Authentieke versie downloaden (pdf)

Om die hypothese te toetsen onderzocht Matthys 63 jongeren van gemiddeld 17 jaar met
ernstige gedragsstoornissen, zoals agressie en delinquentie. De jongeren kwamen uit justitiële
instellingen en uit orthopsychiatrische en forensisch psychiatrische klinieken. De helft van hen
was afhankelijk van middelen, meestal alcohol of cannabis of beide, de andere helft was niet
verslaafd. Deze groep van 63 jongeren werd vergeleken met een groep van 99 gezonde
leeftijdsgenoten zonder misbruik of afhankelijkheid. Alle jongeren deden de IOWA goktest. Uit
het experiment blijkt dat de jongeren met gedragsproblemen, maar zonder
middelenafhankelijkheid hetzelfde presteren als de gezonde proefpersonen. De jongeren die
zowel gedragsproblemen hebben als afhankelijk van alcohol en cannabis zijn, presteren echter
duidelijk minder dan de eerste groepen. Zij zijn bereid meer risico’s te nemen, iets wat ook wel
wordt gezien als een aspect van impulsiviteit. Matthys: ‘Het interessante is dat de groep die een
gedragsstoornis heeft en afhankelijk is meer risico’s neemt. Het risico nemen zou dus een
kwetsbaarheidsfactor voor verslaving kunnen zijn. Maar het zou ook kunnen dat het gebruik van
verslavende middelen juist leidt tot een zwakkere prestatie op de IOWA Gambling Task. Dat is
niet ondenkbaar, want bij proefdieren lijken verslavende middelen de gevoeligheid voor
beloning te versterken en de gevoeligheid voor straf te verminderen.’ Onduidelijk is dus
gebleven wat oorzaak en gevolg zijn, daarvoor is een longitudinale studie nodig.
Voor wie: Wetenschappelijk onderzoekers, preventiewerkers
Eindproducten: Meer inzicht in verband tussen impulscontrole en afhankelijkheid
Titel: Verstoorde besluitvorming bij adolescenten; een risicofactor voor gebruik en misbruik
Contact: Prof. dr. W. Matthys, Kinder- en Jeugdpsychiatrie UMC Utrecht
Sleutelpublicaties: Matthys, W., van Goozen, S., de Vries, H., Cohen-Kettenis, P., & van Engeland, H. (1998). The dominance of
behavioural activation over behavioural inhibition in conduct disordered boys with and without attention deficit
hyperactivity disorder. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 39, 643-651
Schutter, D., van Bokhoven, I., Vanderschuren, L., Lochman J., & Matthys, W. (2009). Risky decision-making in substance
dependent adolescents with a disruptive behavior disorder. Submitted
Looptijd: 2005-2008
Risicofactoren • Oog(st) voor de toekomst
45