Wet Koop onroerende zaken; de evaluatie - WODC

Samenvattende conclusies
MOLENGRAAFF INSTITUUT VOOR PRIVAATRECHT
Het is volgens het onderzoeksteam mogelijk om, nadat de koopovereenkomst tot stand is gekomen,
afstand te doen van de bedenktijd. Het doen van afstand zal zich voornamelijk voordoen als de akte van
levering binnen de bedenktijd dient te worden getekend. De afstand moet in dat geval uitdrukkelijk in de
leveringsakte worden vermeld.
Ook in de situatie dat er een (eerste) koopovereenkomst in de leveringsakte is opgenomen, kan er afstand
worden gedaan. Dit vanwege het feit dat er twee rechtshandelingen in de akte zijn opgenomen. Ook in
deze akte dient de afstand uitdrukkelijk te worden vermeld. Vanwege het feit dat er een notaris bij het
tekenen van de akte betrokken is, worden de belangen van partijen voldoende gewaarborgd.
3.8 Andere bevindingen
3.8.1 Betekenis voor een beroep op algemene remedies
Naar aanleiding van opmerkingen van Castermans en Van Rossum, 71 is de vraag gerezen of de invoering
van de bedenktijd de onderzoeksplicht van de koper uitbreidt. De belangrijkste doelstelling voor de
bedenktijd is immers het kunnen inschakelen van een deskundige. Leidt nu het niet inschakelen van deze
deskundige ertoe dat een eventueel gebrek na de levering eerder aan de koper zal worden toegerekend?
Castermans is van mening dat de bedenktijd geen invloed zou moeten hebben op de onderzoeksplicht van
partijen. 72
Zoals eerder in dit hoofdstuk is vermeld, wordt in 90% procent van de gevallen in de precontractuele fase
al een deskundige ingeschakeld. Dit betekent dat deze problematiek slechts geldt in 10% van de gevallen. 73
Er kan niet algemeen worden gezegd dat de onderzoeksplicht door de toepasselijkheid van een bedenktijd
wordt uitgebreid. Dit moet van geval tot geval worden bekeken. Het is immers in een concreet geval aan
de rechter om uit te maken of de koper al dan niet aan zijn onderzoeksplicht heeft voldaan. Op grond
daarvan zegt de minister dat het niet goed mogelijk is om algemeen geldende uitspraken te doen over de
invloed van de bedenktijd op de onderzoeksplicht. Wel kan in het algemeen worden gesteld dat het
denkbaar is dat de onderzoeksplicht in de bedenktijd kan worden nagekomen. 74
Daarnaast is bijvoorbeeld Hijma van mening dat de bedenktijd ook geen invloed zou moeten hebben op
de beoordeling of sprake is van een wilsgebrek of een tekortkoming. Aangezien de bedenktijd bedoeld is
om de koper extra bescherming te bieden, kan het niet de bedoeling zijn dat dit ten koste gaat van andere
beschermingsinstrumenten. 75 Valk signaleert dat een beroep op een vernietigingsgrond niet verstandig is
zolang de bedenktijd loopt. De koper kan zich in deze periode de moeite van het bewijzen van
bijvoorbeeld dwaling besparen. Het zou echter volgens Valk mogelijk kunnen zijn dat de koper die zich na
het verstrijken van de bedenktijd beroept op een wilsgebrek (bijvoorbeeld bedreiging) de vraag krijgt
gesteld waarom hij niet heeft ontbonden gedurende de bedenktijd. Indien van invloed sprake is zal deze
niet bij alle gronden van vernietiging even groot zijn. 76
3.8.2 Artikel 7:2 lid 5 BW; uitzondering van koop op een veiling
3.8.2.1 Inhoud en reikwijdte van de uitzondering
Ingevolge artikel 7:2 lid 5 BW is de bedenktijd, onder andere, niet van toepassing op een koop op een
openbare veiling ten overstaan van een notaris. 77 De toelichting bij deze uitsluiting vermeldt dat de
71 Castermans 1992, p. 271 e.v. en Van Rossum 1995, p. 108-109.
72 Castermans 1992, p. 271 e.v.
73 Kamerstukken II, 2000/01, 23 095, nr. 10, p. 19.
74 Kamerstukken II, 2000/01, 23 095, nr. 10, p. 19; Kamerstukken I, 2001/02, 23 095, nr. 178b, p. 12/13.
75 Hijma 2003b.
76 Valk 1998, p. 14.
77 De bedenktijd van artikel 7:2 BW is daarnaast niet van toepassing op een koop als bedoeld in artikel 7:48a onder
a BW en op huurkoop.
72