Wet Koop onroerende zaken; de evaluatie - WODC

MOLENGRAAFF INSTITUUT VOOR PRIVAATRECHT
wordt, zo nodig, zoveel verlengd, dat daarin ten minste twee dagen voorkomen die niet een zaterdag,
zondag of algemeen erkende feestdag zijn.”
De koper kan door zijn gedrag proberen een langere bedenktijd te creëren. Dit is bijvoorbeeld mogelijk
door het ondertekenen van de koopovereenkomst zo lang mogelijk proberen uit te stellen. Omdat de
wettelijke bedenktijd pas gaat lopen als de koper een ondertekend afschrift van de door beide partijen
ondertekende koopovereenkomst heeft ontvangen, heeft de koper de mogelijkheid om door de uitgestelde
ondertekening zelfstandig een langere, niet wettelijke, bedenktijd te laten ontstaan. Door middel van de
volgende bepaling uit de genoemde NVM koopovereenkomst wordt deze mogelijkheid weggenomen.
“Artikel 18 Schriftelijke vastlegging
1. Uit deze overeenkomst vloeien pas verplichtingen voort als beide partijen deze akte hebben
ondertekend.
2. De partij die deze akte als eerste ondertekent, doet dit onder voorbehoud dat hij uiterlijk op de …
werkdag nadat hij de akte ondertekend heeft (een kopie van) de door beide partijen ondertekende akte
heeft ontvangen. Indien de eerste ondertekenaar niet tijdig (een kopie van) de door beide partijen
ondertekende akte heeft ontvangen, heeft hij het recht zich op het voorbehoud te beroepen, waardoor
hij niet (meer) gebonden is. Dit recht vervalt als daar niet uiterlijk op de tweede werkdag nadat alsnog
(een kopie van) de door beide partijen ondertekende akte is ontvangen, gebruik van is gemaakt.”
De meningen ten aanzien van de duur van de bedenktijd die uit de interviews en de enquêtes naar voren
komen geven een wisselend beeld weer. In ieder geval komt naar voren dat de termijn ten aanzien van het
inschakelen van deskundigen als kort wordt beschouwd. Dit wordt echter niet als een probleem gezien,
omdat ook reeds voor de start van de bedenktijd over de aankoop wordt nagedacht en advies wordt
ingewonnen. Bovendien is er als gevolg van het schriftelijkheidsvereiste een langere fase voor de totstandkoming
waardoor geen behoefte bestaat aan een langere termijn. In dat opzicht is de termijn zelfs
ook te lang genoemd.
Het beeld dat naar voren komt is dat er slechts af en toe daadwerkelijk van het ontbindingsrecht in de
bedenktijd gebruik wordt gemaakt, dat problemen slechts zelden voorkomen en dat de gedachtevorming
vooral op theoretische veronderstellingen wordt gebaseerd. Voor zover uit de enquêtes en de interviews
kan worden opgemaakt, wordt de bedenktijd niet toegepast voor het doel dat de wetgever hiervoor voor
ogen had, namelijk het raadplegen van deskundigen.
Gevraagd naar de voor- en nadelen van de bedenktijd weten de respondenten vooral nadelen te noemen.
Genoemd worden de mogelijkheid tot misbruik (zeker in de huidige kopersmarkt), de onnodige druk die
het op de verkoper legt, onduidelijkheid en onzekerheid. Als voordeel wordt met name erkend dat het wat
lucht biedt voor de koper in een overspannen markt waarin deze onder druk staat.
3.6 Knelpunten
3.6.1 Ter inleiding
Hieronder wordt geïnventariseerd welke knelpunten er zijn gesignaleerd in de literatuur, de rechtspraak en
de praktijk met betrekking tot de bedenktijd en de ontbinding. In paragraaf 3.7 worden oplossingsrichtingen
voor de knelpunten aangedragen.
3.6.2 De duur van de bedenktijd
Een vaak aangehaald knelpunt van de bedenktijd is de duur. De bedenktijd is zo kort dat het de vraag is of
van een reële, effectieve bescherming kan worden gesproken. 30 Dit wordt veelvuldig gesignaleerd in de
30 Van Velten 2009b, p. 142. J. Hijma 2003a.
63