Authentieke versie downloaden (pdf)

En er is wel reden tot zorg, constateert de onderzoeker na analyse van de resultaten van de eerste
meting. Er blijken bijvoorbeeld grote verschillen te zijn tussen jongeren in het regulier onderwijs
en die in de residentiële jeugdzorg. Niet wat alcoholconsumptie betreft, wel voor tabak, cannabis,
XTC en cocaïne. In het regulier onderwijs heeft 23 procent van de 12-, 13-jarigen wel tabak gerookt
en 4 procent wel eens cannabis, voor de jongeren in instellingen voor jeugdzorg is dat aanzienlijk
hoger: 68 procent heeft op 13-jarige leeftijd al gerookt en 33 procent wel eens geblowd. Onder 14en
15-jarigen is het cannabisgebruik binnen de jeugdzorg vier keer zo hoog als in het regulier
onderwijs (67 procent versus 17 procent). Een kwart van de 16-jarigen die in een instelling wonen
heeft ooit XTC gebruikt en 18 procent cocaïne, in het regulier onderwijs is dat in beide gevallen 3
procent. ‘Hoe komt dat zo hoog?’, vraagt Monshouwer zich af. ‘Misschien is er bij jongeren in de
jeugdzorg meer omgevingsstress, is er minder stabiliteit in de thuissituatie, is er minder toezicht
of hebben ze bijzondere persoonlijkheidskenmerken. Ze zullen waarschijnlijk niet drinken of
blowen in de instelling zelf, maar ze gaan ook op verlof. Vaak mogen ze binnen de instelling roken
en ze hebben voldoende gelegenheid om andere middelen te gebruiken.’
De onderzoekers zijn geïnteresseerd in de overgang van experimenteel middelengebruik naar
problematisch gebruik. ‘Er is veel behoefte aan kennis over deze groep jongeren. Er zijn weinig
gegevens over, ook niet in het buitenland, omdat deze groep lastig is te onderzoeken. Dat betekent
dat er feitelijk geen preventieprogramma’s zijn die zijn afgestemd op deze groep van kinderen in
het speciaal onderwijs en de residentiële jeugdzorg’, zegt Monshouwer.
Voor wie: Preventiewerkers speciaal onderwijs en jeugdgezondheidszorg, beleidsmakers
Eindproducten: Aangrijpingspunten voor preventieprogramma’s voor speciaal onderwijs en residentiële jeugdzorg
Titel: Middelengebruik bij jongeren in het speciaal onderwijs en de residentiële jeugdzorg
Contact: Dr. K. Monshouwer, Trimbos-instituut Utrecht en afdeling Algemene Sociale Wetenschappen, Universiteit Utrecht
Sleutelpublicaties: Stam, H., Mensink, C., De Zwart, W.M. Jeugd en riskant gedrag 1997. Roken, drinken, drugsgebruik en
gokken in het voortgezet speciaal onderwijs en spijbelopvangprojecten. Trimbos-instituut, Utrecht, 1998
Monshouwer, K., Verdurmen, J., van Dorsselaer S., Smit, E., Gorter, A., Vollebergh, W. (2008) Jeugd en riskant gedrag 2007.
Kerngegevens uit het peilstationsonderzoek scholieren. Utrecht, Trimbos-instituut. Utrecht
Looptijd: 2008-2012
Interventie en Inventarisatie • Oog(st) voor de toekomst
37