Wet Koop onroerende zaken; de evaluatie - WODC

MOLENGRAAFF INSTITUUT VOOR PRIVAATRECHT
Wanneer het gaat om bescherming tegen overhaast genomen beslissingen, vinden sommige van de respondenten
in deze groep de duur van de termijn precies goed. Van de overigen respondenten vindt een
enkeling de bedenktijd te lang. Meerderen vinden het evenwel te kort. Periodes variërend van vijf dagen
tot twee weken worden voorgesteld. Daar staat tegenover dat ongeveer een vergelijkbaar aantal de bedenktijd
overbodig vindt (deze laatste groep bestaat niet, zoals misschien voor de hand zou liggen, enkel
uit kopers uit Amsterdam).
8.8.2.4 Voor- en nadelen van de bedenktijd in het algemeen
Om nader inzicht te krijgen in de meningen in de praktijk over de bedenktijd in het algemeen is de respondenten
gevraagd of zij voor- en nadelen kunnen noemen.
Notarissen in Amsterdam
De voordelen die genoemd worden door de respondenten in deze groep zijn dat de koper de mogelijkheid
en tijd wordt geboden om goed over zijn aankoop na te denken en dat de koper de mogelijkheid heeft om
onder een overhaaste ("er zijn nog meer gegadigden") beslissing uit te komen. Gesignaleerd kan worden
dat meerdere van de respondenten geen voordelen weten te noemen. Opgemerkt wordt:
‘De redenen waarom de bedenktijd destijds is ingevoerd spelen wat mij betreft geen rol meer.’
Als nadeel wordt meermaals genoemd dat er onzekerheid voor de verkoper bestaat. Ook is genoemd dat
de bedenktijd een onredelijke bevoordeling van de particuliere koper tegenover de particuliere verkoper
met zich brengt. Voorts wordt als nadeel genoemd dat de koper in een kopersmarkt de bedenktijd kan
misbruiken door verschillende koopakten ongeveer tegelijkertijd te ondertekenen en aldus voor zichzelf
iets meer tijd kan creëren ten koste van de verkopers, die weer op zoek moeten naar een nieuwe koper. In
dit soort gevallen lijkt een door de koper te betalen redelijke vergoeding gerechtvaardigd. Mensen zouden
volgens één van de respondenten eerst zeker van hun zaak moeten zijn voor ze notarissen en makelaars
op kosten jagen (makelaars en notarissen steken tijd in een transactie die uiteindelijk niet rond komt).
Ook wordt in dit kader opgemerkt dat de bedenktijd vragen kan oproepen, bijvoorbeeld de vraag of bij
kleine wijzigingen in de koop (bijvoorbeeld een door de notaris ontdekte erfdienstbaarheid die door de
koper wordt geaccepteerd) een nieuwe bedenktijd gaat lopen. Voorts is één van de respondenten van mening
dat een levering zonder voorafgaande koopakte (dus koop in de akte van levering) mogelijk zou moeten
zijn, omdat de notaris de waarborg is; hij moet de koper duidelijk maken welke rechten hij prijsgeeft.
Notarissen buiten Amsterdam
Als voordelen worden genoemd met name bescherming van de koper in een oververhitte markt. Vaak
genoemd is verder de extra mogelijkheid voor de koper om onder de koop uit te kunnen naast ontbindende
voorwaarden. Ook bescherming tegen impulsiviteit wordt veel genoemd. Een enkeling noemt bescherming
tegen malafide praktijken als voordeel.
Sommigen weten geen voordelen te noemen of zijn in het geheel tegen de bedenktijd. Een enkeling vindt
de bedenktijd zelfs ‘je reinste apenkool’; kopers zouden zich van te voren goed dienen te informeren of
kunnen ontbindende voorwaarden opnemen. Meerdere respondenten weten nadelen te noemen, veelgenoemd
is dat de termijn te kort is, ook veelvuldig genoemd is de onzekerheid voor de verkoper, maar ook
de mogelijkheid tot misbruik en de kosten die er mee gemoeid zijn komen vaak naar voren.
Makelaars buiten Amsterdam
Meerdere respondenten in deze groep, zien geen voordelen van de bedenktijd. Zo wordt gemeld:
‘Ik ben van mening dat iemand die besluit een woning te kopen, zich goed moet voorbereiden en daar niet
op terug moet komen.’
Een genoemd voordeel is dat een consument niet altijd is opgewassen tegen de druk van de markt:
204