Wet Koop onroerende zaken; de evaluatie - WODC

9.6.4 Aanbevelingen
MOLENGRAAFF INSTITUUT VOOR PRIVAATRECHT
Naar het oordeel van het onderzoeksteam is notariële interventie bij het opstellen van de koopovereenkomst
wenselijk (maar niet noodzakelijk) en wel om de volgende redenen:
- de specifieke juridische expertise aan de zijde van de notaris, met name waar het betreft koopovereenkomsten
waar particuliere kopers bij betrokken zijn;
- de wettelijke onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de notaris;
- betrokkenheid in de obligatoire fase betekent dat zaken die bij de recherche naar voren komen
nog in de koopovereenkomst kunnen worden meegenomen.
Evenals in Amsterdam het geval is zal de rol van de makelaar kunnen bestaan in het bij elkaar brengen van
partijen en het onderzoek doen naar de feitelijke en bouwkundige toestand van het pand.
De onpartijdigheid van de notaris is een belangrijk gegeven. De notaris zal in voorkomende gevallen beide
partijen bij de overeenkomst inlichten over (on)gewenste consequenties van de verplichtingen die zij aangaan
met het sluiten van de koopovereenkomst, ook als de notaris gekozen door één partij is gekozen.
Dat de notaris degene is die de leveringsakte op zal stellen en passeren, maakt zijn betrokkenheid bij de
totstandkoming van de koopovereenkomst des te logischer. Veel gegevens die de notaris nodig heeft voor
het opstellen van de leveringsakte krijgt hij nu al in de obligatoire fase. Daarbij komt dat hij door zijn juridische
kennis partijen kan adviseren bij de redactie van de te maken afspraken hetgeen ‘reparatiewerk’ in
de leveringsakte voorkomt.
9.7 Vastgoedfraude
9.7.1 Algemene bevindingen
Uit de beschouwing van de verschillende verschijningsvormen van vastgoedfraude en de initiatieven die
reeds zijn ontwikkeld in reactie daarop, komt naar voren dat de verschillende spelers in de vastgoedketen
hun verantwoordelijkheid steeds meer nemen, maar ook dat soms instrumenten ontbreken. Zo mist ten
aanzien van de makelaars en taxateurs bijvoorbeeld een instrument om daadwerkelijk op te treden nu de
beëdiging is opgeheven. Het is van belang goed in kaart te brengen wie welke verantwoordelijkheid heeft
en wie wat moet controleren.
9.7.2 Aanbevelingen
Volgens het onderzoeksteam zou het tot de aanbeveling strekken om de beëdiging weer terug te laten keren,
gekoppeld aan een onafhankelijk tuchtrecht. Makelaars en taxateurs die worden veroordeeld tot ontzetting,
zouden daarmee - in tegenstelling tot de huidige praktijk - vervolgens niet meer als taxateur of
makelaar kunnen optreden. Daarnaast strekt het tot de aanbeveling om ook de taxateur onder de Wwft te
laten vallen.
Hypotheekhouders zouden meer controles kunnen uitvoeren, zoals het controleren van de werkgeversverklaringen
of het doen van onderzoek in openbare registers. Het zou bijvoorbeeld mogelijk gemaakt
kunnen worden om gegevens te vergelijken met gegevens van de Belastingdienst, de GBA, NHG, UWV
en gegevens ten aanzien van de WOZ-waarde. Fraude zou dan mogelijkerwijs in een eerder stadium geconstateerd
kunnen worden en een hypotheekaanvraag zou door de hypotheekhouder geweigerd kunnen
worden. Indien men wil dat de hypotheekhouders meer verantwoordelijkheid nemen, dan strekt het tot de
aanbeveling om te onderzoeken of het mogelijk is dat de hypotheekhouders toegang krijgen tot deze gegevens.
Het is in dit kader van belang om de veilingprocedures aan te pakken. Op een veiling levert de onroerende
zaak veel minder geld op. Een oorzaak hiervoor is gelegen in het feit dat de veiling geen particuliere kopers
trekt, terwijl van particulieren juist wordt gezegd dat zij in het algemeen veel meer voor een pand
226