opmaak Tiecelij° - Reynaertgenootschap

370
versvignet van ‘De Sikkel’ en een genaaide versie met hetzelfde vosje in het groen. 5
Hubert Melis schreef ook het luisterspel Reinaert de Vos in drie handelingen (Vrij
naar den oorspronkelijken tekst). Een kopij van deze tekst werd gebruikt door het
NIR (Nationaal Instituut voor de Radio-omroep). De eerste uitzending vond plaats
op pinksterdag 1933. Melis typeerde dit stuk in drie taferelen (De aanklacht,
Reinaert te Malpertuis en Reinaerts zegepraal) als ‘een Pinkstergedicht bij uitnemendheid’.
Een zoon van een van Lamfreits nazaten op het Antwerpse stadhuis
Cornelis A. Hubert Melis (pseudoniemen M. Huybrechts en Monsieur Hubert) werd
geboren te Antwerpen op 25 maart 1872. 6 Zijn vader was timmerman. Blijkbaar was
Hubert goed thuis in culturele en vooral literaire middens. Op 23-jarige leeftijd trad
hij in dienst van de stad Antwerpen en dit op voorspraak van de door hem zeer
bewonderde Max Rooses (literatuurcriticus, kunsthistoricus en flamingant, 1839-
1914). Het archief Hubert Melis (bewaard in het AMVC-Letterenhuis) bevat een
klein ongedateerd naamkaartje met een dankwoord aan het adres van de ‘Geachte
heer Rooses: Ik ben benoemd! Hartelijk dank voor uw welwillende tussenkomst’
(Getekend: ‘Bureel overste ten Stadhuize’). 7 Blijkbaar leverde hij op het Antwerpse
stadhuis goed werk, want reeds na korte tijd werd hij privésecretaris van de liberale
burgemeester Jan van Rijswijck (1853-1906), volgens die andere Reynaertbewerker
Julius de Geyter, een Vlaamsgezinde man van het volk (Sint-
Andrieskwartier, ‘parochie van miserie’), geestig spreker, journalist met pit en neef
van de volksdichter Theodoor van Ryswyck (‘den Door’), die ‘geen grooten ter
wereld’ vleide, ‘wat recht was en schoon joeg zijn boezem in brand’ (De Geyter).
Ook de broer van ‘den Door’, Jan Baptist van Ryswyck (1818-1869), hanteerde een
soms zwepende dichterspen en schreef striemende stukjes tegen de verfransing en
het militarisme.
Hubert Melis promoveerde tot kabinetschef van de twee volgende burgemeesters,
Alfons Hertogs en Jan de Vos. Op 28 december 1914 werd hij bij het begin van de
oorlog benoemd tot stadssecretaris. Dit werd niet door iedereen geapprecieerd. Zijn
Vlaamsgezindheid was velen een doorn in het oog, vooral toen hij als bestuurslid
van de Vereniging van Vlaamse Letterkundigen het manifest ondertekende ter vernederlandsing
van de Gentse universiteit (ook al werd die vernederlandsing later
goedgekeurd door de ‘regering van Loppem’ en getekend door Albert I die in het
kasteel van de adellijke familie van Caloen verbleef). Melis zond zijn zoon tijdens de
oorlog naar de Gentse universiteit. Nog een andere ‘activistische’ daad werd Melis
nadien erg kwalijk genomen: hij had ingetekend op een uitgave van de gedichten
van René de Clercq. Wellicht beging hij nog andere onvoorzichtigheden. Zijn goede
vriend Lode Baekelmans had hem al gewaarschuwd om geen al te verregaande
betrekkingen met de Duitsers aan te gaan, beter ‘geen andere dan deze door het
ambt opgelegd’. 8 Hubert Melis werd op 16 december 1918 geschorst als stadssecretaris.
In 1922 ontving hij ‘wachtgeld’, maar hij zocht vergeefs naar werk (‘een
ondergeschikt emplooiken’ in de bibliotheek of het zeemanshuis, schrijft hij in 1922
aan Lode Baekelmans). Op 53-jarige leeftijd gaat hij in 1925 op pensioen. Er was
dus tijd zat voor zijn bewerking van het Reynaertverhaal.
Hubert Melis kreeg na de eerste oorlog geen eerherstel. De titel van eresecretaris
werd hem geweigerd. Die titel wordt hem uiteindelijk toch door de Antwerpse
Tiecelijn, 20, 2007