Authentieke versie downloaden (pdf)

Met behulp van de gevoelige elektroden wil Valencia-Alfonso vaststellen of verschillende delen
van het striatum actief zijn in verschillende fasen van het leerproces. In het begin van het leren
van de taak zou vooral het middelste deel van het (dorsale) striatum actief zijn. Daarbij gaat het
om het leggen van het verband – de associatie – van het gedrag met een beloning of straf: “als ik
dit doe, dan gebeurt er dat”. Bij het herhalen van de taak – de volgende leerfase – waarmee het
gedrag wordt geautomatiseerd, zou de activiteit
in het striatum verschuiven naar de zijkanten, het
laterale (dorsale) striatum. Zo ontwikkelt het
geleerde gedrag zich tot een gewoonte.
.................
Bij het aanleren van een gewoonte
zijn verschillende delen van de
hersenen actief op verschillende
momenten in het leerproces
.................
Valencia-Alfonso: ‘Naarmate de rat meer risico’s
neemt is er een grotere kans op gewoontevorming
en dat valt te zien in het striatum. We
proberen ook de rol van dopamine in het striatum
te achterhalen bij dit leerproces. Dat kunnen we
doen doordat naast de elektrode ook een minuscuul buisje zit waardoorheen we
dopamineblokkers in de hersenen kunnen brengen. We willen weten of de verschuiving in
activiteit afhankelijk is van de werking van dopamine op verschillende dopamine-receptoren in
het striatum.’
Vooralsnog heeft het onderzoek geen klinische betekenis, zegt Valencia-Alfonso. ‘In grote lijnen
gaat het hier om fundamenteel onderzoek. Op de langere termijn kunnen deze studies
consequenties hebben voor de rol van dopamine bij gewoontevorming en verslaving en de
mogelijkheid tot farmacologische beïnvloeding daarvan. Dat dopamine-systeem is zeer complex
en is ook betrokken bij de ziekte van Parkinson, dwangstoornissen, voedingsstoornissen en
dwangmatig gokken.’
Voor wie: Wetenschappers
Eindproducten: Model voor de betrokkenheid van het striatum bij instrumenteel leren
Titel: Dopamine transmissie tijdens gewoontevorming
Contact: Dr. C.E. Valencia-Alfonso, Netherlands Institute for Neuroscience Amsterdam
Sleutelpublicaties: Yin HH, Knowlton BJ (2006) The role of the basal ganglia in habit formation. Nat Rev Neurosci. 7: 464-476
Looptijd: 2007-2009
Risicofactoren • Oog(st) voor de toekomst
57