opmaak Tiecelij° - Reynaertgenootschap

372
sterk accent legde op culturele aangelegenheden. Tussen de beide wereldoorlogen
drukte zoon Clemens de Landtsheer (later een van de bezielers van de
IJzerbedevaart) duidelijk zijn stempel op het blad. 11 Naast Hubert Melis was ook de
Rupelmondse toneelschrijver Lode Scheltjens een belangrijke medewerker. Dit blad
is niet te verwarren met het gelijknamige De Schelde (1919-1936, waarvan Pol de
Mont hoofdredacteur was van 1919 tot 1923), de voorloper van het Vlaams-nationalistisch
dagblad Volk en Staat, en waarin Melis ook verzen publiceerde. Aan Pol
de Mont schrijft Melis in een brief van 26 oktober 1926 over De Schelde: ‘een der
weinige gelegenheden waar menschen – Vlaamsche melaatschen – als wij [ook de
Mont was na 1918 scherp aangevallen] nog met eenige welwillende objectiviteit
kunnen behandeld worden’. De brief werd wellicht geschreven n.a.v. Melis’
Reynaertbewerking (af te leiden uit de mededeling: opdat ‘mijn werk een plaatsje‘
zou gegund worden in ‘uw boekenrek’. 12 ).
In 1894 was zijn eerste dichtbundel, Gedichten, verschenen, in 1904 gevolgd door
Zonnige dreven. Heel wat teksten van Melis werden op muziek gezet, onder meer
door Jan Blockx en Flor Alpaerts. Hij waagde zich ook aan toneel en schreef in 1897
Koning Hagen, een stuk dat zich afspeelt in het land van de Bataven waarmee hij
in de driejaarlijkse wedstrijd voor toneelletterkunde uitgeschreven door de stad
Antwerpen een derde prijs haalde, en Een nieuw leven (1905). In De literatuur in
Zuid-Nederland sedert 1830 vermeldt Marnix Gijsen Koning Hagen als een ‘verdienstelijk
Oudgermaansch drama’, Wagneriaans en ietwat in het spoor zittend van
Starkadd van Alfred Hegenscheidt. 13 Maar ondertussen is het stuk uit elke literatuurgeschiedenis
verdwenen. Dat geldt ook voor andere toneelspelen zoals het
boerendrama Schuldeloos! (1896), de komedie Tortelduiven (1901), De vader
(1906) enzovoort, of de ‘zangspelen Het schuttersfeest (1901), Shylock (‘fantasij
naar Shakespeares ‘Merchant of Venice’ uit 1913). Zijn grote productiviteit situeert
zich vóór 1914.
Verder verschenen van zijn hand de monografieën Onafhankelijk België (1830-
1905) (ca. 1909), Peter Benoit. Eenige woorden over zijn leven, zijne werken en
zijne school (1892), Frans Gittens (1894) en het artikel Reizen te water en te land
in Toerisme van 16 november 1934 (p. 815-819). 14 Dat Melis ook over de volkse en
populaire Antwerpse toneelschrijver Frans Gittens schreef, verwijst opnieuw naar
de artistieke en literaire wereld waarin hij zich bewoog, een wereld waarin onder
andere de dichtkunst en het theater als een middel tot volksopleiding en volksopvoeding
werden gezien, 15 een wereld waarin ook Peter Benoit en andere Vlaamse
componisten zoals Emiel Wambach en Emiel Hullebroeck thuishoorden. Melis is
een echte sinjoor met connecties met vele Antwerpse kunstenaars en vooraanstaanden,
zoals Max Rooses, Pol de Mont (die hij aanschrijft als ‘Mijn zeer lieve
vriend’), Lode Baekelmans (een familievriend), Emmanuel de Bom (‘Mijn waarde
Mane’), Maurits Sabbe en Lode Monteyne.
Melis verzorgde enkele bewerkingen van middeleeuwse teksten, met name een
ballade naar Genoveva van Brabant en een ‘metrische overzetting’ van Het lied van
Heer Halewijn, een muzikale legende van Lucien Solvay op muziek gezet door
A. Dupuis. Dat brengt ons bij een van de weinige werken van Hubert Melis die nu
nog enige bekendheid genieten, zijn bewerking van het Middelnederlandse Van den
vos Reynaerde uit 1926. Hij was 54 toen de tekst gepubliceerd werd.
Tiecelijn, 20, 2007