Authentieke versie downloaden (pdf)

PSYCHOSOCIAAL & INTEGRATIE
Genetische en neurologische kwetsbaarheid
voor alcoholverslaving
Niet alleen vullen de deelnemers aan de Netherlands Study of Depression and Anxiety
(NESDA) elke twee jaar een uitgebreide vragenlijst in en ondergaan ze een aantal klinisch psychologische
tests, bij hen wordt ook bloed afgenomen. Drieduizend mensen tussen de 18 en 65
jaar worden zo sinds 2004 acht jaar lang gevolgd. Het grootste deel van hen heeft een angststoornis,
is depressief of heeft last van allebei. De deelnemers worden bij de afdelingen
Psychiatrie van het VUmc in Amsterdam, het LUMC in Leiden en het UMCG in Groningen
onderzocht op aspecten van angst, depressie en ook verslaving (zie ook bladzijde 53). Is er een
genetische oorsprong te vinden van een mogelijk beginnende alcoholverslaving (alcoholmisbruik)
en werkelijke verslaving (alcoholafhankelijkheid)? Genetische analyse van het DNA uit
het bloed van de deelnemers aan de NESDA-studie moet daarover meer duidelijkheid geven.
‘Alcoholmisbruik - het overmatig drinken met overlast tot gevolg - is iets anders dan alcoholafhankelijkheid
- het niet kunnen stoppen en krijgen van ontwenningsverschijnselen’, zegt prof.
dr. Brenda Penninx, hoogleraar psychiatrische epidemiologie aan de VUmc. ‘Waarschijnlijk zijn
het twee verschillende aandoeningen, waaraan ook twee verschillende genetische componenten
ten grondslag liggen, die waarschijnlijk wel overlap vertonen. Dat is inmiddels ook tevoorschijn
gekomen uit onderzoek naar het rookgedrag van tweelingen. De hypothese is dat er voor
alcohol en roken een gedeelde genetische belasting is en dat er ook specifieke genetische kenmerken
voor de verslavende stof zijn, zoals de genetische opmaak van het gen voor bijvoorbeeld
de nicotinereceptor in de hersenen.’
54 Oog(st) voor de toekomst • Risicofactoren