opmaak Tiecelij° - Reynaertgenootschap

264
faculteit Schone Kunsten en in 2005 professor binnen de faculteit Grafische
Kunsten. In 2001 maakte hij het gevraagde Reynaertexlibris. Het was zijn derde
exlibris en het was opnieuw raak. Hij overtrof zelfs zijn inzending voor de wedstrijd
in Sint Niklaas (afb. 2).
Ik heb de jonge kunstenaar volledig vrijgelaten. Het was afwachten of hij zou kiezen
voor de klacht van Isegrim over de verkrachting van de wolvin of voor het verhaal
van Grimbeert dat Reynaert al langer dan zeven jaar haar belofte van trouw
had. Hij volgde voor de voorgestelde scène misschien nog een derde spoor, zoals
Luc van de Briele het in zijn bespreking van de prent in Boekmerk (het tijdschrift van
Graphia) interpreteerde. Kerin roept in zijn grafische prent het actuele thema van de
prostitutie op:
de hier wat meer hedendaags uitziende vos doet een beetje aan
vleeshandel denken en aan een Reinaert als pooier, die een pas
gekochte Kosovo-girl aan het uitproberen is. De nog onwennige
wolvin ontbloot zich met door lichte angst gevoede tegenzin, haar
onderlip hapt bijlange niet naar gevoelens van lust en de blik uit
haar donker oog verraadt enige onrust. Het is een prachtig gegraveerd
en met veel zorg gedrukt exlibris met een boeiende en intrigerende
inhoud.
(2001/3, p. 189)
De prent is eigentijds en dubbelzinnig. Ik zou de lichaamstaal van de wolvin toch
graag anders lezen: is het wel tegen haar zin? Lezen we in haar blik en gezichtsexpressie
niet een hautaine triomf: ‘Ook Reynaert kan aan mijn charmes niet weerstaan.’
Ze trekt zeker haar kontje niet terug. Je kunt zelfs stellen dat ze het aanbiedt.
Om de prent in volle schoonheid te kunnen waarderen moet men in dit geval de
originele ets zien. Er liggen immers zoveel nuances in de huid van Reynaert en
Haersint die in elke reproductie, hoe goed gedrukt ook, deels verloren gaan. Ook de
sfeer die de kunstenaar in de prent creëert, komt in een boekafdruk niet volledig tot
zijn recht.
Het tweede afgebeelde Bulgaarse Reynaertexlibris (zie afb. 3) werd gemaakt door
Julian Jordanov (Lovech, 1964). Hij behaalde in 1995 de graad van Master in Fine
Arts aan de universiteit van Sofia. Nu leeft en werkt hij opnieuw in Lovech. Als ik
beweer dat Julian Jordanov de laatste jaren een van de toppers in de Europese exlibriskunst
is, zal ik weinig tegenspraak krijgen. Jordanovs grafisch werk wordt in
Bulgarije beschouwd als een van de beste voorbeelden van de hedendaagse, bij
het symbolisme aanleunende grafiek. Hij heeft al prachtige reeksen exlibris
gemaakt voor vele grote verzamelaars. In Tiecelijn verscheen reeds een leeuwenexlibris
van zijn hand (in het leeuwennummer, jaargang 18, 2005, p. 306).
We zien op het afgebeelde exlibris hoe de vos de liefde bedrijft met de wolvin. Zij
geniet ontegenzeggelijk. De kunstenaar is erin geslaagd om in de lichaamstaal van
Haersint duidelijk de expressie van vrijwilligheid en wellust op te roepen. Niets in
deze voorstelling doet denken aan verkrachting. Rechts onderaan ziet men een
ander detail uit de klacht van Isegrim de wolf bij koning Nobel, zoals de
Reynaertdichter ze neerschreef in de verzen: ‘dat hij mijn vrouwmens heeft verhoerd,
mijn kroost bijna de strot gesnoerd, daarna bezeekte waar ze lagen, zodat
er twee niet eens meer zagen’ (hertaling van Karel Jonckheere). De kunstenaar
heeft de term ‘exlibris’ (rechts boven in de tak) en de naam van de eigenaar har-
Tiecelijn, 20, 2007