Wet Koop onroerende zaken; de evaluatie - WODC

MOLENGRAAFF INSTITUUT VOOR PRIVAATRECHT
schakeling van een juridisch deskundig in het kader van de totstandkoming van de overeenkomst, waaraan
in hoofdstuk VI uitgebreid aandacht wordt besteed.
2.8.4 Conclusies en aanbevelingen
Onmiskenbaar is dat elektronisch contacteren naast voordelen ook mogelijke nadelen kent. De snelheid
en directheid waarmee gecommuniceerd kan worden brengt een groter risico op overhaast genomen beslissingen
en impulsiviteit met zich mee. Het opent de mogelijkheid dat kopers op basis van een digitale
presentatie een woning aanschaffen. Hiertegen dient te worden voorzien in waarborgen.
Het geheel verbieden van de elektronische totstandkoming verhindert dat kopers en verkopers van woningen
kunnen profiteren van de voordelen (kosten- en tijdsbesparingen), en druist in tegen de praktische
ontwikkelingen die nu reeds plaatsvinden, namelijk dat een groot deel van de communicatie per e-mail en
telefoon plaatsvindt terwijl enkel voor de formaliteit in de eindfase nog een schriftelijk stuk heen en weer
gaat.
De mogelijkheid om het proces geheel elektronisch af te wikkelen hoeft niet noodzakelijk af te doen aan
de op dit moment door de Wet koop onroerende zaken beoogde bescherming. Dit ware uiteraard anders
geweest als deze bescherming uitgebreid zou zijn met de verplichte inschakeling van de notaris in het kader
van de totstandkoming van de koopovereenkomst. Face to face contact dient dan ook andere belangen,
waarover meer in hoofdstuk VI. Op deze plek gaat het evenwel slechts om de vraag naar mogelijke
invullingen van het in artikel 7:2 BW neergelegde vormvoorschrift.
Met name de eis dat de elektronische overeenkomst voorzien dient te worden van een elektronische handtekening
biedt de mogelijkheid om te waarborgen dat de overeenkomst niet op meer lichtzinnige wijze dan
thans mogelijk is, wordt aangegaan. Aandachtspunt in verband hiermee zal wel zijn het type elektronische
handtekening dat vereist wordt. Er zijn verschillende soorten elektronische handtekeningen met verschillende
mate van complexiteit en betrouwbaarheid. Breedveld-de Voogd is van mening dat voldoende zekerheid
wordt ingebouwd indien hier de eis van een geavanceerde elektronische handtekening wordt gesteld.
124 Van Velten vraagt zich in reactie hierop af of er particulieren zijn die over een dergelijke handtekening
beschikken, waardoor de mogelijkheid om elektronisch te contracteren in dat geval slechts theoretisch
zal blijken te zijn. 125 Het voorgestelde artikel 7:932 lid 1 BW stelt als eis dat een verzekeringspolis
opgemaakt op de wijze als bedoeld in artikel 156a Rv moet zijn voorzien van een geavanceerde elektronische
handtekening. 126
Naar oordeel van het onderzoeksteam misstaat ten opzichte van de huidige regeling en het daarin opgenomen
beschermingsniveau de mogelijkheid van het sluiten van een koopovereenkomst via elektronisch
weg niet. Het doet immers, indien goed ingekleed, geen afbreuk aan de huidige bescherming. Echter, indien
het huidige beschermingsniveau door middel van de verplichte inschakeling van de notaris wordt
opgeschroefd, behoort het elektronisch contracteren niet langer tot de mogelijkheden. De bezwaren tegen
de elektronische verkoop van woningen hebben immers niet zozeer betrekking op de invulling van het in
het artikel 7:2 BW neergelegd vormvoorschrift via elektronische weg; ze hebben daarentegen betrekking
op het gebrek aan extra waarborgen naast de thans door de Wet koop onroerende zaken geboden waarborgen
van schriftelijkheid, bedenktijd en mogelijkheid tot inschrijving, reden waarom verwezen zijn naar
hoofdstuk VI.
Gezien de verscheidenheid aan elektronische akten, achtte de minister het in het kader van het wetsvoorstel
verruiming elektronisch rechtsverkeer niet wenselijk om voor iedere akte wettelijk vast te leggen welke
elektronische handtekening gehanteerd dient te worden. Dat er in die wet geen ruimte is om specifieke
bepalingen op te nemen voor alle denkbare aktes is begrijpelijk, maar in het kader van een mogelijke herziening
van artikel 7:2 BW verdient het aanbeveling dat de wetgever hier wel aandacht aan besteedt.
124 Breedveld-de Voogd 2007, p. 109.
125 Van Velten 2008a.
126 Vergelijk Kamerstukken II, 2008-2009, 31 358, nr. 7, p. 3.
48