Authentieke versie downloaden (pdf)

PSYCHOSOCIALE INTERVENTIE
Effect van behandeling
routinematig meten
In de jaren ’90 van de vorige eeuw liep de verslavingszorg achter met de professionalisering en
in de toepassing van wetenschappelijk bewezen methoden. Een landelijk project Resultaten
Scoren, dat inmiddels tien jaar loopt, heeft aan die achterstand een einde gemaakt en heeft de
professionalisering in de verslavingszorg op punten zelfs een voorsprong gegeven. Een van de
onderdelen van de verbetering was het onderzoek naar de mogelijkheden om routinematig de
uitkomsten van behandeling te meten en de resultaten daarvan terug te koppelen naar de
behandelteams in de verslavingszorg. Dit om hen in de gelegenheid te stellen de kwaliteit van
hun zorg te beoordelen en waar nodig te verbeteren. Minimaal moeten daarvoor op reguliere
basis de gegevens van cliënten bij de intake en aan het eind van de behandeling worden
verzameld en met elkaar vergeleken. ‘We waren het er al snel over eens welke criteria bij zo’n
meting moeten worden gehanteerd omdat vrij duidelijk is welk gedrag behandeld moet
worden als het om verslaving gaat’, herinnert zich projectleider prof. dr. Gerard Schippers,
hoogleraar Verslavingsgedrag en Zorgevaluatie aan het AMC Amsterdam. ‘Gecompliceerder was
echter de vraag op welke tijdstippen we moesten meten en hoe we die gegevens uit het veld
kregen. In de verslavingszorg was geen ervaring dat zulke gegevens ook zouden leiden tot een
verbetering van de aan cliënten gegeven zorg. De medewerking was dus minimaal en het
project, dat we bij vier zorginstellingen waren begonnen, stevende af op een mislukking.’
Een ingeving heeft het project gered en uiteindelijk gemaakt tot een voorbeeld voor de
geestelijke gezondheidszorg. De verzameling van de data moest worden weggehaald bij de
behandelaars, was de conclusie. Voor de intake van een cliënt gebruikte de hulpverlener al
gestandaardiseerde protocollen en vragenlijsten. Deze kunnen voor de onderzoekers direct
dienen als uitgangsmateriaal voor het vaststellen van de situatie bij aanvang van de
behandeling. Voor de situatie van de cliënt na afloop van de behandeling schakelden zij een
callcentrum in. Van daaruit bellen getrainde psychologiestudenten cliënten negen maanden na
hun intake en proberen zij op gestructureerde wijze te achterhalen hoe de cliënt diens situatie
na de behandeling beoordeelt. Zij vragen naar de tevredenheid, het middelengebruik en de
kwaliteit van leven van de cliënt. Schippers: ‘We hebben gekozen voor een standaardmoment
van negen maanden na de intake en niet bijvoorbeeld drie maanden na de behandeling. Want
in de verslavingszorg wordt, net als in de rest van de GGZ, een behandeling zelden regulier
afgesloten. De cliënt blijft op een gegeven moment gewoon weg. Ook zijn er vaak wachtlijsten
voor een behandeling, die meestal drie maanden duurt,
begint. Daarom hebben we voor de zekerheid een
termijn van negen maanden na het intakegesprek
genomen. De gegevens van de cliënten komen dan
automatisch op de lijsten van personen die door het
callcentrum moeten worden gebeld.’
.................
‘We kunnen nu moeiteloos
voldoen aan de eisen van de
Inspectie. Daarmee loopt de
verslavingszorg voorop in de
Nederlandse GGZ.’
.................
16 Oog(st) voor de toekomst • Interventie en Inventarisatie