Wet Koop onroerende zaken; de evaluatie - WODC

Wet Koop onroerende zaken; de evaluatie - WODC Wet Koop onroerende zaken; de evaluatie - WODC

01.09.2013 Views

MOLENGRAAFF INSTITUUT VOOR PRIVAATRECHT situatie mogelijk is dat de koper geen gebruik kan maken van het ontbindingsrecht. Dit vanwege het feit dat de koper, door in bovenstaande situatie een beroep te doen op het ontbindingrecht, niet handelt in overeenstemming met de ratio van het ontbindingsrecht. Daarbij geeft Breedveld-de Voogd aan dat de leerstukken van misbruik van recht en de beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid uiteraard ook van toepassing zijn. 112 Hijma is een andere mening toegedaan. Hij geeft voor bedenktijden in het algemeen aan dat de koper, in gevallen van misbruik, zijn ontbindingsrecht niet verliest, maar dat misbruik van dit recht leidt tot aansprakelijkheid van de koper op grond van onrechtmatige daad. 113 De koper kan volgens het onderzoeksteam zijn ontbindingsrecht in beginsel niet verliezen. In het kader van de uitoefening, kan niet worden gevraagd naar de achtergrond van de beslissing om van dit recht gebruik te maken. 114 De bevoegdheid om tot ontbinding over te gaan bestaat immers zonder opgaaf van redenen. Wel is het volgens het onderzoeksteam mogelijk dat indien vast staat dat de koper misbruik maakt van dit recht aansprakelijkheid kan ontstaan op grond van onrechtmatige daad. Hiervan zal echter slechts in een zeer uitzonderlijke situatie sprake kunnen zijn. 3.8.4 Informatieplicht van de verkoper ten aanzien van de bedenktijd De kopers die de enquêtes hebben ingevuld en die zijn benaderd voor nadere vragen door middel van een telefonisch interview waren over het algemeen op de hoogte van het bestaan van de bedenktijd. De bekendheid en correct gebruik van de bedenktijd zullen nog meer vergroot kunnen worden indien de bedenktijd, de duur en de wijze waarop hier gebruik van kan worden gemaakt worden opgenomen in de koopakte. Aanbeveling De bedenktijd, de duur ervan en de wijze waarop van de bedenktijd gebruik kan worden gemaakt, zou als één van de minimumvereisten voor de inhoud van koopovereenkomst moeten worden voorgeschreven. Mocht daartoe niet worden overgegaan, dan is het onderzoeksteam van mening dat er in beginsel geen verplichting bestaat voor de verkoper om de koper op dit recht te wijzen. Hij mag echter niet de indruk wekken dat de koper definitief aan de koopovereenkomst vast zit. Wel kan van deskundigen (waaronder notarissen en makelaars) worden verwacht dat ze hun cliënten wijzen op de bedenktijd. 3.8.5 Specifieke aandachtspunten met betrekking tot aanneming van werk Vanwege de gelijkenis met de koop van een woning gelden ook voor de aanneming van werk die strekt tot de bouw van een woning, het schriftelijkheidsvereiste en de bedenktijd. Wedekind signaleert dat de opdrachtgever niet alleen de overeenkomst maar ook bouwtekeningen en het bestek moet laten bekijken en is om die reden voorstander van een termijn van acht dagen na het tekenen van een koop-/aannemingsovereenkomst. 115 In vergelijkbare zin Thunnissen, die er op wijst dat de consumentenbescherming wel erg mager is uitgevallen en dat de opdrachtgever mogelijk extra zal moeten betalen om een spoedadvies te krijgen binnen drie dagen. 116 Ook Van den Berg betwijfelt of de bedenktijd in de praktijk de consument bij aanneming van werk zal helpen. 117 De regeling is volgens hem ten onrechte meegezogen in de politieke discussie omtrent de wettelijke regeling inzake de koop van een woning. 112 Breedveld–de Voogd 2007, p. 239-240. 113 Hijma 2004a, p. 78-79. 114 Zo ook Hijma 2004a, p. 78-79. 115 Wedekind 1991a, p. 196. 116 Thunissen 1994, p. 374. 117 Van den Berg 2002, p. 1026. 78

MOLENGRAAFF INSTITUUT VOOR PRIVAATRECHT Van den Berg constateert daarentegen ook dat de summiere aandacht van de wetgever voor de bijzondere aspecten bij aanneming van werk te billijken zijn aangezien er in de bouwsector in verregaande mate sprake is van autonome regelgeving. Dit heeft vorm gekregen in zeer gedetailleerde algemene voorwaarden, tot stand gekomen in nauw overleg tussen belanghebbenden. 118 Zo bestaan er door het GIW vastgestelde standaard koop-/aannemingsovereenkomsten voor appartementen en voor eengezinswoningen. Bij gebruik van deze contracten is de GIW Garantie- en waarborgregeling van toepassing. De standaardovereenkomsten bieden de particuliere opdrachtgever een hoop bescherming. Zo heeft de particuliere opdrachtgever die gebruik maakt van genoemde koop-/aannemingsovereenkomst een bedenktijd van één kalenderweek na de ter hand stelling. 119 Wellicht nog meer dan voor een gewone koopovereenkomst geldt voor de koop-/aannemingsovereenkomst dat de bedenktijd te kort is om daadwerkelijk een deskundige in te schakelen. Niet alleen zal de koop-/aannemingsovereenkomst zelf moeten worden beoordeeld, maar daarnaast bijvoorbeeld ook bouwtekeningen. Vanuit dit punt bezien dient de bedenktijd bij een koop-/aanneemovereenkomst te worden verlengd om aan haar doelstelling te kunnen voldoen. De wenselijkheid hiervan wordt mede aangetoond door de reeds bestaande langere bedenktijd in de door het GIW vastgestelde standaard koop- /aannemingsovereenkomsten voor appartementen en voor eengezinswoningen. 3.9 Samenvattende conclusie De vragen naar wenselijkheid, reikwijdte en invulling van de bedenktijd hangen nauw samen met de reikwijdte en invulling van het vormvoorschrift, zoals besproken in hoofdstuk II, alsook met de vraag naar de wenselijkheid van verplichte inschakeling van de notaris, zoals in hoofdstuk VI aan de orde komt. De vragen naar wenselijkheid, reikwijdte en invulling van de bedenktijd hangen nauw samen met de reikwijdte en invulling van het vormvoorschrift, zoals besproken in hoofdstuk II, alsook met de vraag naar de wenselijkheid van verplichte inschakeling van de notaris, zoals in hoofdstuk V aan de orde komt. Op de vraag welke problemen zich bij de toepassing van de bedenktijd hebben voorgedaan moet worden geantwoord dat er niet veel problemen naar voren zijn gekomen. Rechtspraak over de bedenktijd is zeer summier en ziet voornamelijk op de ter hand stelling. Ook uit de interviews en enquêtes komen geen grote toepassingsproblemen naar voren. Vanuit het oogpunt van gebleken problemen bezien kan de bedenktijd in haar huidige vorm in stand worden gehouden. De bedenktijd in haar huidige vorm levert weinig toepassingsproblemen op en in een verkopersmarkt kan het de koper soulaas bieden. Indien de bedenktijd in stand wordt gehouden beveelt het onderzoeksteam aan om de uitzonderingen in 7:2 lid 5 BW, ondermeer de uitzondering voor de openbare veiling, in stand te houden. Er dient echter een extra uitzondering te worden gemaakt voor de onderhandse verkoop als bedoeld in artikel 3:268 BW. Deze onderhandse verkoop ligt dicht tegen een openbare veiling aan, waardoor de redenen om de bedenktijd niet van toepassing te verklaren op een openbare veiling ook van toepassing zijn op een onderhandse verkoop. Kijkend naar de doelstellingen van de bedenktijd kan geconcludeerd worden dat de bedenktijd weinig doelmatig is in vergelijking tot de andere (mogelijke) beschermingsmechanismen. De voornaamste reden van de minister voor het invoeren van de bedenktijd was het kunnen inschakelen van een deskundige. 120 De bedenktijd blijkt echter te kort om daadwerkelijk binnen de bedenktijd een deskundige in te schakelen. Daarbij komt dat verlenging van de bedenktijd niet aanbevelingswaardig is, vanwege de ongerechtvaardigde langere onzekerheid die dit voor de verkoper meebrengt. De verhouding tussen koper en verkoper 118 Van den Berg 2002, p. 1015. 119 Zie art. 2 van de koop-/aannemingsovereenkomst voor eengezinshuizen met toepassing van de GIW Garantie- en waarborgregeling welke is vastgesteld door het GIW op 1 januari 2007 en art. 2 van de koop- /aannemingsovereenkomst voor appartementen met toepassing van de GIW Garantie- en waarborgregeling welke is vastgesteld door het GIW op 1 januari 2007. 120 Kamerstukken II, 1995/96, 23 095, nr. 5, p. 4 (MvA II). 79

MOLENGRAAFF INSTITUUT VOOR PRIVAATRECHT<br />

Van <strong>de</strong>n Berg constateert daarentegen ook dat <strong>de</strong> summiere aandacht van <strong>de</strong> wetgever voor <strong>de</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />

aspecten bij aanneming van werk te billijken zijn aangezien er in <strong>de</strong> bouwsector in verregaan<strong>de</strong> mate<br />

sprake is van autonome regelgeving. Dit heeft vorm gekregen in zeer ge<strong>de</strong>tailleer<strong>de</strong> algemene<br />

voorwaar<strong>de</strong>n, tot stand gekomen in nauw overleg tussen belanghebben<strong>de</strong>n. 118 Zo bestaan er door het<br />

GIW vastgestel<strong>de</strong> standaard koop-/aannemingsovereenkomsten voor appartementen en voor eengezinswoningen.<br />

Bij gebruik van <strong>de</strong>ze contracten is <strong>de</strong> GIW Garantie- en waarborgregeling van toepassing. De<br />

standaardovereenkomsten bie<strong>de</strong>n <strong>de</strong> particuliere opdrachtgever een hoop bescherming. Zo heeft <strong>de</strong><br />

particuliere opdrachtgever die gebruik maakt van genoem<strong>de</strong> koop-/aannemingsovereenkomst een<br />

be<strong>de</strong>nktijd van één kalen<strong>de</strong>rweek na <strong>de</strong> ter hand stelling. 119<br />

Wellicht nog meer dan voor een gewone koopovereenkomst geldt voor <strong>de</strong> koop-/aannemingsovereenkomst<br />

dat <strong>de</strong> be<strong>de</strong>nktijd te kort is om daadwerkelijk een <strong>de</strong>skundige in te schakelen. Niet alleen zal <strong>de</strong><br />

koop-/aannemingsovereenkomst zelf moeten wor<strong>de</strong>n beoor<strong>de</strong>eld, maar daarnaast bijvoorbeeld ook<br />

bouwtekeningen. Vanuit dit punt bezien dient <strong>de</strong> be<strong>de</strong>nktijd bij een koop-/aanneemovereenkomst te<br />

wor<strong>de</strong>n verlengd om aan haar doelstelling te kunnen voldoen. De wenselijkheid hiervan wordt me<strong>de</strong><br />

aangetoond door <strong>de</strong> reeds bestaan<strong>de</strong> langere be<strong>de</strong>nktijd in <strong>de</strong> door het GIW vastgestel<strong>de</strong> standaard koop-<br />

/aannemingsovereenkomsten voor appartementen en voor eengezinswoningen.<br />

3.9 Samenvatten<strong>de</strong> conclusie<br />

De vragen naar wenselijkheid, reikwijdte en invulling van <strong>de</strong> be<strong>de</strong>nktijd hangen nauw samen met <strong>de</strong><br />

reikwijdte en invulling van het vormvoorschrift, zoals besproken in hoofdstuk II, alsook met <strong>de</strong> vraag naar<br />

<strong>de</strong> wenselijkheid van verplichte inschakeling van <strong>de</strong> notaris, zoals in hoofdstuk VI aan <strong>de</strong> or<strong>de</strong> komt.<br />

De vragen naar wenselijkheid, reikwijdte en invulling van <strong>de</strong> be<strong>de</strong>nktijd hangen nauw samen met <strong>de</strong><br />

reikwijdte en invulling van het vormvoorschrift, zoals besproken in hoofdstuk II, alsook met <strong>de</strong> vraag naar<br />

<strong>de</strong> wenselijkheid van verplichte inschakeling van <strong>de</strong> notaris, zoals in hoofdstuk V aan <strong>de</strong> or<strong>de</strong> komt.<br />

Op <strong>de</strong> vraag welke problemen zich bij <strong>de</strong> toepassing van <strong>de</strong> be<strong>de</strong>nktijd hebben voorgedaan moet wor<strong>de</strong>n<br />

geantwoord dat er niet veel problemen naar voren zijn gekomen. Rechtspraak over <strong>de</strong> be<strong>de</strong>nktijd is zeer<br />

summier en ziet voornamelijk op <strong>de</strong> ter hand stelling. Ook uit <strong>de</strong> interviews en enquêtes komen geen<br />

grote toepassingsproblemen naar voren. Vanuit het oogpunt van gebleken problemen bezien kan <strong>de</strong><br />

be<strong>de</strong>nktijd in haar huidige vorm in stand wor<strong>de</strong>n gehou<strong>de</strong>n. De be<strong>de</strong>nktijd in haar huidige vorm levert<br />

weinig toepassingsproblemen op en in een verkopersmarkt kan het <strong>de</strong> koper soulaas bie<strong>de</strong>n.<br />

Indien <strong>de</strong> be<strong>de</strong>nktijd in stand wordt gehou<strong>de</strong>n beveelt het on<strong>de</strong>rzoeksteam aan om <strong>de</strong> uitzon<strong>de</strong>ringen in<br />

7:2 lid 5 BW, on<strong>de</strong>rmeer <strong>de</strong> uitzon<strong>de</strong>ring voor <strong>de</strong> openbare veiling, in stand te hou<strong>de</strong>n. Er dient echter<br />

een extra uitzon<strong>de</strong>ring te wor<strong>de</strong>n gemaakt voor <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rhandse verkoop als bedoeld in artikel 3:268 BW.<br />

Deze on<strong>de</strong>rhandse verkoop ligt dicht tegen een openbare veiling aan, waardoor <strong>de</strong> re<strong>de</strong>nen om <strong>de</strong><br />

be<strong>de</strong>nktijd niet van toepassing te verklaren op een openbare veiling ook van toepassing zijn op een<br />

on<strong>de</strong>rhandse verkoop.<br />

Kijkend naar <strong>de</strong> doelstellingen van <strong>de</strong> be<strong>de</strong>nktijd kan geconclu<strong>de</strong>erd wor<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong> be<strong>de</strong>nktijd weinig<br />

doelmatig is in vergelijking tot <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re (mogelijke) beschermingsmechanismen. De voornaamste re<strong>de</strong>n<br />

van <strong>de</strong> minister voor het invoeren van <strong>de</strong> be<strong>de</strong>nktijd was het kunnen inschakelen van een <strong>de</strong>skundige. 120<br />

De be<strong>de</strong>nktijd blijkt echter te kort om daadwerkelijk binnen <strong>de</strong> be<strong>de</strong>nktijd een <strong>de</strong>skundige in te schakelen.<br />

Daarbij komt dat verlenging van <strong>de</strong> be<strong>de</strong>nktijd niet aanbevelingswaardig is, vanwege <strong>de</strong> ongerechtvaardig<strong>de</strong><br />

langere onzekerheid die dit voor <strong>de</strong> verkoper meebrengt. De verhouding tussen koper en verkoper<br />

118 Van <strong>de</strong>n Berg 2002, p. 1015.<br />

119 Zie art. 2 van <strong>de</strong> koop-/aannemingsovereenkomst voor eengezinshuizen met toepassing van <strong>de</strong> GIW Garantie-<br />

en waarborgregeling welke is vastgesteld door het GIW op 1 januari 2007 en art. 2 van <strong>de</strong> koop-<br />

/aannemingsovereenkomst voor appartementen met toepassing van <strong>de</strong> GIW Garantie- en waarborgregeling<br />

welke is vastgesteld door het GIW op 1 januari 2007.<br />

120 Kamerstukken II, 1995/96, 23 095, nr. 5, p. 4 (MvA II).<br />

79

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!