Authentieke versie downloaden (pdf)

.................
Bij het testen van het werkgeheugen van jonge
cannabisgebruikers is er geen achteruitgang in prestatie,
wel is er een andere activiteit in frontale hersengebieden
.................
prestatie of hersenactiviteit. Bij het testen van het werkgeheugen zijn er alleen verschillen te
vinden bij de moeilijkste taak. Niet wat de prestatie betreft, wel in de activiteit van de frontale
hersengebieden die zijn betrokken bij het werkgeheugen. Dat zou kunnen wijzen op een
functionele compensatie in het brein: de hersenen compenseren door het inschakelen van een
ander gebied als blijkt dat het eerst aangewezen hersengebied het niet volledig aankan. Bij de
goktaak werden ook wat verschillen gevonden. Hoewel de cannabisgebruikers de taak even goed
uitvoeren als de niet-cannabisgebruikers, lijken ze minder gevoelig voor positieve prikkels
(beloning). Op de fMRI-scan valt dan minder reactie waar te nemen in de hersengebieden die zijn
betrokken bij positieve beloning.
‘Hierbij past wel een nuancering’, zegt Jager. ‘We zien wel veranderingen in hersenactiviteit door
het blowen, maar de vraag is of je dat als een afwijking mag zien. Hoe bijvoorbeeld, is het over een
half jaar? De vraag is of deze veranderingen wel specifiek zijn gerelateerd aan het gebruik van
cannabis op jonge leeftijd. Juist in deze leeftijdsgroep, gaat geregeld gebruik van cannabis vaak
gepaard met een non-conformistische leefstijl, het vroeg beginnen met alcohol en tabak en het
regelmatig gebruiken daarvan. Deze factoren kunnen ook bijdragen aan veranderingen in de
ontwikkeling van cognitieve hersenfuncties.’ Jager vindt het interessant om de resultaten van dit
onderzoek te vergelijken met die van onderzoek bij schizofreniepatiënten. Jager: ‘Er is nog geen
duidelijk bewijs dat je van blowen schizofreen wordt, maar wel dat het mogelijk is dat blowen bij
zowel gezonde mensen als bij mensen met schizofrenie het werkingsmechanisme van het
lichaamseigen cannabis receptorsysteem verandert.’ Zoals er een lichaamseigen opiaat-systeem is
– het endorfine systeem – is er ook een endocannaboïde systeem. De studies daarnaar staan
echter nog in de kinderschoenen.
‘Van de jongeren die cannabis gebruiken, heeft tachtig procent een zogeheten dubbeldiagnose’,
constateert Jager. ‘Naast afhankelijkheid van cannabis hebben ze ook ADHD, gedragsstoornissen
of psychoses en sociaal-maatschappelijke problemen thuis of met de politie. Wij hebben vooral
gekeken naar de twintig procent van de deelnemers die wel blowt, maar geen andere problemen
heeft. Daar zien we dus subtiele verschillen. Maar als je wel andere schade oploopt, bijvoorbeeld
vanwege een aanleg voor schizofrenie, een negatieve thuissituatie of ADHD? Misschien moet je
tegen deze jongeren zeggen: beter niet gaan blowen.’
Voor wie: Wetenschappelijk onderzoekers
Eindproducten: Fundamentele kennis over de relatie tussen blowen op jonge leeftijd en veranderingen in de hersenen
Titel: Cannabis, cognitie en hersenfuncties
Contact: Dr. G. Jager, divisie Neurowetenschappen UMC Utrecht
Sleutelpublicaties: Jager G, Ramsey NF (2008). Cognitive and neurodevelopmental effects of cannabis use in adolescence
an overview of animal and human data. Current Drug Abuse Reviews 1(2), pp 114-123
Jager G, Luijten M, Block RI, Ramsey NF. Effects of cannabis use on cognitive brain function in adolescents: short-term
memory, long-term consequences? Eur. Neuropsychopharmacology 2008: 18 (Suppl 4):S533
Looptijd: 2005-2007
Risicofactoren • Oog(st) voor de toekomst
77