon aan. Door deze vorm<strong>en</strong> van opleiding ontstaan<br />
directe contact<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> sectorele bedrijv<strong>en</strong> uit verschill<strong>en</strong>de<br />
land<strong>en</strong>. Die kruisbestuiving slaat aan. De land<strong>en</strong> uit het voormalige<br />
Oostblok kunn<strong>en</strong> heel wat ler<strong>en</strong> op het vlak van managem<strong>en</strong>t<br />
<strong>en</strong> zijn zeer leergierig. De VIK is niet weinig fier hier daadwerkelijk<br />
e<strong>en</strong> ste<strong>en</strong>tje te kunn<strong>en</strong> bijdrag<strong>en</strong> tot de internationalisering<br />
<strong>en</strong> europeanisering van de bouwnijverheid, vooral omdat het op<br />
korte termijn concrete resultat<strong>en</strong> oplevert, waar bedrijv<strong>en</strong> uit de<br />
verschill<strong>en</strong>de land<strong>en</strong> voordeel uit hal<strong>en</strong>. Geloof me, dit is echt<br />
e<strong>en</strong> primeur in Europa!”<br />
H<strong>en</strong>k VAN NIEUWENHOVE<br />
AANVULLENDE VORMING<br />
MILIEUCOÖRDINATOR A & B<br />
De VIK <strong>en</strong> het De Nayer Instituut slaan de hand<strong>en</strong> opnieuw in<br />
elkaar voor het programma "Aanvull<strong>en</strong>de vorming<br />
Milieucoördinator - niveau A <strong>en</strong> B" op basis van de wettelijke<br />
bepaling<strong>en</strong> terzake.<br />
De cursus start op 17 september 2004 <strong>en</strong> loopt tot <strong>juni</strong> 2005 met<br />
e<strong>en</strong> eindwerkverdediging begin september 2005.<br />
Diverse modules (milieuzorg - bodemsanering - lucht - water)<br />
word<strong>en</strong> op<strong>en</strong>gesteld voor andere geïnteresseerd<strong>en</strong>.<br />
Na het volg<strong>en</strong> van de volledige cursus <strong>en</strong> het slag<strong>en</strong> in exam<strong>en</strong>s<br />
<strong>en</strong> eindwerk verkrijgt m<strong>en</strong> het certificaat niveau A of B.<br />
De cursus werd door de Vlaamse Milieuoverheid erk<strong>en</strong>d onder<br />
nummer ERK/CUR/10-V.<br />
Na het volg<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> module verkrijgt m<strong>en</strong> e<strong>en</strong> attest in het<br />
kader van perman<strong>en</strong>te vorming.<br />
Vraag e<strong>en</strong> uitgebreide folder met alle praktische informatie bij:<br />
VIK, Ria Brughmans, tel. 03 259 11 06 of ria.brughmans@vik.be<br />
JUNI-JULI 2004 - I-mag 15
16 I-mag - JUNI-JULI 2004 <br />
Vorming<br />
Cursusoverzicht<br />
najaar 2004 vanaf september 2004<br />
BEDRIJFSKUNDE<br />
ARBEIDSANALYSE <br />
Productiviteitsverbetering in niet-productie<br />
<strong>en</strong> ondersteun<strong>en</strong>de process<strong>en</strong> 18.10.04 2D*A<br />
Introductie workshop Lean Manufacturing <strong>en</strong><br />
Value Stream Mapping 20.10.04 2D*A<br />
Effectieve Performance Measurem<strong>en</strong>t system<strong>en</strong> 17.11.04 1D*A<br />
Tijdstudie <strong>en</strong> normtijd<strong>en</strong> 23.11.04 2D*A<br />
5S: werkplaatsorganisatie in 5 stapp<strong>en</strong> 13.12.04 1A*A<br />
BEHEER VAN GEBOUWEN <br />
Legionella Pneumophila – opmak<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> beheersplan 11.10.04 3A*A<br />
Duurzaam bouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> Rationeel Energie Gebruik 15.11.04 3A*A<br />
KWALITEIT <br />
Praktische kwaliteitstechniek<strong>en</strong> voor procesverbetering 04.10.04 5A*A<br />
Basisprincipes <strong>en</strong> opbouw van e<strong>en</strong><br />
verantwoord kwaliteitssysteem 14.10.04 1D*A<br />
Interne auditor 22.10.04 1D*A<br />
Het met<strong>en</strong> van klant<strong>en</strong>tevred<strong>en</strong>heid 09.11.04 4N*A<br />
LOGISTIEK <br />
Voorraadbeheer ( Module MLM) 14.09.04 9A*A<br />
Fysieke distributie ( Module MLM) 23.11.04 5A*A<br />
MILIEU <br />
Milieu in Vlaander<strong>en</strong> 01.10.04 9AV*K<br />
Zonne-<strong>en</strong>ergie: toepassing<strong>en</strong> voor KMO <strong>en</strong> industrie 04.10.04 1N*A<br />
Ontwerp van fysico-chemische <strong>en</strong> biologische<br />
industriële afvalwaterzuiveringsinstallaties 06.10.04 9A*A<br />
Reg<strong>en</strong>watertechniek 15.11.04 1N*A<br />
Milieu: melding<strong>en</strong>, heffing<strong>en</strong> <strong>en</strong> subsidies 18.11.04 3D*A<br />
Bodemsanering 19.11.04 8AV*K<br />
Afval 14.01.05 4AV*A<br />
ONDERHOUD <br />
Industriële afzuiging<strong>en</strong> 05.10.04 2D*A<br />
Basiscursus onderhoudskunde <strong>en</strong> –managem<strong>en</strong>t 06.10.04 4D*A<br />
Total Productive Maint<strong>en</strong>ance 08.11.04 4A*A<br />
Predictief onderhoud 17.11.04 6A*A<br />
Predictief onderhoud: inleiding 17.11.04 1A*A<br />
Predictief onderhoud:Trillingsmeting<strong>en</strong> 24.11.04 1A*A<br />
Predictief onderhoud: Olie-analyse 01.12.04 1A*A<br />
Predictief onderhoud:Thermografie 08.12.04 1A*A<br />
Predictief onderhoud: Ultrasone meting<strong>en</strong> 15.12.04 1A*A<br />
Predictief onderhoud: Schade-analyse 22.12.04 1A*A<br />
PRODUCTONTWERP <br />
Techniek<strong>en</strong> voor productontwerp 12.10.04 4D1V*A<br />
Design for Assembly 12.10.04 1D1V*A<br />
ValueAnalysis/ValueEngineering 19.10.04 1N*A<br />
Failure Mode Effect Analysis 26.10.04 1D*A<br />
Theorie van inv<strong>en</strong>tief probleem oploss<strong>en</strong> 09.11.04 1D1V*A<br />
PROJECTBEHEER <br />
Projectmanagem<strong>en</strong>t leiderschapsvaardighed<strong>en</strong> 29.09.04 3D*A<br />
Basiscursus projectplanning <strong>en</strong> -managem<strong>en</strong>t 12.10.04 3D*A<br />
projectplanning <strong>en</strong> -managem<strong>en</strong>t: basis + gevorderd<strong>en</strong> 12.10.04 5D*A<br />
Kost<strong>en</strong>raming<strong>en</strong>vanproject<strong>en</strong>(ProjectEstimates) 13.10.04 2D*A<br />
Projectbeheersing <strong>en</strong> projectmatig werk<strong>en</strong> 10.11.04 4D*A<br />
Projectbeheersing <strong>en</strong> projectmatig werk<strong>en</strong> 13.11.04 4D*A<br />
Projectplanning <strong>en</strong> managem<strong>en</strong>t voor gevorderd<strong>en</strong> 16.11.04 2D*A<br />
In bedrijfstelling van nieuwe installaties 20.11.04 3V*A<br />
Projectbeheersing <strong>en</strong> projectmatig werk<strong>en</strong> 23.11.04 4D*A<br />
MS Project 07.12.04 2D*A<br />
TECHNISCH COMMERCIEEL - VERKOOP <br />
Self-coaching® voor commerciël<strong>en</strong> 07.09.04 4N*A<br />
Efficiënt inkoopbeleid + voorraadbeheer 01.10.04 4NA*A<br />
De winn<strong>en</strong>de offerte 18.10.04 1D*A<br />
Onderhandelingstechniek<strong>en</strong> 20.10.04 5A*A<br />
VEILIGHEID <br />
Basis EEx-opleiding 07.10.04 1N*A<br />
Gevorderd<strong>en</strong> cursus ATEX richtlijn 14.10.04 1N*A<br />
Praktische veiligheidsbeleving voor midd<strong>en</strong>kaders 27.10.04 1D*A<br />
MSDS: Material Safety Data Sheet 25.11.04 1D*A<br />
IEC 61508 t.b.v. instrum<strong>en</strong>tele beveiliging<strong>en</strong> 07.12.04 1D*A<br />
Opleiding hiërarchische lijn 09.12.04 1D*A<br />
ICT<br />
ALGEMEEN <br />
PC-onderhoud 28.09.04 5A*A<br />
Hoe gebruiksvri<strong>en</strong>delijke interfaces bouw<strong>en</strong>? 21.10.04 2D*A<br />
ICT Security 18.11.04 3A*A
PC-TRAININGEN <br />
AutoCAD training 22.09.04 6A*A<br />
Access voor gevorderd<strong>en</strong> 04.10.04 4A*A<br />
Rapportering via Crystal Reports 14.10.04 3A*A<br />
Rapportering met MS SQL server Reporting services 8.10.04 2N*A<br />
MS SQL Server 25.10.04 3D*A<br />
Gevorderde techniek<strong>en</strong> in het programmer<strong>en</strong><br />
van Accessformulier<strong>en</strong> 9.11.04 3D*A<br />
Van 2D naar 3D ontwerp 24.11.04 2A*A<br />
Applicaties ontwerp<strong>en</strong> met VB.NET (Visual Basic 7.0) 02.12.04 4D*A<br />
Access applicaties ontwikkel<strong>en</strong> voor SQL Server 10.12.04 2D*A<br />
VBA Excel Workshop 14.01.05 3D*A<br />
MANAGEMENT<br />
FINANCIEEL <br />
Kostprijsberek<strong>en</strong>ing als tool: Direct Cost 18.10.04 2A*A<br />
Business planning voor toekomstige managers 15.11.04 5A*A<br />
HUMAN RESOURCES <br />
Effectief leidinggev<strong>en</strong> - Coach<strong>en</strong> - Teammanagem<strong>en</strong>t 05.10.04 17A*A<br />
Effectief leidinggev<strong>en</strong> 05.10.04 8A*A<br />
De kunst om te “motiver<strong>en</strong>” <strong>en</strong> te “leid<strong>en</strong>” 23.11.04 3D*A<br />
Coach<strong>en</strong> van medewerkers 23.11.04 5A*A<br />
Team managem<strong>en</strong>t 18.01.05 4A*A<br />
TECHNOLOGIE<br />
BOUWKUNDE <br />
Kaaimur<strong>en</strong> <strong>en</strong> aanlegsteigers 08.09.04 3A*A<br />
Brugg<strong>en</strong>bouw 06.09.04 4A*A<br />
Bouwputt<strong>en</strong>: diepfundering<strong>en</strong> 30.09.04 5A*A<br />
Intellig<strong>en</strong>te constructiemodell<strong>en</strong> in 3D 13.10.04 3A*A<br />
Bekisting<strong>en</strong> <strong>en</strong> zichtbeton 10.11.04 4A*A<br />
Riolering<strong>en</strong> 15.11.04 6A*A<br />
basiscursus Allplan Engineering voor betontek<strong>en</strong><strong>en</strong> 16.11.04 2D*A<br />
Allplan Engineering 16.11.04 4D*A<br />
Betonbouw 2 :scheurgedrag – vervorming –<br />
bijzondere gevall<strong>en</strong> 17.11.04 6A*G<br />
Kostprijsberek<strong>en</strong>ing in de bouw 18.11.04 5A*A<br />
Gewap<strong>en</strong>de betonconstructies 30.11.04 2D*A<br />
Steigerwerk<strong>en</strong> <strong>en</strong> stelling<strong>en</strong> 08.12.04 3A*A<br />
Vorming<br />
ELEKTRICITEIT - ELEKTRONICA <br />
Aardingssystem<strong>en</strong> (TT,TN,IT) in<br />
industriële elektrische installaties 09.09.04 3A*A<br />
Frequ<strong>en</strong>tieregelaars 13.09.04 3A*A<br />
Aandrijving<strong>en</strong> 21.09.04 1D*A<br />
Siem<strong>en</strong>s Drives 22.09.04 2D*A<br />
Elektriciteit op de werf 27.09.04 2D*A<br />
Elektriciteit voor automatisatie 04.10.04 2D*A<br />
Danfoss Drives 25.10.04 2D*A<br />
Motorbeveiliging 25.10.04 1A*G<br />
SEW Drives 27.10.04 2D*A<br />
Basiscursus EPLAN 08.11.04 7A*G<br />
Dim<strong>en</strong>sionering van elektromechanische aandrijfsystem<strong>en</strong> 10.11.04 7A*A<br />
ENERGIE KOELTECHNIEK <br />
Klimatisatie van gebouw<strong>en</strong> 24.09.04 5D*A<br />
Koeltechniek: basis 29.09.04 5A*A<br />
Koeltechniek 29.09.04 10A*A<br />
Nieuwe regelgeving voor koelinstallaties 06.10.04 1N*H<br />
Stoombevochtiging 07.10.04 2N*A<br />
Nieuwe regelgeving voor koelinstallaties 27.10.04 1N*A<br />
Verwarmingstechnische calculaties: basis 15.11.04 5A*A<br />
Verwarmingstechnische calculaties: basis + gevorderd<strong>en</strong> 15.11.04 10A*A<br />
Nieuwe regelgeving voor koelinstallaties 17.11.04 1N*B<br />
HVAC 18.11.04 5A*A<br />
Nieuwe regelgeving voor koelinstallaties 08.12.04 1N*G<br />
Verwarmingstechnische calculaties: gevorderd<strong>en</strong> 10.01.05 5A*A<br />
Koeltechniek: gevorderd<strong>en</strong> 12.01.05 5A*A<br />
KUNSTSTOFFEN <br />
Kunststofmaterial<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun verwerkingstechniek<strong>en</strong> 08.09.04 8A*A<br />
Kunststofmaterial<strong>en</strong> 08.09.04 4A*A<br />
Kunststoftechnologie 06.10.04 4A*A<br />
Spuitgiet<strong>en</strong> commerciële medewerkers 26.10.04 1D*D<br />
Spuitgiet<strong>en</strong> 09.11.04 4D*D<br />
Rubbertechnologie 20.11.04 3V*A<br />
Recycling van kunststoff<strong>en</strong> 08.12.04 3A*A<br />
MECHANICA <br />
Toegepaste Vacuümtechniek 23.09.04 6D*A<br />
Pomp<strong>en</strong> 02.10.04 4V*A<br />
Basiscursus stans-, plooi- <strong>en</strong> dieptrekmatrijz<strong>en</strong> 06.10.04 7A*G<br />
Fl<strong>en</strong>sverbinding<strong>en</strong> 09.10.04 3V*A<br />
Belang <strong>en</strong> betek<strong>en</strong>is van vorm- <strong>en</strong> plaatstoleranties 12.10.04 3A*G<br />
Bedrukkingstechniek<strong>en</strong> 12.10.04 3D*A<br />
Piping & Engineering 14.10.04 8A*A<br />
Piping & Engineering: Aspect<strong>en</strong> van materiaalkeuze 14.10.04 1A*A<br />
Piping & Engineering: App<strong>en</strong>dages <strong>en</strong> beveiligingsapparatuur 21.10.04 1A*A<br />
Piping & Engineering: Stortvloed van reglem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> norm<strong>en</strong> 28.10.04<br />
Belang van stressbereking<strong>en</strong> bij het<br />
1A*A<br />
ontwerp<strong>en</strong> van pijpleiding<strong>en</strong><br />
Praktische mogelijkhed<strong>en</strong> van<br />
09.11.04 3A*A<br />
eindige elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> simulaties 18.11.04 5A*G<br />
Piping & Engineering: Stromingsleer <strong>en</strong> drukvalberek<strong>en</strong>ing 18.11.04 2A*A<br />
Piping & Engineering: Sterkte <strong>en</strong> flexibiliteitsberek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
Piping & Engineering: Montagerichtlijn voor buisleiding -<br />
02.12.04 2A*A<br />
EN 13480 16.12.04 1A*A<br />
JUNI-JULI 2004 - I-mag 17
18 I-mag - JUNI-JULI 2004 <br />
Vorming<br />
MEET- EN REGELTECHNIEK <br />
OPC 29.09.04 3D*A<br />
Industrial Ethernet 06.10.04 3D*A<br />
<strong>Meet</strong>- <strong>en</strong> regeltechniek in de praktijk: <strong>Regeltechniek</strong> 24.11.04 3N2D*G<br />
<strong>Meet</strong>- <strong>en</strong> regeltechniek in de praktijk 24.11.04 5N3D*G<br />
GEMMA 13.12.04 2D*A<br />
Automatisering 15.12.04 3D*A<br />
PLC Siem<strong>en</strong>s Step 7 Basiscursus 17.01.05 5D*A<br />
<strong>Meet</strong>- <strong>en</strong> regeltechniek in de praktijk: <strong>Meet</strong>techniek 02.02.05 2N1D*G<br />
PLC Siem<strong>en</strong>s Step 7 Gevorderd<strong>en</strong> 14.02.05 5D*A<br />
S7 Speciale Programmeer- <strong>en</strong> Communicatietechniek<strong>en</strong> 07.03.05 5D*A<br />
PLC Siem<strong>en</strong>s Step7 Maint<strong>en</strong>ance 11.04.05 5D*A<br />
SCHEIKUNDE <br />
Chemische proces <strong>en</strong>gineering 17.09.04 7N*A<br />
Droogtechnologie 25.09.04 7V*A<br />
Droogtechnologie: Beginsel<strong>en</strong> van droogtechniek 25.09.04 4V*A<br />
Kleur<strong>en</strong> begrijp<strong>en</strong>, definiër<strong>en</strong> <strong>en</strong> met<strong>en</strong> 09.11.04 4D*A<br />
Inleiding tot de chemie van de kruid<strong>en</strong> 15.11.04 3A*A<br />
Drukvat<strong>en</strong>, warmtewisselaars <strong>en</strong> opslagtanks 16.11.04 2D*A<br />
Droogtechnologie: Droogsnelheid <strong>en</strong> droogtijd 20.11.04 3V*A<br />
Kleur in textiel 07.12.04 1N*G<br />
VOEDING - BIOTECHNOLOGIE <br />
Rec<strong>en</strong>te evoluties in de voedingsmiddel<strong>en</strong>analyse 21.10.04 5N*G<br />
Basisbegripp<strong>en</strong> G<strong>en</strong>etica 21.10.04 2N*Ge<br />
G<strong>en</strong>etic Engineering 18.11.04 6A*Ge<br />
HACCP-BRC 07.12.04 2N*A<br />
SOCIALE EN PERSOONLIJKE<br />
VAARDIGHEDEN<br />
COMMUNICATIE <br />
(Nog) Beter communicer<strong>en</strong> met uw Duitse zak<strong>en</strong>partner 01.10.04 1V5D*A<br />
(Nog) Beter communicer<strong>en</strong> met uw Franse zak<strong>en</strong>partner 07.10.04 1V5D*A<br />
De winn<strong>en</strong>de pres<strong>en</strong>tatie 09.12.04 1D*A<br />
Technisch raadgev<strong>en</strong> als ing<strong>en</strong>ieur 19.11.04 3D*A<br />
PERSOONLIJKE EFFECTIVITEIT <br />
Brainmapping – geheug<strong>en</strong>training - snellez<strong>en</strong> 05.10.04 3D*A<br />
Assertiviteitstraining 26.10.04 3D*A<br />
Emotionele Intellig<strong>en</strong>tie <strong>en</strong> positieve stresshantering 30.11.04 4N*A<br />
= NIEUW<br />
XA*A = X= aantal sessies<br />
A* = Avond<br />
D* = Dag<br />
N* = Namiddag<br />
V* = Voormiddag<br />
*A = Antwerp<strong>en</strong><br />
*B = Brugge<br />
*D = Diep<strong>en</strong>beek<br />
*Ge = Geel<br />
*G = G<strong>en</strong>t<br />
*H = Hasselt<br />
*K = Sint Katelijne Waver<br />
Lichte afwijking<strong>en</strong> in data <strong>en</strong> ur<strong>en</strong> zijn steeds mogelijk.<br />
Meer info op www.vik.be/vorming<br />
Contact: VIK-secretariaat, Noël Aelbrecht, tel. 03 259 11 05,<br />
fax: 03 0259 11 01, e-mail: noel.aelbrecht@vik.be<br />
Nieuw VIK cursuspakket komt eraan!<br />
VRAAG NU UW STUDIEGIDS AAN!<br />
Via I-mag <strong>en</strong> de website www.vik.be informer<strong>en</strong><br />
wij u over ons aanbod.<br />
Ex-cursist<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> de Studiegids automatisch toegezond<strong>en</strong>.<br />
Heeft u nog ge<strong>en</strong> opleidingscursus gevolgd <strong>en</strong> wilt u toch de studiegids<br />
ontvang<strong>en</strong>, laat het ons dan vóór 1 augustus 2004 wet<strong>en</strong>.<br />
Raadpleeg het cursusaanbod in onze volg<strong>en</strong>de uitgav<strong>en</strong>.<br />
W<strong>en</strong>st u het uitgebreide pakket te lez<strong>en</strong>, vraag het aan.<br />
Geef uw naam <strong>en</strong> VIK-lidnummer door via fax (03 259 11 01) of via e-mail<br />
naar noel.aelbrecht@vik.be met de vermelding “Studiegids”.
De VIK-Studiegroep Voeding organiseert,<br />
in sam<strong>en</strong>werking met EHEDG B<strong>en</strong>elux:<br />
wo<strong>en</strong>sdag 13 oktober 2004<br />
PROGRAMMA <br />
Voorzitters:<br />
• ir. Ernst Paardekooper, chairman EHEDG Nederland<br />
• ir. Frank Moerman, chairman EHEDG Belgium<br />
09u00 - 09u10<br />
Op<strong>en</strong>ing met voorstelling van EHEDG <strong>en</strong> VIK<br />
Mrs. Maggie Duke, (past)-presid<strong>en</strong>t EHEDG<br />
Ing. Filip Delaruelle, Projectmanager Interbrew,<br />
Voorzitter VIK-Studiegroep Voeding<br />
09u10 - 09u50<br />
Zooming in on the product for prev<strong>en</strong>tion<br />
Mrs. Maggie Duke, (past)-presid<strong>en</strong>t EHEDG, QA advisor on<br />
hygi<strong>en</strong>ic <strong>en</strong>gineering and GMP, Nestlé, Vevey, Switserland<br />
09u50 - 10u30<br />
Toepassing van biostatische wand- <strong>en</strong> plafondcoatings<br />
in de voedingsnijverheid<br />
Ing. Dirk Vertomm<strong>en</strong>, Product Manager Hygiëne, P<strong>en</strong>tagon<br />
Plastics<br />
10u30 - 11u00: koffiepauze<br />
11u00 - 11u40<br />
Choix des matériaux pour l'alim<strong>en</strong>taire<br />
Dr Claude Lebreton, CETIM, Matériaux Métalliques et<br />
Surfaces, S<strong>en</strong>lis, France<br />
11u40 - 12u20<br />
Kwalificatie van processystem<strong>en</strong> in de farmaceutische<br />
industrie<br />
Ing. Sabine Caboor, validation <strong>en</strong>gineer & Ing. Jero<strong>en</strong> Lerno,<br />
procesing<strong>en</strong>ieur, BnS Engineering<br />
Vorming<br />
Symposium<br />
on hygi<strong>en</strong>ic design<br />
Pumps & Valves 2004, Bouwc<strong>en</strong>trum – Antwerp<strong>en</strong>, zaal Artes<br />
12u20 - 13u00: lunch/free time<br />
13u00 - 13u40<br />
Hygiënische roerwerk<strong>en</strong><br />
Ing. Eddy Van de Putte, Product Developm<strong>en</strong>t Manager,<br />
Dewaele Technical Ag<strong>en</strong>cies<br />
13u40 - 14u20<br />
Hygi<strong>en</strong>ic design in RotaryLobe Pumps in combination<br />
with high effici<strong>en</strong>cy to a low cost over time<br />
Mr. Jan Wikborg, Product Manager Industry, JohnsonPump<br />
AB, Ãrebro, Swed<strong>en</strong><br />
14u20 – 15u00<br />
Testing and certification of process equipm<strong>en</strong>t and<br />
compon<strong>en</strong>ts<br />
Ing. Jacques Kastelein, Project Manager Hygi<strong>en</strong>ic processing,<br />
TNO Nutrition and Food Research, Zeist, the Netherlands<br />
15u00 - 15u20: koffiepauze<br />
15u20 - 16u00<br />
Product recovery systems for the food, pharmaceutical<br />
& cosmetic industry according to EHEDG<br />
Dipl.-ing K. Lor<strong>en</strong>z<strong>en</strong>, member of the EHEDG Executive committee<br />
& Key Customer Director GEA Tuch<strong>en</strong>hag<strong>en</strong>, Büch<strong>en</strong>,<br />
Germany<br />
16u00 - 16u15: vraagstelling + einde studiedag<br />
Inlichting<strong>en</strong> <strong>en</strong> inschrijving<strong>en</strong>:<br />
VIK-secretariaat, Ria Brughmans, tel.: 03 259 11 06<br />
e-mail: ria.brughmans@vik.be<br />
JUNI-JULI 2004 - I-mag 19
20 I-mag - JUNI-JULI 2004 <br />
Vorming<br />
VIK viert 500.000 mandag<strong>en</strong><br />
Ing. Maddy Van d<strong>en</strong> Nieuw<strong>en</strong>huis<strong>en</strong> laureate<br />
VIK-vorming heeft de voorbije maand zijn<br />
500.000ste mandag gevierd. Laureate van de<br />
500.000ste mandag is e<strong>en</strong> vrouw geword<strong>en</strong>, met<br />
name Ing. Maddy Van d<strong>en</strong> Nieuw<strong>en</strong>huis<strong>en</strong> van het<br />
Limburgse bedrijf EMGO. Concreet betek<strong>en</strong>t dit dat<br />
VIK-vorming in 33 jaar postacademische vorming 500.000<br />
mandag<strong>en</strong> gepresteerd heeft. Voorwaar e<strong>en</strong> prestatie om U<br />
teg<strong>en</strong> te zegg<strong>en</strong> <strong>en</strong> die alle<strong>en</strong> mogelijk was dankzij de inzet<br />
van duiz<strong>en</strong>d<strong>en</strong> gemotiveerde cursist<strong>en</strong> <strong>en</strong> honderd<strong>en</strong><br />
doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
Van onze redacteur<br />
Niets dan gelukkige gezicht<strong>en</strong> op de viering van de 500.000ste<br />
mandag in het vertrouwde VIK-huis in Wommelgem. VIK directeur<br />
Ing. Paul Bertels <strong>en</strong> VIK-vorming voorzitter Ing. Jan<br />
Wint<strong>en</strong> zett<strong>en</strong> de laureate, die vergezeld was van e<strong>en</strong> aantal collega’s<br />
van EMGO, in de bloemetjes. Ing. Maddy Van d<strong>en</strong><br />
Nieuw<strong>en</strong>huis<strong>en</strong> was aang<strong>en</strong>aam verrast met haar verkiezing.<br />
Zij is e<strong>en</strong> trouwe cursiste in het VIK-vormingsc<strong>en</strong>trum <strong>en</strong> heeft al<br />
diverse waters doorzwomm<strong>en</strong>.<br />
“Sam<strong>en</strong> met twee collega’s van EMGO heb ik de Atex richtlijn<br />
cursus gevolgd, e<strong>en</strong> opleiding van het korte type”, aldus de laureate.<br />
“Het was e<strong>en</strong> interessante cursus die ons de voornaamste<br />
wijziging<strong>en</strong> inzake richtlijn<strong>en</strong> <strong>en</strong> codering<strong>en</strong> bijbracht. Collega’s<br />
Ing. Maddy Van d<strong>en</strong> Nieuw<strong>en</strong>huis<strong>en</strong> wordt nam<strong>en</strong>s de VIK<br />
gefeliciteerd door Ing. Paul Bertels <strong>en</strong> Ing. Jan Wint<strong>en</strong>.<br />
De laureate, Ing. Maddy Van d<strong>en</strong> Nieuw<strong>en</strong>huis<strong>en</strong>, vergezeld van<br />
Ing. Guido Wydaeghe, hoofd innovatie EMGO.<br />
van ons bedrijf volg<strong>en</strong> geregeld vormingscursuss<strong>en</strong>. We mog<strong>en</strong><br />
zelf voorstell<strong>en</strong> indi<strong>en</strong><strong>en</strong> die door de directie di<strong>en</strong><strong>en</strong> goedgekeurd<br />
te word<strong>en</strong>. EMGO staat op<strong>en</strong> voor perman<strong>en</strong>te vorming. In<br />
de industrie is het belangrijk op de hoogte te blijv<strong>en</strong> van de allerlaatste<br />
ontwikkeling<strong>en</strong>.”<br />
Maddy Van d<strong>en</strong> Nieuw<strong>en</strong>huis<strong>en</strong> volgde eerder al e<strong>en</strong> aantal opleidingscursuss<strong>en</strong><br />
van het korte type, ondermeer over datacommunicatie,<br />
wetgeving inzake elektriciteit <strong>en</strong> safety. Vier jaar geled<strong>en</strong><br />
volgde ze ook met succes de VIK-Master PC gebaseerde instrum<strong>en</strong>tatietechnologie.<br />
Na haar uitverkiezing is zij vastbeslot<strong>en</strong><br />
nieuwe vormingscursuss<strong>en</strong> te volg<strong>en</strong>. Ing. Van d<strong>en</strong><br />
Nieuw<strong>en</strong>huis<strong>en</strong> behaalde het diploma industrieel ing<strong>en</strong>ieur, met<br />
specialisatie elektronica - digitale techniek, aan het to<strong>en</strong>malige<br />
HIK (Hoger Instituut der Kemp<strong>en</strong>) in Geel. Ze is Electrical<br />
Engineer bij EMGO <strong>en</strong> staat in voor automatiseringsproject<strong>en</strong>,<br />
meet- <strong>en</strong> regeltechniek<strong>en</strong>, programmer<strong>en</strong> van PLC’s<br />
(Programmable Logic Controllers) <strong>en</strong> DCS (Distributed Control<br />
Systems) <strong>en</strong> visualisatiesystem<strong>en</strong> op pc.<br />
Het Lommelse bedrijf EMGO noemt zichzelf “a spl<strong>en</strong>did company<br />
in the world of lighting”. EMGO staat voor Europese<br />
Maatschappij voor Glas Onderdel<strong>en</strong> <strong>en</strong> produceert voornamelijk<br />
glas voor gloeilamp<strong>en</strong>. Philips, Osram <strong>en</strong> andere fabrikant<strong>en</strong><br />
wereldwijd zijn klant aan huis in Lommel. In zijn domein is<br />
EMGO wereldleider op de markt.<br />
Onze welgeme<strong>en</strong>de felicitaties gaan naar Ing. Maddy Van d<strong>en</strong><br />
Nieuw<strong>en</strong>huis<strong>en</strong> <strong>en</strong> EMGO, e<strong>en</strong> bedrijf dat perman<strong>en</strong>te vorming<br />
hoog in zijn vaandel draagt.<br />
H<strong>en</strong>k VAN NIEUWENHOVE
www.vik.be/vorming<br />
Fellow in<br />
Informatietechnologie<br />
Masterclass VIK Certified®<br />
Start 17.09.04<br />
Master in Productie-<br />
Automatisering<br />
Infovergadering<br />
31.08.2004<br />
Start 21.09.04<br />
Master in Integraal<br />
Onderhoudsmanagem<strong>en</strong>t<br />
Infovergadering<br />
02.09.2004<br />
Start 24.09.04<br />
Fellow in Industrial<br />
Engineering<br />
Masterclass VIK Certified®<br />
Infovergadering<br />
007.09.2004<br />
Start 01.10.04<br />
Master in Communicatie<br />
<strong>en</strong> Security Technology<br />
Start 02.10.04<br />
Aanvull<strong>en</strong>de vorming<br />
Milieucoördinator A <strong>en</strong> B<br />
Start 17.09.04<br />
Master in<br />
Bouwmanagem<strong>en</strong>t<br />
Infovergadering<br />
27.08.2004<br />
Start: 18.09.04<br />
Vraag uw uitgebreide<br />
folder aan:<br />
ria.brughmans.@.be of<br />
www.vik.be/vorming
INGENIEUR EN TECHNOLOGIE<br />
Net als bij de televisie dacht<br />
m<strong>en</strong> bij de opkomst van het<br />
internet dat het nieuwe<br />
medium e<strong>en</strong> verbetering voor de<br />
m<strong>en</strong>sheid zou betek<strong>en</strong><strong>en</strong>. Na 50 jaar<br />
televisie blijft er weinig van die illusie<br />
over. Televisie schiet grot<strong>en</strong>deels<br />
voorbij aan zijn educatieve <strong>en</strong> culturele<br />
opdracht <strong>en</strong> is voor 90 proc<strong>en</strong>t herleid<br />
tot commerciële e<strong>en</strong>heidsworst.<br />
“Hoe meer z<strong>en</strong>ders je kan ontvang<strong>en</strong>,<br />
hoe minder je te zi<strong>en</strong> krijgt”, zei ex-<br />
BBC 2 boss Sir David Att<strong>en</strong>borough<br />
onlangs in e<strong>en</strong> interview. Is het met<br />
het internet net zo? Ja <strong>en</strong> ne<strong>en</strong>. Wie<br />
verstandig met het internet omspringt<br />
doet er zijn voordeel bij. Maar dat zegt<br />
de verstandige televisiekijker ook <strong>en</strong><br />
hij kijkt van langsom minder tv.<br />
Meer <strong>en</strong> meer groeit het besef dat wie<br />
22 I-mag - JUNI-JULI 2004 <br />
Hoe wap<strong>en</strong>t u zich teg<strong>en</strong><br />
hackers & crackers?<br />
zich op het internet waagt, <strong>en</strong> bedrijv<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> niet meer zonder, zich aan<br />
tal van gevar<strong>en</strong> blootstelt. Als wij het<br />
televisi<strong>en</strong>ieuws al gemanipuleerd<br />
noem<strong>en</strong>, staat er ge<strong>en</strong> rem op de<br />
onwaarhed<strong>en</strong> die op het internet te<br />
vind<strong>en</strong> zijn. Maar het kan nog veel<br />
erger. Je kan via het internet beroofd<br />
word<strong>en</strong> van je eig<strong>en</strong> informatie, je<br />
bankrek<strong>en</strong>ing kan geplunderd word<strong>en</strong>,<br />
je kan je id<strong>en</strong>titeit <strong>en</strong> je verstand<br />
verliez<strong>en</strong>, je bedrijf kan gecrasht word<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> ga zo maar door.<br />
We kunn<strong>en</strong> de internetgebruiker maar<br />
één raad gev<strong>en</strong>: surf veilig. Maar net<br />
als met veilig vrij<strong>en</strong>, is dit makkelijker<br />
gezegd dan gedaan. Om het met John<br />
Steinbeck te zegg<strong>en</strong>: e<strong>en</strong> verhaal over<br />
Muiz<strong>en</strong> <strong>en</strong> M<strong>en</strong>s<strong>en</strong>.<br />
Van onze redacteur<br />
Het probleem met internet is dat je al<br />
gauw door de bom<strong>en</strong> het bos niet meer<br />
ziet. D<strong>en</strong>k vooral niet: als ik van de pornosites<br />
wegblijf, kan me niets overkom<strong>en</strong>.<br />
Het gevaar schuilt achter iedere boom. En<br />
voor je het weet, word je gecrasht of<br />
gekraakt.<br />
Luister dus naar de man van de praktijk,<br />
bijvoorbeeld het bedrijf dat je computers<br />
installeert. Logischerwijze heeft de<br />
installateur e<strong>en</strong> meer dan behoorlijke<br />
k<strong>en</strong>nis van de probleemgevall<strong>en</strong>. Omdat<br />
hij juist dan wordt teruggeroep<strong>en</strong>: als er<br />
zich problem<strong>en</strong> voordo<strong>en</strong>. Jean-Pierre<br />
Lagaisse runt e<strong>en</strong> computerbedrijf (FCM)<br />
in Bonheid<strong>en</strong> <strong>en</strong> installeert computers<br />
zowel bij particulier<strong>en</strong> als bij kleine <strong>en</strong><br />
middelgrote onderneming<strong>en</strong>, grotere<br />
bedrijv<strong>en</strong>, schol<strong>en</strong> <strong>en</strong> ziek<strong>en</strong>huiz<strong>en</strong>. De<br />
behandeling van e<strong>en</strong> computer heeft overig<strong>en</strong>s<br />
veel weg van de behandeling van<br />
e<strong>en</strong> patiënt. Je kan prev<strong>en</strong>tief tewerk<br />
gaan <strong>en</strong> werk<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> goede gezond-
Of Mice and M<strong>en</strong><br />
heid of je kan de zieke herstell<strong>en</strong> met<br />
hulpmiddel<strong>en</strong> (medicatie), e<strong>en</strong> operatief<br />
ingrijp<strong>en</strong> (inplanting of implem<strong>en</strong>tatie) of<br />
in the worst case de patiënt uit zijn lijd<strong>en</strong><br />
verloss<strong>en</strong>. De total crash noemt m<strong>en</strong> het.<br />
Weg bestand<strong>en</strong>, weg computer. Alles<br />
kwijt.<br />
Vaak komt m<strong>en</strong> bij de computerdokter<br />
aanklopp<strong>en</strong> als het te laat is. “Ja, dat is<br />
zo”, beaamt Jean-Pierre Lagaisse. “Maar<br />
er is e<strong>en</strong> spreekwoord dat zegt: e<strong>en</strong> ezel<br />
stoot zich ge<strong>en</strong> twee keer aan e<strong>en</strong>zelfde<br />
ste<strong>en</strong>. Wie ooit e<strong>en</strong> total crash heeft voorgehad,<br />
neemt meestal toch zijn voorzorg<strong>en</strong>.”<br />
Die voorzorg<strong>en</strong> zijn tweeërlei:<br />
1. je kan je bestand<strong>en</strong> beveilig<strong>en</strong> (100%);<br />
2. je kan je internettoegang beveilig<strong>en</strong> (of<br />
toch zo veilig mogelijk mak<strong>en</strong>, laat ons<br />
zegg<strong>en</strong> 99%).<br />
Bestand<strong>en</strong> beveilig<strong>en</strong><br />
“De meeste computergebruikers hebb<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> back-up systeem, maar niemand<br />
gebruikt het”, merkt Lagaisse op. “Het<br />
vraagt e<strong>en</strong> kwartiertje tijd per week om je<br />
bestand<strong>en</strong> over te zett<strong>en</strong> via e<strong>en</strong> cd-rewriter<br />
(700 Mbit) of e<strong>en</strong> dvd-rewriter (4,7<br />
Gbit). Zo kan je de bestand<strong>en</strong> die je wil<br />
updat<strong>en</strong> <strong>en</strong> bewar<strong>en</strong> op e<strong>en</strong>voudige wijze<br />
bescherm<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> crash of e<strong>en</strong> virusaanval.”<br />
“Nog efficiënter is je hele hard disk op<br />
e<strong>en</strong> cd-rom te brand<strong>en</strong>. Dat kan bijvoorbeeld<br />
met het programma Ghost van<br />
Symantec. Met dit programma maak je e<strong>en</strong><br />
image van je hele hard disk. Deze ‘geest’<br />
kan je zowel bewar<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> cd als op e<strong>en</strong><br />
tweede hard disk die in dezelfde computer<br />
ingeplant wordt. Na e<strong>en</strong> crash kan je<br />
alles terugplaats<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudige<br />
diskette die amper 60 à 70 euro kost.”<br />
D<strong>en</strong>k vooral niet: als ik van<br />
de pornosites wegblijf,<br />
kan me niets overkom<strong>en</strong>.<br />
“Er is echter nog e<strong>en</strong> veel e<strong>en</strong>voudigere<br />
oplossing die je heel wat onheil kan<br />
bespar<strong>en</strong>. Als je weet dat je veel miserie<br />
van buit<strong>en</strong>af binn<strong>en</strong>haalt via internet, is<br />
het voor de hand ligg<strong>en</strong>d om je computersysteem<br />
op te splits<strong>en</strong>. Ik raad dat al mijn<br />
klant<strong>en</strong> aan. Koop e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudige computer<br />
voor je internetgebruik <strong>en</strong> voor je email,<br />
e<strong>en</strong> bakje van 400 euro dat je<br />
beschermt teg<strong>en</strong> viruss<strong>en</strong>. En gebruik e<strong>en</strong><br />
grote bak voor al de rest, boekhouding,<br />
administratie, adress<strong>en</strong>bestand, tekstarchief…,<br />
maar plug er nooit mee in op het<br />
internet. Het kan je veel ell<strong>en</strong>de bespar<strong>en</strong>.”<br />
Internettoegang beveilig<strong>en</strong><br />
Bestand<strong>en</strong> beveilig<strong>en</strong> volstaat echter<br />
niet. “Elke computer die op het net aangeslot<strong>en</strong><br />
is, moet beveiligd word<strong>en</strong> teg<strong>en</strong><br />
viruss<strong>en</strong>. Je kan kiez<strong>en</strong> uit verschill<strong>en</strong>de<br />
programma’s: dr. Norton, Mc Affee, PC-<br />
Cillin, Panda… Meestal krijg je één jaar<br />
gratis update, nadi<strong>en</strong> moet je e<strong>en</strong> abonnem<strong>en</strong>t<br />
nem<strong>en</strong>. Constant updat<strong>en</strong> is noodzakelijk,<br />
maar zelfs dat biedt ge<strong>en</strong> volledige<br />
garantie. De worm<strong>en</strong> zijn slimmer dan<br />
de computer. En d<strong>en</strong>k vooral niet: als ik<br />
van louche sites wegblijf, kan me niets<br />
overkom<strong>en</strong>. De gevaarlijke viruss<strong>en</strong> verschalk<strong>en</strong><br />
zelfs de grote providers, die – zo<br />
me<strong>en</strong> ik althans – te weinig aandacht hebb<strong>en</strong><br />
besteed aan bescherming. Als extra<br />
beveiliging kan je geregeld je computer<br />
online lat<strong>en</strong> scann<strong>en</strong> via www.virusscanner.be.”<br />
“Om je teg<strong>en</strong> Spam te wap<strong>en</strong><strong>en</strong>, kan je<br />
best e<strong>en</strong> anti Spam programma installer<strong>en</strong><br />
om je binn<strong>en</strong>kom<strong>en</strong>de e-mails te filter<strong>en</strong>.<br />
Maar ook dit is ge<strong>en</strong> 100% beveiliging.<br />
Er zijn er altijd die door de maz<strong>en</strong> van het<br />
net glipp<strong>en</strong>. Die Spam verz<strong>en</strong>ders zijn ook<br />
niet van gister<strong>en</strong>. Als extra beveiliging<br />
raad ik aan twee programma’s gratis van<br />
het net te download<strong>en</strong>: Ad-aware <strong>en</strong><br />
Spybot. Beid<strong>en</strong> zijn te vind<strong>en</strong> via<br />
www.download.com.”<br />
“Grote bedrijv<strong>en</strong> do<strong>en</strong> er ook best aan<br />
zich te wap<strong>en</strong><strong>en</strong> teg<strong>en</strong> internetinbraak via<br />
e<strong>en</strong> firewall <strong>en</strong> e<strong>en</strong> mailserver. Als particulier<br />
of als kleine KMO is dat wellicht te<br />
hoog gegrep<strong>en</strong>. Het is e<strong>en</strong> kwestie van<br />
kost<strong>en</strong> <strong>en</strong> bat<strong>en</strong> <strong>en</strong> van inschatting van<br />
het risico. Maar zelfs met de beste beveiliging<br />
b<strong>en</strong> je nooit helemaal veilig.”<br />
Vaak komt m<strong>en</strong> bij de<br />
computerdokter aanklopp<strong>en</strong><br />
als het te laat is.<br />
Internet is oorlog<br />
Internet is oorlog. Rinus Michels had het<br />
moet<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>. Oorlog is duur, duurder<br />
dan voetbal. En schadelijker. Wist u dat<br />
JUNI-JULI 2004 - I-mag 23
INGENIEUR EN TECHNOLOGIE<br />
Spam de bedrijv<strong>en</strong> wereldwijd 20.000 miljo<strong>en</strong><br />
dollar (16 miljard euro) kost. De<br />
installatie van Spam-filters <strong>en</strong> andere<br />
beveiligingssystem<strong>en</strong> kost<strong>en</strong> bedrijv<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> massa geld <strong>en</strong> werknemers verliez<strong>en</strong><br />
veel tijd met het verwijder<strong>en</strong> van ongevraagde<br />
<strong>en</strong> ongew<strong>en</strong>ste boodschapp<strong>en</strong>.<br />
Zo is geblek<strong>en</strong> uit e<strong>en</strong> onderzoek van het<br />
Amerikaanse studiebureau Basex.<br />
Ubiz<strong>en</strong> is één van de technologiebedrijv<strong>en</strong><br />
die zich gespecialiseerd hebb<strong>en</strong> in<br />
internetbeveiliging. Bart Vansev<strong>en</strong>ant, vice<br />
presid<strong>en</strong>t corporate & field marketing bij<br />
Ubiz<strong>en</strong>, volgt de internetoorlog op de<br />
voet. “Wat we wet<strong>en</strong>, is slechts het topje<br />
van de ijsberg”, aldus Vansev<strong>en</strong>ant.<br />
“In 2002 noteerde m<strong>en</strong> alle<strong>en</strong> in België<br />
80.000 incid<strong>en</strong>t<strong>en</strong> via het internet. In werkelijkheid<br />
ligt het cijfer vele ti<strong>en</strong>tall<strong>en</strong><br />
ker<strong>en</strong> hoger. Vele bedrijv<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><br />
immers nog de attitude om te zwijg<strong>en</strong> als<br />
ze word<strong>en</strong> aangevall<strong>en</strong>.”<br />
Wie hardleers is, kan ook kiez<strong>en</strong><br />
voor het extern archiver<strong>en</strong> van<br />
zijn kostbare data.<br />
Ubiz<strong>en</strong>, in 1995 ontstaan als Netvision,<br />
e<strong>en</strong> spin-off van de Leuv<strong>en</strong>se universiteit,<br />
houdt zich bezig met consultancy (opstell<strong>en</strong><br />
van e<strong>en</strong> beveiligingsplan <strong>en</strong> implem<strong>en</strong>tatie<br />
van beveiligingstechnologieën)<br />
én managed security services (beheer én<br />
24 uur op 24 bewaking van op afstand) van<br />
de beveiligingsstructuur van grote bedrijv<strong>en</strong>.<br />
Dat gebeurt in 3 bunkers die geleg<strong>en</strong><br />
zijn in Leuv<strong>en</strong>, Luxemburg <strong>en</strong> Washington.<br />
Jean-Pierre Lagaisse (FCM): “De worm<strong>en</strong><br />
zijn slimmer dan de computer.”<br />
24 I-mag - JUNI-JULI 2004 <br />
Bart Vansev<strong>en</strong>ant (Ubiz<strong>en</strong>): “Wat we wet<strong>en</strong>,<br />
is slechts het topje van de ijsberg.”<br />
“Iedere dag word<strong>en</strong> nieuwe zwakhed<strong>en</strong><br />
ontdekt. Het komt erop aan om heel snel<br />
de infrastructuur te corriger<strong>en</strong>. Vele<br />
bedrijv<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> nog niet de juiste attitude<br />
ontwikkeld. E<strong>en</strong> voorbeeld: to<strong>en</strong> het<br />
Slammer virus in januari 2002 zijn aanval<br />
inzette, had m<strong>en</strong> reeds 6 maand<strong>en</strong> tevor<strong>en</strong><br />
de zwakheid ontdekt waardoor het<br />
virus kon infiltrer<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> maand na de<br />
opstoot van het virus bood Microsoft gratis<br />
downloadbaar de oplossing aan. Op<br />
het mom<strong>en</strong>t van de uitbraak van het virus<br />
steld<strong>en</strong> we vast dat 95 proc<strong>en</strong>t van de<br />
bedrijv<strong>en</strong> zich nog steeds niet gewap<strong>en</strong>d<br />
had teg<strong>en</strong> die zwakheid.”<br />
Ubiz<strong>en</strong> ontwikkelt software die de informatie<br />
filtert. Eén van de paradepaardjes<br />
van het bedrijf is het Ubiz<strong>en</strong> dmz Shield,<br />
waarbij e<strong>en</strong> schild wordt geplaatst in de<br />
zgn. gedemilitariseerde (dmz) zone, het<br />
niemandsland tuss<strong>en</strong> het internet <strong>en</strong> het<br />
interne netwerk. Het gebruik van militaire<br />
term<strong>en</strong> in het internet is overig<strong>en</strong>s niet<br />
toevallig. “Veel beveiligingstechnologie<br />
is gegroeid uit militaire instanties zoals<br />
het Amerikaanse Departm<strong>en</strong>t of Def<strong>en</strong>se<br />
<strong>en</strong> Israëlische militaire afdeling<strong>en</strong>”, aldus<br />
Bart Vansev<strong>en</strong>ant. “Naast de redelijk<br />
onschuldige script kiddies heb je ook de<br />
hackers <strong>en</strong> crackers die veel schade kunn<strong>en</strong><br />
aanricht<strong>en</strong>. Het is duidelijk dat het<br />
internet niet alle<strong>en</strong> gebruikt wordt voor<br />
industriële spionage, in de farmaceutische<br />
of de automobielsector bijvoorbeeld,<br />
Jurg<strong>en</strong> Coetsiers (Oracle): “Wij lat<strong>en</strong> onze<br />
software hack<strong>en</strong> door extern<strong>en</strong>.”<br />
Yves Vekemans (Telindus): “Het zijn m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
die hack<strong>en</strong> <strong>en</strong> ge<strong>en</strong> machines.”<br />
maar ook voor militaire spionage. Hackers<br />
moet<strong>en</strong> dan ook wet<strong>en</strong> dat ze zich op<br />
gevaarlijk pad begev<strong>en</strong>. Veiligheidsdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong><br />
stell<strong>en</strong> profiel<strong>en</strong> op van verschill<strong>en</strong>de<br />
types van hackers. Grote<br />
bedrijv<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> ook vaak zelf hackers in<br />
di<strong>en</strong>st om voortdur<strong>en</strong>d het eig<strong>en</strong> systeem<br />
te test<strong>en</strong> op zwakhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> mogelijke aanvallers<br />
voor te zijn. In principe rad<strong>en</strong> we<br />
iedere<strong>en</strong> aan om zich te bescherm<strong>en</strong>, van<br />
consum<strong>en</strong>t tot groot bedrijf. Het spreekt<br />
voor zich dat ieder voor zich moet uitmak<strong>en</strong>:<br />
Wat wil ik bescherm<strong>en</strong>? En: Wat is<br />
het me waard?”<br />
Veiligheidsdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> stell<strong>en</strong><br />
profiel<strong>en</strong> op van verschill<strong>en</strong>de<br />
types van hackers.<br />
Onbreekbaar<br />
Het Amerikaanse bedrijf Oracle doet aan<br />
software ontwikkeling <strong>en</strong> netwerkbeveiliging.<br />
Niet zonder risico pakte het bedrijf,<br />
met Belgische zetel in Diegem, uit met<br />
het programma Oracle Unbreakable.<br />
Oracle biedt computerdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> aan 98<br />
van de Fortune top 100 bedrijv<strong>en</strong> aan. De<br />
slogan “You can’t break it, you can’t break<br />
in” werkte als e<strong>en</strong> rode lap op de stier.<br />
“Sedert de lancering van het programma<br />
noter<strong>en</strong> we 70.000 hacks per dag”, zegt<br />
Jurg<strong>en</strong> Coetsiers, marketing manager.<br />
“Wat je claimt, moet ook waar zijn. Wij<br />
lat<strong>en</strong> onze software hack<strong>en</strong> door extern<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> betal<strong>en</strong> ze ervoor. Internationale organisaties<br />
hebb<strong>en</strong> veiligheidsnorm<strong>en</strong> opgesteld<br />
voor het internet. Zonder certificat<strong>en</strong><br />
kom je Amerika niet meer binn<strong>en</strong> na<br />
nine elev<strong>en</strong>. Wij zijn één van de weinige<br />
internationale bedrijv<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> chief<br />
security officer die de macht heeft om te<br />
besliss<strong>en</strong> of e<strong>en</strong> product op de markt mag<br />
word<strong>en</strong> gebracht of niet.”<br />
Oracle levert tal van product<strong>en</strong> voor<br />
bedrijv<strong>en</strong>: databank<strong>en</strong>, met beveiliging<br />
Foto’s: © C. Schweizer
van data, vertrouwelijke gegev<strong>en</strong>s als credit<br />
card numbers; het veilig transporter<strong>en</strong><br />
van data; de toegang tot data bewak<strong>en</strong>:<br />
gebruikersbeheer <strong>en</strong> paswoordbeheer.<br />
“Het id<strong>en</strong>tity managem<strong>en</strong>t is één van de<br />
grote problem<strong>en</strong> waar grote bedrijv<strong>en</strong><br />
vandaag mee kamp<strong>en</strong>. Wie krijgt toegang<br />
tot welke gegev<strong>en</strong>s? Hoe kan ik e<strong>en</strong> werknemer<br />
met één gebruikersnaam <strong>en</strong> paswoord<br />
toegang verl<strong>en</strong><strong>en</strong> tot de juiste<br />
informatie én de toegang ontzegg<strong>en</strong> wanneer<br />
hij het bedrijf verlaat? Hoe vang<strong>en</strong><br />
we dit op wanneer klant<strong>en</strong> via e-business<br />
e<strong>en</strong> gebruikersnaam krijg<strong>en</strong>? Het virtual<br />
private network is voor vele bedrijv<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
nachtmerrie. Hiervoor hebb<strong>en</strong> we het<br />
Oracle Id<strong>en</strong>tity Managem<strong>en</strong>t ontworp<strong>en</strong>.<br />
In de toekomst zal de versleuteling niet<br />
meer gebeur<strong>en</strong> via e<strong>en</strong> paswoord of<br />
gebruikersnaam, maar algeme<strong>en</strong> via biometrische<br />
gegev<strong>en</strong>s: e<strong>en</strong> vingerafdruk, de<br />
stem, face recognition of id<strong>en</strong>tificatie via<br />
het retina.”<br />
Dweil<strong>en</strong> met de kraan<br />
op<strong>en</strong><br />
Ook het in België opgerichte Telindus<br />
(Haasrode) ontwikkelt totale beveiligingsprogramma’s<br />
voor bedrijv<strong>en</strong>. Na e<strong>en</strong><br />
audit van het computersysteem wordt<br />
door security consultants e<strong>en</strong> beveiligingsplan<br />
opgesteld. “Het zijn m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
die hack<strong>en</strong> <strong>en</strong> ge<strong>en</strong> machines”, zegt Yves<br />
Vekemans, business innovation manager<br />
security & systems. “Daarom kijk<strong>en</strong> we<br />
zowel naar process<strong>en</strong> <strong>en</strong> technologie als<br />
naar m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> bij het uitvoer<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />
audit. Vele bedrijv<strong>en</strong> timmer<strong>en</strong> zich dicht<br />
naar buit<strong>en</strong> toe, maar verget<strong>en</strong> dat het<br />
gevaar van binn<strong>en</strong>uit komt. De werknemers<br />
krijg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> laptop mee, ze bezoek<strong>en</strong><br />
klant<strong>en</strong>, werk<strong>en</strong> van thuis uit <strong>en</strong> logg<strong>en</strong> in<br />
op het systeem. Dat is soms dweil<strong>en</strong> met<br />
de kraan op<strong>en</strong>. Meer dan 50 proc<strong>en</strong>t van<br />
het internetverkeer bestaat uit Spam. De<br />
viruss<strong>en</strong> <strong>en</strong> de hackers krijg<strong>en</strong> op die<br />
manier vrije baan als er ge<strong>en</strong> stevige<br />
desktop beveiliging wordt opgebouwd.<br />
Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> verget<strong>en</strong> bedrijv<strong>en</strong> dat ze verantwoordelijk<br />
kunn<strong>en</strong> gesteld word<strong>en</strong><br />
voor misbruik<strong>en</strong> door hun medewerkers.”<br />
“Naast het uitvoer<strong>en</strong> van security audits,<br />
kunn<strong>en</strong> we onze klant<strong>en</strong> help<strong>en</strong> bij het<br />
implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> van oplossing<strong>en</strong>”, zegt<br />
Wim Cos, business consultant security.<br />
“We focuss<strong>en</strong> voornamelijk op e<strong>en</strong> viertal<br />
H<strong>en</strong>rik Rooms (Merak): “Belangrijke gegev<strong>en</strong>s<br />
bewaar je beter buit<strong>en</strong> het bedrijf.”<br />
grote oplossing<strong>en</strong>: 1. Internet Access<br />
Street: hoe veilig connecter<strong>en</strong> met het<br />
internet, van e<strong>en</strong>voudige verbinding<strong>en</strong> tot<br />
meer ingewikkelde procedures als e-banking?<br />
2. Security in the Cloud: het treff<strong>en</strong><br />
van veiligheidsmaatregel<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> het<br />
bedrijfsnetwerk, ook het draadloze deel.<br />
De tools bestaan, maar 99 proc<strong>en</strong>t van de<br />
bedrijv<strong>en</strong> pass<strong>en</strong> ze niet toe op hun eig<strong>en</strong><br />
netwerk. 3. Internet Productivity Managem<strong>en</strong>t:<br />
controle op de productiviteit van de<br />
werknemers. Hoe vermijd<strong>en</strong> we dat de<br />
werknemer tijd<strong>en</strong>s de werkur<strong>en</strong> via het<br />
internet aandel<strong>en</strong> verhandelt, de streams<br />
van radio Donna beluistert, op msn mess<strong>en</strong>ger<br />
gaat chatt<strong>en</strong>, of naar de pornosites<br />
afdwaalt? Dit alles heeft te mak<strong>en</strong> met<br />
de policy van het bedrijf. Hoeveel internetvrijheid<br />
geef ik mijn werknemers? Bij<br />
Telindus kunn<strong>en</strong> we tuss<strong>en</strong> 12 <strong>en</strong> 13u onze<br />
webmail raadpleg<strong>en</strong> <strong>en</strong> na de ur<strong>en</strong> ook.<br />
Tijd<strong>en</strong>s de werkur<strong>en</strong> gaat het slot erop.<br />
Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> krijg je dan te mak<strong>en</strong> met de<br />
wetgeving op de privacy. Als werkgever<br />
kan je niet zomaar het e-mailverkeer <strong>en</strong><br />
internetgebruik van de werknemer controler<strong>en</strong>.<br />
Rek<strong>en</strong> maar dat het internetgebruik<br />
tijd<strong>en</strong>s het EK voetbal in alle bedrijv<strong>en</strong><br />
aanzi<strong>en</strong>lijk is toeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. 4. Id<strong>en</strong>tity<br />
Managem<strong>en</strong>t: hoe beheert e<strong>en</strong> bedrijf de<br />
digitale id<strong>en</strong>titeit van alle partij<strong>en</strong> die<br />
toegang hebb<strong>en</strong> tot haar system<strong>en</strong>? We<br />
help<strong>en</strong> de klant nad<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over auth<strong>en</strong>ticatie,<br />
autorisatie, audit <strong>en</strong> provisioning <strong>en</strong><br />
help<strong>en</strong> hem bij de implem<strong>en</strong>tatie van de<br />
nodige compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.”<br />
“Bedrijv<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> vaak e<strong>en</strong> vals gevoel<br />
van veiligheid”, voegt Yves Vekemans<br />
eraan toe. “Ze voel<strong>en</strong> zich veilig als ze<br />
e<strong>en</strong> veiligheidssysteem geïmplem<strong>en</strong>teerd<br />
hebb<strong>en</strong>. Maar na e<strong>en</strong> jaar is hun systeem<br />
zo lek als e<strong>en</strong> zeef. Daarom do<strong>en</strong> we om<br />
de 6 maand<strong>en</strong> e<strong>en</strong> p<strong>en</strong>etration test. Je<br />
moet iets voor gehad hebb<strong>en</strong>, voor je de<br />
ernst van de situatie inziet.”<br />
H<strong>en</strong>k VAN NIEUWENHOVE<br />
Deze tekst is eerder versch<strong>en</strong><strong>en</strong> in Food Industry.<br />
Extern archiver<strong>en</strong><br />
“Wie hardleers is of e<strong>en</strong> extra beveiliging<br />
wil inbouw<strong>en</strong>, kan ook kiez<strong>en</strong><br />
voor het extern archiver<strong>en</strong> van zijn<br />
kostbare data.” Aan het woord is<br />
H<strong>en</strong>rik Rooms, gedelegeerd bestuurder<br />
van Merak. Het bedrijf uit Deurne<br />
archiveert niet alle<strong>en</strong> papier<strong>en</strong> docum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
(800.000 lop<strong>en</strong>de meter<br />
archief), maar is sedert 1990 ook als<br />
één van de eerste begonn<strong>en</strong> met<br />
back-up solutions (voor computerbestand<strong>en</strong>)<br />
<strong>en</strong> escrow service (voor<br />
broncodes).<br />
Belangrijke docum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong>/of codewoord<strong>en</strong><br />
bewaar je beter niet in je<br />
bedrijfsomgeving. Het is eig<strong>en</strong>lijk de<br />
logica zelve. Merak heeft verscheid<strong>en</strong>e<br />
vestiging<strong>en</strong> in het Brusselse,<br />
Antwerp<strong>en</strong> <strong>en</strong> Mechel<strong>en</strong>. Het<br />
archiefbeheer is geautomatiseerd <strong>en</strong><br />
geïnformatiseerd. Eig<strong>en</strong> koerierdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong><br />
zijn constant de baan op om<br />
koffers met cd-roms <strong>en</strong> cassettes<br />
over <strong>en</strong> weer br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van de klant<br />
naar het archief <strong>en</strong> omgekeerd.<br />
“We hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> wag<strong>en</strong>park met professionele<br />
chauffeurs, e<strong>en</strong> trackingsysteem<br />
door middel van boordcomputers,<br />
e<strong>en</strong> speciaal brandblus- <strong>en</strong><br />
antidiefstalsysteem in de wag<strong>en</strong>s”,<br />
zegt H<strong>en</strong>rik Rooms. “We bied<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
volledige traceerbaarheid <strong>en</strong> full<br />
insurance aan op alle items die we<br />
behandel<strong>en</strong>. We werk<strong>en</strong> zowel voor<br />
kleine KMO’s die ons één keer per<br />
maand e<strong>en</strong> cd-rom bezorg<strong>en</strong>, als<br />
voor multinationals waarvoor we<br />
meermaals per dag de baan op gaan<br />
voor nieuwe data storage.”<br />
De bewaring van back-ups geschiedt<br />
in e<strong>en</strong> ondergrondse bunker, erg<strong>en</strong>s<br />
in het Brusselse, die om niets aan<br />
het toeval over te lat<strong>en</strong>, functioneert<br />
zonder elektriciteit <strong>en</strong> beveiligd is<br />
teg<strong>en</strong> diefstall<strong>en</strong>, aardbeving<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
bomaanvall<strong>en</strong> van serieus kaliber.<br />
Zowel KMO’s als multinationals, ziek<strong>en</strong>huiz<strong>en</strong>,<br />
bank<strong>en</strong>, verzekeringsmaatschappij<strong>en</strong>,advocat<strong>en</strong>kantor<strong>en</strong>…<br />
do<strong>en</strong> e<strong>en</strong> beroep op Merak voor<br />
hun archivering, <strong>en</strong> dit zowel uit veiligheids-<br />
als kost<strong>en</strong>besparingsoverweging<strong>en</strong>.<br />
Het verstandig bijhoud<strong>en</strong><br />
van e<strong>en</strong> archief kost immers pakk<strong>en</strong><br />
geld. Het woord “meraker<strong>en</strong>” doet<br />
stilaan zijn intrede in de bedrijfswereld.<br />
JUNI-JULI 2004 - I-mag 25
INGENIEUR EN TECHNOLOGIE<br />
Uzelf <strong>en</strong> uw familieled<strong>en</strong> mak<strong>en</strong><br />
gebruik van de diverse mogelijkhed<strong>en</strong><br />
die uw computer <strong>en</strong> het internet u bied<strong>en</strong>.<br />
Informatie opzoek<strong>en</strong>, internetbanking,<br />
al e<strong>en</strong>s iets bestell<strong>en</strong>, mails<br />
opstur<strong>en</strong> <strong>en</strong> ontvang<strong>en</strong>. In al die items<br />
zit e<strong>en</strong> pot<strong>en</strong>tieel virusgevaar. Waar je<br />
in e<strong>en</strong> bedrijf kan rek<strong>en</strong><strong>en</strong> op professionele<br />
ondersteuning heb je die thuis<br />
meestal niet.<br />
Heel wat collega’s hebb<strong>en</strong> het reeds<br />
ondervond<strong>en</strong>: zonder nad<strong>en</strong>k<strong>en</strong> e<strong>en</strong> bijlage<br />
bij e<strong>en</strong> mail op<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> de meest<br />
rare f<strong>en</strong>om<strong>en</strong><strong>en</strong> op<strong>en</strong>bar<strong>en</strong> zich op het<br />
scherm of bij verder pc-gebruik.<br />
Vandaar <strong>en</strong>kele raadgeving<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong><br />
veilig pc-gebruik: Ver trouw niemand!<br />
E<strong>en</strong> mailtje met e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong>aardige formulering,<br />
e<strong>en</strong> vreemd adres, e<strong>en</strong> verwittiging<br />
dat uw paswoord gewijzigd is:<br />
weg er mee <strong>en</strong> wel delet<strong>en</strong> met zodat het item werkelijk verwijderd<br />
is.<br />
E<strong>en</strong> vraag om e<strong>en</strong> virusverwittiging aan<br />
al uw gek<strong>en</strong>de adress<strong>en</strong> door te stur<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> bepaald bestand in uw pc op<br />
te zoek<strong>en</strong> <strong>en</strong> te verwijder<strong>en</strong>? Zeker niet<br />
uitvoer<strong>en</strong>!<br />
Zo maar e<strong>en</strong> diskette of e<strong>en</strong> cd lat<strong>en</strong><br />
opstart<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> leuk programma<br />
door kinder<strong>en</strong> of kleinkinder<strong>en</strong> van<br />
school meegebracht? Niet do<strong>en</strong> zonder<br />
er eerst e<strong>en</strong> virusscanner op los te<br />
lat<strong>en</strong>.<br />
Wat met het op<strong>en</strong><strong>en</strong> van bijlag<strong>en</strong>?<br />
Maak gebruik van viewers voor het op<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
van Microsoft-word, access, excel<br />
<strong>en</strong> powerpoint bestand<strong>en</strong>. Die zijn gratis<br />
te download<strong>en</strong> van op de Microsoft<br />
website.<br />
http://office.microsoft.com/assistance/pr<br />
eview.aspx?AssetID=HA010449811033<br />
&CTT=6&Origin=EC010553071033<br />
Normaliter zijn acrobat-files (bestand<strong>en</strong><br />
met als ext<strong>en</strong>sie “pdf”) te<br />
beschouw<strong>en</strong> als veilig <strong>en</strong> te lez<strong>en</strong> met<br />
de voor uw systeem te download<strong>en</strong><br />
acrobat-reader op de Adobe website.<br />
En verder: zeker de raadgeving<strong>en</strong><br />
opvolg<strong>en</strong> in het hierbij hor<strong>en</strong>de artikel<br />
in verband met het mak<strong>en</strong> van backups.<br />
Volg die absoluut voor bestand<strong>en</strong> die<br />
voor u van belang zijn: e<strong>en</strong> adress<strong>en</strong>bestand,<br />
financiële gegev<strong>en</strong>s, foto’s <strong>en</strong> zo<br />
meer. Opslaan op diskette, CD/R of<br />
e<strong>en</strong> (liefst) externe harddisk <strong>en</strong> zo<br />
mogelijk steeds in twee exemplar<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> verwittigd man is er twee waard.<br />
Ing. Eti<strong>en</strong>ne BEERNAERTS
HEETNAALD...<br />
Efficiëntie polyLED’s gaat de hoogte in.<br />
POLYLED’S EFFICIËNTER<br />
Onderzoekers van Philips zijn erin<br />
geslaagd om de efficiëntie van displays<br />
op basis van PolyLED, (ook gek<strong>en</strong>d als<br />
organische lichtgev<strong>en</strong>de diodes of polymeer<br />
OLED’s) te verhog<strong>en</strong>. Niet alle<strong>en</strong><br />
verlaagt hierdoor het <strong>en</strong>ergieverbruik,<br />
tev<strong>en</strong>s word<strong>en</strong> de bestaande voordel<strong>en</strong><br />
van deze compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> bij mobiele <strong>en</strong><br />
andere toepassing<strong>en</strong> sterk verbeterd.<br />
De LED’s bied<strong>en</strong> e<strong>en</strong> hoge helderheid <strong>en</strong><br />
contrast, e<strong>en</strong> brede kijkhoek <strong>en</strong> blijk<strong>en</strong><br />
bijzonder geschikt voor video te zijn. Deze<br />
verbetering<strong>en</strong> betek<strong>en</strong><strong>en</strong> tev<strong>en</strong>s dat nu<br />
ook verlichtingstoepassing<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> het<br />
bereik van polymeer OLED’s kom<strong>en</strong>.<br />
Meer info: www.philips.nl<br />
CHEMISCHE SPRINKLER<br />
Bij e<strong>en</strong> brand in grote gebouw<strong>en</strong> wordt de<br />
meeste schade door het bluswater <strong>en</strong> niet<br />
door de vlamm<strong>en</strong> aangericht. Computers,<br />
machines, kunstvoorwerp<strong>en</strong>…: ze zijn<br />
ge<strong>en</strong> van all<strong>en</strong> bestand teg<strong>en</strong> het water<br />
dat uit de sprinklers stroomt.<br />
Het bedrijf Tyco<br />
International<br />
heeft nu e<strong>en</strong> sprinkler<br />
ontwikkeld die<br />
als brandbestrijder<br />
de chemische stof<br />
Novec1230 van 3M<br />
De nieuwe sprinkler<br />
van Tyco is<br />
computervri<strong>en</strong>delijk.<br />
gebruikt. Het gaat<br />
om e<strong>en</strong> halon dat<br />
als e<strong>en</strong> vloeistof<br />
door de sprinkler-<br />
VAN DE<br />
INGENIEUR EN TECHNOLOGIE<br />
leiding<strong>en</strong> loopt, maar als e<strong>en</strong> gas vrijkomt.<br />
Het dooft onmiddellijk alle vlamm<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
richt ge<strong>en</strong> schade aan elektronische toestell<strong>en</strong><br />
of andere kostbare voorwerp<strong>en</strong><br />
aan.<br />
Volg<strong>en</strong>s de Amerikaanse National Fire<br />
Protection Association is Novecl ev<strong>en</strong><br />
efficiënt als de andere bestaande chemische<br />
of gasvormige blusmiddel<strong>en</strong>.<br />
Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> tast het gas de stratosferische<br />
ozonlaag niet aan én draagt het niet tot<br />
het broeikaseffect bij.<br />
www.tyco.com<br />
CHIRURG MOET AAN SPELCONSOLE<br />
Volg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> onderzoek van de<br />
University of New York zijn chirurg<strong>en</strong><br />
die geregeld videogames spel<strong>en</strong>, beter in<br />
kijkoperaties dan hun collega’s die dat<br />
niet do<strong>en</strong>. Als e<strong>en</strong> chirurg minst<strong>en</strong>s drie<br />
uur per week aan<br />
de Nint<strong>en</strong>do,<br />
Playstation of Xbox<br />
zit, maakt hij<br />
bij e<strong>en</strong> laparoscopischeoperatie<br />
tot 37 %<br />
minder fout<strong>en</strong>.<br />
Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> zou<br />
hij ook sneller <strong>en</strong><br />
efficiënter ope-<br />
Kies e<strong>en</strong> chirurg met e<strong>en</strong><br />
spelcomputer<br />
rer<strong>en</strong>.<br />
Volg<strong>en</strong>s de onderzoekers<br />
komt<br />
dit omdat de<br />
motoriek, het reactievermog<strong>en</strong> <strong>en</strong> de<br />
oog/handcoördinatie van deze chirurg<strong>en</strong><br />
beter zijn getraind.<br />
James Rosser, de arts die het onderzoek<br />
uitvoerde, beweert dat e<strong>en</strong> kijkoperatie<br />
met e<strong>en</strong> laparoscoop vergelijkbaar is met<br />
het strikk<strong>en</strong> van je veters met eetstokjes<br />
van e<strong>en</strong> meter. Hoe meer joystickgevoel,<br />
hoe succesvoller de chirurg dus!<br />
BARCO LANCEERT<br />
NIEUWE PROJECTOR<br />
Op de NAB-beurs in Las Vegas heeft de<br />
West-Vlaamse produc<strong>en</strong>t van beeldscherm<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> projector<strong>en</strong>, Barco, zijn<br />
JUNI-JULI 2004 - I-mag 27
nieuwe compacte SLM R12+ projector<br />
gelanceerd. Deze projector is op de<br />
nieuwste DLP-technologie gebaseerd <strong>en</strong><br />
produceert e<strong>en</strong> lichtsterkte van 11 500<br />
ANSI Lum<strong>en</strong>.<br />
De nieuwe SLM R12+ -projector van Barco.<br />
Dat dit toestel ooit in uw huiskamer beeld<strong>en</strong><br />
zal projecter<strong>en</strong>, is eerder onwaarschijnlijk.<br />
Het werd immers speciaal voor<br />
projecties tijd<strong>en</strong>s voordracht<strong>en</strong> <strong>en</strong> communicatiesessies<br />
door professionals ontwikkeld.<br />
De SLM R12+ levert e<strong>en</strong> hogere lichtoutput<br />
<strong>en</strong> scherper beeld dan e<strong>en</strong>der welk<br />
ander apparaat in zijn klasse. Verder<br />
beschikt hij over nieuwe SXGA+ DMD<br />
chips <strong>en</strong> de bestaande TLD l<strong>en</strong>z<strong>en</strong>.<br />
www.barco.be<br />
GSM EN GEZONDHEID<br />
Is telefoner<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> gsm gevaarlijk of<br />
niet? Dit is e<strong>en</strong> vraag die de laatste jar<strong>en</strong><br />
geregeld opduikt <strong>en</strong> waarover Prof. Guy<br />
Vand<strong>en</strong>bosch van het Departem<strong>en</strong>t<br />
Elektrotechniek van het ESAT (KU-<br />
Leuv<strong>en</strong>) onlangs e<strong>en</strong> studi<strong>en</strong>amiddag<br />
organiseerde. De<br />
aanwezige<br />
wet<strong>en</strong>schappers<br />
kond<strong>en</strong> niet helemaal<br />
uitsluit<strong>en</strong><br />
dat de elektromagnetische<br />
stral<strong>en</strong> van het<br />
gsm-toestel helemaal<br />
ge<strong>en</strong> gevaar<br />
oplever<strong>en</strong>. Maar<br />
ze schatt<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
mogelijk gezondheidsrisico<br />
wel<br />
heel laag in <strong>en</strong><br />
28 I-mag - JUNI-JULI 2004 <br />
Gezondheidsrisico’s<br />
van de gsm zijn<br />
verwaarloosbaar<br />
bewer<strong>en</strong> dat dit niet opweegt teg<strong>en</strong> de<br />
voordel<strong>en</strong> van dit toestel!<br />
Meer info: www.esat.kuleuv<strong>en</strong>.ac.be<br />
KERNENERGIE IN DE LIFT?<br />
In de VS is kern<strong>en</strong>ergie opnieuw<br />
bespreekbaar. De laatste dertig jaar werd<br />
ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele nucleaire fabriek meer<br />
gebouwd, maar afgelop<strong>en</strong> maand vroeg<strong>en</strong><br />
twee consortia e<strong>en</strong> lic<strong>en</strong>tie aan om nieuwe<br />
kernreactor<strong>en</strong> te bouw<strong>en</strong>. Ze hop<strong>en</strong><br />
hierbij op e<strong>en</strong> verkorte lic<strong>en</strong>tieprocedure<br />
waardoor ze al over vijf jaar met het<br />
optrekk<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> start<strong>en</strong>.<br />
In de VS is kern<strong>en</strong>ergie opnieuw bespreekbaar.<br />
Eén consortium, bestaande uit vijf elektriciteitsproduc<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> twee reactorbouwers,<br />
maakte bek<strong>en</strong>d dat het 49 miljo<strong>en</strong><br />
dollar wil invester<strong>en</strong> om de lic<strong>en</strong>tie te verkrijg<strong>en</strong>.<br />
Welk type reactor het waar wil<br />
bouw<strong>en</strong>, is nog niet beslist. De tweede<br />
groep is verder gevorderd <strong>en</strong> heeft e<strong>en</strong><br />
site in Virginia op het oog. Dit consortium,<br />
onder leiding van Atomic Energy of<br />
Canada, wil e<strong>en</strong> reactor van het type<br />
Advanced CANDU opricht<strong>en</strong>. Deze<br />
gebruikt natuurlijk uranium als brandstof<br />
<strong>en</strong> deuteriumoxide (zwaar water) als<br />
moderator <strong>en</strong> koelvloeistof.<br />
Atomic Energy of Canada <strong>en</strong> zijn partners<br />
zijn bereid om 100 miljo<strong>en</strong> dollar in de<br />
lic<strong>en</strong>tieaanvraag te invester<strong>en</strong>.<br />
Meer info: www.aecl.ca<br />
VERSPREIDING LUCHTVERVUILING<br />
IN KAART<br />
Explosies, rookpluim<strong>en</strong>, composthop<strong>en</strong>,<br />
etc.: ze zorg<strong>en</strong> voor hinder in de omgeving<br />
<strong>en</strong> soms ook ver daarbuit<strong>en</strong>. Hoe de hinderlijke<br />
<strong>en</strong> soms schadelijke stoff<strong>en</strong> zich<br />
in de atmosfeer verspreid<strong>en</strong>, hangt vooral<br />
af van de plaatselijke weercondities <strong>en</strong><br />
valt dus lang niet altijd te voorspell<strong>en</strong>.<br />
Daarom hebb<strong>en</strong> onderzoekers van Vito<br />
e<strong>en</strong> model opgesteld om dat traject te<br />
berek<strong>en</strong><strong>en</strong>. Ze baser<strong>en</strong> zich daarvoor op<br />
VAN DE<br />
HEETNAALD...<br />
Vito-onderzoekers voorspell<strong>en</strong> verspreiding<br />
rookpluim.<br />
meteorologische parameters, zoals windsnelheid,<br />
windrichting, bewolkingsgraad<br />
<strong>en</strong> weerstabiliteit. Er bestaan al wel<br />
modell<strong>en</strong>, maar die rek<strong>en</strong><strong>en</strong> traag omdat<br />
er erg complexe algoritm<strong>en</strong> achter schuilgaan.<br />
Daarom ontwikkelde Vito nu e<strong>en</strong><br />
vere<strong>en</strong>voudigd model dat veel sneller is.<br />
Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> kreeg het e<strong>en</strong> gebruiksvri<strong>en</strong>delijke<br />
grafische interface.<br />
Het geheel werd PC-Puff® gedoopt.<br />
Meer info: www.vito.be<br />
TRANSFLASH NIEUW GSM-GEHEUGEN<br />
E<strong>en</strong> topper op de markt van de gsmgeheug<strong>en</strong>s<br />
zou wel e<strong>en</strong>s de TransFlash<br />
van Sandisk kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Deze is vergelijkbaar<br />
met e<strong>en</strong> SIM-kaart, maar biedt<br />
e<strong>en</strong> hogere capaciteit. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> laat het<br />
toe om alle gegev<strong>en</strong>s van e<strong>en</strong> abonnem<strong>en</strong>t<br />
van e<strong>en</strong> oude naar e<strong>en</strong> nieuwe gsm<br />
over te drag<strong>en</strong>. Tev<strong>en</strong>s is het mogelijk om<br />
met deze kaart het geheug<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> gsm<br />
te upgrad<strong>en</strong> <strong>en</strong> uit te breid<strong>en</strong>.<br />
De TransFlash: e<strong>en</strong> toekomstige topper?<br />
Mogelijk vindt de TransFlash al zijn stekje<br />
in de nieuwe UMTS gsm’s van Motorola.<br />
www.sandisk.com<br />
Peter RAEYMAEKERS
NIEUWS<br />
VAN DE AFDELINGEN<br />
In de kijker<br />
ADVENTURE DAY<br />
zaterdag 11 september 2004<br />
De boog moet niet altijd gespann<strong>en</strong> zijn!<br />
Onder dit motto gaan de jonger<strong>en</strong> van de afdeling Zuid-West-<br />
Vlaander<strong>en</strong> op 11 september 2004 e<strong>en</strong> dagje op avontuur in de<br />
Belgische Ard<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. Dit do<strong>en</strong> we in sam<strong>en</strong>werking met La Petite<br />
Merveille, e<strong>en</strong> familiebedrijf dat dit jaar 40 jaar bestaat. LPM<br />
organiseert in de streek van Durbuy allerhande sportactviteit<strong>en</strong>,<br />
sportdag<strong>en</strong> <strong>en</strong> -week<strong>en</strong>ds, dit zowel voor volwass<strong>en</strong><strong>en</strong> als voor<br />
kinder<strong>en</strong>.<br />
Onze keuze gaat naar e<strong>en</strong> sportdag, opgesplitst in 2 activiteit<strong>en</strong>:<br />
In de voormiddag gaan we kajakk<strong>en</strong> <strong>en</strong> dit op e<strong>en</strong> nog niet te<br />
druk bevar<strong>en</strong> deel van de Ourthe, tuss<strong>en</strong> Deulin <strong>en</strong> Durbuy. De<br />
tocht is zo’n 12 kilometer lang <strong>en</strong> er wordt gevar<strong>en</strong> in tweepersoonsbootjes.<br />
’s Namiddags volgt e<strong>en</strong><br />
adv<strong>en</strong>ture parcours.<br />
Enkel e<strong>en</strong> dosis durf <strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> minimumleeftijd van<br />
13 jaar is hiervoor vereist.<br />
Deze tocht duurt ongeveer<br />
3 uur <strong>en</strong> zal ons richting<br />
Indiana-Jonesbrug br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>,<br />
e<strong>en</strong> ravijn, e<strong>en</strong> rappel<br />
van 28 meter, e<strong>en</strong> stormpiste<br />
<strong>en</strong> e<strong>en</strong> deathride van<br />
50 meter. Met andere<br />
woord<strong>en</strong> avontuur <strong>en</strong> fun<br />
gegarandeerd!<br />
Wie voelt zich geroep<strong>en</strong><br />
om zijn adr<strong>en</strong>alinepeil op<br />
te krikk<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong> hoger<br />
level? Wie wil de nieuwe<br />
Indiana Jones word<strong>en</strong>? Of wie wil gewoon e<strong>en</strong> dagje puur amusem<strong>en</strong>t<br />
<strong>en</strong> avontuur? Schrijf je dan in voor deze sportdag <strong>en</strong> kom<br />
mee g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong>!<br />
Uiteraard krijg je alle veiligheidsmateriaal <strong>en</strong> de nodige uitleg <strong>en</strong><br />
assist<strong>en</strong>tie om alle avontur<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> volmaakt einde te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />
Gelieve wel zelf stevige scho<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> stel oude kler<strong>en</strong> te<br />
voorzi<strong>en</strong>, waarin je je gemakkelijk kan beweg<strong>en</strong>.<br />
PRAKTISCH <br />
Plaats: vertrek aan de<br />
Hogeschool West-Vlaander<strong>en</strong>,<br />
Karel de Goedelaan<br />
5, Kortrijk.<br />
Datum: zaterdag 11 september<br />
2004 om 07u00.<br />
Kostprijs: led<strong>en</strong> <strong>en</strong> partners:<br />
22 EUR. Niet-led<strong>en</strong>:<br />
26 EUR. Lunch <strong>en</strong> vervoer<br />
(met auto’s) niet in de<br />
prijs inbegrep<strong>en</strong>.<br />
Inschrijving vereist:<br />
alle<strong>en</strong> bij Martha Tuts:<br />
VIK-jonger<strong>en</strong>-zwvl@advalvas.be<br />
<strong>en</strong> dit t<strong>en</strong> laatste<br />
teg<strong>en</strong> wo<strong>en</strong>sdag 18<br />
augustus 2004.<br />
Na inschrijving stur<strong>en</strong> we<br />
per ker<strong>en</strong>de het rek<strong>en</strong>ingnummer waarop je binn<strong>en</strong> de 3 dag<strong>en</strong> het<br />
juiste bedrag stort met als mededeling “Adv<strong>en</strong>ture day + naam<br />
+ aantal person<strong>en</strong>”. Pas na ontvangst van de storting is je<br />
inschrijving geldig!<br />
JUNI-JULI 2004 - NIEUWS VAN DE AFDELINGEN 29
NIEUWS<br />
VAN DE AFDELINGEN<br />
ZUID-WEST-VLAANDEREN<br />
WEEKEND NORMANDIË<br />
zaterdag 28 <strong>en</strong> zondag 29 augustus 2004<br />
De VIK-Afdeling Zuid-West-Vlaander<strong>en</strong> organiseert op 28 <strong>en</strong> 29<br />
augustus 2004 e<strong>en</strong> week<strong>en</strong>dje Frankrijk. Nadat we vorige jar<strong>en</strong><br />
richting Champagnestreek zijn getrokk<strong>en</strong>, gaan we nu het<br />
prachtige Normandië in het noord<strong>en</strong> van Frankrijk verk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>.<br />
Naast e<strong>en</strong> boei<strong>en</strong>de geschied<strong>en</strong>is heeft Normandië ook e<strong>en</strong><br />
grote welvaart <strong>en</strong> e<strong>en</strong> rijke cultuur te bied<strong>en</strong>. De streek is ook<br />
leverancier van uitstek<strong>en</strong>de melkproduct<strong>en</strong>. Nerg<strong>en</strong>s smaakt e<strong>en</strong><br />
stuk Camembert beter, vergezeld uiteraard van e<strong>en</strong> glas cider of<br />
e<strong>en</strong> Calvados. Naast dit alles biedt Normandië ook e<strong>en</strong> prachtige<br />
natuur. Vooral de kust<strong>en</strong> met hun steile krijtrots<strong>en</strong> zijn ademb<strong>en</strong>em<strong>en</strong>d<br />
<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> e<strong>en</strong>ieder do<strong>en</strong> terugd<strong>en</strong>k<strong>en</strong> aan de invasie op<br />
6 <strong>juni</strong> 1944: D-day.<br />
Normandië biedt dus vele mogelijkhed<strong>en</strong> om er vele dag<strong>en</strong> te<br />
sp<strong>en</strong>der<strong>en</strong>. We zijn echter beperkt tot twee dag<strong>en</strong> <strong>en</strong> koz<strong>en</strong> voor<br />
de wondermooie streek van Ca<strong>en</strong>. Het reisschema ziet er als<br />
volgt uit.<br />
Na e<strong>en</strong> vroeg vertrek rijd<strong>en</strong> we mete<strong>en</strong> richting Etretat waar we<br />
kunn<strong>en</strong> g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> van de prachtige kliff<strong>en</strong>. Na de lunch stom<strong>en</strong> we<br />
via de Pont de Normandie door naar Pont L’Evêque waar de<br />
geheim<strong>en</strong> van de Calvados ontsluierd zull<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. ’s Avonds<br />
volgt e<strong>en</strong> uitgebreid gastronomisch diner <strong>en</strong> overnachting in<br />
Ca<strong>en</strong>.<br />
Dag twee staat in het tek<strong>en</strong> van de landing van Normandië. In de<br />
voormiddag br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> we <strong>en</strong> bezoek aan Le Mémorial, waar we uitgebreid<br />
tekst <strong>en</strong> beeldmateriaal krijg<strong>en</strong> over de tweede wereldoorlog<br />
<strong>en</strong> de gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> in Normandië. Na de lunch br<strong>en</strong>g<strong>en</strong><br />
we e<strong>en</strong> bezoek aan Omaha Beach <strong>en</strong> Pointe du Hoc, waar nog<br />
spor<strong>en</strong> van de geallieerde landing<strong>en</strong> terug te vind<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong> uitgestrekte<br />
oorlogskerkhov<strong>en</strong>. Na e<strong>en</strong> gevulde dag, vol indrukk<strong>en</strong>,<br />
ker<strong>en</strong> we terug huiswaarts.<br />
PRAKTISCH <br />
Plaats: vertrek aan de Hogeschool West-Vlaander<strong>en</strong>, Karel de<br />
Goedelaan 5, Kortrijk.<br />
Datum: zaterdag 28 augustus <strong>en</strong> zondag 29 augustus. Vertrek om<br />
7u30 stipt. Vermoedelijk tijdstip van thuiskomst: 23u00.<br />
Kostprijs: 150 EUR per persoon (alles inbegrep<strong>en</strong>, uitgezonderd<br />
maaltijd zondagavond). Kinder<strong>en</strong> onder de 3 jaar: gratis. Kinder<strong>en</strong><br />
tuss<strong>en</strong> 3 <strong>en</strong> 12 jaar betal<strong>en</strong> 50 EUR.<br />
Inschrijving vereist: <strong>en</strong>kel bij Martha Tuts: VIK-jonger<strong>en</strong>zwvl@advalvas.be<br />
<strong>en</strong> dit t<strong>en</strong> laatste op vrijdag 16 <strong>juli</strong> 2004.<br />
HET MIDDELEEUWSE IEPER<br />
zaterdag 25 september 2004<br />
Zowat e<strong>en</strong> jaar geled<strong>en</strong> bracht<strong>en</strong> de VIK jonger<strong>en</strong> Zuid-West-<br />
Vlaander<strong>en</strong> e<strong>en</strong> bezoek aan de tor<strong>en</strong>s van Kortrijk. Gezi<strong>en</strong> het<br />
succes <strong>en</strong> het grote <strong>en</strong>thousiasme gaan we dit jaar Ieper van<br />
dichterbij bekijk<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> gids zal de groep begeleid<strong>en</strong> doorhe<strong>en</strong> het rijke verled<strong>en</strong> van<br />
het middeleeuwse Ieper: je flaneert langs de majestueuze<br />
Lak<strong>en</strong>hall<strong>en</strong>, de indrukwekk<strong>en</strong>de St.-Maart<strong>en</strong>skathedraal, het<br />
30 NIEUWS VAN DE AFDELINGEN - JUNI-JULI 2004 <br />
romantische Lapidarium, het Vleeshuis, de Oude Vismarkt <strong>en</strong> het<br />
Ste<strong>en</strong>. De oorlogsmonum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> lat<strong>en</strong> we op deze wandeling ev<strong>en</strong><br />
links ligg<strong>en</strong>.<br />
Deze wandeling duurt 2 uur <strong>en</strong> zowel groot als klein is welkom.<br />
Na de rondleiding lat<strong>en</strong> we alles bezink<strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> drankje.<br />
Liefhebbers die dit w<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, kunn<strong>en</strong> aansluit<strong>en</strong>d met ons nog e<strong>en</strong><br />
hapje et<strong>en</strong> <strong>en</strong> om 20u de Last Post onder de M<strong>en</strong><strong>en</strong>poort bijwon<strong>en</strong>.<br />
Kom sam<strong>en</strong> met ons cultuur van eig<strong>en</strong> bodem opsnuiv<strong>en</strong>!<br />
PRAKTISCH <br />
Datum: zaterdag 25 september, vertrek om 13u.<br />
Plaats: verzamel<strong>en</strong> aan de Hogeschool West-Vlaander<strong>en</strong>, Karel<br />
de Goedelaan 5, Kortrijk.<br />
De stadswandeling begint stipt om 14u aan de Di<strong>en</strong>st Toerisme<br />
in Ieper.<br />
Kostprijs: Led<strong>en</strong> <strong>en</strong> partners: 2 EUR; Niet-led<strong>en</strong>: 3 EUR.<br />
Inschrijving vereist: <strong>en</strong>kel bij Martha Tuts: VIK-jonger<strong>en</strong>zwvl@advalvas.be<br />
<strong>en</strong> dit t<strong>en</strong> laatste teg<strong>en</strong> wo<strong>en</strong>sdag 22 september.<br />
De groep kan uit maximum 30 person<strong>en</strong> bestaan.<br />
TECHNOPOLIS & SPEELGOEDMUSEUM<br />
zaterdag 2 oktober<br />
Op 2 oktober gaan we al vroeg op pad richting Technopolis in<br />
Mechel<strong>en</strong>. Dit is het Vlaamse doe-c<strong>en</strong>trum voor wet<strong>en</strong>schap <strong>en</strong><br />
technologie. Via 261 interactieve opstelling<strong>en</strong> beleef je wet<strong>en</strong>schap<br />
<strong>en</strong> technologie op e<strong>en</strong> prettige manier. Je kijkt, voelt <strong>en</strong><br />
experim<strong>en</strong>teert zelf. Je gaat op ontdekkingstocht aan de hand<br />
van interactieve opstelling<strong>en</strong>. Daarnaast zijn er demo's, wet<strong>en</strong>schapsshows<br />
<strong>en</strong> e<strong>en</strong> tijdelijke t<strong>en</strong>toonstelling. Tot <strong>en</strong> met 10<br />
oktober loopt er e<strong>en</strong> t<strong>en</strong>toonstelling over illusies.<br />
’s Middags is e<strong>en</strong> lunch voorzi<strong>en</strong> in het picknickrestaurant van<br />
Technopolis.<br />
Daarna gaan we richting het Speelgoedmuseum. De collectie<br />
van het Speelgoedmuseum is onderverdeeld in verschill<strong>en</strong>de<br />
afdeling<strong>en</strong>. Je vindt er speelgoed van overal ter wereld, van vroeger<br />
<strong>en</strong> nu, gepres<strong>en</strong>teerd over e<strong>en</strong> oppervlakte van 7000 m 2 . Op je<br />
tocht door het museum stap je o.a. letterlijk in het schilderij van<br />
Pieter Bruegel, je ziet trein<strong>en</strong> van schaal 1/220 tot schaal 1/1 <strong>en</strong><br />
je herbeleeft sam<strong>en</strong> met Napoleon de Slag van Waterloo.<br />
Het zal e<strong>en</strong> boei<strong>en</strong>de <strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappe-leuke dag word<strong>en</strong>!<br />
PRAKTISCH <br />
Plaats: verzameling aan de Hogeschool West-Vlaander<strong>en</strong>,<br />
Karel De Goedelaan 5, Kortrijk.<br />
Datum: zaterdag 2 oktober om 9u00.<br />
Kostprijs: Led<strong>en</strong> <strong>en</strong> partners: 8 EUR; Niet-led<strong>en</strong>: 10 EUR (vervoer<br />
niet inbegrep<strong>en</strong>).<br />
Eig<strong>en</strong> lunchpakket voorzi<strong>en</strong>!! (1 drankje is voorzi<strong>en</strong> in prijs).<br />
Inschrijving vereist: <strong>en</strong>kel bij Martha Tuts: VIK-jonger<strong>en</strong>zwvl@advalvas.be<br />
<strong>en</strong> dit t<strong>en</strong> laatste teg<strong>en</strong> wo<strong>en</strong>sdag 22 september<br />
2004.<br />
Na inschrijv<strong>en</strong> stur<strong>en</strong> we per ker<strong>en</strong>de het rek<strong>en</strong>ingnummer waarop<br />
je binn<strong>en</strong> de 3 dag<strong>en</strong> stort met als mededeling “Technopolis +<br />
naam + aantal person<strong>en</strong>”. Pas na ontvangst van de storting<br />
binn<strong>en</strong> de 3 dag<strong>en</strong> is je inschrijving geldig!!
NIEUWS<br />
VAN DE AFDELINGEN<br />
DROPPING<br />
zaterdag 16 oktober 2004<br />
Door de gure weersomstandighed<strong>en</strong> werd de dropping van 20<br />
maart j.l. afgelast. Op hoop van goed weer werd e<strong>en</strong> nieuwe<br />
datum vastgelegd: zaterdag 16 oktober.<br />
Smout alvast de kuit<strong>en</strong> in want ook deze keer staat er je e<strong>en</strong> fikse<br />
wandeling te wacht<strong>en</strong>. Via wegbeschrijving<strong>en</strong>, tips <strong>en</strong> andere zal<br />
je in de duistere nacht de weg moet<strong>en</strong> zoek<strong>en</strong> naar de eindlocatie.<br />
Onderweg is er geleg<strong>en</strong>heid om ev<strong>en</strong>tjes te bekom<strong>en</strong> van de<br />
helse wandeling <strong>en</strong> dat bij e<strong>en</strong> hapje <strong>en</strong> e<strong>en</strong> warm/koud drankje.<br />
Br<strong>en</strong>g <strong>en</strong>kele vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> mee <strong>en</strong> ook dit jaar zal het weer dik in orde<br />
zijn! Sfeer <strong>en</strong> ambiance zijn gegarandeerd. Nu <strong>en</strong>kel nog zorg<strong>en</strong><br />
voor warme kledij, goede stapscho<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> zaklamp <strong>en</strong> je kan<br />
er teg<strong>en</strong>aan stapp<strong>en</strong> !<br />
Tot dan…<br />
PRAKTISCH <br />
Plaats: Hogeschool West-Vlaander<strong>en</strong>, Karel De Goedelaan 5,<br />
Kortrijk<br />
Datum: zaterdag 16 oktober om 20u (reservedatum bij slecht<br />
weer: zaterdag 30 oktober).<br />
Kostprijs: led<strong>en</strong>, partners: 2,5 EUR; niet-led<strong>en</strong>: 4 EUR.<br />
Inschrijving vereist: <strong>en</strong>kel bij Martha Tuts: VIK-jonger<strong>en</strong>zwvl@advalvas.be<br />
<strong>en</strong> dit t<strong>en</strong> laatste teg<strong>en</strong> vrijdag 8 oktober.<br />
KALENDER 2004<br />
ZUID-WEST-VLAANDEREN<br />
28-29.08.2004 Week<strong>en</strong>d, Normandië<br />
11.09.2004 Survival day, Ard<strong>en</strong>n<strong>en</strong><br />
25.09.2004 Stadswandeling "Ypre, t<strong>en</strong> voet<strong>en</strong> uit<br />
Middeleeuws", Kortrijk, 13u00<br />
02.10.2004 Bezoek Technopolis <strong>en</strong> Speelgoedmuseum,<br />
Kortrijk, 09u00<br />
16.10.2004 Dropping, Kortrijk, 20u00<br />
06.11.2004 Vierde VIK-happ<strong>en</strong>ing,<br />
CC Guld<strong>en</strong>berg, Wevelgem<br />
(i.s.m. de Afdeling Noord-West-Vlaander<strong>en</strong>)<br />
30.11.2004 Lezing "Motiver<strong>en</strong> <strong>en</strong> stimuler<strong>en</strong>"<br />
Inschrijv<strong>en</strong> voor alle activiteit<strong>en</strong>:<br />
ing@vik.be<br />
tel.03 259 11 00 - fax 03 259 11 01<br />
OOST-VLAANDEREN<br />
KALENDER 2004<br />
OOST-VLAANDEREN<br />
15.09.2004 Werfbezoek: Bouw<strong>en</strong> Tunnel Elversele,<br />
Nieuwe Ste<strong>en</strong>weg, Temse, 18u00Oktober<br />
Bedrijfsbezoek Intersig, D<strong>en</strong>dermonde<br />
18.10.2004 Lezing Corrosiebehandeling<br />
KEMPEN<br />
Inschrijv<strong>en</strong> voor alle activiteit<strong>en</strong>:<br />
ing@vik.be<br />
tel.03 259 11 00 - fax 03 259 11 01<br />
KEMPEN<br />
DE RING ROND ANTWERPEN<br />
wo<strong>en</strong>sdag 18 augustus 2004<br />
De afdeling Kemp<strong>en</strong> organiseert e<strong>en</strong> bezoek aan deze gigantische<br />
werk<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> cruciale fase met topactiviteit!<br />
PROGRAMMA <br />
Aankomst <strong>en</strong> ontvangst met koffie <strong>en</strong> frisdrank.<br />
Verwelkoming <strong>en</strong> inleiding door ir. Eti<strong>en</strong>ne Scherpereel,<br />
Algeme<strong>en</strong> Coördinator der Werk<strong>en</strong> bij de Tijdelijke Ver<strong>en</strong>iging<br />
Van Gorp N.V. – Van Broeckhov<strong>en</strong> N.V. <strong>en</strong> Wegebo NV.<br />
Technische pres<strong>en</strong>tatie van de uit te voer<strong>en</strong> werk<strong>en</strong> door collega’s<br />
specialist<strong>en</strong>.<br />
Uitgebreid bezoek aan de werf.<br />
Afronding met vraagstelling bij e<strong>en</strong> natje <strong>en</strong> e<strong>en</strong> droogje.<br />
Het belooft alweer e<strong>en</strong> prachtig <strong>en</strong> boei<strong>en</strong>d bezoek te word<strong>en</strong>!<br />
PRAKTISCH <br />
Plaats: Burel<strong>en</strong> van de Tijdelijke Ver<strong>en</strong>iging,<br />
D’Herbouvillekaai 9, Antwerp<strong>en</strong> (wegwijzer wordt toegestuurd).<br />
Datum: wo<strong>en</strong>sdag 18 augustus 2004 om 14u00.<br />
Kostprijs: 5,00 EUR voor led<strong>en</strong>; 10,00 EUR voor niet-led<strong>en</strong>.<br />
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met referte BBKPN-<br />
RING. Het aantal deelnemers is beperkt!<br />
DEURGANCKDOK<br />
wo<strong>en</strong>sdag 25 augustus 2004<br />
De VIK-afdeling Kemp<strong>en</strong> organiseert e<strong>en</strong> bezoek aan dit<br />
“groots” bouwwerk! Het programma voorziet het volg<strong>en</strong>de:<br />
Aankomst <strong>en</strong> ontvangst met koffie <strong>en</strong> frisdrank.<br />
Verwelkoming <strong>en</strong> korte inleiding door Eric Boodts van het<br />
Antwerpse hav<strong>en</strong>bedrijf.<br />
Technische film over de gebruikte bouwtechniek<strong>en</strong> met comm<strong>en</strong>taar<br />
door collega’s specialist<strong>en</strong>.<br />
Uitgebreid bezoek aan de werf <strong>en</strong> omgeving.<br />
Afronding met vraagstelling bij e<strong>en</strong> natje <strong>en</strong> e<strong>en</strong> droogje.<br />
Ook dit belooft e<strong>en</strong> prachtig <strong>en</strong> boei<strong>en</strong>d bezoek te word<strong>en</strong>!<br />
PRAKTISCH <br />
Plaats: Deurganckdok, PPR-ruimte, Antwerp<strong>en</strong> Linkeroever<br />
(wegwijzer wordt toegestuurd).<br />
Datum: wo<strong>en</strong>sdag 25 augustus 2004 om 14u00.<br />
Kostprijs: 5,00 EUR voor alle VIK-led<strong>en</strong> op vertoon van hun lidmaatschapskaart,<br />
niet-led<strong>en</strong> betal<strong>en</strong> 10,00 EUR.<br />
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met referte BBKPN-<br />
DEURG. Het aantal deelnemers is beperkt!<br />
JUNI-JULI 2004 - NIEUWS VAN DE AFDELINGEN 31
NIEUWS<br />
VAN DE AFDELINGEN<br />
NIEUWE TRENDS IN BEVEILIGINGSTECHNIEKEN<br />
wo<strong>en</strong>sdag 24 november 2004<br />
Het internet heeft e<strong>en</strong> revolutie teweeg gebracht in de manier<br />
waarop we vandaag communicer<strong>en</strong> <strong>en</strong> zak<strong>en</strong>do<strong>en</strong>, maar deze<br />
revolutie heeft ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s nieuwe risico's geïntroduceerd. Deze<br />
risico's bevind<strong>en</strong> zich meer <strong>en</strong> meer op applicatief niveau <strong>en</strong><br />
nieuwe bedreiging<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
dagelijks geïntroduceerd.<br />
Vele bedrijv<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><br />
vandaag reeds e<strong>en</strong><br />
basisinfrastructuur voor<br />
beveiliging van hun<br />
bedrijfsnetwerk opgezet.<br />
Zo zijn er beveiligingsoplossing<strong>en</strong><br />
die gebruik<br />
mak<strong>en</strong> van digitale certificat<strong>en</strong>.<br />
Deze oplossing<strong>en</strong> berust<strong>en</strong> op cryptografie met publieke<br />
sleutels waarbij elke gebruiker e<strong>en</strong> cryptografisch sleutelpaar<br />
heeft: e<strong>en</strong> private sleutel die door de gebruiker geheim wordt<br />
gehoud<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> eraan gekoppelde publieke sleutel die voor<br />
iedere<strong>en</strong> op<strong>en</strong>baar wordt gemaakt. E<strong>en</strong> digitaal certificaat is e<strong>en</strong><br />
digitaal ondertek<strong>en</strong>de verklaring die de band certificeert tuss<strong>en</strong><br />
de informatie over de id<strong>en</strong>titeit van de eig<strong>en</strong>aar <strong>en</strong> zijn/haar<br />
elektronische publieke sleutel.<br />
Deze gecertificeerde publieke sleutel kan word<strong>en</strong> gebruikt om<br />
vertrouwelijke informatie voor de eig<strong>en</strong>aar van het certificaat te<br />
versleutel<strong>en</strong> <strong>en</strong>/of digitale handtek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> te controler<strong>en</strong> die<br />
door de eig<strong>en</strong>aar van het certificaat word<strong>en</strong> geg<strong>en</strong>ereerd. De<br />
gecertificeerde publieke sleutel is zo aan de private sleutel van<br />
de certificaateig<strong>en</strong>aar gelinkt, dat e<strong>en</strong> digitale handtek<strong>en</strong>ing<br />
wordt berek<strong>en</strong>d uit het bericht <strong>en</strong> de private sleutel van de ondertek<strong>en</strong>aar.<br />
Het is e<strong>en</strong> klein, gecodeerd bestand dat bij het ondertek<strong>en</strong>d<br />
bericht wordt gevoegd. Controle van e<strong>en</strong> digitale handtek<strong>en</strong>ing<br />
impliceert de gecertificeerde publieke sleutel van de<br />
ondertek<strong>en</strong>aar. Indi<strong>en</strong> de controle positief is, heeft de ontvanger<br />
zekerheid over de oorsprong ervan <strong>en</strong> over het feit dat niets van<br />
het bericht werd gewijzigd sinds het ondertek<strong>en</strong>ingsproces.<br />
Vertrouwelijkheid verkrijgt m<strong>en</strong> door het bericht te coder<strong>en</strong> met<br />
de gecertificeerde publieke sleutel van de ontvanger. De <strong>en</strong>ige<br />
manier om e<strong>en</strong> gecodeerd bericht te ontcijfer<strong>en</strong>, is het gebruik<br />
van de overe<strong>en</strong>stemm<strong>en</strong>de private sleutel waarvan wordt verondersteld<br />
dat hij <strong>en</strong>kel gek<strong>en</strong>d is door de eig<strong>en</strong>aar van het certificaat.<br />
Digitale certificat<strong>en</strong> bied<strong>en</strong> dus de stellige zekerheid dat e<strong>en</strong><br />
publieke sleutel eig<strong>en</strong>lijk behoort tot de juiste <strong>en</strong>titeit wi<strong>en</strong>s<br />
id<strong>en</strong>titeit werd gecertificeerd door e<strong>en</strong> certificatieautoriteit, e<strong>en</strong><br />
gek<strong>en</strong>de trusted third party (vertrouwde derde partij), die de<br />
juistheid controleert <strong>en</strong> bevestigt van de band tuss<strong>en</strong> e<strong>en</strong> publieke<br />
sleutel <strong>en</strong> zijn legitieme eig<strong>en</strong>aar. Digitale certificat<strong>en</strong> zijn de<br />
internetpaspoort<strong>en</strong> die u belett<strong>en</strong> vertrouwelijke informatie<br />
bek<strong>en</strong>d te mak<strong>en</strong> aan onbevoegd<strong>en</strong> <strong>en</strong>/of de digitale handtek<strong>en</strong>ing<br />
van e<strong>en</strong> bedrieger te aanvaard<strong>en</strong> als autorisatie voor e<strong>en</strong><br />
kritieke elektronische handelstransactie.<br />
E<strong>en</strong> andere beveiligingsoplossing die ondertuss<strong>en</strong> iedere<strong>en</strong><br />
k<strong>en</strong>t, is de firewall. Iedere<strong>en</strong> weet dat e<strong>en</strong> firewall de poort<strong>en</strong> van<br />
je computer die niet op<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> staan, blokkeert. Hierdoor word<strong>en</strong><br />
internetviruss<strong>en</strong> <strong>en</strong> -worm<strong>en</strong> <strong>en</strong> ander 'gespuis' geweerd<br />
32 NIEUWS VAN DE AFDELINGEN - JUNI-JULI 2004 <br />
van uw computer. Vaak wordt verget<strong>en</strong> wat deze technologie niet<br />
doet <strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> heel wat veiligheidsrisico's aanwezig.<br />
Beveiliging is dan ook meer dan het inzett<strong>en</strong> van technologie <strong>en</strong><br />
product<strong>en</strong>. Er di<strong>en</strong>t e<strong>en</strong> belangrijke focus gelegd te word<strong>en</strong> op de<br />
organisatorische- <strong>en</strong> beheersaspect<strong>en</strong>. De investering<strong>en</strong> in<br />
beveiliging di<strong>en</strong><strong>en</strong> bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> in lijn te zijn met de risico's die<br />
aanwezig zijn in de organisatie.<br />
Deze voordracht, gegev<strong>en</strong> door Ing. Fabrice Wynants van Ubiz<strong>en</strong>,<br />
heeft tot doel e<strong>en</strong> overzicht te gev<strong>en</strong> van de huidige IT security<br />
tr<strong>en</strong>ds. Dit omvat e<strong>en</strong> overzicht van de actuele security risico's<br />
(d<strong>en</strong>k maar aan de rec<strong>en</strong>te worm outbreaks), beveiligingtr<strong>en</strong>ds<br />
<strong>en</strong> de belangrijkste beveiligingstechniek<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> beveiligingsinfrastructuur,<br />
zoals firewalls, intrusion detection/prev<strong>en</strong>tion<br />
systems, VPNs, digitale certificat<strong>en</strong> <strong>en</strong> meer.<br />
PRAKTISCH <br />
Plaats: Katholieke Hogeschool Kemp<strong>en</strong>, Kleinhoefstraat 4,<br />
Geel.<br />
Datum: wo<strong>en</strong>sdag 24 november 2004 om 20u00.<br />
Kostprijs: gratis voor alle VIK-led<strong>en</strong> op vertoon van hun lidmaatschapskaart,<br />
niet-led<strong>en</strong> betal<strong>en</strong> 7,50 EUR.<br />
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met referte VOKPNBE-<br />
VEI.<br />
HET BAL VAN DE BURGEMEESTER<br />
zaterdag 11 december 2004<br />
Op 24 september 2004 start Theater Zeemanshuis haar reeks<br />
voorstelling<strong>en</strong> van het nieuwste stuk van Alex Van Haecke. Het<br />
gaat hier om e<strong>en</strong> nostalgisch getinte, auth<strong>en</strong>tieke kroniek <strong>en</strong><br />
milieuschets van de fameuze jar<strong>en</strong> zestig.<br />
De actie heeft plaats op e<strong>en</strong> kleine boerderij in e<strong>en</strong> doodlop<strong>en</strong>de<br />
straat van e<strong>en</strong> gehucht vlakbij e<strong>en</strong> stad erg<strong>en</strong>s in Vlaander<strong>en</strong>.<br />
Veerti<strong>en</strong> personages lev<strong>en</strong> er e<strong>en</strong>voudig "in peis <strong>en</strong> vree" op e<strong>en</strong><br />
kluitje bij elkaar. Ze vorm<strong>en</strong> e<strong>en</strong> kleine, int<strong>en</strong>se geme<strong>en</strong>schap<br />
met voor ieder van h<strong>en</strong> e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudige, vreedzame lev<strong>en</strong>sverwachting.<br />
Meer moet dat voor h<strong>en</strong> niet zijn. Maar de burgemeester<br />
organiseert "het bal van de vooruitgang", dat van de<br />
"gold<strong>en</strong> sixties" <strong>en</strong> de int<strong>en</strong>se geme<strong>en</strong>schap waarvan sprake<br />
wordt daar met veel bravoure op uitg<strong>en</strong>odigd. Vraag is: hoe is het<br />
na verloop van jar<strong>en</strong> met dat bal gesteld?<br />
Op zijn gek<strong>en</strong>de manier hanteert Alex Van Haecke ook nu weer<br />
zijn succesvolle "lach-<strong>en</strong>-traan-methode" die u k<strong>en</strong>t van stukk<strong>en</strong><br />
als "De Rat van 't Sint Andries", "Linke Gène" <strong>en</strong> "Dobbel Shift".<br />
Hij kruidt zijn verhaal met m<strong>en</strong>selijk-komische <strong>en</strong> m<strong>en</strong>selijk-pakk<strong>en</strong>de<br />
situaties. Hij doet u will<strong>en</strong>s-nill<strong>en</strong>s terugd<strong>en</strong>k<strong>en</strong> aan de<br />
tijd van to<strong>en</strong>. Er komt TV in huis <strong>en</strong> telefoon, er wordt geleerd hoe<br />
je auto moet rijd<strong>en</strong>, er is die onvergetelijke swing<strong>en</strong>de muziek <strong>en</strong><br />
we rak<strong>en</strong> in de ban van die allesomvatt<strong>en</strong>de, oprukk<strong>en</strong>de welvaart.<br />
Maar zoals steeds heeft alles zijn prijs.<br />
In de cast van “Het bal van de burgemeester” vindt u e<strong>en</strong> stel<br />
"oude getrouw<strong>en</strong>" terug, maar we zijn zeer blij dat we ook e<strong>en</strong><br />
paar sterke gastacteurs bereid hebb<strong>en</strong> gevond<strong>en</strong> aan deze innem<strong>en</strong>de<br />
productie mee te werk<strong>en</strong>. Daarbij is de meest opvall<strong>en</strong>de<br />
figuur niemand minder dan één van de "émin<strong>en</strong>ces-grises" van<br />
de Vlaamse theaterwereld Bob Van der Vek<strong>en</strong> (o.m. bek<strong>en</strong>d als
NIEUWS<br />
VAN DE AFDELINGEN<br />
Thi<strong>en</strong>pondt uit "De Collega's”) in de prachtige rol van grootvader<br />
Pier.<br />
De VIK-afdeling Kemp<strong>en</strong> geeft u de geleg<strong>en</strong>heid dit veelbelov<strong>en</strong>de<br />
stuk bij te won<strong>en</strong> <strong>en</strong> reserveerde reeds uw plaats<strong>en</strong>!<br />
PRAKTISCH <br />
Plaats:Theater Zeemanshuis, Falconplein 21, Antwerp<strong>en</strong>.<br />
Datum: zaterdag 11 december 2004 om 20u00 STIPT!<br />
Kostprijs: 15,00 EUR per persoon.<br />
Inschrijving: door overschrijving van 15,00 EUR per persoon op<br />
rek<strong>en</strong>ing nummer 403-9504811-48 van Guy Roymans, Ste<strong>en</strong>weg<br />
op Tiel<strong>en</strong> 5, 2300 Turnhout, met de vermelding “bal van de burgemeester”.<br />
Inschrijv<strong>en</strong> VOOR einde september!<br />
KALENDER 2004<br />
KEMPEN<br />
18.08.2004 Bezoek werk<strong>en</strong> ring rond Antwerp<strong>en</strong>,<br />
Antwerp<strong>en</strong>, 14u00<br />
25.08.2004 Bezoek Deurganckdok, Antwerp<strong>en</strong>, 14u00<br />
20.10.2004 Algem<strong>en</strong>e led<strong>en</strong>vergadering<br />
24.11.2004 Lezing "Nieuwe tr<strong>en</strong>ds in beveiligingstechniek<strong>en</strong>",<br />
KHK, Geel, 20u00<br />
11.12.2004 Toneelvoorstelling: het bal van de<br />
burgemeester, Antwerp<strong>en</strong>, 20u00<br />
Inschrijv<strong>en</strong> voor alle activiteit<strong>en</strong>:<br />
ing@vik.be<br />
tel.03 259 11 00 - fax 03 259 11 01<br />
LEUVEN<br />
GASTRONOMISCH WEEKEND IN BOUILLON<br />
15 tot 17 oktober 2004<br />
VIK afdeling Leuv<strong>en</strong> – Hageland organiseert<br />
van 15 tot 17 oktober 2004 haar jaarlijks<br />
gastronomisch week<strong>en</strong>d. Dit jaar<br />
trekk<strong>en</strong> we naar de stad der kruisvaarders,<br />
Bouillon. We verblijv<strong>en</strong> in het prachtige<br />
Hôtel du Saule; dat uitgebaat wordt door<br />
Vlaming<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> gastronomisch week<strong>en</strong>d betek<strong>en</strong>t<br />
g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> van heerlijke maaltijd<strong>en</strong> maar<br />
uiteraard hor<strong>en</strong> er ook de nodige wandeling<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> toeristische uitstapjes bij.<br />
Onze planning ziet er uit als volgt:<br />
Vrijdag 15 oktober omstreeks 19 uur : aankomst in het hotel,<br />
gevolgd door e<strong>en</strong> lekker diner.<br />
Zaterdagocht<strong>en</strong>d stek<strong>en</strong> we van wal met e<strong>en</strong> stevige wandeling<br />
naar de Tombeau du Géant. De namiddag staat in het tek<strong>en</strong><br />
van de kruisvaarders met e<strong>en</strong> bezoek aan het kasteel van<br />
Bouillon <strong>en</strong> de Archéoscope Godefroid de Bouillon. De archeoscoop<br />
koppelt de modernste technologie aan e<strong>en</strong> schitter<strong>en</strong>d<br />
decor <strong>en</strong> laat ons de eerste kruistocht mee belev<strong>en</strong> in de voetspor<strong>en</strong><br />
van Hertog Godfried, Pieter de kluiz<strong>en</strong>aar <strong>en</strong> duiz<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />
andere strijders op hun tocht naar Jeruzalem.<br />
Zaterdagavond vormt traditioneel<br />
het culinaire hoogtepunt<br />
met e<strong>en</strong> overheerlijk<br />
gastronomisch diner.<br />
Zondag 17 oktober wordt er<br />
opnieuw gewandeld in de<br />
bosrijke omgeving. Na e<strong>en</strong><br />
gezellig middagmaal wordt<br />
het verkwikk<strong>en</strong>d week<strong>en</strong>d<br />
afgeslot<strong>en</strong>.<br />
PRAKTISCH <br />
Plaats: Hôtel du Saule, Rue de la Fontinelle 9, 6833 Ucimont-<br />
Bouillon.<br />
Datum: vrijdag 15 oktober 2004 (vanaf 19 uur) tot zondag 17 oktober<br />
2004 (14 uur).<br />
Kostprijs: 225 EUR per persoon (alle kost<strong>en</strong> inbegrep<strong>en</strong>). Na<br />
inschrijving di<strong>en</strong>t e<strong>en</strong> voorschot van 75 EUR met vermelding<br />
“Gastronomisch week<strong>en</strong>d” gestort te word<strong>en</strong> op rek<strong>en</strong>ing-nummer<br />
431-0647591-86 van VIK-afdeling Leuv<strong>en</strong>-Hageland. Uw<br />
inschrijving is pas definitief na storting van dit voorschot. Na 1<br />
september 2004 di<strong>en</strong>t dan de rest van het verschuldigde bedrag<br />
gestort te word<strong>en</strong> op rek<strong>en</strong>ing-nummer 431-0647591-86 van VIK<br />
afdeling Leuv<strong>en</strong>-Hageland.<br />
Inschrijving vereist: Bart Van Orshov<strong>en</strong>; e-mail: bartvo@tiscali.be<br />
of telefonisch: 0474 95 33 29.<br />
KALENDER 2004<br />
LEUVEN-HAGELAND<br />
15-17.10.2004 Gastronomisch week<strong>en</strong>d,<br />
Ucimont (Bouillon)<br />
Inschrijv<strong>en</strong> voor alle activiteit<strong>en</strong>:<br />
ing@vik.be<br />
tel.03 259 11 00 - fax 03 259 11 01<br />
WAASLAND<br />
DE GROTE MARKT VAN SINT-NIKLAAS<br />
zondag 19 september 2004<br />
Omdat we onze liefde voor het Waasland met u will<strong>en</strong> del<strong>en</strong>,<br />
br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> geleid bezoek aan de Grote Markt van Sint-<br />
Niklaas, van oudsher de hoofdstad van het Waasland.<br />
E<strong>en</strong> stadsgids zal ons deskundige uitleg verschaff<strong>en</strong> over het<br />
Margarethaplan, dat in februari j.l. van start ging <strong>en</strong> april 2005 zal<br />
afgerond word<strong>en</strong>. Met dit plan wil de stad het marktplein <strong>en</strong> de<br />
omligg<strong>en</strong>de strat<strong>en</strong> van gevel tot gevel heraanlegg<strong>en</strong>. De geparkeerde<br />
auto’s verdwijn<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> ondergrondse halfop<strong>en</strong> parkeerstraat.<br />
Het grootste marktplein van België zal weer e<strong>en</strong> aang<strong>en</strong>ame<br />
ontmoetingsplaats word<strong>en</strong> waar feest<strong>en</strong>, markt<strong>en</strong> <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>em<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
het hele jaar door kunn<strong>en</strong> plaatsvind<strong>en</strong>.<br />
Tuss<strong>en</strong>door krijg<strong>en</strong> we ook historische informatie over de fraaie<br />
gevels van o.a. het stadhuis, de cipierage, het oud-parochiehuis…<br />
We br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> tev<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> bezoek aan de Sint-Nicolaaskerk<br />
met haar fraaie interieur <strong>en</strong> de mooie kerkschatt<strong>en</strong>.<br />
JUNI-JULI 2004 - NIEUWS VAN DE AFDELINGEN 33
NIEUWS<br />
VAN DE AFDELINGEN<br />
PRAKTISCH <br />
Plaats: Grote Markt, Sint-Niklaas (verzamel<strong>en</strong> voor het stadhuis).<br />
Datum: zondag 19 september 2004 om 14u30.<br />
Kostprijs: gratis voor alle VIK-led<strong>en</strong> (<strong>en</strong> gezinsled<strong>en</strong>) op vertoon<br />
van hun lidmaatschapskaart, niet-led<strong>en</strong> betal<strong>en</strong> 5 EUR.<br />
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met referte SAWLDST-<br />
NIK vóór 12 september.<br />
DENYS: WATERZUIVERINGSSTATION BRUSSEL NOORD<br />
dinsdag 21 september 2004<br />
Het bedrijf Aquiris werd door het Brussels Hoofdstedelijk<br />
Gewest aangeduid voor de bouw <strong>en</strong> de concessie van het waterzuiveringsstation<br />
Brussel Noord, met als doel het gebied uit te<br />
rust<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> installatie die voldoet aan de Europese milieureglem<strong>en</strong>tering.<br />
De groep EPC werd door Aquiris belast met de uitvoering van de<br />
werk<strong>en</strong>. D<strong>en</strong>ys is als onderdeel van deze groep verantwoordelijk<br />
voor de bouw van de collector<strong>en</strong> van het toekomstige zuiveringsstation.<br />
D<strong>en</strong>ys staat in voor<br />
de aanleg van het<br />
afvoerkanaal (collector)<br />
aan de linkeroever<br />
van het kanaal<br />
van Willebroek, van<br />
het Saincteletteplein<br />
tot de Budabrug.<br />
De collector<br />
zal door middel van<br />
boring<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
aangelegd om de<br />
bov<strong>en</strong>grondse hinder<br />
van de werk<strong>en</strong> te beperk<strong>en</strong>. Andere boorwerk<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
uitgevoerd langs de rechteroever van het kanaal vlakbij de Budabrug.<br />
Daar zull<strong>en</strong> de bestaande collector<strong>en</strong> aangeslot<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
op het zuiveringsstation (Har<strong>en</strong>, Woluwe, Z<strong>en</strong>ne).<br />
De totale l<strong>en</strong>gte van de boring<strong>en</strong> bedraagt ongeveer 9 km voor de<br />
twee oevers. Het project omvat ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s de aansluiting<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong><br />
de nieuwe boring<strong>en</strong> <strong>en</strong> de bestaande collector<strong>en</strong>, namelijk<br />
Paruck, Drootbeek, Mol<strong>en</strong>beek, Beyseghem <strong>en</strong> Marly langs linkeroever.<br />
Aan de rechteroever zal het pompstation van Woluwe<br />
Haer<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gebouwd, voorzi<strong>en</strong> van de aansluiting<strong>en</strong> <strong>en</strong> de<br />
uitstroom aan de drie bestaande collector<strong>en</strong>.<br />
De boordiameter varieert van 900 mm tot 2500 mm. De maximale<br />
boorl<strong>en</strong>gte bedraagt ongeveer 950 m. Aan de linkeroever krijgt<br />
elke put e<strong>en</strong> nummer toegek<strong>en</strong>d tuss<strong>en</strong> PS1 <strong>en</strong> PT6.<br />
PRAKTISCH <br />
Plaats: D<strong>en</strong>ys, Waterzuiveringsstation Brussel-Noord,<br />
Vilvoordseste<strong>en</strong>weg 91, Neder-over-Heembeek.<br />
Datum: dinsdag 21 september 2004 om 18u30.<br />
Kostprijs: gratis voor alle VIK-led<strong>en</strong> op vertoon van hun lidmaatschapskaart,<br />
niet-led<strong>en</strong> betal<strong>en</strong> 5,00 EUR.<br />
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat, uiterlijk op 17 september<br />
met referte: BBWLDWATER<br />
34 NIEUWS VAN DE AFDELINGEN - JUNI-JULI 2004 <br />
HENCO INDUSTRIES<br />
donderdag 14 oktober 2004<br />
Na de rec<strong>en</strong>te uitbreiding van het bedrijf is het de moeite waard<br />
om op bezoek te gaan bij dè fabrikant van meerlag<strong>en</strong>buis van<br />
België, HENCO.<br />
Met zijn meer dan 80.000 m2 oppervlakte is het bedrijf in<br />
staat e<strong>en</strong> volledig gamma aan<br />
meerlag<strong>en</strong>buiz<strong>en</strong> <strong>en</strong> de bijhor<strong>en</strong>de<br />
fitting<strong>en</strong> in kunststof te<br />
lever<strong>en</strong> voor de verwarmings- <strong>en</strong><br />
sanitaire markt. Zoals gezegd word<strong>en</strong> ze ingezet voor het voed<strong>en</strong><br />
van de radiator<strong>en</strong> <strong>en</strong> sanitaire toestell<strong>en</strong> maar ook de toepassing<br />
bij vloerverwarming is e<strong>en</strong> voltreffer geword<strong>en</strong>. Perslucht<br />
behoort ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s tot de mogelijkhed<strong>en</strong>.<br />
Wekelijks word<strong>en</strong> één miljo<strong>en</strong> meter van deze buis <strong>en</strong> dagelijks<br />
ca. 33.000 stuks fitting<strong>en</strong> vervaardigd. Daarvoor beschikt het<br />
bedrijf over vier productielijn<strong>en</strong> voor de buiz<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> installatie<br />
voor de elektronische vernetting (opgesteld in e<strong>en</strong> bunker). Voor<br />
de kunststoffitting<strong>en</strong> beschikt het over e<strong>en</strong> batterij van 11 spuitgietmachines.<br />
Dus beslist e<strong>en</strong> aanrader om e<strong>en</strong> bezoek te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong><br />
aan dit toonaangev<strong>en</strong>d bedrijf.<br />
PROGRAMMA <br />
18u00: Verwelkoming met uite<strong>en</strong>zetting over het bedrijf.<br />
Meerlag<strong>en</strong>buis met zijn toepassingsmogelijkhed<strong>en</strong> in verwarming<br />
<strong>en</strong> sanitair.<br />
Bezoek aan het bedrijf.<br />
Drankje <strong>en</strong> receptie.<br />
Einde voorzi<strong>en</strong> omstreeks 23u00.<br />
PRAKTISCH <br />
Plaats: HENCO industries, Toekomstlaan 27, Her<strong>en</strong>tals.<br />
Datum: donderdag 14 oktober 2004 om 18u00 stipt!<br />
Kostprijs: gratis voor alle VIK-led<strong>en</strong> op vertoon van hun lidmaatschapskaart,<br />
niet-led<strong>en</strong> betal<strong>en</strong> 10,00 EUR.<br />
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met referte BBWLD-<br />
HENCO voor 5 oktober met vermelding van het bedrijf van<br />
tewerkstelling. Het aantal deelnemers is beperkt tot 25.<br />
Wegbeschrijving: E313 Antwerp<strong>en</strong>–Hasselt, afrit 21 Her<strong>en</strong>tals<br />
industrie – industriezone Wolfstee, aan de noordzijde van de<br />
autostrade.<br />
KALENDER 2004<br />
WAASLAND<br />
19.09.2004 Stadswandeling rondom de Grote Markt,<br />
Sint-Niklaas, 14u30<br />
21.09.2004 Bezoek Waterzuiveringsstation Brussel<br />
Noord (firma D<strong>en</strong>ys), 18u30<br />
14.10.2004 Bezoek H<strong>en</strong>co Industries, Her<strong>en</strong>tals, 18u00<br />
nov. 2004 Achter de scherm van Sinescoop<br />
11.11.2004 Bezoek Gira, Duitsland<br />
02.12.2004 Jonger<strong>en</strong>vergadering, Sint-Niklaas, 20u00<br />
Inschrijv<strong>en</strong> voor alle activiteit<strong>en</strong>:<br />
ing@vik.be<br />
tel.03 259 11 00 - fax 03 259 11 01
NIEUWS<br />
VAN DE AFDELINGEN<br />
ANTWERPEN<br />
BORDEAUX-WIJNEN<br />
vrijdag 22 oktober 2004<br />
Met oprecht g<strong>en</strong>oeg<strong>en</strong> kondig<strong>en</strong> wij u onze derde wijn(fijn)proeverij<br />
aan. De causeur-o<strong>en</strong>oloog is dezelfde specialist (Roger) die<br />
ons ruim e<strong>en</strong> jaar geled<strong>en</strong> alle finesses over de schuimwijn<strong>en</strong><br />
‘uitschonk’ <strong>en</strong> la fine fleur van de champagnes liet appreciër<strong>en</strong>.<br />
Hij zal ons ditmaal zijn grondige bordeaux-wijn<strong>en</strong>k<strong>en</strong>nis pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>;<br />
weerom op e<strong>en</strong> aang<strong>en</strong>ame, leerrijke <strong>en</strong> kundige wijze, in<br />
woord én daad. Het weze herhaald dat hij (professioneel) kénner<br />
is <strong>en</strong> de rechtstreekse wijnaankoper bij e<strong>en</strong> gek<strong>en</strong>de grootwar<strong>en</strong>huisket<strong>en</strong>.<br />
PROGRAMMA <br />
Algeme<strong>en</strong> overzicht van het uitgebreide gamma bordeaux-wijn<strong>en</strong><br />
(rood <strong>en</strong> wit) met hun appellations <strong>en</strong> afkomst (district<strong>en</strong>):<br />
Bordeaux Supérieur, de Côtes, (Haut)-Médoc, Graves,<br />
Pomerol, Saint-Emilion, Entre-Deux-Mers, Sauternes, <strong>en</strong>z.<br />
Duidelijke uite<strong>en</strong>zetting over de classificatie <strong>en</strong> de wetgeving<br />
daaromtr<strong>en</strong>t: AOC, Châteaux, Crus Bourgeois, (Premiers)<br />
Grands Crus (Classés), <strong>en</strong>z. De etikettering <strong>en</strong> de reglem<strong>en</strong>tering.<br />
De Bordeauxstrek<strong>en</strong>: situering, district<strong>en</strong>, beplante oppervlakte,<br />
bodem, druiv<strong>en</strong>variëteit<strong>en</strong> (cabernet sauvignon/franc,<br />
merlot, sémillon…).<br />
De productie (vinificatie): oogst<strong>en</strong>, pers<strong>en</strong>, gist<strong>en</strong>, rijp<strong>en</strong><br />
(eik<strong>en</strong> vat<strong>en</strong>).<br />
Bewar<strong>en</strong>, sch<strong>en</strong>k<strong>en</strong> <strong>en</strong> (deskundig) proev<strong>en</strong>.<br />
Doorhe<strong>en</strong> de avond is er geleg<strong>en</strong>heid tot degustatie met bespreking<br />
van de gekoz<strong>en</strong>/geschonk<strong>en</strong> wijn (acht wijn<strong>en</strong>, wit <strong>en</strong> rood).<br />
Alles wordt uitgebreid geïllustreerd d.m.v. e<strong>en</strong> diaprojectie.<br />
De deelnemers ontvang<strong>en</strong> de syllabus.<br />
PRAKTISCH <br />
Plaats: VIK-huis, Her<strong>en</strong>talsebaan 643, Wommelgem.<br />
Datum: vrijdag 22 oktober 2004 om 19u30.<br />
Kostprijs: VIK-led<strong>en</strong> (<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tuele partner/gezinsled<strong>en</strong>) betal<strong>en</strong><br />
9,50 EUR per persoon alles inbegrep<strong>en</strong>, niet-led<strong>en</strong> betal<strong>en</strong><br />
14,00 EUR per persoon.<br />
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met referte FEAWN-<br />
WIJND én de (totale) kostprijs overschrijv<strong>en</strong> op rek. nr. 414-<br />
3146851-13 van de VIK-afdeling Antwerp<strong>en</strong>, met vermelding:<br />
Bordeaux, uw naam, aantal person<strong>en</strong> <strong>en</strong> VIK-lidnummer. Het<br />
aantal deelnemers/proevers is beperkt!<br />
KALENDER 2004<br />
ANTWERPEN<br />
07.10.2004 Lezing Projectmanagem<strong>en</strong>t<br />
22.10.2004 Wijndegustatie Bordeaux, VIK-huis<br />
Wommelgem, 19u30<br />
03.12.2004 Voorstelling Poesj<strong>en</strong>ell<strong>en</strong>,<br />
Antwerp<strong>en</strong>, 20u00<br />
OOST-VLAANDEREN<br />
Inschrijv<strong>en</strong> voor alle activiteit<strong>en</strong>:<br />
ing@vik.be<br />
tel.03 259 11 00 - fax 03 259 11 01<br />
MECHELEN<br />
REYNAERS ALUMINIUM<br />
dinsdag 19 oktober 2004<br />
Reynaers Aluminium is e<strong>en</strong> Europese ontwikkelaar van innovatieve<br />
aluminium system<strong>en</strong> (profiel<strong>en</strong>, beslag <strong>en</strong> accessoires).<br />
Het bedrijf dat opgericht werd in 1965, heeft haar hoofdkantoor in<br />
Duffel <strong>en</strong> is vandaag aanwezig in meer dan 25 land<strong>en</strong> waaronder<br />
de Baltische Stat<strong>en</strong>, China, D<strong>en</strong>emark<strong>en</strong>, Duitsland, Frankrijk,<br />
Groot-Brittannië, Hongarije, Ierland, Nederland, Pol<strong>en</strong>, Rusland,<br />
Slovakije, Spanje, Tsjechië, Turkije <strong>en</strong> Oekraïne. Verder exporteert<br />
het bedrijf naar verschill<strong>en</strong>de land<strong>en</strong> in het Midd<strong>en</strong>-Oost<strong>en</strong>,<br />
Azië, Afrika <strong>en</strong> Zuid-Amerika.<br />
De Reynaers Groep heeft de voorbije vijfti<strong>en</strong> jaar e<strong>en</strong> sterke<br />
groei gek<strong>en</strong>d. In 2003 heeft de groep 17.850 ton aluminium product<strong>en</strong><br />
verkocht, goed voor e<strong>en</strong> omzet van 173 miljo<strong>en</strong> EUR <strong>en</strong> dit<br />
met 820 medewerkers.<br />
Het bedrijf wordt bestuurd volg<strong>en</strong>s de regels van corporate<br />
governance. Sam<strong>en</strong> met de familiale bestuurders bepal<strong>en</strong> de<br />
onafhankelijke bestuurders de strategie van het bedrijf <strong>en</strong> staan<br />
zij het managem<strong>en</strong>t bij, dat geleid wordt door CEO Martine<br />
Reynaers, verkoz<strong>en</strong> tot Manager van het Jaar 2003.<br />
Reynaers Aluminium is gespecialiseerd in de ontwikkeling <strong>en</strong> de<br />
commercialisering van hoogwaardige aluminium system<strong>en</strong> voor<br />
buit<strong>en</strong>schrijnwerk. De system<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gebruikt voor de privémarkt<br />
(nieuwbouw, r<strong>en</strong>ovatie <strong>en</strong> veranda’s) <strong>en</strong> de projectmarkt<br />
(appartem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, kantoorgebouw<strong>en</strong>, hotels, winkelc<strong>en</strong>tra, op<strong>en</strong>bare<br />
gebouw<strong>en</strong>, schol<strong>en</strong>, ziek<strong>en</strong>huiz<strong>en</strong>).<br />
Reynaers Aluminium dankt haar leiderspositie aan haar voortdur<strong>en</strong>de<br />
investering<strong>en</strong> in onderzoek <strong>en</strong> de ontwikkeling van marktgerichte<br />
product<strong>en</strong>.<br />
PRAKTISCH <br />
Plaats: Reynaers Aluminium, Oude Liersebaan 266, Duffel.<br />
Datum: dinsdag 19 oktober 2004 om 18u00.<br />
Kostprijs: gratis voor alle VIK-led<strong>en</strong> op vertoon van hun lidmaatschapskaart,<br />
niet-led<strong>en</strong> betal<strong>en</strong> 10 EUR.<br />
Inschrijving vereist:VIK-secretariaat met referte BBMLNREY-<br />
NA.<br />
KALENDER 2004<br />
MECHELEN<br />
19.10.2004 Bezoek Reynaerts Aluminium<br />
Inschrijv<strong>en</strong> voor alle activiteit<strong>en</strong>:<br />
ing@vik.be<br />
tel.03 259 11 00 - fax 03 259 11 01<br />
JUNI-JULI 2004 - NIEUWS VAN DE AFDELINGEN 35
NIEUWS<br />
VAN DE AFDELINGEN<br />
NOORD-WEST-VLAANDEREN<br />
KALENDER 2004<br />
NOORD-WEST-VLAANDEREN<br />
14.10.2004 Wijndegustatie van wereldwijn<strong>en</strong>,<br />
Wijnhuis Douchy, Oost<strong>en</strong>de<br />
06.11.2004 Vierde VIK-happ<strong>en</strong>ing, CC Guld<strong>en</strong>berg,<br />
Wevelgem (i.s.m. de Afdeling Zuid-West-<br />
Vlaander<strong>en</strong>)<br />
Inschrijv<strong>en</strong> voor alle activiteit<strong>en</strong>:<br />
ing@vik.be<br />
tel.03 259 11 00 - fax 03 259 11 01<br />
LIMBURG<br />
ARTE<br />
wo<strong>en</strong>sdag 17 november 2004<br />
ARTE, dé specialist in muurbekleding <strong>en</strong> interieurstoff<strong>en</strong>, is niet<br />
meer weg te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> uit de Belgische <strong>en</strong> internationale interieurwereld.<br />
Sedert 1981 timmert ARTE aan de weg om kwalitatieve<br />
<strong>en</strong> hoogstaande product<strong>en</strong><br />
af te lever<strong>en</strong>. De combinatie<br />
van eig<strong>en</strong> unieke<br />
ARTE-creaties <strong>en</strong> zorgvuldig<br />
uitgekoz<strong>en</strong> import<br />
zorgt voor e<strong>en</strong> sterk <strong>en</strong><br />
uitgebalanceerd aanbod<br />
waarin iedere<strong>en</strong> zijn<br />
gading vindt.<br />
Het ARTE-gamma omvat<br />
niet alle<strong>en</strong> muurbekleding<strong>en</strong><br />
maar ook diverse decoratiestoff<strong>en</strong>. Nieuwe t<strong>en</strong>d<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
signal<strong>en</strong> van de markt word<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> team specialist<strong>en</strong> op de<br />
voet gevolgd. ARTE wil tr<strong>en</strong>dsetter zijn, waarbij originaliteit <strong>en</strong><br />
creativiteit, gekoppeld aan kwaliteit én toepasbaarheid, de absolute<br />
prioriteit krijg<strong>en</strong>.<br />
Om de continuïteit te verzeker<strong>en</strong> beschikt ARTE over e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong><br />
ontwerpstudio, ADD (ARTE Design and Developm<strong>en</strong>t). Deze studio<br />
staat er borg voor dat ARTE tot de wereldtop blijft behor<strong>en</strong>.<br />
PROGRAMMA <br />
Voorstelling van Arte d.m.v. Power Point-pres<strong>en</strong>tatie.<br />
Voorstelling van de product<strong>en</strong>, in het bijzonder de nieuwe te<br />
bedrukk<strong>en</strong> material<strong>en</strong>. Hierbij zal ook aandacht word<strong>en</strong><br />
geschonk<strong>en</strong> aan de respectievelijke eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> toepassingsmogelijkhed<strong>en</strong>.<br />
Rondleiding in het bedrijf:<br />
Bezoek aan magazijn<strong>en</strong> <strong>en</strong> de werking.<br />
Voorstelling van de fabricage van muurbekleding.<br />
36 NIEUWS VAN DE AFDELINGEN - JUNI-JULI 2004 <br />
PRAKTISCH <br />
Plaats: ARTE NV, Industriezone De Waerde,<br />
S<strong>en</strong>ator A. Jeuriss<strong>en</strong>laan 1210, Zonhov<strong>en</strong>.<br />
Datum: wo<strong>en</strong>sdag 17 november van 14u00 tot 17u00.<br />
Kostprijs: gratis voor alle VIK-led<strong>en</strong> op vertoon van hun lidmaatschapskaart,<br />
niet-led<strong>en</strong> betal<strong>en</strong> 7,50 EUR.<br />
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.<br />
Referte: BBLBGARTE.<br />
WIJNKASTEEL GENOELSELDEREN<br />
dinsdag 31 augustus 2004<br />
Tuss<strong>en</strong> Tonger<strong>en</strong> <strong>en</strong> Maastricht, langs de oude Romeinse heirbaan,<br />
in de geme<strong>en</strong>te Riemst, ligt het <strong>en</strong>ige wijnkasteel van<br />
België. Niet per toeval, aangezi<strong>en</strong> de Romein<strong>en</strong> reeds wijngaard<strong>en</strong><br />
hadd<strong>en</strong> in deze streek.<br />
In 1990 heeft de familie van R<strong>en</strong>nes de eeuw<strong>en</strong>oude wijncultuur<br />
do<strong>en</strong> herlev<strong>en</strong>. Sindsdi<strong>en</strong> is de wijndruif in dit mooie landschap<br />
rondom het kasteel van G<strong>en</strong>oelselder<strong>en</strong> weer helemaal terug.<br />
Het wijnkasteel G<strong>en</strong>oelselder<strong>en</strong> is met 15 hectar<strong>en</strong> wijngaard<strong>en</strong><br />
het grootste wijndomein in het land <strong>en</strong> verwelkomt jaarlijks<br />
15.000 bezoekers. Deskundige gids<strong>en</strong> leid<strong>en</strong> u door het park, de<br />
wijngaard<strong>en</strong>, de roz<strong>en</strong>tuin, de stokerij, het pershuis <strong>en</strong> 13de<br />
eeuwse wijnkelders. Vanzelfsprek<strong>en</strong>d krijgt u ook de geleg<strong>en</strong>heid<br />
de wijn<strong>en</strong> van het kasteel te proev<strong>en</strong>.<br />
PRAKTISCH <br />
Plaats: Wijnkasteel G<strong>en</strong>oelselder<strong>en</strong>, Kasteelstraat 9, Riemst.<br />
Datum: dinsdag 31 augustus 2004 om 16u00.<br />
Kostprijs: 10 EUR voor VIK-led<strong>en</strong>; niet-led<strong>en</strong> betal<strong>en</strong> 15,00 EUR<br />
(ter plaatse te betal<strong>en</strong>).<br />
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met referte BBLBG-<br />
WIJNK.<br />
KALENDER 2004<br />
LIMBURG<br />
31.08.2004 Bezoek Wijnkasteel, G<strong>en</strong>oelselder<strong>en</strong>, 16u00<br />
09.09.2004 Bezoek Sylvania, Ti<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
17.09.2004 Algem<strong>en</strong>e Led<strong>en</strong>vergadering, 19u30<br />
05.10.2004 Bezoek aan Sappi, Lanak<strong>en</strong>, 19u00<br />
14.10.2004 Lezing over Kyoto, 19u30<br />
17.11.2004 Bezoek ARTE, Zonhov<strong>en</strong>, 14u00<br />
november Night of the Proms, Antwerp<strong>en</strong><br />
december Voorstelling "Dem<strong>en</strong>tie"<br />
05.12.2004 Rijvaardigheidscursus,<br />
circuit van Zolder, 13u00<br />
17.12.2004 Toneelvoorstelling, Hasselt, 20u00<br />
09.01.2005 Nieuwjaarsconcert, uitreiking Paul<br />
Donners Prijs <strong>en</strong> nieuwjaarsreceptie,<br />
Sint-Truid<strong>en</strong>, 10u00<br />
Inschrijv<strong>en</strong> voor alle activiteit<strong>en</strong>:<br />
ing@vik.be<br />
tel.03 259 11 00 - fax 03 259 11 01
Coek<br />
bouwt kathedraal van staal<br />
Constructeur van grootste reactor<strong>en</strong> ter wereld<br />
Geel. De Group Coek is<br />
gestart met de bouwwerk<strong>en</strong><br />
van de nieuwe productiehall<br />
"TCI -III". De hall met e<strong>en</strong> hoogte van<br />
22 meter <strong>en</strong> e<strong>en</strong> l<strong>en</strong>gte van 120 meter,<br />
is niet alle<strong>en</strong> e<strong>en</strong> heuse "kathedraal<br />
van staal", gebouwd door de gespecialiseerde<br />
firma Edibo uit Lommel.<br />
Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> wordt binn<strong>en</strong>in e<strong>en</strong> uitzonderlijk<br />
grote hefcapaciteit (500 ton!)<br />
geïnstalleerd door e<strong>en</strong> ander gespecialiseerd<br />
bedrijf, met name Lemm<strong>en</strong>s-<br />
CKR uit G<strong>en</strong>k.<br />
Met deze investering van 5 miljo<strong>en</strong><br />
euro verzekert de Group Coek zich<br />
van de mogelijkheid om haar reactor<strong>en</strong><br />
uit titaniumclad nog groter te bouw<strong>en</strong><br />
dan tot dusver het geval was. Dit<br />
laat toe om reactor<strong>en</strong> te bouw<strong>en</strong> met<br />
e<strong>en</strong> diameter van 10,5 meter <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
stukgewicht tot 500 ton. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> voortaan kolomm<strong>en</strong> gebouwd<br />
word<strong>en</strong> tot 80m l<strong>en</strong>gte met e<strong>en</strong> maximum<br />
gewicht van 1.000 ton.<br />
Voorwaar e<strong>en</strong> huzar<strong>en</strong>werk voor ing<strong>en</strong>ieurs.<br />
Van onze redacteur<br />
"Het grote probleem voor de constructie<br />
van dergelijke mammoet-reactor<strong>en</strong> stelt<br />
zich uiteraard in de manipulatie tijd<strong>en</strong>s<br />
de fas<strong>en</strong> van montage, lass<strong>en</strong> <strong>en</strong> afwerking,"<br />
zegt g<strong>en</strong>eral manager Ilse<br />
Vanlommel van Group Coek. "Iedere<strong>en</strong><br />
kan zich voorstell<strong>en</strong> dat zo'n gevaarte<br />
niet met één hand wordt omgedraaid."<br />
"Als je bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> weet dat wij de hoogste<br />
kwaliteits- <strong>en</strong> veiligheidsnorm<strong>en</strong> hanter<strong>en</strong><br />
bij de bouw van de reactor<strong>en</strong> -<br />
bestemd voor chemische process<strong>en</strong> - dan<br />
besef je dat we ze veelvuldig <strong>en</strong> gemakkelijk<br />
moet<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> draai<strong>en</strong> <strong>en</strong> verplaats<strong>en</strong>,<br />
om alle lasnad<strong>en</strong> perfect te kunn<strong>en</strong><br />
positioner<strong>en</strong>. Dit is niet <strong>en</strong>kel belangrijk<br />
om e<strong>en</strong> zo efficiënt mogelijk lasproces<br />
toe te kunn<strong>en</strong> pass<strong>en</strong>, maar ook voor het<br />
uitgebreide kwaliteitsonderzoek. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong><br />
moet zo’n reactor gedur<strong>en</strong>de het productieproces<br />
e<strong>en</strong> aantal ker<strong>en</strong> verplaatst<br />
word<strong>en</strong>, bvb. naar de ov<strong>en</strong> <strong>en</strong> de straalhal.<br />
Op zo’n mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn de superzware<br />
rolbrugg<strong>en</strong> van 500T onmisbaar." zegt<br />
Ko<strong>en</strong> Van Looke, g<strong>en</strong>eral manager Coek<br />
Engineering.<br />
Bouwtechnisch<br />
INGENIEUR EN BEROEP<br />
"Dit project is e<strong>en</strong> grote bouwtechnische<br />
uitdaging," aldus Theo Custers, afgevaardigd<br />
bestuurder van bouwbedrijf<br />
Edibo, "want niet alle<strong>en</strong> de afmeting<strong>en</strong><br />
van de hall zijn indrukwekk<strong>en</strong>d, maar de<br />
staalstructuur moet vooral het takelvermog<strong>en</strong><br />
toelat<strong>en</strong>."<br />
Cladding is het ei van Columbus<br />
De studiedi<strong>en</strong>st van Edibo voerde e<strong>en</strong><br />
studie uit volg<strong>en</strong>s de norm<strong>en</strong> van Eurocode<br />
om ervoor te zorg<strong>en</strong> dat alle aspect<strong>en</strong><br />
van paalfundering<strong>en</strong>, wandhoogte,<br />
spantafstand tuss<strong>en</strong> draagkolomm<strong>en</strong>,<br />
<strong>en</strong>z... precies voldo<strong>en</strong> aan de uitzonderlijk<br />
hoge functionele eis<strong>en</strong> van deze nieuwe<br />
bouw.<br />
Omtr<strong>en</strong>t Coek<br />
Group Coek met hoofdzetel in Geel, is<br />
één van de meest toonaangev<strong>en</strong>de <strong>en</strong><br />
geavanceerde constructeurs ter wereld,<br />
van e<strong>en</strong> gespecialiseerd gamma van<br />
"procesapparat<strong>en</strong>" zoals druktanks,<br />
kolomm<strong>en</strong>, reactor<strong>en</strong> <strong>en</strong> warmtewisselaars<br />
voor de chemische <strong>en</strong> petrochemische<br />
industrie.<br />
JUNI-JULI 2004 - I-mag 37
INGENIEUR EN BEROEP<br />
De firma, opgericht als familiebedrijf in<br />
1966, telt vandaag e<strong>en</strong> personeelsbestand<br />
van ongeveer 150 eig<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong> realiseert<br />
e<strong>en</strong> jaarlijkse geconsolideerde<br />
omzet van ongeveer 40 miljo<strong>en</strong> euro. Met<br />
de nieuwe investering mikt group Coek op<br />
e<strong>en</strong> omzetstijging tot ca 50 miljo<strong>en</strong> euro<br />
<strong>en</strong> e<strong>en</strong> verhoging van het personeelsbestand<br />
tot ca 170 medewerkers.<br />
De groep bestaat vandaag uit e<strong>en</strong> aantal<br />
bedrijv<strong>en</strong>, die stuk voor stuk gespecialiseerd<br />
zijn in e<strong>en</strong> specifiek onderdeel van<br />
haar core-business. Al deze bedrijv<strong>en</strong><br />
staan onder de contractuele verantwoordelijkheid<br />
van Coek Engineering nv.<br />
De afgeleverde constructies zijn<br />
gebouwd in koolstof staal, roestvrij staal,<br />
duplex, hastelloy, inconel, monel, incoloy,<br />
titanium, zirconium, <strong>en</strong>z... Het bedrijf<br />
heeft bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> e<strong>en</strong> bijzondere knowhow<br />
ontwikkeld in de bouw van "gecladde"<br />
apparat<strong>en</strong>, zoals roestvrij staalclad, titanium-clad,<br />
hastelloy-clad <strong>en</strong> zirconiumclad.<br />
In de voorbije ti<strong>en</strong> jaar is deze tak van<br />
hoogst gespecialiseerde constructies uitgegroeid<br />
tot meer dan 70% van de omzet.<br />
Silo's <strong>en</strong> tanks<br />
Het bedrijf werd in 1966 opgericht door<br />
Marcel Vanlommel als constructieatelier<br />
voor silo's van bakkerij<strong>en</strong>. De eerste ti<strong>en</strong><br />
jaar war<strong>en</strong> de activiteit<strong>en</strong> volledig toegespitst<br />
op het br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van oplossing<strong>en</strong><br />
voor de opslag <strong>en</strong> toevoer van bloem in de<br />
bakkerij. Daarbij was het vernieuw<strong>en</strong>d<br />
aspect dat door toevoer van lucht, de<br />
bloem als het ware "vloeibare" eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />
kreeg.<br />
Midd<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> '70 werd e<strong>en</strong> begin gemaakt<br />
met de productie van vat<strong>en</strong> voor de kern<strong>en</strong>ergie<br />
<strong>en</strong> meer bepaald voor de behandeling<br />
van radioactief water. Zo werd<strong>en</strong><br />
voor Belgonucleaire tanks in inox<br />
gebouwd.<br />
Coek moest to<strong>en</strong> zelf instaan voor de kwaliteitsnorm<strong>en</strong><br />
die in die tankbouw zoud<strong>en</strong><br />
geld<strong>en</strong>. Bekek<strong>en</strong> met de og<strong>en</strong> van vandaag,<br />
war<strong>en</strong> deze tanks relatief dunwandig,<br />
met e<strong>en</strong> diameter van 5 à 6 meter <strong>en</strong><br />
38 I-mag - JUNI-JULI 2004 <br />
e<strong>en</strong> totaal gewicht van zo'n 100 ton. Voor<br />
de onderneming was het e<strong>en</strong> mom<strong>en</strong>t van<br />
doorbraak.<br />
Reactor<strong>en</strong><br />
De eerste reactor werd gebouwd in de<br />
jar<strong>en</strong> '80, maar daar was to<strong>en</strong> nog ge<strong>en</strong><br />
titanium mee gemoeid. De k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> aanw<strong>en</strong>ding<br />
van de eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> van titanium<br />
zorgd<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> tweede grote doorbraak<br />
van het bedrijf. Titanium wordt niet<br />
zozeer gebruikt voor z’n mechanische<br />
eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>, maar wél voor de uitzonderlijke<br />
corrosie-eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>.<br />
Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> is het vooral betaalbaar<br />
geword<strong>en</strong> na de val van de Berlijnse muur<br />
in 1989.<br />
Maar eig<strong>en</strong>lijk is "cladding" het ei van<br />
Columbus, want vol titaan is onbetaalbaar<br />
voor e<strong>en</strong> reactor. Cladding is e<strong>en</strong><br />
procédé waarbij - door middel van explosie<br />
- e<strong>en</strong> dunnere titaanplaat als het ware<br />
versmolt<strong>en</strong> wordt met koolstof staal. De<br />
GESNEDEN COEK VOOR INGENIEURS<br />
Omwille van de zeer grote techniciteit van de productie werk<strong>en</strong> tal van ing<strong>en</strong>ieurs in<br />
diverse functies bij de Group Coek. E<strong>en</strong> overzicht:<br />
1. Engineering<br />
Vier projecting<strong>en</strong>ieurs (2x burgerlijk <strong>en</strong> 2x industrieel ing<strong>en</strong>ieur) krijg<strong>en</strong> ieder e<strong>en</strong><br />
aantal project<strong>en</strong> toegewez<strong>en</strong> waarover ze op hun beurt de verantwoordelijkheid<br />
drag<strong>en</strong>. Zij mak<strong>en</strong> voor hun project alle noodzakelijke berek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong><br />
de codevereist<strong>en</strong> (ASME, PED…) <strong>en</strong> houd<strong>en</strong> rek<strong>en</strong>ing met de specificaties van<br />
de klant. Voor elk project stell<strong>en</strong> ze ook e<strong>en</strong> LOFC (List of Fabrication Control) op,<br />
waarin alle te volg<strong>en</strong> kwaliteitsstapp<strong>en</strong> staan beschrev<strong>en</strong>.<br />
Hoofd <strong>en</strong>gineering is e<strong>en</strong> burgerlijk ing<strong>en</strong>ieur die de volledige eindverantwoordelijkheid<br />
draagt op vlak van sterkteberek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, ontwerp, voldo<strong>en</strong> aan de vereiste<br />
bouwcodes…<br />
E<strong>en</strong> lasing<strong>en</strong>ieur, van opleiding industrieel ing<strong>en</strong>ieur lastechniek met bijkom<strong>en</strong>d<br />
diploma van Europees lasing<strong>en</strong>ieur. Hij zorgt ervoor dat voor elke las e<strong>en</strong> procedure<br />
wordt geschrev<strong>en</strong>. Deze procedure moet ook weer voldo<strong>en</strong> aan de eis<strong>en</strong> van de<br />
bouwcode <strong>en</strong> aan ev<strong>en</strong>tuele bijkom<strong>en</strong>de eis<strong>en</strong> van de klant.<br />
2. Aankoop<br />
Industrieel ing<strong>en</strong>ieur die ervoor zorgt dat de door <strong>en</strong>gineering voorgeschrev<strong>en</strong><br />
material<strong>en</strong> effectief besteld <strong>en</strong> geleverd word<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s de gevraagde specificaties.<br />
3. QC<br />
Hoofd van de kwaliteitscontrole is ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> industrieel ing<strong>en</strong>ieur. Hij zorgt<br />
ervoor dat hogervermelde LOFC wordt nageleefd <strong>en</strong> organiseert alle kwaliteitscontroles,<br />
zowel door eig<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> als door derd<strong>en</strong>.<br />
4. Productie<br />
Verspreid over Geel <strong>en</strong> G<strong>en</strong>k zijn er in totaal 4 industrieel ing<strong>en</strong>ieurs die ieder hun<br />
eig<strong>en</strong> productie-afdeling leid<strong>en</strong> <strong>en</strong> rechtstreeks rapporter<strong>en</strong> aan de afgevaardigd<br />
bestuurder.
Ontwerp<br />
van de<br />
plann<strong>en</strong><br />
voor eig<strong>en</strong><br />
woning<br />
reactor<strong>en</strong> in titaanclad word<strong>en</strong><br />
bijvoorbeeld gebruikt in Azië,<br />
Australië, Nieuw - Caledonië,<br />
Zuid - Amerika, <strong>en</strong>z … voor<br />
zowel PTA - fabriek<strong>en</strong> als bij<br />
PAL - process<strong>en</strong>.<br />
In het proces om PTA<br />
(Purified Theraphtalic Acid) te<br />
fabricer<strong>en</strong>, gebruikt m<strong>en</strong> onder<br />
meer azijnzuur <strong>en</strong> dit op e<strong>en</strong><br />
temperatuur van meer dan<br />
200°C. Stal<strong>en</strong> reactor<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />
daar niet teg<strong>en</strong> <strong>en</strong> zoud<strong>en</strong><br />
snel lek slaan. Reactor<strong>en</strong> in<br />
titaniumclad weerstaan perfect.<br />
PTA is op zijn beurt weer<br />
e<strong>en</strong> grondstof om onder andere<br />
PET-fless<strong>en</strong> <strong>en</strong> polyestervezels<br />
te producer<strong>en</strong>.<br />
PAL of Pressure Acid Leaching,<br />
is e<strong>en</strong> chemische manier om<br />
bvb. nikkel, goud of kobalt uit<br />
erts te hal<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> chemische<br />
manier. Voor dit proces<br />
gebruikt m<strong>en</strong> “autoclav<strong>en</strong>”. Dit<br />
zijn ook apparat<strong>en</strong> in titaan-<br />
clad die typisch op e<strong>en</strong> nog<br />
hogere temperatuur <strong>en</strong> druk<br />
werk<strong>en</strong> dan hoger vermelde<br />
reactor<strong>en</strong>. Wanddiktes tot<br />
120mm zijn ge<strong>en</strong> uitzondering.<br />
Verder gebruikt m<strong>en</strong> voor deze<br />
autoclav<strong>en</strong> typisch titaan van<br />
8mm, terwijl voor de PTAindustrie<br />
titaan van 3mm wordt<br />
gebruikt.<br />
Eind jar<strong>en</strong> '80 was e<strong>en</strong> typische<br />
PTA-reactor ongeveer 110 ton<br />
zwaar <strong>en</strong> had e<strong>en</strong> diameter van<br />
maximaal 5.7m.<br />
Wereldmarkt<br />
Begin jar<strong>en</strong> ’90 w<strong>en</strong>st<strong>en</strong> de<br />
klant<strong>en</strong> grotere reactor<strong>en</strong>. Er<br />
werd vooropgesteld dat e<strong>en</strong><br />
diameter van 6,4m voldo<strong>en</strong>de<br />
zou zijn. Group Coek zorgde<br />
met de bouw van TCI - I in<br />
1993-1994 voor de nodige productiemogelijkhed<strong>en</strong><br />
om dit te<br />
realiser<strong>en</strong>. Stukgewicht<strong>en</strong> tot<br />
200 ton werd<strong>en</strong> mogelijk.<br />
We dank<strong>en</strong> alle collega’s die hebb<strong>en</strong><br />
gereageerd op het artikel ’Mag e<strong>en</strong><br />
industrieel ing<strong>en</strong>ieur het plan van zijn<br />
eig<strong>en</strong> woning ontwerp<strong>en</strong>?’ (I-mag april<br />
2004). Uit de reacties blijkt dat niet zozeer<br />
de specificiteit die op het diploma is vermeld<br />
van ess<strong>en</strong>tieel belang is om e<strong>en</strong> al<br />
of niet goedkeuring te krijg<strong>en</strong>, maar wel<br />
het lever<strong>en</strong> van het bekwaamheidsbewijs<br />
dat tot uiting di<strong>en</strong>t te kom<strong>en</strong> in het dossier.<br />
Bij wijze van voorbeeld nem<strong>en</strong> we het<br />
dossier van e<strong>en</strong> collega (elektromechanica)<br />
dat de goedkeuring kreeg.<br />
Twee jaar later drong e<strong>en</strong><br />
nieuwe investering zich op. In<br />
1996, met de bouw van TCI - II,<br />
werd<strong>en</strong> de gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> alweer verlegd<br />
<strong>en</strong> kreg<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> diameter<br />
van maximaal 8,2 meter <strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> gewicht van 300 ton.<br />
De bouw van deze TCI - III, nu<br />
in 2004, laat Group Coek toe<br />
om reactor<strong>en</strong> te bouw<strong>en</strong> met<br />
e<strong>en</strong> diameter van 10.5 meter <strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> stukgewicht tot 500T.<br />
Het wordt ook mogelijk kolomm<strong>en</strong><br />
te bouw<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> l<strong>en</strong>gte<br />
van 80m die tot 1000T zwaar<br />
kunn<strong>en</strong> zijn.<br />
Op de wereldmarkt zijn er in<br />
de productie van reactor<strong>en</strong><br />
met e<strong>en</strong> diameter tot 5 meter<br />
e<strong>en</strong> handvol spelers actief.<br />
E<strong>en</strong>s de diameter bov<strong>en</strong> de 6<br />
meter gaat, zijn nog <strong>en</strong>kel<br />
Coek <strong>en</strong> het Japanse Hitachi<br />
met elkaar in concurr<strong>en</strong>tie.<br />
H<strong>en</strong>k VAN NIEUWENHOVE<br />
Het dossier omvatte:<br />
1. e<strong>en</strong> begeleid<strong>en</strong>de nota;<br />
2. e<strong>en</strong> kopie van e<strong>en</strong> wettelijk geattesteerd<br />
afschrift van het diploma;<br />
3. bewijsstukk<strong>en</strong> waaruit de bekwaamheid<br />
blijkt zoals het reeds voorafgemaakt<br />
plan, de less<strong>en</strong>tabell<strong>en</strong> <strong>en</strong> vakinhoud<strong>en</strong><br />
van de opleiding <strong>en</strong> de verwijzing<br />
naar de vakk<strong>en</strong> die betrekking<br />
hebb<strong>en</strong> met de woningbouw.<br />
Reacties van collega’s zijn nog steeds<br />
welkom. U kan er andere collega’s mee<br />
help<strong>en</strong>. Reager<strong>en</strong> kan op volg<strong>en</strong>d e-mailadres:<br />
francine.demaret@vik.be<br />
Ing. Noël LAGAST<br />
JUNI-JULI 2004 - I-mag 39
INGENIEUR EN BEROEP<br />
Brussel. Het was e<strong>en</strong><br />
eig<strong>en</strong>aardig zicht in de Brusselse<br />
Anspachlaan. Begin<br />
mei had e<strong>en</strong> vreemde vogel zich 30<br />
meter hoog teg<strong>en</strong> de glaz<strong>en</strong> wand van<br />
het Administratief C<strong>en</strong>trum g<strong>en</strong>esteld<br />
<strong>en</strong> e<strong>en</strong> reusachtig ei op de stoep<br />
gelegd. In het nest versche<strong>en</strong> af <strong>en</strong> toe<br />
de acteur <strong>en</strong> kunst<strong>en</strong>aar, B<strong>en</strong>jamin<br />
Verdonck, verhal<strong>en</strong> uitbeeld<strong>en</strong>d <strong>en</strong><br />
met gebar<strong>en</strong>, klank<strong>en</strong> <strong>en</strong> allerlei pluimages<br />
communicer<strong>en</strong>d met de toevallige<br />
passant<strong>en</strong>.<br />
Het reusachtig zwaluwnest hing niet<br />
zomaar aan de glaz<strong>en</strong> wand, maar<br />
was het resultaat van e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>werking<br />
tuss<strong>en</strong> de kunst<strong>en</strong>aar, e<strong>en</strong> architect<br />
<strong>en</strong> e<strong>en</strong> ing<strong>en</strong>ieur. Als op<strong>en</strong>er van<br />
het Brusselse Kunst<strong>en</strong>FESTIVAL<br />
desArts mocht het best gezi<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />
40 I-mag - JUNI-JULI 2004 <br />
Vreemde vogel legt<br />
B<strong>en</strong>jamin Verdonck linkt kunst aan<br />
Van onze redacteur<br />
Kunst is vaak onder ge<strong>en</strong> noemer te vang<strong>en</strong>.<br />
Het zwaluwnest van B<strong>en</strong>jamin<br />
Verdonck was daar e<strong>en</strong> perfect voorbeeld<br />
van: beeld<strong>en</strong>de kunst, theater, poëzie,<br />
landschapskunst, action art… De performance<br />
die gedur<strong>en</strong>de zev<strong>en</strong> dag<strong>en</strong> in<br />
mei werd gehoud<strong>en</strong>, ging niet onopgemerkt<br />
voorbij <strong>en</strong> bereikte zowel de toevallige<br />
passant als de voorpagina’s van krant<strong>en</strong><br />
in de hele wereld. Vanuit zijn zwaluwnest<br />
beeldde B<strong>en</strong>jamin Verdonck verhal<strong>en</strong><br />
uit <strong>en</strong> betrok daarbij de toeschouwer volg<strong>en</strong>s<br />
ingecalculeerde patron<strong>en</strong>. Zelfs de<br />
politie kwam e<strong>en</strong> kijkje nem<strong>en</strong> <strong>en</strong> cirkelde<br />
met e<strong>en</strong> helikopter bov<strong>en</strong> het vreemde<br />
nest om na te gaan welke vreemde vogel<br />
zich hier g<strong>en</strong>esteld had. De voorbijgangers<br />
war<strong>en</strong> niet alle<strong>en</strong> bijzonder verbaasd<br />
maar bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> aang<strong>en</strong>aam verrast. Wat<br />
ze echter niet wist<strong>en</strong> is dat aan het hele<br />
stuntwerk jar<strong>en</strong> voorbereiding vooraf zijn<br />
gegaan. Het project werd gerealiseerd<br />
met de steun van KVS/bottelarij,<br />
Kunst<strong>en</strong>FESTIVALdesArts, Villanella <strong>en</strong> de<br />
Vlaamse Geme<strong>en</strong>schapscommissie <strong>en</strong> met<br />
de bereidwillige medewerking van Sar<strong>en</strong>s<br />
nv. De creatie gebeurde in synergie tuss<strong>en</strong><br />
de kunst<strong>en</strong>aar, architect Thierry<br />
Decuypere (V+) <strong>en</strong> burgerlijk ing<strong>en</strong>ieur<br />
Kathle<strong>en</strong> Mert<strong>en</strong>s (BAS).<br />
© Alexis Destoop<br />
De ing<strong>en</strong>ieur<br />
Ir. Kathle<strong>en</strong> Mert<strong>en</strong>s was niet weinig verbaasd<br />
to<strong>en</strong> ze de opdracht kreeg om e<strong>en</strong><br />
draagconstructie voor e<strong>en</strong> zwaluwnest te<br />
ontwerp<strong>en</strong>. Hoewel: BAS (Bureau voor<br />
Architectuur <strong>en</strong> Stabiliteit) heeft al meer<br />
artistieke ontwerp<strong>en</strong> gerealiseerd, zo<br />
ondermeer de containerinstallaties voor<br />
kunst<strong>en</strong>aar Luc Deleu. BAS was ook<br />
structureel ing<strong>en</strong>ieur voor het Modemuseum<br />
<strong>en</strong> het Design C<strong>en</strong>ter in<br />
Antwerp<strong>en</strong> <strong>en</strong> het Provinciehuis in<br />
Leuv<strong>en</strong>.<br />
“Het zwaluwnest was best e<strong>en</strong> leerrijke<br />
ervaring”, vertelt Kathle<strong>en</strong> Mert<strong>en</strong>s. “Het<br />
is ge<strong>en</strong> alledaagse vraag om e<strong>en</strong> hang<strong>en</strong>d<br />
nest te realiser<strong>en</strong>. Het nest werd opgehang<strong>en</strong><br />
aan e<strong>en</strong> kokerstructuur, die in de<br />
bel<strong>en</strong>d<strong>en</strong>de kamer werd gebouwd, met 4<br />
drag<strong>en</strong>de elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> brug vormd<strong>en</strong><br />
in de buit<strong>en</strong>ruimte. De staalconstructie<br />
werd ter plaatse gemonteerd. De koker<br />
“Het is ge<strong>en</strong> alledaagse<br />
vraag om e<strong>en</strong> hang<strong>en</strong>d<br />
nest te realiser<strong>en</strong>.”<br />
Ing<strong>en</strong>ieur Kathle<strong>en</strong> Mert<strong>en</strong>s<br />
“In de architectuur van<br />
vandaag is te weinig plaats<br />
voor e<strong>en</strong> knipoog.”<br />
Architect Thierry Decuypere
ei in Brussel<br />
techniek <strong>en</strong> architectuur<br />
“Het bouw<strong>en</strong> van het nest,<br />
het ontwerp<strong>en</strong> van de act <strong>en</strong><br />
het schrijv<strong>en</strong> van de tekst<strong>en</strong><br />
vloeid<strong>en</strong> in elkaar over <strong>en</strong> war<strong>en</strong><br />
ev<strong>en</strong> belangrijk als de opvoering<br />
<strong>en</strong> de confrontatie met het<br />
publiek zelf.”<br />
Kunst<strong>en</strong>aar B<strong>en</strong>jamin Verdonck<br />
werd binn<strong>en</strong> met bout<strong>en</strong> opgespann<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
het nest werd er in zijn totaliteit op aangebracht<br />
met e<strong>en</strong> telescopische kraan. Ik<br />
b<strong>en</strong> zelf gaan kijk<strong>en</strong> op het mom<strong>en</strong>t van<br />
de ophanging <strong>en</strong> was bijzonder verbaasd<br />
over het precisiewerk van de kraanman.<br />
Het nest zelf was in e<strong>en</strong> atelier gemaakt.<br />
Rond e<strong>en</strong> vakwerk van staalprofiel<strong>en</strong><br />
werd e<strong>en</strong> moule van staaldraad <strong>en</strong> staalplat<strong>en</strong><br />
aangebracht. Daarover werd polyester<br />
aangebracht met takk<strong>en</strong> <strong>en</strong> stro <strong>en</strong><br />
alles wat e<strong>en</strong> zwaluw gebruikt bij het bouw<strong>en</strong><br />
van e<strong>en</strong> nest. De brug had e<strong>en</strong> draagkracht<br />
van 1 ton. We nam<strong>en</strong> e<strong>en</strong> ruime<br />
marge omdat we niet exact wist<strong>en</strong> hoeveel<br />
het nest zou weg<strong>en</strong>. Het gewicht was<br />
600 kg, de kunst<strong>en</strong>aar niet meegerek<strong>en</strong>d.<br />
De constructie was dus bestand teg<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> windstootje.”<br />
De architect<br />
De zoektocht naar e<strong>en</strong> geschikte locatie<br />
was nochtans niet zonder slag of stoot<br />
verlop<strong>en</strong>. Het was de taak van de architect<br />
om de nodige toelating<strong>en</strong> te bekom<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
de planstructuur te ontwerp<strong>en</strong> om het<br />
nest op te hang<strong>en</strong>. Architect Thierry<br />
Decuypere van het bureau V+ had al eerder<br />
tijdelijke artistieke realisaties in op<strong>en</strong><br />
lucht begeleid. Zo ondermeer de verlichting<br />
tijd<strong>en</strong>s Brussel 2000 <strong>en</strong> andere sc<strong>en</strong>ografieën<br />
voor culturele activiteit<strong>en</strong>. Maar<br />
e<strong>en</strong> constructie in stro ontwerp<strong>en</strong>, dat<br />
was nieuw.<br />
“Het was zéér amusant”, glundert Thierry<br />
Decuypere nog na. “Ik heb er werkelijk<br />
van g<strong>en</strong>ot<strong>en</strong>. Het was e<strong>en</strong> project met e<strong>en</strong><br />
glimlach. Het zoek<strong>en</strong> naar metafor<strong>en</strong> in<br />
het dier<strong>en</strong>rijk behoort niet tot het doordeweekse<br />
architecturale vocabularium. In<br />
de architectuur van vandaag is te weinig<br />
plaats voor le clin<br />
d’oeil”. Ooit was het<br />
anders to<strong>en</strong> Gaudi <strong>en</strong><br />
Hundertwasser hun duivels<br />
ontbond<strong>en</strong> in Barcelona<br />
<strong>en</strong> W<strong>en</strong><strong>en</strong>, om slechts deze twee<br />
te noem<strong>en</strong>.<br />
“E<strong>en</strong> constructie in stro ontwerp<strong>en</strong> is<br />
anders dan e<strong>en</strong> traditionele constructie”,<br />
vervolgt Thierry Decuypere die ook doc<strong>en</strong>t<br />
is aan het instituut La Cambre in Brussel.<br />
“Die lichtheid van de material<strong>en</strong> stelde<br />
ons in staat om het speelse elem<strong>en</strong>t uit te<br />
spel<strong>en</strong>. Bij dit alles mag je echter niet verget<strong>en</strong><br />
dat er e<strong>en</strong> hele bureaucratische lijd<strong>en</strong>sweg<br />
aan voorafgegaan is. Ik kan<br />
alle<strong>en</strong> maar gelukkig zijn dat e<strong>en</strong> stad als<br />
Brussel op<strong>en</strong> staat voor dergelijke initiatiev<strong>en</strong>.”<br />
De kunst<strong>en</strong>aar<br />
Het eerste <strong>en</strong> het laatste woord is voor<br />
B<strong>en</strong>jamin Verdonck (32). De Antwerp<strong>en</strong>aar<br />
was niet aan zijn proefstuk met<br />
stunts in de op<strong>en</strong>bare ruimte. Zo verbleef<br />
hij e<strong>en</strong> tijdlang in e<strong>en</strong> boomhut op het<br />
Brusselse Baraplein om er e<strong>en</strong> theaterdialoog<br />
met het publiek aan te gaan.<br />
Moe maar tevred<strong>en</strong> ontmoett<strong>en</strong> we de<br />
kunst<strong>en</strong>aar in het zwaluwnest aan het<br />
einde van zijn avontuur. “Ik sta 10 jaar als<br />
acteur op de plank<strong>en</strong>, maar daarnaast heb<br />
ik e<strong>en</strong> sterk verlang<strong>en</strong> om met mijn hand<strong>en</strong><br />
bezig te zijn <strong>en</strong> e<strong>en</strong> ander publiek te<br />
bereik<strong>en</strong>”, aldus B<strong>en</strong>jamin Verdonck. “In<br />
de theaterzal<strong>en</strong> ontmoet je telk<strong>en</strong>s<br />
dezelfde m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, die meestal dezelfde<br />
linkse oriëntatie hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> van e<strong>en</strong> theaterstuk<br />
de bevestiging van hun eig<strong>en</strong><br />
ideeën verlang<strong>en</strong>. Vanuit dit nest speel ik<br />
voor iedere<strong>en</strong>, voor m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die ge<strong>en</strong><br />
ticketje<br />
hebb<strong>en</strong> gekocht<br />
<strong>en</strong> als bij toeval<br />
met dit project geconfronteerd<br />
word<strong>en</strong> <strong>en</strong> er ev<strong>en</strong> bij stilstaan. Dat<br />
is e<strong>en</strong> <strong>en</strong>orme uitdaging. De interactie<br />
met het publiek is e<strong>en</strong> onderdeel van het<br />
project <strong>en</strong> vanuit mijn theaterervaring<br />
heb ik wel kunn<strong>en</strong> inschatt<strong>en</strong> hoe de<br />
omgeving zou reager<strong>en</strong>. Maar toch blijft<br />
het spann<strong>en</strong>d. To<strong>en</strong> de politiehelikopter<br />
<strong>en</strong> de brandweer kwam opdag<strong>en</strong>, dat<br />
war<strong>en</strong> heerlijke mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Rond het ding<br />
is e<strong>en</strong> verhaalvorming ontstaan. Dit will<strong>en</strong><br />
we ook concretiser<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> boek.”<br />
Als theaterman <strong>en</strong> totaalkunst<strong>en</strong>aar<br />
heeft B<strong>en</strong>jamin Verdonck ook geleerd in<br />
teamverband te werk<strong>en</strong>. “Sam<strong>en</strong> met mijn<br />
twee broers heb ik de maquettes gemaakt<br />
<strong>en</strong> het nest gebouwd. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> was er<br />
e<strong>en</strong> voortdur<strong>en</strong>de interactie tuss<strong>en</strong> het<br />
artistiek concept, de ing<strong>en</strong>ieur <strong>en</strong> de<br />
architect. De verwez<strong>en</strong>lijking zelf heeft<br />
meer dan 3 jaar in beslag g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Het<br />
bouw<strong>en</strong> van het nest, het ontwerp<strong>en</strong> van<br />
de act <strong>en</strong> het schrijv<strong>en</strong> van de tekst<strong>en</strong><br />
vloeid<strong>en</strong> in elkaar over <strong>en</strong> war<strong>en</strong> ev<strong>en</strong><br />
belangrijk als de opvoering <strong>en</strong> de confrontatie<br />
met het publiek zelf.”<br />
Het reusachtig zwaluwnest teg<strong>en</strong> de<br />
strakke glaz<strong>en</strong> wand als metafoor van de<br />
natuur die overleeft in e<strong>en</strong> urbanistische<br />
context. E<strong>en</strong> beeld dat de Brusselaar zich<br />
lang zal herinner<strong>en</strong>.<br />
H<strong>en</strong>k VAN NIEUWENHOVE<br />
© Alexis Destoop<br />
JUNI-JULI 2004 - I-mag 41
GRAAD EN DIPLOMA<br />
BaMa<br />
VIK & departem<strong>en</strong>tshoofd<strong>en</strong><br />
De 13 departem<strong>en</strong>tshoofd<strong>en</strong><br />
Industriële Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />
(opleiding<strong>en</strong> voor industrieel<br />
ing<strong>en</strong>ieurs) <strong>en</strong> de Vlaamse<br />
Ing<strong>en</strong>ieurskamer hebb<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijk<br />
schrijv<strong>en</strong> hun collectieve <strong>en</strong><br />
maatschappelijke bezorgdheid geuit<br />
aan de partijvoorzitters <strong>en</strong> de politieke<br />
verantwoordelijk<strong>en</strong>. Ze hebb<strong>en</strong><br />
tev<strong>en</strong>s concreet hun verwachting<strong>en</strong><br />
geformuleerd voor de nieuwe Vlaamse<br />
Regeringsverklaring.<br />
Reeds geruime tijd pleg<strong>en</strong> de VIK <strong>en</strong><br />
de departem<strong>en</strong>tshoofd<strong>en</strong> IW&T <strong>en</strong><br />
BIO overleg om de opleiding van<br />
industrieel ing<strong>en</strong>ieurs af te stemm<strong>en</strong><br />
op het Europees harmoniseringssysteem<br />
van hogere opleiding<strong>en</strong>,<br />
inzonderheid voor de internationale<br />
ing<strong>en</strong>ieursopleiding.<br />
42 I-mag - JUNI-JULI 2004 <br />
Het verhaal is bek<strong>en</strong>d. In Bologna hebb<strong>en</strong><br />
de ministers van de verschill<strong>en</strong>de land<strong>en</strong><br />
de krijtlijn<strong>en</strong> op papier gezet om tot meer<br />
harmonisering van het hoger onderwijs te<br />
kom<strong>en</strong>, wat nog ge<strong>en</strong> uniformisering betek<strong>en</strong>t.<br />
Meer transparantie is hier het sleutelwoord.<br />
Het staat nochtans ieder land vrij om deze<br />
int<strong>en</strong>tie in e<strong>en</strong> nationale wetgeving te giet<strong>en</strong>.<br />
Vlaander<strong>en</strong> was daarbij, sam<strong>en</strong> met<br />
Duitsland, e<strong>en</strong> koploper. De neg<strong>en</strong> voorontwerp<strong>en</strong><br />
van decreet resulteerd<strong>en</strong> in<br />
het herstructureringsdecreet van 4 april<br />
2003 dat in feite e<strong>en</strong> kaderdecreet is.<br />
Aanbouwdecret<strong>en</strong><br />
Het werk van de aftred<strong>en</strong>de regering is<br />
echter niet af. De nieuwe Vlaamse<br />
regering wacht<strong>en</strong> nog tal van<br />
aanbouwdecret<strong>en</strong>, <strong>en</strong> die<br />
zijn niet van de minste. De<br />
aanvulling<strong>en</strong> zijn niet<br />
alle<strong>en</strong> heel belangrijk<br />
voor de industrieel<br />
ing<strong>en</strong>ieurs maar ligg<strong>en</strong><br />
ook zeer gevoelig.<br />
Eis<strong>en</strong>pakket<br />
voor nieuwe<br />
Vlaamse Regeringsverklaring<br />
Bijzondere aandacht zal gaan naar de<br />
invulling van het academiseringsproces,<br />
dat veel geld vraagt. Dit is maar één van<br />
de netelige punt<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> uitvoering<br />
moet<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong>. De vorige regering heeft<br />
zich voor de uitvoering van de<br />
Bolognaverklaring geëngageerd, het is<br />
dan ook maar redelijk dat ze die verwachting<br />
op alle vlakk<strong>en</strong> inlost, indachtig dat<br />
kok<strong>en</strong> geld kost.<br />
De departem<strong>en</strong>tshoofd<strong>en</strong> IW&T <strong>en</strong> BIO<br />
b<strong>en</strong>adrukk<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijk schrijv<strong>en</strong><br />
met de VIK dat de uitbouw van de<br />
Masteropleiding<strong>en</strong> die decretaal werd<br />
vastgelegd, <strong>en</strong>orme kans<strong>en</strong> inhoudt. De<br />
belang<strong>en</strong> van de hogeschol<strong>en</strong> lop<strong>en</strong><br />
parallel met deze van de VIK, de grootste<br />
ing<strong>en</strong>ieursver<strong>en</strong>iging van ons land. De<br />
hogeschol<strong>en</strong> wak<strong>en</strong> over de kwaliteit<br />
van de opleiding, de<br />
Wie<br />
straks de studies<br />
van industrieel ing<strong>en</strong>ieur<br />
aanvat, wil ook de<br />
zekerheid hebb<strong>en</strong> dat zijn<br />
diploma vier jaar later<br />
nog e<strong>en</strong> internationale<br />
waarde heeft.<br />
beroepsver<strong>en</strong>iging behartigt<br />
<strong>en</strong> verdedigt de<br />
belang<strong>en</strong> van de<br />
afgestudeerd<strong>en</strong> in
IW&T <strong>en</strong> BIO op één lijn<br />
de Europese context. De betrachting<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
het <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t van beide zijn onafscheidelijk<br />
met elkaar verbond<strong>en</strong>. Will<strong>en</strong> de<br />
industrieel ing<strong>en</strong>ieurs met hun diploma<br />
kunn<strong>en</strong> wedijver<strong>en</strong> met hun buit<strong>en</strong>landse<br />
collega’s, dan moet<strong>en</strong> daarvoor ook<br />
onvoorwaardelijk de correcte <strong>en</strong> gerechtvaardigde<br />
voorwaard<strong>en</strong> word<strong>en</strong> geschap<strong>en</strong>.<br />
Dit is e<strong>en</strong> sociale <strong>en</strong> rechtvaardige<br />
eis die de industrieel ing<strong>en</strong>ieurs, als<br />
motor van ons economisch lev<strong>en</strong>, door de<br />
volg<strong>en</strong>de regering verwez<strong>en</strong>lijkt will<strong>en</strong><br />
zi<strong>en</strong>.<br />
Strijdpunt<strong>en</strong><br />
De overleggroep van de departem<strong>en</strong>tshoofd<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> de VIK stelt nochtans vast dat<br />
de voorwaard<strong>en</strong> voor het academiseringsproces,<br />
dat tot de accreditering van de<br />
Masteropleiding<strong>en</strong> voor industrieel ing<strong>en</strong>ieur<br />
leidt, in het gedrang kom<strong>en</strong>.<br />
Er ontbrek<strong>en</strong> immers volg<strong>en</strong>s de overleggroep<br />
ess<strong>en</strong>tiële <strong>en</strong> fundam<strong>en</strong>tele middel<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> mogelijkhed<strong>en</strong>, met name:<br />
de broodnoodzakelijke financiering<br />
voor de basisopleiding<strong>en</strong>.<br />
de volwaardige academiseringsmiddel<strong>en</strong><br />
tijd<strong>en</strong>s de overgangsperiode.<br />
het eig<strong>en</strong> doctoraat in de<br />
industriële wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>.<br />
de feitelijke toegang tot<br />
de financieringskanal<strong>en</strong><br />
zoals BOF <strong>en</strong> FWO.<br />
de internationale<br />
erk<strong>en</strong>ning.<br />
Dit laatste impliceert volg<strong>en</strong>s de overleggroep:<br />
de onmiddellijke toek<strong>en</strong>ning van de<br />
specificatie “of sci<strong>en</strong>ce” bij de titel<br />
van Master voor industrieel ing<strong>en</strong>ieurs.<br />
de internationaal betek<strong>en</strong>isvolle <strong>en</strong><br />
herk<strong>en</strong>bare Engelse vertaling van<br />
het begrip opleidingsinstituut als<br />
“University College”.<br />
Nefaste gevolg<strong>en</strong><br />
Al deze punt<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> concreet geargum<strong>en</strong>teerd<br />
in e<strong>en</strong> goed onderbouwd dossier.<br />
De overleggroep rek<strong>en</strong>t er met aandrang<br />
op dat haar verwachting<strong>en</strong> in de nieuwe<br />
Vlaamse Regeringsverklaring zull<strong>en</strong> terug<br />
te vind<strong>en</strong> zijn. Indi<strong>en</strong> deze “middel<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
mogelijkhed<strong>en</strong>” niet ter beschikking word<strong>en</strong><br />
gesteld, dan is het duidelijk dat de<br />
accreditatie van de Masteropleiding<strong>en</strong><br />
voor industrieel ing<strong>en</strong>ieurs in het gedrang<br />
komt. Bijgevolg, stelt de overleggroep,<br />
”dreigt e<strong>en</strong> opleiding met e<strong>en</strong> grote maatschappelijke<br />
relevantie te verdwijn<strong>en</strong> met<br />
nefaste gevolg<strong>en</strong> voor de 52.000 Vlaamse<br />
industrieel ing<strong>en</strong>ieurs <strong>en</strong> het bedrijfslev<strong>en</strong>”.<br />
Dit<br />
is de bekommernis<br />
van ing<strong>en</strong>ieurs <strong>en</strong><br />
van de industriële wereld<br />
<strong>en</strong> die mag het overheidsbeleid<br />
niet lichtvaardig<br />
naast zich neerlegg<strong>en</strong>.<br />
Oproep voor de nieuwe<br />
regering<br />
Dit kan toch niet de bedoeling zijn<br />
geweest van de hervorming van de opleiding<br />
van industrieel ing<strong>en</strong>ieur, die met<br />
ingang van het academiejaar 2004-2005<br />
van start gaat.<br />
Wie straks de studies van industrieel<br />
ing<strong>en</strong>ieur aanvat, wil ook de zekerheid<br />
hebb<strong>en</strong> dat zijn diploma vier jaar later nog<br />
e<strong>en</strong> internationale waarde heeft. Als de<br />
overheid deze zekerheid niet kan waarborg<strong>en</strong>,<br />
bijvoorbeeld door departem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
niet de nodige middel<strong>en</strong> te gev<strong>en</strong>, dan<br />
vreest de VIK voor de gevolg<strong>en</strong>.<br />
De oproep van de overleggroep voor de<br />
nieuwe regering is ge<strong>en</strong> dagdromerij. Dit<br />
is de bekommernis van ing<strong>en</strong>ieurs <strong>en</strong> van<br />
de industriële wereld <strong>en</strong> die mag het overheidsbeleid<br />
niet lichtvaardig naast zich<br />
neerlegg<strong>en</strong>. We zull<strong>en</strong> dit zeker met<br />
argusog<strong>en</strong> nauwlett<strong>en</strong>d opvolg<strong>en</strong>.<br />
Ing. Noël LAGAST<br />
Zoniet<br />
dreigt e<strong>en</strong> opleiding<br />
met e<strong>en</strong> grote<br />
maatschappelijke relevantie<br />
te verdwijn<strong>en</strong> met nefaste<br />
gevolg<strong>en</strong> voor de 52.000<br />
Vlaamse industrieel ing<strong>en</strong>ieurs<br />
<strong>en</strong> het bedrijfslev<strong>en</strong>.<br />
JUNI-JULI 2004 - I-mag 43
GRAAD EN DIPLOMA<br />
BaMa<br />
Uitpakk<strong>en</strong> met ambitieuze plann<strong>en</strong> is de<br />
dada van iedere minister of staatssecretaris.<br />
Dit geldt ook voor de bewindslui in<br />
Nederland. E<strong>en</strong> voorbeeld is het plan,<br />
voorlopig nog e<strong>en</strong> idee, van de<br />
Nederlandse liberale staatssecretaris<br />
Annette Nijs (VVD) van het tweede kabinet<br />
Balk<strong>en</strong><strong>en</strong>de om iets te do<strong>en</strong> aan de<br />
“bloedloze” (sic) universiteit<strong>en</strong> in<br />
Nederland <strong>en</strong> gestalte te gev<strong>en</strong> aan de<br />
zog<strong>en</strong>aamde “Lissabon ambitie”.<br />
In Lissabon werd<strong>en</strong> de krijtlijn<strong>en</strong> uitgetek<strong>en</strong>d<br />
om van Europa teg<strong>en</strong> 2010 e<strong>en</strong> sterke,<br />
zoniet het sterkste, economische k<strong>en</strong>nisc<strong>en</strong>trum<br />
van de wereld te mak<strong>en</strong>. De<br />
ministers van verschill<strong>en</strong>de Europese land<strong>en</strong><br />
will<strong>en</strong> op termijn meer hoogopgeleide<br />
k<strong>en</strong>niswerkers. De Nederlandse<br />
staatssecretaris mikt relatief hoog <strong>en</strong><br />
d<strong>en</strong>kt aan de oprichting van e<strong>en</strong><br />
Nederlands equival<strong>en</strong>t van de<br />
Amerikaanse Harvard universiteit.<br />
Harvard equival<strong>en</strong>t<br />
6In deze artikel<strong>en</strong>reeks onderzoek<strong>en</strong> we hoever het staat met de<br />
invoering van de BaMa, zes jaar na de ondertek<strong>en</strong>ing van de<br />
Sorbonneverklaring. In deel 1 (I-mag, mei 2004) gav<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> algeme<strong>en</strong><br />
overzicht van de stand van zak<strong>en</strong> in de ons omring<strong>en</strong>de land<strong>en</strong> <strong>en</strong> toetst<strong>en</strong> dit<br />
aan de situatie in eig<strong>en</strong> land. Uit de vergelijking bleek dat Vlaander<strong>en</strong> de vlijtigste<br />
leerling is.<br />
Aan de Nederlandse hogeschol<strong>en</strong> (Hoger Beroepsonderwijs – HBO) <strong>en</strong> universiteit<strong>en</strong><br />
(Wet<strong>en</strong>schappelijk Onderwijs – WO) werd de Bachelor-Master structuur<br />
inmiddels reeds ingevoerd. Maar de Nederlandse onderwijswereld mort <strong>en</strong><br />
de stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> op straat. Het rommelt dus bij onze Noorderbur<strong>en</strong>. De<br />
Nederlandse regering heeft grootse plann<strong>en</strong>. Zo wordt er luidop gedacht aan<br />
één grote universiteit, naar het voorbeeld van Harvard.<br />
I-mag stak zijn licht op in Nederland. E<strong>en</strong> beknopt verslag.<br />
De rector van e<strong>en</strong> Vlaamse universiteit<br />
verkondigde onlangs dezelfde ambitie.<br />
Ieder land zijn topuniversiteit blijkt vooralsnog<br />
e<strong>en</strong> droom te zijn. De Nederlandse<br />
Onderwijsraad, het voornaamste adviesorgaan<br />
van staatssecretaris Annette<br />
44 I-mag - JUNI-JULI 2004 <br />
Zes jaar na de onder<br />
Nederland: the American<br />
Nijs, vindt e<strong>en</strong> “Harvard equival<strong>en</strong>t” in<br />
Nederland niet haalbaar. De gemiddelde<br />
stud<strong>en</strong>t aan de Harvard universiteit<br />
betaalt jaarlijks 23 duiz<strong>en</strong>d EUR. Harvard<br />
kan net als heel wat andere Amerikaanse<br />
universiteit<strong>en</strong> rek<strong>en</strong><strong>en</strong> op omvangrijke<br />
financiële bijdrag<strong>en</strong> vanuit het bedrijfslev<strong>en</strong>.<br />
Om het allemaal betaalbaar te mak<strong>en</strong><br />
zou het collegegeld in Nederland flink<br />
omhoog moet<strong>en</strong>. Nu bedraagt dit 1.495<br />
EUR per jaar. De toelage van de<br />
Nederlandse regering bedraagt 4.800 EUR<br />
per jaar voor e<strong>en</strong> universiteitsstud<strong>en</strong>t <strong>en</strong><br />
voor e<strong>en</strong> HBO-stud<strong>en</strong>t 5.200 EUR per jaar.<br />
In 2008 wil de Nederlandse regering haar<br />
jaarlijkse bijdrage per universiteitsstud<strong>en</strong>t<br />
met 200 EUR verminder<strong>en</strong>. Voor e<strong>en</strong><br />
HBO-stud<strong>en</strong>t gaat er vanaf 2008 honderd<br />
EUR af. De ambitie om één topuniversiteit<br />
te creër<strong>en</strong>, krijgt daarmee e<strong>en</strong> flinke duik.<br />
De Nederlandse staatssecretaris moet<br />
dan ook haar plann<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> “nieuwe”<br />
Harvard fors terugschroev<strong>en</strong>. De rector<strong>en</strong><br />
van de Nederlandse universiteit<strong>en</strong> vind<strong>en</strong><br />
dat niet alle heil mag verwacht word<strong>en</strong><br />
van onderwijs- <strong>en</strong> onderzoeksinstelling<strong>en</strong><br />
die het keurmerk drag<strong>en</strong> waarin het woord<br />
“top” voorkomt. Wie in Vlaander<strong>en</strong> de<br />
d<strong>en</strong>koef<strong>en</strong>ing om tot één topuniversiteit<br />
te kom<strong>en</strong>, wil overdo<strong>en</strong>, rad<strong>en</strong> we aan<br />
e<strong>en</strong>s langs te gaan bij het kabinet<br />
Balk<strong>en</strong><strong>en</strong>de.<br />
Stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>demonstraties<br />
Nederland k<strong>en</strong>de de voorbije maand<strong>en</strong><br />
opnieuw her <strong>en</strong> der stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>demonstraties.<br />
Dit was ondermeer het geval op de<br />
Dam in Amsterdam waar we getuige<br />
war<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> massademonstratie onder<br />
de slogan “Maak van ons onderwijs ge<strong>en</strong><br />
puinhoop”. Amsterdam is altijd al de<br />
plaats van stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>demonstraties geweest.<br />
Dit is niet verwonderlijk. Amsterdam<br />
is immers e<strong>en</strong> bruis<strong>en</strong>de stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>stad.<br />
Aan de 2 universiteit<strong>en</strong> <strong>en</strong> hogeschol<strong>en</strong><br />
studer<strong>en</strong> ruim 60.000 stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>,<br />
afkomstig uit e<strong>en</strong> 20-tal verschill<strong>en</strong>de land<strong>en</strong>.<br />
De manifestatie was gericht teg<strong>en</strong><br />
de HOOP, wat staat voor Hoger Onderwijs<br />
<strong>en</strong> Onderwijsplan én teg<strong>en</strong> de vrouw die<br />
dit plan heeft opgesteld, met name<br />
staatssecretaris Annette Nijs. “Nijs is<br />
niet goed wijs” stond op één van de vele<br />
spandoek<strong>en</strong> te lez<strong>en</strong>.<br />
Nijs staat in de Nederlandse onderwijswereld<br />
bek<strong>en</strong>d als e<strong>en</strong> “onhandige”<br />
staatssecretaris, e<strong>en</strong> “brekebe<strong>en</strong>” zoals<br />
de Amsterdamse stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> haar noem<strong>en</strong>.<br />
In e<strong>en</strong> vorige baan was ze op de
tek<strong>en</strong>ing van de Sorbonneverklaring<br />
Dream (deel 2)<br />
Filippijn<strong>en</strong> nauw bij het managem<strong>en</strong>t van<br />
Shell betrokk<strong>en</strong>. Haar uitsprak<strong>en</strong> als<br />
staatssecretaris maakt<strong>en</strong> haar ongeliefd,<br />
niet alle<strong>en</strong> in de onderwijswereld, maar<br />
ook in de Tweede Kamer <strong>en</strong> bij haar eig<strong>en</strong><br />
minister. Nijs brak e<strong>en</strong> lans voor thema’s<br />
die sinds jar<strong>en</strong> behoord<strong>en</strong> tot de taboes<br />
van de Tweede Kamer in D<strong>en</strong> Haag, het<br />
Binn<strong>en</strong>hof. De staatssecretaris wil<br />
immers e<strong>en</strong> str<strong>en</strong>gere selectie van de stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
“aan de poort” van de hogere<br />
onderwijsinstelling<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> hoger collegegeld<br />
<strong>en</strong> e<strong>en</strong> nieuwe studiefinanciering.<br />
De stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> vooral meer moet<strong>en</strong><br />
l<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />
Naakt protest<br />
E<strong>en</strong> succesnummer tijd<strong>en</strong>s de stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>demonstratie<br />
in Amsterdam was het<br />
zog<strong>en</strong>aamde streak<strong>en</strong>. Amsterdamse stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> er alles van. Zodra tuss<strong>en</strong><br />
twee hagelbui<strong>en</strong> op de Dam e<strong>en</strong> straaltje<br />
zon doorbrak, ging<strong>en</strong> stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, onder<br />
het oog van de massaal opgetrommelde<br />
politie, gezwind uit de kler<strong>en</strong>. Ze<br />
illustreerd<strong>en</strong> daarmee fysiek hoe het<br />
onderwijs wordt uitgekleed. Na het naakte<br />
protest, onder het scander<strong>en</strong> van “Hé<br />
ho, hé ho, het onderwijs verneuk je zo”,<br />
zette de m<strong>en</strong>igte zich in beweging voor<br />
e<strong>en</strong> flinke wandeling door het c<strong>en</strong>trum.<br />
Dure Masters<br />
Nederlandse stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> vrez<strong>en</strong> dat sommige<br />
studies onbetaalbaar zull<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
indi<strong>en</strong> de plann<strong>en</strong> van Nijs realiteit word<strong>en</strong>.<br />
Het lukt vele stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> nog om de<br />
eindjes maandelijks aan elkaar te knop<strong>en</strong>,<br />
maar in de toekomst wordt het heel moeilijk,<br />
althans zo lijkt het toch volg<strong>en</strong>s de<br />
uitleg die we kreg<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> handvol<br />
betogers. De invoering van de Mastergrad<strong>en</strong><br />
heeft volg<strong>en</strong>s h<strong>en</strong> de commercialisering<br />
van het hoger onderwijs ingeluid.<br />
Aan de Universiteit van Amsterdam<br />
betaalt m<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> Executive Masters in<br />
International and European Relations and<br />
Managem<strong>en</strong>t reeds 8.300 EUR. De cursus<br />
loopt van 1 september 2004 tot <strong>juni</strong> 2005.<br />
“Het is allemaal de schuld van staatssecretaris<br />
Nijs” zegg<strong>en</strong> de stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. “Het<br />
gaat met haar plann<strong>en</strong> de kant op dat<br />
alle<strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> met rijke ouders in de toekomst<br />
nog zull<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> studer<strong>en</strong>”.<br />
Toelatingsexam<strong>en</strong><br />
Niet alle Nederlandse universiteit<strong>en</strong><br />
staan nochtans achter de betoging die in<br />
Amsterdam werd georganiseerd door de<br />
Landelijke Stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>vakbond (LSVB) <strong>en</strong><br />
waaronder zich volg<strong>en</strong>s de organisator<strong>en</strong><br />
ook beroepsdemonstrant<strong>en</strong> bevond<strong>en</strong>.<br />
Staatssecretaris Nijs van Onderwijs<br />
kreeg inmiddels rugg<strong>en</strong>steun van de<br />
Katholieke Universiteit Nijmeg<strong>en</strong>. De<br />
voorbije drie jaar organiseerde de universiteit<br />
immers bij wijze van proef e<strong>en</strong> experim<strong>en</strong>t<br />
met extra toelatingstoets<strong>en</strong>. Bij de<br />
studierichting<strong>en</strong> g<strong>en</strong>eeskunde <strong>en</strong> tandheelkunde<br />
meld<strong>en</strong> zich doorgaans meer<br />
kandidat<strong>en</strong> aan dan er studieplaats<strong>en</strong><br />
beschikbaar zijn. De toelatingstest<strong>en</strong> peil<strong>en</strong><br />
naar de motivatie, aanleg <strong>en</strong> inzicht.<br />
E<strong>en</strong> meerderheid van 65 proc<strong>en</strong>t van de<br />
deelnemers kijkt met tevred<strong>en</strong>heid terug<br />
op de gehanteerde procedure. Ook de uni-<br />
versiteit van Leid<strong>en</strong> wil de kom<strong>en</strong>de jar<strong>en</strong><br />
de eerstejaars voor studies als recht<strong>en</strong>,<br />
psychologie <strong>en</strong> geschied<strong>en</strong>is via e<strong>en</strong> toelatingsexam<strong>en</strong><br />
selecter<strong>en</strong>. Er zijn immers<br />
te veel kandidat<strong>en</strong>.<br />
Beta-wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />
scor<strong>en</strong> goed<br />
In de beta-wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> behor<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s<br />
de Raad van het Nederlandse Hoger<br />
Onderwijs 7 Nederlandse universiteit<strong>en</strong><br />
tot de 20 best publicer<strong>en</strong>de instelling<strong>en</strong> in<br />
Europa. Tilburg, Eindhov<strong>en</strong> <strong>en</strong> Tw<strong>en</strong>te<br />
staan zelf in de top ti<strong>en</strong>. In de publicatieranglijst<br />
van economiefaculteit<strong>en</strong> is<br />
Tilburg de beste niet-Amerikaanse universiteit<br />
op plaats achtti<strong>en</strong>.<br />
Hogeschool is<br />
ge<strong>en</strong> “university”<br />
Onder de Nederlandse hogeschol<strong>en</strong><br />
(HBO-instelling<strong>en</strong>) heerst grote ontevred<strong>en</strong>heid<br />
over de invoering van de<br />
Bachelor- <strong>en</strong> Mastertitels. De HBOinstelling<strong>en</strong><br />
mog<strong>en</strong> immers uitsluit<strong>en</strong>d de<br />
Bachelorgrad<strong>en</strong> organiser<strong>en</strong>, niet de<br />
Master. T<strong>en</strong>zij ze deze laatste op eig<strong>en</strong><br />
kost<strong>en</strong> inricht<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> HBO-ing<strong>en</strong>ieur mag<br />
dus <strong>en</strong>kel de Bachelortitel voer<strong>en</strong>, het-<br />
JUNI-JULI 2004 - I-mag 45
GRAAD EN DIPLOMA<br />
BaMa<br />
ge<strong>en</strong> tot algem<strong>en</strong>e ontevred<strong>en</strong>heid leidt<br />
bij de HBO-stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
directies.<br />
Toch organiser<strong>en</strong> HBO-instelling<strong>en</strong> vaak<br />
ook Masteropleiding<strong>en</strong>. Dit gebeurt dan<br />
wel in sam<strong>en</strong>werking met Engelse universiteit<strong>en</strong>.<br />
De Mastergraad wordt geaccrediteerd<br />
<strong>en</strong> uitsluit<strong>en</strong>d uitgereikt door de<br />
Engelse universiteit. HBO-instelling<strong>en</strong><br />
pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> zich in dit opzicht als “university”.<br />
Dit is volg<strong>en</strong>s de Nederlandse<br />
staatssecretaris van Onderwijs misleid<strong>en</strong>d<br />
<strong>en</strong> wordt niet langer toegestaan. De<br />
staatssecretaris heeft dit onlangs aangekaart<br />
in de Tweede Kamer, naar aanleiding<br />
van het debat over de titulatuur in het<br />
hoger onderwijs in Nederland.<br />
Om het onderscheid met universiteit<strong>en</strong><br />
duidelijk te mak<strong>en</strong>, mog<strong>en</strong> de HBO-instelling<strong>en</strong><br />
zich voortaan “university of professional<br />
education” noem<strong>en</strong>. Over het al of<br />
niet uitreik<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> Mastergraad in het<br />
Nederlands Hoger Beroepsonderwijs is<br />
het laatste woord nog niet gezegd <strong>en</strong><br />
zeker niet geschrev<strong>en</strong>. De Nederlanders<br />
zijn immers zeer begaafd in het opstell<strong>en</strong><br />
van rapport<strong>en</strong>.<br />
Arts & Sci<strong>en</strong>ce<br />
Alle HBO-opleiding<strong>en</strong> lop<strong>en</strong> over 4 jaar<br />
<strong>en</strong> word<strong>en</strong> omgezet in vierjarige<br />
Bacheloropleiding<strong>en</strong>. De Bachelortitel<br />
krijgt (voorlopig) ge<strong>en</strong> toevoeging of suffix.<br />
De voorhe<strong>en</strong> gebruikelijke HBO-titels<br />
blijv<strong>en</strong> bestaan naast de Bachelortitel:<br />
baccalaureus (bc) voor alle niet-technische<br />
HBO-opleiding<strong>en</strong> <strong>en</strong> ing<strong>en</strong>ieur (ing)<br />
voor de HBO-technische opleiding<strong>en</strong>.<br />
Voor de universitaire Bachelors <strong>en</strong><br />
Masters wordt afhankelijk van de studierichting<br />
“of Arts” (A) <strong>en</strong> “of Sci<strong>en</strong>ce” (Sc)<br />
toegevoegd. We onderscheid<strong>en</strong> aldus BA,<br />
MA, BSc, MSc.<br />
Ook hier blijv<strong>en</strong> de vroegere titels<br />
bestaan: doctorandus (drs), meester (mr),<br />
46 I-mag - JUNI-JULI 2004 <br />
wat overe<strong>en</strong>komt met lic<strong>en</strong>tiaat, <strong>en</strong> ing<strong>en</strong>ieur<br />
(ir).<br />
Propedeuse<br />
In Nederland bestaat ook e<strong>en</strong> zog<strong>en</strong>aamd<br />
propedeusejaar, kortweg propedeuse<br />
g<strong>en</strong>oemd. HBO-instelling<strong>en</strong> <strong>en</strong> universiteit<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong> elk hun eig<strong>en</strong> propedeuse.<br />
Dit is e<strong>en</strong> algeme<strong>en</strong> voorbereid<strong>en</strong>d<br />
jaar tot de specialisatiejar<strong>en</strong>, zowel voor<br />
het HBO als voor de universiteit. Met de<br />
invoering van de BaMa blijft het stelsel<br />
van de propedeuse behoud<strong>en</strong>.<br />
Hogeschol<strong>en</strong> <strong>en</strong> universiteit<strong>en</strong> mog<strong>en</strong><br />
zelf bepal<strong>en</strong> of ze al dan niet e<strong>en</strong> propedeutisch<br />
exam<strong>en</strong> w<strong>en</strong>s<strong>en</strong> te organiser<strong>en</strong>.<br />
In het nieuwe stelsel is aan de HBO-propedeuse<br />
het recht verbond<strong>en</strong> voor doorstroming<br />
van het HBO naar de universiteit.<br />
Het proces van de<br />
spookstud<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
In I-mag april 2003 hadd<strong>en</strong> we het over het<br />
misbruik van overheidsgeld<strong>en</strong> aan sommige<br />
HBO-instelling<strong>en</strong> <strong>en</strong> onderzoeksinstelling<strong>en</strong><br />
aan universiteit<strong>en</strong>. De to<strong>en</strong>malige<br />
minister van Onderwijs Loek Hermans<br />
bond de kat de bel aan <strong>en</strong> deed aangifte<br />
van misbruik van overheidssubsidies voor<br />
e<strong>en</strong> bedrag welgeteld 77 miljo<strong>en</strong> EUR. Dit<br />
bedrag was slechts e<strong>en</strong> peulschil in vergelijking<br />
met wat de Nederlandse<br />
Rek<strong>en</strong>kamer had becijferd. Het ging in<br />
hoofdzaak om zog<strong>en</strong>aamde spookstud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>,<br />
stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die “eindeloos” in het buit<strong>en</strong>land<br />
stage liep<strong>en</strong>, <strong>en</strong>z. Hord<strong>en</strong> buit<strong>en</strong>landse<br />
stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> 1998 <strong>en</strong><br />
2002 door de onderwijsinstelling<strong>en</strong> in- <strong>en</strong><br />
uitgeschrev<strong>en</strong>, het rondpomp<strong>en</strong> van stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
zoals m<strong>en</strong> dit in Nederland noemt.<br />
De onderzoekscommissie bracht aan het<br />
licht dat van de ruim 150 instelling<strong>en</strong> in<br />
het wet<strong>en</strong>schappelijk onderwijs (universiteit<strong>en</strong>),<br />
het HBO <strong>en</strong> het voortgezet<br />
beroepsonderwijs, de Hogeschool van<br />
Zeeland (HZ) in Vlissing<strong>en</strong> het slechtst uit<br />
de bus kwam. De Hogeschool Amsterdam<br />
(HA) komt op de tweede plaats. In de<br />
periode 1998-2002 zou de HZ (met 4000<br />
stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>) voor 11,8 miljo<strong>en</strong> Eur t<strong>en</strong><br />
onrechte aan rijksbijdrag<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> ontvang<strong>en</strong>.<br />
De HA (met drie keer meer stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>)<br />
inde t<strong>en</strong> onrechte voor 9,8 miljo<strong>en</strong><br />
EUR rijkstoelag<strong>en</strong>.<br />
De HZ in Vlissing<strong>en</strong> zou volg<strong>en</strong>s de<br />
onderzoekscommissie vooral in de fout<br />
zijn gegaan door het aanmeld<strong>en</strong> van<br />
Spaanse stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voor volledige<br />
bekostiging door de Nederlandse overheid.<br />
De HZ koos nu voor de aanval. Het<br />
bestuur stapte naar de rechter om de<br />
bewering van tafel te veg<strong>en</strong> dat het bij het<br />
aantrekk<strong>en</strong> van buit<strong>en</strong>landse stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in<br />
strijd met de wet zou hebb<strong>en</strong> gehandeld.<br />
De huidige staatssecretaris Annette Nijs,<br />
die bek<strong>en</strong>d staat als e<strong>en</strong> harde tante,<br />
vraagt aan alle instelling<strong>en</strong> e<strong>en</strong> terugvordering<br />
van de subsidies. Het einde van de<br />
gerechtelijke strijd is nog niet in zicht. De<br />
internationalisering van het onderwijs <strong>en</strong><br />
het zgn. shopp<strong>en</strong> van opleiding<strong>en</strong>, waarbij<br />
de nodige studiepunt<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> verzameld<br />
te word<strong>en</strong>, zou wel e<strong>en</strong>s poort<strong>en</strong> naar<br />
sluikweg<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> op<strong>en</strong><strong>en</strong> die nare<br />
gevolg<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>. Het Nederlands<br />
“experim<strong>en</strong>t” heeft liefst ge<strong>en</strong> navolging.<br />
De overheid kijkt immers str<strong>en</strong>g toe.<br />
Ing. Noël LAGAST<br />
Volg<strong>en</strong>de maand in I-mag:<br />
De volg<strong>en</strong>de bijdrage in deze reeks handelt over Frankrijk <strong>en</strong> dat wordt zeker e<strong>en</strong> leuk geval<br />
apart, want niets is zo Frans als het hoger onderwijs in Frankrijk. Het is zo Frans als e<strong>en</strong><br />
Frans stokbrood.
NEEM DE TIJD<br />
Werkt u ook 80 uur per week <strong>en</strong> 7 op 7? Ge<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s, laat staan e<strong>en</strong><br />
ing<strong>en</strong>ieur, houdt het vol. En voor u het beseft, b<strong>en</strong>t u uitgeblust.<br />
Neem de tijd om er af <strong>en</strong> toe tuss<strong>en</strong>uit te trekk<strong>en</strong>, nieuwe horizont<strong>en</strong><br />
te verk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, uw partner <strong>en</strong> uw gezin te verw<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, uzelf te<br />
herbronn<strong>en</strong>. U <strong>en</strong> uw bedrijf zull<strong>en</strong> het zich niet beklag<strong>en</strong>.<br />
In deze rubriek gev<strong>en</strong> we u e<strong>en</strong> aantal kostbare tips. Omdat het<br />
lev<strong>en</strong> meer is dan bits & bytes.<br />
Limburg mijnland<br />
Putt<strong>en</strong> uit de multiculturele rijkdom<br />
Lanak<strong>en</strong>. Neem nu Limburg. In<br />
de rest van Vlaander<strong>en</strong> wordt<br />
wel e<strong>en</strong>s meewarig over de<br />
meest oostelijke Vlaamse provincie<br />
gesprok<strong>en</strong>, maar dat is zeer onterecht.<br />
Limburg is e<strong>en</strong> parel aan de toeristische<br />
kroon van Vlaander<strong>en</strong>.<br />
Duiz<strong>en</strong>d<strong>en</strong> vierkante meter heide <strong>en</strong><br />
boss<strong>en</strong> staan garant voor dag<strong>en</strong>- <strong>en</strong><br />
wek<strong>en</strong>lang wandel- <strong>en</strong> fietsplezier. De<br />
Limburgse gastronomie scheert hoge<br />
topp<strong>en</strong>. En sedert de sluiting van de<br />
ste<strong>en</strong>koolmijn<strong>en</strong> heeft Limburg er e<strong>en</strong><br />
originele attractie bij, die als gesned<strong>en</strong><br />
brood is voor ing<strong>en</strong>ieurs: het patrimonium<br />
van de Limburgse ste<strong>en</strong>koolmijn<strong>en</strong>.<br />
Limburg, mijn land. Limburg<br />
mijnland.<br />
Van onze redacteur<br />
In het begin van de twintigste eeuw, in<br />
1901 om precies te zijn, werd<strong>en</strong> de eerste<br />
ste<strong>en</strong>kol<strong>en</strong> in Limburg bov<strong>en</strong>gehaald. Dat<br />
gebeurde in As, op de gr<strong>en</strong>s tuss<strong>en</strong> het<br />
Maasland <strong>en</strong> de Limburgse Kemp<strong>en</strong>. In<br />
1917, to<strong>en</strong> wereldoorlog I onze contrei<strong>en</strong><br />
onveilig maakte, startte Winterslag als<br />
eerste met de ontginning van ste<strong>en</strong>kool.<br />
Vijf<strong>en</strong>zev<strong>en</strong>tig jaar lang werd in Limburg<br />
ste<strong>en</strong>kool ontgonn<strong>en</strong>. De laatste mijn<br />
werd in 1992 geslot<strong>en</strong>. Honderd<strong>en</strong> <strong>en</strong> duiz<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />
ing<strong>en</strong>ieurs hebb<strong>en</strong> deze vitale<br />
industrie mogelijk gemaakt. De geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
Bering<strong>en</strong>, Heusd<strong>en</strong>-Zolder,<br />
Houthal<strong>en</strong>-Helchter<strong>en</strong>, G<strong>en</strong>k <strong>en</strong><br />
Maasmechel<strong>en</strong> vormd<strong>en</strong> e<strong>en</strong> van de<br />
belangrijkste ste<strong>en</strong>koolc<strong>en</strong>tra van<br />
Europa. E<strong>en</strong> brok geschied<strong>en</strong>is waarin het<br />
Limburg van vandaag zijn wortels heeft.<br />
De sluiting van de mijn<strong>en</strong> was één van de<br />
meest dramatische period<strong>en</strong> uit de naoorlogse<br />
economische geschied<strong>en</strong>is. Na de<br />
INGENIEURS IN DE WERELD<br />
sluiting<strong>en</strong> volgd<strong>en</strong> de reconversies, waar<br />
Limburg tot de dag van vandaag de vrucht<strong>en</strong><br />
van plukt. De dynamiek van de mijn<strong>en</strong><br />
leeft voort, niet alle<strong>en</strong> in de geest<strong>en</strong> van<br />
de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die er hun lev<strong>en</strong> aan gewijd<br />
hebb<strong>en</strong>, maar ook in het landschap van de<br />
streek.<br />
De dynamiek van de mijn<strong>en</strong><br />
leeft voort, niet alle<strong>en</strong> in de<br />
geest<strong>en</strong> van de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>,<br />
maar ook in het landschap<br />
van de streek<br />
Het toerisme heeft handig ingespeeld op<br />
dit merkwaardige patrimonium, dat landschap,<br />
sam<strong>en</strong>leving <strong>en</strong> cultuur overheerst.<br />
De vroegere mijnregio is in beweging.<br />
Er ontstond<strong>en</strong> prachtige natuurgebied<strong>en</strong><br />
rond de terrils die vaak 80 meter<br />
hoog zijn. Ranke schachtbokk<strong>en</strong> stek<strong>en</strong><br />
ti<strong>en</strong>tall<strong>en</strong> meters bov<strong>en</strong> het landschap uit<br />
JUNI-JULI 2004 - I-mag 47
INGENIEURS IN DE WERELD<br />
als piramid<strong>en</strong> <strong>en</strong> stille getuig<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />
industrieel verled<strong>en</strong>. De mystiek, dynamiek<br />
<strong>en</strong> culturele rijkdom van deze streek<br />
spreekt tot de verbeelding. Niet voor niets<br />
is de mijnstreek één van de toeristische<br />
toppers van de Limburgs provincie geword<strong>en</strong>.<br />
Nerg<strong>en</strong>s anders spel<strong>en</strong> industrieel<br />
erfgoed <strong>en</strong> natuur zo mooi op elkaar in.<br />
De wandelaar wordt beloond<br />
met prachtige vergezicht<strong>en</strong><br />
over boss<strong>en</strong> <strong>en</strong> heide,<br />
kerktor<strong>en</strong>s, schachtbokk<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
andere terrils.<br />
Mijntoerisme<br />
De Limburgse toeristische di<strong>en</strong>st heeft<br />
handig ingespeeld op het mijntoerisme.<br />
Bewegwijzerde wandelroutes werd<strong>en</strong> uitgestippeld<br />
in de Hoge Kemp<strong>en</strong> <strong>en</strong> de<br />
C<strong>en</strong>trale Maasvallei. De mijnste<strong>en</strong>berg<strong>en</strong><br />
van Eisd<strong>en</strong>, Winterslag, Zolder <strong>en</strong><br />
Bering<strong>en</strong> kan je op eig<strong>en</strong> houtje bedwing<strong>en</strong>.<br />
Deze terrils vorm<strong>en</strong> ideale balkons<br />
om de weidsheid van het Limburgse landschap<br />
in je op te nem<strong>en</strong>. De wandelaar<br />
wordt beloond met prachtige vergezicht<strong>en</strong><br />
over boss<strong>en</strong> <strong>en</strong> heide, kerktor<strong>en</strong>s,<br />
schachtbokk<strong>en</strong> <strong>en</strong> andere terrils. En je<br />
ziet vooral ontzett<strong>en</strong>d veel gro<strong>en</strong>. Brons<br />
eik<strong>en</strong>gro<strong>en</strong> <strong>en</strong> paarse heide. De mijnstreek<br />
gr<strong>en</strong>st aan wat het Nationaal Park<br />
Hoge Kemp<strong>en</strong> zal word<strong>en</strong>. Duiz<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />
vierkante meter heide <strong>en</strong> boss<strong>en</strong> staan<br />
garant voor dag<strong>en</strong>lange natuurwandeling<strong>en</strong><br />
of fietsplezier. De fietsroute Lus van<br />
het Zwarte Goud voert de fietsrecreant<strong>en</strong><br />
dwars door het hart van de mijngeme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
Industriële archeologie<br />
Veel mijngebouw<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> met de grond<br />
gelijk gemaakt. Maar de meest waardevolle<br />
staan er nog in al hun pracht <strong>en</strong> glorie:<br />
56 monum<strong>en</strong>tale industriële mijngebouw<strong>en</strong><br />
die nog volop de sfeer van vroeger<br />
uitadem<strong>en</strong>. Sam<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> ze e<strong>en</strong><br />
industrieel erfgoedpark met internationale<br />
weerklank. Wandel tuss<strong>en</strong> deze tor<strong>en</strong>hoge<br />
relikwieën <strong>en</strong> kruip in het vel van de<br />
mijnwerker. Nerg<strong>en</strong>s voel je de mijn<strong>en</strong> zo<br />
goed aan als in Bering<strong>en</strong>. Bijna de volledi-<br />
48 I-mag - JUNI-JULI 2004 <br />
ge mijnsite is bewaard geblev<strong>en</strong>: schachtbokk<strong>en</strong>,<br />
architecturaal patrimonium, de<br />
resid<strong>en</strong>tiële tuinwijk<strong>en</strong>, de moskee, het<br />
park van de directeur, de terrils. Hier in<br />
Bering<strong>en</strong> is ook het Vlaams Mijnmuseum<br />
gevestigd. E<strong>en</strong> bezoek is dan ook e<strong>en</strong><br />
must voor iedere geïnteresseerde ing<strong>en</strong>ieur.<br />
In Heusd<strong>en</strong>-Zolder bied<strong>en</strong> de vroegere<br />
mijngebouw<strong>en</strong> onderdak aan ondermeer<br />
het C<strong>en</strong>trum Duurzaam Bouw<strong>en</strong>, e<strong>en</strong><br />
kringloopwinkel <strong>en</strong> brasserie. Of hoe de<br />
toekomst zich volop in het verled<strong>en</strong><br />
nestelt. Ook de mijngebouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> moskee<br />
van Winterslag staan iedere zomerzondag<br />
<strong>en</strong> nadi<strong>en</strong> iedere tweede zondag van<br />
de maand op<strong>en</strong> voor publiek voor e<strong>en</strong><br />
geleid bezoek. Het verhaal van de mijn<strong>en</strong><br />
is ook het verhaal van de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong> de<br />
cultur<strong>en</strong>. Op die manier lev<strong>en</strong> de mijn<strong>en</strong><br />
vandaag voort. In de Limburgse architectuur,<br />
cultuur, gastronomie. In Heusd<strong>en</strong>-<br />
Zolder proef je het mediterrane karakter<br />
van de mijnstreek op de multiculturele<br />
markt. Idem dito aan de Griekse <strong>en</strong><br />
Italiaanse eethuisjes in Maasmechel<strong>en</strong>.<br />
In G<strong>en</strong>k ontdek je e<strong>en</strong> grote rijkdom aan<br />
religieuze gebouw<strong>en</strong>: de Turkse <strong>en</strong><br />
Marokkaanse moskee, de Mijnkathedraal<br />
van Zwartberg, de Oekraï<strong>en</strong>se orthodoxe<br />
kerk. Het Museum van de Mijnwerkerswoning<br />
in Eisd<strong>en</strong> toont hoe de mijnwerkers<br />
leefd<strong>en</strong> buit<strong>en</strong> de mijn. De grootte<br />
van de woning weerspiegelde de positie<br />
in de mijn.<br />
Romantische uitvalsbasis<br />
Waarom kiest u ge<strong>en</strong> romantisch hotelletje<br />
als uitvalsbasis voor e<strong>en</strong> reis door<br />
het mijnland? In de romantische sfeer van<br />
Hostellerie La Butte aux Bois in Lanak<strong>en</strong><br />
kan u het harde labeur van de mijnsites<br />
ev<strong>en</strong> van u afschudd<strong>en</strong>. Het kasteel werd<br />
in 1924 gebouwd door Ridder Lagasse de<br />
Locht <strong>en</strong> na e<strong>en</strong> grootscheepse transformatie<br />
in de jar<strong>en</strong> ’80 omgetoverd tot e<strong>en</strong><br />
parel van de Limburgse hotellerie. Niet<br />
voor niets is het hotel aangeslot<strong>en</strong> bij de<br />
groep Romantik Hotels. In de riante<br />
salons kan u g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> uitzonderlijk<br />
ontbijt, met champagne. Het restaurant<br />
is e<strong>en</strong> uitgelez<strong>en</strong> plek om k<strong>en</strong>nis te<br />
mak<strong>en</strong> met de Limburgse topgastronomie<br />
<strong>en</strong> u kan er zelfs e<strong>en</strong> Limburgs wijntje<br />
drink<strong>en</strong>. Limburgse zak<strong>en</strong>lui, Nederlandse<br />
<strong>en</strong> Duitse toerist<strong>en</strong> <strong>en</strong> amoureuze koppels<br />
kom<strong>en</strong> hier om te g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> ing<strong>en</strong>ieur is t<strong>en</strong>slotte ook<br />
e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s van vlees <strong>en</strong> bloed.<br />
Heeft u stramme spier<strong>en</strong> na e<strong>en</strong> lange<br />
wandeling of fietstocht dan biedt de<br />
sauna <strong>en</strong> beautyfarm soelaas. Will<strong>en</strong> de<br />
dames gaan shopp<strong>en</strong>, dan kunn<strong>en</strong> ze<br />
terecht in de oude mijnsite van<br />
Maasmechel<strong>en</strong> die omgetoverd werd tot<br />
<strong>en</strong> exclusief Shopping Village waar alle<br />
grote internationale merk<strong>en</strong> hun eindereeks<strong>en</strong><br />
blijv<strong>en</strong>d teg<strong>en</strong> verlaagde prijz<strong>en</strong><br />
aanbied<strong>en</strong>. En w<strong>en</strong>st u ook e<strong>en</strong>s op andere<br />
gedacht<strong>en</strong> te kom<strong>en</strong>, dan kan u inspiratie<br />
opdo<strong>en</strong> op de geraffineerde t<strong>en</strong>toonstelling<br />
“100.000 jaar sex” in het<br />
Museactron van Maaseik. E<strong>en</strong> ing<strong>en</strong>ieur is<br />
t<strong>en</strong>slotte ook e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s van vlees <strong>en</strong><br />
bloed.<br />
H<strong>en</strong>k VAN NIEUWENHOVE<br />
PRAKTISCH<br />
Toerisme Limburg:<br />
Willek<strong>en</strong>smol<strong>en</strong>straat 140, 3500 Hasselt<br />
Tel: 011 23 74 50 - Fax: 011 23 74 66<br />
Website: www.toerismelimburg.be<br />
Mijnstreek Limburg:<br />
E-mail: mijnstreek@limburg.be<br />
Museactron:<br />
Lekkerstraat 5, 3680 Maaseik<br />
T<strong>en</strong>toonstelling “100.000 jaar sex”.<br />
Romantik Hotels:<br />
website: www.romantikhotels.com<br />
Hostellerie La Butte aux Bois:<br />
Paalste<strong>en</strong>laan 90, 3620 Lanak<strong>en</strong><br />
Tel: 089 73 97 70 - Fax: 089 72 16 47<br />
E-mail: info@labutteauxbois.be<br />
Website: www.labutteauxbous.be
ELEKTRICITEIT<br />
Lezing CATERPILLAR<br />
donderdag 21 oktober 2004<br />
Het lever<strong>en</strong> van elektriciteit zonder<br />
onderbreking wordt voor steeds meer<br />
industriële toepassing<strong>en</strong> <strong>en</strong> domein<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> kritisch elem<strong>en</strong>t. E<strong>en</strong> onderbreking<br />
van de elektrische voeding, zelfs voor<br />
slechts <strong>en</strong>kele second<strong>en</strong>, kan ernstige<br />
gevolg<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>: e<strong>en</strong> onderbrok<strong>en</strong><br />
industrieel proces kan veel geld kost<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
vraagt veel tijd om terug op te start<strong>en</strong>,<br />
e<strong>en</strong> onderbreking van de voeding van e<strong>en</strong><br />
databank kan verlies van waardevolle<br />
informatie tot gevolg hebb<strong>en</strong>, in hospital<strong>en</strong><br />
kom<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>lev<strong>en</strong>s op het spel te<br />
staan, <strong>en</strong>zovoort.<br />
Om e<strong>en</strong> onderbreking van de elektrische<br />
voeding, geleverd door het distributi<strong>en</strong>et,<br />
te voorkom<strong>en</strong> zijn op de markt twee oplossing<strong>en</strong><br />
voorhand<strong>en</strong> van het type UPS<br />
(Uninterruptible Power Supply): de UPS<br />
met batterij<strong>en</strong> <strong>en</strong> de rotatieve UPS.<br />
Zoals de naam het zegt, stockeert de UPS<br />
met batterij<strong>en</strong> de elektrische <strong>en</strong>ergie<br />
onder chemische vorm in batterij<strong>en</strong>. De<br />
rotatieve UPS daar<strong>en</strong>teg<strong>en</strong> stockeert de<br />
elektrische <strong>en</strong>ergie onder kinetische vorm<br />
in e<strong>en</strong> vliegwiel gemonteerd op de as van<br />
de alternator van e<strong>en</strong> elektroge<strong>en</strong>groep.<br />
Sedert <strong>en</strong>kele jar<strong>en</strong> stelt CATERPILLAR<br />
– verteg<strong>en</strong>woordigd in België door de N.V.<br />
TRECO te Overijse – op de markt van de<br />
UPS e<strong>en</strong> rotatief systeem voor met e<strong>en</strong><br />
nieuw <strong>en</strong> uitzonderlijk voordelig concept.<br />
Het hoofdk<strong>en</strong>merk van de rotatieve<br />
CATERPILLAR UPS is dat het vliegwiel<br />
geïntegreerd is in e<strong>en</strong> afgeslot<strong>en</strong>, vacuüm<br />
getrokk<strong>en</strong> behuizing, volledig onafhankelijk<br />
van de elektroge<strong>en</strong>groep.<br />
Dit ontwerp biedt vele voordel<strong>en</strong> die wij<br />
graag verduidelijk<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s het seminarie<br />
van 21 oktober 2004. Buit<strong>en</strong> het feit dat<br />
de CATERPILLAR UPS e<strong>en</strong> grote flexibiliteit<br />
biedt met zijn modulair concept (toevoeging<br />
van vliegwiel<strong>en</strong> van 250 kVA volg<strong>en</strong>s<br />
de te bescherm<strong>en</strong> belasting), zull<strong>en</strong><br />
wij u tev<strong>en</strong>s sprek<strong>en</strong> over de filter<strong>en</strong>de<br />
functies (spanning, frequ<strong>en</strong>tie, harmonisch<strong>en</strong>,<br />
cos phi, ...) die het toestel uitvoert.<br />
Wij stell<strong>en</strong> u ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s voor e<strong>en</strong> bezoek te<br />
br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> aan de installaties van de<br />
Antwerpse Waterwerk<strong>en</strong>, uitgerust met<br />
4 x CATERPILLAR UPS van elk 250 kVA.<br />
Studiegroep<strong>en</strong><br />
PRAKTISCH <br />
Plaats: AWW, Productiec<strong>en</strong>trum<br />
Walem, Mechelseste<strong>en</strong>weg 111, Rumst<br />
Datum: donderdag 21 oktober 2004 om<br />
19u30.<br />
Kostprijs: gratis voor de led<strong>en</strong> op vertoon<br />
van hun lidmaatschapskaart, nietled<strong>en</strong><br />
betal<strong>en</strong> 10 EUR.<br />
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat<br />
met referte BBELETRECO<br />
ONDERHOUD<br />
Nieuwe installaties <strong>en</strong><br />
nieuwe techniek<strong>en</strong><br />
donderdag 30 september 2004<br />
Tijd<strong>en</strong>s deze avondvoordracht wordt op<br />
basis van het VIK-cursusprogramma “In<br />
bedrijfstelling van nieuwe installaties”<br />
ingezoomd op de bijzondere techniek<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> procedures die van toepassing zijn bij<br />
de voorbereiding van e<strong>en</strong> start<strong>en</strong>de<br />
installatie.<br />
D<strong>en</strong>kt m<strong>en</strong> maar aan hot-tap, vries- <strong>en</strong><br />
piggingtechniek<strong>en</strong>. Organisatie <strong>en</strong> uitvoering<br />
van hydraulische test<strong>en</strong>.<br />
Chemische reiniging<strong>en</strong>, verwijder<strong>en</strong> van<br />
walshuid van stoomlijn<strong>en</strong>, mock operation,<br />
uitkok<strong>en</strong> van ketels. Dichtheidstest<strong>en</strong><br />
van fornuiz<strong>en</strong> <strong>en</strong> ketels, drog<strong>en</strong><br />
van fornuis- <strong>en</strong> ketelmetselwerk<strong>en</strong>, <strong>en</strong>zovoort.<br />
Al deze techniek<strong>en</strong> word<strong>en</strong> bekek<strong>en</strong> met<br />
het oog van de starting<strong>en</strong>ieur.<br />
PRAKTISCH <br />
Plaats: VIK-huis, Her<strong>en</strong>talsebaan 643,<br />
Wommelgem.<br />
Datum: donderdag 30 september 2004<br />
om 20u00.<br />
Sprekers: Raymond De Ravet, Acta &<br />
Gilbert Adria<strong>en</strong>ss<strong>en</strong>s.<br />
Kostprijs: gratis voor de led<strong>en</strong> op vertoon<br />
van hun lidmaatschapskaart, nietled<strong>en</strong><br />
betal<strong>en</strong> 10 EUR.<br />
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat<br />
met referte VOONDINSTA.<br />
VOEDING<br />
Modellering van de<br />
bederfflora van vacuüm<br />
bereide maaltijd<strong>en</strong><br />
dinsdag 7 december 2004<br />
De familiemaaltijd is niet langer de norm.<br />
Conv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>ce <strong>en</strong> snelheid word<strong>en</strong> belangrijk,<br />
maar mét behoud van veiligheid <strong>en</strong><br />
organoleptische eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>. Sous<br />
vide is dé methode die aan deze criteria<br />
voldoet.<br />
Sous vide product<strong>en</strong> behor<strong>en</strong> tot<br />
REPFED’s (Refrigerated Processed Food<br />
with Ext<strong>en</strong>ded Durability). Het verzeker<strong>en</strong><br />
van voedselveiligheid <strong>en</strong> houdbaarheidstermijn<strong>en</strong><br />
is dan ook sterk gebaseerd<br />
op accurate gekoelde bewaring.<br />
Mild temperatuurmisbruik treedt echter<br />
frequ<strong>en</strong>t op tijd<strong>en</strong>s bewaring <strong>en</strong> transport.<br />
E<strong>en</strong> accurate kwantitatieve schatting van<br />
dit effect op voedselveiligheid <strong>en</strong> houdbaarheid<br />
wordt verkreg<strong>en</strong> via PFM:<br />
Predictive Food Microbiology. Het laatste<br />
dec<strong>en</strong>nium werd heel wat werk verricht<br />
inzake microbiële voedselveiligheid van<br />
sous vide product<strong>en</strong>. Bitter weinig is echter<br />
gek<strong>en</strong>d over de invloed van de temperatuur<br />
op de bederfflora, <strong>en</strong> bijgevolg op<br />
de houdbaarheid. Nochtans is ook deze<br />
k<strong>en</strong>nis voor commerciële doeleind<strong>en</strong><br />
(optimalisatie, decision making) van<br />
onomstotelijk belang.<br />
PRAKTISCH <br />
Plaats: VIK-huis, Her<strong>en</strong>talsebaan 643,<br />
Wommelgem.<br />
Datum: dinsdag 7 december 2004 om<br />
20u00.<br />
Kostprijs: gratis voor VIK & EHEDGled<strong>en</strong><br />
op vertoon van hun lidmaatschapskaart,<br />
niet-led<strong>en</strong> betal<strong>en</strong> 10<br />
EUR.<br />
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat<br />
met referte VOVOEMAALT.<br />
JUNI-JULI 2004 - I-mag 49
AGENDA<br />
BIJEENKOMSTEN<br />
Studiegroep Bedrijfsbeleid<br />
14.09.2004 Lezing "Modell<strong>en</strong>", VIK-huis,<br />
Wommelgem, 20u00<br />
12.10.2004 Lezing, VIK-huis, Wommelgem,<br />
20u00<br />
09.11.2004 Lezing "Jaarverslag, wat steek<br />
ik erin, wat haal ik eruit?", VIK-huis,<br />
Wommelgem, 20u00<br />
14.12.2004 Lezing "Projectmanagem<strong>en</strong>t",<br />
VIK-huis, Wommelgem, 20u00<br />
Studiegroep Bouwkunde<br />
29.09.2004 Kernvergadering, VIK-huis,<br />
Wommelgem, 20u00<br />
27.10.2004 Kernvergadering, VIK-huis,<br />
Wommelgem, 20u00<br />
24.11.2004 Kernvergadering, VIK-huis,<br />
Wommelgem, 20u00<br />
29.12.2004 Kernvergadering, VIK-huis,<br />
Wommelgem, 20u00<br />
Studiegroep Elektriciteit<br />
16.09.2004 Lezing "EMC", VIK-huis,<br />
Wommelgem, 19u30<br />
21.10.2004 Lezing "No-break-system<strong>en</strong>,<br />
Caterpillar", Rumst, 19u30<br />
18.11.2004 Studievergadering, VIK-huis,<br />
Wommelgem, 19u30<br />
16.12.2004 Lezing "Pho<strong>en</strong>ix", 19u30<br />
Studiegroep Hav<strong>en</strong>technologie<br />
18.11.2004 Lezing "R<strong>en</strong>ovatie van kademur<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> hav<strong>en</strong>technologie", VIK-huis,<br />
Wommelgem, 20u00<br />
Studiegroep Kunststoff<strong>en</strong><br />
15.09.2004 Kernvergadering, VIK-huis,<br />
Wommelgem, 20u00<br />
Studiegroep Onderhoud<br />
27.09.2004 Kernvergadering, VIK-huis,<br />
Wommelgem, 20u00<br />
30.09.2004 Lezing "In bedrijfstelling van<br />
nieuwe installaties. Nieuwe techniek<strong>en</strong>".<br />
VIK-huis, Wommelgem, 20u00<br />
Studiegroep <strong>Regeltechniek</strong><br />
07.09.2004 Kernvergadering, VIK-huis,<br />
Wommelgem, 20u00<br />
05.10.2004 Kernvergadering, VIK-huis,<br />
Wommelgem, 20u00<br />
02.11.2004 Kernvergadering, VIK-huis,<br />
Wommelgem, 20u00<br />
50 I-mag - JUNI-JULI 2004 <br />
Studiegroep<strong>en</strong><br />
Studiegroep Veiligheid-Milieu<br />
16.09.2004 Kernvergadering, VIK-huis,<br />
Wommelgem, 20u00<br />
21.10.2004 Kernvergadering, VIK-huis,<br />
Wommelgem, 20u00<br />
18.11.2004 Kernvergadering, VIK-huis,<br />
Wommelgem, 20u00<br />
16.12.2004 Kernvergadering, VIK-huis,<br />
Wommelgem, 20u00<br />
De Studiegroep Voeding organiseert,<br />
i.s.m. EHEDG BENELUX:<br />
Studiegroep Voeding<br />
09.11.2004 Het verpakkingsc<strong>en</strong>trum van<br />
de Hogeschool Limburg: in di<strong>en</strong>st van<br />
de industrie, Hogeschool Limburg,<br />
Diep<strong>en</strong>beek<br />
07.12.2004 Lezing "Modellering van de<br />
bederfflora van vacuüm bereide maaltijd<strong>en</strong>",<br />
VIK-huis, Wommelgem, 20u00<br />
“SYMPOSIUM ON HYGIENIC DESIGN”<br />
op wo<strong>en</strong>sdag 13 oktober 2004<br />
Voor het volledige programma verwijz<strong>en</strong> we naar de rubriek<br />
“Ing<strong>en</strong>ieur <strong>en</strong> Vorming”, pag 19.<br />
Stad Hasselt<br />
Oproep tot kandidat<strong>en</strong> voor één statutaire functie van<br />
INDUSTRIEEL INGENIEUR (M/V)<br />
voor de afdeling technische di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> - weg<strong>en</strong><br />
Voorwaard<strong>en</strong>:<br />
diploma industrieel ing<strong>en</strong>ieur of gelijkgesteld<br />
slag<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> selectieproef, tw praktische proef,<br />
mondelinge proef, psychologische test<br />
Sam<strong>en</strong>vatting functiebeschrijving:<br />
technische leiding di<strong>en</strong>st weg<strong>en</strong>, opvolging dossiers<br />
weg<strong>en</strong>, zorg voor e<strong>en</strong> goede communicatie met alle<br />
betrokk<strong>en</strong> partij<strong>en</strong>.<br />
De volledige voorwaard<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> aangevraagd word<strong>en</strong> bij de personeelsdi<strong>en</strong>st<br />
– aanwerving<strong>en</strong> tel. 011 23 95 93 of e-mail L.PEETERS@HASSELT.BE.<br />
De schriftelijke kandidatur<strong>en</strong> – niet via e-mail - vergezeld van e<strong>en</strong><br />
curriculum vitae, e<strong>en</strong> bewijs van goed zedelijk gedrag dater<strong>en</strong>de<br />
van minder dan drie maand<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> afschrift<br />
van het studiebewijs, moet<strong>en</strong> aangetek<strong>en</strong>d of teg<strong>en</strong> ontvangstbewijs<br />
uiterlijk op 8 <strong>juli</strong> 2004 toekom<strong>en</strong> bij het college van burgemeester<br />
<strong>en</strong> schep<strong>en</strong><strong>en</strong> van de stad Hasselt, t.a.v de personeelsdi<strong>en</strong>st<br />
– aanwerving<strong>en</strong>, Gro<strong>en</strong>plein 1, 3500 Hasselt<br />
(voor de aangetek<strong>en</strong>de z<strong>en</strong>ding<strong>en</strong> is de datum van de poststempel<br />
bepal<strong>en</strong>d).
WINNERS IN PRINTING<br />
Hightech, vel na vel<br />
• HOOGWAARDIG DRUKWERK<br />
• ONTWERP & LAYOUT<br />
• DIGITAL PRINTING<br />
• DIGITALE HIGHTECH<br />
• PLOTS & PLANAFDRUK<br />
• AFWERKING EN SERVICE<br />
• GEADRESSEERDE MAILINGS<br />
• LEVERING DOORHEEN GANS BELGIE<br />
• NIEUW: VERPAKKINGSDOZEN - DISPLAYS<br />
Bezoek van onze verteg<strong>en</strong>woordiger na afspraak<br />
info@drukkerijsleurs.be<br />
Drukkerij Sleurs nv • Astridlaan 213 • B-3900 Overpelt<br />
tel. 011 80 90 90 • fax 011 80 90 95 • easy transfer 011 80 66 63 • FTP<br />
Concept & inhoud magazines Ijzer<strong>en</strong>le<strong>en</strong> 46 | 2800 Mechel<strong>en</strong> | 0496 52 81 35 | info@avantlalettre.be
INGENIEUR EN MAATSCHAPPIJ<br />
Brussel<br />
hoofdstad van<br />
de Europese<br />
k<strong>en</strong>nismaatschappij?<br />
Het c<strong>en</strong>trum van de digitale Z<strong>en</strong>nevallei<br />
kiest resoluut voor software-<strong>en</strong>gineering<br />
53 I-mag - JUNI-JULI 2004 <br />
Brussel behoort tot de topti<strong>en</strong><br />
van de Europese regio's met<br />
groot wet<strong>en</strong>schappelijk pot<strong>en</strong>tieel<br />
maar zijn economische groei<br />
is slechts de helft van die in de rand.<br />
Deze groei komt echter voor 50% van<br />
innovatie <strong>en</strong> technologieoverdracht.<br />
Jacques Simonet, Minister-Presid<strong>en</strong>t<br />
van het Brussels Hoofdstedelijk<br />
Gewest <strong>en</strong> belast met Onderzoek,<br />
steunt daarom de oprichting van e<strong>en</strong><br />
k<strong>en</strong>nisc<strong>en</strong>trum dat is gespecialiseerd<br />
in software-<strong>en</strong>gineering, e<strong>en</strong> technologie<br />
die Jan Modaal elke dag<br />
gebruikt.<br />
"Wist u dat u gebruik maakt van software<br />
telk<strong>en</strong>s u uw gsm aanzet?" Het is maar<br />
één van de vele voorbeeld<strong>en</strong> die<br />
Dominique Michel, secretaris-g<strong>en</strong>eraal<br />
van Agoria, belast met Agoria Brussel,<br />
geeft. Alle elektronische, informatica- <strong>en</strong><br />
domotica-uitrusting maakt gebruik van<br />
deze techniek op het vlak van softwareontwikkeling.<br />
"Zo is Siem<strong>en</strong>s met grote<br />
voorsprong op Microsoft de grootste produc<strong>en</strong>t<br />
van software die wordt gebruikt in<br />
zowel wekkerradio's die u 's morg<strong>en</strong>s<br />
wekk<strong>en</strong> als de trein die u naar het werk<br />
br<strong>en</strong>gt <strong>en</strong> in het digitale fototoestel waarmee<br />
u uw vakantiekiekjes maakt".<br />
Hoge ICT conc<strong>en</strong>tratie<br />
Deze alomteg<strong>en</strong>woordigheid van software-<strong>en</strong>gineering<br />
zal voortaan de specificiteit<br />
vorm<strong>en</strong> van het nieuwe k<strong>en</strong>nisc<strong>en</strong>trum<br />
van het WTCM, de R&D-pool van<br />
Agoria, in Brussel. Dit c<strong>en</strong>trum heeft<br />
zopas aanzi<strong>en</strong>lijke middel<strong>en</strong> van de<br />
Brusselse regering gekreg<strong>en</strong> <strong>en</strong> zal kun-
n<strong>en</strong> profiter<strong>en</strong> van de zeer hoge conc<strong>en</strong>tratie<br />
van ICT-onderneming<strong>en</strong> in Brussel.<br />
Die zijn goed voor ongeveer één derde<br />
van de ICT-activiteit<strong>en</strong> in ons land <strong>en</strong> tell<strong>en</strong><br />
35.000 werknemers. Sam<strong>en</strong> met de<br />
sector Multimedia verteg<strong>en</strong>woordigt dit<br />
meer dan 13% van de privé-werkgeleg<strong>en</strong>heid,<br />
teg<strong>en</strong>over e<strong>en</strong> Belgisch gemiddelde<br />
van 4,5% in 2003".<br />
Concreet zull<strong>en</strong> eerst twee, <strong>en</strong> op termijn<br />
vier ing<strong>en</strong>ieurs-informatici het team vorm<strong>en</strong><br />
dat zich op software-<strong>en</strong>gineering zal<br />
conc<strong>en</strong>trer<strong>en</strong>. Ze zull<strong>en</strong> zich toelegg<strong>en</strong> op<br />
het omzett<strong>en</strong> van onderzoeksresultat<strong>en</strong><br />
van universiteit<strong>en</strong>, die in Brussel nadrukkelijk<br />
aanwezig zijn, in industriële project<strong>en</strong>.<br />
Zo zull<strong>en</strong> ze bijv. e<strong>en</strong> toepassing kunn<strong>en</strong><br />
ontwikkel<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> nieuw protocol<br />
ter bescherming van software dat <strong>en</strong>kele<br />
onderzoekers van de VUB of de ULB hebb<strong>en</strong><br />
uitgevond<strong>en</strong>. Daarnaast kunn<strong>en</strong> ze<br />
ook de uitvoering begeleid<strong>en</strong> van project<strong>en</strong><br />
op domein<strong>en</strong> als nieuwe webdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> ".NET"-ontwikkelingsplatform<strong>en</strong>.<br />
Het systeem biedt in totaal<br />
toegang tot 25 gespecialiseerde<br />
vakgebied<strong>en</strong> via 110 ing<strong>en</strong>ieurs.<br />
Rapid Prototyping<br />
"Deze Brusselse specificiteit zal teg<strong>en</strong>over<br />
Vlaander<strong>en</strong> <strong>en</strong> Wallonië bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> als<br />
pasmunt di<strong>en</strong><strong>en</strong>", aldus Dominique<br />
Michel. E<strong>en</strong> tweede deel van dit project<br />
heeft als doel technologieoverdracht tuss<strong>en</strong><br />
de k<strong>en</strong>nisc<strong>en</strong>tra van de verschill<strong>en</strong>de<br />
gewest<strong>en</strong> te int<strong>en</strong>siver<strong>en</strong> door toedo<strong>en</strong><br />
van eerst twee, <strong>en</strong> op termijn vier andere<br />
specialist<strong>en</strong>. "Vlaander<strong>en</strong> <strong>en</strong> Wallonië<br />
beschikk<strong>en</strong> al over deze infrastructuur <strong>en</strong><br />
het was tijd om t<strong>en</strong> behoeve van de<br />
Brusselse bedrijv<strong>en</strong> in deze leemte te<br />
voorzi<strong>en</strong>. Voortaan zull<strong>en</strong> dus ook de<br />
Brusselse onderneming<strong>en</strong> e<strong>en</strong> rechtstreeks<br />
aanspreekpunt hebb<strong>en</strong> om elders<br />
de compet<strong>en</strong>ties te vind<strong>en</strong> die ze zelf niet<br />
in huis hebb<strong>en</strong>."<br />
"Stel dat e<strong>en</strong> Brusselse industrieel op<br />
heel korte termijn e<strong>en</strong> prototype moet<br />
ontwikkel<strong>en</strong>. Hij zal dan rechtstreeks con-<br />
tact kunn<strong>en</strong> opnem<strong>en</strong> met de specialist<br />
van zijn gewest die e<strong>en</strong> beroep zal do<strong>en</strong><br />
op de compet<strong>en</strong>ties van het WTCM in<br />
Luik op het vlak van Rapid Prototyping.<br />
Omgekeerd zull<strong>en</strong> ook de Vlaamse <strong>en</strong><br />
Waalse onderneming<strong>en</strong> e<strong>en</strong> beroep kunn<strong>en</strong><br />
do<strong>en</strong> op de Brusselse expertise op<br />
het vlak van software-<strong>en</strong>gineering. Dat<br />
systeem biedt in totaal toegang tot 25<br />
gespecialiseerde vakgebied<strong>en</strong> via 110<br />
ing<strong>en</strong>ieurs.<br />
Tuss<strong>en</strong> onderzoek <strong>en</strong> toepassing<br />
ontbreekt de schakel van de<br />
technologieoverdracht.<br />
Technologieoverdracht<br />
"Nu het gewest de balans van de zittingsperiode<br />
opmaakt, kon dit project gelukkig<br />
word<strong>en</strong> afgerond", onderstreept de secretaris-g<strong>en</strong>eraal<br />
van Agoria. Hoewel het<br />
gewest met zijn <strong>en</strong>orme wet<strong>en</strong>schappelijk<br />
pot<strong>en</strong>tieel in de Europese topti<strong>en</strong> staat, is<br />
dat aan de groei nauwelijks te merk<strong>en</strong>. De<br />
afgelop<strong>en</strong> ti<strong>en</strong> jaar heeft de Brusselse<br />
rand het twee keer zo goed gedaan.<br />
"Tuss<strong>en</strong> onderzoek <strong>en</strong> toepassing ontbreekt<br />
de schakel van de technologieoverdracht".<br />
De universiteit<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> de<br />
logica van spin-offs <strong>en</strong> incubator<strong>en</strong> nu<br />
goed onder de knie, maar dat geldt nog te<br />
weinig voor de partnerschapp<strong>en</strong> met de<br />
bestaande onderneming<strong>en</strong>.<br />
"Ondanks e<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong>lijke budgettaire<br />
inspanning aan het begin van de regeringsperiode<br />
zijn wij nog ver verwijderd<br />
van de 3% R&D-uitgav<strong>en</strong> die de Europese<br />
Raad van Lissabon heeft vooropgesteld."<br />
De Raad wil kom<strong>en</strong> tot één euro overheidsuitgav<strong>en</strong><br />
voor twee euro privé-uitgav<strong>en</strong><br />
inzake onderzoek <strong>en</strong> innovatie. "In<br />
Brussel is de verhouding eerder één op<br />
vijf. Er is dus nog werk aan de winkel."<br />
Als het de regering m<strong>en</strong><strong>en</strong>s is om van<br />
Brussel de hoofdstad van de Europese<br />
k<strong>en</strong>nismaatschappij te mak<strong>en</strong>, zal ze tijd<strong>en</strong>s<br />
de volg<strong>en</strong>de regeringsperiode het<br />
budget moet<strong>en</strong> verdubbel<strong>en</strong>.<br />
Info:<br />
Agoria: http://www.agoria.be<br />
JUNI-JULI 2004 - I-mag 54