opmaak Tiecelij° - Reynaertgenootschap
opmaak Tiecelij° - Reynaertgenootschap opmaak Tiecelij° - Reynaertgenootschap
■ Marcel Ryssen 368 Een ‘werk van geduldige liefde’. De berijmde bewerking van Reynaert I van Hubert Melis (1926) In 1926 verscheen bij de Antwerpse uitgeverij De Sikkel Reinaart de Vos. Een aanpassing op heden ten dage van de aloude handschriften naar de critische uitgave van Prof. Dr. J.W. Muller door Hubert Melis (In den oorspronkelijken verstrant). Hubert Melis draagt het boek op: ‘Aan mijn Vrouw dit werk van geduldige Liefde’. Hetzelfde werk werd ook te Utrecht uitgegeven (Uitg. Comp. ‘De Branding’) ‘zowel’ in een ‘genaaide papieren, als in een linnen gebonden variant’. Blijkbaar was deze nochtans zoveelste bewerking van het vossenverhaal (in Vlaanderen waren o.a. de uitgaven van Jan Frans Willems, Julius de Geyter, Prudens van Duyse en Stijn Streuvels op de markt) een groot succes. De oplage was in minder dan twee maanden uitverkocht, wat de uitgever meteen deed besluiten om een tweede, ditmaal geïllustreerde uitgave met houtsneden van de Antwerpse kunstenaar Henri van Straten op de markt te brengen. 1 Die tweede uitgave kwam er in 1927. Opnieuw bij de De Sikkel uitgegeven, maar een variant vermeldt bovendien: ‘ook verkrijgbaar bij C.A. Mees te Santpoort’. De nieuwe ondertitel luidt: ‘Vertolking op heden ten dage van het oorspronkelijke dierenepos in middelnederlandschen versvorm’. De 100 bladzijden van de eerste uitgave zijn er 110 geworden, waarbij het verhaal in negen episodes met afzonderlijke titels is opgesplitst. De tekst is ‘licht ingekort’ en ‘gecastigeerd’ (zo ontbreken nu de 40 inleidende verzen van ‘Willem die Madocke maecte’, is de ‘paster’ een koster geworden en luidt de beiaard ‘in des pasters schuur’ bijzonder bescheiden, ja hij is zelfs niet meer te horen). 2 De uitgever motiveert de ingreep: ‘met het oog op een ruimere verspreiding’ werden ‘enkele minder geschikte versregels uit den tekst gelicht, zonder echter aan de gang van het gedicht te schaden’ (publicitair pamflet, afb. p. 369). Het blijft gissen wat de echte oorzaak van deze castigatie kan zijn. Druk die werd uitgeoefend door de toenmalige kerkelijke overheid? Het katholieke Lectuur-Repertorium, lang de niet tegen te spreken scherprechter in het beoordelen van de zedelijke waarde van een boek, 3 bedacht deze Reynaertbewerking met een II, dit wilde zeggen voor de gelovigen en zeker voor de jeugd nagenoeg ontoelaatbare lectuur, ja zelfs gevaarlijke en verderfelijke lectuur. Het Lectuur-Repertorium beschouwde het niet lezen van het boek ook niet als een groot verlies: volgens de beoordelaar valt de bewerking van Melis meestal op door ‘oppervlakkigheid’ (p. 941). De uitgave uit 1927 bevat achttien houtsneden van Henri van Straten, ‘met de hand gekleurd’. 4 Het speciale, bibliofiele karakter van de uitgave wordt onderstreept door de mededeling dat het boek is ‘genummerd en gesigneerd’ en door de beperkte oplage van 480 exemplaren. De kuise lezer zag bij de Tibeertpassage een houtsnede van onverdachte zeden. Deze tweede uitgave kende een meer bescheiden en goedkopere herdruk die op de markt kwam als ‘volksuitgave’. De illustraties zijn niet ingekleurd. Van deze editie werden drie varianten uitgegeven: een in karton met een rood ovalen uitgeversvignet (een zittend vosje in het bos), nog een in karton met het rechthoekige uitge- Tiecelijn, 20, 2007
Tiecelijn, 20, 2007
- Page 133 and 134: Afdeling 5 VOSSENHISTORIES Vor Jahr
- Page 135 and 136: 319 Om het geheugen even op te fris
- Page 137 and 138: Het bezoek van het Intergemeentelij
- Page 139 and 140: 323 wordt daar aangevuld met ex lib
- Page 141 and 142: 325 identiteitsdrift van de eigenaa
- Page 143 and 144: Merkwaardig toch hoe de meeste kuns
- Page 145 and 146: 329 Samen met Don Quichote en Tijl
- Page 147 and 148: 331 ondergebracht in een vereniging
- Page 149 and 150: 333 samenwerking met het plaatselij
- Page 151 and 152: 335 tie. In het creatieproces mogen
- Page 153 and 154: 337 leerd, een van de initiatiefnem
- Page 155 and 156: Deze voorwerpen konden dienst doen
- Page 157 and 158: 341 Reynaerts historie naar de ‘A
- Page 159 and 160: Limburg, met als belangrijkste doel
- Page 161 and 162: 345 en stadsarchivaris van Zottegem
- Page 163 and 164: 6 8 7 9 Illustraties 1. Herman Heys
- Page 165 and 166: Kopergravure van Frank-Ivo van Damm
- Page 167 and 168: ■ Freddy van Bogget De Orde van d
- Page 169 and 170: 2005: Lucien Bats en Alexander Schw
- Page 171 and 172: Denk nu echter niet dat het streefn
- Page 173 and 174: Noten 357 1. Zo staat het in de sta
- Page 175 and 176: 359 1. De enquête bij lezers van l
- Page 177 and 178: abonnees al twintig jaar trouw met
- Page 179 and 180: 363 Opvallend is dat nogal wat leze
- Page 181 and 182: 365 20 jaargangen Tiecelijn (1988-2
- Page 183: Afdeling 6 VOSSENKOPPEN Als er een
- Page 187 and 188: 371 gemeenteraad toegekend einde 19
- Page 189 and 190: Reinaart de Vos (1926) 373 ‘Reina
- Page 191 and 192: 375 Ende baken hanghende vele. En v
- Page 193 and 194: Noten 377 1. Zie: W. Feliers, Henri
- Page 195 and 196: ■ Joke van den Brandt Ex libris
- Page 197 and 198: ■ Rik van Daele Marcel Ryssen 80
- Page 199 and 200: zich even over de pels aaien dat ge
- Page 201 and 202: Malpertuus nabij het kasteel van La
- Page 203 and 204: ■ Hans Rijns De Reynaerdisten Foe
- Page 205 and 206: Afdeling 7 VOSSENBOEKEN In scharlak
- Page 207 and 208: 391 geven en de jongens die zijn sp
- Page 209 and 210: Meer info over de strip is te vinde
- Page 211 and 212: 395 tatie van een Franse vertaling
- Page 213 and 214: Afdeling 8 VOSSENEPILOOG Doene was
- Page 215 and 216: 399 den ‘ingefluisterd’. Balduk
- Page 217 and 218: 401 plaatst hij het verzet van de s
- Page 219 and 220: Aantekeningen 1. Mario Vargas Llosa
- Page 221 and 222: Paul B. Reynaert, Zellik (B) Prof.
- Page 223 and 224: 407 310 Taf van Duffel Discussie tu
Tiecelijn, 20, 2007