Authentieke versie downloaden (pdf)

Interventie en Inventarisatie
Verslaafden vormen een lastige groep om te behandelen. Het is zelfs maar de vraag of iemand
ooit volledig geneest van zijn of haar verslaving - verslaafd blijf je je hele leven, menen sommige
ervaringsdeskundigen. Ook is het relatief moeilijk verslaafden in zorg te houden. De therapietrouw
in de verslavingszorg is uitermate laag. Sommige verslaafden komen niet verder dan een
intakegesprek. Voor andere groepen verslaafden komt het niet eens tot zo’n intake omdat ze
moeilijk te bereiken zijn en niet gemakkelijk zijn te verleiden om in zorg te komen. Voor deze
groepen bestaan specifieke interventies, waarvan er nog maar enkele op hun effectiviteit zijn
onderzocht. Belangrijke vragen zijn hoe kan worden tegengegaan dat jongeren, maar ook
ouderen, hun heil zoeken bij verslavende middelen. En hoe, als die stap naar alcohol, nicotine en
illegale drugs toch eenmaal is gemaakt, vervolgens kan worden voorkomen dat het van kwaad
tot erger gaat en er uiteindelijk een (chronische) verslaving ontstaat. Onderzoek naar zulke
interventies staat centraal in dit hoofdstuk. Zowel medicamenteuze als psychosociale interventies
komen aan bod. Zelfs een interventie door middel van een deep brain stimulator. Bij al deze
studies gaat het om de haalbaarheid en effectiviteit van een interventie. De centrale vraag
daarbij is steeds of de nieuwe interventie binnen de praktijk van de verslavingszorg beter is dan
de tot dan toe gangbare therapie.
De afgelopen decennia is veel duidelijk geworden over de omvang van het verslavingsprobleem
in Nederland. Er zijn diverse studies en monitors in Nederland die zich richten op het aantal
verslaafden en de specifieke omstandigheden waarin zij verkeren. Sommige studies lopen al
enkele decennia, waardoor ook iets valt te zeggen over de ontwikkelingen in het verslavingsgedrag
in Nederland en ook daarbuiten, zoals binnen de Europese Unie. Toch zijn er nog enkele
groepen waarbij het onderzoek naar verslaving in de kinderschoenen staat. Bijvoorbeeld als het
gaat om verslaving onder mensen met een laag IQ en bij jongeren die het speciaal onderwijs
volgen en geregeld in instellingen van de jeugdzorg verblijven, is nog maar weinig bekend over
verslavingsgedrag. Wel bestaat het vermoeden dat deze mensen gevoeliger zijn om verslaafd te
raken en er zijn aanwijzingen dat jongeren in het speciaal onderwijs en binnen instellingen van
de jeugdzorg vaker een aantal verslavende middelen gebruiken dan leeftijdsgenoten daarbuiten.
Ook is er nog maar heel weinig bekend over verslaving aan video- en internetspelletjes. Een
aantal inventariserende studies op dit terrein wordt gepresenteerd in het laatste deel van dit
hoofdstuk.
Interventie en Inventarisatie • Oog(st) voor de toekomst
11