Wet Koop onroerende zaken; de evaluatie - WODC

MOLENGRAAFF INSTITUUT VOOR PRIVAATRECHT
nadat de koopakte in werking is getreden. Om die reden kan niet reeds in de koopakte worden
overeengekomen dat de levering binnen drie dagen na het tekenen van de koopakte zal plaatsvinden. Wel
kan in de koopovereenkomst een latere datum voor de levering worden overeengekomen met daarbij de
toevoeging ‘of zoveel eerder of later als partijen nader overeenkomen’.
3.4.5 Geen terugwerkende kracht
De wet spreekt van ‘ontbinding’. Dit impliceert dat het inroepen van het ontbindingsrecht uit hoofde van
de bedenktijd geen terugwerkende kracht heeft. De algemeen verbintenisrechtelijke figuur ontbinding,
zoals neergelegd in artikel 6:265 BW en verder, heeft immers, in tegenstelling tot de vernietiging, ook geen
terugwerkende kracht. 25 Ook Huijgen meent dat het inroepen van de bedenktijd geen terugwerkende
kracht heeft. 26 Daarbij verdient opmerking dat de vraag naar terugwerkende kracht in de regel nauwelijks
praktisch belang heeft. 27
3.4.6 Alles of niets
In de drie dagen bedenktijd na het ter hand stellen van de akte heeft de koper enkel de optie om volledig
te ontbinden. In de bedenktijd kan met andere woorden niet partieel worden ontbonden. De reden
hiervoor is dat dit te grote nadelen voor de verkoper met zich kan brengen. 28 Dit betekent dat in het geval
de koper de woning nog wel steeds geleverd wil krijgen, maar niet onder de overeengekomen
voorwaarden, hij de overeenkomst geheel moet ontbinden en er opnieuw een contract tot stand moet
komen. Het staat de verkoper dan evenwel vrij om niet opnieuw met deze, maar met andere gegadigden in
zee te gaan. Komt er tussen dezelfde partijen wel binnen een termijn van zes maanden een nieuw
koopcontract tot stand, dan gaat er ingevolge de slotzin van artikel 7:2 BW na de totstandkoming van deze
nieuwe overeenkomst niet opnieuw een bedenktijd in.
3.5 Praktijkervaringen met de bedenktijd
Op basis van de hoeveelheid literatuur die voor de invoering van artikel 7:2 BW is verschenen, kon
worden verwacht dat met name de bedenktijd aanleiding zou geven tot problemen. In tegenstelling tot het
schriftelijkheidsvereiste en de Vormerkung is er evenwel nauwelijks rechtspraak beschikbaar waar de
bedenktijd aan de orde is. Er zijn slechts enkele uitspraken beschikbaar. In deze uitspraken is met name de
ter hand stelling (en daarmee het ingaan van de bedenktijd) aan de orde.
Vzngr. Rb. ’s-Gravenhage, 25 januari 2006, NJF 2006, 183: Nadat mondeling overeenstemming is bereikt
tekenen de verkopers op 27 april 2005 de koopakte, op 9 mei 2005 tekenen ook de kopers. In de koopakte
is opgenomen dat de koper een bedenktijd heeft van drie dagen om de koop te ontbinden en dat deze
termijn begint te lopen om 0:00 uur van de dag die volgt op de dag dat de tussen partijen opgemaakte
koopakte (in kopie) aan de koper ter hand is gesteld. Op 10 mei 2005 verstuurd de makelaar aan de
verkopers een kopie, met de melding dat de stukken voor verdere afhandeling aan de notaris zijn verzonden.
Op 1 juni 2005 laten de kopers weten dat ze geen kopie hebben ontvangen, en dat de bedenktijd derhalve
nog niet is ingegaan. Tevens geven ze aan van de bedenktijd gebruik te willen maken en van de koop af te
zien. Dit standpunt van kopers kon door verkopers niet op eenvoudige wijze worden weerlegd. De
koopovereenkomst is daarmee door het beroep op de ontbindingsmogelijkheid ontbonden.
om in de leveringsakte een bepaling met betrekking tot de afstand van de mogelijkheid tot ontbinding binnen de
bedenktijd op te nemen.
25 Hijma pleit voor de overstap naar een vernietigingsmodel, omdat dat beter bij het karakter van de bedenktijd
past. Indien gebruik zou worden gemaakt van een vernietigingsmodel heeft het inroepen van deze vernietiging
terugwerkende kracht. Zie Hijma 2004a, p. 39-40.
26 Huijgen 2006, p. 1062.
27 Aldus ook Loos 2003b, p. 7.
28 Kamerstukken II, 2000/01, 23 095, nr. 10, p. 29.
61